id
stringlengths 1
7
| url
stringlengths 31
408
| title
stringlengths 1
239
| text
stringlengths 1
297k
|
|---|---|---|---|
564851 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Bilecik | Bilecik | Bilecik – miasto i prowincja w Turcji.
Według danych na rok 2000 miasto zamieszkiwało 34 105 osób, a według danych na rok 2004 całą prowincję ok. 199 000 osób. Gęstość zaludnienia w prowincji wynosiła ok. 46 osób na km².
Miasto leży nad rzeką Karasu, dopływem Sakaryi. Stanowi ośrodek handlowy dla regionu rolniczego, ponadto drobny przemysł. Z uwagi na dobre połączenia zarówno drogowe jak i kolejowe z większymi ośrodkami: Adapazarı (ok. 100 km na północ) i Eskişehir (ok. 75 km. na południowy wschód), miasto zaczęło przyciągać turystów.
Bilecik posiada bogatą historię, stałe osadnictwo datowane jest na 2000 lat p.n.e. W 1298 zostało zdobyte przez Osmana Pierwszego i z rąk Bizancjum przeszło pod panowanie Imperium Osmańskiego. Część miasta została zniszczona podczas wojny grecko-tureckiej 1919-1920. Bilecik posiada zabytkowe stare miasto, położone na wzgórzach w centrum miejscowości. W pobliżu mauzolea Seyha Edebali, ojczyma założyciela Imperium Osmańskiego, Osmana I, oraz Orchana, syna pierwszego władcy.
Przypisy
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Bilecik |
564852 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Bing%C3%B6l | Bingöl | Bingöl − miasto we wschodniej Turcji, centrum administracyjne prowincji o tej samej nazwie.
Według danych na rok 2000 miasto zamieszkiwało 68 876 osób, a według danych na rok 2004 całą prowincję ok. 251 000 osób. Gęstość zaludnienia w prowincji wynosiła ok. 31 osób na km².
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Bingöl |
564853 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Birecik | Birecik | Birecik – miasto w Turcji w prowincji Şanlıurfa.
Według danych na rok 2014 miasto zamieszkiwało 48 051 osób.
Koło Birecik znajduje się, założony w 1977 roku, ośrodek lęgowy ibisa grzywiastego. Obecnie żyje tam około 100 ptaków. Władze tureckie zdołały w ten sposób sztucznie odtworzyć populację tego ptaka, który z powodu szkodliwej działalności człowieka został w XX wieku całkowicie wytrzebiony.
Przypisy
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Şanlıurfa |
564854 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Bismil | Bismil | Bismil − miasto w Turcji w prowincji Diyarbakır.
Według danych na rok 2000 miasto zamieszkiwało 61 182 osób.
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Diyarbakır |
190137 | https://pl.wikipedia.org/wiki/William%20H.%20Rehnquist | William H. Rehnquist | William Hubbs Rehnquist (ur. 1 października 1924 w Milwaukee, Wisconsin, zm. 3 września 2005 w Arlington, Wirginia) – amerykański prawnik, wieloletni prezes Sądu Najwyższego USA (Chief Justice).
Jego przodkowie pochodzili ze Szwecji. Rehnquist służył w wojsku w czasie II wojny światowej; studiował prawo na Stanford University i na Uniwersytecie Harvarda. W latach 1951-1952 odbywał praktykę przy Sądzie Najwyższym, następnie prowadził własną kancelarię w Phoenix (Arizona). Zaangażował się w działalność Partii Republikańskiej, był doradcą prawnym kandydata na prezydenta w 1964, konserwatysty Barry’ego Goldwatera. W 1969, po wyborze na prezydenta Nixona, przeniósł się do Waszyngtonu, gdzie został zastępcą prokuratora generalnego.
W grudniu 1971 Nixon powołał go na sędziego Sądu Najwyższego (associate justice) w miejsce przechodzącego na emeryturę Johna Marshalla Harlana II; po uzyskaniu zatwierdzenia senackiego Rehnquist objął funkcję 7 stycznia 1972. Zyskał sobie opinię najbardziej konserwatywnego członka Sądu Najwyższego. W 1986 z funkcji prezesa Sądu Najwyższego zrezygnował Warren Earl Burger (ze względu na podeszły wiek) i prezydent Ronald Reagan powołał w jego miejsce Rehnquista; został on zaprzysiężony 26 września 1986.
W 1999 Rehnquist był drugim w historii prezesem Sądu Najwyższego USA, przewodzącym procedurze impeachmentu wobec prezydenta (Billa Clintona).
Z tytułu pełnienia funkcji prezesa Sądu Najwyższego dokonywał zaprzysiężenia Prezydentów USA: George’a H.W. Busha (1989), Billa Clintona (1993 i 1997) oraz George’a W. Busha (2001 i 2005).
W październiku 2004 Rehnquist ukończył 80 lat; w ostatnich latach ciężko chorował (zdiagnozowano chorobę nowotworową), ale zajmował jedno z najbardziej wpływowych stanowisk w USA do końca życia. Był wymieniany jako jedna z osób, mogących być informatorem w aferze Watergate (Głębokie Gardło), ale w maju 2005 ujawniono, że informatorem tym był Mark Felt.
Z małżeństwa z Natalie Cornell (od 1953, zm. 17 października 1991) miał troje dzieci, syna Jamesa i córki Nancy i Janet.
Ciekawostka
W czasie studiów prawniczych był osobiście związany z uczelnianą koleżanką Sandrą Day O’Connor, z którą potem zasiadał też w Sądzie Najwyższym.
Linki zewnętrzne
The Supreme Court Historical Society
Prezesi Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych
Absolwenci Uniwersytetu Harvarda
Absolwenci Uniwersytetu Stanforda
Ludzie urodzeni w Milwaukee
Urodzeni w 1924
Zmarli w 2005
Sędziowie Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych
Pochowani na Cmentarzu Narodowym w Arlington |
564855 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Bitlis | Bitlis | Bitlis – miasto we wschodniej Turcji, centrum administracyjne prowincji o tej samej nazwie.
Według danych na rok 2000 miasto zamieszkiwało 44 923 osób, a według danych na rok 2004 całą prowincję ok. 408 000 osób. Gęstość zaludnienia w prowincji wynosiła ok. 61 osób na km².
Bibliografia
City news
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Bitlis |
564857 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Bolu | Bolu | Bolu (gr. Βιθύνιον, łac. Bithynium) – miasto w prowincji Bolu w Turcji. Leży w odległości około 32 km od jeziora Abant.
Według danych na rok 2008 miasto zamieszkiwało 120 001 osób, a całą prowincję ok. 268 882 osób. Gęstość zaludnienia w prowincji w roku 2000 wynosiła ok. 27 osób na km².
Przypisy
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Bolu |
564858 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Bolvadin | Bolvadin | Bolvadin – miasto w Turcji w prowincji Afyonkarahisar.
Według danych na rok 2000 miasto zamieszkiwało 52 398 osób.
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Afyonkarahisar |
564859 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Boz%C3%BCy%C3%BCk | Bozüyük | Bozüyük – miasto w Turcji w prowincji Bilecik.
Według danych na rok 2000 miasto zamieszkiwało 47 469 osób.
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Bilecik |
564860 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Bulancak | Bulancak | Bulancak – miasto w Turcji w prowincji Giresun.
Według danych na rok 2000 miasto zamieszkiwało 32 182 osób.
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Giresun |
1272 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Dariusz%20I%20Wielki | Dariusz I Wielki | Dariusz I Wielki (staropers. 𐎭𐎠𐎼𐎹𐎺𐎢𐏁 Dārayava(h)uš; ur. ok. 550 p.n.e., zm. 486 p.n.e.) – trzeci szachinszach Imperium Achemenidów, rządzący w latach 522–486 p.n.e. Pod jego władzą perskie imperium osiągnęło największy w swojej historii zasięg terytorialny. W 490 p.n.e. dowodził wyprawą przeciwko Grecji, która ostatecznie zakończyła się klęską. Dariusz I zorganizował sprawną administrację w swoim państwie, ujednolicił system monetarny, a także uczynił z aramejskiego oficjalny język w imperium. Był monoteistą i oddanym czcicielem Ahura Mazdy, w swych inskrypcjach nigdy nie wspominał z imienia innych bogów. Stworzona z jego polecenia inskrypcja z Behistunu, okazała się ważnym świadectwem języka staroperskiego i walnie przyczyniła się do odczytania pisma klinowego. Perski władca wymieniony jest w biblijnych księgach: Aggeusza, Zachariasza i Ezdrasza.
Etymologia imienia
Dārīus i Dārēus są łacińskimi formami greckiego Dareîos (Δαρεῖος), pochodzącego od staroperskiego Dārayauš (𐎭𐎠𐎼𐎹𐎢𐏁), które jest skróconą formą od Dārayava(h)uš (𐎭𐎠𐎼𐎹𐎺𐎢𐏁).
Pierwsza część imienia dāraya, to „posiadacz”, natomiast vau, oznacza „dobroć”.
Młodość i objęcie tronu
Dariusz urodził się około 550 p.n.e. jako najstarszy z pięciu synów Wisztaspy. Inskrypcja z Behistunu podaje, że ojciec Dariusza był satrapą Baktrii. Według Herodota Wisztaspa zarządzał prowincją Persyda w dzisiejszym Iranie, co francuski iranista Pierre Briant uważa za błąd. Z pewnością jednak ojciec Dariusza był ważnym arystokratą na dworze Cyrusa II Wielkiego.
Zgodnie z informacjami podawanymi przez Herodota Dariusz miał uczestniczyć w podboju Egiptu przez Kambyzesa II.
Istnieje wiele różnych relacji opisujących okoliczności dojścia Dariusza do władzy. Miało się to stać po usunięciu poprzedniego samozwańczego władcy Persji Bardiji (nazywanego przez Greków Smerdisem).
Herodot przytacza w Dziejach historię, w myśl której ów obalony władca miał nie być prawdziwym Bardiją, synem Cyrusa i bratem Kambyzesa, lecz jedynie jego sobowtórem, podstawionym przez medyjskiego maga w ramach spisku magów dążącego do odebrania panowania Persom na rzecz podporządkowanych Medów. Dariusz stanąć miał na czele tajemnego sprzysiężenia siedmiu mężów, mającego na celu obalenie uzurpatora. Wedle relacji Herodota to sam Dariusz zgładził uzurpatora, przebijając go mieczem.
Dariusz od początku reprezentował w Sprzysiężeniu Siedmiu frakcję dążącą do utrzymania w Persji jedynowładztwa. Przedstawiał się więc jako kontynuator dzieła Cyrusa i, jak się wydaje, po uzyskaniu władzy faktycznie prowadził politykę zgodną z zapoczątkowanymi przez niego wzorcami. Potwierdzenie stanowi przytaczana przez Herodota mowa:
Żeby zaś wszystko w jedno słowo ujmując powiedzieć: skąd przyszła nam wolność i kto nam ją dał? Czy od ludzi, czy od oligarchii, czy od monarchii? Jestem tego zdania, żebyśmy uwolnieni dzięki jednemu mężowi, to jedynowładztwo zachowali, a niezależnie od tego nie obalali instytucyj naszych ojców, skoro są dobre, bo nie byłoby to dla nas korzystne.
Po obaleniu uzurpatora członkowie Sprzysiężenia za radą Dariusza postanowili obrać spośród siebie nowego króla. Dokonali tego w drodze wróżby: sześciu mężów (Otanes zrezygnował dobrowolnie, niezainteresowany koroną) dosiadło o świcie koni. Nowym władcą Persów zostać miał ten z nich, którego koń pierwszy zarży. Dariusz zapewnił sobie zwycięstwo dzięki pomocy koniuszego Ojbaresa, mianowicie – jak podaje Herodot – wykorzystując w jakiś sposób zapach klaczy sprowokował swego konia by zarżał.
Wojny i podboje
Dariusz umocnił hegemonię perską w Azji obalając bunt Babilonii oraz Powstanie jońskie. Powiększył też tereny imperium, przyłączając Gandharę, Dolinę Indusu, Chorezm, Pamir, kaukaskie wybrzeże Morza Czarnego i Trację. Narzucił zwierzchnictwo królowi Macedonii. Jego imperium sięgało po Indus, Morze Śródziemne, Zatokę Perską, Półwysep Arabski, Egipt i Kaukaz.
Stłumienie buntu w Babilonii
Zaraz po uzyskaniu przez Dariusza władzy miał miejsce bunt w Babilonii (gdzie władzę próbowali przejąć samozwańcy Nabuchodonozor III i Nabuchodonozor IV).
Herodot podaje, że był on zapewne przygotowywany już podczas zamieszania poprzedzającego wstąpienie Dariusza na tron perski. Babilończycy według Dziejów gotowi byli dzięki potężnym murom i zgromadzonym zapasom na długie oblężenie. Herodot stłumienie powstania przypisuje następującej wyroczni oraz podstępowi.
Herodot podaje, że Dariusz nakazał zrównanie z ziemią jego potężnych murów, czego wcześniej zaniedbał Cyrus. Ponieważ mieszkańcy, szykując się do oblężenia, wymordowali większość swoich kobiet, by nie zjadały zapasów, Dariusz dostarczył do miasta nowych kobiet z okolicznych wsi. Na czele zdobytego miasta postawił bohaterskiego Zopyrosa, miał jednak powiedzieć, że „wolałby raczej widzieć Zopyrosa wolnym od okaleczenia, niż żeby mu do obecnego Babilonu jeszcze dwadzieścia innych przybyło”.
Podbój Samos
Pierwszym podbojem dokonanym przez Dariusza było podporządkowanie sobie Samos, na którym po zamordowaniu Polikratesa rządy trzymał jego dawny sekretarz Majandrios. Dariusz wprowadził na tron Sylosonta, brata Polikratesa, u którego wedle Herodota jeszcze przed objęciem panowania zaciągnął dług wdzięczności. Zdobyciem Samos dowodził Otanes, jeden z Siedmiu Mężów, który – wbrew rozkazom władcy – sprowokowany przez Majandriosa dokonał rzezi jego mieszkańców. Ostatecznie udało się Persom osadzić na tronie samijskim przychylnego sobie władcę.
Wyprawa przeciw Scytom
Około roku 512 p.n.e. Dariusz przekroczył z armią Bosfor postępując na północ przez Bałkany i po przejściu Dunaju usiłował pokonać zamieszkujących dzisiejszą Ukrainę Scytów. Herodot podaje, że przyczyną tej wyprawy był rewanż za kilkudziesięcioletnią hegemonię Scytów w Azji, w rzeczywistości chodziło jednak zapewne o podporządkowanie sobie europejskich obszarów na północ od państwa perskiego i uniknięcie stałego zagrożenia ze strony zamieszkujących je plemion koczowniczych.
Scytowie jako pierwsi w historii zastosować mieli w obronie przed Dariuszem taktykę spalonej ziemi. Wykorzystując swą mobilność uchodzili oni przed wojskiem Dariusza opartym głównie na piechocie, pustosząc zostawianą za sobą ziemię tak, iż Persowie nie mieli co jeść i gdzie wypasać swych wierzchowców. Jednocześnie Scytowie, wspomagani przez sojusz okolicznych plemion, wśród których Herodot wymienia Geodonów, Budynów i Sauromatów, nękali Persów nieustannymi atakami podjazdowymi.
Po kilku miesiącach Scytowie mieli wysłać do Dariusza herolda, który zaniósł mu w darze ptaka, mysz, żabę i pięć strzał, nie objaśniając ani słowem, co te dary znaczą. Dariusz uznał je za znak poddania ziemi (mysz), wody (żaba) i wierzchowców (lotny ptak) potędze Persów symbolizowanej przez pięć strzał. Gobyras (jeden z Siedmiu Mężów) odczytał je przeciwnie – jako groźbę uśmiercenia Persów, jeśli nie zamienią się w ptaki i nie odlecą lub w żaby i nie odpłyną. Ten motyw tajemniczego posłania był później wykorzystywany w literaturze i sztukach plastycznych.
Herodot opisuje także, że Scytowie planowali wybić całkowicie armię Dariusza, odcinając jej drogę odwrotu. Dariusz przybył na teren Scytów dzięki mostowi przerzuconemu nad Dunajem (zwanym przez Greków Istrem), który wybudowali helleńscy lennicy Persji. Scytowie próbowali podburzyć ich przeciw suwerenom, jednak bezskutecznie. Dzieje podają, że decyzję o niezerwaniu mostu podjął Histiajos z Miletu – późniejszy przywódca powstania jońskiego.
Wyprawa przeciw Scytom zakończyła się niepowodzeniem i Dariusz zmuszony był na czele zdziesiątkowanej głodem i napaściami Scytów armii wycofać się z powrotem do Persji.
Wojna z Hellenami
Powstanie jońskie
W roku 499 p.n.e. wybuchło powstanie jońskie, w którym miasta Azji Mniejszej, podporządkowane za panowania Cyrusa, podjęły próbę zrzucenia perskiego jarzma.
Przyczyny powstania były różnorodne. Z pewnością nie bez znaczenia były tu wysokie daniny, jakie miasta jońskie płacić musiały na rzecz Persji. Ważnym czynnikiem był także brak swobody politycznej spowodowany podporządkowaniem miast jońskich satrapii lidyjskiej z siedzibą w Sardes. Ma to swoje historyczne uzasadnienie w przebiegu podbojów Cyrusa, podczas których odebrane Krezusowi Sardes stało się ważną twierdzą i punktem wypadowym Persów na cały obszar Azji Mniejszej.
Jednym z głównych inicjatorów powstania był ten sam Histiajos, który odmówił wystąpienia przeciw Persom podczas wycofywania się zza Dunaju. Wówczas bronił on – jak podaje Herodot – własnego interesu, gdyż po upadku hegemonii Perskiej Milet z pewnością wybrałby demokrację, obalając tyrana. Jednak w zamian za pomoc okazaną podczas wyprawy przeciw Scytom Histiajos otrzymał posiadłość w Myrkinos w Tracji, która zapewniała mu dochody większe, niż tyrania w Milecie. W ten sposób Persowie niechcący usunęli podstawową więź łączącą go z ich hegemonią. Megabazos, który był w owym czasie dowódcą wojsk perskich w Jonii, uprzedził Dariusza o niebezpieczeństwie, jakie stanowi Histiajos i król postanowił dla bezpieczeństwa trzymać go przy sobie, na dworze w Suzie. Histiajos jednak znalazł sposób, by wszcząć powstanie w miastach Jońskich. Dokonał tego przez swego zięcia – Aristagorasa, któremu przesłał wiadomość wytatuowaną na głowie ogolonego uprzednio niewolnika.
Aristagoras posłał po pomoc do Sparty i Aten. Lacedemończycy odmówili, Ateńczycy zaś udzielili powstaniu pomocy, przez co ściągnęli na siebie gniew Dariusza.
Powstanie jońskie miało ważny wymiar polityczny dla imperium Perskiego, utrwaliły bowiem jego związki z lokalnymi tyranami przeciw zwolennikom demokracji. Aristagoras jako przywódca powstania przekonywał do siebie mieszkańców różnych poleis obiecując im obalenie tyranów. W ten sposób wygnany został między innymi Ajakes syn Sylosonta tyran Samos.
Choć początkowo Grekom wiodło się dobrze i w pierwszym roku powstania zdobyli nawet Sardes, to losy walki szybko się odwróciły. Po klęsce Jończyków w bitwie morskiej pod Lade Powstanie zostało stłumione i Hellenowie ostatecznie zostali pokonani. Najsurowszą karę poniósł Milet, który został całkowicie zrównany z ziemią.
Powstanie trwało łącznie sześć lat.
Wyprawa na Helladę
Po klęsce powstania jońskiego Dariusz zrozumiał, że dalsze utrzymanie hegemonii nad miastami jońskimi jest niemożliwe bez odcięcia ich od pomocy ze strony reszty Hellenów, zwłaszcza zaś Ateńczyków.
O nienawiści, jaką od czasu powstania Dariusz żywił wobec Ateńczyków, Herodot opowiada następującą historię. Władca Persów miał wystrzelić z łuku strzałę w powietrze ze słowami „Zeusie, użycz mi zemsty na Ateńczykach”, a następnie zlecić jednemu ze służących, by ilekroć król siądzie do stołu, ten trzykrotnie powtarzał mu „Panie, pamiętaj o Ateńczykach”.
Nie bez znaczenia był także fakt, że na dworze Dariusza przebywał Hippiasz, wygnany z Aten syn tyrana Pizystrata. On to podburzał władcę do ataku na Helladę, aby tym sposobem odzyskać panowanie nad Ateńczykami.
Dariusz zebrał więc armię i wysłał ją na Helladę. Bez większego kłopotu podbił Eretryjczyków i zbliżał się lądem do Aten. Przeciw prowadzonemu przez Hippiasza wojsku perskiemu wystąpiła piechota Ateńczyków i sprzymierzonych z nimi Platejczyków dowodzona przez Miltiadesa i w bitwie pod Maratonem odparła najeźdźców.
Przygotowania do drugiej wyprawy na Helladę
Od czasu klęski pod Maratonem aż do swojej śmierci Dariusz przygotowywał się do kolejnej wyprawy na Helladę. Z dokonanych przez niego zbrojeń skorzystał już jednak nie on sam, lecz syn i następca tronu Kserkses I.
Polityka wewnętrzna
Gospodarka
Ocenia się, że Dariusz był zarówno wielkim prawodawcą, administratorem, ale również znakomitym finansistą na miarę wiedzy, jaką dysponował. Wprowadził daninę i inne opłaty, za co podlegli mu płatnicy nazywali go ‘kramarzem’. Ujednolicił system miar i wag (miara królewska ok. 36 litrów, oraz łokieć królewski dokładnie 46,1 centymetra). Wprowadził nową jednostkę wagi, karszę (kersha).
Dariusz wprowadził własną monetę (darejki) i system podatkowy. Podjął działania w kierunku kodyfikacji prawa. W Egipcie nakazał odbudowę kanału łączącego Nil z Morzem Czerwonym, który stworzyli faraonowie saiccy.
Administracja
Organizował sprawnie działający aparat państwowy zarządzający największą monarchią ówczesnego świata. Kontynuując politykę prowadzoną przez Cyrusa zapewnił poszczególnym plemionom i regionom znaczną autonomię przy konieczności uznania zwierzchnictwa króla perskiego i płacenia wynikających stąd danin.
Dariusz podzielił kraj na 23 satrapie (namiestnictwa) (Media, Elam, Armenia, Aria, Babilonia, Lidia, Drangiana, Aszria, Kapadocja, Egipt, Scytia, Jonia, Baktria, Gandara, Partia, Sagartia, Chorasmia-Sogdiana, Indus, Arabia, Karia, Libia, Nubia), na czele których stali wyznaczani przez niego satrapowie sprawujący władzę cywilną i wojskową. Niektóre satrapie wyodrębnione były wedle kryteriów geograficznych, inne obejmowały po prostu określone plemiona lub grupy ludnościowe.
Jonowie, Magnezyjczycy, Eolowie, Karowie, Licyjczycy, Milowie, Pamfylowie
Myzowie, Lidyjczycy
Hellespontczycy (Jonowie i Dorowie na azjatyckim wybrzeżu), Frygowie, Trakowie, Paflagoni, Syryjczycy)
Cylijczycy
Fenicja, Syria, Cypr
Egipt, Libia
Szczepy na południe od Hindukuszu
Kraj Kissjów
Babilon
Media
Kaspiowie i Pausikowie
Baktrianowie, Ajglowie
Armenia aż po Morze Czarne
Plemiona Podwyża Irańskiego
Sakowie i Kaspiowie
Partowie
Etiopowie z Azji
Matienowie, Saspejrowie i Alarodiowie
Pobrzeże Morza Czarnego między Fasisem a Termodontem
Indowie
Armia
Zorganizował armię zawodową złożoną z 10 tys. tak zwanych nieśmiertelnych.
Dwór
Żoną Dariusza była Atossa, córka Cyrusa Starszego. Następcą Dariusza był jego syn Kserkses I.
Najważniejszymi doradcami Dariusza byli wedle Herodota mężowie, którzy obalili wraz z nim poprzedniego władcę-uzurpatora w Sprzysiężeniu u Siedmiu. Wedle relacji Herodota nadwornym lekarzem Dariusza był Demokedes z Samos, największy medyk tamtych czasów, którego władca przejął jako niewolnika po śmierci Polikratesa.
Inne
Około roku 510 p.n.e. Dariusz I Wielki po raz pierwszy w znanych źródłach wspomniał cukier, w kontekście trzciny cukrowej rosnącej nad rzeką Indus.
Zobacz też
Droga Królewska (Persja)
Przypisy
Władcy Persji
Achemenidzcy władcy Egiptu
Achemenidzi
Starożytni Persowie
Urodzeni w VI wieku p.n.e.
Zmarli w V wieku p.n.e. |
190139 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Kra%C5%9Bnik%20Fabryczny | Kraśnik Fabryczny | Kraśnik Fabryczny, zwany też dzielnicą Fabryczną (do 1954 Dąbrowa Bór) – dzielnica Kraśnika położona w północno-zachodniej części miasta, w latach 1954–1975 będąca samodzielnym miastem.
Historia
Obecny Kraśnik Fabryczny powstał na terenach gromady Wyżnianka przed II wojną światową jako niewielkie osiedle dla pracowników pobliskiej Fabryki Amunicji nr 2. Obszary te włączono 1 kwietnia 1939 do Kraśnika, konkretnie grunta leśne pod nazwą "Bór", stanowiące własność Skarbu Państwa o obszarze 380 ha, a także tereny, stanowiące własność Edmunda i Wacława Gruchalskich o obszarze 28,56 ha.
W latach 1942–1944 na terenie dzielnicy znajdował się niemiecki obóz koncentracyjny Budzyń (filia KL Lublin), zlokalizowany między ulicą Adama Mickiewicza i na południe od ul. Juliusza Słowackiego.
Po wojnie osiedle, któremu nadano nazwę Dąbrowa Bór, się rozbudowywało. Powstały tu blokowiska, na budowę których wycięto dużą część lasu. 1 stycznia 1954 osiedle Dąbrowa Bór wyłączono z Kraśnika, nadając mu status miasta o nazwie Kraśnik Fabryczny. Od lat 60. na południu dzielnicy powstawało osiedle domków jednorodzinnych. Dzielnica rozwinęła się dzięki Fabryce Łożysk Tocznych. Władze miasta i Miejski Komitet Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej znajdowały się w budynku przy ul. Aleja Niepodległości 41 (dawniej al. Włodzimierza Iljicza Lenina).
W związku z reformą administracyjną kraju 1 stycznia 1973 granice Kraśnika Fabrycznego uległy zwiększeniu. Włączono do niego ze znoszonej gromady Dzierzkowice-Rynek części wsi Wyżnianka-Kolonia (117 ha) i części wsi Wodne (27 ha), natomiast z miasta Kraśnika większą część Budzynia (150 ha), będącego w granicach Kraśnika od 1939 roku.
O zwiększonych granicach Kraśnik Fabryczny przetrwał zaledwie dwa lata i dziewięć miesięcy, bo już 1 października 1975 miasto Kraśnik Fabryczny zniesiono i włączono je (wraz z m.in. Budzyniem) do (Starego) Kraśnika, tworząc współczesne miasto Kraśnik.
Współczesność
Obecnie ludność dzielnicy to około 20 000 osób. Posiada bardzo rozbudowane osiedle domków jednorodzinnych na południu dzielnicy, na północy znajdują się największe w mieście blokowiska zarządzane przez Spółdzielnię Mieszkaniową Metalowiec. W dzielnicy znajdują się 2 parafie rzymskokatolickie: pw. Św. Józefa Robotnika oraz pw. Matki Bożej Bolesnej, a także Zbór Kościoła Zielonoświątkowego Dobra Nowina oraz Sala Królestwa miejscowego zboru Świadków Jehowy.
Dzielnicę przecinają trzy główne trasy ze wschodu na zachód: ul. Aleja Niepodległości (zwana też aleją jabłoni); ul. Zygmunta Krasińskiego/ul. Juliusza Słowackiego (jeden ciąg); ul. Graniczna. W dzielnicy znajduje się Park 1000-lecia z oświetlaną fontanną, Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji wraz z krytą i odkrytą pływalnią i klubem sportowym FKS Stal Kraśnik, Centrum Kultury i Promocji z kinem Metalowiec. Przy ul. Aleja Niepodległości 25 i przy ul. Gen. Władysława Sikorskiego 15 są zlokalizowane oddziały Szpitala Powiatowego w Kraśniku, a przy ul. Aleja Niepodległości 20 jest budynek Starostwa Powiatowego powiatu kraśnickiego. W Kraśniku Fabrycznym funkcjonują supermarkety: dwie Biedronki oraz Stokrotka, Lidl, Carrefour Express, Kaufland i Galeria Handlowa Londyn oraz Julia i Szymon. Wszystkie linie komunikacyjne Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego (MPK) i przewoźników prywatnych mają swój początek w dzielnicy Fabrycznej.
Dzielnicę otaczają: od północy las zwany fabrycznym (granica z gminą Urzędów); od wschodu tereny przemysłowe i Fabryka Łożysk Tocznych (granica z gminą wiejską Kraśnik); od południa rzeka Wyżnica i wieś Wyżnianka-Kolonia (granica z dzielnicą Budzyń oraz z gminą Dzierzkowice); od zachodu cmentarz (również granica z gminą Dzierzkowice).
Przypisy
Uwagi
Dawne miasta w województwie lubelskim
Miasta w Polsce, którym nadano prawa miejskie w XX wieku
Kraśnik Fabryczny |
564861 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Burdur | Burdur | Burdur – miasto w południowo-zachodniej Turcji, centrum administracyjne prowincji o tej samej nazwie.
Według danych na rok 2000 miasto zamieszkiwało 63 363 osób, a według danych na rok 2004 całą prowincję ok. 253 000 osób. Gęstość zaludnienia w prowincji wynosiła ok. 37 osób na km².
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Burdur |
564862 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Burhaniye | Burhaniye | Burhaniye − miasto i dystrykt w Turcji w prowincji Balıkesir.
Demografia
Według danych na rok 2011 Burhaniye zamieszkiwało 40 824 osób. W 2019 liczba ludności wynosiła 60 490, w tym 30 848 mężczyzn i 29 642 kobiet.
Przypisy
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Balıkesir |
1273 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Deuter | Deuter | Deuter (, D) – stabilny izotop wodoru występujący naturalnie. W wodzie morskiej (SMOW) występuje w ilości około 1 atomu na 6420 atomów protu (wodoru zwykłego, ) (około 0,02 grama w 1 litrze wody).
Jądro deuteru (deuteron) składa się z jednego protonu i jednego neutronu, podczas gdy jądrem protu jest jeden proton. Masa atomowa deuteru jest około dwukrotnie większa od izotopu i wynosi 2,0140 u.
Deuter został odkryty w 1931 roku przez Harolda Claytona Ureya, chemika z Columbia University, za co otrzymał on Nagrodę Nobla z chemii w 1934 roku.
Ze względu na małą masę i mały przekrój czynny (0,11 σ/fm²) deuter jest dobrym moderatorem szybkich neutronów. Związki deuteru (np. ciężka woda) wykorzystywane są w reaktorach jądrowych.
Deuter może zastępować zwykły wodór we wszystkich związkach, co skutkuje zwykle niewielkimi, lecz stosunkowo łatwymi do zmierzenia, zmianami ich właściwości fizycznych i chemicznych. Woda zawierająca atomy deuteru nosi nazwę ciężkiej wody. W zależności od składu izotopowego wodoru ciężka woda może mieć wzór:
HDO – jeden z dwóch atomów wodoru jest zastąpiony atomem deuteru
– obydwa atomy wodoru są zastąpione atomami deuteru
Zobacz też
tryt
Przypisy
Izotopy
Odkrycia nagrodzone Nagrodą Nobla
Wodór |
564863 | https://pl.wikipedia.org/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk%C3%A7ekmece | Büyükçekmece | Büyükçekmece – miasto w Turcji w prowincji Stambuł.
Według danych na rok 2000 miasto zamieszkiwało 35 860 osób.
Miasta partnerskie
Gelsenkirchen, Niemcy
Paweł banja, Bułgaria
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Stambuł |
190140 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Prerie%20Kanadyjskie | Prerie Kanadyjskie | Prerie Kanadyjskie (ang. Canadian Prairies, fr. Prairies canadiennes), także: prowincje preriowe (ang. Prairie provinces, fr. Provinces des Praires) – region w zachodniej Kanadzie, obejmujący prowincje Alberta, Manitoba i Saskatchewan. Te trzy prowincje łączy wspólnota historyczna i częściowo gospodarcza oraz – w znacznej mierze – cechy geograficzne. Razem z prowincją Kolumbia Brytyjska tworzą tzw. prowincje zachodnie.
Historia
Tereny wchodzące w skład tego regionu do 1897 zarządzane były przez Kompanię Zatoki Hudsona, a po tej dacie zostały włączone do Kanady. Do tego czasu to terytorium, z wyjątkiem niewielkich obszarów południowo-wschodniej Manitoby (tzw. Koncesja Selkirka), zamieszkane były jedynie przez niewielkie grupy Indian. Intensywna akcja kolonizacyjna, jaka rozpoczęła się na przełomie XIX i XX wieku, spowodowała gwałtowny rozwój demograficzny i gospodarczy regionu oraz doprowadziła do powstania dwóch prowincji - Alberty i Saskatchewan – oraz znacznego poszerzenia miniaturowej Manitoby.
Od 1867 do 1914 roku, zachodnia Kanada była otwarta na masowy napływ osadników, stając się w tym czasie domem dla milionów imigrantów poszukujących nowego życia. Ten boom imigracyjny stworzył kluczowe branże, wciąż ważne dla utrzymania wysokiej międzynarodowej pozycji Kanady, takie jak rolnictwo, górnictwo oraz wydobycie ropy naftowej. W tych latach liczba mieszkańców prowincji preriowych – Manitoby, Saskatchewanu i Alberty – gwałtownie wzrosła, a napływający osadnicy rozpoczęli przekształcanie jałowych, równinnych prerii, zakładając nowe osady o unikalnej kulturze.
Okres bardzo intensywnego wzrost liczby osadników w latach 1867–1914 był jednocześnie jednym z najbardziej dynamicznych okresów wzrostu populacji w historii Kanady. Po 1867 roku w państwie tym zaszły bardzo istotne zmiany, które sprawiły, że emigracja do prowincji preriowych okazała się możliwa: zakończenie budowy kolei transkontynentalnej (7 listopada 1885 roku wbito ostatni gwóźdź) sprawiło, że transport towarów i ludzi na duże odległości stały się możliwe; uchwalenie ustawy Dominion Lands Act (1872 r.), która miała na celu zachęcenie do zasiedlania prowincji preriowych przez przybyszów zarówno z Europy, Stanów zjednoczonych, jak i ze wschodniej Kanday; ustanowienie w 1873 r. Północno-Zachodniej Policji Konnej (ang. North-West Mounted Police) gwarantującej bezpieczeństwo mieszkańców prerii; oraz utworzenie Departamentu Spraw Wewnętrznych w (1873 r.), który m.in. zajmował się zachęcaniem imigrantów do osiedlania się w tym regionie.
O skali imigracji mogą świadczyć poniższe dane. Pomiędzy rokiem 1891 a 1911 populacja prowincji Saskatchewan wzrosła o 1124,77% . Liczba mieszkańców głównego miasta prowincji Manioba – Winnipeg – wzrosła z 20 000 w 1886 roku do 150,000 w roku 1911.
Gospodarka
Mniej więcej do połowy lat siedemdziesiątych podstawą gospodarki Prerii Kanadyjskich było rolnictwo. Po rozpoczęciu eksploatacji bogatych złóż ropy naftowej w Albercie oblicze tej prowincji uległo radykalnej zmianie. Pozostałe dwie prowincje utrzymały swój głównie rolniczy charakter. Sercem przemysłu wydobycia ropy naftowej i gazu ziemnego jest położone w Albercie miasto Fort McMurray. W prowincji tej operuje wiele przedsiębiorstw związanych z tymi branżami, w tym: Syncrude, Suncor Energy, Canadian Natural Resources, BP Canada Shell Canada, Cenovus Energy, Encana, Imperial Oil, Husky Energy, TransCanada Corporation, Nexen.
Przypisy
Geografia Alberty
Geografia Manitoby
Geografia Saskatchewan
en:Canadian Prairies |
190142 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Screamer | Screamer | Screamer (także jump scare) – rodzaj animacji, filmu lub aplikacji stworzonej specjalnie po to, aby przestraszyć widza. Pierwsze screamery pojawiły się około 2002 roku.
Pierwsze screamery pojawiły się w horrorach, które miały na celu przestraszenie skupionego widza.
Z pozoru screamery przypominają proste gry-zabawy typu „znajdź 10 różnic” lub też są filmami, które wymagają skupienia przez użytkownika. Często w tle słychać cichy dźwięk lub piosenkę, co ma nakłonić widza, aby zwiększył głośność. Po kilku chwilach wyświetla się nieprzyjemna lub krwawa fotografia oraz głośny dźwięk.
Jednym z popularniejszych screamerów jest gra Scary Maze Game stworzona przez Jeremy’ego Winterrowda. W Scary Maze Game gracz ma za zadanie pokonać labirynt, nie dotykając ścian. W przypadku dotknięcia ściany na poziomie pierwszym i drugim, rozpoczyna grę od początku. Na trzecim poziomie niezależnie do tego, czy dotknie ściany czy przejdzie poziom, zobaczy zdjęcie Regan MacNeil z filmu Egzorcysta oraz usłyszy krzyk. W internecie pojawiło się wiele filmów na YouTube, które pokazują reakcję graczy po zobaczeniu zdjęcia.
Przypisy
Strony szokujące |
564864 | https://pl.wikipedia.org/wiki/%C3%87anakkale | Çanakkale | Çanakkale − miasto w północno-zachodniej Turcji, nad cieśniną Dardanele (w jej najwęższym miejscu), stolica prowincji Çanakkale, 75 810 mieszkańców (stan z roku 2000).
Historia
Chociaż tereny wokół Çanakkale zamieszkane były od głębokiej starożytności (w pobliżu znajduje się stanowisko archeologiczne Troja), współczesne miasto zawdzięcza swój początek fortecy wzniesionej w tym miejscu przez sułtana Mehmeda II w XV wieku.
Podczas I wojny światowej w 1915 roku artyleria z Çanakkale odparła atak wojsk alianckich. Obecnie cieśnina Dardanele jest wciąż strefą zmilitaryzowaną, a w okolicach Çanakkale znajduje się baza tureckiej marynarki wojennej.
Miasta partnerskie
Pomezia, Włochy
Osnabrück, Niemcy
Pardubice, Czechy
Zobacz
Most Çanakkale 1915 - most komunikuje miasta Gallipoli w Europie i Lapseki w Azji, położone po obu stronach Cieśniny Dardanele.
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Çanakkale |
190143 | https://pl.wikipedia.org/wiki/OHC | OHC | OHC (od ang. Overhead Camshaft – „głowicowy wałek rozrządu” lub „górny wałek rozrządu”) – rodzaj układu rozrządu, w którym wałek rozrządu służący do napędzania zaworów znajduje się w głowicy silnika. Napędzany jest on zwykle za pomocą koła zębatego, elastycznego paska rozrządu lub w innych typach i mocnych silnikach łańcuchem. Wyjątkowo zdarza się również napęd za pomocą kół zębatych. Dla tego typu rozwiązania stosuje się dwa układy:
SOHC – jeden wałek
DOHC – dwa wałki.
SOHC
SOHC (od ang. single overhead camshaft, pojedynczy górny wałek rozrządu) oznacza silnik z jednym wałkiem rozrządu umieszczonym w głowicy cylindrów.
Charakterystyka
Zaletą układu jest brak pośrednich elementów rozrządu (popychaczy, dźwigni zaworowych) wymagających smarowania i mogących ulec awarii oraz dobra szybkobieżność silnika wynikająca z braku zwłoki w napełnianiu silnika ładunkiem i opróżnianiu go ze spalin. Wadą jest złożona konstrukcja głowicy silnika. Opanowanie technologii produkcji silników OHC, w połączeniu z ich zaletami, sprawiło, że nowych konstrukcyjnie silników spalinowych małej i średniej mocy z innym rodzajem rozrządu (OHV lub, tym bardziej, SV) praktycznie się nie spotyka.
Zobacz też
rozrząd desmodromiczny
Przypisy
Układ rozrządu |
564865 | https://pl.wikipedia.org/wiki/%C3%87ank%C4%B1r%C4%B1 | Çankırı | Çankırı – miasto w środkowej Turcji, centrum administracyjne prowincji o tej samej nazwie.
Według danych na rok 2000 miasto zamieszkiwało 62 508 osób, a według danych na rok 2004 całą prowincję ok. 275 000 osób. Gęstość zaludnienia w prowincji wynosiła ok. 37 osób na km².
Historia
W starożytności pod nazwą Gangra główne miasto Paflagonii.
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Çankırı |
564866 | https://pl.wikipedia.org/wiki/%C3%87ar%C5%9Famba | Çarşamba | Çarşamba − miasto w Turcji w prowincji Samsun.
Według danych na rok 2000 miasto zamieszkiwało 49 189 osób.
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Samsun |
564867 | https://pl.wikipedia.org/wiki/%C3%87erkezk%C3%B6y | Çerkezköy | Çerkezköy − miasto w Turcji w prowincji Tekirdağ.
Według danych na rok 2000 miasto zamieszkiwało 41 638 osób.
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Tekirdağ |
564868 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Ceyhan | Ceyhan | Ceyhan – miasto w Turcji w prowincji Adana. Położone jest nad rzeką o tej samej nazwie.
Według danych na rok 2000 miasto zamieszkiwało 108 602 osób.
Przypisy
Bibliografia
http://www.ceyhan.bel.tr/
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Adana |
564869 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Ceylanp%C4%B1nar | Ceylanpınar | Ceylanpınar − miasto w Turcji w prowincji Şanlıurfa.
Według danych na rok 2014 miasto zamieszkiwało 49 672 osób.
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Şanlıurfa |
564870 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Cizre | Cizre | Cizre − miasto w Turcji w prowincji Şırnak.
Według danych na rok 2011 miasto zamieszkiwało 104 844 osób.
W mieście znajduje się oddany do użytku w 1998 stadion Cizre Ilce Stadi, na którym swoje mecze rozgrywa drużyna piłkarska Cizrespor. Stadion może pomieścić 2 400 widzów. W mieście został stracony syryjski biskup Flawian Michał Melki. 20 lipca 2021 roku w mieście odnotowano najwyższą w historii kraju temperaturę w cieniu 49.1°C.
Przypisy
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Şırnak |
190146 | https://pl.wikipedia.org/wiki/The%20Andrews%20Sisters | The Andrews Sisters | The Andrews Sisters – grupa wokalna składająca się z trzech śpiewających sióstr: LaVerne Andrews (kontralt; ur. 6 lipca 1915, zm. 8 maja 1967), Maxene Andrews (drugi głos; ur. 3 stycznia 1918, zm. 21 października 1995) i Patty Andrews (głos prowadzący; ur. 16 lutego 1920, zm. 30 stycznia 2013).
Życiorys
Przyszłe piosenkarki urodziły się w Minneapolis (Minnesota), jako córki Petera Andrewsa, właściciela restauracji oraz Ollie Sollie. Trzy siostry to: LaVerne, Maxene i Patty (Patricia). W Minneapolis w epoce jazzu rozeszła się wieść, że lokalna siostrzana drużyna może sprawić, że Amerykanie zapomnieli o Boswellach (na przykład o: Connee Boswell). W dziecięcym radiu i drapieżnej wytwórni Victor Records, LaVerne, Maxene i Patty Andrews słuchali Connee, Marthy i Helvetii Boswell i jako nastolatki naśladowali ich styl wokalny. Żadna z dziewczyn nie potrafiła czytać nut. W szkolnych produkcjach muzycznych i na lokalnych amatorskich przedstawieniach dziewczęta budowały swoją muzyczną reputację. Patty zaśpiewała główną rolę; Maxene był wysokim sopranem; a LaVerne wziął udział w partii altowej. Dziewczyny zdobyły I nagrodę w konkursie amatorskim w Minneapolis Orpheum Theatre, pokonując Edgara Bergena i jego manekina Charliego McCarthy'ego. Ukończyli studia muzyczne dla nieletnich, a w 1931, kiedy depresja zniszczyła działalność restauracyjną ich ojca, porzuciły szkołę i dołączyły na pełny etat do zespołu wodewilowego z Larrym Richem i jego orkiestrą. Pozostały z Richem przez następne 18 miesięcy.
Rozpoczęły karierę naśladując inne śpiewające siostry, które odniosły sukces – Boswell Sisters. Towarzyszyły różnym orkiestrom tanecznym i objeżdżały z nimi tournée śpiewając arie wodewilowe. Zostały zauważone po nagraniach i transmisjach radiowych w 1937. Śpiewały dla żołnierzy podczas drugiej wojny światowej, wspierały kombatantów, wystąpiły w kilku filmach. Podczas tego okresu zarejestrowały dużo piosenek z Bingiem Crosby. O ich popularności może świadczyć fakt, że po wojnie odkryto, iż kilka z ich nagrań było przemyconych do Niemiec pod zmienionymi etykietami pod nazwą „Piosenki Marszowe Hitlera”.
Po krótkiej przerwie po wojnie, siostry występowały w klubach Stanów Zjednoczonych i Europy. Ostatni raz pojawiły się razem w 1962 podczas The Dean Martin Show. Laverne, zachorowała na raka i umarła pięć lat później w 1967.
Po długim milczeniu, pozostałe dwie siostry powróciły do śpiewania, kiedy Bette Midler zarejestrowała cover ich piosenki „Boogie Woogie Bugle Boy”. Maxine i Patti pojawiały się razem i oddzielnie przez lata 70., a Maxine nagrała solowy album w 1986. W okresie ich długiej kariery siostry sprzedały ponad 60 mln płyt. Grupa została wprowadzona do Vocal Group Hall of Fame w 1998.
W 2005 ich piosenka „Oh Johnny, Oh Johnny, Oh!” została wykorzystana w filmie Andrew Adamsona Opowieści z Narnii: Lew, Czarownica i stara szafa, natomiast w 2010 twórcy gry Mafia II wykorzystali w tejże grze piosenki „Rum and Coca-Cola”, „Boogie Woogie Bugle Boy”, „Strip Polka” i inne.
Albumy
Lata 30.
Bei Mir Bist Du Schoen (1937)
Lata 40.
I’ll Be with You in Apple Blossom Time (1941)
Boogie Woogie Bugle Boy (1941)
Don’t sit under the Apple Tree (1942)
Rum and Coca-Cola (1944)
Don’t Fence Me In (1946) /z Bingiem Crosbym
The Andrews Sisters (1946)
A Collection Of Tropical Songs (1947)
Underneath the Arches (1948)
Selections from Road to Rio (1948) /z Bingiem Crosbym
Bing Crosby Sings with Al Jolson, Bob Hope, Dick Haymes and the Andrews Sisters (1948)
Irving Berlin Songs (1948)
Lata 50.
Here Comes Santa Claus (1950)
Songs from Mr. Music (1950) /z Bingiem Crosbym oraz Dorothy Kirsten
Go West Young Man (1950) /z Bingiem Crosbym
I Love To Tell The Story (1951)
My Isle Of Golden Dreams (1952) /z Alfredem Apaką
Selections from the Paramount Picture „Just for You” (1952) /z Bingiem Crosbym oraz Jane Wyman
Sing, Sing, Sing With The Andrews Sisters (1952)
The Andrews Sisters In Hi-Fi (1956)
Fresh And Fancy Free (1957)
The Andrews Sisters Sing The Dancing 20's (1958)
Near You... (1958)
Lata 60.
Great Golden Hits (1962)
The Andrews Sisters' Greatest Hits (1962)
The Andrews Sisters' Greatest Hits, Vol. II (1963)
The Andrews Sisters Present (1963)
Great Country Hits (1964)
Pennsylvania Polka! (1964)
Go Hawaiian (1965)
Great Performers (1967)
Don't Sit Under The Apple Tree (1968)
Lata 70.
Boogie Woogie Bugle Girls (1973)
The Andrews Sisters (1973)
In The Mood (1974)
Lata 90.
Their Complete Recordings Together (1996) /z Bingiem Crosbym
The Essential Collection (1999) /z Bingiem Crosbym
Lata 2000.
A Merry Christmas With Bing Crosby and the Andrews Sisters (2000) /z Bingiem Crosbym
Filmografia
Argentine Nights (1940)
In the Navy (1941)
Hold That Ghost (1941)
Buck Privates (1941)
What’s Cookin’? (1942)
Private Buckaroo (1942)
Give Out, Sisters (1942)
How’s About It (1943)
Always a Bridesmaid (1943)
Swingtime Johnny (1944)
Moonlight and Cactus (1944)
Follow the Boys (1944)
Hollywood Canteen (1944)
Her Lucky Night (1945)
Make Mine Music (głosy) (1946)
Droga do Rio (1947)
Melody Time (głosy) (1948)
Dodatkowe informacje
Postaci The Andrews Sisters, a także wielu innych przedwojennych amerykańskich gwiazd, pojawiły się w filmie animowanym The Autograph Hound z 1939, gdzie Kaczor Donald włamuje się do studia filmowego, aby zdobyć autografy.
Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne
Oficjalna strona Andrews Sisters
Amerykańskie girlsbandy
Amerykańskie zespoły popowe
Zespoły swingowe |
564871 | https://pl.wikipedia.org/wiki/%C3%87orlu | Çorlu | Çorlu − miasto w europejskiej części Turcji w prowincji Tekirdağ.
Według danych na rok 2023 miasto zamieszkiwało 210 362 osób.
W mieście znajduje się stadion General Basri Saran, na którym swoje mecze rozgrywa drużyna piłkarska Çorluspor SK. Stadion może pomieścić 5 000 widzów.
Miasta partnerskie
Aden, Jemen
Kumanovo, Macedonia
Thies, Senegal
Ebolowa, Kamerun
Bandaressalam, Komory
Synopa, Turcja
Montgomery (Alabama), USA
Grenville, Grenada
Luxor, Egipt
Alert, Kanada
Przypisy
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Tekirdağ |
564872 | https://pl.wikipedia.org/wiki/%C3%87orum | Çorum | Çorum – miasto w środkowej Turcji, centrum administracyjne prowincji o tej samej nazwie.
Według danych na rok 2000 miasto zamieszkiwało 161 321 osób, a według danych na rok 2004 całą prowincję ok. 580 000 osób. Gęstość zaludnienia w prowincji wynosiła ok. 45 osób na km².
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Çorum |
564873 | https://pl.wikipedia.org/wiki/%C3%87ubuk | Çubuk | Çubuk − miasto w Turcji w prowincji Ankara.
Według danych na rok 2000 miasto zamieszkiwało 46 605 osób.
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Ankara |
564874 | https://pl.wikipedia.org/wiki/%C3%87umra | Çumra | Çumra − miasto w Turcji w prowincji Konya.
Według danych na rok 2000 miasto zamieszkiwało 42 308 osób.
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Konya |
564875 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Derince | Derince | Derince − miasto w Turcji w prowincji Kocaeli.
Według danych na rok 2000 miasto zamieszkiwało 93 997 osób.
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Kocaeli |
190148 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Zabe%C5%82k%C3%B3w | Zabełków | Zabełków (niem. Zabelkau) – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie raciborskim, w gminie Krzyżanowice.
Położenie
Wieś leży w pobliżu ujścia rzeki Olzy do Odry. Liczy około 750 mieszkańców (występuje stosunkowo liczna mniejszość niemiecka). Sąsiaduje z przygranicznymi wioskami: Chałupki i Rudyszwałd oraz Olzą w powiecie wodzisławskim. Wieś położona jest przy skrzyżowaniu dwóch dróg krajowych DK45 i DK78. Najbliższymi miastami w pobliżu Zabełkowa są Bogumin oraz Wodzisław Śląski i Racibórz. Przez Zabełków przepływa, mający swoje źródła w Czechach, potok Bełk (Bečva).
Część wsi
Poddębina - przysiółek
Historia
Jeszcze przed pierwszą wzmianką miejscowości istniało tu grodzisko. Pierwsza wzmianka pochodzi z roku 1340, kiedy to wymieniany jest tutejszy zamek Barutswerde, który należał prawdopodobnie do Sigfrieda von Barutha – posiadacza pobliskiego miasteczka Hulczyn.
Kolejna wzmianka pochodzi z 6 stycznia 1373 roku, kiedy to książę Jan I Raciborski nadaje miasto Bogumin i wsie: Grunau (być może Gruszów) i Zabełków rycerzowi Pasco von Barutswerde. W 1420 roku wieś nabył Andreas von Tworkau (z Tworkowa) a w roku 1428 jego syn Ernst sprzedał wieś ówczesnemu posiadaczowi Bogumina – rycerzowi Bielikowi von Kornitz.
Od około 1490 do 1523 roku wieś należała do książąt raciborskich. Od roku 1623 aż do XVIII wieku Bogumin z Zabełkowem i innymi wsiami należał do rodziny Henckel von Donnersmarck. Do tego czasu część zabełkowian należała do parafii Bogumin a inna do parafii w Tworkowie. Po zakończeniu wojen śląskich między Prusami a Austrią, nowa granica przecięła więź pomiędzy Boguminem a Zabełkowem. Bogumin został przy Habsburgach a Zabełków znalazł się w państwie pruskim. Do roku 1818 wieś należała do okręgu pszczyńskiego, a następnie do powiatu raciborskiego. Wieś należała w tym okresie m.in. do rodów Lichnowskich i Rotschildów.
Około roku 1799 zbudowano we wsi kapliczkę i założono cmentarz. W roku 1850 zabełkowianie doczekali się kościoła: zakupili zbudowany ok. 1657 roku przez majstra ciesielskiego Nowaka z Zakrzowa w Sławikowie kościół pw. św. męczenników Wojciecha i Jerzego, zabełkowianie natomiast poświęcili kościół Matce Bożej Anielskiej.
W latach 1936-1937, kiedy to wieś znajdowała się w granicach III Rzeszy, mieszkańcy budują drugi kościół, a patronką kościoła została św. Jadwiga Śląska. Konsekracji nowego kościoła dokonał wrocławski kardynał Adolf Bertram. Podczas akcji germanizacyjnej nazw miejscowych i fizjograficznych historyczna nazwa niemiecka Zabelkau została w 1936 r. zastąpiona przez administrację nazistowską nazwą Schurgersdorf. Od roku 1945 wieś należy do Polski.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.
W roku 1976 w niewyjaśnionych okolicznościach spłonął doszczętnie stary drewniany kościół. Dzisiaj na tym miejscu stoi dom przedpogrzebowy, a nieopodal znajdują się pomniki poległych mieszkańców wsi w I i II wojnie światowej. We wsi stoi również zabytkowa kaplica św. Floriana. W Zabełkowie działają Ochotnicza Straż Pożarna (założona w 1903 r.), Koło Gospodyń Wiejskich i LKS z sekcją piłki nożnej. We wsi znajduje się Szkoła Podstawowa im. Józefa Rymera, Przedszkole im. Kubusia Puchatka, oraz parafia rzymskokatolicka pw. św. Jadwigi Śląskiej, gdzie proboszczem do roku 2009 był ks. Hubert Mikołajec. Nowym proboszczem jest ks. dr Franciszek Grabelus.
9 lutego 1882 w Zabełkowie urodził się Józef Rymer – polski górnik, działacz społeczny, polityk, jeden z przywódców III powstania śląskiego, poseł na Sejm Ustawodawczy RP, pierwszy wojewoda śląski mianowany w 1922.
Turystyka
Przez Zabełków przebiega międzynarodowa trasa rowerowa EuroVelo 4 (Szlak Europy Centralnej) - w Polsce wyznakowana jako R-4 , obecnie od granicy polsko-czeskiej do Krakowa. Trasa ta ma w gminie wspólny przebieg z czerwoną trasą rowerową nr 24, tzw. Pętlą rowerową Euroregionu Śląsk Cieszyński. Przez Zabełków przebiega także zielona trasa rowerowa nr 355, która ma wspólny przebieg z edukacyjną ścieżką przyrodniczą Graniczne Meandry Odry.
Przypisy
Zabełków |
564876 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Develi | Develi | Develi − miasto w Turcji w prowincji Kayseri.
Według danych na rok 2000 miasto zamieszkiwało 35 084 osób.
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Kayseri |
564878 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Do%C4%9Fubayaz%C4%B1t | Doğubayazıt | Doğubayazıt (kurd. Bazîd, orm. Արշակաւան, Arshakavan) – miasto w Turcji w prowincji Ağrı.
Według danych na rok 2000 miasto zamieszkiwało 56 261 osób. Miasto leży 15 km na południowy zachód od góry Ararat, 93 km na wschód od stolicy prowincji – miasta Ağrı oraz 35 km od granicy z Iranem (przejście graniczne w Gürbulak).
Miasto jest bazą wypadową dla turystów odwiedzających górę Ararat. W pobliżu miasta znajduje się Pałac Ishaka Paszy.
Bibliografia
Turcja, seria: Przewodnik Pascala, Wydawnictwo Pascal, Bielsko-Biała 2006, str. 775
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Ağrı |
564879 | https://pl.wikipedia.org/wiki/D%C3%B6rtyul | Dörtyul | Dörtyul − miasto w Turcji w prowincji Hatay.
Według danych na rok 2000 miasto zamieszkiwało 53597 osób.
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Hatay |
190149 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Szczakowa | Szczakowa | Szczakowa – dzielnica i część miasta Jaworzna w województwie śląskim. W latach 1933–1956 była samodzielnym miastem, a w latach 1934–1954 także siedzibą wiejskiej gminy Szczakowa.
Toponimia
Pierwsze wzmianki o Szczakowej pochodzą z XV wieku (1427, Sczacowa). Nazwa pochodzi od średniowiecznej nazwy osobowej "Szczak".
Nazwę miejscowości w obecnej polskiej formie Sczakowa wymienia w latach (1470–1480) Jan Długosz w księdze Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis. Długosz wymienia ją jako osobną miejscowość.
Historia
Z dokumentu rozgraniczającego wsie królewskie i biskupie, wydanego przez Zygmunta Starego w 1519 r., wiadomo że Szczakowa była wsią królewską i należała do starostwa będzińskiego. W 1767 r. powstała tu pierwsza w ówczesnej Polsce kopalnia węgla kamiennego. Rozwój miejscowości związany był z budową linii kolejowej, przejazdem pierwszego pociągu i powstaniem dworca w 1847 r. Dwa lata później powstał posterunek pocztowy. Niedaleko zbiegały się granice trzech mocarstw. Każdy, kto przekraczał w owym czasie granice, musiał przenocować lub chociaż przejechać przez Szczakową. W 1903 r. – staraniem społeczeństwa został zbudowany kościół. Przy jego budowie zgromadzili się ludzie różnych wyznań i narodowości, którzy mieszkali wówczas w Szczakowej. W Szczakowej były zainstalowane pierwsze latarnie gazowe w parafii jaworznickiej. Powstało wiele zakładów, np. Fabryka Portland Cementu Szczakowa (w 1952 r. pod nazwą Cementownia Szczakowa), Kopalnia Piasku „Szczakowa”, huta szkła, rozlewnia gazu, fabryka amoniaku, garbarnia, zakłady dolomitowe. W zalanym kamieniołomie tych ostatnich obecnie znajduje się ośrodek nurkowy "Koparki" – słynny w całej Europie ze względu na czystość i przejrzystość wody. W 1924 r. z inicjatywy społecznej został zbudowany budynek Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół", później Dom Kultury im. Zdzisława Krudzielskiego. Od 2000 r. działa Koło Miłośników Szczakowej przy Towarzystwie Przyjaciół Miasta Jaworzna, prowadzące działalność społeczno-kulturalną, kultywujące tradycje historyczne i propagujące wiedzę o historii miejscowości wśród młodzieży i dorosłych. W 1956, w wyniku ustawy przyłączeniowej, Szczakowa została przyłączona do Jaworzna jako jedna z dzielnic.
Osoby związane ze Szczakową
Antoni Popiel – rzeźbiarz, współwykonawca m.in. pomnika Kościuszki na Wawelu.
Andrzej Wiktor Strach (ur. 15 marca 1895, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – podpułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.
Hubert Linde – minister w II RP był w latach 1897–1905 naczelnikiem urzędu pocztowego w Szczakowej.
Nawiązania w literaturze
Losy fikcyjnego mieszkańca Jaworzna Szczakowej opisał Michał Witkowski w książce pt. Barbara Radziwiłłówna z Jaworzna-Szczakowej (wyd. "W.A.B.", Warszawa 2007). Sam autor odwiedził tę dzielnicę, by dobrze się jej przyjrzeć i na tej podstawie oprzeć swoją powieść. Nie jest to dokładne odzwierciedlenie dzielnicy, a jedynie kilka detali zawartych w książce, jak chociażby ulica Kablowa, która znajduje się w zupełnie innym miejscu niż opisana w książce.
Przypisy
Linki zewnętrzne
Galeria Podwórkowa Freba – Cementownia Szczakowa
1
Dawne miasta w województwie śląskim
Miasta w Polsce lokowane w XIX wieku |
564880 | https://pl.wikipedia.org/wiki/D%C3%BCzce | Düzce | Düzce – miasto w północno-zachodniej Turcji, centrum administracyjne prowincji o tej samej nazwie.
Według danych na rok 2000 miasto zamieszkiwało 56 649 osób, a według danych na rok 2004 całą prowincję ok. 327 000 osób. Gęstość zaludnienia w prowincji wynosiła ok. 322 osób na km².
W mieście Düzce znajduje się fabryka broni strzeleckiej należąca do firmy Sarsilmaz.
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Düzce |
564881 | https://pl.wikipedia.org/wiki/D%C3%BCzi%C3%A7i | Düziçi | Düziçi – miasto i dystrykt w Turcji, w prowincji Osmaniye.
Według danych na rok 2010 miasto zamieszkiwało 41 272 osoby.
Linki zewnętrzne
Strona internetowa miasta
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Osmaniye |
190158 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Szymon%20Gaw%C5%82owicki | Szymon Gawłowicki | Szymon Gawłowicki (zm. po 1686) – student i absolwent Uniwersytetu Padewskiego, duchowny związany z Płockiem i tamtejszą kapitułą katedralną, poeta religijny.
Życiorys
Był księdzem, w roku 1678 występował jako kanonik pułtuski. W 1686 był kanonikiem płockim i pułtuskim. Zabiegał o względy zwierzchników duchownych, lecz prawdopodobnie pozostał na wymienionych godnościach. Zmarł po roku 1686.
Twórczość
Znany jako autor obszernej epopei oktawą (poemat w 20 pieśniach), Jezus Nazareński, Syn Ojca Przedwiecznego wcielony albo Jeruzalem niebieska przezeń wyzwolona. Utwór, napisany na wzór Gofreda Piotra Kochanowskiego (przekład z T. Tassa, Jerozolima wyzwolona) jest wierszowaną przeróbką biblijnych dziejów zbawienia, reprezentuje tzw. mesjadę, religijną odmianę eposu, popularną w Polsce w dobie baroku. Wydana w Warszawie w roku 1686, drukarnia K. F. Schreiber (fragmenty przedr. K. Dąbrowski Mysterium Christi 1931/1932, nr 1).
Bibliografia
Bibliografia Literatury Polskiej – Nowy Korbut, t. 2 Piśmiennictwo Staropolskie, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1964, s. 186
Linki zewnętrzne
Dzieła Szymona Gawłowickiego w bibliotece Polona
Absolwenci i studenci Uniwersytetu w Padwie
Duchowni katoliccy I Rzeczypospolitej
Kanonicy płockiej kapituły katedralnej
Kanonicy pułtuskiej kapituły kolegiackiej
Ludzie związani z Płockiem (I Rzeczpospolita)
Ludzie związani z Pułtuskiem (I Rzeczpospolita)
Polscy poeci baroku
Polscy pisarze barokowi
Polscy poeci religijni XVII wieku |
564883 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Elaz%C4%B1%C4%9F | Elazığ | Elazığ – miasto we wschodniej Turcji, centrum administracyjne prowincji o tej samej nazwie.
Według danych na rok 2000 miasto zamieszkiwało 266495 osób, a według danych na rok 2004 całą prowincję ok. 592000 osób. Gęstość zaludnienia w prowincji wynosiła ok. 65 osób na km².
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Elazığ |
564884 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Elbistan | Elbistan | Elbistan − miasto w Turcji w prowincji Kahramanmaraş.
Według danych na rok 2000 miasto zamieszkiwało 71 500 osób.
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Kahramanmaraş |
564885 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Erbaa | Erbaa | Erbaa − miasto w Turcji w prowincji Tokat.
Według danych na rok 2000 miasto zamieszkiwało 45 595 osób.
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Tokat |
190162 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Twardo%C5%9B%C4%87%20metali | Twardość metali | Twardość metali – cecha metali świadcząca o odporności na deformację lub zadrapania pod wpływem działanie sił punktowych (skupionych). Efektami oddziaływania sił skupionych mogą być odkształcenia powierzchni, zgniecenie jej lub zarysowanie.
Najczęściej stosowanymi metodami pomiaru twardości metali są:
metoda Brinella
skale twardości Brinella: HB, HB/30, HBW
metoda Rockwella
skale twardości Rockwella: HRA, HRB, HRC, HRD, HRE, HRF, HRN (Super-Rockwella), HRT (Super-Rockwella)
metoda Vickersa
skale twardości Vickersa: HV, MHV (Mikro-Vickersa)
metoda Poldi (dynamiczna) – dynamiczna odmiana metody Brinella; skala HBp
metoda Leeba (dynamiczna, inaczej metoda odbicia sprężystego) – udoskonalona wersja metody skleroskopowej Shore'a
skale twardości Leeba: HLD, HLD+15, HLDL, HLDC, HLC, HLE, HLS, HLG
Rzadziej stosowane metody badania twardości metali:
metoda Millera – dynamiczna, odmiana metody skleroskopowej, całkowicie nieniszcząca
metoda pilnikowa – przystosowanie metody Mohsa dla stali hartowanej
metoda Baumanna – dynamiczna odmiana metody Brinella; skala HBb
metoda UCI (inaczej: metoda impedancji ultradźwiękowo-kontaktowej) – statyczna, odmiana metody Vickersa
metoda Ernsta – dynamiczna odmiana metody Brinella
metoda Knoopa
metoda Webstera
metoda Grodzińskiego
metoda Barbera-Colmana (Barcola)
metoda skleroskopowa Shore'a – dynamiczna
metoda TVI – statyczna odmiana metody Vickersa
metoda Newage – statyczna odmiana metody Rockwella
Przypisy
Bibliografia
Introduction to hardness testing, ASM International 1999 (dostęp: 22 lis 2014)
Metaloznawstwo |
564887 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Erci%C5%9F | Erciş | Erciş − miasto w Turcji w prowincji Van. Według danych na rok 2000 miasto zamieszkiwało 70 881 osób.
Trzęsienie ziemi
23 października 2011 miasto nawiedziło trzęsienie ziemi o sile 7,3 w skali Richtera.
Przypisy
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Wan |
190164 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Randy%20Bachman | Randy Bachman | Randy Bachman (ur. 27 września 1943) – kanadyjski muzyk rockowy, gitarzysta.
Bachman urodził się w Winnipeg w Manitobie. Karierę muzyka rozpoczął w grupie Chad Allen and the Expressions, z której ostatecznie wyewoluowała bardzo popularna w Kanadzie i znana na świecie grupa The Guess Who. W grupie pełnił rolę prowadzącego gitarzysty. Wraz z Burtonem Cumingsem był kompozytorem większości wielkich przebojów zespołu. Już w czasie współpracy z The Guess Who rozpoczął karierę solową. Grupę tę opuścił w 1977, by założyć inny popularny zespół Bachman-Turner Overdrive. W 1979 założył, lecz już bez większego sukcesu inną grupę Ironhorse. Od tego czasu dzielił swój czas między karierę solową a pracę w na przemian reaktywowanych The Guess Who i BTO. W 2005 wystąpił na kanadyjskiej scenie Live 8.
Dyskografia
1970: Axe
1978: Survivor
1993: Any Road
1995: Merge
Przypisy
Kanadyjscy gitarzyści rockowi
Urodzeni w 1943
Kanadyjscy gitarzyści akustyczni
Ludzie urodzeni w Winnipeg |
190167 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Karabin%20Ljungman%20m/42 | Karabin Ljungman m/42 | Automatgevär m/42 (Ag m/42) - szwedzki karabin samopowtarzalny.
Historia konstrukcji
Pod koniec lat trzydziestych rozpoczął się proces modernizacji armii szwedzkiej. Proces ten uległ przyśpieszeniu po wybuchu drugiej wojny światowej. Między innymi podjęto decyzję o zastąpieniu karabinów powtarzalnych m/96 karabinami samopowtarzalnymi.
Do uzbrojenia postanowiono przyjąć karabin skonstruowany w 1941 roku przez Erika Eklunda. Produkcję karabinu przyjętego do uzbrojenia jako Automatgevär m/42 (Ag m/42) rozpoczęto w 1942 roku w zakładach C.J. Ljungmans Verstader AB. Karabin Ag m/42 był pierwszą konstrukcją działającą na zasadzie odprowadzania gazów prochowych, w której zastosowano bezpośrednie doprowadzenie gazów prochowych na suwadło.
Od 1953 roku wyprodukowane karabiny zmodernizowano. Nowa wersja m/42B wyposażona była w umieszczony za oknem wyrzutowym odbijacz zapobiegający wyrzucaniu łusek w kierunku twarzy strzelającego.
Produkcję karabinu Ag m/42 wstrzymano we wczesnych latach pięćdziesiątych. Dokumentację techniczną i oprzyrządowanie służące do produkcji sprzedano do Egiptu (Ag m/42 był tam produkowany jako Hakim).
Karabin Ag m/42 został zastąpiony przez karabin automatyczny Ak4 (licencyjny G3).
Opis konstrukcji
Ag m/42 był indywidualną bronią samopowtarzalną. Zasada działania oparta o wykorzystanie energii gazów prochowych odprowadzanych przez boczny otwór lufy (układ bez tłoka gazowego, z bezpośrednim oddziaływaniem gazów prochowych na suwadło). Zamek ryglowany przez przekoszenie. Mechanizm spustowy tylko do ognia pojedynczego. Zasilanie z magazynków o pojemności 10 naboi (możliwość doładowywania magazynka z łódek. Przyrządy celownicze składały się z muszki (w osłonie pierścieniowej) i celownika regulowanego o nastawach od 100 do 700 m (co 100 metrów). Bezpiecznik na tyle komory zamkowej. Pod lufą podstawa bagnetu nożowego.
Linki zewnętrzne
angelfire.com (galeria zdjęć)
Karabin Ljungman m/42 w serwisie Modern Firearms
Karabiny samopowtarzalne
Szwedzkie karabiny |
564888 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Monastyr%20%28Tunezja%29 | Monastyr (Tunezja) | Monastyr (arab. المنستير = Al-Munastir, fr. Monastir, z łac. monasterium) – miasto portowe w środkowej części wschodniego wybrzeża Tunezji, oddalone o około 15 km na południe od Susy. Historia Monastyru sięga czasów fenickich i rzymskich. Miasto swój złoty wiek przeżywało w średniowieczu, za panowania dynastii Aghlabidów. Nazwa miasta wywodzi się od chrześcijańskiego klasztoru.
Dawniej Monastyr był punktem wypadowym dla rzymskich cesarzy podczas ich afrykańskich wypraw. Obecnie to ok. 93-tysięczne miasto znane jest też jako miejsce urodzin pierwszego prezydenta niepodległej Tunezji – Habiba Burgiby. Po odzyskaniu niepodległości rozpoczęła się intensywna przebudowa i modernizacja miasta. Wyburzono sporą część murów medyny. Mimo to do dziś zachował się m.in. wspaniały ribat znany jako Ribat Harthema – okazały kompleks zabudowań złożony z sal, wież, schodów i korytarzy; zbudowany w 796 r., by bronić wybrzeża i wnętrza kraju przed wrogami. Z boku dziedzińca znajduje się sala modlitw, obecnie wykorzystywana jako muzeum prezentujące sztukę całego świata islamu. Obecnie jego niesamowita atmosfera przyciąga nie tylko turystów, ale i filmowców, którym służy on jako naturalna sceneria podczas kręcenia filmów (m.in. "Życie Chrystusa", "Żywot Briana", "W pustyni i w puszczy") i przedstawień teatralnych. Do ribatu bezpośrednio przylega meczet znany jako Wielki Meczet z minaretem o podstawie kwadratu. Nad miastem górują minarety mauzoleum Bourgiby, którego pochowano tu w 2000 r. Budynek został usytuowany pośrodku muzułmańskiego cmentarza.
W mieście znajduje się również przystań jachtowa (marina) oraz dwa pola golfowe.
Pomiędzy Monastyrem a Susą znajduje się międzynarodowy port lotniczy Monastir, obsługujący przede wszystkim turystyczny ruch czarterowy.
Galeria
Bibliografia
Miasta w Tunezji |
564889 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Erdemli | Erdemli | Erdemli – miasto w Turcji w prowincji Mersin.
Według danych na rok 2011 miasto zamieszkiwało 48 606 osób.
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Mersin |
190173 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Sojuz%20T-11 | Sojuz T-11 | Sojuz T-11 – radziecka załogowa misja kosmiczna, stanowiąca szóstą załogową ekspedycję na pokład stacji kosmicznej Salut 7 w ramach programu Interkosmos. Na pokładzie znajdował się pierwszy kosmonauta z Indii.
Misja
3 kwietnia 1984 wystartował z Ziemi statek Sojuz T-11 z załogą: Jurij Małyszew, Giennadij Striekałow i Rakesh Sharma. Dzień później Sojuz przycumował do bazy Salut 7. Na pokładzie stacji kosmicznej znalazło się 6 kosmonautów. Zadaniem Rakesha Sharmy było przeprowadzenie programu badań terytorium Indii, o nazwie Terra (Ziemia), dla potrzeb gospodarki hinduskiej. Obserwacje miały na celu wykrywanie złóż gazu i ropy naftowej, zwłaszcza w przybrzeżnych rejonach Indii. W ramach tego programu wykonano 1000 fotografii Indii kamerą MKF6M i 300 fotografii kamerą KATE 140. Wśród różnorodnych eksperymentów naukowych na uwagę zasługują doświadczenia metalurgiczne nad uzyskaniem metali i ich stopów o strukturze szkła, które nazwano szkłem metalowym. Specjaliści hinduscy przygotowali w tym celu próbki stopu srebra z germanem. Po zakończeniu programu kosmonauci wrócili na Ziemię w dniu 11 kwietnia 1984 r. w statku kosmicznym Sojuz T-10.
Przypisy
Linki zewnętrzne
Sojuz T-11 na stronie Spacefacts
Interkosmos
Program Sojuz
Załogowe loty kosmiczne w 1984 |
564890 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Ere%C4%9Fli%20%28Zonguldak%29 | Ereğli (Zonguldak) | Ereğli – miasto w Turcji w prowincji Zonguldak.
Według danych na rok 2000 miasto zamieszkiwało 79486 osób.
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Zonguldak |
564892 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Ergani | Ergani | Ergani − miasto w Turcji w prowincji Diyarbakır.
Według danych na rok 2000 miasto zamieszkiwało 47 333 osób.
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Diyarbakır |
190176 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Flaga%20Czeczenii | Flaga Czeczenii | Flaga Czeczenii – jest prostokątem podzielonym na trzy poziome pola. Największe zielone symbolizuje islam, wąski biały pas czystość, natomiast pole czerwone przelaną krew niewinnych Czeczenów. W lewej części flagi występuje ornament czeczeński. Proporcje wynoszą 2:3.
Obecna flaga Czeczenii została przyjęta w 2004 roku przez prorosyjski rząd republiki.
Przed 2004 władze czeczeńskie używały flagi Czeczeńskiej Republiki Iczkerii z odwróconym układem barw.
Flaga Czeczeńskiej Republiki Iczkerii
2 listopada 1991 przyjęto flagę Czeczeńskiej Republiki Iczkerii, zieloną z biało-czerwono-białym pasem w dolnej części flagi.
Zobacz też
godło Czeczenii
Czeczenia
Czeczenia |
190178 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Sojuz%20T-12 | Sojuz T-12 | Sojuz T-12 – radziecka załogowa misja kosmiczna, będąca siódmą załogową ekspedycją na pokład stacji kosmicznej Salut 7, a czwartą załogą, która na krótko odwiedziła ten naukowy kompleks orbitalny.
W tym czasie na stacji znajdowała się trzecia załoga podstawowa w składzie: Leonid Kizim, Władimir Sołowjow i Oleg At´kow. Podczas pobytu na pokładzie Saluta 7 szóstka kosmonautów przeprowadziła wiele eksperymentów naukowych.
W skład załogi wchodzili: weteran Władimir Dżanibekow, druga kobieta w kosmosie Swietłana Sawicka i pilot programu Buran, Igor Wołk. Ten ostatni leciał w kosmos, aby zbadać zdolność kosmonauty do pilotowania powracającego pojazdu kosmicznego po długim pobycie na orbicie. Po wylądowaniu Wołk pilotował samolot i śmigłowiec, aby wyrobić u siebie właściwe nawyki niezbędne podczas pilotowania przyszłego radzieckiego promu kosmicznego. 25 lipca 1984 Dżanibekow i Sawicka wykonali spacer kosmiczny trwający 3 godziny i 35 minut, podczas którego testowali narzędzie wielofunkcyjne URI. Cięli i spawali próbki metali oraz napylali na nie pokrycia ochronne. Po raz pierwszy spacer kosmiczny przeprowadziła załoga wizytująca. Przeprowadzono także testy powietrza stacji. Pobyt tej trzyosobowej załogi w bazie satelitarnej Salut 7 nie był jednak długotrwały. Wrócili oni na Ziemię w statku Sojuz T-12 29 lipca 1984, a więc niespełna po dwóch tygodniach.
Swietłana Sawicka została pierwszą kobietą na świecie, która przebywała w otwartej przestrzeni kosmicznej.
Przypisy
Linki zewnętrzne
Sojuz T-12 na stronie Spacefacts
Program Sojuz
Załogowe loty kosmiczne w 1984 |
564893 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Eski%C5%9Fehir | Eskişehir | Eskişehir (wymowa turecka IPA [esˈciʃehiɾ], łac. Dorylaeum, gr. Δορύλαιον, Dorýlaion) – miasto w północno-zachodniej Turcji (region Środkowa Anatolia) nad rzeką Porsuk, stolica prowincji o tej samej nazwie, ośrodek akademicki (Osmangazi Üniversitesi i Uniwersytet Anadolu – jeden z największych na świecie).
Według danych z 2009 roku miasto zamieszkiwało 617 215 osób, z czego 305 999 stanowili mężczyźni, a 311 216 kobiety.
Eskişehir znany jest z produkcji chałwy (między innymi gatunków met helvası i nuga helva), czebureków oraz wydobywania sepiolitu. Na pobliskich wzgórzach można znaleźć gorące źródła. Miasto znajduje się na 250 km na zachód od Ankary, 350 km na południowy wschód od Stambułu i 90 km na północny wschód od Kütahya. Prowincja obejmuje obszar 2678 km2.
Historia
Nazwa Eskişehir w języku tureckim oznacza dosłownie „Stare Miasto”; końcówka şehir pochodzi od perskiego słowa shahr, oznaczającego „miasto”. Eskişehir zostało założone około 1000 roku p.n.e. Przez starożytnych geografów było opisywane jako jedno z najpiękniejszych miast w Anatolii.
Przemysł
Eskişehir jest jednym z największych ośrodków przemysłowych w Turcji, z wieloma nowoczesnymi gałęziami przemysłu, produkującymi: samochody ciężarowe, lokomotywy kolejowe, samoloty myśliwskie, sprzęt rolniczy, materiały włókiennicze, cegły, cement, chemikalia. Zajmuje się też przetwarzaniem cukru.
Atrakcje
Eskişehir został odbudowany po wojnie o niepodległość Turcji (1919–1922). Do zabytkowych budynków, które przetrwały do dzisiaj, należy Kurşunlu Cami Meczet. W pobliżu Eskişehiru znajdują się ruiny starożytnego miasta Dorylaion.
Klimat
Eskişehir ma surowy, suchy klimat kontynentalny ze śnieżnymi zimami oraz ciepłymi i suchymi latami. Najwięcej opadów przypada na okres wiosny i jesieni.
Znani ludzie
Miasta partnerskie
Paju (Korea Południowa)
Kazań (Rosja)
Changzhou (Chiny)
Symferopol (Ukraina)
Frankfurt nad Menem (Niemcy)
Kiszyniów (Mołdawia)
Przypisy
Miasta w Turcji
Eskişehir
Miejscowości w prowincji Eskişehir |
564894 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Fatsa | Fatsa | Fatsa − miasto w Turcji w prowincji Ordu.
Według danych na rok 2000 miasto zamieszkiwało 63 721 osób.
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Ordu |
564895 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Gebze | Gebze | Gebze – miasto w Turcji w prowincji Kocaeli.
Według danych na rok 2023 miasto zamieszkiwało 277 928 osób.
Cała aglomeracja Gebze łącznie z Çayırova i Darıca na koniec roku 2011 liczyła 545.229 mieszkańców.
Przypisy
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Kocaeli |
564896 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Gemlik | Gemlik | Gemlik − miasto w Turcji w prowincji Bursa.
Jeden z ważniejszych portów morskich Turcji. Leży w Azji Mniejszej, nad zatoką południowego brzegu Morza Marmara, w odległości około 25 kilometrów od liczącego niemal 2 miliony mieszkańców miasta Bursa.
Miasto zostało założone w starożytności, jako Kios i tak było nazywane do 1923, kiedy około 80% mieszkańców narodowości greckiej opuściło Azję Mniejszą, w ramach przymusowej Wymiany ludności między Grecją i Turcją.
Według danych na rok 2011 miasto Gemlik zamieszkiwało 93 464 osób.
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Bursa |
190186 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Sojuz%20T-13 | Sojuz T-13 | Sojuz T-13 (ros. Союз Т-13) – radziecki załogowy lot kosmiczny, stanowiący ósmą ekspedycję na pokład stacji kosmicznej Salut 7. Kontynuując lot bez załogi stacja 7 marca 1985 przestała reagować na sygnały radiowe z Ziemi. W związku z tym 6 czerwca 1985 wysłano do niej Sojuz T-13.
W 2017 nakręcono rosyjski film Salut 7 opowiadający o misji ratunkowej Sojuz T-13.
Załoga
Start
Władimir Dżanibekow (5) – ZSRR
Wiktor Sawinych (2) – ZSRR
Rezerwowa
Leonid Popow (1) – ZSRR
Aleksandr Aleksandrow (2) – ZSRR
Lądowanie
Władimir Dżanibekow (5) – ZSRR
Gieorgij Grieczko (3) – ZSRR
Przebieg lotu
Dowódca misji kosmonauta Władimir Dżanibekow nie mógł przypuszczać, że powróci na pokład stacji Salut 7 tak szybko po locie na pokładzie kapsuły Sojuz T-12. Sojuz T-13 był pierwszą kapsułą, która przeprowadziła dokowanie z bezwładną stacją Salut. Kapsułę nieco zmodyfikowano, dodając systemy sterowania w module lądownika dla przeprowadzania manewrów w małej odległości. Załoga Sojuza uratowała stację Salut, cierpiącą z powodu poważnych problemów z panelami słonecznymi.
Próba ratowania stacji okazała się jednym z najefektowniejszych wyczynów w historii napraw na orbicie. Podczas zbliżania do stacji, Władimir Dżanibekow i Wiktor Sawinych spostrzegli, że panele słoneczne ustawione były w przypadkowy sposób, a stacja obracała się wzdłuż własnej osi. Wykorzystując ręczny dalmierz laserowy do oceny odległości oblecieli stację i wykonali inspekcję jej poszycia zewnętrznego, aby upewnić się, że kadłub jest nienaruszony. Po zadokowaniu – po raz pierwszy Sojuz połączył się z nieaktywną stacją – załoga potwierdziła, że systemy elektryczne stacji nie działają. Powietrze wewnątrz było bardzo zimne, lecz zdatne do oddychania. Ściany i urządzenia pokrywał szron. Kosmonauci wchodząc na stację mieli na sobie zimowe ubrania.
Z ośmiu akumulatorów stacji, sześć było rozładowanych, a dwa całkowicie zniszczone. Dżanibekow ustalił, że za problem z ustawieniem paneli słonecznych i w konsekwencji za rozładowanie akumulatorów odpowiada zepsuty czujnik, który stale sygnalizował, że akumulatory stacji są naładowane. Doprowadził w ten sposób do całkowitego ich rozładowania, blokując równocześnie dopływ energii z baterii słonecznych. Gdy kosmonauci przywrócili sprawność systemu energetycznego, odżyły i inne systemy stacji. Salut 7 wznowił kontakt radiowy z Ziemią. Problemy z łącznością uniemożliwiły kontroli naziemnej wcześniejsze rozpoznanie usterki.
Przy pomocy silników Sojuza kosmonauci obrócili stację i rozpoczęli ładowanie baterii. 10 czerwca udało się uruchomić system ogrzewania stacji. 13 czerwca udało się ponownie uruchomić system kontroli orientacji Saluta. Dzięki temu do stacji mógł dokować pojazd Progress, wiozący na pokładzie części zamienne. Woda w zbiornikach stacji roztopiła się 16 czerwca i kosmonauci przenieśli się do pomieszczeń stacji, stając się jej czwartą stałą załogą. Dotychczas mieszkali w swoim statku transportowym. Dżanibekow i Sawinych przyjęli dwa statki towarowe: Progress 24 i Kosmos 1669 (zmodyfikowana wersja Progressa). 2 sierpnia odbyli pięciogodzinny spacer kosmiczny w nowych skafandrach Orłan DM, które dostarczono im w Kosmosie 1669. W czasie tego spaceru założyli dodatkowe baterie słoneczne na ostatniej, najtrudniej dostępnej płaszczyźnie.
Sawinych pozostał w kosmosie przez 169 dni, wracając 21 listopada 1985 na pokładzie kapsuły Sojuz T-14. Dżanibekow wrócił wcześniej (26 września), z Gieorgijem Grieczką, po 110 dniach na stacji. Przed wejściem w atmosferę, Sojuz T-13 spędził około 30 godzin na testach zbliżania i dokowania.
Zobacz też
załogowe loty kosmiczne 1981-1990
Przypisy
Linki zewnętrzne
Encyclopedia Astronautica: Sojuz T-13
Spacefacts: Sojuz T-13
Program Sojuz
Załogowe loty kosmiczne w 1985 |
564897 | https://pl.wikipedia.org/wiki/G%C3%B6ksun | Göksun | Göksun − miasto w Turcji w prowincji Kahramanmaraş.
Według danych na rok 2000 miasto zamieszkiwało 30232 osób.
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Kahramanmaraş |
564898 | https://pl.wikipedia.org/wiki/G%C3%B6lc%C3%BCk | Gölcük | Gölcük − miasto w Turcji w prowincji Kocaeli. W mieście znajduje się baza tureckiej marynarki wojennej a także zakład motoryzacyjny Ford Otosan. 17 sierpnia 1999 roku miasto nawiedziło trzęsienie ziemi o magnitudzie 7,6 w skali Richtera powodując śmierć niemal 10 tys. mieszkańców miasta.
Według danych na rok 2000 miasto zamieszkiwało 55 790 osób.
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Kocaeli |
190191 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Karabin%20Hakim | Karabin Hakim | Hakim – egipski karabin samopowtarzalny
We wczesnych latach pięćdziesiątych Egipt kupił w Szwecji dokumentację techniczną i oprzyrządowanie służące do produkcji karabinu samopowtarzalnego Ag m/42.
W Egipcie karabin przystosowano do zasilania amunicją 7,92 × 57 mm i rozpoczęto jego produkcję. W następnych latach wyprodukowano ok. 70 000 karabinów Hakim. Produkcję zakończono pod koniec lat sześćdziesiątych po wprowadzeniu do uzbrojenia karabinu szturmowego AK.
Karabin Hakim stał się także podstawą do opracowania karabinka kalibru 7,62 x 39 mm oznaczonego jako Rasheed.
Opis konstrukcji
Karabin Hakim był indywidualną bronią samopowtarzalną. Zasada działania oparta o wykorzystanie energii gazów prochowych odprowadzanych przez boczny otwór lufy (układ bez tłoka gazowego, z bezpośrednim oddziaływaniem gazów prochowych na suwadło). Zamek ryglowany przez przekoszenie. Mechanizm spustowy tylko do ognia pojedynczego. Zasilanie z magazynków o pojemności 10 naboi (możliwość doładowywania magazynka z łódek. Przyrządy celownicze składały się z muszki (w osłonie pierścieniowej) i celownika regulowanego. Bezpiecznik na tyle komory zamkowej. Lufa zakończona tłumikiem płomieni, wyposażona w podstawę bagnetu.
Linki zewnętrzne
angelfire.com (galeria zdjęć)
Hakim
Broń egipska |
564899 | https://pl.wikipedia.org/wiki/G%C3%B6nen | Gönen | Gönen − miasto w Turcji w prowincji Balıkesir.
Według danych na rok 2000 miasto zamieszkiwało 36 263 osób.
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Balıkesir |
564900 | https://pl.wikipedia.org/wiki/G%C3%BCm%C3%BC%C5%9Fhane | Gümüşhane | Gümüşhane – miasto w Turcji, centrum administracyjne prowincji o tej samej nazwie.
Według danych na rok 2000 miasto zamieszkiwało 30 270 osób, a według danych na rok 2004 całą prowincję ok. 192 000 osób. Gęstość zaludnienia w prowincji wynosiła ok. 29 osób na km².
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Gümüşhane |
190193 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Sojuz%20T-14 | Sojuz T-14 | Sojuz T-14 – radziecka załogowa misja kosmiczna, stanowiąca dziewiątą załogową ekspedycję na pokład stacji kosmicznej Salut 7. Zmuszona do wcześniejszego powrotu na skutek choroby dowódcy Władimira Wasiutina.
Problemy podczas misji załogi Sojuza T-14 wykazały słuszność pozostawiania stale zadokowanej do stacji kapsuły Sojuz, mającej służyć jako awaryjny transport dla załogi. Dowódca misji Władimir Wasiutin zachorował w trakcie trwania misji, i był zmuszony do powrotu przed ukończeniem planowanej 6-miesięcznej misji.
Głównym celem misji było odebranie ładunku pojazdu Kosmos 1686 i wykonanie serii spacerów kosmicznych celem zbadania procedur do wykorzystania w przyszłych stacjach kosmicznych. Kosmos 1686 dokował do stacji 2 października, wioząc 4500 kg ładunku, w tym duże urządzenia, takie jak kratownica do zamontowania na zewnątrz stacji, i urządzenie do przetwarzania materiałów Kristallizator. Drugiego celu nie udało się jednak zrealizować przez chorobę dowódcy, który od drugiej połowy października nie był w stanie pomagać w realizacji eksperymentów. Od 13 listopada łączność ze stacją została zakodowana. W tydzień później nastąpił powrót na Ziemię.
Linki zewnętrzne
Sojuz T-14 na stronie Spacefacts
Program Sojuz
Załogowe loty kosmiczne w 1985 |
564902 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Hakkari | Hakkari | Hakkari − miasto w południowo-wschodniej Turcji, we Wschodniej Anatolii, centrum administracyjne prowincji i dystryktu.
W mieście znajduje się oddany do użytku w 1975 stadion Hakkari Şehir Stadi, na którym rozgrywane są mecze drużyny piłkarskiej Hakkari KH. Stadion może pomieścić 2 500 widzów.
Według danych na rok 2000 miasto zamieszkiwało 58 145 osób, a według danych na rok 2004 całą prowincję ok. 262 000 osób. Gęstość zaludnienia w prowincji wynosiła ok. 37 osób na km².
Współpraca
Mostar, Bośnia i Hercegowina
Banja Luka, Bośnia i Hercegowina
Dubrownik, Chorwacja
Krasław, Łotwa
Oyam, Uganda
Boden, Szwecja
Sydney, Australia
Lublin, Polska
Edde, Liban
Lubumbashi, Demokratyczna Republika Konga
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Hakkari |
190195 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Kocham%20ci%C4%99%2C%20Alicjo%20B.%20Toklas | Kocham cię, Alicjo B. Toklas | Kocham Cię, Alicjo B. Toklas (I Love You, Alice B. Toklas) – film z 1968 ukazujący amerykańską obyczajowość i zmieniające się wzorce kulturowe pod wpływem młodzieżowego fermentu końca lat 60.
Harold Fine jest 35 letnim ustatkowanym prawnikiem o żydowskim pochodzeniu, który traci głowę dla dziewczyny hippiski, z którą zapoznaje go jego brat, też hippis. Pod jej wpływem porzuca pracę, ustatkowane życie, narzeczoną i zostaje hippisem.
Pełna obsada
Peter Sellers: Harold Fine
Leigh Taylor-Young: Nancy
Joyce Van Patten: Joyce Miller
Jo Van Fleet: Mrs. Fine (matka Harolda)
Jorge Moreno: Mr. Rodriguez
Janet E. Clark: Mrs. Foley
Louis Gottlieb: Guru
Jack Margolis: Wielki Niedźwiedź
Salem Ludwig: Mr. Fine (ojciec Harolda)
Paul Mazursky: hippis łapiący okazję
Herb Edelman: Murray
David Arkin: Herbie Fine (brat Harolda)
Grady Sutton: przedsiębiorca pogrzebowy
Ed Peck: człowiek w butiku z odzieżą
Eddra Gale: Love Lady
Carol O'Leary: Anita
Zobacz też
Alice B. Toklas
Linki zewnętrzne
Amerykańskie komedie romantyczne
Filmy wytwórni Warner Bros.
Amerykańskie filmy z 1968 roku
Filmy, których akcja toczy się w Los Angeles |
564904 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Hatay%20%28Antakya%29 | Hatay (Antakya) | Hatay − miasto w Turcji w prowincji Hatay.
Według danych na rok 2000 miasto zamieszkiwało 144910 osób.
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Hatay |
564905 | https://pl.wikipedia.org/wiki/I%C4%9Fd%C4%B1r | Iğdır | Iğdır – miasto w Turcji, centrum prowincji i dystryktu. Według danych na rok 2000 miasto zamieszkiwało 59 880 osób, a według danych na rok 2004 całą prowincję ok. 177 000 osób. Gęstość zaludnienia w prowincji wynosiła ok. 50 osób na km². Iğdır jest jednym z najważniejszych miast Turcji w rolnictwie i hodowli zwierząt.
Miasta partnerskie
Szemacha, Azerbejdżan
Szarur, Azerbejdżan
Przypisy
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Iğdır |
564906 | https://pl.wikipedia.org/wiki/%C4%B0mamo%C4%9Flu | İmamoğlu | İmamoğlu − miasto w Turcji w prowincji Adana.
Według danych na rok 2000 miasto zamieszkiwało 30 428 osób.
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Adana |
564907 | https://pl.wikipedia.org/wiki/%C4%B0neg%C3%B6l | İnegöl | İnegöl – miasto w Turcji w prowincji Bursa.
Według danych na koniec roku 2009 miasto zamieszkiwało 161.541 osób.
Miasta partnerskie
Dunaújváros
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Bursa |
190196 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Aron%20Heppner | Aron Heppner | Aron Heppner (ur. 22 lipca 1865 w Pleszewie, zm. 3 grudnia 1938 we Wrocławiu) – żydowski i niemiecki judaista i historyk.
Edukacja
Urodził się w rodzinie kupieckiej. Podczas pobytu w Pleszewie pobierał nauki m.in. u znamienitych przedstawicieli społeczności żydowskiej - znawcy Talmudu Mosze Gellerta oraz doktora Silberberga. Maturę zdał w 1885 roku w Królewskiego Gimnazjum w Ostrowie. Podczas nauki gimnazjum poznał m.in. Otto Landsberga, późniejszego pierwszego ministra Republiki Weimarskiej, a także Heimanna Kottka, późniejszego rabina i historyka w Bad Homburg. Pobierał też równolegle nauki w zakresie teologii u Israela Meira Freimanna, ostrowskiego rabina i judaisty. Po zdaniu matury uczył się w Berlińskim Seminarium Rabinicznym. Jednocześnie studiował filozofię, historię i języki orientalne na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Berlińskiego. Dyplom rabina otrzymał w Berlinie w 1890. Doktoryzował się na uniwersytecie w Halle na podstawie wyróżnionej dysertacji Die Scholien des Bar - Hebräus zu Ruth un den apokryphischen Zusätzen zum Buche Daniel. Jego praca doktorska została opublikowana w 1888 roku w Berlinie.
Działalność rabinacka na terenie Wielkopolski
W roku ukończenia studiów osiadł na stanowisku rabina w Koźminie. Udzielał się społecznie, przewodząc lokalnym organizacjom filantropijnym: Armen Verein (Towarzystwo Dobroczynne) oraz, wraz z żoną, Jungfrauen Verein (Towarzystwo Panien). Był nauczycielem w szkole wyznaniowej, później także szkolnym inspektorem powiatowym szkół żydowskich na powiaty koźmiński i jarociński. Założył w Koźminie żydowską bibliotekę wyznaniową. Od 1906 pełnił równolegle funkcję rabina w Jaraczewie i w Jarocinie. Podkreślano jego skromność oraz przyjazne nastawianie do otoczenia. Miarą szacunku, jakim go darzono, może być fakt, że zgłaszali się do niego po radę nawet chrześcijanie.
Pobyt we Wrocławiu
W 1920 roku wyjechał na teren Niemiec - jak większość Żydów z regionu identyfikował się z tym krajem. Osiadł we Wrocławiu. Pełnił tam posługę duchową, był nauczycielem religii, wykładowcą w szkole talmudycznej. W latach 1923-1924 zajmował się, na zlecenie wrocławskiej gminy żydowskiej, porządkowaniem jej zasobów archiwalnych. Zadanie to uwieńczył sukcesem.
Działalność naukowa
Był autorem popularnego żydowskiego kalendarza Jüdisches - Literarisches Abreiß Kalendar, wydawanego w Wielkopolsce w latach 1900-1918, a potem w latach międzywojennych we Wrocławiu.
W latach 1904-1929 pracował (cz. I i II wspólnie z Isaakiem Herzbergiem (Herzbergerem) z Bydgoszczy, cz. III samodzielnie) nad publikacją o historii i teraźniejszości Żydów wielkopolskich: Aus Vergangenheit und Gegenwart der Juden und der jüdischen Gemeinden in der Posener Länder (Z przeszłości i teraźniejszości gmin żydowskich w Poznańskiem). Wydawana ona była w postaci zeszytów (w sumie 26) od 1909 roku, kolejno, w Koźminie i we Wrocławiu. Było to monumentalne, 1000-stronicowe dzieło obejmujące historię Żydów wielkopolskich od osiedlenia na terenie Polski do 1795 roku (cz. I), statystyki wszystkich gmin żydowskich Wielkiego Księstwa Poznańskiego (cz. II) oraz opis tych gmin z czasów współczesnych Aronowi Heppnerowi (cz. III). Po osiedleniu się we Wrocławiu publikował teksty historyczne w prasie wrocławskiej i berlińskiej. W 1931 roku wydał we Wrocławiu dzieło pt. Jüdische Persönlichkeiten in und aus Breslau (Wybitni Żydzi pochodzący z Wrocławia i działający na terenie miasta).
Ostatnie lata życia
W 1935 roku gmina żydowska, z okazji 70. rocznicy jego urodzin, wydała poświęconą mu publikację.
W starczym wieku ciężko chorował. Na wieść o aresztowaniu i uwięzieniu w obozie w Buchenwaldzie dwóch jego zięciów stan zdrowia Aron Heppnera pogorszył się jeszcze bardziej. Zmarł wkrótce potem w wieku 73 lat. Pochowano go na starym cmentarzu żydowskim we Wrocławiu, a na jego nagrobku znajduje się (zgodnie z jego wolą) tylko skromny napis: rabin w Koźminie 1890-1920. 23 grudnia 1938 ostatnia legalnie ukazująca się w Niemczech żydowska gazeta zamieściła nekrolog podkreślający zasługi i przyjazne usposobienie zmarłego.
Przypisy
Bibliografia
Jarosław Biernaczyk, Aron Heppner, w: Alma Mater Ostroviensis - Księga Pamięci - Non Omnis Moriar, tom X, Ostrów Wielkopolski 2003
Jarosław Biernaczyk, przy współpracy Otto Markusa, Rabin, historyk i archiwariusz, w: Gazeta Ostrowska, nr z 27 lipca 2005
Linki zewnętrzne
Publikacje Arona Heppnera w bibliotece Polona
Ludzie związani z Ostrowem Wielkopolskim
Ludzie urodzeni w Pleszewie
Żydowscy naukowcy związani z Wrocławiem przed 1945
Niemieccy Żydzi
Niemieccy historycy
Urodzeni w 1865
Zmarli w 1938
Pochowani na Nowym Cmentarzu Żydowskim we Wrocławiu
Ludzie związani z Jarocinem
Ludzie związani z Jaraczewem |
190197 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Panhellenizm | Panhellenizm | Panhellenizm – idea zjednoczenia Greków w granicach starego Cesarstwa Bizantyjskiego.
XIX/XX w. nacjonalistyczny ruch nowogrecki dążący do zjednoczenia Greków na ziemiach dawnego Cesarstwa Bizantyjskiego. Niepodległa Wielka Grecja miała objąć Tesalię, Epir, Macedonię, Wyspy Egejskie (z Kretą i Cyprem) oraz wybrzeże Azji Mniejszej.
Pan-nacjonalizm |
564909 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Martin%20Keown | Martin Keown | Martin Raymond Keown (ur. 24 lipca 1966 w Oksfordzie) – angielski piłkarz występujący na pozycji obrońcy.
Jest wychowankiem klubu z Oksfordu, jednak profesjonalną karierę piłkarską rozpoczął w Arsenalu w 1980 r. W 1984 r. przeszedł do Brighton, a od 1987 r. był piłkarzem Aston Villi. W 1989 r. rozpoczął przygodę z Evertonem, w którym występował do 1993, kiedy wrócił do Arsenalu. Z Arsenalem osiągał największe sukcesy w karierze. Wygrywał mistrzostwo Anglii (1998, 2002, 2004), Puchar Anglii (1998, 2002, 2003). Ponadto grał w finale Pucharu UEFA w 2000, kiedy to Arsenal przegrał w finale po rzutach karnych z Galatasaray SK. Wystąpił również w finale Pucharu Anglii w 2001 r. W 2004 r. odszedł z Arsenalu po 11 latach i podpisał kontrakt z Leicester City. W 2005 r. po pół roku gry w Leicester City odszedł z klubu i podpisał kontrakt z Reading. Karierę piłkarską zakończył latem 2005 r. Po skończeniu kariery piłkarskiej zajął się trenowaniem (AFC Newbury). Obecnie pracuje jako jeden z trenerów i skautów w Arsenalu.
W reprezentacji Anglii wystąpił w 43 meczach, strzelił 2 bramki. Debiutował w reprezentacji w 1992 w meczu przeciwko reprezentacji Francji. Był w składzie reprezentacji podczas kilku piłkarskich imprez m.in. mistrzostw Europy w 1992 i 2000 r. oraz mistrzostw świata w 1998 i 2002 r.
Piłkarze Arsenalu F.C.
Piłkarze Aston Villa F.C.
Piłkarze Evertonu F.C.
Piłkarze Leicester City F.C.
Piłkarze Reading F.C.
Reprezentanci Anglii w piłce nożnej
Uczestnicy Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej 1992
Uczestnicy Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej 1998
Uczestnicy Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej 2000
Uczestnicy Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej 2002
Urodzeni w 1966
Ludzie urodzeni w Oksfordzie |
190200 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Alice%20B.%20Toklas | Alice B. Toklas | Alice Babette Toklas (ur. 30 kwietnia 1877 w San Francisco, zm. 7 marca 1967 w Paryżu) - partnerka pisarki Gertrude Stein.
Poznała Gertrude Stein w Paryżu w 1907. Prowadziły razem dom otwarty, odwiedzany przez amerykańskich pisarzy, takich jak Ernest Hemingway czy Sherwood Anderson i awangardowych malarzy, m.in. Picassa, Matisse'a i Braque'a.
Będąc dla Stein powierniczką, kochanką, kucharką, sekretarką, muzą, korektorem i krytykiem zarazem, długo pozostawała w jej cieniu. W 1933 Gertrude Stein wydała swój pamiętnik, w którym Toklas była narratorem i opatrzyła go tytułem The Autobiography of Alice B. Toklas (Autobiografia Alice B. Toklas). Była to najlepiej sprzedająca się książka Stein. Do śmierci Gertrude Stein w 1946 żyły w stałym związku.
Toklas, Alice B.
Żydowscy prozaicy
Historia LGBT w Stanach Zjednoczonych
Pisarze związani z San Francisco
Konwertyci na katolicyzm z judaizmu
Amerykanie pochodzenia żydowskiego
Ludzie urodzeni w San Francisco
Pochowani na Cmentarzu Père-Lachaise w Paryżu
Toklas, Alice B.
Toklas, Alice B. |
564910 | https://pl.wikipedia.org/wiki/%C4%B0slahiye | İslahiye | İslahiye − miasto w Turcji w prowincji Gaziantep.
Według danych na rok 2000 miasto zamieszkiwało 38 770 osób.
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Gaziantep |
564911 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Monastir%20%28W%C5%82ochy%29 | Monastir (Włochy) | Monastir – miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Sardynia, w prowincji Sud Sardynia. Graniczy z Nuraminis, San Sperate, Serdiana, Sestu, Ussana i Villasor.
Według danych na rok 2004 gminę zamieszkuje 4497 osób, 145,1 os./km².
Linki zewnętrzne
Źródło danych: Istituto Nazionale di Statistica
Miejscowości w prowincji Sud Sardegna |
190205 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Sojuz%20T-15 | Sojuz T-15 | Sojuz T-15 – radziecka załogowa misja kosmiczna, stanowiąca ostatnią załogową wyprawę na stację kosmiczną Salut 7 i pierwszą ekspedycję na stację kosmiczną Mir. Jako pierwsza wyprawa, ekspedycja odwiedziła podczas pobytu na orbicie dwie stacje kosmiczne.
Kapsuła bez problemów dotarła na nowo wyniesioną stację Mir. 5 maja załoga przeniosła się na pokład stacji Salut 7. Stacje znajdowały się w odległości 4000 kilometrów – Salut znajdował się przed Mirem, na niższej orbicie. w przygotowaniu do wyprawy, 4 maja Mir obniżył orbitę o 13 kilometrów, aby skrócić drogę na Saluta i oszczędzić cenne paliwo kapsuły Sojuz. Przygotowując się do wyprawy, załoga zabrała ze sobą przedmioty osobiste, rośliny hodowane na Mirze i inne przedmioty. Przelot zajął 29 godzin.
Na pokładzie Saluta, kosmonauci musieli dokończyć eksperymenty pozostawione przez poprzednią załogę, która musiała powrócić awaryjnie na Ziemię na skutek choroby dowódcy. Załoga nie była w stanie wykonać spacerów kosmicznych, aby przeprowadzić testy potrzebne do realizacji programu Mir. 28 maja 1986 przeprowadzono spacer, aby odzyskać eksperymenty wystawione na działanie otwartej przestrzeni kosmicznej i wypróbować działanie kratownicy konstrukcyjnej. W ciągu zaledwie kilku minut kratownica wysunęła się na długość 15 metrów. Przed zakończeniem eksperymentu zwinięto ją z powrotem. Spacer trwał 3 godziny 50 minut. 31 maja 1986 Leonid Kizim i Władimir Sołowjow wykonali kolejny spacer, przymocowując przyrządy pomiarowe do zwiniętej kratownicy i rozwinęli ją, aby wypróbować jej sztywność. Następnie wykonali testy spawania w otwartej przestrzeni. Ten spacer trwał 5 godzin. 25 czerwca Sojuz T-15 odłączył się od Saluta i rozpoczął 29-godzinną podróż na Mira. Załoga zabrała z Saluta 20 urządzeń o łącznej masie 350-400 kilogramów.
Między 19 sierpnia a 22 sierpnia stacja Salut 7 została wyniesiona przez silniki zacumowanego pojazdu Kosmos 1686 na rekordowo wysoką orbitę o średniej wysokości 475 km, aby opóźnić jej wejście w atmosferę. Opór powietrza spowodował jednak, że stacja weszła w atmosferę nad Ameryką Południową. 54. miesiące później. Fragmenty stacji i pojazdu Kosmos 1686 znaleziono w Argentynie.
Zamierzano zacumować kapsułę Sojuz do przedniego portu stacji Mir, pozostawiając tylny port dla pojazdów Progress. Sojuz T-15 był jednak wyposażony w stary system dokowania Igła, a nie w system Kurs, wykorzystywany przez przedni port stacji. Kosmonauci wykorzystali więc system Igła do zbliżenia się do stacji od tyłu na odległość 200 m, po czym wyłączyli system i, oblatując stację, ręcznie zadokowali do portu przedniego. Wykorzystali w tym celu ręczne dalmierze laserowe, takie same jak te, którymi posługiwała się załoga Sojuza T-13 podczas dokowania z uszkodzoną stacją Salut 7 w 1985 roku.
3 lipca Kizim pobił rekord Walerija Riumina łącznego czasu przebywania w przestrzeni kosmicznej. 6 lipca jako pierwszy człowiek świętował pełny rok łącznego czasu przebywania na orbicie.
Linki zewnętrzne
Sojuz T-15 na stronie Spacefacts
Program Sojuz
Załogowe loty kosmiczne w 1986 |
564912 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Kadirli | Kadirli | Kadirli – miasto w Turcji w prowincji Osmaniye.
Według danych na rok 2011 miasto zamieszkiwało 82 110 osób.
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Osmaniye |
190207 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Bros%C5%82aw | Brosław | Brosław – staropolskie imię męskie, stanowiące formę skróconą imion Bronisław i Zbrosław. Chorwacki odpowiednik imienia Brosław to Braslav.
Przypisy
Męskie imiona słowiańskie |
564914 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Kahta | Kahta | Kahta – miasto w Turcji w prowincji Adıyaman. Według danych na rok 2020 miasto zamieszkiwało 126 636 osób.
Klimat
Średnia temperatura wynosi 19 °C. Najcieplejszym miesiącem jest sierpień (30 °C), a najzimniejszym jest styczeń (6 °C). Średnie opady wynoszą 1040 milimetrów rocznie. Najbardziej wilgotnym miesiącem jest grudzień (169 milimetrów opadów), a najbardziej suchym jest lipiec (19 milimetrów opadów).
Przypisy
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Adıyaman |
190212 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Sojuz%20TM-2 | Sojuz TM-2 | Sojuz TM-2 – radziecka załogowa misja kosmiczna, stanowiąca drugą ekspedycję na stację kosmiczną Mir. Jurij Romanenko pozostał na pokładzie stacji ponad 326 dni. Ławiejkin został zmuszony do powrotu przez problemy z sercem.
Na wczesnym etapie pobytu na stacji załogi Sojuza TM-2, ze stacją miał połączyć się automatycznie moduł Kwant-1. Kwant składał się z 11-tonowego modułu stacji kosmicznej i 9,6-tonowego pojazdu, nazywanego Funkcjonalnym Modułem Serwisowym (FSM). 5 kwietnia system naprowadzania modułu rozpoczął manewr dokowania ze stacją. Załoga przeniosła się na pokład kapsuły TM-2 na wypadek, gdyby manewr nie powiódł się i konieczna byłaby ewakuacja stacji. Na 200 metrów przed stacją, system naprowadzania Igła zgubił sygnał rufowego portu Mira. Kosmonauci zamknięci w kapsule obserwowali, jak ponad 20-tonowy Kwant mija stację o zaledwie 10 metrów.
Moduł odleciał 400 kilometrów od stacji, zanim zawrócono go w celu ponowienia próby dokowania. 9 kwietnia doszło do miękkiego połączenia, jednak ze względu na nieschowaną sondę dokowania Kwanta, niemożliwe było trwałe połączenie pojazdów. Dopóki kontrola lotów nie znalazła rozwiązania, niemożliwe były żadne manewry stacji, gdyż Kwant/FSM przechylał się, obijając o stację uprząż dokowania.
11 kwietnia Romanienko i Ławiejkin wyszli na zewnątrz stacji, aby zbadać i w miarę możliwości naprawić problem. Odkryli obce ciało zaklinowane w module dokowania, prawdopodobnie torbę ze śmieciami, która ugrzęzła między Progresem 28 a portem Mira. Na zdalne polecenie kontroli lotów, Kwant wysunął swoją sondę cumowniczą, umożliwiając kosmonautom usunięcie i wyrzucenie obiektu. Kwant dokończył dokowanie na zdalną komendę z ziemi. Spacer kosmiczny trwał 3 godziny i 40 minut. FSM odłączył się od stacji 12 kwietnia, zwalniając rufowy port Kwanta, który od tej pory pełnił rolę rufowego portu stacji.
Linki zewnętrzne
Sojuz TM-2 na stronie Spacefacts
Program Sojuz
Załogowe loty kosmiczne w 1987 |
564915 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Karab%C3%BCk | Karabük | Karabük – miasto w Turcji, w prowincji Karabük.
Według danych na rok 2000 miasto zamieszkiwało 100749 osób, a według danych na rok 2004 całą prowincję ok. 212 000 osób. Gęstość zaludnienia w prowincji wynosiła ok. 52 osób na km².
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Karabük |
564916 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Karacabey | Karacabey | Karacabey − miasto w Turcji w prowincji Bursa.
Według danych na rok 2000 miasto zamieszkiwało 40 624 osób.
Karacabey- koń z głową stosunkowo małą, grybą i umięśnioną szyją.
Wzrost- 155-164 cm
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Bursa |
564918 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Karaman | Karaman | Karaman – miasto w Turcji, centrum administracyjne prowincji Karaman.
Według danych na rok 2000 miasto zamieszkiwało 105 384 osób, a według danych na rok 2004 całą prowincję ok. 252 000 osób. Gęstość zaludnienia w prowincji wynosiła ok. 28 osób na km².
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Karaman |
564919 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Karap%C4%B1nar | Karapınar | Karapınar − miasto w Turcji w prowincji Konya.
Według danych na rok 2000 miasto zamieszkiwało 35 285 osób.
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Konya |
564920 | https://pl.wikipedia.org/wiki/W%C5%82adys%C5%82aw%20Hunyady | Władysław Hunyady | Władysław Hunyady, węg. László Hunyadi (ur. w 1433, zm. 16 marca 1457 w Budzie) – węgierski arystokrata i dowódca wojskowy. Starszy syn Jana Hunyadyego i Erzsébet (Elżbiety) Szilágyi. Brat króla Węgier Macieja Korwina.
Od 1453 r. był banem Dalmacji i Chorwacji, członkiem delegacji domagającej się powrotu na Węgry króla Władysława Pogrobowca. W odwecie za nieudany zamach na swoje życie, zamordował Ulryka II, hrabiego Celje. Za tę zbrodnię został skazany na śmierć przez ścięcie. Wyrok wykonano 16 marca 1457.
Grobowiec Władysława Hunyadyego znajduje się w południowej nawie katedry Świętego Michała w Alba Julia.
Hunyady
Hunyady, Władysław
Hunyady, Władysław
Hunyady, Władysław |
564921 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Kastamonu | Kastamonu | Kastamonu − miasto w Turcji, stolica prowincji Kastamonu.
Według danych na rok 2000 miasto zamieszkiwało 64 606 osób, a według danych na rok 2004 całą prowincję ok. 346 000 osób. Gęstość zaludnienia w prowincji wynosiła ok. 26 osób na km².
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Kastamonu |
564922 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Ke%C5%9Fan | Keşan | Keşan − miasto w Turcji w prowincji Edirne.
Według danych na rok 2000 miasto zamieszkiwało 42 755 osób.
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Edirne |
564923 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Keskin | Keskin | Keskin – miasto w Turcji w prowincji Kırıkkale.
Według danych na rok 2000 miasto zamieszkiwało 34827 osób.
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Kırıkkale |
564924 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Kilis | Kilis | Kilis – miasto w Turcji, centrum administracyjne prowincji Kilis.
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Kilis |
564925 | https://pl.wikipedia.org/wiki/K%C4%B1r%C4%B1khan | Kırıkhan | Kırıkhan − miasto w Turcji w prowincji Hatay.
Według danych na rok 2000 miasto zamieszkiwało 63 615 osób.
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Hatay |
564926 | https://pl.wikipedia.org/wiki/K%C4%B1r%C4%B1kkale | Kırıkkale | Kırıkkale – miasto i prowincja w Turcji, położone w Centralnej Anatolii.
Według danych na rok 2000 miasto zamieszkiwało 205 078 osób, a według danych na rok 2004 całą prowincję ok. 391 000 osób. Gęstość zaludnienia w prowincji wynosiła ok. 90 osób na km².
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Kırıkkale |
564927 | https://pl.wikipedia.org/wiki/K%C4%B1rklareli | Kırklareli | Kırklareli (łac. Salmydessus, starogr. Σαλμυδησσός – Salmydessos, bizant. Σαράντα Εκκλησιές – Saranta Ekklisiès, d. tur. Kırk Kilise, bułg. Лозенград – Łozengrad) – miasto w europejskiej części Turcji, stolica prowincji Kırklareli.
Według danych na rok 2023 miasto zamieszkiwało 63 790 osób, a według danych na rok 2004 całą prowincję ok. 331 000 osób. Gęstość zaludnienia w prowincji wynosiła ok. 51 osób na km².
Miasta partnerskie
Thimphu
Walldorf
Przypisy
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Kırklareli |
564928 | https://pl.wikipedia.org/wiki/K%C4%B1r%C5%9Fehir | Kırşehir | Kırşehir – miasto w Turcji, położone w Centralnej Anatolii.
Według danych na rok 2000 miasto zamieszkiwało 88 105 osób, a według danych na rok 2004 całą prowincję ok. 247 000 osób. Gęstość zaludnienia w prowincji wynosiła ok. 38 osób na km².
Współpraca
Morfu, Cypr
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Kırşehir |
564929 | https://pl.wikipedia.org/wiki/K%C4%B1z%C4%B1ltepe | Kızıltepe | Kızıltepe − miasto w Turcji w prowincji Mardin.
Według danych na rok 2000 miasto zamieszkiwało 113 143 osób.
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Mardin |
564931 | https://pl.wikipedia.org/wiki/K%C3%B6rfez | Körfez | Körfez − miasto w Turcji w prowincji Kocaeli.
Według danych na rok 2008 miasto zamieszkiwało 101 216 osób.
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Kocaeli |
190213 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Daewoo%20Nexia | Daewoo Nexia | Daewoo Nexia – samochód osobowy klasy kompaktowej produkowany pod południowokoreańską marką Daewoo w latach 1994 – 2006 oraz 1996 – 2016 w Uzbekistanie.
Historia i opis pojazdu
W 1994 roku Daewoo zaprezentował nowy kompaktowy model Nexia podczas salonu motoryzacyjnego w Pekinie. Pojazd nie był całkowicie nową konstrukcją, a jedynie głęboko zmodernizowanym poprzednikiem, modelem LeMans, w stosunku do którego pojawił się nowy, bardziej wyraziście ukształtowany pas przedni z podłużnymi reflektorami i wyraźnie zaznaczonymi zderzakami. Mniej obszerny zakres zmian przeszła tylna część nadwozia, gdzie zmieniono wypełnienie lamp i uformowanie zderzaków.
Daewoo Nexia oferowany był zarówno jako 3 i 5-drzwiowy hatchback, jak i 4-drzwiowy sedan. Podobnie jak poprzednik, samochód był głęboko zmodernizowaną pochodną postacią Opla Kadetta.
Sprzedaż
Na wewnętrznym rynku południowokoreańskim, a także m.in. w Indiach, Australii i Rumunii samochód oferowano pod inną nazwą jako Daewoo Cielo. Na wybranych rynkach Ameryki Południowej takich jak Chile i Peru samochód nosił z kolei taką samą nazwę, jak oferowany tam poprzedni model LeMans - Daewoo Heaven.
Sprzedaż w Europie Zachodniej rozpoczęto w marcu 1995 roku, a w Polsce w maju. Początkowo import i sprzedaż prowadziła firma Ticar z Warszawy, działającą w ramach holdingu Polmot.
23 listopada 1995 roku w fabryce Daewoo Motor Polska w Lublinie uruchomiono montaż Nexii w uproszczonym systemie SKD. Zestawy montażowe przygotowywali w Słowenii oddelegowani z Polski pracownicy Daewoo, którzy demontowali sprowadzone z Korei Południowej kompletne samochody na kilka komponentów. Po przetransportowaniu koleją elementów montażowych do fabryki w Lublinie, auto ponownie składano. W kwietniu 1998 roku zakończono montaż Nexii w DMP, w sumie zmontowano 40 880 sztuk, natomiast do polskich klientów latach 1995–1998 trafiły 43 802 egzemplarze. Od 1996 do 2006 roku samochody produkowano również w fabryce Daewoo Automobile Romania w mieście Krajowa w Rumunii.
Spośród państw kontynentu europejskiego, najszybciej Nexia zniknęła ze sprzedaży w jej zachodnim regionie - już 2 lata po premierze, we wrześniu 1997 roku, ustępując miejsca nowszemu modelowi Nubira.
Wersje wyposażeniowe
GL
GLE
GLX
Pojazd standardowo wyposażono w barwione szyby, tylny podłokietnik w wersji sedan, składane tylne siedzenia w wersji hatchback, zegar elektroniczny, blokadę tylnych drzwi przed dziećmi, zdalnie sterowaną klapę bagażnika i korka wlewu paliwa, zapalniczkę, trzy popielniczki, instalację radiową z czterema głośnikami. Auto wyposażyć można było dodatkowo w: przednie światła przeciwmgłowe, wspomaganie kierownicy, regulację kierownicy w obu płaszczyznach, poduszkę gazową kierowcy, ABS, klimatyzację manualną, szyberdach, elektryczne szyby, czasowy regulator wycieraczek, centralny zamek, autoalarm, elektrycznie sterowaną antenę w wersji sedan oraz skórzaną tapicerkę.
Dane techniczne
Oba silniki są usytuowane poprzecznie z przodu. Są one wyposażone w wielopunktowy wtrysk paliwa sterowany elektronicznie i w elektroniczny układ zapłonowy, zaś układzie wylotowym zastosowano trójfunkcyjny reaktor katalityczny.
Nadwozie jest samonośne, wykonane z blachy stalowej (częściowo ocynkowanej), zgrzewane elektrycznie, punktowo. W samochodzie zastosowano silnik czterosuwowy, czterocylindrowy, o zapłonie iskrowym, o pojemności 1498 cm³, umieszczony poprzecznie z przodu i napędzający koła przednie. Ma on dwie odmiany. W silniku 1,5 SOHC zastosowano jeden wałek rozrządu w głowicy sterujący pracą 8 zaworów, natomiast w silniku 1,5 DOHC - dwa wały rozrządu w głowicy oraz 16 zaworów (po 8 zaworów dolotowych i wylotowych). Jednostka SOHC rozpędzała auto do 100 km/h w ciągu 12,5 sekundy, zaś katalogowa prędkość maksymalna wynosiła 163 km/h. Jednostka DOHC nie miała dużo lepszych osiągów od SOHC. Do 100 km/h rozpędzała pojazd w 12,2 sekundy, licznikowa prędkość maksymalna oscylowała w granicach 175 km/h.
Układ przeniesienia napędu
W układzie przeniesienia napędu samochodu Daewoo Nexia zastosowano jednotarczowe sprzęgło suche sterowane mechanicznie za pośrednictwem cięgła lub sterowane hydraulicznie. Tarcza sprzęgła z tłumikiem drgań skrętnych wraz z zespołem oprawy i łożyskiem wyciskowym mogą być wymienione bez konieczności wymontowania całej skrzynki przekładniowej. Standardowym wyposażeniem modelu Nexia jest pięciobiegowa mechaniczna skrzynka przekładniowa zamocowana z tyłu silnika poprzecznie do osi podłużnej pojazdu. Jako wyposażenie dodatkowe samochodu może być stosowana czterobiegowa automatyczna skrzynka przekładniowa (na niektórych rynkach oferuje się także odmianę wyposażoną w trzybiegową automatyczną skrzynkę przekładniową). Wersje samochodów sprzedawanych na rynku polskim dotychczas nie były wyposażone w automatyczne skrzynki przekładniowe.
Układ kierowniczy
W układzie kierowniczym zastosowano zębatkową przekładnie kierowniczą. W odmianach wyposażenia GLE, GLX, GTX układ kierowniczy jest wyposażony we wspomaganie hydrauliczne.
Zawieszenie przednie
Zawieszenie przednie jest niezależne, typu MacPherson. Zawiera poprzeczne wahacze trójkątne (dolne) zamocowane do nadwozia za pomocą elementów metalowo-gumowych oraz połączone zwrotnicami z kolumnami. Kolumny zawierają sprężyny śrubowe o zmiennej średnicy nawinięcia oraz amortyzatory teleskopowe dwustronnego działania. Kolumny są zamocowane do nadwozia w części górnej za pomocą łączników elastycznych z łożyskami oporowymi. Zawieszenie jest wyposażone w stabilizator poprzeczny prętowy.
Zawieszenie tylne
Zawieszenie tylne jest pół niezależne. Składa się z osi (utworzonej z dwóch wahaczy wleczonych połączonych trwale z poprzeczną belką skrętną), dwóch sprężyn śrubowych oraz dwóch amortyzatorów. Oś jest przymocowana do nadwozia z przodu za pośrednictwem dwóch tulei metalowo-gumowych, umieszczonych w przedniej części każdego z wahaczy. Pomiędzy wahaczami jest umieszczony poprzeczny stabilizator prętowy.
Silniki
Wersja uzbecka
UzDaewoo Nexia zostało zaprezentowane po raz pierwszy w 1996 roku.
Produkcja ubeckiego wariantu Nexii w mieście Asaka rozpoczęła się w połowie 1996 roku w zakładach UzDaewoo, obejmując wyłącznie 4-drzwiowego sedana. Poza rynkiem wewnętrznym, samochód eksportowano także do ościennych państw byłego Związku Radzieckiego, na czele z Ukrainą, Rosją, Mołdawią, Kazachstanem czy Armenią.
Samochód oferowany był z silnikami 1.5 SOHC 75 KM, 1.5 DOHC 85 KM i 1.6 108 KM wyłącznie z pięciobiegową skrzynią manualną. Wyposażenie seryjne pojazdu obejmowało m.in. automatyczną klimatyzację, czujniki parkowania oraz radio CD z MP3.
Restylizacje
Pierwszą modernizację uzbeckie Daewoo Nexia przeszło w 2002 roku, zyskując nową chromowaną atrapę chłodnicy z dwiema pionowymi poprzeczkami nawiązującymi do nowszych konstrukcji Daewoo. Z tyłu z kolei pojawiła się odblaskowa nakładka na klapie bagażnika optycznie łącząca lampy. Ponadto zamontowano także zmodernizowany, 1,5-litrowy silnik benzynowy.
W lipcu 2008 roku zaprezentowano Nexię po drugiej, znacznie obszerniejszej restylizacji, w ramach której samochód zyskał przydomek Daewoo Nexia II na rynkach eksportowych oraz nową markę na wewnętrznym rynku uzbeckim, Chevrolet Nexia. Pod kątem stylistycznym pojawił się bardziej szpiczasty pas przedni z większymi reflektorami i obszerniejszą atrapą chłodnicy z chromowaną poprzeczką. Tylna część nadwozia zyskała z kolei bardziej obły zderzak i ścięte od dołu, mniejsze powierzchniowo lampy. Deska rozdzielcza zyskała wstawki o srebrnym lakierze i zmodyfikowaną konsolę centralną.
Koniec produkcji
Po 20 latach produkcji, UzDaewoo zdecydowało się zakończyć produkcję modelu Nexia w grudniu 2016 roku i zastąpić ją nowszym modelem utworzonej rok wcześniej marki Ravon pod nazwą Ravon Nexia R3 opartym na Chevrolecie Aveo.
Silniki
L4 1.5l G15MF
L4 1.5l A15MF
Przypisy
Linki zewnętrzne
Prospekty reklamowe Daewoo Nexii
Nexia
Samochody kompaktowe
Samochody przednionapędowe
Sedany
Hatchbacki
Samochody z lat 90.
Samochody z lat 2000–2009
Samochody z lat 2010–2019
Polskie samochody osobowe |
564932 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Kozan | Kozan | Kozan – miasto w Turcji w prowincji Adana.
Według danych za rok 2000 miasto zamieszkiwało 75 833 osób.
Historia
W czasach Asyrii miasto było znane pod nazwą Sissu. Podbite przez króla Asyrii Asarhaddona. W czasach starożytnych Grecy zwali je Sision (Σίσιον), a Rzymianie Flaviopolis. W 704 roku było oblężone przez Arabów, ale uwolniła je odsiecz Bizancjum. W IX wieku Flaviopolis zostało włączone do Kalifatu Abbasydów i zostało ufortyfikowane przez kalifa al-Mutawakkila. Po kolejnym okresie panowania bizantyjskiego miasto przeszło pod panowanie tureckich Seldżuków. W 1107 ormiański książę Toros I zdobył miasto zwane ówcześnie Sis i włączył do Małej Armenii. W 1187 r. Sis stało się rezydencją królów ormiańskich Małej Armenii, a od 1294 r. także siedzibą ormiańskiego katolikosa (patriarchy). Pałac królewski i katedra zostały zbudowane na ufortyfikowanym tarasie pod zamkiem. Kościół św. Sofii, zbudowany przez króla Leona I, był siedzibą królów Małej Armenii do początku XX wieku. W 1375 r. miasto zajęli Mamelucy i włączyli do swojego państwa z centrum w Egipcie. W następnych latach obszar Równiny Cylicyjskiej na której leży Sis, znajdował się pod kontrolą bejów zwanych Ramazanidami lub Ramadanidami z plemienia koczmańskiego z Turkmenistanu. Formalnie byli podporządkowani sułtanom mameluków, ale także opierali się napierającym Turkom. Po tym, jak w 1517 roku turecki sułtan Selim I podporządkował sobie Imperium Mameluków, Sis zostało włączone do Imperium osmańskiego, ale Ramadanidzi pozostawali gubernatorami prowincji Adana pod panowaniem osmańskim do początku XVII wieku, a Sis stało się centrum sandżaku, który został przyłączony do prowincji Cypru w 1571 roku. Na początku XX wieku większość mieszkańców stanowili Ormianie. W 1915 roku z miasta wygnano Ormian, a średniowieczna katedra św. Sofii została zniszczona. Miasto było okupowane przez wojska francuskie od 8 marca 1919 roku do 2 lipca 2020 roku podczas Tureckiej wojny o niepodległość. W 1928 roku miasto Sis zostało przemianowane na Kozan.
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Adana |
564933 | https://pl.wikipedia.org/wiki/Ku%C5%9Fadas%C4%B1 | Kuşadası | Kuşadası – portowe miasto w Turcji w prowincji Aydın.
Nazwa miasta oznacza „ptasią wyspę” i pochodzi od położonej nieopodal wysepki Güvercinada (Wyspa Gołębi).
Według danych na rok 2000 miasto zamieszkiwało 47 611 osób.
Miasta partnerskie
Samos, Grecja
Marl, Niemcy
Sinaia, Rumunia
Monterey, Stany Zjednoczone
Dźorcze Petrow, Macedonia
Przypisy
Miasta w Turcji
Miejscowości w prowincji Aydın |