cleaned_text
stringlengths 6
2.09k
| source
stringclasses 2
values | language
stringclasses 1
value |
|---|---|---|
Wọ́n má yan àwọn ọlọ́dẹ láti báwọn gbà Ivory láti òkè ìwọ ọ̀run tí ńfimaitakòta.. | wikipedia | yo |
Ní ọdún 1889, oko ẹ̀rùn ti di òun àfi sẹ́yìn, jùmbe má rin eré nínú oko owó Ivory.. | wikipedia | yo |
Awon ele re wa kakiri arin Malawi.agbara awon Jumbes dinku nigba ti Henry Hamilton Johnston lo agbara ti Proúnctorate ti British ti arin ilẹ Afrika ni agbegbe naa.. | wikipedia | yo |
Arákùnrin náà gbìyànjú láti fi òpin sí ọkọ Ẹrú, ó jagun bá Jumbe Ìgbẹ̀yìn pẹ̀lú ìjàgbara Sikh ní ọdún 1894 tí wọ́n sì dádajọ rẹ̀ àti pé wọ́n lè lọsi Zanzibar.Ìtọ́kasí.. | wikipedia | yo |
Emmanuel Gómez jẹ́ ọmọ ilẹ̀ ṣọ́ṣọ́-Afrika to wá láti Bissau tó dá dynasty ti ṣọ́ṣọ́-Afrika sílẹ̀ ní Bkia, Guinea, ni century ti méjì dínlógún.. | wikipedia | yo |
Arákùnrin náà jẹ́ bàbá fún Emmanuel Gómez, kékeré àti níara BelyÌtọ́kasí. | wikipedia | yo |
Mary ayétí ni a túmá ńpè ní Mary Faber dé Sanger, (A bini C.. | wikipedia | yo |
1798 sí Freetown, Guinea-Conakry- tó sì kú lẹ́yìn ọdún 1857), jẹ́ oníṣòwò ẹrú ilẹ̀ Áfríkà.. | wikipedia | yo |
Láti ọdún Jèhófàti títí di ọdún 1852, arábìnrin náà jẹ́ ènìyàn pàtàkì nínú òwò ẹrú ṣíṣe ti Atlantic láti ilẹ̀ Guinea àti fún ìjà rẹ̀ pẹ̀lú Roya Navy ti ilé British;àwọn àjọ yí jẹ́ Squron tó lọ di òwò ẹrú ṣíṣe.Ìtàn Mary PolytechnicMary Polytechnic ni a bini ilẹ̀ Freetown fún àwọn ará Nova scoti.. | wikipedia | yo |
Ní ọdún 1816, Mary fẹ́ ṣwòpa ojú omi ilé àríkà Paul FUS (D.. | wikipedia | yo |
1851) tó dá owó oko ẹ̀rùn fún ra rẹ̀ ní ọdún 1809 ní agbègbè Conakry.. | wikipedia | yo |
Ọkọ rẹ̀ dá ibùdó ọkọ̀ ọwọ́ sílẹ̀ sí Sangha ní Odò Rio Vp ní ibi tí àwọn tọkọ taya ti di ilé iṣẹ́ ẹrú sílẹ̀.. | wikipedia | yo |
Eyi jẹ́ oko Ẹrú ti ó lágbára látara àwọn oníṣòwò oko Ẹrú yókù tó ni ẹrú ni agbègbè náà.. | wikipedia | yo |
Oko Mary ló darí ọkọ̀ ojú omi ẹrú tó máa nlọ sí ilẹ̀ Cuba ṣùgbọ́n Mary Faber ṣiṣẹ́ lórí àwọn oko owó tó wà ní Rio pọ́ngo.. | wikipedia | yo |
Mary ní àwọn ẹrú bí ẹgbẹ̀rún lọ́nà mẹ́fà tó jẹ́ bí nkan ìní fún ní ọdún 1827.Owó oko ẹrúláti ṣọ́ra fún ìjà àwọn Squron Royal Navy tó lòdì sí oko ẹrú èyí tó máa jagun sí ibùdó oko ẹrú.. | wikipedia | yo |
Leyin ti won ti fagile oko eru ti ile British, Mary bere Sínì lo awon ẹru re fun oṣiṣẹ abe ile leyin to so ibudo oko ẹru re di oko.. | wikipedia | yo |
Mary ojúlówó ni àwọn ọmọ ogun rẹ̀ tó máa nlò nígbà ìjà.. | wikipedia | yo |
Lrin odun 1838-1840, Mary kógun bá oníṣòwò ẹrú tó jẹ́ orogún rẹ̀ William Ormond ní Bangalan.Ní ọdún 1842,Mary Faber àti akẹgbẹ́ rẹ̀ Bailey Gómez Lightburn dá ọmọ ogun wọn papọ̀ láti ṣe ìrànlọ́wọ́ fún àwọn ọ̀rẹ́ wọn, fúlà láti kógun bá ṣúṣú, ìjòyè nínú ìjà Adé láti fi èyàn tì wọ́n síbẹ̀ èyí ló jẹ́ nkan pàtàkì fún làpí, òmìnira àti Lightburn.Ọdún 1840 jẹ́ ìgbà pàtàkì fún oko owó ní agbègbè náà, èyí ló mú kí bíbí ní oko Ẹ̀ro àti Coffee ṣùgbọ́n ó sì bẹ̀rẹ̀ oko ẹrú ní à bélé.Ní ọdún 1852, Mary fi iṣẹ́ rẹ̀ lé ọmọkùnrin rẹ̀ William Owólabí f bẹ̀rẹ̀ owó oko ẹrú títí di ọdún 1860.. | wikipedia | yo |
Àwọn Missionary daruko Mary Faber sẹ́yìn ní ọdún 1857 ní ipa rẹ̀ gẹ́gẹ́bí màmá ilẹ̀ rẹ̀ àti ìyá William Jũ.Ìtọ́kasí.. | wikipedia | yo |
Antera Duke (wa ni aye titi di ẹyin ọdun 1788) jẹ oniṣowo ẹru ati Oloye Efik to wa lati Calabar atijọ ni Bight ti Biafra ni ila oorun ti ile Naijiria (agbegbe naa tìdí ipinlẹ Cross River nísìn) ni century meji dinlogun sẹyìn.anteraté yege to si di ọmọ ẹgbẹ awujọ ti ẹpe eyi to ni ipa pupọ ninu owo ẹru sise.. | wikipedia | yo |
Arákùnrin náà má ńṣetó ìkúgún èyí tó jẹ́ fífi àwọn ẹru ṣe ìgúnnú láti tẹ̀lé àwọn ọ̀gá wọn tó kú lọ sí inú Sáré.Duke àti àwọn onílà Karanja tí Efik máa ń wọṣọ funfun tí wọ́n sì ma ó àwọn Captain ọkọ̀ ojú omi àwọn ẹrú.Diary anTẹra tí wọ́n kọ́ ní èdè Gẹ̀ẹ́sì ní orílẹ̀ ní orílẹ̀ Nàìjíríà ní wọ́n ti rí ilẹ̀ Scotland tí wọ́n sì ti tẹ̀ síta.. | wikipedia | yo |
Diary yí kò ìgbàsepo Duke pẹ̀lú àwọn onílà British tí ó ma NTA ẹrù fún.. | wikipedia | yo |
Yàtọ̀ mi ma ń ṣòwò ẹrú, Duke tún ma mú àwọn ẹrú fún rarẹ̀.. | wikipedia | yo |
Gẹgẹbi Diary rẹ̀, ó dájú fún oníṣòwò míìssi pẹ̀lú mi mú òun àti àwọn ẹru rẹ̀ méjì tó sì kó wọn sí ọkọ̀ ojú omi àwọn ẹru.. | wikipedia | yo |
Fun ọdun mẹta to fi Diary rẹ pamọ́ (1785-1788), o soro nipa ọkọ ojú omi ogun tí ó kó lẹ́rú láti ìlú Liverpool.Ìtọ́kasí.. | wikipedia | yo |
1840 – 1926) jẹ́ olùtẹ̀lé ìlànà ti Muhammad Ahmad,ẹni ti oun pe ara rẹ̀ ni Mámah ni Sudan jẹ́ olùdarí ológun nígbà ogún ti Mámah.. | wikipedia | yo |
Gẹgẹbi ologun mámádi to pegede julọ, Osman kopa pataki ninu igbesi ayé Ọ̀gágun Charles George Gordon ati ìkùnà Sudan si idari ilẹ̀ Turkey-Egypt.Ìgbésí ayé Osmanbaba Osman dirängnä jẹ́ ẹya Kurd àtipé ìyá rẹ̀ wá lati ẹya hadena lati ara bẹja.. | wikipedia | yo |
A mọ arakunrin yí Osman Ali, òun gbé ní Alexandria, Egypt níbi tó tin ṣe òwò oko ẹrú.. | wikipedia | yo |
Nígbà tí ìjọba ṣìgí owó rẹ̀, èjẹ̀gbọ́n náà kópa nínú ìjà ti Ahmed 'òb ̀ràjàjà | wikipedia | yo |
Leyin ti ija tel Al-Keer (ojo Melogun, osu September, odun 1882), arakunrin naa dara mo ija ti Mahdi.Osman gegebi oludari ti Mahdiman oruko di nigna ni to ri marun pelu sinu.. | wikipedia | yo |
Arákùnrin náà darí àwọn ogun tó lágbára ní agbègbè súàkìn.. | wikipedia | yo |
Ogún rẹ̀ àkọ́kọ́ jẹ́ èyí tó jàguba bá ibùdó kan ní ilẹ̀ Turkey ní Sinkat ní ọdún 1883.. | wikipedia | yo |
Ní ọjọ́ kẹrin, oṣù February, ọdún 1884, Osman jagun bá àwọn ọmọ ogun ti ilẹ̀ Egypt tí Baker pasha jẹ́ olùdarí wọn.. | wikipedia | yo |
Èyí ló mú kí ìjọba ilẹ̀ British-Egypt ran ọmọ ogun rẹ̀ láti doju ìjà kọ ní el tẹ̀b pẹ̀lú olùdarí ọ̀gá Graham.Osman dirängnä jẹ́ àjò olùdarí tó ti doju ìjà kọ ìRIRI Infantry ti ilẹ̀ British, Osman gbajúmọ̀ larin ẹ̀yà British fún ìjàgbara rẹ̀.. | wikipedia | yo |
Nitori agbara oun ati awọn ọmọ ogun rẹ ni wọn yẹsi ninu iwe orin Kudyard Kipling "Fulọ́hùn-wúzzy" | wikipedia | yo |
Osman ni a sọ ní orúkọ nínú ìjagun tí el-tẹ̀b, ìwé orín ti William McGokunkunll.. | wikipedia | yo |
Ṣé tí Kirùngbọ̀n jábọ̀ sí ọwọ́ àwọn mámádi lọ́wọ́ àti pé Ọ̀gágun Gordon kú, wọ́n gbé àgọ́ àti ìdá Gordon lé Osman lọ́wọ́ láti fi ran àwọn mámádi ní súàkin pé ogun ti ṣe.Ní ọdún 1899, Oberemọn ja ìjàgbara fún àwọn ológun ti Mámahdi èyí tí agbára rẹ̀ ti dínkù ní ọdún 1888 ní Ilẹ̀ Omdurmán | wikipedia | yo |
Ni ogun Umm diwaykarat, Osman farapa to si fi ori pamọ́.. | wikipedia | yo |
Ni ọdun 1900, owo ba Osman ni agbegbe Rosetta nibẹ Lọti sẹ́wọ̀n fun odun mẹjọ ni leyin naa lo gba itusilẹ tii Morile ile Egypt tòsíku ni ọdun 1926.itọkasi.. | wikipedia | yo |
Arabinrin naa je ọmọbinrin okunrin ile Portuguese ati arabinrin ile Afrika.. | wikipedia | yo |
Duwa da oko òwò ẹrú sílẹ̀ ní Rufidojú níbi ó ti jẹ́ alàgàta tí wọ́n máa ń pè lárin àwọn olùdarí ilẹ̀ Portuguese àti Áfríkà látàrí ẹ̀yà àwọn òbí rẹ̀.. | wikipedia | yo |
Èyí jẹ́ kí Dame darí owó ṣíṣe lãrín agbègbè méjèèjì.. | wikipedia | yo |
dame jẹ́ ọ̀kan lára àwọn obìnrin oníṣòwò àti alàgàta larí àwọn ẹ̀yà Europe àti Afrika títí di ẹ̀yìn century ti ọ̀kàn dinlogun.Ìtọ́kasí.. | wikipedia | yo |
Cir 1875), tí a túmọ̀ sí Mae Aurelia, Mme kọ́kọ́ia Aurelia àti Madame Ọ̀rálíà jẹ́ oníṣòwò oko ẹrú ti Euro-ilẹ̀ Áfríkà.Ìgbésí ayé Aureliaa-uIná jẹ́ ènìyàn pàtàkì nínú òwò ṣíṣe ti Guinea-Bissau ni Century ti ọ̀kan dínlógún.. | wikipedia | yo |
Arabinrin naa lo gbajumọ julọ ni agbegbe NHara ti wọn si wari fun ni ile Portuguese, a tun pe ni obinrin oniṣowo to ṣe pataki ni aṣa ilẹ Afrika.Aurelia jẹ molebi Julia da Silva Cardoso ati iyawo de facto ti oniṣowo CaẹtanK José Nozolini (1800-1850), Gomina ile Portuguese ti cape Verde.Aurelia jẹ oniṣowo ọkọ ẹru leyin naa lo bẹrẹ ṣini gbin epa si inu ọkọ ẹru nigba ti oko ẹru ilẹ Afrika bẹrẹ ṣini dinku ni ọdun tòótọ́.. | wikipedia | yo |
Arábìnrin náà gbé àwọn ẹ̀pà náà lósì àwọn agbègbè Guinea èyí ló mú kódí àgbẹ̀ ẹ̀pà tó tóbi jùlọ ní ilẹ̀ Guinea nígbànã.Ìlò àwọn ẹrú fún nkan àgbẹ̀ ló di ìjà láti ọ̀dọ̀ rẹ̀ àti Squron British ìwọ̀ Oòrùn ilẹ̀ AFRIws tí wọ́n já lu ọkọ̀ rẹ̀ ní Bóláma ní ọdún 1839 àti Freetown tí wọ́n sì gbé kúrò ní Bolama ní Ọdún 1860.Ní ọdún 1850s, Aurelia ní ẹrù ìdá mẹ́ta tó wà ní ilẹ̀ Guinea.. | wikipedia | yo |
Aurelia jẹ́ alàgàta larin ilẹ̀ Portuguese àti Guinea, lãrín Portuguese àti British tó sì kó ipa pàtàkì nínú òṣèlú àwọn agbègbè náà.Ìtọ́kasí.. | wikipedia | yo |
Dona Francisca Josefa dé Moura Meneses ni a túmọ̀ sí Francisca Chiponda jẹ́ ògbóùn Tanta ẹlẹ́yà méjì oníṣòwò ọkọ̀ ẹrú tí agbègbè tẹ́tẹ́ ni Portuguese Mozambique tó jẹ́ ọ̀kan lára àwọn tó ṣe àgbà tẹrú ina owó láti ilẹ̀ Mozambique dé Kambembe (Zambia nísìn) ní ọdún 1790 dé 1798 láti kọjá sí ilẹ̀ Áfríkà láti Ìlà Oòrùn sí ìwọ̀ Oòrùn.Ìgbésí ayé Franciscachi túmọ̀ sí “Arábìnrin máa tẹ àwọn ènìyàn mọ́lẹ̀ pẹ̀lú ẹsẹ̀ rẹ̀", Francisca Chipon Chida gba orúkọ rẹ̀ látàrí bí Arábìnrin náà ṣe máa ńlo àwọn ẹrù oníjà èyí ló jẹ́ kó di ọ̀kan nínú àwọn alágbára ti dona. Ni a bini ọdún 17, ọmọ àkọ́kọ́ pẹ̀lú àbúrò obìnrin mẹ́ta.. | wikipedia | yo |
Ọkọ Francisca àkọ́kọ́ ni João moreira PEREIRA to wá lati Ovar ni Portugal nibi to ti wá sí Colony ní ọdún 1749 to sì bere ise re gegebi ogagun Captain ti Rios de joba leyin lodi ogagun gomina.. | wikipedia | yo |
Arákùnrin náà kú ní ọdún 1776 èyí ló dá ìtànméjì Francisca lọ́rùn.. | wikipedia | yo |
Ni odun to tele, arabinrin naa fe José Alìtẹ́lọ́rùn PEREIRA ogagun gomina ti Rios de Sena ni odun mewa seyin sugbon ti o ku laipẹ to bẹrẹ iṣẹ rẹ.Ni ọdun 1780s, fun idi àìmọ̀dí, Francisca doju ija ko Ọ̀gágun Gomina Antonio Manuel de melo e Castro.. | wikipedia | yo |
O ṣa àwọn ọmọ ogun rẹ jọ, tòsí ṣèlérí láti ba ilé gomina náà jẹ́ ati pé arabinrin náà fẹ́ dáná sun abúlé ti tete.Kòtò didi Francisca ṣe igbeyawo rẹ̀ alákọ́kọ́ ló ti di olówó látàrí ilẹ̀ ńlá tí ìyá rẹ̀ àgbà ní (pRaza).. | wikipedia | yo |
Nígbà tó ṣe igbeyawo, baba rẹ̀ àgbà fun ní ilẹ̀ lábẹ́ òfin ilẹ̀ Portuguese.. | wikipedia | yo |
Chipọndá fọwọ́ sí ina Gomina Francisco José de lacerda e Almeida ní ọdún 1798 nígbà tó fẹ́ ṣe ìrìn àjò lọ sí Angola tó sì fún ní àwọn ẹrú ṣùgbọ́n ọ̀pọ̀ nínú wọn kú nígbà tí wọ́n kógun jàwọ́n.. | wikipedia | yo |
Ọmọbìnrin Chiponda kú ní ìgbà kékeré èyí ló mú kó má tọ́jú àwọn ọmọ àbúrò rẹ̀.. | wikipedia | yo |
Ní ọdún 1798, Francisca di onílé tó tóbi jùlọ ní ilé tete.. | wikipedia | yo |
Àwọn ilẹ̀ yí gbin oríṣiríṣi nkan ọ̀gbìn Cereals, cotton, ẹ̀fọ́ àti nkan èso.Púpọ̀ nínú àwọn ẹrú Francisca kópa nínú wíwú wúrà síta.. | wikipedia | yo |
Ní ìlà oòrùn Afrika, Wíwú àlúmọ́nì síta jẹ́ iṣẹ́ àwọn obìnrin tí àwọn okùnrin sì máa dání ilẹ̀ náà.. | wikipedia | yo |
Francisca máa fún àwọn ẹbí rẹ̀ ní ilé, fún wọni ọkọ tàbí ìyàwó níbi tó ti máa nto ètò ilé ayé wọn.. | wikipedia | yo |
Èyí ló mú kí ó túbọ̀ ní agbára sí títí tó fi kú ní ọdún 1825.. | wikipedia | yo |
Chiponda nlo irin ise awon eya Afrika lati fi se owo ti oun oja.Francisca lẹkùn owo awon oko re.. | wikipedia | yo |
Agbara rẹ wa ni lilo àwọn ẹru to bẹ gẹ to jẹ pe o maa nlo wọn lati ja ilẹ onile gba.itọkasi.. | wikipedia | yo |
Besy heard (tí wọ́n bí ní1759, tí ó sì ṣaláìsí ní ọdún 1812) jẹ́ obìnrin oníṣòwò ẹrú àti oníṣòwò ará Africa kan.Bàbá rẹ̀ jẹ́ oníṣòwò kan tó máa ń rin ìrìn àjò ní àwọn ọdún 1700 láti Liverpool, lọ England, sí Los Islands, èyí tó wá di Guinea báyìí.. | wikipedia | yo |
Ó ṣeé ṣe kí bàbá rẹ tẹ̀ lé àṣà ìbílẹ̀, èyí tó sọ pé àjèjì kan gbọ́dọ̀ fìdí ipò rẹ̀ múlẹ̀ láwùjọ nípa fífẹ́ ẹrú onílé tàbí ọmọbìnrin ẹrúbìnrin kan.. | wikipedia | yo |
Baba heard rán lọ sí England, nítòsí Liverpool (níbi tí àwọn oníṣòwò ilẹ̀l Africa máa ń pọ̀ sí, àti àwọn ontàjà tó jẹ́ ẹgbẹ́méjì, tí wọ́n sì gbẹ̀kọ́ àwọn aláwọ̀ funfun ).. | wikipedia | yo |
nígbà tí parí ètò-ẹ̀kọ́ rẹ̀, ó padà lọ sí apá ìwọ̀-oòrùn, ó sì ṣètò ilé-iṣẹ́ ìṣòwò kan, nítòsí bẹ̀rẹ̀ìí River, láti tẹ̀lé ọwọ́ bàbá rẹ̀.. | wikipedia | yo |
Lákòótán, ó jogún ọ̀wọ́-ẹrú bàbá rẹ̀, àti àwọn àsopọ̀ tó ní.. | wikipedia | yo |
Ní ọdún 1794, ó ti fìdí ọwọ́ rẹ̀ múlẹ̀, ní agbègbè náà, ó sì ní ọkọ̀ ojú-omi ní bẹ̀rẹ̀ira, ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ọkọ̀ ojú-omi tó wà fún títà, àti ilẹ̀-ìkọjá-sí.. | wikipedia | yo |
Àṣeyọrí yìí jẹ́ apá kan, nítorí àwọn mùsùlùmí ti dd ní FUTA Flonlon; àwọn tí a ṣẹ́gun tí di ẹrú.. | wikipedia | yo |
Àwọn mùsùlùmí gbà bèrèra fúnra wọn, ṣùgbọ́n èyí kò ní ipa búburú lórí ìṣọwọ́ rẹ̀.. | wikipedia | yo |
Ó di gbajúmọ̀, bí ọbabinrin odò, títí wọ òpin China náà.Gẹ́gẹ́ bí àlejò kan ṣe sọ, ó kọ́ ilé rẹ̀, ó sì ṣe é ní ọ̀ṣọ́ ní Abamu pẹ̀lú àṣà àwọn ará Europe.. | wikipedia | yo |
Ní ọdún 1807, ó kọ́ ilé mìíràn.Àwọn ìtọ́kasí àwọn Ọjọ́ìbí ní 1759.. | wikipedia | yo |
Besy heard (tí wọ́n bí ní1759, tí ó sì ṣaláìsí ní ọdún 1812) jẹ́ obìnrin onílàà ẹrú àti onílà ara Africa kan.. | wikipedia | yo |
Baba rẹ̀ jẹ́ oníṣòwò kan tó máa ń rin ìrìn àjò ní àwọn ọdún 1700 láti Liverpool, lọ England, sí Los Islands, èyí tó wá di Guinea báyìí.. | wikipedia | yo |
Little Ephraim Robin John ati Anona Robin Robin John jo je awon onisowo eru ile Afirika ni Ṣétúrì kejidinlogun, ti won pada fun awon ẹrukunrin ti won je omo-egbe ti Old Town Cimo, ni orile-ede Naijiria ni ominira orundun 18th, eru nigbamii, ati Nikẹhìn awon okunrin.. | wikipedia | yo |
Anobì o kì í ṣe ọmọ tàbí ọmọ àbúrò little Ephraim.Wọ́n rí àwọn ọmọkùnrin tó jẹ́ ọmọ-ẹgbẹ́ ìdílé Efik, gẹ́gẹ́ bí i ohun-ìní tó ṣọ̀wọ́n, nítorí wọ́n ń sọ èdè púpọ̀ (pẹ̀lú èdè Gẹ̀ẹ́sì), wọ́n mọ̀ ọ́n kọ, wọ́n sì mọ̀ ọ́n kà, wọ́n lè ṣe ìtàkùrọ̀sọ dáadáa, àti pé wọ́n ní òye kíkún nípa òwò-ẹrú.Wọ́n kó àwọn ọkùnrin méjì yìí lẹ́rú nígbàl tí wọ́n ń kópa nínú ìrìn-àjò òwò-ẹrú kan.. | wikipedia | yo |
Wọ́n tà wọ́n fún àwọn Olowo Ẹrú ti ilẹ̀ Britain, nígbà tí Ọba ti Old Town, ìyẹn Grandy King George ń ṣe ìdúnAdura Iṣowo pelu Duke ti New Town.Awon Ìtọ́kasí.. | wikipedia | yo |
John Cabess (ti àwọn míràn ma n ko bi John Kabes tàbí John Catbes) © | wikipedia | yo |
1640s - 1722) jẹ́ oníṣòwò ọmọ orílẹ̀ èdè Áfíríkà tí ó gbajúmọ̀ nígbà ayé rẹ̀, ìlú Komenda, ara àwọn ìlú ìjọba Eguàfọ̀, ni ó ti ṣòwò.. | wikipedia | yo |
O je ore orile ede Britain, o si n ta oja fun ile ise Royal African company.. | wikipedia | yo |
gẹ́gẹ́ bí oníṣòwò, ó gbajúmọ̀ ní ìlú Komenda ní àwọn ọdún 1700s, ó kó ipa gbòógì ní ogun Komenda, ìdìde ìjọba Ashàntí, ìtàn kalẹ̀ ìjọba Britain ní Ìwọ̀ Oòrùn Áfíríkà, àti Atlantic slave trade.. | wikipedia | yo |
After 1777), jẹ obinrin ọmọ Ṣenagal ti o alágbára nitori o fẹ awọn alaṣẹ awọn oyinbo ti o si jogún wọn.. | wikipedia | yo |
Ó wà lára àwọn gbajúmọ̀ obìnrin tí ó lágbára nítorí ó fẹ́ àwọn òyìnbó alágbára ní erékùṣù gọrée láàárín àwọn elédè Faransé Senegal.. | wikipedia | yo |
Ó jẹ́ ọ̀kan nínú àwọn gbajúmọ̀ aládé obìnrin lásìkò náà ní Sẹ́nẹ́gàl.Òun ni ó kó Henri-Baathily Women's Museum.àwọn Ìtọ́kasí.. | wikipedia | yo |
Oba Akinsemoyin je oba Eko lati odun 1704 si 1749.. | wikipedia | yo |
Bàbá rẹ̀ ni Ọba Adó, àwọn ẹbí rẹ̀ sì ni Erelu Kuti ati Oba Gabaro, eni ti o joba ṣaaju Akinsemoyin.Gẹgẹ bi Justice J.. | wikipedia | yo |
After 1840) ti a tun mo si Mae Julia ati na Júlia ('sọkàn Júlia' je oyinbo omo Ilẹ̀ Adúláwọ̀ oníṣòwò Ẹrú nHaraHara.. | wikipedia | yo |
ọmọ orílẹ̀ èdè Portugal tí ó ń jẹ José da Silva Cardoso ti Cap Verde ni ó tọ́ ọ dàgbà, ó ṣe é ṣe kó jẹ́ ọmọ rẹ̀.. | wikipedia | yo |
Ó fẹ́ ọmọ orílẹ̀ èdè Portugal kan tí orúkọ rẹ̀ ń jẹ́ Joaquim Antônio dé Mattọ̀ (d.. | wikipedia | yo |
Ó kópa pàtàkì nínú okoowo láàarín àwọn ìjítara Portugal àti àwọn ọmọ Africa, pàápàá jùlọ nínú okoowo ẹrù ṣíṣe.. | wikipedia | yo |
Bẹ́ẹ̀ náà ó jẹ́ gbajúmọ̀ aṣojú àti agbódegbà nípa ọ̀rọ̀ òṣèlú láàárín wọn.. | wikipedia | yo |
O jẹ aburo iya ati ẹni ti o duro gege bi iya fun Aurelia Correia.Awon itọkasi.. | wikipedia | yo |
Kòsọ́kọ́ (Ó wàjà ní 1872) ó jẹ́ ọmọ ilé oyè ológun Ketere, ó sì jẹ́ gẹ́gẹ́ bi i ọba ìlú Èkó láti 1845 títí di 1851.. | wikipedia | yo |
Ọba Òṣìnlókun ní baba rẹ̀, nígbà tí àwọn bàbá rẹ̀ ń ṣe idẹwú babaka (tí ó jé bí ọba Èkó láti 1829 títí di 1834/35), Olúfunmi, Araher, ládéga, Orunmi, Ṣójí, ogúnjọ́bí, AkiMosa, Ibiyẹmí, Adebanjo, Matilọ́, Adeyen, Adeyẹmi, ìgbàlú, Ọ̀rẹ́ya, àti Idẹwu-ìgòkè. jíjẹ́ ìtura gẹ́gẹ́ bí Ọba ìlú Èkó ní 1845 ní 1845 pẹ̀lú onírúurú ìṣẹ̀lẹ̀ Ajémọ́.Aáwọ̀ láàrín ìdílé Ogun ọ̀sìn àti adelé tí Ọba ti Ọba Ológun Ológun Association ni (1800 àti 1805), Ìṣòro Red wáyé láàárín ọmọ rẹ̀ àgbà (ọ̀sìn-lókun àti àbíkẹ́yìn rẹ̀ (adelé).. | wikipedia | yo |
Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé ọba jíjẹ́ kò rọgbọ lé ẹ̀tọ́ ibi ṣùgbọ́n nípasẹ̀ àwọn afọbajẹ lẹ́yìn tí wọ́n bá ti bẹ ìfà wò.. | wikipedia | yo |
Oṣìn àti àwọn alátìlẹyìn rẹ̀ dúrò gẹ́gẹ́ bí i lòdì sí ìjọba adelé.. | wikipedia | yo |
Èyí fà á kí òpin wá sí ìjọba adelé nì 1819 nípasẹ̀ ẹ̀gbọ́n rẹ̀ Òṣìnẹni.. | wikipedia | yo |
Ìṣẹ̀lẹ̀ yìí náà ni ó fà á kí adelé sì kúrò ní Èkó lọ sí Badagry tí ó sì jẹ́ gégé bí olórí níbẹ̀.Syṣe Aáwọ̀ Kosoko pẹ̀lú Elétùú Òdìbò Kosoko ṣe alàgbà tí ń ṣe èkejì Ọba (Elétùú Òdìbò) àti afọbajẹ nípa pé ó lọ gbé obìnrin tí Olóyè Elétùú Òdìbò fẹ́ níyàwó.. | wikipedia | yo |
Elétùú Òdìbò gẹ́gẹ́ bi olórí àwọn olóyè Aaṣerẹ ní àṣẹ láti máa ṣakoso àti fi ọba jẹ ní ìlú Èkó.. | wikipedia | yo |
Ṣugbọn nítorí ìwà ìgbéraga Kosoko ati ìpinnu rẹ̀ láti gbá obinrin Elétùú Òdìbò mú kí Olóyè afọbajẹ jẹ yìí ní sínú.. | wikipedia | yo |