Datasets:

WikiQuality

/

frac_unique_words_lo

like 0

Follow

WikipediaQuality 4

21232

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%9D%E1%88%98%E1%8A%AD%E1%89%B0%E1%8B%8D%20%E1%8C%8B%E1%88%BB%20%E1%8B%A8%E1%88%9D%E1%8C%A0%E1%8C%8B%E1%89%A0%E1%89%B5%20%E1%8B%8B%E1%88%BB

የምመክተው ጋሻ የምጠጋበት ዋሻ

የምመክተው ጋሻ የምጠጋበት ዋሻ የአማርኛ ምሳሌ ነው። የምመክተው ጋሻ የምጠጋበት ዋሻ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

20960

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%86%E1%8A%90%20%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%88%98%E1%88%88%E1%88%B5%20%E1%8A%A5%E1%88%B3%E1%89%B5%20%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%8C%8E%E1%88%A8%E1%88%B5

የሆነ አይመለስ እሳት አይጎረስ

የሆነ አይመለስ እሳት አይጎረስ የአማርኛ ምሳሌ ነው። የሆነ አይመለስ እሳት አይጎረስ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

44524

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8A%A4%E1%88%BD%E1%8A%91%E1%8A%93%20%E1%88%95%E1%8C%8D%E1%8C%8B%E1%89%B5

የኤሽኑና ሕግጋት

የኤሽኑና ሕግጋት በሁለት ጽላቶች በ1937 እና 1939 ዓ.ም. በኢራቅ ተገኙ። ምናልባት 1775 ዓክልበ. አካባቢ እንደ ኤሽኑና ሕግ ፍትሕ ሆነው ወጡ፤ የትኛው ንጉሥ እንዳወጣቸው ግን እርግጥኛ አይደለም። ከነዚህ ሕገጋት ብዙዎቹ የሐሙራቢ ሕግጋት (1704 ዓክልበ. ግድም) ይመስላሉ፤ እንዲሁም ብዙዎቹ በኦሪት ዘጸአት 21 እና 22 በሕገ ሙሴ (1661 ዓክልበ. ግድም) መልስ አገኙ። ሆኖም ከነዚህ ሕጎች መካከል ያላቸው ልዩነቶች ደግሞ ጥቂት አይደሉም። ሌሎችም ሕግጋት ነበሩ፤ ነገር ግን ጽሑፊ በፍርስራሽ ሆኖ በሙሉ ሊነበብ አይቻልም። ከተረፉት ሕግጋት መሃል፦ §1) ለአንድ ሰቀል (፱ ግራም ያህል) ብር መግዣው፦ 1 ጉር (300 ሊተር ያህል) ገብስ 3 ሊተር የሩስቱም ዘይት 12 ሊተር የሰሊጥ ዘይት 15 ሊተር ጮማ 40 ሊተር «የወንዝ ዘይት» 6 ምና (=3.24 ኪሎግራም) ሱፍ 2 ጉር ጨው 1 ጉር የድስት አመድ 3 ምና (1.62 ኪሎግራም) መዳብ 2 ምና (1.08 ኪሎግራም) የተሠራ መዳብ §2) 1 ሊተር የሰሊጥ ዘይት ለ30 ሊተር ገብስ መደበኛ ነው፤ 1 ሊተር ጮማ ለ25 ሊተር ገብስ፤ 1 ሊተር «የወንዝ ዘይት» ለ8 ሊተር ገብስ §3) የጋሪ ኪራይ ከነነጂው፣ ከነበሬው፦ 100 ሊተር ገብስ፣ ወይም 1/3 ሰቀል ብር፣ ለአንድ ቀን ይሆናል። §4) የመርከብ መጓጓዣ ኪራይ ለ1 ጉር ይዘት 2 ሊተር ገብስ ነው፤ <...> ሊተር የመርከበኛው ኪራይ ለአንድ ቀን ነው። §5) መርከበኛ ቸልተኛ ሆኖ መርከቡ ከሰመጠበት፣ የይዘቱን ዋጋ በሙሉ ይከፍላል። §6) ሰው አለግባብ የሌላውን ሰው መርከብ ከወሰደ፣ 10 ሰቀል ብር ይክፈል። §7) ምርቱን ያመረተው ዋጋ 20 ሊተር ገብስ፣ ወይም 12 ቅንጣት ብር (0.6 ግራም) ይሆናል። §8) ያመነሸው ዋጋ 10 ሊተር ገብስ ነው። §9) ሰው ለሠራተኛ ምርቱን ለማምረት ፩ ሰቀል ብር ከሰጠው፣ ሠራተኛው ግን ሥራውን ካልጨረሰው፣ በሠራተኛው ላይ የ10 ሰቀል ብር ቅጣት አለ። §9 ሀ) የማጭድ ኪራይ 15 ሊተር ገብስ ነው፣ ለባለቤቱም ይመልስ። §10) የአህያ ኪራይ 10 ሊተር ገብስ፣ የነጂውም ኪራይ 10 ሊተር ገብስ፣ ለአንድ ቀን ይሆናል። §11) የሠራተኛው ኪራይ (ደሞዝ) 1 ሰቀል ብር እና ለሥንቁ 60 ሊተር ገብስ ለአንድ ወር ይሆናል። §12) ማንኛውም ሰው በዜጋ እርሻ፣ በሰብሉ ከተያዘ፦ በመዓልት ከሆነ 10 ሰቀል ብር ይክፈል። በሌሊት በሰብሉ የተያዘው፣ ይሙት በቃ። §13) ማንኛውም ሰው በዜጋ ቤት ውስጥ ከተያዝ፦ በመዓልት ከሆነ 10 ሰቀል ብር ይክፈል። በሌሊት በቤቱ የተያዘው፣ ይሙት በቃ። §15) ነጋዴው ብር፣ ገብስ፣ ሱፍ ወይም የሰሊጥ ዘይት ከባርያ እጅ አይቀበለም። §17/18) የሰው ልጅ የሙሽሪት ማጫ ብር ለአማቱ ካመጣ፦ (ሀ) ከዚያ ከሁለቱ አንዱ ካረፈ፣ አማቱ ማጫዋን ይመልስ፤ (ለ) ሙሽሪት ወደ ቤተሠቡ ከገባች፣ ከዚያም (ልጅ ሳይወለድ) ከሁለቱ አንዱ ካረፈ፣ ያመጣው ጥሎሽ አይወጣም፤ ትርፉን ብቻ ይወስዳል። §18 ሀ) ጥሎሹም ለ፩ ሰቀል ብር የ36 ቅንጣት (1.8 ግራም) ወለድ አገድ አለው፤ ለ፩ ጉር ገብስ የ40 ሊተር ወለድ አገድ አለ።. §19) የሚከፍለው ሰው በአውድማ ይቀበል። §22) ሰው በሌላ ሰው ላይ ምንም የእዳ ነገር ሳይኖረው፣ ሆኖም የሌላውን ገረድ ከያዘ፣ የገረድ ጌታ በአምላክ ይማል፣ «አንተ በኔ ላይ ምንም ነገር የለህም»፤ ገረዱን የያዘው ሰው እንደ ገረዲቱ ዋጋ ይክፈል። §23/24) ሰው በሌላ ሰው ላይ ምንም የእዳ ነገር ሳይኖረው፣ ሆኖም የሌላውን ገረድ ከያዘ፣ በቤቱም እንድትሞት ካደረገ፣ እርሱ ለገረዲቱ ጌታ ፪ ገረዶች ይተካ። §25) ሰው በአማቱ ቤት ከታጨ፣ አማቱ ግን በድሎት ልጂቱን ለሌላ ከሰጠ፣ የልጅቱ አባት ፪ እጥፍ የማጫዋን ብር ይመልሳል። §26) ሰው ለሴት ልጅ የማጫዋን ብር ካመጣ፣ ሌላ ግን ያለ ወላጆች ፈቃድ በግድ ከያዛት፣ የሕይወት ጉዳይ ነው፤ ይሙት በቃ። §27) ሰው ወላጆቿን ሳይጠይቅ ሴት ልጃቸውን ከያዘ፦ (ሀ) ከዚያም የሠርግ ሥነ ሥርዓትና ውል ካልፈጸመ፣ ለአንድ አመት ሙሉ እቤቱ ውስጥ ብትኖርም፣ «ሚስት» አትሆንም። (ለ) ከዚያም የሠርግ ሥነ ሥርዓትና ውል ከፈጸመ፣ «ሚስት» ነች። በሌላ ሰው ጭን ከተያዘች፣ ይሙት በቃ ጉዳይ ነው። §29) ሰው በጦርነት ጊዜ ከተማረከ፣ በሌላ አገር ለረጅም ጊዜ ከኖረ፣ ሌላ ሰው ደግሞ ሚስቱን አግብቶ ልጅ ከወለደችለት፣ ቢሆንም ሰውዬው በተመለሰበት ጊዜ ወደ ሚስቱ ሊመለስ ይችላል። §30) ሰው ከተማውን ከጠላ፣ ከሸሸ፣ ሌላ ሰው ደግሞ ሚስቱን ከወሰደ፣ ሰውዬው በተመለሰበት ጊዜ ምንም ይግባኝ ማለት የለውም። §31) ሰው የሌላውን ሰው ገረድ በወሲብ ከያዘ፣ 1/3 ምና (20 ሰቀል ወይም 180 ግራም) ብር ይክፈል፤ ገረዲቱም የጌታዋ ሆና ትቅር። §32) ሰው ልጁን ለአሳዳጊነት ከሰጠ፣ ለሦስት ዓመት ስንቅ በቂ ምግብ፣ ዘይትና ልብስ ካላቀረበለት፣ 10 ምና ለልጁ አሳዳጊነት ይክፈል፣ ልጁም ለርሱ ይመልሳል። §33) ገረድ ያለ ሕግ ልጇን ለሌላ ሴት ልጅ አሳዳጊነት ከሰጠችው፣ እሱም አድጎ ጌታው ካወቀው፣ ጌታው ይዞት ሊውሰደው ይችላል። §36/37) ሰው ንብረቱ እንዲጠበቅ አደራ ቢያኖር፣ አደራ ያለው ባልንጀራ ማንም ሌባ እቤቱ ሳይገባ ንብረቱ እንዲጠፋ ካደረገ፣ ባልንጀራው ንብረቱን ለሰውዬው ይተካል። ከቤቱም ቢሰረቅ፣ የባለቤት ማጣት ነው፣ ባለቤቱ በቤተ መቅደስ ለሰውዬው በአምላክ ይማል፦ «የኔና ያንተ ንብረት አንድላይ ጠፍተዋል፣ እኔ አልከፋሁም አልበደልኩም።» ይማልና ምንም ዕዳ አይሆንበትም። §39) ሰው ድሃ ሆኖ ቤቱን ከሸጠ፤ ገዢው በፈቃዱ በሚሸጥበት ቀን ባለቤቱ ሊገዛው ይችላል። §40) ማንም ሰው ባርያ፣ ገረድ፣ በሬ፣ ወይም ሸቀጥ ከገዛ፣ ለማናቸውም ዋጋ፣ ማን እንደ ሸጠው ሊያስረዳ ካልቻለ እርሱ እራሱ ሌባው ነው። §42) ሰው የሌላውን አፍንጫ ከቈረጠ፣ ፩ ምናን ይክፈል፤ ለዓይን፦ ፩ ምና፤ ለጥርስ፦ 1/2 ምና (፴ ሰቀል)፤ ለዦሮ - 1/2 ምና። ለጥፊ፦ 10 ሰቀል ብር ይክፈል። §43) ሰው የሌላውን ጣት ከቈረጠ፣ 2/3 ምና ይክፈል። §44/45) ሰው ሌላውን በጠብ ወደ ምድር ጥሎት እጁን ከሰበረ፣ 1/2 ምና ብር ይክፈል። እግሩን ከሰበረ፣ 1/2 ምና ይክፈል። §46) ሰው ሌላውን ከመታ ክሳዱን አጥንት ከሰበረ፣ 2/3 ምና ብር ይክፈል። §47) ሰው ሌላውን በጠብ ከጎዳው፣ 10 ሰቀል ብር ይክፈል። ) ሰው በጠብ የሌላ ሰው ልጅ መሞት ካደረገበት፣ 2/3 ምና ብር ይክፈል። §49) ሰው ከተሰረቀ ባርያ ጋር፣ ከተሰረቀች ገረድ ጋር ከተገኘ፣ ባርያ ለባርያ፣ ገረድ ለገረድ መተካት አለበት።: §50) ማንም ሹም ከዜጋ የሸሸውን ባርያ፣ የሸሸችውን ገረድ፣ የባዘነውን በሬ ወይም አህያ ወደ ኤሽኑና ካላመጣው ወይም ካላመጣት፣ በቤቱም ውስጥ ከጠበቀው፣ ከአንድ ወር በላይ ካለፈ፣ ቤተ መንግሥት በስርቆት ይከሰዋል። §51) የባርነት ምልክት ያለበት የኤሽኑና ባርያ ወይም ገረድ ከኤሽኑና በር ያለ ጌታቸው አይወጡም። §52) የመንገደኛ ባርያ ወይም ገረድ ወደ ኤሽኑና በር ገብቶ የባርነት ምልክት ይቀበላል፣ በጌታውም አደራ ይቆያል። §53) በሬ ወግቶ በሬን ከገደለ፣ ሁለቱ ባለቤቶች የደኅናውን በሬ ዋጋና የሞተውን በሬ ሬሳ በትክክል ይካፈሉ። §54/55) በሬ ተዋጊ ከሆነ፣ ኃላፊውም ለባለቤቱ ቢመሰክርለት፣ እሱ ግን በሬውን ባይጠብቀው፣ ሰውንም ቢገድል፣ የበሬው ባለቤት 2/3 ምና ብር ይክፈል። ባርያን ወግቶ ቢገድል፦ 15 ሰቀል ብር ይክፈል። §56/57) ውሻ ተዋጊ ከሆነ፣ ኃላፊውም ለባለቤቱ ቢመሰክርለት፣ እሱ ግን ውሻውን ባይጠብቀው፣ ሰውንም ቢገድል፣ የውሻው ባለቤት 2/3 ምና ብር ይክፈል። ባርያን ወግቶ ቢገድል፦ 15 ሰቀል ብር ይክፈል። §58) ግድግዳ ሊወድቅ ቢል፣ ኃላፊው ለባለቤቱ ቢመሰክለት፣ እሱ ግን ግድግዳውን ካልጠነከረ፣ ግድግዳውም ወድቆ የሰውን ልጅ ከገደለ፦ የሕይወት ጉዳይ ነው፤ በንጉሥ ድንጋጌ ነው።

1548

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%93%E1%8B%AD%E1%8C%84%E1%88%AA%E1%8B%AB

ናይጄሪያ

ናይጄሪያ በይፋ የናይጄሪያ ፌዴራላዊ ሪፐብሊክ በምዕራብ አፍሪቃ የምትገኝ አገር ናት። በሕዝብ ብዛትም ከአፍሪቃ አንደኛ ናት። ከቤኒን ፣ ቻድ ፣ ካሜሩን ፣ ኒጄር ፣ እና ከጊኒ ባሕረ ሰላጤ ጋር ድንበር ትካለላለች። በናይጄሪያ ውስጥ ትልቁ ብሔሮች ሀውዛ ፣ ኢግቦ እና ዮሩባ ናቸው። ግማሹ ሕዝብ እስላም ሲሆን ሌላው ግማሽ ደግሞ የክርስትና እምነት ይከተላል። ትንሽ የሕዝቡ ክፍልም ባህላዊ ሃይማኖቶችን ይከተላል። የሳይንስ ጥናት እንደሚያሳየው ናይጄሪያ ከ፱ሺህ ዓመታት ከክርስቶስ ልደት በፊት ጀምሮ ነዋሪዎች እንደነበሩባት ያሳያል። በቤንዌ እና ክሮስ ወንዞች አካባቢ ያለው ሥፍራ የባንቱ ፍልሰቶች መነሻ እንደ ነበረ ይታመናል። የናይጄሪያ ስም ከኒጄር ወንዝ ነው የተወሰደው። ናይጄሪያ በአፍሪካ በሕዝብ ቁጥር አንደኛ ስትሆን ከዓለም ደግሞ ሰባተኛ ናት። የናይጄሪያ ኢኮኖሚ በዓለም ላይ በፍጥነት በማደግ ላይ ካሉት ኢኮኖሚዎች ይመደባል። የዓለም አቀፍ ገንዘብ ፈንድ እንደሚገምተው የናይጄሪያ ኢኮኖሚ በ2011 እ.ኤ.አ. በ8% ያድጋል። መንግሥት እና ፖለቲካ ናይጄሪያ ፌዴራላዊ ሪፐብሊክ ሲሆን መንግሥቷ በአሜሪካ መንግሥት ላይ ነው የተመረኮዘው። የህግ አውጪው አካል አወቃቀር የዌስትሚኒስትር ሥርዓትን ይከተላል። በአሁኑ ጊዜ ጉድላክ ጆናታን ፕሬዝዳንት ናቸው። ፕሬዝዳንቱ ለሁለት የአራት ዓመት ጊዜ ሲያገለግል በሕዝቡ ነው የሚመረጠው። የናይጄሪያ ብሔራዊ ምክር ቤት ሁለት አካሎች አሉት። እነዚህም ሴኔት እና የተወካዮች ምክር ቤት ናቸው። ሴኔቱ 109 መቀመጫዎች ሲኖሩት እያንዳንዱ ክልል በሶስት አባሎች ይወከላል። የአቡጃ ርዕሰ አካባቢም አንድ ተወካይ አለው። የሴኔት አባላት በሕዝብ ይመረጣሉ። የተወካዮች ምክር ቤት 360 መቀመጫዎች ሲኖሩት የእያንዳንዱ ክልል ወካዮች በሕዝብ ብዛት ነው የሚወሰነው። የውጭ ግንኙነቶች ነፃነቷን በ1960 እ.ኤ.አ. ካገኘች በኋላ ናይጄሪያ ለአፍሪካ ነፃነትና ክብር መታገል ዋና የውጭ ጉዳይ ፖሊሲ አድርጋለች። የደቡብ አፍሪካን አፓርታይድ ሥራዓት በመቃወም ትልቅ ሚና ተጫውታለች። በ1960ዎቹ እ.ኤ.አ. ናይጄሪያ ከእስራኤል ጋር የጠበቀ ግንኙነት የነበራት ሲሆን እስራኤል የናይጄሪያ ፓርላማ ህንጻዎችን አሰርታለች። ናይጄሪያ የአፍሪካ አንድነት ድርጅት መስራች አገር ናት። በምዕራብ አፍሪካም ሆነ በአፍሪካ በጠቅላላ ትልቅ ተጽዕኖ አላት። በተጨማሪም እንደ ኤኮዋስ ያሉ የምዕራብ አፍሪካ የትብብር ድርጅቶች መሥራች ናች። ከ1970ዎቹ እ.ኤ.አ. ጀምሮ ናይጄሪያ ዋና የነዳች አምራች ስትሆን የኦፔክ አባል ሀገር ናት። በብዙ ሚሊዮን የሚቆጠሩ ናይጄሪያውያን በኢኮኖሚ ችግር ምክንያት ወደ አውሮፓ፣ ሰሜን አሜሪካ እና አውስትራሊያ ተሰድደዋል። ከአንድ ሚሊዮን የሚበልጡ ናይጄሪያውያን በአሜሪካን እንደ ሚኖሩ ይገመታል። የናይጄሪያ ጦር ሠራዊት ሀገሯን የመከላከል፣ የሀገሯን ፍላጎት የማስጠበቅ እና ፀጥታ አስጠባቂ ጥረቶችን የመደገፍ ግዴታ አለበት። ሠራዊቱ የምድር፣ የባህርና የአየር ኃይል አለው። ሠራዊቱ ከነፃነት ጀምሮ በሀገሯ ታሪክ ላይ ትልቅ ሚና ተጫውቷል። በተለያዩ ጊዜያት የውትድርና ጁንታዎች ሥልጣን በመያዝ አገሯን አስተዳድረዋል። የናይጄራያ ሠራዊት በፀጥታ ጠባቂነት ደረጃ ከ1995 እ.ኤ.አ. ጀምሮ በላይቤሪያ (1997 እ.ኤ.አ.)፣ አይቮሪ ኮስት (ከ1997 እስከ 1999 እ.ኤ.አ. ) እና ሲየራ ሊዮን (ከ1997 እ.ኤ.አ. 1999 እ.ኤ.አ.) ተሰማርቷል። ምጣኔ ሀብት በግብርና ናይጄሪያ በዋናነት ለአለም የምታቀርበው ምርቶች በተለይ ካካውና ጎማ ናቸው። እንዲሁም ፔትሮሊየም ከሚያቀርቡት አገራት 12ኛ ነች። በተጨማሪ፣ የመኪና ሥራ ድርጅት (ኢኖሶን ተሽከርካሪ መፈብረክ) ይኖራል። መልከዓ ምድር ናይጄሪያ በምዕራብ አፍሪካ በጊኒ ባሕረ ሰላጤ ላይ ትገኛለች። የቆዳ ስፋቷ 923,768 ካሬ ኪ.ሚ. ሲሆን ከዓለም ፴፪ኛዋ ትልቅ ሀገር ናት። ድንበሯ 4,047 ኪ.ሜ. ርዝመት ሲኖረው ከቤኒን 773 ኪ.ሜ.፣ ኒጄር 1,497 ኪ.ሜ.፣ ቻድ 87 ኪ.ሜ.፣ ካሜሩን 1,690 ኪ.ሜ. ትዋሰናለች። በተጨማሪም 853 ኪ.ሜ. ርዝመት ያለው ጠረፍ አላት። በናይጄሪያ ውስጥ ከፍተኛው ቦታ ቻፓል ዋዲ ተራራ ሲሆን ከፍታው 2,419 ሜትር ከባህር ጠለል በላይ ነው። የአገሯ ዋና ወንዞች ኒጄር እና ቤንዌ ሲሆን ወደ ኒጄር ደለል ይፈሳሉ። የአመራር ክፍሎች ናይጄሪያ በሠላሳ ስድስት ክፍላገራት እና አንድ የፌዴራል ግዛት ተከፍላለች። እነዚህ ክፍላገራት ወደ ፯፻፸፬ የአካባቢ ግዛቶች ተከፍለዋል። ስድስት የናይጄሪያ ከተሞች ከአንድ ሚሊዮን በላይ ነዋሪዎች አሉባቸው። እነዚህም ሌጎስ፣ ካኖ፣ ኢባዳን፣ ካዱና፣ ፖርት ሀርኮርት እና ቤኒን ከተማ ናቸው። ሌጎስ ከ፰ ሚሊዮን በላይ ሰዎች ሲኖሩባት ከሣህራ በታች በአፍሪካ ትልቁ ከተማ ናት። የክፍላገራት ዝርዝር ፈዴራል ግዛት፦ አቡጃ የሕዝብ ስብጥር ተ.መ.ድ. እንደ ሚገምተው የናይጄሪያ የሕዝብ ቁጥር በ2009 እ.ኤ.አ. 154,729,000 ነበር። የ2006 እ.ኤ.አ. ብሔራዊ ቆጠራ እንደ ሚያመለክተው ከሆነ የሕዝቡ ቁጥር 140,003,542 ነበር። በናይጄሪያ ውስጥ ከ፪፻፶ በላይ ብሔሮች ይገኛሉ። ትልቆቹ ብሔሮች ፉላኒ ወይም ሀውዛ፣ ዮሩባ እና ኢግቦ ናቸው። ከእነሱ ቀጥሎ ደግሞ ኤዶ፣ ኢጃው፣ ካኑሪ፣ ኢቢብዮ፣ ኑፔ እና ቲቭ ይገኛሉ። በናይጄሪያ ውስጥ የተቆጠሩት ቋንቋዎች ፭፻፳፩ ይሆናሉ። ከእነዚህም ውስጥ ፭፻፲ቹ መደበኛ ተናጋሪዎች አሏቸው። ሁለት ቋንቋዎች እንደ ሁለተኛ ቋንቋ ብቻ ነው የሚነገሩት። ዘጠኙ ደግሞ ተናጋሪ የሌላቸው የጠፉ ቋንቋዎች ናቸው። ከእንግሊዝኛ በኋላ ዋናዎቹ ልሳናት ዮሩብኛ፣ ሐውዝኛና ኢግቦኛ ናቸው።

31991

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%B0%E1%88%8D%E1%8D%8D

ሰልፍ

ድርደራ የሒሳብ ጥናት ጽንሰ ሐሳብ ሲሆን የሚያገለገልገውም የሰልፈኛ ነገሮችን ቅደም-ተከተል በስንት አይነት መንገድ መቀየር እንዲቻል ለማወቅ ነው። ለምሳሌ <1,2,3> የተሰኙ የቁጥር ድርድሮች ቢሰጡን በ6ዓይነት መንገድ ልንደረድራቸው እንችላለን። እነርሱም , እና ናቸው። በሌላ አነጋገር ሦስት ሰዎች አንድ አግዳሚ ወንበር ላይ በ6 ዓይነት መንገድ ሊቀመጡ (ሊደረደሩ) ይችላሉ፡፡ እንደዚህ አይነት ኩነቶችን ለማጥናት የሚያስችል የሂሳብ ቀመር ሰልፍይባላል። ድግግም የማይፈቀድበት ሰልፍ አቆጣጠር የየቅል የሆኑ ነገሮች ቢሰጡ፣ ቅደም ተከተላቸው በ አይነት መንገድ ሊቀያየር ይችላል። ይሄ የሚሆንበት ምክንያት የመጀመሪያውን ነገር በ መንገድ መንገድ መቀየር ስለሚቻል፣ የመጀመሪያው ምርጫ ከረጋ በኋላ የሚቀጥለውን ደግሞ በ-1፣ ሶስተኛውን በ-2 እያለ እስከ መጨረሻው 1 ድረስ ስለሚነጉድ ነው። ለምሳሌ 4 የየቅል (የተለያዩ) ፊደሎች «ለሐመሰ» ቢሰጡ፣ በ 4! = 24 ዓይነት መንገድ ሊደረደሩ ይችላሉ። ማለት 4 ሰዎች አንድ አግዳሚ ወንበር ላይ በ24አይነት መንገድ ሊቀመጡ ይችላሉ። ከስር 24ቱም መንገዶች ቀርበዋል፦ ለሐመሠ ሐለመሠ መለሐሠ ሠለሐመ ለሐሠመ ሐለሠመ መለሠሐ ሠለመሐ ለመሐሠ ሐመለሠ መሐለሠ ሠሐለመ ለመሠሐ ሐመሠለ መሐሠለ ሠሐመለ ለሠሐመ ሐሠለመ መሠለሐ ሠመለሐ ለሠመሐ ሐሠመለ መሠሐለ ሠመሐለ የተወሰኑ አባላት ተወስደው ስለመደርደራቸው 10 አባላት ያሉት ሰልፈኛ ቢሰጥ <1, 2, …, 10>, በስንት አይነት መንገድ 3 አባላቱን ወስዶ ማሰለፍ ይቻላል፣ ለምሳሌ <2,3,1>። እዚህ ላይ አጠቃላይ የድርድሩ ብዛት = 10 ሲሆን ለሰልፍ የሚመረጡት አባላት ብዛት = 3 ነው። በስንት አይነት መንገድ ማሰለፉ ሙሉ በሙሉ ሊካሄድ ይችላል? የመጀመሪያውን ቁጥር ከሁሉ ቁጥሮች =10 ይመረጣል የመጀመሪያው ምርጫ ከረጋ በኋላ ሁለተኛው ቁጥር ከቀሪዎቹ = 9 ቁጥሮች ይመረጣል ሦሥተኛው ቁጥር ከቀሪዎች =8 ቁጥሮች ይመረጣል ከሦስት በላይ ቁጥሮችን ሰልፍቢያስፈልግ ኖሮ በዚሁ መንገድ ምርጫው ይቀጥልና እስከ ምርጫዎች ሂደቱ ይቀጥል ነበር። ስለሆነም አጠቃላዩ ፕወዛ ከ ድርድሮች ላይ ነገሮች ተወስደው ሲፐወዙ የሚገኘው ውጤት ነው። ይህን ውጤት አቀላጥፎ ለመጻፍ ፋክቶሪያል መጠቀም ይቻላል። ለምሳሌ 10 እጩዎች ለኩባንያ አለቃነት፣ ጸሐፊነትና፣ ገንዘብ ያዥነት ቀረቡ። በስንት አይነት መንገድ ከ10 ሰዎች 3 ሰዎች ሊቀጠሩ ይችላሉ? ከ10 ሰዎች ውስጥ 3ቱን ወስዶ ከማሰለፍ ጋር አንድ አይነት ነው። ስለሆነም = 3 => በ720 ዓይነት መንገድ ኩባንያው ሰዎቹን መቅጥር ይችላል ማለት ነው። ድግግሞሽ የሚፈቀድበት ድርደራ ለምሳሌ «ደበበ» የሚለው ቃል በስንት አይነት መንገድ ሊፐወዝ ይችላል? እዚህ ላይ =3፣ _2 =2፣ ስለሆነም : ። በ3 ዓይነት ሊፐወዝ ይችላል ማለት ነው፡ ደበበ በደበ በበደ

52853

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8B%8B%E1%89%85%E1%88%8B%E1%88%9A%20%E1%8B%88%E1%8C%88%E1%8A%96%E1%89%BD

የዋቅላሚ ወገኖች

ከ 800 በላይ የዋቅላሚ ወገኖች ሲኖሩ እያንዳንዱ የዋቅላሚ ወገን በስሩ የተለያዩ ዝርያዎችን ይይዛል። የዋቅላሚ ወገኖች በፊደል ተራ ቅደም ተከተል እንደሚከተለው ተዘርዝረው ሊቀመጡ ይችላሉ። አካንቶሴራስ አካንቶፎራ፣ አሴታቡላሪያ፣ አክናንተስ፣ አክናንቲዲየም፣ አሲኔቶሰፖራ፣ አክሮኬቲየም፣ አክሮሲፎኒያ፣ አክቲናስትረም፣ አክቲኔላ፣ አክቲኖክሎሪስ፣ አክቲኖሳይለስ፣ አክቲኖፕቲከስ፣ አክቲኖስፌሪየም ፣ አክቲኖቴኒየም፣ ኤጋሮፒላ፣ አጋርዲዬላ፣ አጋረም፣ አግላዎታምኒዮን፣ አግሚኔለም፣ አንፌልቲያ፣ አካሺዎ፣ አላሪያ፣ አሌክሳንድሪየም፣ አሞርፎክሎራ፣ አምፊዲኒዮፕሲስ፣ አምፊዲኒየም፣ አምፊፕሊውራ፣ አምፊሮዋ፣ አምፎራ፣ አምስኮቲያ፣ አናቤና፣ አናቤኖፕሲስ፣ አናድዮሚኒ፣ አናይሶኔማ፣ አንኪስትሮዴስመስ፣ አንካይራ፣ አኖሞዊዎኒስ፣ አኖትሪኪየም፣ አንቶፋይሳ፣ አንቲታምኒዮን፣ አፋኒዞሜኖን፣ አፋኖካፕሳ፣ አፋኖቼቴ፣ አፋኖቴሴ፣ አፒዮሲስቲስ፣ አፖዶክሎሪስ፣ አራክኖዲስከስ፣ አስኮፋይለም፣ አስፓራጎፕሲስ፣ አስፔሮኮከስ፣ አስታሲያ፣ አስቴሪዎኔላ፣ አስቴሮኮከስ፣ አስቴሮላምፕራ፣ አትሂያ፣ አውዶዊኔላ፣ አውላኮዲስከስ ባሲላሪያ፣ ባልቢያኒያ፣ ባሊዬላ፣ ባምቡሲና፣ ባንጊያ፣ ባቶፎራ፣ ባሲክላዲያ፣ ባትራኮስፔርመም፣ በርኪሌያ፣ ቢዱልፊያ፣ ቢጊሎዌላ፣ ቢኮሴካ፣ ባይኑክሊሪያ፣ ባይረሚስ፣ ቢትሪቺያ፣ ቦዳኔላ፣ ቦዶ፣ ቦኒማይሶኒያ፣ ቦሮዲኔሎፕሲስ፣ ቦርዢያ፣ ቦስትሪቺያ፣ ቦትሪዲዎፕሲሰ፣ ቦትሪዲየም፣ ቦትሪዎኮከስ፣ ብራኪዮሞናስ፣ ብራኪሲራ፣ ብሬቢሶኒያ፣ ብራዮፕሲስ፣ ቡልቦቼቴ፣ ቡሚሌሪያ፣ ቡሚሌሪዎፕሲስ

52345

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%98%E1%88%88%E1%8C%A0%E1%8D%8D%E1%8B%AB

መለጠፍያ

! ሴማዊ ቋንቋዎች !! ኩሻዊ ቋንቋዎች !! ኦሟዊ ቋንቋዎች !! ናይሎ ሰሀራዊ ቋንቋዎች!! ያልተመደቡ ምስራቅ ጉራጊኛ ምዕራብ ጉራጊኛ መስመስኛ (የጠፋ) ቻሃኛ (ሰባት ቤት) ጋፋትኛ (የጠፋ) ግዕዝ (በቤተ ክርስቲያን ብቻ የሚነገር) ምስራቃዊ ሃምኛ ቦሮኛ (ሺናሽኛ) ቃጭፖ ባልስኛ ናይሎ ሳህራን ወይጦኛ (የጠፋ) ኦንጎትኛ (የጠፋ) ሬር ባሬኛ (የጠፋባንቱ?)

21647

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AB%E1%88%8D%E1%89%A0%E1%88%8B%E1%8A%9D%E1%8A%95%20%E1%89%A2%E1%8B%AB%E1%8A%A8%E1%8A%9D%20%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%8C%88%E1%89%A3%E1%8A%9D

ያልበላኝን ቢያከኝ አይገባኝ

ያልበላኝን ቢያከኝ አይገባኝ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልበላኝን ቢያከኝ አይገባኝ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

50751

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A2%E1%89%B5%20%E1%89%8B%E1%8A%95%E1%89%8B

ኢት ቋንቋ

የኢትዮጵያ ቋንቋዎች በኢትዮጵያ ውስጥ የሚነገሩ እና የሚጻፉ ቋንቋዎችን፣ እና የምልክት ቋንቋን ያጠቃልላል። በአገሩ ውስጥ ፺ የሚሆኑ ቋንቋዎች አሉ። በአሁኑ ወቅት በአብዛኛው ኢትዮጵያውያን የሚነገሩት ቋንቋዎች አማርኛ እና ኦሮምኛ ሲሆኑ፤ አማርኛ በተለያዩ የሀገሪቱ ክፍል ያሉ ነዋሪዎች የመማሪያ፤ የመገበያያ እንዲሁም የስራ ቋንቋ ሆኖ የቆየ በመሆኑ በአሁኑ ወቅት የስራ ቋንቋ ነው። በኢትዮጵያ ውስጥ የሚነገሩት ቋንቋዎች አፍሮ-ኤስያዊ እና ናይሎ ሳህራዊ በሚባሉ ሁለት ዋና የቋንቋ ክፍሎች ሊካተቱ ይችላሉ። በአፍሮ-ኤስያዊ የቋንቋ ቤተሰብ ውስጥም ኩሻዊ፣ ኦሞአዊ እና ሴማዊ የሚባሉ ንዑስ ክፍሎች አሉ። አፍሮ እስያዊ ቋንቋዎች ትግርኛ (በኤርትራም ይነገራል) ግዕዝ (በቤተ ክርስቲያን ብቻ ይነገራል) ትግረ (በኤርትራም ይነገራል) ሀደሪኛ ወይም ሐረሪኛ የምሥራቅ ጉራጌ ቋንቋዎች ስልጤኛ ( ጋፋትኛ (የጠፋ) የምዕራብ ጉራጌ ቋንቋዎች መስመስኛ (የጠፋ) ቸሃኛ ወይም ቸሃ (ሰባትቤት ጉራጌ) አውኛ (ኩንፋልኛ ዘዬ ወይም ቀበሌኛ ቋንቋን ጨምሮ) ምሥራቅ ኩሻዊ አፋርኛ (በኤርትራና ጅቡቲም ይነገራል) ዳሳናችኛ (በኬንያም ይነገራል) ኮንሶኛ ወይም ኦሮምኛ (በኬንያም ይነገራል) ሳሆኛ (በኤርትራም ይነገራል) ሶማልኛ (በሶማሊያም ይነገራል) ቦሮኛ ወይም ወይም ሺናሻ ናይሎ ሳህራዊ (አባይ ሰሃራዊ) ናይሎ ሳህራዊ አኙዋክኛ (በሱዳንም ይነገራል) ቃጭፖ ባልስኛ (በሱዳንም ይነገራል) ሙርሌኛ (በሱዳንም ይነገራል) ኑርኛ (በሱዳንም ይነገራል) ኡዱክኛ (በሱዳንም ይነገራል)

54017

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%A3%E1%88%88%E1%8A%A0%E1%8A%95%E1%8C%93%20%E1%89%B5%E1%88%8E%E1%89%BD

ባለአንጓ ትሎች

ባለአንጓ ትሎች / / ( አኔሊዳ / / ፣ በላቲን አኔሉስ _ _ _ _ _ ፣ “ትንሽ ቀለበት” ማለት ነው። ) ፣እንዲሁም ባል ክፍልፍል ትሎች በመባል የሚታወቁ ሲሆን ""፣ የመሬት ትሎችን እና አልቅቶችን ጨምሮ ከ22,000 በላይ አሁንም ያሉ ዝርያዎች በስሩ ያሉት ግዙፍ ክፍልስፍን ነው። ዝርያዎቹ በተለያዩ ስርአተ ምህዳሮች ውስጥ ተላምደው ይገኛሉ። አንዳንዶቹ ማእበል እና ፍልውሃ ባለባቸው በባህር አካባቢዎች፣ ሌሎች በንጹህ ውሃ ውስጥ ፣ እና ሌሎች ደግሞ እርጥበት ባለው የየብስ አካባቢዎች ውስጥ ይገኛሉ። ባለአንጓ ትሎች በሁለትዮሽ የተመጣጠነ ፣ ስሉስድርባዊ ፣ ወናአካላዊ ፣ ኢደንደሴ ዘአካላት ናቸው። ለእንቀስቃሴ ደግሞ ፓራፖዲያም አላቸው። አብዛኛዎቹ የመማሪያ መፃህፍት አሁንም ባህላዊውን ክፍፍል ወደ ፖሊቼቶች (ሁሉም የባህር ውስጥ ማለት ይቻላል)፣ ኦሊጎቼትስ (የምድር ትሎችን የሚያጠቃልሉ) እና ሊች -መሰል ዝርያዎችን ይጠቀማሉ። እ.ኤ.አ. ከ1997 ጀምሮ ክላዲስቲካዊ ምርምር ይህንን እቅድ በከፍተኛ ደረጃ ቀይሮታል፣ ሊችን እንደ ኦሊጎቼቶች ንዑስ ቡድን እና ኦሊጎቼቶችን ደግሞ እንደ ፖሊቼቶች ንዑስ ቡድን በመመልከት። በተጨማሪም ፖጎኖፎራ, ኢቺዩራ እና ሲፑንኩላ, ቀደም ሲል እንደ የተለዩ ክፍለስፍን ተደርገው ይታዩ የነበሩት፣ አሁን እንደ የፖሊቼቶች ንዑስ ቡድኖች ተደርገው ይቆጠራሉ። ባለአንጓ ትሎች የፕሮቶስቶምስ ዛጎል ለበሶችን ፣ ብራቺዮፖዶችን እና ኔመርቴያዎች የሚያጠቃልለውየሎፎትሮኮዞኣ አባላት ተደርገው ይወሰዳሉ። የመሠረታዊ የባለአንጓ ትሎች ቅርጽ ብዙ አንጓዎችን ያካትታል። እያንዳንዱ አንጓ አንድ አይነት የአካል ክፍሎች ይሉት እና በአብዛኛዎቹ ፖሊቼቶች ውስጥ ብዙ ዝርያዎች ለመንቀሳቀስ የሚጠቀሙባቸው ጥንድ ፓራፖዲያ አላቸው። ምክፈሎች የበርካታ ዝርያዎችን አንጓዎች ይለያሉ፣ ነገር ግን በሌሎች ውስጥ በደንብ አልተገለጹም ወይም የሉም፤ በኢኩሪያ እና በኦቾሎኒ ትሎች ምንም ግልጽ የመለያየት ምልክቶች አያሳዩም። በደንብ የዳበረ ምክፈል ባላቸው ዝርያዎች ውስጥ, ደሙ ሙሉ በሙሉ በደም ሥሮች ውስጥ ይሰራጫል፣ እና በእነዚህ ዝርያዎች ከፊት ለፊት ባሉት አንጓዎች ውስጥ ያሉት የደምስሮች ብዙውን ጊዜ እንደ ልብ በሚሠሩ ጡንቻዎች የተገነቡ ናቸው። የእንደዚህ ዓይነቶቹ ዝርያዎች ምክፈሎች የእያንዳንዱን አንጓ ቅርጽ በመቀያየር በሞገደ ትፊት(በሰውነት ውስጥ በሚያልፉ “ሞገዶች”) አማካኝነት እንቅስቃሴን ለማሳለጥ ወይም ከፍና ዝቅ እያሉ የፓራፖዲያን ውጤታማነት ያሻሽላሉ። ምክፈሎች ባልተሟሉላቸው ወይም በሌሉአቸው ዝርያዎች ደሙ ምንም አይነት ፓምፕ ሳይኖር በዋናው የሰውነት ክፍተት ውስጥ ይሰራጫል። እና ብዙ አይነት የእንቅስቃሴ ስልቶች አሉ - አንዳንድ እራሳቸውን የሚቀብሩ ዝርያዎች ጉሮሯቸውን በመገልበጥ እራሳቸውን በደለል ውስጥ ይጎትታሉ። የምድር ትሎች እንደ ታዳኝ በመሆንም ሆነ በአንዳንድ ክልሎች አፈርን በማበልጸግ እና አየር በመስጠት በምድር ላይ ያሉ የምግብ ሰንሰለቶችን የሚደግፉ ኦሊጎቼቶች ናቸው። በባህር ዳርቻ አካባቢ ከሚገኙት የሁሉም ዝርያዎች አንድ ሶስተኛውን ሊይዝ የሚችሉት እራሳቸውን የሚቀብሩ የባህር ፖሊቼቶች ውሃ እና ኦክሲጅን ወደ ባህር ወለል ውስጥ ዘልቀው እንዲገቡ በማድረግ የስነ-ምህዳር እድገትን ይደግፋሉ። ባለአንጓ ትሎች የአፈርን ለምነት ከማሻሻል በተጨማሪ ሰዎችን እንደ ምግብነትና ማጥመጃነት ያገለግላሉ። የሳይንስ ሊቃውንት የባህር እና የለጋ ውሃ ጥራትን ለመከታተል ባለአንጓ ትሎችን ይመለከታሉ። ምንም እንኳን የተበከል ደምን ማስወገድ በዶክተሮች ከቀድሞው በቀነሰ መልኩ ጥቅም ላይ የሚውል ቢሆንም፣ ባለፉት ጥቂት ምዕተ ዓመታት ውስጥ ለዚህ ዓላማ ከመጠን በላይ በመሰብሰብ ምክኒያት አንዳንድ የሊች ዝርያዎች ለመጥፋት የተቃረቡ ዝርያዎች ተደርገው ይወሰዳሉ። የራግዎርሞች መንጋጋዎች ለየት ባለመልኩ የጥንካሬ እና ቀላልነት ጥምረት ስለሚሰጡ አሁን በመሐንዲሶች እየተጠና ነው። ባለአንጓ ትሎች ለስላሳ አካል ያላቸው በመሆኑ ቅሪተ አካላቸው እምብዛም አይገኙም በአብዛኛው መንጋጋ እና አንዳንድ ዝርያዎች ያወጡት በማዕድን የተሰሩ ቱቦዎች። ምንም እንኳን አንዳንድ ዘግይተው የነበሩት የኤዲካራን ቅሪተ አካላት ባለአንጓ ትሎችን ሊወክሉ ቢችሉም፣ በአስተማማኝ መልኩ የታወቀው እጅግ ጥንታዊው ቅሪተ አካል የመጣው ከ 518 ከሚሊዮን አመታት በፊት ቀደም ባለው የካምብሪያን ዘመን አካባቢ ነው። የአብዛኞቹ ዘመናዊ ተንቀሳቃሽ ፖሊቼቶች ቡድኖች ቅሪተ አካላት የታዩት በካርቦኒፌረስ ዘመን መገባደጃ ላይ ከ299 ሚሊዮን ዓመታት በፊት ነበር። የቅሪተ አካል ጥናት ባለሙያዎች ከኦርዶቪሻን ዘመን አጋማሽ ከ472 እስከ 461 ሚሊዮን ዓመታት በፊት የሆኑ አንዳንድ የአካላት ቅሪቶች የኦሊጎቼቶች ቅሪት አካላት መሆናቸው እና አለመሆናቸው ላይ አይስማሙም። የመጀመሪያዎቹ የማያከራክሩ የቡድኑ ቅሪተ አካላት ከ66 ሚሊዮን ዓመታት በፊት በጀመረው በፓሌኦጂን ዘመን ውስጥ ይታያሉ። ስርአተ ምደባ እና ተለያይነት ከ22,000 በላይ በአሁኑ ጊዜ የሚገኙ የባለአንጓ ትሎች ዝርያዎች አሉ መጠናቸው ከማይክሮስኮፓዊ እስከ አውስትራሊያ ግዙፍ ጂፕስላንድ የምድር ትል እና አሚንታስ መኮንጊያንስ ሁለቱም እስከ 3 ሜትር (9.8ጫማ) ማደግ የሚችሉ፣ ወደ 6.7 ሜትር (22 ጫማ) ማደግ እስከሚችለው ትልቁ ባለአንጓ ትል፣ ማይክሮኬተስ ራፒ ድረስ ። ምንም እንኳን ከ 1997 ጀምሮ የተደረጉ ጥናቶች የሳይንስ ሊቃውንት ስለ የዝግመተ ለውጥ የቤተሰብ ዛፍ ያላቸውን አመለካከት በእጅጉ ቢለውጡም አብዛኞቹ የመማሪያ መጽሃፎች በሚከተሉት ንዑስ ቡድኖች የሚከፍለውን ባህላዊውን ስርአተ ምደባ ይጠቀማሉ፡- ፖሊቼቶች (12,000 ገደማ ዝርያዎች ). ስማቸው እንደሚያመለክተው በአንድ አንጓ ብዙ ቼቴዎች ("ፀጉሮች") አሏቸው። ፖሊቼቶች እንደ እጅና እግር የሚሠሩ ፓራፖዲያ ፣ ደግሞም ኬሞሴንሰር ናቸው ተብለው የሚታሰቡ ኒውካል አካላት አሏቸው። ምንም እንኳን ጥቂት በለጋ ውሃ ውስጥ የሚኖሩ፣ ደግሞ በጣም ጥቂት በመሬት ላይ የሚኖሩ ዝርያዎች ቢኖሩም፤አብዛኛዎቹ የባህር ውስጥ እንስሳት ናቸው። ክላይተሌቶች(ወደ 10,000 ገደማ ዝርያዎች ))እነዚህ በእያንዳንዱ አንጓ ጥቂት ቼቴ ሊኖራቸው ይችላል ወይም ወይም ደግሞ ምንም አይኖራቸውም። እና ደግሞ ምንም አይነት ፖሊቼቶችኒውካል አካላት ወይም ፓራፖዲያ የላቸውም። ሆኖም ግን፣ ልዩ የሆነ የዳበሩ እንቁላሎች እስኪፈለፈሉ ድረስ የሚያከማች እና የሚመግብ ኮኮን የሚያመርት በአካላቸው ዙሪያ የቀለበት ቅርጽ ያለው ክላይቴለም (" ፓኬት ኮርቻ ") የተሰኘ የመራቢያ አካል አላቸው። ወይም በሞኒሊጋስትሮድስ ውስጥ ለፅንሶች ምግብን የሚያቀርቡ ባለአስኳል እንቁላሎች አሉ። . ክላይተሌቶች በንዑስ የተከፋፈሉ ናቸው ኦሊጎቼቶች (" ጥቂት ፀጉሮች ያሉሏቸው")፣የምድር ትሎችየሚያጠቃልል ነወ። ኦሊጎቼቶች በአፋቸው ጣራ ላይ የሚለጠፍ ንጣፍ አላቸው። አብዛኛዎቹ አካላቸውን የሚቀብሩ ሲሆን ሙሉ በሙሉ ወይም በከፊል የበሰበሱ ኦርጋኒክ ቁሶችን የሚመገቡ ናቸው። ሂሩዲኔያ ፣ የስሙ ትርጉሙ " የአልቅት ቅርጽ ያለው" ማለት ሲሆን በጣም የታወቁት አባላቶቹ አልቅቶች ናቸው። የባህር ውስጥ ዝርያዎቻቸው በአብዛኛው ደም የሚመጥጡ (በተለይም በአሳ ላይ)ጥገኛ ተውሳኮች ሲሆኑ አብዛኛዎቹ የለጋ ውሃ ዝርያዎች አዳኞች ናቸው። በሁለቱም የሰውነታቸው ጫፍ ላይ የመምጠጫ አካል ያላቸው ሲሆን፣ እነዚህን አካላት እንደ ኢንች ትሎች ለመንቀሳቀስ ይጠቀሙባቸው። አርኪአኔሊዳዎች በባህር ደለል ቅንጣጢቶች መካከል ባለው ክፍተት ውስጥ የሚኖሩ ጥቃቅን ባለኣንጓ ትሎች ሲሆኑ ቀለል ባለ የሰውነት አወቃቀራቸው ምክንያት እንደ የተለየ መደብ ተደርገው ይቆጠሩ ነበር፣ አሁን ግን እንደ ፖሊቼቶች ተደርገው ተወስደዋል። ሌሎች አንዳንድ የእንስሳት ቡድኖች በተለያዩ መንገዶች ተከፋፍለው ነበር፣ አሁን ግን በሰፊው እንደ ባለአንጓ ትሎች ተቆጥረዋል። ፖጎኖፎራ / ሲቦግሊኒዴ ለመጀመሪያ ጊዜ የተገኙት በ 1914 ነበር። እናም ለይቶ ለማወቅ የሚቻል አንጀት የሌላቸው መሆኑ ለምደባ አስቸጋሪ ሆኗል። ፖጎኖፎራ ተብለው እንደ የተለየ ክፍለስፍን ወይም ደግሞ ፖጎኖፎራ እና ቬስቲሜንቲፌራ ወደሚባሉ ሁለት ክፍለስፍኖች ተመድበው ነበር። በቅርብ ጊዜ በፖሊቼቶች ውስጥ ሲቦግሊኒዴ አስተኔ ተብለው በድጋሚ ተመድበዋል። ዋቢ ምንጮች

20697

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A8%E1%8B%9D%E1%8A%95%E1%8C%80%E1%88%AE%20%E1%89%86%E1%8A%95%E1%8C%86%20%E1%88%9D%E1%8A%95%20%E1%8B%AD%E1%88%98%E1%88%AB%E1%88%AD%E1%8C%A1

ከዝንጀሮ ቆንጆ ምን ይመራርጡ

ከዝንጀሮ ቆንጆ ምን ይመራርጡ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ከዝንጀሮ ቆንጆ ምን ይመራርጡ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

20507

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A5%E1%8B%A8%E1%8D%88%E1%88%88%E1%8C%88%E1%8B%8D%20%E1%8A%A5%E1%8B%88%E1%89%80%E1%8A%9D%20%E1%89%A5%E1%88%8E%20%E1%88%98%E1%8C%A3

እየፈለገው እወቀኝ ብሎ መጣ

እየፈለገው እወቀኝ ብሎ መጣ የአማርኛ ምሳሌ ነው። እየፈለገው እወቀኝ ብሎ መጣ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

22135

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B5%E1%88%AE%20%E1%8A%AB%E1%8B%AB%E1%89%B3%E1%89%BD%E1%8A%95%20%E1%8A%AB%E1%8C%A4%20%E1%8A%90%E1%8B%8D%20%E1%89%B5%E1%8B%8D%E1%88%8D%E1%8B%B3%E1%89%BD%E1%8A%95

ድሮ ካያታችን ካጤ ነው ትውልዳችን

ድሮ ካያታችን ካጤ ነው ትውልዳችን የአማርኛ ምሳሌ ነው። ድሮ ካያታችን ካጤ ነው ትውልዳችን የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

50954

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%8B%E1%89%85%E1%88%8B%E1%88%9A

ዋቅላሚ

የቃሉ መሰረታዊ አመጣጥ ዋቅላሚ የሚለው ቃል የተገኘው “ውሃ” እና “አቅላሚ” ከተሰኙ ሁለት የአማርኛ ቃላት ሲሆን “” ለሚለው የላቲን ቃል የአማርኛ አቻ ቃል ነው። ስያሜው እንደሚያመለክተው በዚህ መደብ ስር ያሉ ፍጡራን ውሃን የማቅለም ባህርይ አላቸው። ነጠላቁጥር የሆነውና አልጋ "" የተሰኘው ቃል በላቲን የባህር አረም "" ማለት ሲሆን በእንግሊዝኛም ተመሳሳይ ትርጉም አለው፡፡ የባህር አረም ''የሚለው ቃል በጥንታዊ ግሪክ ፋይኮስ ) ይባል የነበረ ሲሆን ትርጓሜውም የባህር አረም(ምናልባትም ቀይ ዋቅላሚ) ወይም ከቀይ ዋቅላሚ የሚገኝ ቀለም ማለት እንደነበር ይታመናል፡፡ የዋቅላሚ ጥናት ፋይኮሎጂ ተብሎ የሚጠራ ሲሆን አልጎሎጂ የተሰኘው ቃል ከአገልግሎት ውጭ እየሆነ የመጣ ቃል ነው። ዋቅላሚ የሚለው ቃል ከተለያዩ ስርወዘራዊ ቡድኖች የተገኙ እና በተለያዩ የሥርዓተ ምደባ ዘርፎች ውስጥ የሚገኙ የተለያዩ ሕይወት ያላቸው ፍጡራንን የሚወክል ሰፊ ቡድን ነው። በአጠቃላይ ዋቅላሚዎች ስንል እያልን ያለነው፦ በአብዛኛው እውነተኛ ስር፣ግንድ፣ ቅጠል እና ሥርአተሸንዳ የሌላቸው ባለ ቀላል የመራቢያ መዋቅር የሆኑ እና ምግብሰሪ የሆኑ የውሃውስጥ ዕፅዋትመሰል ፍጡራንን ነው። በመላው ዓለም ማለትም፦ በባሕር፣ በጨው አልባ ዉሃማ አካላት እና እርጥበታማ የየብስ ክፍሎች ተሰራጭተው ይገኛሉ። አብዛኛዎቹ ሚክሮስኮፓዊ ሲሆኑ ጥቂቶች ግን በጣም ግዙፎች ናቸው። ለምሳሌ አንዳንድ የባሕር ውስጥ አረሞች () እስከ ፶ ሜትር ያህል ሊረዝሙ ይችላሉ። በውሃ ላይ የሚንሳፈፉ ዋቅላሚዎች ፋይቶፕላንክተን ይባላሉ፡፡ ዋቅላሚዎች ብዙ የመራቢያ ስልቶች አሏቸው፤ ክለኤ ቁርሰት ከተሰኘው ተራ ኢ-ጾታዊ የመራቢያ ስልት ውስብስብ እስከሆኑ ጾታዊ የመራቢያ ስልቶች ይታይባቸዋል፡፡ ስርዓተ ምደባ የአለምአቀፉ የእፅዋት ስያሜ ኮድ ኮሚቴ ለዋቅላሚ ስርዓተምደባ የሚያገለግሉ የተወሰኑ ቅጥያዎችን ለመጠቀም ምክረሃሳብ አቅርቧል፡፡ እነዚህም ቅጥያዎች የሚከተሉት ናቸው፡፡ -ፋይታ ለክፍለሰፍን፣ ፋይሲያይ ለመደብ፣ ፋይሲዲያይ ለንዑስ መደብ፣ አለስ ለክፍለመደብ፣ ኢናለስ ለንዑስ ክፍለመደብ፣ አሲያይ ለአስተኔ፣ ኦይዲስ ለንዑስ አስተኔ፣ የግሪክ መሰረት ያለው ስያሜ ለ ወገን፣ የላቲን መሰረት ያለው ስያሜ ለዝርያ ናቸው፡፡ ከ 800 በላይ የዋቅላሚ ወገኖች ሲኖሩ እያንዳንዱ የዋቅላሚ ወገን በስሩ የተለያዩ ዝርያዎችን ይይዛል። ለመጀመሪያ ደረጃ ምደባ መሰረት የሆኑ የዋቅላሚዎች ባህሪያት የዋቅላሚዎች የመጀመሪያ ደረጃ ምደባ የተወሰኑ የስነቅርፅ ገፅታዎች ላይ የተመሰረተ ነው፡፡ ከነዚህ ገፅታዎች መካከል ዋና ዋናዎቹ፡- (ሀ) የህዋስ የቀለም ተዋፅኦ፣ (ለ) የተከማቸ ምግብ ኬሚካላዊ ተፈጥሮ፣ (ሐ)የተንቀሳቃሽ ህዋሳት ልምጭት አይነት፣ ቁጥር፣ የመጋጠሚያ ነጥብ እና አንፃራዊ ርዝመት (መ)የህዋስ ግንብ መዋቅር እና (ሠ) በህዋሱ ውስጥ በትክክል የተደራጀ ኒውክለስ የመኖርና ያለመኖር ሁኔታ ወይም በተለየ ሁኔታ ጉልህ የሆነ የህዋስ መዋቅር ናቸው። ዋና ዋናዎቹ የዋቅላሚ ስርወዘራዊ ቡድኖች የሚከተሉት ናቸው አረንጓዴ ዋቅላሚዎች ( ባልጩት ዋቅላሚዎች ( ወርቃማ ዋቅላሚዎች ( ኢዩግሊኖፋይታ ( ዳይኖፍላጅላታ ( ቡናማ ዋቅላሚዎች ( ቀይ ዋቅላሚዎች ( ሰማያዊ አረንጓዴአማ ዋቅላሚዎች ( ስነ ቅርፅ ዋቅላሚዎች አስገራሚ የስነቅርፅ ተለያይነት የሚታይባቸው ፍጥረቶች ናቸው፡፡ ስነ ቅርፃቸው ላይ በመመስረት ዋቅላሚዎች ፡- አንድህዋሴ ዋቅላሚዎች፣ ኩይዋሳዊ ዋቅላሚዎች፣ዘሃዊ ዋቅላሚዎች፣ መቆ ዋቅላሚዎች እና ዥንቃዊ ዋቅላሚዎች በሚባሉ መደቦች ሊመደቡ ይችላሉ፡፡ 1. አንድ-ህዋሴ ዋቅላሚዎች ()፦ ህዋስግንብ ያላቸው የማይንቀሳቀሱ ነጠላ ህዋሳት ወይም በሚያጣብቅ ነገር ውስጥ ያሉ የማይንቀሳቀሱ ህዋሳት ናቸው። 2. ኩይዋሳዊ ዋቅላሚዎች()፦ የትናንሽ ተንቀሳቃሽ ህዋሳት መደበኛ ቡድኖች። 3. ዘሃዊ ዋቅላሚዎች()፦ እንደ ጨሌ ገመድ ሰንሰለት ሰርተው የተደረደሩ ህዋሳት ህዋሳት ናቸው። እንደ ስፓይሮጋይራ ያሉ ዝርያዎች ቅርንጫፍ ይሌላቸው ሲሆኑ እንደ ስቲጎኔማ ያሉት ደግሞ ቅርንጫፍ አላቸው። 4. መቆ ዋቅላሚዎች()፦ መቆ ዋቅላሚዎች የሚባሉት በአንድ ህዋስ ውስጥ ብዙ ኒውክለሶች ያሏቸው ፣ ማለትም በህዋስ ግንቦች ባልተከፋፈለ አንድ ቤተህዋስ ውስጥ ብዙ ኒውክለሶች የሚገኙበት የዋቅላሚ አይነት ነው፡፡ 5. ዥንቃዊ ዋቅላሚዎች()፦ ህብረህዋስ መሰል የሆነ ብቃይ አካል ያላቸው ዋቅላሚዎች ናቸው። ለምሳሌ በብዙ ሜትር የሚለካ ርዝመት ያለው ማክሮሲስቲስ ከዥንቃዊ ዋቅላሚዎች አንዱ ነው። ስነ ምሕዳር ዋቅላሚዎቸ በውሃ አካላት ውስጥ በስፋት ይገኛሉ፤ በየብስ ላይም በተለመደ መልኩ ይገኛሉ እንዲሁም በበረዶ አካላት ላይና ባልተለመዱ ቦታዎች ይገኛሉ። የባሕር ውስጥ አረሞች የሚባሉት ከ100 ሜትር በላይ ጥልቀት በሌላቸው የውሃ አካላት ውስጥ ይገኛሉ። ነገርግን እንደ ናቪኩላ ፔናታ ያሉ ዝርያዎች እስከ 360 ሜትር ጥልቀት ድረስ እንደሚገኙ ተመዝግቧል። የተለያዩ የዋቅላሚ ዝርያዎች ለውሃ ስነ ምህዳር ወሳኝ ሚና አላቸው። በውሃማ አካላት ውስጥ ተንሳፍፈው የሚገኙ ዋቅላሚዎች (ፋይቶፕላንክተኖች) ለአብዛኛው የባህር ውስጥ የምግብ ሰንሰለት መሰረት ሆነው ያገለግላሉ።በሳይንቲስቶች ግምት መሰረት በከባቢ አየር ውስጥ ከሚገኘው ኦክሲጅን ውስጥ 70 በመቶ የሚሆነው የሚመረተው የብርሃን አስተፃምሮ በሚያካሂዱ ዋቅላሚዎች ነው፡፡ በተፈጥሮ የሚያድጉ ዋቅላሚዎች በጣም ጠቃሚ የምግብ ምንጭ ናቸው። በተለይ በእስያ አህጉር በአንዳንዶች እጅግ በጣም ጠቃሚ ተብለው የተለዩ አሉ። ቫይታሚን 6, እና ቪታሚን ይዘው ይገኛሉ። በአዮዲን፣ ፖታሲየም፣ ብረት፣ማግኒዥየም እና ካልስየም የበለፀጉ ናቸው። በተጨማሪም ለገበያ የሚመረቱ ደቂቅዋቅላሚዎቸ ሲያኖባክቴሪያዎችን ጨምሮ እንደ ስፓይሩሊና እና ክሎሬላ ያሉት ለስርዓተ-ምግብ ማሟያ ተብለው ይሸጣሉ። በቤታ ካሮቲን ከበለፀገው ዱናሌላ የቪታሚን ማሟያ ይመረታል። ዋቅላሚዎች በብዙ አገራት ብሔራዊ ምግብ ናቸው። በቻይና ፋት ቾይን ጨምሮ ከ70 በላይ የዋቅላሚ ዝርያዎች ለብግብነት ይውላሉ። በጃፓን ኖሪ እና አውኖሪን ጨምሮ ከ20 በላይ የዋቅላሚ ዝርያዎች ለምግብነት ይውላሉ። በአየርላንድ ደልስ፣ በቺሊ ኮካዩዮ ለምግብነት የሚውሉ የዋቅላሚ አይነቶች ናቸው። በዌልስ የሌቨርዳቦ ወይም ባረ ለውር የሚባለውን ምግብ ለማዘጋጀት ሌቨር የሚባል ዋቅላሚ ጥቅም ላይ ይውላል፤ በኮሪያ ደግሞ ጂም የሚሰኝ ዋቅላሚ ለምግብነት ያግለግላል። በስኮትላንድ፣ አየርላንድ፣ ግሪንላንድ እና አይስላንድ የባህር ሰላጣ() እና ባደርሎክ የሰላጣ ግብዓቶች ናቸው። በአሁኑ ሰዓት ዋቅላሚዎች የአለምን የምግብ ችግር ለመፍታት እምቅ አቅም ያላቸው አማራጭ መሆናቸው ከግምት ውስጥ እየገባ ነው። ለምግብ ዝግጅት የሚያገለግሉ ሁለት ታዋቂ የዋቅላሚ ዝርያዎች አሉ፡ ክሎሬላ፦ ይህ የዋቅላሚ ዝርያ በጨው እልባ የውሃ አካላት ውስጥ የሚገኝ ሲሆን በአረንጓቀፉ ውስጥ ለፎቶሲንተሲስ የሚያግለግሉ ቀለማት አሉት። በብረት፣ ዚንክ፣ ማግኒዥየም፣ ቪታሚን እና ኦሜጋ-3 ፋቲአሲድ የበለፀገ ነው። በተጨማሪም ሰውነታችን በራሱ ያማያመርታቸውን ዘጠኙንም አሚኖ አሲዶች ይዞ ይገኛል። ስፓይሩሊና፦ የሲያኖባክቴረያ ዝርያ ሲሆን በፕሮቲን ይዘቱ በ10% ከክሎሬላ የላቀ ነው፤ እንዲሁም ከክሎሬላ የተሻለ የመዳብ እና የቪታሚን 1 ይዘት አለው። አጋር ከቀይ ዋቅላሚ የሚዘጋጅ ወፍሮ የመጋገር ባህሪይ ያለው ልዩቁስ() ሲሆን በንግዱ አለም ከፍተኛ ተፈላጊነት አለው። አብዛኛዎቹ ደቂቅ አካላት አጋርን ማብላላት የማይችሉ በመሆናቸው በላዩ ላይ ባክቴሪያ እና ፈንገስ ለማሳደግ ምቹ ማሳደጊያ ነው። አርጂኒክ አሲድ ወይም አርጂኔት ከቡናማ ዋቅላሚዎች የሚገኝ ውህድ ነው። ጥቅሞቹ ለምግብ ማወፈሪያ ከመዋል አንስቶ ለቁስል መሸፈኛነት ጭምር ነው። በባዮቴክኖሎጂ ዘርፍ ሰፊ አገልግሎት አለው። በኒውሜክሲኮ አርጂኔት ለማዘጋጀት እና ለአበሎኒ ምግብነት በኣመት ከ100,000 እስከ 170,000 ቶን የሚደርስ ማክሮሲስቲስ ይመረታል። የሀይል ምንጭ ለወደፊቱ ተወዳዳሪ ለመሆን እና በየጊዜው ከሚቀያየረው የሀገርውስጥ ፖሊሲ ባለፈ ራስን ለመቻል የባዮፊውል ዋጋ ከተፈጥሮ ነዳጅ ዋጋ ማንስ አለበት ካልሆነም እኩል መሆን ይኖርበታል። እዚህ ጋ ዋቅላሚን መሰረት ያደረጉ የነዳጅ ውጤቶች ትልቅ ተስፋ ሰጪ ቦታ ይይዛሉ፤ ይህም በቀጥታ የሚያያዘው በተወሰነ ቦታ ላይ በአንድ አመት ውስጥዋ ቅላሚዎች ባላቸው ከፍተኛ ምርት የመስጠት አቅም ላይ ነው። ለብክለት ቁጥጥር ፍሳሽ ቆሻሻ በዋቅላሚዎች ሊታከም ይችላል፤ ይህም ለፍሳሽ ቆሻሻ ማከሚያ የሚውሉ ከፍተኛ መጠን ያላቸው መርዛማ ኬሚካሎችን ለመቀነስ አይነተኛ መፍትሔ ነው። ዋቅላሚዎች ከእርሻ በጎርፍ ታጥበው የሚሄዱ ማዳበሪያዎችን ለማጥመድ ይጠቅማሉ፤ በቀጣይነት በማዳበሪያ የበለጸገውን ዋቅላሚ እንደማዳበሪያ መጠቀም ይቻላል። የውሃ ማቆሪያዎችን ወይም ኩሬዎችን በዋቅላሚ አማካኝነት ማጽዳት ይቻላል፤ ይህም የሚሆነው ወይም የሚባል መሳርያ ባለብት ዋቅላሚዎች በውሃ ውስጥ ያለውን ንጥረነገር እንዲመጡ በማድርግ ነው። የግብርና ምርምር አገልግሎት ተመራማሪዎች በጎርፍ ታጥቦ ከሚሄደው ናይትሮጅን ከ60–90%የሚሆነው እንዲሁም ከ70–100% የሚሆነው ፎስፈረስ በ አማካኝነት ከፍግ ፍሳሾች ውስጥ መሰብሰብ እንደሚቻል ደርሰውበታል። ዋቢ ምንጭ ሥነ ሕይወት

22247

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%85%E1%89%A5%20%E1%8A%AA%E1%89%A0%E1%88%8B%E1%88%85%20%E1%8C%85%E1%89%A5%20%E1%89%A0%E1%88%8D%E1%89%B0%E1%88%85%20%E1%89%B0%E1%89%80%E1%8B%B0%E1%88%B5

ጅብ ኪበላህ ጅብ በልተህ ተቀደስ

ጅብ ኪበላህ ጅብ በልተህ ተቀደስ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ጅብ ኪበላህ ጅብ በልተህ ተቀደስ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

30847

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8B%88%E1%89%B3%E1%8B%B0%E1%88%AD%20%E1%8B%88%E1%8B%B3%E1%8C%85%20%E1%8A%A5%E1%88%85%E1%88%88%20%E1%8D%88%E1%8C%85%20%E1%8B%A8%E1%8B%98%E1%88%8B%E1%8A%95%20%E1%8B%88%E1%8B%B3%E1%8C%85%20%E1%8A%A5%E1%88%B3%E1%88%A8%20%E1%8D%88%E1%8C%85

የወታደር ወዳጅ እህለ ፈጅ የዘላን ወዳጅ እሳረ ፈጅ

የወታደር ወዳጅ እህለ ፈጅ የዘላን ወዳጅ እሳረ ፈጅ የአማርኛ ምሳሌ ነው። የወታደር ወዳጅ እህለ ፈጅ የዘላን ወዳጅ እሳረ ፈጅ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

22101

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B5%E1%88%80%20%E1%8B%AB%E1%88%98%E1%88%8D%E1%8A%AD%E1%89%B5%20%E1%8B%B3%E1%8A%9B%20%E1%8B%AB%E1%88%9F%E1%8C%8D%E1%89%B5

ድሀ ያመልክት ዳኛ ያሟግት

ድሀ ያመልክት ዳኛ ያሟግት የአማርኛ ምሳሌ ነው። ድሀ ያመልክት ዳኛ ያሟግት የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

20809

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%98%E1%88%98%E1%8A%95%20%E1%8B%A8%E1%88%9A%E1%8B%88%E1%88%8D%E1%8B%B0%E1%8B%8D%E1%8A%95%20%E1%8A%95%E1%8C%89%E1%88%B5%20%E1%8B%A8%E1%88%9A%E1%8D%88%E1%88%AD%E1%8B%B0%E1%8B%8D%E1%8A%95

ዘመን የሚወልደውን ንጉስ የሚፈርደውን

ዘመን የሚወልደውን ንጉስ የሚፈርደውን የአማርኛ ምሳሌ ነው። ዘመን የሚወልደውን ንጉስ የሚፈርደውን የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

21325

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%89%80%E1%88%A8%20%E1%8B%AD%E1%89%80%E1%88%AB%E1%88%8D%20%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%8C%82%20%E1%89%80%E1%88%AD%E1%89%85%E1%88%AD%20%E1%89%A5%E1%8B%AC%20%E1%8A%A0%E1%88%8D%E1%8C%A3%E1%88%AB%E1%88%9D

የቀረ ይቀራል እንጂ ቀርቅር ብዬ አልጣራም

የቀረ ይቀራል እንጂ ቀርቅር ብዬ አልጣራም የአማርኛ ምሳሌ ነው። የቀረ ይቀራል እንጂ ቀርቅር ብዬ አልጣራም የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

20840

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%98%E1%88%9D%E1%89%B6%20%E1%8B%AB%E1%88%A8%E1%8C%80%20%E1%89%A0%E1%88%8D%E1%89%B6%20%E1%8B%AB%E1%8D%88%E1%8C%80

ዘምቶ ያረጀ በልቶ ያፈጀ

ዘምቶ ያረጀ በልቶ ያፈጀ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ዘምቶ ያረጀ በልቶ ያፈጀ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

21250

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%9D%E1%89%B5%E1%8C%A0%E1%89%A3%20%E1%8C%A5%E1%8C%83%20%E1%8A%A0%E1%89%B5%E1%8C%AE%E1%88%85%E1%88%9D%20%E1%8B%A8%E1%88%9B%E1%8B%AD%E1%8B%B0%E1%88%AD%E1%88%B1%E1%89%A0%E1%89%B5%E1%8A%95%20%E1%8A%A0%E1%8B%AB%E1%8A%A9%E1%88%9D

የምትጠባ ጥጃ አትጮህም የማይደርሱበትን አያኩም

የምትጠባ ጥጃ አትጮህም የማይደርሱበትን አያኩም የአማርኛ ምሳሌ ነው። የምትጠባ ጥጃ አትጮህም የማይደርሱበትን አያኩም የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

21173

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%9B%E1%8B%AB%E1%8B%8D%E1%89%81%E1%89%B5%20%E1%88%B5%E1%8B%B5%E1%89%A5%20%E1%8A%A8%E1%8B%98%E1%8D%88%E1%8A%95%20%E1%8B%AD%E1%89%86%E1%8C%A0%E1%88%AB%E1%88%8D

የማያውቁት ስድብ ከዘፈን ይቆጠራል

የማያውቁት ስድብ ከዘፈን ይቆጠራል የአማርኛ ምሳሌ ነው። የማያውቁት ስድብ ከዘፈን ይቆጠራል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

20484

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A5%E1%8B%8D%E1%8A%90%E1%89%B5%20%E1%8B%A8%E1%89%B0%E1%8A%93%E1%8C%88%E1%88%A8%20%E1%89%A0%E1%88%98%E1%88%AD%E1%8A%A8%E1%89%A5%20%E1%8B%A8%E1%89%B0%E1%88%BB%E1%8C%88%E1%88%A8

እውነት የተናገረ በመርከብ የተሻገረ

እውነት የተናገረ በመርከብ የተሻገረ የአማርኛ ምሳሌ ነው። እውነት የተናገረ በመርከብ የተሻገረ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

20679

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A8%E1%8B%88%E1%8A%95%E1%8B%B5%E1%88%9D%20%E1%8B%B0%E1%88%A8%E1%89%85%20%E1%8A%A8%E1%8B%88%E1%8C%A5%20%E1%88%98%E1%88%A8%E1%89%85

ከወንድም ደረቅ ከወጥ መረቅ

ከወንድም ደረቅ ከወጥ መረቅ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ከወንድም ደረቅ ከወጥ መረቅ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

21514

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8D%88%E1%88%B0%E1%88%B0%20%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%89%B3%E1%8D%88%E1%88%B5%20%E1%8B%A8%E1%88%9E%E1%89%B0%20%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%88%98%E1%88%88%E1%88%B5

የፈሰሰ አይታፈስ የሞተ አይመለስ

የፈሰሰ አይታፈስ የሞተ አይመለስ የአማርኛ ምሳሌ ነው። የፈሰሰ አይታፈስ የሞተ አይመለስ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

1537

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%86%E1%88%AD%E1%8C%85%20%E1%8B%8B%E1%88%BD%E1%8A%95%E1%8C%8D%E1%89%B0%E1%8A%95

ጆርጅ ዋሽንግተን

ጆርጅ ዋሽንግተን ወይም ጊዮርጊስ ሽንግተን እ.ኤ.አ. ዋሽንግተን የአሜሪካን አብዮታዊ ጦርነት የአርበኞቹን ጦር ወደ ድል በመምራት በ1787 የዩናይትድ ስቴትስ ሕገ መንግሥት እና የፌዴራል መንግሥትን ባቋቋመው የሕገ መንግሥት ኮንቬንሽን መርታለች። ዋሽንግተን በሀገሪቱ የምስረታ ጊዜ ውስጥ ላሳዩት ልዩ ልዩ የአመራር አባላት “የሀገር አባት” ተብላለች። የዋሽንግተን የመጀመሪያው የህዝብ ቢሮ ከ1749 እስከ 1750 የኩልፔፐር ካውንቲ ቨርጂኒያ ኦፊሴላዊ ቀያሽ ሆኖ እያገለገለ ነበር። በመቀጠልም በፈረንሳይ እና በህንድ ጦርነት ወቅት የመጀመሪያውን የውትድርና ስልጠና (እንዲሁም ከቨርጂኒያ ክፍለ ጦር ጋር አዛዥነት) ተቀበለ። በኋላም ለቨርጂኒያ የበርጌሰስ ቤት ተመርጦ የአህጉራዊ ኮንግረስ ተወካይ ተባለ። እዚህ የአህጉራዊ ጦር አዛዥ ጄኔራል ሆነው ተሹመዋል። በዚህ ማዕረግ፣ በአሜሪካ አብዮታዊ ጦርነት ወቅት በዮርክታውን ከበባ እንግሊዞችን በመሸነፍ እና እጃቸውን ሲሰጡ የአሜሪካ ኃይሎችን (ከፈረንሳይ ጋር በመተባበር) አዘዙ። እ.ኤ.አ. በ 1783 የፓሪስ ስምምነት ከተፈረመ በኋላ ኮሚሽኑን ለቋል ። ዋሽንግተን የዩናይትድ ስቴትስን ሕገ መንግሥት በማፅደቅ እና በማፅደቅ ረገድ ወሳኝ ሚና ተጫውታለች። ከዚያም ሁለቴ በምርጫ ኮሌጅ በአንድ ድምፅ ፕሬዝዳንት ሆነው ተመርጠዋል። እንደ ፕሬዝዳንት በካቢኔ አባላት ቶማስ ጄፈርሰን እና አሌክሳንደር ሃሚልተን መካከል በተደረገው ከፍተኛ ፉክክር ገለልተኛ ሆኖ እያለ ጠንካራ እና ጥሩ የገንዘብ ድጋፍ ያለው ብሄራዊ መንግስት ተግባራዊ አድርጓል። በፈረንሣይ አብዮት ወቅት የጄይ ስምምነትን በማገድ የገለልተኝነት ፖሊሲ አወጀ። ለፕሬዝዳንት ፅህፈት ቤት "ሚስተር ፕሬዝዳንት" የሚለውን ማዕረግ ጨምሮ ዘላቂ ምሳሌዎችን አስቀምጧል እና የስንብት ንግግራቸው በሪፐብሊካኒዝም ላይ እንደ ቅድመ-ታዋቂ መግለጫ በሰፊው ተወስዷል። ዋሽንግተን ከባርነት ጋር የተወሳሰበ ግንኙነት የነበራት የባሪያ ባለቤት ነበረች። ዋሽንግተን በአንድ ጊዜ ወይም በሌላ ከ577 የሚበልጡ ባሮች ተቆጣጥረው ነበር፤ እነዚህ ባሪያዎች በእርሻው ላይ እና ዋይት ሀውስን ጨምሮ በቤቱ ውስጥ እንዲሰሩ ተገድደዋል። እንደ ፕሬዝደንትነት፣ ባርነትን የሚከላከሉ እና የሚገድቡ በኮንግረሱ የወጡ ህጎችን ፈርመዋል። ኑዛዜው ከባሪያው አንዱ የሆነው ዊልያም ሊ ሲሞት ነፃ መውጣት እንዳለበት እና ሌሎቹ 123 ባሪያዎች ለሚስቱ ሠርተው በሞተች ጊዜ ነፃ መውጣት አለባቸው ይላል። ሞቷን ለማፋጠን ያለውን ማበረታቻ ለማስወገድ በህይወት ዘመኗ ነፃ አወጣቻቸው። የአሜሪካ ተወላጆችን ከአንግሎ አሜሪካዊ ባህል ጋር ለመዋሃድ ሞክሯል፣ ነገር ግን በአመጽ ግጭት ወቅት የአገሬው ተወላጆችን ተቃውሞ ተዋግቷል። እሱ የአንግሊካን ቤተክርስቲያን እና የፍሪሜሶኖች አባል ነበር፣ እና በጄኔራልነት እና በፕሬዝዳንትነት ሚናው ሰፊ የሃይማኖት ነፃነትን አሳስቧል። ሲሞት በሄንሪ “ብርሃን-ሆርስ ሃሪ” ሊ “በጦርነት አንደኛ፣ መጀመሪያ በሰላም፣ እና በመጀመሪያ በአገሩ ሰዎች ልብ” ተሞገሰ። ዋሽንግተን በመታሰቢያ ሐውልቶች ፣ በፌዴራል በዓል ፣ በተለያዩ ሚዲያዎች ፣ በጂኦግራፊያዊ አካባቢዎች ፣ በብሔራዊ ዋና ከተማ ፣ በዋሽንግተን ግዛት ፣ በቴምብር እና በገንዘብ ፣ እና ብዙ ምሁራን እና ምርጫዎች ከታላላቅ የአሜሪካ ፕሬዚዳንቶች መካከል ፈርጀውታል። እ.ኤ.አ. በ 1976 ዋሽንግተን ከሞት በኋላ የዩናይትድ ስቴትስ የጦር ኃይሎች ጄኔራልነት ማዕረግ አገኘች። ቅድመ ህይወት (1732-1752፣ አውሮፓውያን) የዋሽንግተን ቤተሰብ በመሬት ግምት እና በትምባሆ እርባታ ሀብቱን ያፈራ የቨርጂኒያ ባለጸጋ ቤተሰብ ነበር።የዋሽንግተን ቅድመ አያት ጆን ዋሽንግተን በ1656 ከሱልግሬብ፣ ኖርዝአምፕተንሻየር እንግሊዝ ወደ እንግሊዝ ቨርጂኒያ 5,000 ሄክታር መሬት ተሰደደ። (2,000 ሄክታር) መሬት፣ በፖቶማክ ወንዝ ላይ ትንሹን አደን ክሪክን ጨምሮ። ጆርጅ ዋሽንግተን በየካቲት 22, 1732 በዌስትሞርላንድ ካውንቲ ቨርጂኒያ ውስጥ በፖፕስ ክሪክ ውስጥ ተወለደ እና ከአውግስጢኖስ እና ከሜሪ ቦል ዋሽንግተን ስድስት ልጆች የመጀመሪያው ነበር። አባቱ የሰላም ፍትሃዊ እና ከጄን በትለር የመጀመሪያ ጋብቻ አራት ተጨማሪ ልጆች የነበራት ታዋቂ የህዝብ ሰው ነበር። ቤተሰቡ በ1735 ወደ ትንሹ አደን ክሪክ ተዛወረ። በ1738 በሪፓሃንኖክ ወንዝ ላይ በቨርጂኒያ ፍሬድሪክስበርግ አቅራቢያ ወደሚገኘው የፌሪ እርሻ ተዛወሩ። አውጉስቲን በ 1743 ሲሞት ዋሽንግተን የፌሪ እርሻን እና አሥር ባሪያዎችን ወረሰ; ታላቅ ወንድሙ ላውረንስ ትንሹን አደን ክሪክን ወርሶ ተራራ ቬርኖን ብሎ ሰይሞታል። ዋሽንግተን ታላላቅ ወንድሞቹ በእንግሊዝ አፕልቢ ሰዋሰው ትምህርት ቤት የተማሩትን መደበኛ ትምህርት አልነበራቸውም፣ ነገር ግን በሃርትፊልድ የታችኛው ቸርች ትምህርት ቤት ገብተዋል። የሂሳብ፣ ትሪጎኖሜትሪ እና የመሬት ዳሰሳ ተማረ እና ጎበዝ ረቂቅ እና ካርታ ሰሪ ሆነ። ገና በጉልምስና ዕድሜ ላይ እያለ “በሚታመን ኃይል” እና “በትክክለኝነት” ይጽፍ ነበር። ነገር ግን የሱ ጽሁፍ ትንሽ ብልሃት ወይም ቀልድ አላሳየም። አድናቆትን፣ ማዕረግን እና ስልጣንን ለማሳደድ ድክመቶቹን እና ውድቀቶቹን የሌላውን ሰው ውጤት አልባነት ወደ ማላከክ ያዘነብላል። ዋሽንግተን ብዙ ጊዜ የሎረንስ አማች ዊልያም ፌርፋክስ የሆነውን ተራራ ቬርኖንን እና ቤልቮርን ጎበኘ። ፌርፋክስ የዋሽንግተን ደጋፊ እና ምትክ አባት ሆነ እና በ1748 ዋሽንግተን አንድ ወር አሳልፋለች የፌርፋክስ የሼናንዶአ ሸለቆ ንብረትን ከዘለቀ ቡድን ጋር። በቀጣዩ አመት ከዊልያም እና ሜሪ ኮሌጅ የቅየሳ ፈቃድ አግኝቷል። ምንም እንኳን ዋሽንግተን የልማዳዊ ተለማማጅነትን ባያገለግልም ፌርፋክስ የኩልፔፐር ካውንቲ ቨርጂኒያ ቀያሽ ሾመው እና እ.ኤ.አ. ጁላይ 20 ቀን 1749 ቃለ መሃላ ለማድረግ በ ተገኘ። በኋላም እራሱን ከድንበር አካባቢ ጋር ጠንቅቆ ያውቅ ነበር፣ እና ምንም እንኳን ስራውን ለቋል። በ 1750 ከሥራው, ከብሉ ሪጅ ተራሮች በስተ ምዕራብ የዳሰሳ ጥናቶችን ማድረጉን ቀጠለ. በ1752 በሸለቆው ውስጥ ወደ 1,500 ኤከር (600 ሄክታር) የሚጠጋ ገዝቶ 2,315 ኤከር (937 ሄክታር) ነበረው። እ.ኤ.አ. በ 1751 ዋሽንግተን ከሎውረንስ ጋር ወደ ባርባዶስ ሲሄድ ብቸኛ ጉዞውን አደረገ ፣ የአየር ሁኔታው ​​​​የወንድሙን የሳንባ ነቀርሳ ይፈውሳል ። ዋሽንግተን በዚያ ጉዞ ወቅት ፈንጣጣ ያዘ፣ ይህም ክትባት ሰጠው እና ፊቱን በትንሹ ጠባሳ አድርጎታል። ሎውረንስ በ 1752 ሞተ, እና ዋሽንግተን ተራራ ቬርኖንን ከመበለቲቱ አን አከራይቷል. በ1761 ከሞተች በኋላ ወረሰ። የቅኝ ግዛት ወታደራዊ ሥራ (1752-1758፣ የአውሮፓ የቀን መቁጠሪያ) የሎውረንስ ዋሽንግተን የቨርጂኒያ ሚሊሻ ረዳት ጄኔራል በመሆን ያገለገለው ግማሽ ወንድሙ ጆርጅ ኮሚሽን እንዲፈልግ አነሳስቶታል። የቨርጂኒያ ሌተና ገዥ ሮበርት ዲንዊዲ ጆርጅ ዋሽንግተንን ከአራቱ የሚሊሻ አውራጃዎች ዋና እና አዛዥ አድርጎ ሾመ። ኦሃዮ ሸለቆን ለመቆጣጠር ብሪቲሽ እና ፈረንሳዮች ይፎካከሩ ነበር። እንግሊዞች በኦሃዮ ወንዝ ላይ ምሽጎችን እየገነቡ በነበሩበት ወቅት፣ ፈረንሳዮችም ተመሳሳይ ነገር ያደርጉ ነበር—በኦሃዮ ወንዝ እና በኤሪ ሀይቅ መካከል ምሽግ ይገነቡ ነበር። በጥቅምት 1753 ዲንዊዲ ዋሽንግተንን ልዩ መልዕክተኛ አድርጎ ሾመ። ጆርጅን ልኮ የፈረንሣይ ጦር በእንግሊዝ እየተጠየቀ ያለውን መሬት ለቀው እንዲወጡ ጠየቀ። ዋሽንግተን የተሾመችው ከ ጋር ሰላም ለመፍጠር እና ስለ ፈረንሣይ ኃይሎች ተጨማሪ መረጃ ለመሰብሰብ ነው። ዋሽንግተን ከፊል ንጉስ ታናካሪሰን እና ሌሎች የኢሮብ አለቆች ጋር በሎግስታውን ተገናኝተው ስለ ፈረንሣይ ምሽግ ብዛት እና ቦታ እንዲሁም በፈረንሣይ የተያዙ ግለሰቦችን በተመለከተ መረጃ ሰብስቧል። ዋሽንግተን በታንቻሪሰን ኮንቶካውሪየስ (ከተማ አጥፊ ወይም መንደር በላ) የሚል ቅጽል ስም ተሰጠው። ቅፅል ስሙ ከዚህ ቀደም ለቅድመ አያቱ ጆን ዋሽንግተን በአስራ ሰባተኛው ክፍለ ዘመን መገባደጃ ላይ በሱስክሃንኖክ ተሰጥቶ ነበር። የዋሽንግተን ፓርቲ በህዳር 1753 ኦሃዮ ወንዝ ላይ ደረሰ፣ እና በፈረንሳይ ፓትሮል ተጠልፏል። ፓርቲው ወደ ፎርት ለ ቦኡፍ ታጅቦ ዋሽንግተንን በወዳጅነት አቀባበል ተደረገላት። የብሪታንያ ጥያቄን ለፈረንሳዩ አዛዥ ሴንት ፒየር አሳልፎ ሰጠ ፣ ግን ፈረንሳዮች ለመልቀቅ ፈቃደኛ አልሆኑም። ሴንት ፒየር ለዋሽንግተን ይፋዊ መልሱን በታሸገ ኤንቨሎፕ ከጥቂት ቀናት መዘግየት በኋላ እንዲሁም ለፓርቲያቸው ወደ ቨርጂኒያ ለሚደረገው ጉዞ ምግብ እና ተጨማሪ የክረምት ልብስ ሰጠ። ዋሽንግተን በ 77 ቀናት ውስጥ አስቸጋሪ የሆነውን ተልእኮውን በአስቸጋሪ የክረምት ሁኔታዎች ውስጥ አጠናቀቀ, ይህም ዘገባው በቨርጂኒያ እና በለንደን ታትሞ በነበረበት ጊዜ የልዩነት መለኪያን አግኝቷል. የፈረንሳይ እና የህንድ ጦርነት እ.ኤ.አ. ዋሽንግተን በሚያዝያ ወር ግማሽ ክፍለ ጦርን ይዞ ወደ ሹካዎች ሄደች እና ብዙም ሳይቆይ 1,000 ያህሉ የፈረንሣይ ጦር የፎርት ዱከስኔ ግንባታ እንደጀመረ ተረዳች። በግንቦት ወር በግሬት ሜዳውስ የመከላከያ ቦታ ካዘጋጀ በኋላ ፈረንሳዮች በሰባት ማይል (11 ኪሎ ሜትር) ካምፕ እንደሰሩ ተረዳ። ጥቃት ለመሰንዘር ወሰነ። የሌሊት ትዕይንት ዋሽንግተን መሃል ላይ፣ በመኮንኖች እና በህንዶች መካከል ቆሞ፣ በመብራት ዙሪያ፣ የጦር ካውንስል ይዟል ሌተና ኮሎኔል ዋሽንግተን በፎርት ኔሴሲቲ የምሽት ምክር ቤትን ያዙ የፈረንሣይ ጦር ወደ ሃምሳ የሚጠጉ ሰዎች ብቻ ስለነበሩ ዋሽንግተን ግንቦት 28 ቀን ከቨርጂኒያውያን እና ከህንድ አጋሮች ጋር ትንሽ ጦር አስከትሎ አድፍጦ ዘመተባቸው። የጁሞንቪል ጉዳይ” ተከራክሯል፣ እናም የፈረንሳይ ወታደሮች በሙስኪት እና በ ተገድለዋል። ብሪታኒያን ለቀው እንዲወጡ ዲፕሎማሲያዊ መልእክት ያስተላለፉት የፈረንሣይ አዛዥ ጆሴፍ ኩሎን ደ ጁሞንቪል ተገድለዋል። የፈረንሣይ ጦር ጁሞንቪልን እና አንዳንድ ሰዎቹ ሞተው እና ጭንቅላታቸውን አግተው ዋሽንግተን መሆኗን ጠረጠሩ። ዋሽንግተን የፈረንሳይን አላማ ባለማስተላለፍ ተርጓሚውን ወቅሳለች። ዲንዊዲ ዋሽንግተን በፈረንሳዮች ላይ ስላደረገው ድል እንኳን ደስ አላችሁ። ይህ ክስተት የፈረንሳይ እና የሕንድ ጦርነትን አቀጣጠለ፣ በኋላም የታላቁ የሰባት ዓመታት ጦርነት አካል ሆነ። ሙሉው የቨርጂኒያ ሬጅመንት የሬጅመንታል አዛዥ ሲሞት ወደ ሬጅመንት እና ኮሎኔልነት ማዘዙን በሚገልጽ ዜና በሚቀጥለው ወር ዋሽንግተንን በፎርት ኔሴሲቲ ተቀላቀለ። ሬጅመንቱን ያጠናከረው በካፒቴን ጀምስ ማካይ የሚመራው የመቶ ደቡብ ካሮሊናውያን ገለልተኛ ኩባንያ ሲሆን የንጉሣዊው ኮሚሽኑ ከዋሽንግተን የበለጠ ብልጫ ያለው እና የትእዛዝ ግጭት ተፈጠረ። በጁላይ 3 የፈረንሳይ ጦር ከ900 ሰዎች ጋር ጥቃት ሰነዘረ እና የተከተለው ጦርነት በዋሽንግተን እጅ መስጠት ተጠናቀቀ። ከዚህ በኋላ ኮሎኔል ጀምስ ኢንስ የኢንተር ቅኝ ግዛት ኃይሎችን አዛዥ ወሰደ፣ የቨርጂኒያ ክፍለ ጦር ተከፍሎ ነበር፣ እና ዋሽንግተን የመቶ አለቃ ቀረበላት፣ እሱም ፈቃደኛ አልሆነም እና ኮሚሽኑን በመልቀቅ። ከሌሎች ወታደሮች ጋር በጦር ሜዳ መካከል ዋሽንግተን በፈረስ ላይ የዋሽንግተን ወታደር፡ ሌተና ኮሎኔል ዋሽንግተን በሞኖንጋሄላ ጦርነት ወቅት በፈረስ ላይ ነበር (ዘይት፣ ሬይኒየር፣ 1834) እ.ኤ.አ. በ 1755 ዋሽንግተን ፈረንሳዮችን ከፎርት ዱከስኔ እና ከኦሃዮ ሀገር ለማባረር የብሪታንያ ጉዞን ለሚመራው ለጄኔራል ኤድዋርድ ብራድዶክ ረዳት በመሆን በፈቃደኝነት አገልግሏል። በዋሽንግተን ጥቆማ፣ ብራድዶክ ሰራዊቱን ወደ አንድ ዋና አምድ እና ቀላል የታጠቀ “የሚበር አምድ” ብሎ ከፍሎታል። በከባድ የተቅማጥ በሽታ ሲሰቃይ ዋሽንግተን ወደ ኋላ ቀርታለች እና ብራድዶክን በሞኖንጋሄላ ሲቀላቀል ፈረንሣይ እና የሕንድ አጋሮቻቸው የተከፋፈለውን ጦር አድፍጠው ያዙ። በሟች የቆሰለውን ብራድዶክን ጨምሮ የእንግሊዝ ጦር ሁለት ሶስተኛው ተጎጂዎች ሆነዋል። በሌተና ኮሎኔል ቶማስ ጌጅ ትእዛዝ በዋሽንግተን አሁንም በጣም ታምማ የተረፉትን ሰብስቦ የኋላ ጠባቂ በማቋቋም የኃይሉ ቅሪቶች እንዲለቁ እና እንዲያፈገፍጉ አስችሎታል። በእጮኝነት ጊዜ ሁለት ፈረሶች ከሥሩ ተረሸኑ፣ ኮፍያውና ኮቱ በጥይት ተመትተዋል። በእሳቱ ውስጥ የነበረው ባህሪው በፎርት ኔሴሲቲ ጦርነት ውስጥ በትእዛዙ ላይ ተቺዎች የነበረውን መልካም ስም ዋጅቶታል፣ ነገር ግን በተተኪው አዛዥ (ኮሎኔል ቶማስ ዳንባር) ተከታታይ ስራዎችን በማቀድ አልተካተተም። የቨርጂኒያ ክፍለ ጦር በነሀሴ 1755 እንደገና ተመሠረተ እና ዲንዊዲ በኮሎኔል ማዕረግ ዋሽንግተንን አዛዥ አድርጎ ሾመ። ዋሽንግተን በፎርት ዱከስኔ ላይ ለሚሰነዘረው ጥቃት ትዕግሥት የለሽ በሆነው በፎርት ዱከስኔ ላይ ትዕግሥት የጎደለው ፣ በዚህ ጊዜ ከከፍተኛ የንጉሣዊ ማዕረግ ካፒቴን ከጆን ዳግዎርድ ጋር ተፋጠጠ። ንጉሣዊ ኮሚሽን ሰጠው እና ጉዳዩን በየካቲት 1756 ከብራድዶክ ተተኪ ዊልያም ሸርሊ ጋር እና እንደገና በጥር 1757 ከሸርሊ ተከታይ ሎርድ ሉዶውን ጋር ጠየቀ። ሸርሊ በዋሽንግተን ደግነት በዳግማዊት ጉዳይ ላይ ብቻ ገዝቷል; ሉዱውን ዋሽንግተንን አዋረደ፣ የንጉሣዊውን ኮሚሽን አልተቀበለውም እና ፎርት ኩምበርላንድን ከማስተዳደር ኃላፊነት ለማላቀቅ ብቻ ተስማማ። እ.ኤ.አ. በ 1758 የቨርጂኒያ ክፍለ ጦር ፎርብስ ፎርብስን ለመያዝ ለብሪቲሽ ፎርብስ ጉዞ ተመደበ። ዋሽንግተን ከጄኔራል ጆን ፎርብስ ዘዴዎች እና ከተመረጠው መንገድ ጋር አልተስማማችም። ሆኖም ፎርብስ ዋሽንግተንን የብሬቬት ብርጋዴር ጄኔራል አድርጎ ምሽጉን ከሚያጠቁት ከሶስቱ ብርጌዶች አንዱን ትእዛዝ ሰጠው። ጥቃቱ ከመጀመሩ በፊት ፈረንሳዮች ምሽጉን እና ሸለቆውን ጥለው ሄዱ; ዋሽንግተን 14 ሰዎች ሲሞቱ እና 26 ቆስለዋል ያለው የወዳጅነት የእሳት አደጋ ብቻ ነው የተመለከተው። ጦርነቱ ለተጨማሪ አራት ዓመታት ቀጠለ፣ እና ዋሽንግተን ኮሚሽኑን ትቶ ወደ ተራራ ቬርኖን ተመለሰ።በዋሽንግተን ስር፣ የቨርጂኒያ ሬጅመንት 300 ማይል (480 ኪሜ) ድንበር ከሃያ የህንድ ጥቃቶች በአስር ወራት ውስጥ ተከላክሏል። ከ 300 ወደ 1,000 ሰዎች ሲጨምር የሬጅመንቱን ሙያዊነት ጨምሯል ፣ እናም የቨርጂኒያ ድንበር ህዝብ ከሌሎች ቅኝ ግዛቶች ያነሰ መከራ ደርሶበታል። አንዳንድ የታሪክ ተመራማሪዎች ይህ በጦርነቱ ወቅት የዋሽንግተን “ብቸኛ ብቃት የሌለው ስኬት” ነበር ይላሉ። ምንም እንኳን የንጉሳዊ ኮሚሽንን እውን ማድረግ ባይችልም, በራስ መተማመንን, የአመራር ክህሎቶችን እና በብሪቲሽ ወታደራዊ ዘዴዎች ላይ በዋጋ ሊተመን የማይችል እውቀት አግኝቷል. በቅኝ ገዥ ፖለቲከኞች መካከል ዋሽንግተን የታየዉ አጥፊ ፉክክር ከጊዜ በኋላ ለጠንካራ ማዕከላዊ መንግስት ድጋፍ አድርጓል። ጋብቻ፣ ሲቪል እና ፖለቲካዊ ህይወት (1755-1775፣ የአውሮፓ የቀን መቁጠሪያ) በጃንዋሪ 6, 1759 ዋሽንግተን በ26 ዓመቷ ማርታ ዳንድሪጅ ኩስቲስ የተባለችውን የ27 ዓመቷን ባለጸጋ የእርሻ ባለቤት ዳንኤል ፓርኬ ኩስቲስ አገባች። ጋብቻው የተካሄደው በማርታ ንብረት ነው; እሷ አስተዋይ፣ ደግ እና የተክላይ ንብረትን በማስተዳደር ረገድ ልምድ ያለው ነበረች፣ እና ጥንዶቹ ደስተኛ ትዳር ፈጠሩ። ከቀድሞ ትዳሯ ልጆች የሆኑትን ጆን ፓርኬ ኩስቲስ (ጃኪ) እና ማርታ "ፓትሲ" ፓርኬ ኩስቲስን ያሳደጉ ሲሆን በኋላም የጃኪ ልጆችን ኤሌኖር ፓርክ ኩስቲስ (ኔሊ) እና ጆርጅ ዋሽንግተን ፓርኬ ኩስቲስ (ዋሺን) አሳድገዋል። እ.ኤ.አ. በ1751 በዋሽንግተን ከፈንጣጣ በሽታ ጋር የተደረገው ጦርነት ንፁህ እንዳደረገው ይገመታል፣ ምንም እንኳን “ማርታ የመጨረሻ ልጇን ፓትሲ በወለደች ጊዜ ጉዳት አጋጥሟት ሊሆን ይችላል፣ ይህም ተጨማሪ መውለድን የማይቻል ያደርገዋል። ጥንዶቹ አንድም ልጅ አንድ ላይ ባለመውለድ አዝነዋል።በአሌክሳንድሪያ አቅራቢያ ወደምትገኘው የቬርኖን ተራራ ተዛወሩ፣ እዚያም የትምባሆና የስንዴ ተከላ ሆኖ ሕይወትን ወስዶ የፖለቲካ ሰው ሆኖ ብቅ አለ። ጋብቻው ዋሽንግተን በ18,000 ኤከር (7,300 ሄክታር) የኩስቲስ ርስት ላይ የማርታ አንድ ሶስተኛ ዶወር ወለድ ላይ ለዋሽንግተን ቁጥጥር ሰጠ እና የቀረውን ሁለት ሶስተኛውን ለማርታ ልጆች አስተዳድሯል። ንብረቱ 84 ባሪያዎችንም አካቷል። ከቨርጂኒያ በጣም ሀብታም ሰዎች አንዱ ሆነ፣ ይህም ማህበራዊ አቋሙን ከፍ አድርጎታል። በዋሽንግተን ግፊት፣ ገዥ ሎርድ ቦቴቱርት በፈረንሳይ እና በህንድ ጦርነት ወቅት ለሁሉም በጎ ፈቃደኞች ሚሊሻዎች የዲንዊዲን 1754 የመሬት ስጦታ ቃል ገብቷል። በ1770 መገባደጃ ላይ ዋሽንግተን በኦሃዮ እና በታላቁ የካናውሃ ክልሎች ያሉትን መሬቶች መረመረ፣ እና እሱን ለመከፋፈል ቀያሽ ዊልያም ክራውፎርድን ተቀላቀለ። ክራውፎርድ 23,200 ኤከር (9,400 ሄክታር) ለዋሽንግተን ሰጠ። ዋሽንግተን ለአርበኞች መሬታቸው ኮረብታማ እና ለእርሻ ስራ የማይመች መሆኑን ነግሯቸው 20,147 ሄክታር (8,153 ሄክታር) ለመግዛት ተስማምተው፣ አንዳንድ ሰዎች እንደተታለሉ እንዲሰማቸው አድርጓል። በተጨማሪም የቬርኖንን ተራራ በእጥፍ ወደ 6,500 ኤከር (2,600 ሄክታር) በማሳደግ የባሪያ ህዝቦቿን በ1775 ከመቶ በላይ አሳደገ። የዋሽንግተን የፖለቲካ እንቅስቃሴ የጓደኛውን ጆርጅ ዊልያም ፌርፋክስን እ.ኤ.አ. በ1755 አካባቢውን በቨርጂኒያ ሃውስ ኦፍ ቡርጌሰስ ለመወከል ባደረገው ጨረታ መደገፍን ያካትታል። ይህ ድጋፍ በዋሽንግተን እና በሌላኛው የቨርጂኒያ ተክል ነዋሪ ዊልያም ፔይን መካከል አካላዊ አለመግባባት አስከትሏል። ዋሽንግተን ከቨርጂኒያ ሬጅመንት መኮንኖች እንዲቆሙ ማዘዙን ጨምሮ ሁኔታውን አረጋጋለች። ዋሽንግተን በማግስቱ በአንድ መጠጥ ቤት ውስጥ ፔይንን ይቅርታ ጠየቀች። ፔይን በድብድብ ለመወዳደር ሲጠብቅ ነበር። እንደ የተከበረ ወታደራዊ ጀግና እና ትልቅ የመሬት ባለቤት ዋሽንግተን የአካባቢ ቢሮዎችን ይይዝ እና ከ 1758 ጀምሮ ለሰባት ዓመታት በበርጌሰስ ቤት ውስጥ ፍሬድሪክ ካውንቲ ወክሎ ለቨርጂኒያ ግዛት ህግ አውጪ ተመረጠ። መራጮችን በቢራ፣ ብራንዲ እና ሌሎች መጠጦች አቀረበ ምንም እንኳን በፎርብስ ጉዞ ላይ በማገልገል ላይ እያለ ባይኖርም. በምርጫው 40 በመቶ የሚሆነውን ድምጽ በማግኘት አሸንፏል፣ ሌሎች ሶስት እጩዎችን በበርካታ የሀገር ውስጥ ደጋፊዎች ታግዞ አሸንፏል። ገና በህግ አውጭነት ስራው ብዙም አይናገርም ነበር፣ ነገር ግን ከ1760ዎቹ ጀምሮ በአሜሪካ ቅኝ ግዛቶች ላይ የብሪታንያ የግብር ፖሊሲ እና የመርካንቲሊስት ፖሊሲዎች ላይ ታዋቂ ተቺ ሆነ። የማርታ ዋሽንግተን ሜዞቲንት፣ ቆማ፣ መደበኛ ጋውን ለብሳ፣ በ1757 በጆን ወላስተን ፎቶ ላይ የተመሰረተ ማርታ ዋሽንግተን በ1757 በጆን ዎላስተን የቁም ሥዕል ላይ የተመሠረተ በወረራ ዋሽንግተን ተክላ ነበር, እና የቅንጦት እና ሌሎች ሸቀጦችን ከእንግሊዝ ያስመጣ ነበር, ትምባሆ ወደ ውጭ በመላክ ይከፍላል. ያካበተው ወጪ ከዝቅተኛ የትምባሆ ዋጋ ጋር ተዳምሮ በ1764 1,800 ፓውንድ ዕዳ ውስጥ እንዲገባ አድርጎታል፣ ይህም ይዞታውን እንዲያሻሽል አነሳሳው። እ.ኤ.አ. በ 1765 በአፈር መሸርሸር እና በሌሎች የአፈር ችግሮች ምክንያት የቬርኖንን የመጀመሪያ ደረጃ ገንዘብ ሰብል ከትንባሆ ወደ ስንዴ ለውጦ የበቆሎ ዱቄት ወፍጮ እና አሳ ማጥመድን ይጨምራል። , እና ቢሊያርድስ. ብዙም ሳይቆይ ዋሽንግተን በቨርጂኒያ ውስጥ ካሉ የፖለቲካ እና ማህበራዊ ልሂቃን መካከል ተቆጥራለች። ከ1768 እስከ 1775 ወደ ተራራው ቬርኖን ርስት 2,000 የሚያህሉ እንግዶችን ጋብዟል፣ በተለይም “የደረጃ ሰዎች” ብሎ የሚጠራቸውን። በ1769 በቨርጂኒያ ምክር ቤት ከታላቋ ብሪታንያ የሚመጡ እቃዎች ላይ እገዳ ለማቆም ህግ በማውጣት በፖለቲካዊ ንቁ ተሳትፎ አድርጓል። የዋሽንግተን የእንጀራ ልጅ የሆነው ፓትሲ ኩስቲስ በ12 ዓመቷ በሚጥል በሽታ ተሠቃይታለች፣ እና በ1773 እቅፏ ውስጥ ሞተች። በማግስቱ ለቡርዌል ባሴት እንዲህ ሲል ጽፏል፡- “የዚህን ቤተሰብ ችግር ከመግለጽ ይልቅ መፀነስ ቀላል ነው” . ሁሉንም የንግድ እንቅስቃሴዎች ሰርዞ በየምሽቱ ከማርታ ጋር ለሦስት ወራት ያህል ቆየ። የብሪቲሽ ፓርላማ እና የዘውድ ተቃውሞ ዋሽንግተን ከአሜሪካ አብዮት በፊት እና ወቅት ማዕከላዊ ሚና ተጫውታለች። ለእንግሊዝ ጦር የነበረው ንቀት የጀመረው ወደ መደበኛው ጦር ሠራዊት ለማደግ ሲሻገር ነው። የብሪቲሽ ፓርላማ በቅኝ ግዛቶች ላይ ተገቢውን ውክልና ሳይሰጥ የጣለውን ቀረጥ በመቃወም እሱ እና ሌሎች ቅኝ ገዥዎች በ1763 በወጣው የሮያል አዋጅ አሜሪካ ከአሌጌኒ ተራሮች በስተ ምዕራብ ያለውን ሰፈር በመከልከል እና የብሪታንያ የጸጉር ንግድን በመጠበቅ ተቆጥተዋል። ዋሽንግተን እ.ኤ.አ. በ 1765 የወጣው የቴምብር ህግ "የጭቆና ድርጊት" ነው ብሎ ያምን ነበር እና የተሻረበትን በሚቀጥለው አመት አከበረ። በ1760ዎቹ መገባደጃ ላይ፣ የብሪቲሽ ዘውዱ በአሜሪካ አትራፊ በሆነው የምዕራባዊ መሬት ግምት ውስጥ ጣልቃ የገባው በአሜሪካ አብዮት ላይ ነው። ዋሽንግተን ራሱ የበለጸገ የመሬት ግምታዊ ነበር እና በ 1767 "ጀብዱዎች" ወደ ኋላ አገር ምዕራባዊ አገሮችን እንዲያገኝ አበረታቷል. ዋሽንግተን በ 1767 በፓርላማ የወጣውን ሐዋርያትን በመቃወም ሰፊ ተቃውሞዎችን እንዲመራ ረድቷል እና በግንቦት 1769 በጆርጅ ሜሰን የተዘጋጀውን ሀሳብ አስተዋወቀ ። ቨርጂኒያውያን የብሪታንያ ዕቃዎችን እንዲከለከሉ የሚጠራው; የሐዋርያት ሥራ በ1770 ተሰርዟል። ፓርላማ የማሳቹሴትስ ቅኝ ገዥዎችን በ1774 በቦስተን ሻይ ፓርቲ ውስጥ በነበራቸው ሚና ዋሽንግተን “የመብቶቻችን እና ልዩ መብቶች ወረራ” በማለት የጠቀሰውን የማስገደድ ድርጊቶችን በማለፍ ለመቅጣት ፈለገ። እንደ ጥቁሮችም በዘፈቀደ እየገዛን እንደ ተገራች ባሪያዎች ያደርገናል። በዚያ ጁላይ፣ እሱ እና ጆርጅ ሜሰን ዋሽንግተን ለሚመራው የፌርፋክስ ካውንቲ ኮሚቴ የውሳኔዎችን ዝርዝር አዘጋጅተዋል፣ እና ኮሚቴው የፌርፋክስ ውሳኔዎችን ለአህጉራዊ ኮንግረስ ጥሪ እና የባሪያ ንግድን አቁሟል። በነሀሴ 1፣ ዋሽንግተን የመጀመሪያውን ተሳትፏል። ከሴፕቴምበር 5 እስከ ኦክቶበር 26, 1774 ለአንደኛው ኮንቲኔንታል ኮንግረስ ውክልና ሆኖ የተመረጠበት የቨርጂኒያ ኮንቬንሽን፣ እሱ ደግሞ ተገኝቷል። እ.ኤ.አ. የአሜሪካ አብዮታዊ ጦርነት ሚያዝያ 19, 1775 በሌክሲንግተን እና በኮንኮርድ ጦርነት እና በቦስተን ከበባ ተጀመረ። ቅኝ ገዢዎቹ ከእንግሊዝ ቅኝ ግዛት በመላቀቅ ለሁለት ተከፍለው የእንግሊዝ አገዛዝን ያልተቀበሉ አርበኞች እና ለንጉሱ ተገዢ መሆን የሚሹ ታማኞች ነበሩ። ጄኔራል ቶማስ ጌጅ በጦርነቱ መጀመሪያ ላይ በአሜሪካ የብሪታንያ ጦር አዛዥ ነበር። የጦርነት መጀመሪያውን አስደንጋጭ ዜና ሲሰማ ዋሽንግተን “ታዘነች እና ደነገጠች” እና በግንቦት 4 ቀን 1775 ከደብረ ቬርኖን በፍጥነት ተነስቶ በፊላደልፊያ ሁለተኛውን ኮንቲኔንታል ኮንግረስ ተቀላቀለ። ዋና አዛዥ ኮንግረስ ሰኔ 14, 1775 ኮንቲኔንታል ጦርን ፈጠረ እና ሳሙኤል እና ጆን አዳምስ ዋሽንግተንን ዋና አዛዥ አድርጎ ሾሙ። ዋሽንግተን በጆን ሃንኮክ ላይ የተመረጠችው በወታደራዊ ልምዱ እና አንድ ቨርጂኒያዊ ቅኝ ግዛቶችን አንድ ያደርጋል የሚል እምነት ስለነበረ ነው። ‹ምኞቱን በቁጥጥሩ ስር ያደረገ› እንደ ቀስቃሽ መሪ ይቆጠር ነበር። በማግስቱ በኮንግረስ ዋና አዛዥ ሆነው በሙሉ ድምፅ ተመርጠዋል። ዋሽንግተን ዩኒፎርም ለብሶ በኮንግሬስ ፊት ቀርቦ ሰኔ 16 ቀን የመቀበል ንግግር ሰጠ፣ ደሞዙን አሽቆለቆለ - ምንም እንኳን በኋላ ላይ ወጭ ተመልሷል። ሰኔ 19 ላይ ተልእኮ ተሰጥቶት ነበር እና ጆን አደምስን ጨምሮ የኮንግረሱ ተወካዮች አድናቆት ያተረፉት እሱ እሱ ቅኝ ግዛቶችን ለመምራት እና አንድ ለማድረግ የሚስማማው ሰው እንደሆነ ተናግሯል። ኮንግረስ ዋሽንግተንን "የተባበሩት ቅኝ ግዛቶች ጦር ጄኔራል እና አዛዥ አዛዥ እና የተነሱት ወይም የሚነሱ ሀይሎች ሁሉ" ሾመ እና በሰኔ 22, 1775 የቦስተንን ከበባ እንዲቆጣጠር አዘዘው። ኮንግረሱ ዋና ዋና መኮንኖቹን መረጠ፣ ሜጀር ጀነራል አርቴማስ ዋርድ፣ አድጁታንት ጀነራል ሆራቲዮ ጌትስ፣ ሜጀር ጀነራል ቻርልስ ሊ፣ ሜጀር ጀነራል ፊሊፕ ሹይለር፣ ሜጀር ጀነራል ናትናኤል ግሪን፣ ኮሎኔል ሄንሪ ኖክስ እና ኮሎኔል አሌክሳንደር ሃሚልተንን ጨምሮ ዋሽንግተን በኮሎኔል ቤኔዲክት አርኖልድ ተደንቀዋል። የካናዳ ወረራ እንዲጀምር ኃላፊነት ሰጠው። እንዲሁም የፈረንሳይ እና የህንድ ጦርነት ባላገሩን ብርጋዴር ጄኔራል ዳንኤል ሞርጋን ጋር ተቀላቀለ። ሄንሪ ኖክስ አዳምስን በመሳሪያ እውቀት አስደነቀው፣ እና ዋሽንግተን ኮሎኔል እና የጦር መሳሪያ አዛዥ አድርጎ አሳደገችው። በጦርነቱ መጀመሪያ ላይ ዋሽንግተን ጥቁሮችን፣ ነፃም ሆነ ባርነት ወደ ኮንቲኔንታል ጦር መመልመልን ተቃወመች። ከሹመቱ በኋላ ዋሽንግተን ምዝገባቸውን ከልክሏቸዋል። እንግሊዞች ቅኝ ግዛቶችን የመከፋፈል እድል አዩ፣ እና የቨርጂኒያ ቅኝ ገዥ ገዥ አዋጅ አወጣ፣ ባሪያዎች ከእንግሊዝ ጋር ከተቀላቀሉ ነፃነታቸውን እንደሚያገኙ ቃል ገባ። እ.ኤ.አ. በ 1777 መገባደጃ ላይ የሰው ኃይል ለማግኘት ተስፋ ቆርጣ ፣ ዋሽንግተን ተጸጸተ እና እገዳውን ገለበጠች። በጦርነቱ ማብቂያ ላይ ከዋሽንግተን ጦር አንድ አስረኛው አካባቢ ጥቁሮች ነበሩ። የብሪታንያ እጅ ከሰጠች በኋላ ዋሽንግተን የፓሪስ የመጀመሪያ ስምምነት ውሎችን ለማስፈጸም በብሪቲሽ ነፃ የወጡትን ባሪያዎች በማንሳት ወደ ባርነት በመመለስ ፈለገች። ይህንን ጥያቄ ለሰር ጋይ ካርሌተን በግንቦት 6, 1783 እንዲያቀርብ አዘጋጀ። በምትኩ ካርሌተን 3,000 የነጻነት ሰርተፍኬቶችን ሰጠ እና በኒውዮርክ ሲቲ ይኖሩ የነበሩ ባሪያዎች በሙሉ ከተማዋን በብሪታንያ ህዳር 1783 ከመውጣቷ በፊት ለቀው መውጣት ቻሉ። ከጦርነቱ በኋላ ዋሽንግተን በአገር ወዳድ አታሚ ዊልያም ጎድዳርድ የታተመው በጦርነቱ ወቅት እንደ ዋና አዛዥነቱ አጠያያቂ ምግባሩ በጄኔራል ሊ የተከሰሱበት ክስ ኢላማ ሆናለች። ጎድዳርድ እ.ኤ.አ. ." ዋሽንግተን መለሰ፣ ጎድዳርድ የሚፈልገውን እንዲያትም እና "... የማያዳላ እና የማይናቅ አለም" እንዲፈቅድላቸው የራሳቸውን ድምዳሜ እንዲሰጡ ነገረው። የቦስተን ከበባ በ1775 መጀመሪያ ላይ፣ እያደገ ለመጣው የአመጽ እንቅስቃሴ ምላሽ፣ ለንደን ቦስተን እንዲይዝ በጄኔራል ቶማስ ጌጅ የሚታዘዝ የብሪታንያ ጦር ላከ። በከተማዋ ላይ ምሽጎችን አቆሙ, ለማጥቃት የማይቻል አድርገውታል. የተለያዩ የአካባቢ ሚሊሻዎች ከተማዋን ከበቡ እና ብሪታኒያዎችን ውጤታማ በሆነ መንገድ በማጥመድ ግጭት ተፈጠረ። ዋሽንግተን ወደ ቦስተን ሲያቀና የሰልፉ ቃል ከእርሱ በፊት ነበር፣ እና በሁሉም ቦታ ሰላምታ ተሰጠው። ቀስ በቀስ የአርበኞች ግንባር ምልክት ሆነ። እ.ኤ.አ. ሐምሌ 2 ቀን 1775 ፓትሪዮት በአቅራቢያው በሚገኘው ባንከር ሂል ከተሸነፈ ከሁለት ሳምንታት በኋላ የካምብሪጅ ፣ የማሳቹሴትስ ዋና መሥሪያ ቤትን አቋቋመ እና አዲሱን ጦር እዚያ መረመረ ፣ ግን ዲሲፕሊን የሌለው እና መጥፎ አለባበስ ያለው ሚሊሻ አገኘ። ከተመካከረ በኋላ፣ የቤንጃሚን ፍራንክሊን የተጠቆመ ማሻሻያዎችን አስጀምሯል - ወታደሮቹን በመቆፈር እና ጥብቅ ተግሣጽ፣ ግርፋት እና እስራት ያስገባ። ዋሽንግተን ሹማምንቱን የውትድርና ውጤታማነትን ለማረጋገጥ የተቀጣሪዎችን ብቃት እንዲለዩ እና ብቃት የሌላቸውን መኮንኖች በማንሳት ትእዛዝ አስተላለፈ። የተማረኩትን የአርበኞች ግንቦት 7 መኮንኖችን ከእስር እንዲፈታ እና በሰብአዊነት እንዲይዛቸው ለቀድሞ የበላይ ለሆነው ለጌጅ ተማጽኗል። በጥቅምት 1775 ንጉስ ጆርጅ ሳልሳዊ ቅኝ ግዛቶቹ ግልጽ በሆነ አመጽ ላይ መሆናቸውን አውጀው እና ጄኔራል ጌጅን በብቃት ማነስ ምክንያት ከትዕዛዝ ነፃ አውጥቶ በጄኔራል ዊልያም ሃው ተክቷል። የአጭር ጊዜ የምዝገባ ጊዜ በማለፉ እና በጥር 1776 በግማሽ ቀንሶ ወደ 9,600 ሰዎች የተቀነሰው ኮንቲኔንታል ጦር፣ ከሚሊሻዎች ጋር መሟላት ነበረበት እና ከፎርት ቲኮንዴሮጋ በተያዘ ከባድ መሳሪያ ከኖክስ ጋር ተቀላቅሏል። የቻርለስ ወንዝ ሲቀዘቅዝ ዋሽንግተን ቦስተን ለመሻገር እና ለመውረር ጓጉታ ነበር፣ ነገር ግን ጀነራል ጌትስ እና ሌሎች ያልሰለጠኑ ሚሊሻዎች በደንብ የታሰሩ ምሽጎችን ይቃወማሉ። ዋሽንግተን እንግሊዛውያንን ከከተማዋ ለማስወጣት በቦስተን 100 ጫማ ከፍታ ላይ ያለውን የዶርቼስተር ሃይትስ ጥበቃ ለማድረግ ሳትወድ ተስማምታለች። ማርች 9፣ በጨለማ ተሸፍኖ፣ የዋሽንግተን ወታደሮች የኖክስን ትላልቅ ሽጉጦች አምጥተው በቦስተን ወደብ የብሪታንያ መርከቦችን ደበደቡ። በማርች 17፣ 9,000 የብሪታንያ ወታደሮች እና ታማኞች በ120 መርከቦች ላይ ተሳፍረው ቦስተን ለአስር ቀናት ያህል የተመሰቃቀለ ስደት ጀመሩ። ብዙም ሳይቆይ ዋሽንግተን ከተማዋን እንዳትዘርፍ በግልፅ ትዕዛዝ ከ500 ሰዎች ጋር ወደ ከተማዋ ገባ። በኋላ በሞሪስታውን፣ ኒው ጀርሲ እንዳደረገው የፈንጣጣ በሽታ መከላከያ ክትባቶች ከፍተኛ ውጤት እንዲሰጡ አዘዘ። በቦስተን ውስጥ ወታደራዊ ስልጣንን ከመጠቀም ተቆጥቧል, የሲቪል ጉዳዮችን በአካባቢው ባለስልጣናት እጅ ውስጥ ጥሏል. የኩቤክ ወረራ የኩቤክ ወረራ (ሰኔ 1775 – ኦክቶበር 1776፣ ፈረንሣይ፡ ወረራ ዱ ኪቤክ) በአሜሪካ አብዮታዊ ጦርነት ወቅት አዲስ በተቋቋመው አህጉራዊ ጦር የመጀመሪያው ትልቅ ወታደራዊ ተነሳሽነት ነበር። ሰኔ 27 ቀን 1775 ኮንግረስ ለጄኔራል ፊሊፕ ሹለር እንዲመረምር ፈቀደለት እና ተገቢ መስሎ ከታየ ወረራ እንዲጀምር ፈቀደ። ቤኔዲክት አርኖልድ ለትእዛዙ አልፏል፣ ወደ ቦስተን ሄዶ ጄኔራል ጆርጅ ዋሽንግተን በእርሳቸው ትእዛዝ ወደ ኩቤክ ከተማ ደጋፊ ኃይል እንዲልክ አሳመነ። የዘመቻው አላማ የኩቤክ ግዛትን (የአሁኗ ካናዳ አካል) ከታላቋ ብሪታንያ ነጥቆ ፈረንሳይኛ ተናጋሪ ካናዳውያንን ከአስራ ሶስት ቅኝ ግዛቶች ጎን ያለውን አብዮት እንዲቀላቀሉ ማሳመን ነበር። አንድ ጉዞ ፎርት ቲኮንዴሮጋን ለቆ በሪቻርድ ሞንትጎመሪ፣ ፎርት ሴይንት ጆንስን ከበባ እና ማረከ፣ እና ሞንትሪያል ሲይዝ የብሪቲሽ ጄኔራል ጋይ ካርሌተንን ለመያዝ ተቃርቧል። በቤኔዲክት አርኖልድ የሚመራው ሌላኛው ጉዞ ከካምብሪጅ፣ ማሳቹሴትስ ተነስቶ በታላቅ ችግር በሜይን ምድረ በዳ ወደ ኩቤክ ከተማ ተጓዘ። ሁለቱ ኃይሎች እዚያ ተቀላቅለዋል, ነገር ግን በታህሳስ 1775 በኩቤክ ጦርነት ተሸነፉ. የሎንግ ደሴት ጦርነት ከዚያም ዋሽንግተን ወደ ኒውዮርክ ከተማ አቀና፣ ኤፕሪል 13፣ 1776 ደረሰ፣ እና የሚጠበቀውን የብሪታንያ ጥቃት ለማክሸፍ ምሽግ መገንባት ጀመረ። የቦስተን ዜጎች በእንግሊዝ ወታደሮች በወረራ ጊዜ ይደርስባቸው የነበረውን ግፍ ለማስቀረት፣ ወራሪው ሰራዊቱ ሲቪሎችንና ንብረቶቻቸውን በአክብሮት እንዲይዟቸው አዘዘ። የኒውዮርክ ታማኝ ከንቲባ ዴቪድ ማቲውስን ጨምሮ እሱን ለመግደል ወይም ለመያዝ የተደረገ ሴራ ተገኝቶ ከሽፏል፣በዚህም የተሳተፉ ወይም ተባባሪ የሆኑ 98 ሰዎች በቁጥጥር ስር ዋሉ (56ቱ ከሎንግ ደሴት (ኪንግስ (ብሩክሊን) እና ኩዊንስ አውራጃዎች) የመጡ ናቸው። የዋሽንግተን ጠባቂ ቶማስ ሂኪ በአመፅና በግፍ ተሰቅሏል ።ጄኔራል ሃው የተሰጣቸውን ጦር ከእንግሊዝ የጦር መርከቦች ጋር ከሃሊፋክስ ወደ ኒውዮርክ በማጓጓዝ ከተማዋ አህጉሪቱን ለማስጠበቅ ቁልፍ እንደሆነች በማወቁ የእንግሊዝ ጦርነትን የመራ ጆርጅ ዠርማን በእንግሊዝ ውስጥ በአንድ “በወሳኝ ምት” እንደሚሸነፍ ታምኗል።የብሪታንያ ሃይሎች ከመቶ በላይ መርከቦችን እና በሺዎች የሚቆጠሩ ወታደሮችን ጨምሮ ከተማይቱን ለመክበብ እ.ኤ.አ ሀምሌ 2 ቀን ወደ ስታተን ደሴት መድረስ ጀመሩ።የነጻነት መግለጫ ከወጣ በኋላ። በጁላይ 4 ላይ ተቀባይነት አግኝቷል ፣ ዋሽንግተን በጁላይ 9 አጠቃላይ ትዕዛዙ ኮንግረስ የተባበሩት መንግስታት “ነፃ እና ገለልተኛ መንግስታት” እንደሆኑ እንዳወጀ ለወታደሮቹ አሳወቀ። የሃው ሰራዊት ጥንካሬ በድምሩ 32,000 መደበኛ እና የሄሲያን አጋዥዎች፣ እና የዋሽንግተን 23,000፣ በአብዛኛው ጥሬ ምልምሎች እና ሚሊሻዎችን ያቀፈ ነበር። በነሀሴ ወር ሃው 20,000 ወታደሮችን በግሬቨሴንድ ብሩክሊን አሳርፎ ወደ ዋሽንግተን ምሽግ ቀረበ፣ ጆርጅ አመጸኞቹን የአሜሪካ ቅኝ ገዥዎች ከሃዲዎች ብሎ ሲያወጅ ዋሽንግተን ጄኔራሎቹን በመቃወም የሃው ጦር 8,000 ብቻ እንደነበረው ትክክል ባልሆነ መረጃ መዋጋትን መረጠ። በተጨማሪም ወታደሮች. በሎንግ አይላንድ ጦርነት፣ ሃው የዋሽንግተንን ጎራ በመዝመት 1,500 የአርበኝነት ሰለባ አድርጓል፣ እንግሊዛውያን ስቃይ 400. ዋሽንግተን አፈገፈጉ፣ ጄኔራል ዊልያም ሄትን በአካባቢው የወንዞችን የእጅ ሥራዎች እንዲይዙ መመሪያ ሰጠ። እ.ኤ.አ. ኦገስት 30 ጀኔራል ዊሊያም አሌክሳንደር እንግሊዛውያንን ያዙ እና ጦሩ የምስራቅ ወንዝን በጨለማ ወደ ማንሃተን ደሴት ሲሻገር ህይወት እና ቁሳቁስ ሳይጠፋ ምንም እንኳን እስክንድር ቢያዝም ሽፋን ሰጠ። በሎንግ አይላንድ ድል በመደፈር ዋሽንግተንን እንደ “ጆርጅ ዋሽንግተን፣ ኢስኩ” ላከ። በሰላም ለመደራደር በከንቱ. ዋሽንግተን ፈቃደኛ አልሆነችም ፣ እንደ ጄኔራል እና እንደ ጦር ባልደረባው ፣ እንደ “አመፀኛ” ሳይሆን በዲፕሎማሲያዊ ፕሮቶኮል እንዲገለጽ ጠየቀ ፣ ምክንያቱም የእሱ ሰዎች ከተያዙ እንደዚያ እንዳይሰቀሉ ። የሮያል የባህር ኃይል በታችኛው የማንሃተን ደሴት ላይ ያልተረጋጋ የመሬት ስራዎችን ደበደበ። ዋሽንግተን፣ በጥርጣሬ፣ ፎርት ዋሽንግተንን ለመከላከል የጄኔራሎቹ ግሪን እና ፑትናም ምክር ተቀበለች። ሊይዙት አልቻሉም፣ እና የጄኔራል ሊ ተቃውሞ ቢኖርም ዋሽንግተን ተወው፣ ሰራዊቱ ወደ ሰሜን ወደ ነጭ ሜዳ በተመለሰ። የሃው ማሳደድ ዋሽንግተን መከበብን ለማስወገድ በሃድሰን ወንዝ በኩል ወደ ፎርት ሊ እንድታፈገፍግ አስገደዳት። ሃው ወታደሮቹን በኖቬምበር ላይ በማንሃታን አሳርፎ ፎርት ዋሽንግተንን በመቆጣጠር በአሜሪካውያን ላይ ከፍተኛ ጉዳት አድርሷል። ምንም እንኳን ኮንግረስን እና ጄኔራል ግሪንን ቢወቅስም ዋሽንግተን ማፈግፈሱን የማዘግየት ሃላፊነት ነበረባት። በኒውዮርክ ያሉ ታማኞች ሃዌን እንደ ነፃ አውጪ በመቁጠር ዋሽንግተን ከተማዋን በእሳት አቃጥላለች የሚል ወሬ አወሩ። ሊ በተያዘበት ወቅት የአርበኝነት ሞራል ዝቅተኛ ደረጃ ላይ ደርሷል። አሁን ወደ 5,400 ወታደሮች ተቀንሶ፣ የዋሽንግተን ጦር በኒው ጀርሲ በኩል አፈገፈገ፣ እና ሃው ማሳደዱን አቋርጦ ፊላደልፊያ ላይ ግስጋሴውን አዘገየ እና በኒውዮርክ የክረምት ሰፈር አዘጋጀ። ደላዌርን፣ ትሬንተንን እና ፕሪንስተንን መሻገር ዋሽንግተን የዴላዌርን ወንዝ ወደ ፔንስልቬንያ ተሻገረች፣ የሊ ምትክ ጆን ሱሊቫን ከ 2,000 ተጨማሪ ወታደሮች ጋር ተቀላቀለ። የአህጉራዊ ጦር የወደፊት እጣ ፈንታ በአቅርቦት እጥረት፣ በአስቸጋሪ ክረምት፣ ጊዜው ያለፈበት ምዝበራ እና መሸሽ አጠራጣሪ ነበር። ዋሽንግተን ብዙ የኒው ጀርሲ ነዋሪዎች ታማኞች በመሆናቸው ወይም የነጻነት ተስፋን በመጠራጠራቸው ቅር ተሰኝቷል። ሃው የብሪቲሽ ጦርን ከፈለ እና ምዕራባዊ ኒው ጀርሲ እና የደላዌርን ምስራቃዊ የባህር ዳርቻ ለመያዝ የሄሲያን ጦር ጦርን በ ለጠፈ። “ድል ወይስ ሞት” ብሎ የሰየመው። ሠራዊቱ የደላዌርን ወንዝ በሦስት ክፍሎች ወደ ትሬንቶን አቋርጦ መሄድ ነበረበት፡ አንደኛው በዋሽንግተን (2,400 ወታደሮች)፣ ሌላው በጄኔራል ጀምስ ኢዊንግ እና ሦስተኛው በኮሎኔል ጆን ካድዋላደር ። ኃይሉ መከፋፈል ነበረበት፣ ዋሽንግተን የፔኒንግተን መንገድን እና ጄኔራል ሱሊቫን በወንዙ ዳርቻ ወደ ደቡብ ተጉዘዋል። የዴላዌር ማለፊያ፣ በቶማስ ሱሊ፣ 1819 (የሥነ ጥበባት ሙዚየም፣ ቦስተን) ዋሽንግተን በመጀመሪያ የዱራም ጀልባዎች ሠራዊቱን ለማጓጓዝ 60 ማይል ፍለጋ እንዲደረግ አዘዘ እና በብሪቲሽ ሊጠቀሙባቸው የሚችሉ መርከቦች እንዲወድሙ አዘዘ።ዋሽንግተን በገና ምሽት ታህሳስ 25 ቀን 1776 የዴላዌር ወንዝን ተሻገረ ፣ እሱ በግላቸው ለመያዝ አደጋ ጣለ። የጀርሲውን የባህር ዳርቻ ማስወጣት ። የእሱ ሰዎች በማክኮንኪ ፌሪ በበረዶ የተዘጋውን ወንዝ ተሻግረው በአንድ መርከብ 40 ሰዎች ይዘው ይከተላሉ። ንፋሱ ውኆቹን አንኳኳው፣ በበረዶም ተወረወረ፣ ነገር ግን ታኅሣሥ 26 ከጠዋቱ 3፡00 ላይ፣ ያለምንም ኪሳራ አቋርጠውታል። ሄንሪ ኖክስ የተፈሩ ፈረሶችን እና ወደ 18 የሚጠጉ የመስክ ጠመንጃዎችን በጠፍጣፋ-ታች ጀልባዎች ላይ በማስተዳደር ዘግይቷል። ካድዋላደር እና ኢዊንግ በበረዶው እና በኃይለኛ ሞገድ ምክንያት መሻገር አልቻሉም፣ እና ዋሽንግተንን በመጠባበቅ ላይ የነበሩት በትሬንተን ላይ ያቀደውን ጥቃት ተጠራጠሩ። ኖክስ ከደረሰ በኋላ ዋሽንግተን ሠራዊቱን ወደ ፔንስልቬንያ ሲመልስ ከመታየት ይልቅ ወታደሮቹን በሄሲያውያን ላይ ብቻ ለመውሰድ ወደ ትሬንተን ሄደ። ወታደሮቹ ከትሬንተን አንድ ማይል ርቀት ላይ ሄሲያንን አዩ፣ ስለዚህ ዋሽንግተን ኃይሉን በሁለት አምድ ከፍሎ ሰዎቹን አሰባስቦ "ወታደሮች በመኮንኖቻችሁ ጠብቁ። ለእግዚአብሔር ብላችሁ በመኮንኖቻችሁ ጠብቁ።" ሁለቱ ዓምዶች በበርሚንግሃም መስቀለኛ መንገድ ላይ ተለያይተዋል። የጄኔራል ናትናኤል ግሪን አምድ በዋሽንግተን የሚመራውን የላይኛውን የፌሪ መንገድ ወሰደ እና የጄኔራል ጆን ሱሊቫን አምድ ወደ ወንዝ መንገድ ገፋ። (ካርታውን ተመልከት።) አሜሪካውያን በዝናብ እና በበረዶ ዝናብ ዘምተዋል። ብዙዎች በደም የተጨማለቁ እግራቸው ጫማ የሌላቸው ሲሆኑ ሁለቱ በመጋለጥ ሞተዋል። ፀሐይ ስትወጣ ዋሽንግተን በሜጀር ጄኔራል ኖክስ እና በመድፍ በመታገዝ በሄሲያውያን ላይ ድንገተኛ ጥቃት ሰነዘረባቸው። ሄሲያውያን 22 ተገድለዋል (ኮሎኔል ዮሃን ራልን ጨምሮ)፣ 83 ቆስለዋል፣ እና 850 በቁሳቁስ ተማርከዋል። በትሬንተን ላይ ከተካሄደው ጦርነት በኋላ የሄሲያን ወታደሮች እጅ መስጠትን በመቀበል ዋሽንግተንን በፈረስ ላይ የሚያሳይ ሥዕል በታህሳስ 26 ቀን 1776 የሄሲያውያን ቀረጻ በትሬንተን በጆን ትሩምቡል ዋሽንግተን ደላዌር ወንዝን አቋርጦ ወደ ፔንስልቬንያ በማፈግፈግ ጥር 3 ቀን 1777 ወደ ኒው ጀርሲ በመመለስ በፕሪንስተን በብሪታንያ ሹማምንት ላይ ጥቃት በመሰንዘር 40 አሜሪካውያን ተገድለዋል ወይም ቆስለዋል እና 273 እንግሊዛውያን ተገድለዋል ወይም ተማረኩ። የአሜሪካ ጄኔራሎች ሂዩ ሜርሰር እና ጆን ካድዋላደር በብሪቲሽ እየተነዱ ነበር ሜርሰር በሟችነት ቆስሎ ነበር፣ ከዚያም ዋሽንግተን ደርሳ ሰዎቹን በመልሶ ማጥቃት ከብሪቲሽ መስመር 30 ያርድ (27 ሜትር) ገፋ። አንዳንድ የብሪታንያ ወታደሮች ለአጭር ጊዜ ቆመው ወደ ኋላ አፈገፈጉ ፣ ሌሎች ደግሞ በናሶ አዳራሽ ተሸሸጉ ፣ ይህም የኮሎኔል አሌክሳንደር ሃሚልተን መድፍ ኢላማ ሆነ ። የዋሽንግተን ወታደሮች ተከሰው፣ እንግሊዞች አንድ ሰአት ባልሞላ ጊዜ ውስጥ እጃቸውን ሰጡ እና 194 ወታደሮች መሳሪያቸውን አኖሩ። ሃው ወደ ኒው ዮርክ ከተማ አፈገፈገ እና ሠራዊቱ እስከሚቀጥለው አመት መጀመሪያ ድረስ ምንም እንቅስቃሴ አልነበረውም ። የተሟጠጠው የዋሽንግተን ኮንቲኔንታል ጦር የብሪታንያ የአቅርቦት መስመሮችን እያስተጓጎለ እና ከኒው ጀርሲ አንዳንድ ክፍሎች እያባረረ በሞሪስታውን፣ ኒው ጀርሲ የክረምቱን ዋና መሥሪያ ቤት ወሰደ። በኋላ ዋሽንግተን እንግሊዛውያን ወታደሮቹ ከመቆፈር በፊት ሰፈሩን በተሳካ ሁኔታ ማጥቃት ይችሉ እንደነበር ተናግራለች።በዋሽንግተን በትሬንተን እና በፕሪንስተን የተመዘገቡት ድሎች የአርበኝነት ሞራል እንዲታደስ እና የጦርነቱን አቅጣጫ ቀይሮ ነበር። ብሪቲሽ አሁንም ኒውዮርክን ተቆጣጥሮ ነበር፣ እና ብዙ የአርበኞች ግንባር ወታደሮች ከከባድ የክረምቱ ዘመቻ በኋላ እንደገና አልተመዘገቡም ወይም አልለቀቁም። ኮንግረስ ለድጋሚ ለመመዝገብ የበለጠ ሽልማቶችን አዘጋጅቷል እና ለመልቀቅ ከፍተኛ የሆነ የወታደር ቁጥር ተግባራዊ ለማድረግ። ስልታዊ በሆነ መልኩ፣ የዋሽንግተን ድሎች ለአብዮቱ ወሳኝ ነበሩ እና የብሪታንያ ከፍተኛ ኃይል የማሳየትን ስትራቴጂ በመሻር ለጋስ ቃላትን በመስጠት። እ.ኤ.አ. በየካቲት 1777 በአሜሪካ ትሬንተን እና ፕሪንስተን ስላደረገው ድል ቃል ለንደን ደረሰ ፣ እና እንግሊዛውያን አርበኞች ያለ ምንም ቅድመ ሁኔታ ነፃነታቸውን ሊጠይቁ እንደሚችሉ ተገነዘቡ። ብራንዲዊን፣ ጀርመንታውን እና ሳራቶጋ በጁላይ 1777 የብሪቲሽ ጄኔራል ጆን በርጎይኔ የሳራቶጋን ዘመቻ ከኩቤክ ወደ ደቡብ በኩል በሻምፕላይን ሃይቅ በኩል በመምራት የሃድሰን ወንዝን መቆጣጠርን ጨምሮ ኒው ኢንግላንድን ለመከፋፈል በማሰብ ፎርት ቲኮንዴሮጋን እንደገና ያዘ። ሆኖም በብሪታንያ በኒውዮርክ በያዘው ጄኔራል ሃው ተሳስቷል፣ ሠራዊቱን ወደ ደቡብ ወደ ፊላደልፊያ በመውሰድ በአልባኒ አቅራቢያ ካለው ቡርጎይን ጋር ለመቀላቀል ወደ ሃድሰን ወንዝ ከመሄድ ይልቅ፣ ዋሽንግተን እና ጊልበርት ዱ ሞቲየር፣ ማርኲስ ዴ ላፋይቴ ሃውን ለመግጠም ወደ ፊላደልፊያ በፍጥነት ሄደ እና በጣም ደነገጠ። አርበኞች በጄኔራል ፊሊፕ ሹይለር እና ተተኪው ሆራቲዮ ጌትስ ይመሩበት በነበረው በኒውዮርክ ሰሜናዊ የቡርጎይን እድገት ይወቁ። ብዙ ልምድ ያላቸዉ የዋሽንግተን ጦር በፊላደልፊያ በተካሄደዉ ጦርነት ተሸንፏል። ሃው በሴፕቴምበር 11, 1777 በብራንዲዊን ጦርነት ዋሽንግተንን በማሸነፍ ያለምንም ተቀናቃኝ ወደ የሀገሪቱ ዋና ከተማ ፊላደልፊያ ዘምቷል። በጥቅምት ወር በጀርመንታውን በብሪቲሽ ላይ የአርበኝነት ጥቃት አልተሳካም። ሜጀር ጀነራል ቶማስ ኮንዌይ አንዳንድ የኮንግረስ አባላት (ኮንዌይ ካባል እየተባለ የሚጠራው) ዋሽንግተንን ከትእዛዝ ለማንሳት በፊላደልፊያ በደረሰው ኪሳራ ምክንያት እንዲያስቡ አነሳስቷቸዋል። የዋሽንግተን ደጋፊዎች ተቃወሙት፣ እና በመጨረሻ ከብዙ ውይይት በኋላ ጉዳዩ ተቋርጧል። ሴራው ከተጋለጠ በኋላ ኮንዌይ ለዋሽንግተን ይቅርታ ጠየቀ እና ስራውን ለቆ ወደ ፈረንሳይ ተመለሰ። ዋሽንግተን በሰሜን የሳራቶጋ ዘመቻ ወቅት የሃው እንቅስቃሴዎች ያሳስባቸው ነበር፣ እና ቡርጎይን ከኩቤክ ወደ ደቡብ ወደ ሳራቶጋ እንደሚሄድም ያውቅ ነበር። ዋሽንግተን የጌትስን ጦር ለመደገፍ አንዳንድ አደጋዎችን ወስዳ ወደ ሰሜን ከጄኔራሎች ቤኔዲክት አርኖልድ፣ በጣም ኃይለኛው የመስክ አዛዥ እና ቤንጃሚን ሊንከን ጋር ማጠናከሪያዎችን ላከ። እ.ኤ.አ. ኦክቶበር 7፣ 1777 ቡርጎይን ቤሚስ ሃይትስን ለመውሰድ ሞከረ ነገር ግን ከሃው ድጋፍ ተገለለ። ወደ ሳራቶጋ ለመሸሽ ተገደደ እና በመጨረሻም ከሳራቶጋ ጦርነቶች በኋላ እጅ ሰጠ። ዋሽንግተን እንደጠረጠረው የጌትስ ድል ተቺዎቹን አበረታ። የህይወት ታሪክ ተመራማሪው ጆን አልደን፣ "የዋሽንግተን ሀይሎች ሽንፈት እና በላይኛው ኒውዮርክ ሃይሎች በአንድ ጊዜ ያገኙት ድል መነፃፀሩ የማይቀር ነበር።" ከጆን አዳምስ ትንሽ ክሬዲት ጨምሮ ለዋሽንግተን ያለው አድናቆት እየቀነሰ ነበር። የብሪታንያ አዛዥ ሃው በግንቦት 1778 ሥልጣናቸውን ለቀቁ፣ አሜሪካን ለዘላለም ለቀቁ፣ እና በሰር ሄንሪ ክሊንተን ተተኩ። ሸለቆ አንጥረኛ እና ሞንማውዝ 11,000 ያህሉ የዋሽንግተን ጦር በታኅሣሥ 1777 ከፊላደልፊያ በስተሰሜን በሚገኘው ቫሊ ፎርጅ ወደሚገኘው የክረምቱ ሠፈር ገባ። በስድስት ወራት ጊዜ ውስጥ ከ2,000 እስከ 3,000 የሚደርሱ ሰዎች በከባድ ብርድ ለሞት ተዳርገዋል፣ ይህም በአብዛኛው በበሽታ እና በምግብ፣ አልባሳት እና መጠለያ እጦት ነበር። ይህ በንዲህ እንዳለ፣ እንግሊዛውያን በፖውንድ ስተርሊንግ ለሚገዙ አቅርቦቶች እየከፈሉ በፊላደልፊያ በምቾት ተከፋፍለው ነበር፣ ዋሽንግተን ግን በተቀነሰ የአሜሪካ የወረቀት ገንዘብ ታገለ። ጫካው ብዙም ሳይቆይ በጨዋታ ተዳክሞ ነበር፣ እና በየካቲት ወር ሞራላቸው እየቀነሰ እና መራቅ ጨመረ። ዋሽንግተን ለኮንቲኔንታል ኮንግረስ አቅርቦቶች ተደጋጋሚ አቤቱታዎችን አቅርባለች። የሰራዊቱን ሁኔታ ለመፈተሽ የኮንግረሱን ልዑካን ተቀብሎ የሁኔታውን አጣዳፊነት በመግለጽ "አንድ ነገር መደረግ አለበት, አስፈላጊ ለውጦች መደረግ አለባቸው" በማለት አውጇል. ኮንግረስ አቅርቦቱን እንዲያፋጥን ሀሳብ አቅርቧል፡ ኮንግረስ ደግሞ የኮሚሽኑን ክፍል በማደራጀት የሰራዊቱን አቅርቦት መስመሮች ለማጠናከር እና የገንዘብ ድጋፍ ለማድረግ ተስማምቷል። በፌብሩዋሪ መገባደጃ ላይ አቅርቦቶች መምጣት ጀመሩ። ዋሽንግተን ወታደሮቹን በ ሞንማውዝ, አማኑኤል ሉዝ በማሰባሰብ ላይ ባሮን ፍሬድሪች ዊልሄልም ቮን ስቱበን ያላሰለሰ ቁፋሮ ብዙም ሳይቆይ የዋሽንግተን ምልምሎችን ወደ ዲሲፕሊን ተዋጊ ሃይል ለወጠው እና የታደሰው ጦር በሚቀጥለው አመት መጀመሪያ ላይ ከቫሊ ፎርጅ ወጣ። ዋሽንግተን ቮን ስቱበንን ወደ ሜጀር ጄኔራል ከፍ በማድረግ የሰራተኞች አለቃ አደረገችው። እ.ኤ.አ. በ 1778 መጀመሪያ ላይ ፈረንሳዮች ለቡርጎይን ሽንፈት ምላሽ ሰጡ እና ከአሜሪካኖች ጋር የሕብረት ስምምነት ገቡ። ኮንቲኔንታል ኮንግረስ በግንቦት ወር ላይ ስምምነቱን አጽድቆታል፣ ይህም የፈረንሳይ በብሪታንያ ላይ ጦርነት ማወጅ ነው። ሰኔ እና ዋሽንግተን የአሜሪካ እና የፈረንሳይ ጄኔራሎች የጦር ካውንስል ጠሩ። በሞንማውዝ ጦርነት ላይ በማፈግፈግ ብሪቲሽ ላይ ከፊል ጥቃትን መረጠ; እንግሊዛውያን በሃው ተከታይ ጄኔራል ሄንሪ ክሊንተን ታዘዙ። ጄኔራሎች ቻርለስ ሊ እና ላፋዬት ዋሽንግተን ሳታውቅ ከ4,000 ሰዎች ጋር ተንቀሳቅሰዋል እና የመጀመሪያውን ጥቃታቸውን በሰኔ 28 ቀን 2010 ዓ.ም. ዋሽንግተን ሊ እፎይታ አግኝታለች እና ሰፊ ጦርነት ካደረገ በኋላ አቻ ውጤት አገኘች። ምሽት ላይ እንግሊዞች ወደ ኒውዮርክ ማፈግፈግ ቀጠሉ፣ እና ዋሽንግተን ሰራዊቱን ከከተማዋ ውጭ አስወጣ። ሞንማውዝ በሰሜን ውስጥ የዋሽንግተን የመጨረሻ ጦርነት ነበር; ለእንግሊዝ ብዙም ዋጋ ከሌላቸው ከተሞች ይልቅ የሰራዊቱን ደህንነት ከፍ አድርጎ ይመለከተው ነበር። ዌስት ፖይንት ስለላ በብሪቲሽ ላይ የስለላ ስርዓት በመንደፍ ዋሽንግተን "የአሜሪካ የመጀመሪያ ሰላይ ጌታ" ሆነች ። በ 1778 ፣ ሜጀር ቤንጃሚን ታልማጅ በዋሽንግተን አቅጣጫ በኒውዮርክ ስለ ብሪታንያ በድብቅ መረጃ ለመሰብሰብ የኩላፐር ሪንግን ፈጠረ ። ዋሽንግተን በቤኔዲክት አርኖልድ ታማኝ አለመሆንን ችላ ነበር ። በብዙ ጦርነቶች ራሱን የለየ። እ.ኤ.አ. በ1780 አጋማሽ ላይ አርኖልድ ዋሽንግተንን ለመጉዳት እና ዌስት ፖይንትን በሃድሰን ወንዝ ላይ ቁልፍ የሆነውን የአሜሪካን የመከላከያ ቦታ ለመያዝ የታሰበ ሚስጥራዊነት ያለው መረጃ ለእንግሊዛዊው ሰላይ አለቃ ጆን አንድሬ መስጠት ጀመረ። የታሪክ ተመራማሪዎች ለአርኖልድ ክህደት በተቻለ መጠን ለታዳጊ ወጣቶች እድገትን በማጣት ቁጣውን ገልፀዋል ። መኮንኖች፣ ወይም ከኮንግረሱ ተደጋጋሚ ትንሽ። እሱ ደግሞ በከፍተኛ ዕዳ ውስጥ ነበር፣ ከጦርነቱ ትርፍ እያገኘ፣ እና በመጨረሻ በወታደራዊ ፍርድ ቤት በዋሽንግተን ድጋፍ በማጣቱ ቅር ተሰኝቷል። በሠራዊቱ ውስጥ ከቆየ በኋላ የተሰራው የዋሽንግተን የተቀረጸ ጽሑፍ። አርኖልድ የዌስት ፖይንትን ትዕዛዝ ደጋግሞ ጠይቋል፣ እና ዋሽንግተን በመጨረሻ በኦገስት ተስማማ። አርኖልድ አንድሬን ሴፕቴምበር 21 ላይ አገኘው፣ ጦር ሰፈሩን እንዲቆጣጠር እቅድ ሰጠው። የሚሊሻ ሃይሎች አንድሬን ያዙ እና እቅዶቹን አገኙ፣ ነገር ግን አርኖልድ ወደ ኒውዮርክ ሸሸ። ዋሽንግተን ምንም አይነት ችግር እንዳይፈጠር ለመከላከል በአርኖልድ ስር በአርኖልድ ስር የተቀመጡትን አዛዦች አስታወሰ፣ ነገር ግን የአርኖልድን ሚስት ፔጊን አልጠረጠረም። ዋሽንግተን በዌስት ፖይንት የግል ትዕዛዙን ተቀበለች እና መከላከያዋን አደራጀች። የአንድሬ የስለላ ወንጀል የሞት ፍርድ ተጠናቀቀ እና ዋሽንግተን በአርኖልድ ምትክ ወደ ብሪታንያ እንድትመልስ ጠየቀች ፣ ግን ክሊንተን ፈቃደኛ አልሆነም። አንድሬ በጥቅምት 2, 1780 ተሰቀለ፣ ምንም እንኳን የመጨረሻ ጥያቄው የተኩስ ቡድን እንዲገጥመው፣ ሌሎች ሰላዮችን ለመከላከል ቢሆንም የደቡብ ቲያትር እና ዮርክታውን እ.ኤ.አ. በ 1778 መገባደጃ ላይ ጄኔራል ክሊንተን 3,000 ወታደሮችን ከኒውዮርክ ወደ ጆርጂያ በመላክ በ2,000 የእንግሊዝ እና የታማኝ ወታደሮች ተጠናክሮ በሳቫና ላይ ደቡባዊ ወረራ ጀመረ። የአርበኞች እና የፈረንሳይ የባህር ኃይል ሃይሎች የብሪታንያ ጦርነትን የሚያጠናክሩትን ጥቃት መመከት ጀመሩ። እ.ኤ.አ. በ1779 አጋማሽ ላይ ዋሽንግተን የብሪታንያ የህንድ አጋሮችን ከኒውዮርክ ለማስወጣት የስድስቱ ብሄሮች የኢሮብ ተዋጊዎችን አጠቃ። በምላሹ የሕንድ ተዋጊዎች በዋልተር በትለር ከሚመሩት ከታማኝ ጠባቂዎች ጋር ተቀላቅለው በሰኔ ወር ከ200 በላይ ድንበር ጠባቂዎችን ገድለው በፔንስልቬንያ የሚገኘውን ዋዮሚንግ ሸለቆን አጠፉ። ዋሽንግተን የበቀል እርምጃ የወሰደችው ጄኔራል ጆን ሱሊቫን የኢሮብ መንደሮችን “ጠቅላላ ውድመት እና ውድመት” ለማስፈጸም እና ሴቶቻቸውን እና ልጆቻቸውን እንዲይዝ ትእዛዝ በመስጠት ነው። ማምለጥ የቻሉት ወደ ካናዳ ተሰደዱ። የዋሽንግተን ወታደሮች በ1779–1780 ክረምት በሞሪስታውን ኒው ጀርሲ ወደሚገኝ ክፍል ሄዱ እና በጦርነቱ ወቅት በጣም የከፋው ክረምት ገጠማቸው፣ የሙቀት መጠኑም ከቅዝቃዜ በታች ነበር። የኒውዮርክ ወደብ በረዷማ ነበር፣ በረዶ እና በረዶ ለሳምንታት መሬቱን ሸፈነው፣ እና ወታደሮቹ ድጋሚ አቅርቦት አጡ። ክሊንተን 12,500 ወታደሮችን አሰባስቦ በጃንዋሪ 1780 ቻርለስታውን ደቡብ ካሮላይና ላይ ወረረ፣ 5,100 አህጉራዊ ወታደሮች የነበሩትን ጄኔራል ቤንጃሚን ሊንከንን አሸንፏል። ብሪታኒያዎች ምንም የአርበኝነት ተቃውሞ በሌለበት በሰኔ ወር ደቡብ ካሮላይና ፒዬድሞንትን ያዙ። ክሊንተን ወደ ኒውዮርክ በመመለስ በጄኔራል ቻርለስ ኮርንዋሊስ የሚታዘዙትን 8,000 ወታደሮችን ትቶ ሄደ። ኮንግረስ ሊንከንን በሆራቲዮ ጌትስ ተክቷል; በደቡብ ካሮላይና አልተሳካለትም እና በዋሽንግተን በ ናትናኤል ግሪን ምርጫ ተተካ ፣ ግን እንግሊዛውያን ደቡብን በእጃቸው ያዙ። ነገር ግን ዋሽንግተን እንደገና ተበረታታ, ነገር ግን ላፋይቴ ብዙ መርከቦችን, ሰዎችን እና ቁሳቁሶችን ከፈረንሳይ ሲመለስ እና 5,000 አንጋፋ የፈረንሳይ ወታደሮች በማርሻል ሮቻምቤው የሚመሩ በጁላይ 1780 ኒውፖርት, ሮድ አይላንድ ሲደርሱ. የፈረንሳይ የባህር ኃይል ሃይሎች በአድሚራል ግራሴ እየተመሩ. እና ዋሽንግተን ሮቻምቤው መርከቦቹን ወደ ደቡብ በማንቀሳቀስ በአርኖልድ ወታደሮች ላይ የጋራ የመሬት እና የባህር ኃይል ጥቃት እንዲሰነዝር አበረታታቸው። የዋሽንግተን ጦር በታኅሣሥ 1780 በኒው ዊንሶር ኒውዮርክ ወደሚገኝ የክረምት ሰፈር ገባ፣ እና ዋሽንግተን ኮንግረስ እና የመንግስት ባለስልጣናት ሰራዊቱ “እስከ አሁን ባጋጠማቸው ችግሮች መታገሉን እንደማይቀጥል” ተስፋ በማድረግ አቅርቦቶችን እንዲያፋጥኑ አሳስቧል። በማርች 1, 1781 ኮንግረስ የኮንፌዴሬሽን አንቀጾችን አጽድቋል, ነገር ግን በማርች 2 ላይ ተግባራዊ የተደረገው መንግስት ታክስ የመጣል ስልጣን አልነበረውም, እናም ግዛቶችን በአንድነት እንዲይዝ አድርጓል. ጄኔራል ክሊንተን ቤኔዲክት አርኖልድን ከ1,700 ወታደሮች ጋር አሁን የብሪታኒያ ብርጋዴር ጄኔራል ወደ ቨርጂኒያ ላከው ፖርትስማውዝን ያዙ እና ከዚያ ሆነው በአርበኞቹ ላይ ወረራ እንዲያካሂዱ። ዋሽንግተን የአርኖልድን ጥረት ለመቋቋም ላፋይትን ወደ ደቡብ በመላክ ምላሽ ሰጠች። ዋሽንግተን መጀመሪያ ላይ ትግሉን ወደ ኒውዮርክ ለማምጣት ተስፋ አድርጋ፣ የብሪታንያ ጦርን ከቨርጂኒያ በማውጣት ጦርነቱን እዚያው እንዲያጠናቅቅ ቢያደርግም ሮቻምቤው ግን በቨርጂኒያ የሚገኘው ኮርንዋሊስ የተሻለ ኢላማ እንደሆነ ለግራሴ መክሯል። የግሬስ መርከቦች ከቨርጂኒያ የባህር ዳርቻ ደረሱ፣ እና ዋሽንግተን ጥቅሙን አይታለች። በኒውዮርክ ወደ ክሊንተን አመራረጠ፣ ከዚያም ወደ ደቡብ ወደ ቨርጂኒያ አቀና። ጄኔራሎች ዋሽንግተን እና ሮቻምቤው፣ ከሃይቁ ድንኳን ፊት ለፊት ቆመው፣ በዮርክታውን ጥቃት ከመፈጸሙ በፊት የመጨረሻ ትዕዛዝ ሲሰጡ የዮርክታውን ከበባ፣ ጄኔራሎች ዋሽንግተን እና ሮቻምቤው ከጥቃቱ በፊት የመጨረሻ ትእዛዝ ይሰጣሉ የዮርክታውን ከበባ በጄኔራል ዋሽንግተን የሚመራ የአህጉራዊ ጦር ጥምር ጦር፣ የፈረንሳይ ጦር በጄኔራል ኮምቴ ደ ሮቻምቤው እና በአድሚራል ደ ግራሴ የሚታዘዘው የፈረንሣይ ባህር ኃይል የኮርዋሊስ እንግሊዛዊ ሽንፈት የተቀናጀ የተባበሩት መንግስታት ወሳኝ ድል ነበር። ኃይሎች. እ.ኤ.አ. ነሐሴ 19 በዋሽንግተን እና በሮቻምቤው መሪነት ወደ ዮርክታውን የሚደረገው ጉዞ ተጀመረ፣ እሱም አሁን "የተከበረው ሰልፍ" በመባል ይታወቃል። ዋሽንግተን 7,800 ፈረንሳውያን፣ 3,100 ሚሊሻዎች እና 8,000 አህጉራዊ ጦር ሰራዊት አዛዥ ነበረች። በከበባ ጦርነት ውስጥ ጥሩ ልምድ ያልነበረው ዋሽንግተን የጄኔራል ሮቻምቤው ፍርድን በማጣቀስ እና እንዴት መቀጠል እንዳለበት ምክሩን ተጠቅሟል። ሆኖም ሮቻምቤው የዋሽንግተንን ሥልጣን እንደ ጦርነቱ አዛዥ ሆኖ አያውቅም። በሴፕቴምበር መገባደጃ ላይ የአርበኝነት-የፈረንሳይ ሃይሎች ዮርክታውን ከበቡ፣ የብሪታንያ ጦርን አስገቡ እና የብሪታንያ ማጠናከሪያዎችን በሰሜን ከ ክሊንተን ከለከሉ፣ የፈረንሳይ የባህር ሃይል ደግሞ በቼሳፒክ ጦርነት አሸናፊ ሆነ። የመጨረሻው የአሜሪካ ጥቃት በዋሽንግተን በተተኮሰ ጥይት ተጀመረ። በጥቅምት 19, 1781 በብሪታንያ እጅ በመስጠት ከበባው አብቅቷል ። ከ 7,000 በላይ የብሪታንያ ወታደሮች በጦርነት እስረኞች ተደርገዋል, በአሜሪካ አብዮታዊ ጦርነት የመጨረሻው ትልቅ የመሬት ጦርነት. ዋሽንግተን ለሁለት ቀናት የመገዛት ውልን ድርድር ያደረገች ሲሆን ኦፊሴላዊው የፊርማ ሥነ ሥርዓት በጥቅምት 19 ተካሂዷል። ኮርንዋሊስ መታመሙን ተናግሯል እና አልተገኘም ነበር፣ ጄኔራል ቻርለስ ኦሃራን እንደ ተወካይ ላከ። እንደ በጎ ፈቃድ መግለጫ፣ ዋሽንግተን ለአሜሪካውያን፣ ፈረንሣይ እና ብሪቲሽ ጌ ማንቀሳቀስ እና መልቀቂያ በሚያዝያ 1782 የሰላም ድርድር ሲጀመር እንግሊዞችም ሆኑ ፈረንሳዮች ቀስ በቀስ ሰራዊታቸውን ማስወጣት ጀመሩ። የአሜሪካ ግምጃ ቤት ባዶ ነበር፣ ደሞዝ ያልተከፈለ እና ደሞዝ የሚሉ ወታደሮች የኮንግረሱን ስብሰባ እንዲቋረጥ አስገደዱ፣ እና ዋሽንግተን በማርች 1783 የኒውበርግ ሴራን በማፈን ሁከትን አስወገደ። ኮንግረስ ለባለሥልጣናቱ የአምስት ዓመት ጉርሻ እንደሚሰጥ ቃል ገብቷል። ዋሽንግተን ለሠራዊቱ ያደገውን የ450,000 ዶላር ሂሳብ አስገባ። ሂሳቡ ብዙ ገንዘብ ስለመኖሩ ግልጽ ያልሆነ እና ሚስቱ ዋና መሥሪያ ቤቱን በመጎብኘት ያወጣችውን ወጪ ያካተተ ቢሆንም ሒሳቡ ተፈታ። በሚቀጥለው ወር፣ በአሌክሳንደር ሃሚልተን የሚመራ የኮንግረሱ ኮሚቴ ሰራዊቱን ለሰላም ጊዜ ማስተካከል ጀመረ። በነሀሴ 1783 ዋሽንግተን ስለ ሰላም ማቋቋሚያ በሰጠው አስተያየት የሰራዊቱን አመለካከት ለኮሚቴው ሰጠ። ኮንግረስ የቆመ ጦር እንዲይዝ፣ የተለያዩ የመንግስት አካላትን "ብሔራዊ ሚሊሻ" እንዲፈጥር እና የባህር ኃይል እና ብሔራዊ ወታደራዊ አካዳሚ እንዲቋቋም መክሯል። በሴፕቴምበር 3, 1783 የፓሪስ ስምምነት የተፈረመ ሲሆን ታላቋ ብሪታንያ የዩናይትድ ስቴትስን ነፃነት በይፋ ተቀበለች. ከዚያም ዋሽንግተን ሠራዊቱን በትኖ ለወታደሮቹ የመሰናበቻ ንግግር በኖቬምበር 2. በዚህ ጊዜ ዋሽንግተን የብሪታንያ ጦር በኒውዮርክ ሲወጣ በበላይነት ተቆጣጠረች እና በሰልፍ እና በክብረ በዓላት ተቀበለችው። እዚያም ኮሎኔል ሄንሪ ኖክስ የዋና አዛዥነት ማዕረግ እንደተሰጣቸው አስታውቋል። ዋሽንግተን እና ገዥው ጆርጅ ክሊንተን በኖቬምበር 25 ከተማዋን መደበኛ ያዙ። በታህሳስ 1783 መጀመሪያ ላይ ዋሽንግተን መኮንኖቹን በፍራውንስ ታቨርን ተሰናብቶ ከዚያ ብዙም ሳይቆይ ዋና አዛዥነቱን ለቀቀ እና ወታደራዊ ትዕዛዙን እንደማይለቅ የታማኝ ትንበያዎችን ውድቅ አደረገ። ዩኒፎርም ለብሶ ለመጨረሻ ጊዜ ለብሶ ለኮንግረሱ መግለጫ ሰጥቷል፡- “የምወዳትን አገራችንን ጥቅም ሁሉን ቻይ በሆነው አምላክ ጥበቃ ላይ በማመስገን ይህንን የኦፊሴላዊ ሕይወቴን የመጨረሻ ተግባር መዝጋት በጣም አስፈላጊ ተግባር እንደሆነ እቆጥረዋለሁ። የዋሽንግተን መልቀቂያ በአገር ውስጥ እና በውጪ የተወደሰ ሲሆን አዲሲቷ ሪፐብሊክ ወደ ትርምስ እንደማትቀየር ተጠራጣሪ ዓለምን አሳይቷል። በዚያው ወር ዋሽንግተን የሲንሲናቲ ማኅበር ፕሬዚዳንት ጄኔራል ተሾመ፣ አዲስ የተቋቋመው የአብዮታዊ ጦርነት መኮንኖች በዘር የሚተላለፍ ወንድማማችነት። በቀሪው የሕይወት ዘመናቸው በዚህ ኃላፊነት አገልግሏል። የአሜሪካ መሪዎች

20601

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A5%E1%8C%8D%E1%8B%9C%E1%88%AD%E1%8A%95%20%E1%88%B3%E1%8B%AD%E1%8C%A8%E1%88%9D%E1%88%AD%20%E1%8B%A8%E1%89%86%E1%8C%A0%E1%88%A8%20%E1%88%81%E1%88%8D%E1%8C%8A%E1%8B%9C%20%E1%88%B2%E1%89%86%E1%8C%A5%E1%88%AD%20%E1%8B%AD%E1%8A%96%E1%88%AB%E1%88%8D

እግዜርን ሳይጨምር የቆጠረ ሁልጊዜ ሲቆጥር ይኖራል

እግዜርን ሳይጨምር የቆጠረ ሁልጊዜ ሲቆጥር ይኖራል የአማርኛ ምሳሌ ነው። እግዜርን ሳይጨምር የቆጠረ ሁልጊዜ ሲቆጥር ይኖራል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

20758

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%8D%E1%88%80%20%E1%88%88%E1%8B%88%E1%88%B0%E1%8B%B0%E1%8B%8D%20%E1%8A%AB%E1%88%B3%20%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%8A%A8%E1%8D%8D%E1%88%8D%E1%88%9D

ውሀ ለወሰደው ካሳ አይከፍልም

ውሀ ለወሰደው ካሳ አይከፍልም የአማርኛ ምሳሌ ነው። ውሀ ለወሰደው ካሳ አይከፍልም የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

21264

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%9E%E1%89%B0%E1%8A%95%20%E1%8A%A0%E1%89%B5%E1%88%AD%E1%88%B3%20%E1%8B%A8%E1%8B%88%E1%8B%B0%E1%89%80%E1%8A%95%20%E1%8A%A0%E1%8A%95%E1%88%B3

የሞተን አትርሳ የወደቀን አንሳ

የሞተን አትርሳ የወደቀን አንሳ የአማርኛ ምሳሌ ነው። የሞተን አትርሳ የወደቀን አንሳ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

20933

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%9D%E1%8A%95%E1%8C%80%E1%88%AE%20%E1%89%A2%E1%88%B0%E1%89%A0%E1%88%B0%E1%89%A5%20%E1%8B%8D%E1%88%BB%E1%8A%95%20%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%88%98%E1%8A%AD%E1%89%B5%E1%88%9D

ዝንጀሮ ቢሰበሰብ ውሻን አይመክትም

ዝንጀሮ ቢሰበሰብ ውሻን አይመክትም የአማርኛ ምሳሌ ነው። ዝንጀሮ ቢሰበሰብ ውሻን አይመክትም የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

22118

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B5%E1%88%98%E1%89%B5%20%E1%8B%8D%E1%88%B5%E1%8C%A5%20%E1%8B%8D%E1%88%B5%E1%8C%A1%E1%8A%95%20%E1%8A%A0%E1%8B%8D%E1%88%AC%20%E1%8A%93%E1%89%B5

ድመት ውስጥ ውስጡን አውሬ ናት

ድመት ውስጥ ውስጡን አውሬ ናት የአማርኛ ምሳሌ ነው። ድመት ውስጥ ውስጡን አውሬ ናት የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

20592

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A5%E1%8C%8D%E1%8B%9C%E1%88%AD%20%E1%88%B2%E1%89%86%E1%8C%A3%20%E1%89%A0%E1%8B%9D%E1%8A%93%E1%89%A5%20%E1%8A%A0%E1%88%AD%20%E1%8A%A0%E1%88%98%E1%8C%A3

እግዜር ሲቆጣ በዝናብ አር አመጣ

እግዜር ሲቆጣ በዝናብ አር አመጣ የአማርኛ ምሳሌ ነው። እግዜር ሲቆጣ በዝናብ አር አመጣ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

21052

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%98%E1%8A%A8%E1%88%AB%20%E1%88%8C%E1%88%8A%E1%89%B5%20%E1%8A%A0%E1%8B%AB%E1%88%8D%E1%89%85%E1%88%9D

የመከራ ሌሊት አያልቅም

የመከራ ሌሊት አያልቅም የአማርኛ ምሳሌ ነው። የመከራ ሌሊት አያልቅም የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

21899

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AD%E1%88%89%E1%8A%9D%20%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%88%8D%20%E1%8C%B8%E1%88%80%E1%8D%8A%20%E1%8A%A8%E1%88%99%E1%88%B4%20%E1%8B%AD%E1%8C%88%E1%8B%B5%E1%8D%8B%E1%88%8D

ይሉኝ አይል ጸሀፊ ከሙሴ ይገድፋል

ይሉኝ አይል ጸሀፊ ከሙሴ ይገድፋል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ይሉኝ አይል ጸሀፊ ከሙሴ ይገድፋል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

20556

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A5%E1%8C%85%20%E1%8A%A5%E1%88%BE%E1%88%85%E1%8A%95%20%E1%8B%AD%E1%8A%90%E1%89%85%E1%88%B0%E1%8B%8B%E1%88%8D%20%E1%8C%A5%E1%8C%8B%E1%89%A5%20%E1%88%9E%E1%89%B5%E1%8A%95%20%E1%8B%AB%E1%88%B5%E1%88%A8%E1%88%B3%E1%8B%8B%E1%88%8D

እጅ እሾህን ይነቅሰዋል ጥጋብ ሞትን ያስረሳዋል

እጅ እሾህን ይነቅሰዋል ጥጋብ ሞትን ያስረሳዋል የአማርኛ ምሳሌ ነው። እጅ እሾህን ይነቅሰዋል ጥጋብ ሞትን ያስረሳዋል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

17299

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%83%E1%88%AA%20%E1%8D%96%E1%89%B0%E1%88%AD%20%28%E1%89%B0%E1%8A%A8%E1%89%B3%E1%89%B3%E1%8B%AD%20%E1%8D%8A%E1%88%8D%E1%88%9E%E1%89%BD%29

ሃሪ ፖተር (ተከታታይ ፊልሞች)

ሃሪ ፖተር ክፍል አንድ - ዋናው መጣጥፍ: ሃሪ ፖተር ክፍል አንድ (ፊልም) ሃሪ ፖተር ክፍል ሁለት - ዋናው መጣጥፍ: ሃሪ ፖተር ክፍል ሁለት (ፊልም) ሃሪ ፖተር ክፍል ሦስት - ዋናው መጣጥፍ: ሃሪ ፖተር ክፍል ሦስት (ፊልም) ሃሪ ፖተር ክፍል አራት - ዋናው መጣጥፍ: ሃሪ ፖተር ክፍል አራት (ፊልም) ሃሪ ፖተር ክፍል አምስት - ዋናው መጣጥፍ: ሃሪ ፖተር ክፍል አምስት (ፊልም) ሃሪ ፖተር ክፍል ስድስት - ዋናው መጣጥፍ: ሃሪ ፖተር ክፍል ስድስት (ፊልም) ሃሪ ፖተር ክፍል ሰባት - ዋናው መጣጥፍ: ሃሪ ፖተር ክፍል ሰባት (ፊልም) ሃሪ ፖተር ተከታታይ ፊልሞች የአሜሪካ ፊልሞች የእንግሊዝ ፊልሞች ዩናይትድ ኪንግደም

21553

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AB%E1%88%85%E1%8B%AB%20%E1%88%B5%E1%8C%8B%20%E1%8B%8D%E1%88%AD%E1%8B%B0%E1%89%B0%E1%8A%9B%20%E1%8A%A0%E1%88%8D%E1%8C%8B%20%E1%88%8B%E1%8B%AD%20%E1%89%A2%E1%8B%AB%E1%8A%96%E1%88%A9%E1%89%B5%20%E1%8A%A5%E1%88%98%E1%88%AC%E1%89%B5%20%E1%8B%AD%E1%89%B0%E1%8A%9B

ያህያ ስጋ ውርደተኛ አልጋ ላይ ቢያኖሩት እመሬት ይተኛ

ያህያ ስጋ ውርደተኛ አልጋ ላይ ቢያኖሩት እመሬት ይተኛ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያህያ ስጋ ውርደተኛ አልጋ ላይ ቢያኖሩት እመሬት ይተኛ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

21716

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AB%E1%88%9E%E1%88%8C%20%E1%8C%A5%E1%8C%83%20%E1%89%A0%E1%8B%88%E1%8A%95%E1%8B%99%E1%8B%8B%20%E1%89%B5%E1%8A%93%E1%8D%8B

ያሞሌ ጥጃ በወንዙዋ ትናፋ

ያሞሌ ጥጃ በወንዙዋ ትናፋ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያሞሌ ጥጃ በወንዙዋ ትናፋ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

21474

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8C%89%E1%8B%B5%20%E1%8A%A0%E1%8C%88%E1%88%AD%20%E1%8C%88%E1%8A%95%E1%8D%8E%20%E1%89%A0%E1%8C%A3%E1%88%9D%20%E1%8B%AD%E1%8C%A3%E1%8D%8D%E1%8C%A3%E1%88%8D

የጉድ አገር ገንፎ በጣም ይጣፍጣል

የጉድ አገር ገንፎ በጣም ይጣፍጣል የአማርኛ ምሳሌ ነው። የጉድ አገር ገንፎ በጣም ይጣፍጣል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

20936

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%9D%E1%8A%95%E1%8C%80%E1%88%AE%20%E1%8B%A8%E1%88%AB%E1%88%B7%E1%8A%95%20%E1%8C%A0%E1%89%A3%E1%88%B3%20%E1%88%B3%E1%89%B3%E1%8B%AD%20%E1%89%A0%E1%89%A3%E1%88%8D%E1%8A%95%E1%8C%80%E1%88%AB%E1%8B%8B%20%E1%88%B3%E1%89%80%E1%89%BD

ዝንጀሮ የራሷን ጠባሳ ሳታይ በባልንጀራዋ ሳቀች

ዝንጀሮ የራሷን ጠባሳ ሳታይ በባልንጀራዋ ሳቀች የአማርኛ ምሳሌ ነው። ዝንጀሮ የራሷን ጠባሳ ሳታይ በባልንጀራዋ ሳቀች የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

12916

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8B%95%E1%89%A5%E1%88%AB%E1%8B%8D%E1%8B%AB%E1%8A%95%20%E1%89%B3%E1%88%AA%E1%8A%AD

የዕብራውያን ታሪክ

በመጽሐፍ ቅዱስ መሠረት የዕብራውያን ታሪክ በዔቦር ተወላጅ በአብርሃም (መጀመርያ አብራም ተብሎ) ይጀምራል። ከአብርሃም እስከ ሙሴ እንደ ብሉይና ሐዲስ ኪዳን አቆጣጠር አብርሃም (አብራም) ለአዳም ፳፩ኛ ትውልድ ነው። የተወለደውም ከአርፋክስድ ወገን በከለዳውያን ከተማ በከላውዴዎን ዑር ነው። ኦሪት ዘፍጥረት 11፡31 እንደሚለው፣ ይህ አብራም ከአባቱ ከታራ ቤተሠብ ጋራ ከዑር ተነሥተው ወደ ከነዓን ይሄዱ ዘንድ በካራን አገር ተቀመጡ። ስለዚህ ዑርና ካራን የተለያዩ ቦታዎች ናቸው። የከለዳውያን ዑር የሚባለው ስፍራ በአርፋክስድ ርስት ሲሆን፣ አብርሃም የደረሰበት ሥፍራ ካራን ግን በአራም ርስት በፓዳን-አራም ወይም አራም-ናሓራይም (አራም በሁለቱ ወንዞች መካከል ወይም መስጴጦምያ) ተገኘ። አብርሃም በዚህ ስፍራ በልማድም በዝምድናም ተሳስሮ አብሮ ተቀምጦ ሳለ እግዚአብሔር ተገለጠለትና እንዲህ ሲል አዘዘው። «ካገርህ ውጣ፤ ከዘመዶችህም ካባትህም ቤት ተለይ እኔ ወደማሳይህ ምድር ሂድ፤ ታላቅም ሕዝብ አደርግኻለሁ። ለበረከትም ትሆናለህ» (ዘፍ፡ ም፡ ፲፪፡ ቁ፡ ፩-፲።) ይህ ዘመን ከክርስቶስ ልደት በፊት ምናልባት 2119 ዓመት ግድም ነው። እንግዲህ አብርሃም በአንዱ እግዚአብሔር በቻ ለማምለክና እሱና ዘሩ ለእግዚአብሔር የተመረጡ እንዲሆኑ የተጠራበት ዘመን ነበር። ከዚህም ዘመን አስቀድሞ፣ ኦሪት ዘፍጥረትና መጽሐፈ ኩፋሌ እንደሚተርኩት፣ አሕዛብ ሁሉ እንደየኖኅ ልጆች ወገኖች ከባቢሎን ግንብ ሥፍራ ከሰናዖር ወደየአገራቸው ተበትነው ነበር። የካም ልጅ ከነዓን ግን የኩፋሌ ውላቸውን ፈርሶ ወደ ማዶ ባሕር በመርከብ ለመጓዝ ፈቃደኛ ሳይሆን በአርፋክስድ (በሴም) ርስት ተቀመጠና በልጁ ሲዶና ስም ከተማ ሠራ። በዚያው ዘመን አሕዛብ ሁሉ በስኅተት ተመርተው ወደ ጣኦት ቢዞሩም በከነዓን የተነሡት ሕዝቦች ልማድ በተለይ እግዚአብሔርን እንዳስጠላው ይላል። አብርሃም ከእግዚአብሔር ዘንድ እንደ ታዘዘ ከወገኖቹ ከከለዳውያን ተለይቶ ቤተሰቡን ይዞ ወንድሙን ሎጥን፤ ከነቤተሰቡ አስከትሎ ወደ ከነዓን አገር (ዛሬ ኢየሩሳሌም ወይም ፓለስቲን ወደሚባለው) ሄዶ ተቀመጠ። በዚያም ሲኖር ከሸመገለ በኋላ ይስሐቅን ከሚስቱ ከሳራ፤ እስማኤልን ከገረዱ ከአጋር ወለደ። ነገር ግን ከገረዱ የተወለደው ወደ ፊት ለአብርሃምና ለዘሩ የተመደበውን አገርና ዕድል አይወርስም ተብሎ በእግዚአብሔር ትዕዛዝ እስማኤልን ከነናቱ አስወጥቶ ወደ ፋራን በረሓ (ዐረብ) ሰደዳቸው። ዛሬ እስላሞች ሁሉ ዓረቦች በእስማኤል በኩል የአብርሃም ልጆችና ወራሾች ናቸው ይላሉ። በተለይ ፳ኤሎች ግን በአብርሃም ልጅነት የሚመኩት በደንበኛው ልጁ በይስሐቅ በኩል የመጣውን ትውልድ በመከተል ነው። አንዳንድ ክርስቲያን ደግሞ እንደ ዮሐንስ ምጥምቁ ቃል መዳን በአብርሃም ተወላጅነት የሚሰጥ አይደለም ባዮች ናቸው። (ማቴ 3፡9፤ ሉቃስ 3፡8) ይስሐቅም ከሚስቱ ከርብቃ ኤሳውንና ያዕቆብን ወለደ። ያዕቆብ የኤሳው ታናሽ ሆኖ ሳለ ብኵርናን በምስር ወጥ ከኤሳው ከገበየ በኋላ ዐሥራ ሁለቱን የእስራኤልን የነገድ አባቶች ወለደ። ከዐሥራ ሁለቱም አንዱ ከብንያም በላይ የመጨረሻው ልጅ ዮሴፍ ነው። በዛሬ አባቶች ዘንድ እንደ ተለመደ ትንሹን ዮሴፍን አባቱ ያዕቆብ ከሌሎቹ አብልጦ ይወደው ነበርና በዚሁ ቅናት የያዛቸው ወንድሞቹ ከምድያም በከነዓን በኩል ወደ ግብፅ ለሚሔድ ነጋዴ ዮሴፍን ሸጡት። ገዥውም ዮሴፍን ይዞ ወደ አገሩ ወደ ግብፅ ከገባ በኋላ ለጶጢፋር ሸጠው። ጶጢፋርም በቤቱ እንደ አሽከር አድርጎ አስቀመጠው። ጌታውም ለጉዳዩ ወደ ውጭ በሔደበት ሰዓት የጌታው ሚስት ለሥጋ ፈቃድ ተመኘችውና ጠየቀችው። እሱም «ጌታዬ ባያይ እግዚአብሔር ያያል» የሚል የሚያስደነግጥ መልስ ሰጠና እንቢ አላት። እሷ ግን ሳታፍር ሳትደነግጥ ለማስገደድ ልብሱን ብትይዘው ልብሱን ተወላትና ወደ ውጭ ሸሸ። ከዚህ በኋላ ጌትዮው ከመንገድ ሲገባ «ይኸ ለአሽከርነት ያመጣኸው ዕብራዊ ካላነቅሁሽ ብሎ ስንተናነቅ ብጮኽበት ልብሱን ጥሎኝ ሔደ» ብላ አሳየችው። ጌትዮም ነገሩን ሳይመረምር የሚስቱን ቃል ብቻ በማመን ጻድቁን እንደ ኅጢአተኛ እወህኒ ቤት አገባው። ከዚህ ከወህኒ ቤት በሕልም አፈታት ምክንያት ወጥቶ ከግብፅ ንጉሥ ከፈርዖን ጋራ ተዋወቀና ባለሟል ሆነ። ቀጥሎም ዮሴፍ የንጉሡ የፈርዖን እንደራሴ ለመሆን በቃ። በዚህ ዘመን ግብፅን ይገዙ የነበሩት የመካከለኛው መንግሥት ፈርዖኖች ነበሩ። በዚህ ዘመን በከነዓን አገር ረኃብ ተነሥቶ ነበርና፤ የሚሸመት እኽል ለመፈለግ የሸጡት ወንድሞቹ ከከነዓን ወደ ግብፅ መጡ። እሱም ወንድሞቹን ዐወቃቸው፤ የሚፈልጉትንም እኽል ሰጣቸው። የአባቱንም ሕይወት ጠይቆ ከተረዳ በኋላም ከአባታቸው ከያዕቆብና ከሚስቶቻቸው ጋራ ከከነዓን ወደ ግብፅ መጥተው እንዲቀመጡ ነገራቸው። ከዚህ በኋላ ከእግዚአብሔር ለአባታቸው ለአብርሃምና ለዘሩ የተሰጣቸውን አገራቸውን ከነዓንን ትተው ያዕቆብና ልጆቹ በድምሩ ፸ ነፍስ ሆነው ግብፅ መጥተው ተቀመጡ። ወደ ግብጽ የወረዱበት ጊዜ፣ በመጽሐፈ ኩፋሌ ሲቆጠሩ፣ ከፍጥረት 2172 ዓመታት አለፉ፣ ይህም ከክርስቶስ ልደት በፊት 1900 ዓመታት ያህል ነው። ዮሴፍ ካለፈ በኋላ፣ በአባይ ወንዝ አፍ ወይም በጌሤም ለትንሽ ጊዜ ለእጭታዊ (ለ13ኛው ሥርወ መንግሥት) ተገዥ 14ኛ ሥርወ መንግሥት ተነሣ፤ እነዚህ ከከነዓን የደረሱ ሴማዊ እረኞችና ነጋዴዎች ሲባሉ የዕብራውያን ዘመን በግብጽ ሊያብራራ ይችላል። ከሙሴ እስከ ዳዊት በግብፅ ፻ ዓመት ያኽል እንደ ተቀመጡ ዘራቸው በረከተና የግብፅን መንግሥት እማሥጋት ደረሱ። ስለዚህ በበረከቱበት በመጨረሻ ጊዜ የነበረው የግብፅ ንጉሥ በእስራኤሎች ላይ በኃዘን እስኪጮሁ ድረስ አገዛዝ አጸናባቸው። ይህ ጭቆና ሙሴ በተወለደበት ሰዓት ያህል ጀመረ። እግዚአብሔር ግን ለበረከት ትሆናላችው ብሎ ለራሱ አምልኮ የመረጣቸው ሕዝቦች ናቸውና ሥቃያቸውን ተመልክቶ አዘነላቸው። ሙሴም አድጎ ወደ ምድያም ሸሽቶ የያህዌን ራዕይ በደብረ ሲና ላይ አይቶ ሕዝቡ ከግብጽ እንዲያመልጡ ታዘዘ። በሙሴም አማካይነት በልዮ ልዮ ተአምራት ከግብፅ አወጣቸው። ፈርዖኑም ከግብጽ በር ስያባርራቸው ሥራዊቱ በታላቅ ተዓምር በቀይ ባሕር ጠፋ። የዚህ ፈርዖን መታወቂያ በሰፊ ተከረክሯል። ለምሳሌ ዳግማዊ ራምሴስ እንደ ነበር የሚያስቡ ብዙ አሉ። ሆኖም ይህ ፈርዖን የገዛ በ1200 ዓክልበ. ግድም ስለ ሆነ፣ ከዳዊት ዘመን በፊት ለእስራኤል ዘመነ መሳፍንት (በመጽሐፈ መሳፍንት) ከዘጸዓት በኋላ ጊዜው አይበቃም። በመጽሐፈ ኩፋሌ ቁጥጥር ከግብጽ ታሪክ ጋር ሲስማማ፣ ዘጸዓት የሆነው በ1661 ዓክልበ. ስለ ሆነ የጠፋው ፈርዖን መርነፍሬ አይ (ከ13ኛው ሥርወ መንግሥት) ይመስላል። በመርነፍሬ አይ ዘመን መጨረሻ፣ ዕብራውያን የወጡበት ዓመት፣ የግብጽ ኃይል እጅግ ደክሞ አንድ አሞራዊ ወገን «ሂክሶስ» ወይም 15ናው ሥርወ መንግሥት ወደ ግብጽ ስሜን ወረረ፤ እነዚህ ከከነዓን ስለ ደረሱ ብዙ ጊዜ ከእብራውያን ጋር ተደናግረዋል። ኢያሱ ወልደ ነዌ ከነዓንን እያሸነፈው፣ ሂክሶስ መላውን ግብጽ ያሸነፉ ተዋጊዎች ነበሩ፣ በ1548 ዓክልበ. ፈርዖኑ አህሞስ ሂክሶስን ከግብጽ አባረራቸው እንጂ ይህ የእብራውያን ዘጸአት አልነበረም። ለእስራኤል ወደ ፊትም የሚተዳደሩበትን ሕግ በሙሴ አማካይነት ሰጣቸው። ከዚያም በኢያሱ መሪነት የከነዓንን ነገሥታት አሸንፈው ለአባታቸው ወደ ተሰጠው ወደ ከነዓን አገር ገቡ። በአብርሃምና በያዕቆብ ጊዜ ያንድ የትልቅ ሰው ቤተሰብ ብቻ የነበሩት አሁን ግን ከያዕቆብ እስከ ሳሙኤል ድረስ ፷፻ ዓመት በሚያኽል ጊዜ ውስጥ በርክተው በበረቱባቸው ጊዜዎች መንግሥት ለማቆም በቁ። መጽሐፈ መሳፍንት እንደሚተርክ፣ በሌሎች ወቅቶች በአረመኔ ጎረቤታቸው በአሕዛብ ጣኦታት ከተሳሳቱ በኋላ፣ አይሁዶች ለጊዜ ተገዥ ይሆኑ ነበር። በየተራ ለሶርያ፣ ለሞአብ፣ ለአሞን፣ ለምድያም ወዘተ. ይገዙ ነበር፣ እያንዳንዱም ጊዜ ዕብራውያን ወደ እግዜር በተመለሱበት ወቅት የሚያድናቸው ፈራጅ ወይም አለቃ ይልካቸው ነበር። ጎቶንያል፣ ናዖድ፣ ዲቦራና ባራክ፣ ጌዴዎንም በዚህ አይነት ነበሩ፣ የአረመኔ ሃይሎችን ያሸንፉ ነበር። በነዚህም ክፍለዘመናት በሥነ ቅርስ በተገኙት በሌሎች ታሪካዊ ሰነዶች እንደሚታወቅ፣ «ሃቢሩ» ወይም «አፒሩ» የተባለ ብርቱ ወገን ከከነዓናዊ ጎረቤቶቻቸው ጋራ ይታገሉ ነበር፤ ሆኖም የነዚህ «ሃቢሩ» መታወቂያ ለዘመናዊ ምዕራባውያንና አይሁዳውያን ሊቃውንት የ«ሚኒማሊስም» (ክህደት) ፍልስፍና ተከታዮች ስለ ሆኑ አጠያያቂ ጉዳይ ሆኗል። ከጌዴዎን ቀጥሎ አቢሚለክ ለሦስት ዓመታት (1252-1249 ዓክልበ. ያህል) የእስራኤላውያን አምባገነን በሴኬም ተደረገ። በእርሱ አስተዳደር ግን ሃይማኖታቸው የአረመኔ ጣኦት በአልብሪት አምልኮት ሆነ። መጨረሻውም በእርስ በርስ ጦርነት ደረሰ (መሳፍንት 9)። በሚከተሉት ፈራጆች ዘመን ዕብራውያን በተለይ በገለዓድና ኤፍሬም ሠፈሮች ይጠቀሳሉ እንጂ መላውን አገር እንዳልያዙ ይመስላል። በ1155 ዓክልበ. ግን እንደገና ፍልስጥኤም በርቶ እስራኤልን ይገዛ ጀመር። በ1135 ዓክልበ. በፍልስጥኤማውያን ሥር እየቆዩ ሶምሶን የእስራኤላውያን አለቃ ሆነ። በ1115 ዓክልበ. ኤሊ የእስራኤል ፈራጅ ሆነ። በ1076 ዓክልበ. ፍልስጥኤማውያን ታቦትን ማረኩ፤ በሚከተለው አመት ግን ሳሙኤል አስመለሰው። ስለዚህ በመጀመሪያ ጊዜ በነጌዴዎን፤ በነሶምሶን በመሳፍንቱ፤ ከዚያም በነኤሊ፤ በነሳሙኤል በካህናቱ ሲተዳደሩ ቆይተው በመጨረሻ እንደ ጎረቤቶቻቸው እንደ ፍልስጥኤማውያን፤ እንደ ሞዓባውያንና እንደ አሶራውያን «ንጉሥ» ይደረግልን ብለው ጠየቁና በእግዚአብሔር ፈቃድ በ1055 ዓክልበ. ሳሙኤል ሳኦል የእስራኤል ንጉሥ እንዲሆን አደረገ። ከዳዊት እስከ ባቢሎን ምርኮ ከዚያም ዳዊት ቀጥሎም ልጁ ሰሎሞን ነገሠ። በዳዊትና በሰሎሞን ዘመነ መንግሥት የእስራኤል ልጆች መንግሥታቸው ታላቅ መሆኑ በሁሉ ዘንድ ታወቀ። እነዚህ የእስራኤል ዘሮች ምንም እንኳን ቀድሞ በግብፅና በሲና በረሓ በኋላም በአገራቸው በከነዓን ሳሉ አንዳንድ ጊዜ አብረው በአሉት ሕዝብ ልማድና አምልኮ እየተዋጡ ጣዖት ማምለካቸው ባይቀር ከአብርሃም ጀምሮ እስከዚህ እስከ ሰሎሞን መንግሥት ድረስ፤ ከሰሎሞን ጀምሮም እስከ ዛሬ ድረስ በአንዱ በእግዚአብሔር ያመልካሉ። በሰሎሞንም ጊዜ ለእግዚአብሔር ትልቅ ቤተ መቅደስ ተሠራ። ስለዚህ የእውነተኛው እግዚአብሔርና የነሱም የዳዊትና ይልቁንም የሰሎሞን ስም በዓለም ታወቀ። ከክርስቶስ ልደት በፊት በሺ ዓመት ላይ ንግሥታችን ንግሥተ ሳባ የሰሎሞንን ጥበብ ለማየት ወደ ይሁዳ ከተማ ወደ ኢየሩሳሌም የሔደቸው በዚህ ምክንያት ነው። ነገር ግን ከዚያ ወዲህ የተነሡት የሰሎሞን ተከታዮች አንዳንድ ነገሥታት የጎረቤቶቻቸውን የጢሮስንና የሲዶናን የባቢሎንንም አማልክት ብኤልንና ሞሎክን እያመለኩ እግዚአብሔርን አሳዘኑት። አንዱ ንጉሥ ተነሥቶ ለጣዖት አትስገድ አታምልክ፤ የሰገድህ አንደ ሆነ በአሕዛብ እጅ ትወድቃለህ የሚለውን የኦሪትን ቃል በካህናቱና በነቢያቱ አፍ ለሕዝቡ እያስነበበ ጣዖታቱን እንዲያጠፉና ሕዝቡ እውነተኛውን እግዚአብሔርን ብቻ እንዲያመልክ ሲያደርግ፤ አንዱ ንጉሥ ደግሞ የማይታየውን እውነተኛውን እግዚአብሔርን ከማምለክ የሚታየውን ሐሰተኛውን ጣዖት ማምለክ ስለ መረጠና ሕዝቡም ስለ ተከተለው እስራኤል ከአምላካቸው ከእግዚአብሔር ተጣሉ። የውድቀታቸውም ዋዜማ ሲሆን ወደ ሁለት መከፈል ጀመሩ። ከሙሴ ጀምሮ እስከ ሰሎሞን ድረስ በ፩ መሪ ይተዳደሩ የነበሩት አሁን በሮብዓም ዘመን ወደ ሁለት ተከፈሉና ዐሥሩ ነገዶች ከኢየሩሳሌም በሰሜን በኩል ያለውን ሰማርያን ያዙ። የመጀመሪያውም ንጉሣቸው ኢዮርብዓም ሆነ። ሁለቱ የይሁዳና የብንያም ወገኖች በታችኛው በዚሁ በኢየሩሳሌም ቀርተው ለየብቻ ይተዳደሩ ጀመር። ስማቸውም የላይኛው የእስራኤል መንግሥት የታችኛው የይሁዳ መንግሥት ይባል ጀመር። እነዚህ ወደ ሁለት የተከፈሉት መንግሥታት አንዳንድ ጊዜ እየተጣሉ እርስ በራሳቸው ሲዋጉ፤ አንዳንድ ጊዜ እየተፋቀሩ አንድ ሆነው የእስራኤልን መንግሥት ጠላት አሶርን የይሁዳን መንግሥት ጠላት ባቢሎንን ሲወጉ ብዙ ዘመን በነጻነት ቆዩ። ከዚህ ቀጥሎ ግን ነፃነታቸው በአሶርና በባቢሎን ተደምስሶ በሰማርያ ከነገሡት ነገሥታት እነአክዓብ (አሐብ) በይሁዳ ከነገሡት እነሮብዓም፤ እነምናሴ «እኔ ነኝ አምላካችሁ ከባርነት ቤት ከምድረ ግብፅ ያወጣኋችሁ፤ ከኔ በቀር ለሌሎች አማልክት አትስገዱ» ያለውን ችላ እያሉ ሞሎክንና ብዔልን እያመለኩ ስለ አስቸገሩት፤ በወሰናቸው ያሉት በእርሱ የማያመልኩት የአሶርና የባቢሎን መንግሥታት እንዲያይሉባቸው አደረገ። ስለዚህ በሰሜን ያለውን የእስራኤልን መንግሥት አሶራውያን፤ በደቡብ በኩል ያለውን የይሁዳን መንግሥት ባቢሎናውያን በጦርነት ደመሰሱት። በሰሎሞን ጊዜ አምሮ የተሠራውም ቤተ መቅደስ ፈረሰ። የዚህ ቤተ መቅደስና የነገሥታቱም መሣሪያ ከነገሥታቱና ከሕዝቡ ጋራ በምርኮ ወደ ባቢሎን ተጋዘ። ወደ ኢየሩሳሌምም ከባቢሎን ከአሶር ከሰማሪያ ድብልቅ ዘሮች ከሰሜን፤ የኤዶምያስ ሰዎች ከደቡብ እየመጡ በየቀኑ ተሰደዱበት። ከባቢሎን ምርኮ እስከ ኢየሱስ ልደት እንግዲህ እሰከ አሁን ድረስ ምንም እንኳን በየስፍራቸው የሰዎቹ መኖር የታወቀ ቢሆን ፋርሶችም ግሪኮችም ሮማውያንም ታናሽ እስያንና የአፍሪካን ሰሜን ወረው ገና በገናንነት አልተነሡም። ነገር ግን ከኋላ ከረጅም ጊዜ በግምት ከ፬ ሺሕ ዓመት ጀምሮ እስከ አሁን እስከ ፮ኛው መቶ ዓመት ድረስ ከክርስቶስ ልደት በፊት የታወቁም ሥልጣኔም ኃይልም ያላቸው ግብፅ፤ አሶር፤ ባቢሎን፤ ኢትዮጵያ (ናፓታ)፤ ህንድ፤ ቻይና ናቸው። ነገር ግን በኋላ የታናሽ እስያን አገሮችና ግብፅን እስራኤሎችን ጭምር ቀጥቅጦ የገዛውን በነናቡከደነጾር ጊዜ የገነነውን የባቢሎንን መንግሥት የሚጥል የፋርስ መንግሥት ተነሣ። ከፋርስ በፊት ጎረቤቱ የሜዶን (ሚድያ) መንግሥት ለጥቂት ዘመን አይሎ ነበር። እስከ ባቢሎንና እስከ አሶር እስከ ኢየሩሳሌምም ደርሶ ነበር። ፋርስንም የራሱ ግዛት አድርጎት ነበር። ነገር ግን ፋርሶች ጊዜ ሲመቻቸው ከውስጣቸው ቂሮስ የሚባለውን ብልኅ ንጉሥ ባነገሡ ጊዜ የሜዶንም የአሶርም የባቢሎንም ትልቅነት ወደ ውድቀት ማዘንበል ጀመረ። ቂሮስ ከክርስትና በፊት በ፭፻፶ ዓመት በፋርስ ላይ ነገሠና መጀመሪያ የሜዶንን ቀጥሎ የልድያን መንግሥት አሸንፎ ያዘ። ከዚያም በናቡናኢድ ዘመነ መንግሥት ትልቁን የባቢሎንን ከተማ በ፭፻፴፰ ዓመት ከቦ አስጨነቀ። በመጨረሻም በጦር ኃይል አሸንፎ ያዘና ትልቁን የባቢሎንን ግዛት የፋርስ የአውራጃ ግዛቱ አደረገው። ከዚህ በኋላ በናቡከደናጾር ጊዜ በምርኮ የሄዱት የኢየሩሳሌም (የእስራኤል) ሹማምንት ተፈትተው ሁሉም ተሰብስበው ድል አድራጊው ቂሮስ ፊት በቀረቡና ባያቸው ጊዜ አዘነላቸው። ስለዚህ ምርኮኞቹ ፳ኤሎች አለቆቻቸውን ዕዝራን ነሕምያን ዘሩባቤልን ይዘው በነፃነት ወደ አገራቸው ወደ ኢየሩሳሌም እንዲመለሱ ፈቀደላቸው። ከኢየሩሳሌም ቤተ መንግሥትና ከቤተ መቅደስም ተዘርፎ በባቢሎን ከተማ ለጊዜው የተገኘውን ንዋየ ቅድሳት ይዘው ሄደው የፈረሰውን የእግዚአብሔርን ቤተ መቅደስ መልሰው እንዲሠሩ አዘዛቸው። ከራሱም እርዳታ ጨመረላቸው። እስራኤሎችም ቂሮስን ተሰናብተው በሹማምንት በነዘሩባቤል በሊቀ ካህናቱም እየተመሩ በደስታ ወደ አገራቸው ወደ ኢየሩሳሌም ተመልሰው የከተማውንና የቤተ መቅደሱን ሥራ ጀመሩ። ሥራውንም እጅ በእጅ ብለው ቅጥሩን ሠርተው አዳረሱት። ዳሩ ግን በመካከሉ የሚያሳዝን ነገር መጣ። «እነዚህ ሰዎች ከተማቸውንና ቅጥራቸውን ሠርተው ከፈጸሙ በኋላ አይታዘዙልህም፤ የቀድሞ ታሪካቸውንም ስንመረምር አዋኪ ሰዎች መሆናቸውን ተረድተናል» ብለው ነገረ ሠሪዎችና የፋርስ መንግሥት ተመልካቾች ለንጉሡ ላኩ። ንጉሡም ምንም ደግና ብልኅ ቢሆን በእንደዚህ ያለ ዘውዱንና ገዥነቱን በሚያሠጋ ነገር መገንገኑ አይቀርምና ሥራው ይቁም የሚል ትእዛዝ አስተላለፈ። ቢሆንም በቂሮስም በዳርዮስም ጊዜ ሲከለከልም ሲፈቀድም በቀን ብዛት የኢየሩሳሌም ከተማና ቤተ መቅደስ ተሠርቶ አለቀ። ይህ ሁሉ በብሉይ ኪዳን በመጽሐፈ ነገሥትና በመጽሐፈ ዕዝራ በመጽሐፈ ዜና መዋዕል፤ በመጽሐፈ መቃያንና በዜና አይሁድም ተጽፏል። የፋርስ መንግሥት በቂሮስና በነዳርዮስ ዘመን ቅልቅ የንጉሠ ነገሥት መንግሥት ሆኖ እስከ ፫፻፴፬ ዓመት ድረስ ከቆየ በኋላ በዚህ ዘመን ከመቄዶንያ (ግሪክ) ትልቁ እስክንድር ተነሥቶ ጦሩን ይዞ ከመጨረሻው ከፋርስ ንጉሥ ከዳርዮስ ፫ኛ ጋራ ተጋጥሞ አሸንፏል። እስክንድርም የዳርዮስን ጦር ካሸነፈ በኋላ የፋርስና የግዛቱ የባቢሎን የአሶር የፓለስቲን የግብፅ ባለቤት ሆኖ፤ እስከ ህንድ ወንዝ ድረስ ገፍቷል። እስክንድር በነገሠ በ፲፫ በተወለደ በ፴፫ ዓመቱ ስለ ሞተ ግዛቱን «ዲያዶክ» የሚባሉት የጦር አለቆች ተከፋፍለው እስከ ሮማውያን መምጣት ድረስ ገዝተዋል። በፓለስቲን ያሉት እስራኤሎች ከባቢሎን ወደ ፋርስ፤ ከፋርስ ወደ ግሪክ (ከገዥ ወደ ገዥ) ከዚያም ወዲህ ቶሎሜውስ (በጥሊሞስ) በሚባሉት በግብፅ ገዥዎች ቀጥሎ ደግሞ ሴሌውሲድ በሚባሉት በሶርያ ነገሥታት ውስጥ ጥገኛም ተገዥም እየሆኑ ከክርስቶስ ልደት በፊት የሁለቱንና የአንደኛውን መቶ ዓመት ጊዜያቸውን አሳለፉ። ቶሎሜውስና ሴሌውኩስ የሚባሉት የትልቁ እስክንድር ፪ የጦር አለቆች ነበሩ። እስክንድር ከሞተ በኋላ ቶሎሜውስ በግብፅ ነገሠና ቶሎሜይ የተባለውን፤ ሴሌውኩስ በአሶርና በባቢሎን ነግሦ ሴሌውሲድ የተባለውን ቤተ መንግሥት (ዲናስቲ) የመሠረቱ ናቸው። ከዚህ በኋላ ሮማውያን ከኢጣሊያ ተነሥተው እነሺፒዮኔ የአፍሪካን፤ ሰሜን፤ እነማሪዮ እነቼዛሬ ኦታቪያኖ የፈረንሳዊን የኤስፓኝን የእንግሊዝን (ጋልያና ብሪታንያን ኤስጳንያን)፤ እነሲላ እነፓምፔዎ የባልካንን አገሮችና የታናሽ እስያን መንግሥታት ሲወሩ ፓምፔዎ (ዮሐንስ መደብር ፉምፍዮስ የሚለው) እንደ ኤውሮፓ አቆጣጠር በ፷፪ ዓመት ላይ ድል አድርጎ ፓለስቲንን ያዘ። ከዚህ በኋላ በ፳፱ ዓመት ከክርስቶስ ልደት በፊት ሮማውያንን ካዩ ጁሊዎ ቼዛሬ አታቪያኖ የሚሉት በኋላ ግርማ ያለው ጠቅላይ አለቃ ለማለት «አውግስጦስ» የሚባል የማዕረግ ስም የተጨመረለት፤ እኛ ኢትዮጵያውያን በዚሁ ይዞታ አውግስጦስ ቄሳር የምንለው በሮማ ነገሠ። ከአውግስጦስ ቄሳር ንጉሥ ቀደም ብሎ በዮልዩስ ቄሳር ጊዜ በሮማ የበላይ ገዥነት ውስጥ ትልቁ ሄሮድስ የሚባለው ንጉሥ ተብሎ ከሮማ ምክር ቤት በአርባ ዓመት ከክርስቶስ ልደት በፊት ተፈቅዶ በይሁዳ (ፓለስቲን) ተሾሟል። ሄሮድስ የኤዶምያስ ተወላጅ ነው። የኤዶምያስም ዘር ከያዕቆብ ታላቅ ወንድም ከኤሳው ትውልድ የመጣ ነው ይባላል። ሄሮድስ በይሁዳ በነገሠ ጊዜ የግሪክና የሮማን ሥልጣኔ በአገሩ ለማስገባት ፈቃደኛ ሆነ። በሮማ የነገሠውን አውግስጦስ ቄሳርንም ከልቡ ይወደው ነበርና በቀያፉ በታች በባሕር ዳር የምትገኘዋን ከተማ አሠርቶ ለእርሱ ስም መታሰቢያ እንድትሆን ቂሳርያ ብሎ ሰየማት። በዚህ ሁሉ ምክንያት ሄሮድስ በሮማውያን ዘንድ የታመነና የተወደደ ሆኖ በፓለስቲን በንጉሥነት ብዙ ጊዜ ቆየ። እንዲሁም ምንም እንኳን ባህሪዮና ምግባሩ እንደ ወገኖቹ እንደ ኤዶምያስ ቢሆን፤ ሃይማኖቱ ወደ እስራኤል የሚያደላ ስለነበር የአይሁድን ሃይማኖትና ልማድ ያከብርና ነበርና እነሱም እርሱን ይፈሩትና ያከብሩት ነበር። ዛሬ ግን በክርስቲያኖች ዘንድ ጌታችን የተወለደ ጊዜ ንጉሥ የሚሆን ሕፃን ተወለደ ማለትን ሰምቶ ከኔ በቀር ማን ንጉሥ ሊሆን ነው ብሎ ጌታችንን አብሮ ያገኘ መስሎት ብዙ ሕፃናት በማስፈጀቱ ለወዳጁ ለሄሮድያዳ ሲል የዮሐንስ መጥምቁን ራስ በማስቆረጡ እንደ ትልቅ ጨካኝና አመፀኛ የተቆጠረ ሰው ነው። ይህ በመጽሐፍ ቅዱስ የሚገኘው የ፳ኤሎች ታሪክ ነው። የእስያ ታሪክ መጽሐፍ ቅዱስ

22009

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B1%E1%89%A3%E1%8A%93%20%E1%89%85%E1%88%8D%20%E1%8A%A0%E1%89%A0%E1%89%83%E1%89%80%E1%88%89%20%E1%88%88%E1%8B%A8%E1%89%85%E1%88%8D

ዱባና ቅል አበቃቀሉ ለየቅል

ዱባና ቅል አበቃቀሉ ለየቅል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ዱባና ቅል አበቃቀሉ ለየቅል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

21904

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AD%E1%88%98%E1%88%B5%E1%88%8D%20%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%88%98%E1%88%B5%E1%88%8D%20%E1%8B%A8%E1%8C%A0%E1%8B%AD%E1%89%A5%20%E1%8A%A5%E1%8C%85%20%E1%89%B0%E1%8A%A8%E1%88%B0%E1%88%8D

ይመስል አይመስል የጠይብ እጅ ተከሰል

ይመስል አይመስል የጠይብ እጅ ተከሰል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ይመስል አይመስል የጠይብ እጅ ተከሰል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

48862

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8D%93%E1%8D%93%20%E1%8D%8D%E1%88%AB%E1%8A%95%E1%88%B2%E1%88%B5%E1%8A%AE%E1%88%B5

ፓፓ ፍራንሲስኮስ

ፓፓ ፍራንሲስኮስ ወይም ፖፕ ፍራንሲስ፣ ልደት ስም ሖርጌ ማሪዮ ቤርጎልዮ (1929 ዓም አርጀንቲና ተወለዱ) ከ2005 ዓም ጀምሮ የሮሜ ፓፓ ወይም የሮማን ካቶሊክ መሪ ናቸው።ከ 2013 (አውሮፓውያን) ጀምሮ የካቶሊክ ቤተክርስቲያን መሪ እና የቫቲካን ከተማ ግዛት ሉዓላዊ ገዥ ናቸው። ፍራንሲስ የኢየሱስ ማኅበር አባል ለመሆን የመጀመሪያው ጳጳስ ነው፣ የመጀመሪያው ከአሜሪካ፣ የመጀመሪያው ከደቡብ ንፍቀ ክበብ፣ በ 8ኛው መቶ ክፍለ ዘመን ከገዛው ሶርያዊ ጎርጎርዮስ ሳልሳዊ በኋላ ከአውሮፓ ውጪ የመጀመሪያው ጳጳስ ነው። በቦነስ አይረስ፣ አርጀንቲና የተወለደው ቤርጎሊዮ በወጣትነት ጊዜ የኬሚስትነት ሙያ ከማሰልጠን በፊት በምግብ ሳይንስ ላብራቶሪ ውስጥ በቴክኒሻንነት ከመስራቱ በፊት በባውንተርነት እና በፅዳት ሰራተኛነት ለተወሰነ ጊዜ ሰርቷል። ከከባድ ሕመም ካገገመ በኋላ በ1958 የኢየሱስ (የጀሱሳውያን) ማኅበር አባል ለመሆን ተነሳሳ። በ1969 የካቶሊክ ቄስ ሆኖ ተሹሟል፤ ከ1973 እስከ 1979 በአርጀንቲና ውስጥ የየየሱሳውያን ጠቅላይ ግዛት የበላይ ሆኖ ተሾመ። እ.ኤ.አ. በ1998 የቦነስ አይረስ ሊቀ ጳጳስ ሆኑ እና በ2001 በርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳት ዮሐንስ ጳውሎስ ዳግማዊ ካርዲናል ፈጠሩ። በታህሳስ 2001 በአርጀንቲና በተፈጠረው ሁከት የአርጀንቲና ቤተ ክርስቲያንን መርተዋል። የኔስቶር ኪርችነር እና የክርስቲና ፈርናንዴዝ ደ ኪርችነር አስተዳደሮች እንደ ፖለቲካ ተቀናቃኝ አድርገው ይመለከቱት ነበር። እ.ኤ.አ. ለአሲሲው ቅዱስ ፍራንሲስ ክብር ሲል ፍራንሲስን የጵጵስና ስም አድርጎ መረጠ። በአደባባይ ህይወቱ በሙሉ፣ ፍራንሲስ በትህትናው፣ በእግዚአብሔር ምህረት ላይ አፅንዖት በመስጠት፣ በአለም አቀፍ ደረጃ እንደ ጳጳስ ታይነት፣ ለድሆች ተቆርቋሪነት እና በሀይማኖቶች መካከል ውይይት ለማድረግ ባለው ቁርጠኝነት ይታወቃሉ። ለጵጵስናው ከቀደምቶቹ ያነሰ መደበኛ አቀራረብ እንደነበረው ይነገርለታል፡ ለምሳሌ ቀደምት ሊቃነ ጳጳሳት ይገለገሉበት በነበረው የሐዋርያዊ ቤተ መንግሥት የጳጳሳት አፓርታማዎች ውስጥ ከመኖር ይልቅ በዶሙስ ሳንክታ ማርቴ የእንግዳ ማረፊያ ውስጥ መኖርን መርጧል። ፍራንሲስ ውርጃን፣ ቀሳውስትን አለማግባትን እና የሴቶችን መሾም በተመለከተ የቤተክርስቲያኗን ትውፊታዊ አመለካከቶች ይጠብቃሉ፣ ነገር ግን በዲቁናነት ዕድል ላይ ውይይት ጀምሯል እና ሴቶችን በሮማን ኪዩሪያ የዲያስትሪክት ሙሉ አባላት አድርጓል። ቤተክርስቲያኑ ለኤልጂቢቲ ማህበረሰብ አባላት የበለጠ ክፍት እና እንግዳ ተቀባይ መሆን እንዳለባት ይጠብቃል። ፍራንሲስ ያልተገራ የካፒታሊዝም እና የነፃ ገበያ ኢኮኖሚክስ፣ የፍጆታ ተጠቃሚነት እና ከመጠን በላይ እድገትን የሚተቹ እና በአየር ንብረት ለውጥ ላይ እርምጃ እንዲወስዱ ተሟጋቾች የሉዳቶ ሲ' አዋጅ የጵጵስና ስልጣናቸው ትኩረት ነው። በአለምአቀፍ ዲፕሎማሲ, በዩናይትድ ስቴትስ እና በኩባ መካከል ሙሉ ዲፕሎማሲያዊ ግንኙነቶችን ለማደስ እና በአውሮፓ እና በመካከለኛው አሜሪካ የስደተኞች ቀውሶች ወቅት የስደተኞችን ጉዳይ ደግፏል. ከ 2018 ጀምሮ እሱ የሕዝባዊነት ተቃዋሚ ነው።ኢኩሜኒዝምን ማስፋፋቱን ጨምሮ፣ እንዲሁም በሲቪል የተፋቱ እና እንደገና የተጋቡ ካቶሊኮች ከአሞሪስ ላቲሺያ እትም ጋር እንዲተባበሩ ማድረጉን ጨምሮ በብዙ ጥያቄዎች ላይ ከሥነ-መለኮት ወግ አጥባቂዎች ትችት ገጥሞታል። የመጀመሪያዎቹ ዓመታት ጆርጅ ማሪዮ ቤርጎሊዮ ታኅሣሥ 17 ቀን 1936 (አውሮፓዊ) ወይም በኢትዮጵያ 1929 በቦነስ አይረስ ሰፈር ፍሎሬስ ተወለደ። እሱ የማሪዮ ሆሴ ቤርጎሊዮ እና ሬጂና ማሪያ ሲቮሪ የአምስት ልጆች ታላቅ ነበር። ማሪዮ ቤርጎሊዮ በጣሊያን ፒዬድሞንት ግዛት በፖርታኮማሮ (የአስቲ ግዛት) የተወለደ ጣሊያናዊ ስደተኛ አካውንታንት ነበር። ሬጂና ሲቮሪ በቦነስ አይረስ የተወለደች የቤት እመቤት ነበረች። የማሪዮ ሆሴ ቤተሰቦች ከቤኒቶ ሙሶሎኒ ፋሺስታዊ አገዛዝ ለማምለጥ በ1929 ጣሊያንን ለቀው ወጡ። ማሪያ ኤሌና ቤርጎሊዮ (በ1948 ዓ.ም.) እንደተናገረችው፣ የጳጳሱ ብቸኛ ሕያው ወንድም እህት፣ እነሱ በኢኮኖሚያዊ ምክንያቶች አልተሰደዱም። ሌሎች ወንድሞቹ አልቤርቶ ሆራሲዮ ፣ ኦስካር አድሪያን (1938 - ሟች) እና ማርታ ሬጂና ነበሩ። ሁለት የልጅ ልጅ የሆኑት አንቶኒዮ እና ጆሴፍ በትራፊክ ግጭት ሞቱ። የእህቱ ልጅ ክሪስቲና ቤርጎሊዮ በስፔን ማድሪድ ውስጥ ሰአሊ ነው። በስድስተኛ ክፍል ቤርጎሊዮ በቦነስ አይረስ ግዛት ራሞስ ሜጂያ በሚገኘው የዶን ቦስኮ የሽያጭ ሰዎች ትምህርት ቤት ዊልፍሪድ ባሮን ደ ሎስ ሳንቶስ አንጄልስ ተምሯል። በቀድሞው የአርጀንቲና ፕሬዝዳንት ስም የተሰየመውን ን በቴክኒካል ሁለተኛ ደረጃ ትምህርት ቤት ተከታትሎ በኬሚካል ቴክኒሻን ዲፕሎማ ተመርቋል (አንዳንድ ሚዲያዎች በስህተት እንደዘገቡት በኬሚስትሪ የማስተርስ ዲግሪ አይደለም)። በዚ ብቃቱ፣ በሂኪቲየር-ባችማን ላብራቶሪ የምግብ ክፍል ውስጥ በአስቴር ባሌስቲሪኖ ስር ሰርቶ ለብዙ አመታት አሳልፏል። ቤርጎሊዮ በኬሚካል ቴክኒሻንነት ከመስራቱ በፊት እንደ ባር ቆጣቢ እና እንደ ጽዳት ፎቆችም ሰርቷል። የ21 ዓመት ልጅ እያለ ለሕይወት አስጊ በሆነ የሳንባ ምች እና በሦስት የሳይሲስ በሽታ ተሠቃይቷል። ብዙም ሳይቆይ የሳንባ ክፍል ተቆርጧል። ቤርጎሊዮ የሳን ሎሬንዞ ደ አልማግሮ የእግር ኳስ ክለብ የዕድሜ ልክ ደጋፊ ነው። ቤርጎሊዮ የቲታ ሜሬሎ፣ ኒዮሪያሊዝም እና ታንጎ ዳንስ ፊልሞች አድናቂ ነው፣ የአርጀንቲና እና የኡራጓይ ባህላዊ ሙዚቃ ሚሎንጋ በመባል ይታወቃል። ጀሱት ቤርጎሊዮ የክህነት ጥሪውን ያገኘው የፀደይ ቀንን ለማክበር በጉዞ ላይ እያለ ነው። ኑዛዜ ለመሄድ በቤተ ክርስቲያን በኩል አለፈ፣ እናም በካህኑ ተመስጦ ነበር። ቤርጎሊዮ በጠቅላይ ቤተ ክህነት ሴሚናሪ ኢንማኩላዳ ኮንሴፕሲዮን ሴሚናሪ በቪላ ዴቮቶ ቦነስ አይረስ ከተማረ በኋላ ከሦስት ዓመታት በኋላ ወደ ኢየሱስ ማኅበር ጀማሪ መጋቢት 11 ቀን 1958 ገባ። ያገኛትን ልጅ አፍቅሮ ሃይማኖታዊ ሥራውን ለመቀጠል በአጭሩ ተጠራጠረ። እንደ ጀማሪ ጀማሪ በሳንቲያጎ፣ ቺሊ የሰው ልጅን አጥንቷል። በኢየሱስ ማኅበር ውስጥ ከጀመረ በኋላ፣ ቤርጎሊዮ መጋቢት 12 ቀን 1960 ዓ.ም የሃይማኖታዊ ሙያውን የድህነት፣ የንጽሕና እና የሥርዓት አባል ታዛዥነትን በፈጸመ ጊዜ በይፋ ኢየሱሳዊ ሆነ። እ.ኤ.አ. በ1960 ቤርጎሊዮ በቦነስ አይረስ ግዛት ሳን ሚጌል ከሚገኘው ከኮሌጂዮ ማክስሞ ደ ሳን ሆሴ የፍልስፍና ፈቃድ አገኘ። ከ1964 እስከ 1965 በሳንታ ፌ በሚገኘው ኮሌጂዮ ዴ ላ ኢንማኩላዳ ኮንሴፕሲዮን ሁለተኛ ደረጃ ትምህርት ቤት ስነ-ጽሁፍ እና ስነ ልቦና አስተምሯል።በ1966 በቦነስ አይረስ በሚገኘው ኮሌጆ ዴል ሳልቫዶር ተመሳሳይ ኮርሶችን አስተምሯል። ፕሬስባይቴሬት እ.ኤ.አ. በ1967 ቤርጎሊዮ የነገረ መለኮት ትምህርቱን በፋኩልታዴስ ደ ፊሎሶፊያ ጀመረ እና በታህሳስ 13 ቀን 1969 በሊቀ ጳጳስ ራሞን ሆሴ ካስቴላኖ የክህነት ማዕረግ ተሹሟል። በዚያ ለነበረው ክፍለ ሀገር የጀማሪዎች አለቃ ሆኖ አገልግሏል እና የነገረ መለኮት መምህር ሆነ። ቤርጎሊዮ የመጨረሻውን የመንፈሳዊ የስልጠና ደረጃውን በአልካላ ዴ ሄናሬስ፣ ስፔን አጠናቀቀ እና የመጨረሻውን የኢየሱስዊት ቃል ኪዳን ገባ። እ.ኤ.አ. የዮም ኪፑር ጦርነት። የስልጣን ዘመናቸውን ካጠናቀቁ በኋላ በ1980 የተማሩበት የሳን ሚጌል የፍልስፍና እና ስነ መለኮት ፋኩልቲ ዳይሬክተር ሆነው ተሾሙ። ይህንን አዲስ ሹመት ከመውሰዱ በፊት፣ እ.ኤ.አ. በ1980 የመጀመሪያዎቹን ሶስት ወራት በአየርላንድ እንግሊዘኛ ለመማር አሳልፏል፣ በዱብሊን ሚልታውን የስነመለኮት እና የፍልስፍና ተቋም ውስጥ በጄስዊት ማእከል ቆየ። እ.ኤ.አ. እስከ 1986 ድረስ በሳን ሚጌል ለስድስት ዓመታት አገልግሏል ፣ በጄሱሳዊው ጄኔራል ፒተር ሃንስ ኮልቨንባች ውሳኔ ፣ በኢየሱስ ማኅበር ውስጥ ካለው ዓለም አቀፋዊ የማህበራዊ ፍትህን ከማጉላት አዝማሚያ ጋር በሚስማማ ሰው ተተካ ። በታዋቂው ሃይማኖታዊ እና ቀጥተኛ የአርብቶ አደር ሥራ ላይ. በጀርመን ፍራንክፈርት በሚገኘው የሳንክት ጆርጅገን የፍልስፍና እና የነገረ መለኮት ምረቃ ትምህርት ቤት የመመረቂያ ርእሶችን በማጤን ብዙ ወራት አሳልፏል። የጀርመናዊውን/ ጣሊያናዊውን የሃይማኖት ምሁር ሮማኖ ጋርዲኒ ሥራ በመቃኘት ላይ ተሰማርቷል፣ በተለይም በ1925 በዴር ጌንሣትዝ ሥራው ላይ ያሳተመውን 'ንፅፅር' ጥናት። ነገር ግን፣ በኮርዶባ ለሚገኘው የጄሱስ ማህበረሰብ መናዘዝ እና መንፈሳዊ ዳይሬክተር ሆኖ ለማገልገል ያለጊዜው ወደ አርጀንቲና ሊመለስ ነበረበት። በጀርመን በአውስበርግ የሚገኘውን ሜሪ ፣ ዩኒት ኦቭ ኖትስ የተሰኘውን ሥዕል አይቷል እና የሥዕሉን ቅጂ ወደ አርጀንቲና አመጣ እና አስፈላጊ የማሪያን አምልኮ ሆነ። በሣሌዥያ ትምህርት ቤት ተማሪ በነበረበት ጊዜ፣ ቤርጎሊዮ በዩክሬን ግሪክ ካቶሊክ ቄስ ስቴፋን ክዝሚል ተማክሮ ነበር። ቤርጎሊዮ ብዙ ጊዜ ከክፍል ጓደኞቹ ከሰአታት በፊት ተነስቶ ለ ቅዳሴን ለማገልገል። በ 1992 ቤርጎሊዮ ከየየሱሳውያን መሪዎች እና ሊቃውንት ጋር በተፈጠረው አለመግባባት ፣የቤርጎሊዮን “አለመስማማት” ስሜት ፣ የካቶሊክ ኦርቶዶክሱን እና የነፃነት ሥነ-መለኮትን በመቃወም እና በሠራው ሥራ በ 1992 በጄሱሳውያን ባለሥልጣናት እንዳይኖር ተጠየቀ ። የቦነስ አይረስ ረዳት ጳጳስ። እንደ ኤጲስ ቆጶስነቱ ለጄሱሳዊ አለቃው ተገዥ አልነበረም። ከዚያን ጊዜ ጀምሮ, እሱ ኢየሱስ ቤቶችን አልጎበኘም እና ጳጳስ ሆኖ እስከተመረጠበት ጊዜ ድረስ "ከኢየሱሳውያን የራቀ" ነበር. ቅድመ-ጳጳስ ኤጲስ ቆጶስ ቤርጎሊዮ በ1992 የቦነስ አይረስ ረዳት ጳጳስ ተብሎ ተሰይሟል እና በጁን 27 ቀን 1992 የአውካ ጳጳስ ፣ የቦነስ አይረስ ሊቀ ጳጳስ ብፁዕ ካርዲናል አንቶኒዮ ኳራሲኖ ፣ ዋና ገዳም ሆነው ቀደሱ። እንደ ኤጲስ ቆጶስነት መሪ ቃል መረጠ። በማቴዎስ 9፡9-13 ላይ “በምሕረት አይቶ ስለ መረጠው” ከሚለው የቅዱስ በዴ ስብከት የተወሰደ ነው። ሰኔ 3 ቀን 1997 ቤርጎሊዮ የመተካት መብት ያለው የቦነስ አይረስ አስተባባሪ ሊቀ ጳጳስ ሆኖ ተሾመ። እ.ኤ.አ. በዚ ተግባር፣ በርጎሊዮ አዲስ አድባራትን ፈጠረ እና የጠቅላይ ቤተ ክህነት አስተዳደር ጽ/ቤቶችን በአዲስ መልክ አዋቅሮ፣ ለሕይወት ደጋፊ የሆኑ ተግባራትን መርቷል፣ እና የፍቺ ኮሚሽን ፈጠረ። እንደ ሊቀ ጳጳስ የቤርጎሊዮ ዋና ተነሳሽነቶች አንዱ የቤተክርስቲያንን መገኘት በቦነስ አይረስ ሰፈር ውስጥ ማሳደግ ነው። በእሱ መሪነት, በድሃ መንደሮች ውስጥ እንዲሰሩ የተመደቡት ካህናት ቁጥር በእጥፍ ጨምሯል. ይህ ሥራ "የድሆች ጳጳስ" ተብሎ እንዲጠራ አድርጎታል. ቤርጎሊዮ የቦነስ አይረስ ሊቀ ጳጳስ በነበሩበት ወቅት የጠቅላይ ቤተ ክህነቱን አክሲዮኖች በተለያዩ ባንኮች በመሸጥ ሒሳቡን ወደ መደበኛው ዓለም አቀፍ ባንኮች ተቀይሯል። በባንክ የነበረው አክሲዮን አጥቢያ ቤተ ክርስቲያን ወደ ከፍተኛ ወጪ እንዲሸጋገር አድርጓታል፣ በዚህም ምክንያት ጠቅላይ ቤተ ክህነት ለኪሳራ እየተቃረበ ነበር። የባንኩ መደበኛ ደንበኛ እንደመሆኖ፣ ቤተ ክርስቲያኒቱ በከፍተኛ የፊስካል ዲሲፕሊን ውስጥ እንድትገባ ተገድዳለች። እ.ኤ.አ. ህዳር 6 1998 የቦነስ አይረስ ሊቀ ጳጳስ ሆነው ሳለ፣ በአርጀንቲና ላሉ የራሳቸው ቤተ ክርስቲያን ሊቀ ጳጳስ ለሌላቸው የምስራቅ ካቶሊኮች ተራ ተባሉ። ሜጀር ሊቀ ጳጳስ በርጎሊዮ የሼቭቹክ ዩክሬንኛ የግሪክ ካቶሊካዊ ቤተ ክርስቲያን ሥርዓተ አምልኮ፣ ሥርዓት እና መንፈሳዊነት እንደሚረዳና ሁልጊዜም የቦነስ አይረስ ሊቀ ጳጳስ በነበሩበት ጊዜ ለምስራቅ ካቶሊኮች እንደ ተራ ነገር “የአርጀንቲና ቤተክርስቲያናችንን ይጠብቅ ነበር” ብለዋል። በ2000 ቤርጎሊዮ ብቸኛው የቤተ ክርስቲያን ባለሥልጣን ነበር በ1972 የአርጀንቲናውን አብዮት ወታደራዊ አምባገነን መንግሥት በመቃወም በካህንነት ከታገደው ከጄሮኒሞ ፖዴስታ ከቀድሞው ጳጳስ ጋር ያስታረቀ። በዚያው ዓመት ቤርጎሊዮ የአርጀንቲና ካቶሊካዊት ቤተ ክርስቲያን በ1970ዎቹ በቆሸሸው ጦርነት ወቅት “በአምባገነኑ ዘመን ለተፈፀሙት ኃጢአት የሕዝብን የንስሐ ልብስ መልበስ አለባት” ብሏል። ቤርጎሊዮ እንደ እስር ቤቶች፣ ሆስፒታሎች፣ የጡረተኞች መኖሪያ ቤቶች ወይም ሰፈር ባሉ ቦታዎች የእግር መታጠብን የቅዱስ ሀሙስ ስነ ስርዓት ማክበርን ልማዱ አድርጎታል። እ.ኤ.አ. በ2007፣ በነዲክቶስ 16ኛ ከሁለተኛው የቫቲካን ጉባኤ በፊት የነበሩትን የቅዳሴ ቅጾች ለመጠቀም አዲስ ሕግ ካወጡ ከሁለት ቀናት በኋላ፣ ብፁዕ ካርዲናል ቤርጎሊዮ በዚህ ያልተለመደ የሮማውያን ሥርዓት ለሳምንታዊ ቅዳሴ የተወሰነ ቦታ አቋቋሙ። በየሳምንቱ ይከበር ነበር። እ.ኤ.አ. ህዳር 8 ቀን 2005 ቤርጎሊዮ የአርጀንቲና ኤጲስ ቆጶስ ኮንፈረንስ ፕሬዝዳንት ሆኖ ተመረጠ ለሦስት ዓመታት ። በኅዳር 11 ቀን 2008 ለሌላ የሶስት ዓመት የሥራ ዘመን ተመረጠ። የኮሚሽኑ ቋሚ የአስተዳደር አካል አባል ሆኖ ቆይቷል። ፣ የአርጀንቲና ጳጳሳዊ ካቶሊካዊ ዩኒቨርሲቲ የኮሚቴው ፕሬዝዳንት እና የቅዱስ ቤተመቅደሶች እንክብካቤ የቅዳሴ ኮሚቴ አባል። በርጎሊዮ የአርጀንቲና ካቶሊካዊ ጳጳሳት ጉባኤ መሪ በነበረበት ወቅት በቆሻሻ ጦርነት ወቅት ቤተ ክርስቲያናቸው ሰዎችን ከጁንታ ለመከላከል ባለመቻሏ የጋራ ይቅርታ ጠይቀዋል። በታህሳስ ወር 2011 75 ዓመት ሲሞላቸው ቤርጎሊዮ የቦነስ አይረስ ሊቀ ጳጳስ ሆነው መልቀቂያቸውን ለጳጳስ በነዲክቶስ 16ኛ በቀኖና ሕግ አስረከቡ።ነገር ግን ምንም አስተባባሪ ሊቀ ጳጳስ ስላልነበራቸው በቫቲካን የሚሾመውን ሰው በመጠባበቅ በቢሮው ቆዩ እ.ኤ.አ. በጥቅምት 14 ቀን በዚያ ቤተ ክርስቲያን ውስጥ በመደበኛነት ተጭኗል። ለሥነ ሥርዓቱ ወደ ሮም ሲሄድ እሱና እህቱ ማሪያ ኤሌና አባታቸው የተወለደበትን ሰሜናዊ ኢጣሊያ መንደር ጎበኙ። እንደ ካርዲናል፣ ቤርጎሊዮ በሮማን ኩሪያ ውስጥ ለአምስት የአስተዳደር ቦታዎች ተሾመ። እሱ የመለኮታዊ አምልኮ እና የቅዱስ ቁርባን ተግሣጽ ጉባኤ፣ የካህናት ጉባኤ፣ የተቀደሰ ሕይወት ተቋማት ጉባኤ እና ሐዋርያዊ ሕይወት ማኅበራት ጉባኤ፣ የቤተሰብ ጳጳሳዊ ምክር ቤት እና የላቲን አሜሪካ ኮሚሽን አባል ነበሩ። በዚያው ዓመት ብፁዕ ካርዲናል ኤድዋርድ ኤጋን በሴፕቴምበር 11 ላይ የደረሰውን ጥቃት ተከትሎ ወደ ኒውዮርክ ሲመለሱ፣ ቤርጎሊዮ በጳጳሳት ሲኖዶስ ውስጥ በሪተርተር (ዘጋቢ ፀሐፊ) ተክተው እንደ ካቶሊካዊ ሄራልድ ገለጻ፣ “እንደ ሰው ክፍት ሆኖ ጥሩ ስሜት ፈጠረ። ወደ መግባባት እና ውይይት" ብፁዕ ካርዲናል ቤርጎሊዮ በግላዊ ትሕትና፣ በአስተምህሮ ወግ አጥባቂነት፣ እና ለማህበራዊ ፍትህ ባለው ቁርጠኝነት ይታወቃሉ። ቀላል የአኗኗር ዘይቤ በትሕትና እንዲታወቅ አስተዋጽኦ አድርጓል። እሱ በኦሊቮስ ከተማ ውስጥ ባለው የሚያምር ጳጳስ መኖሪያ ውስጥ ሳይሆን በትንሽ አፓርታማ ውስጥ ይኖር ነበር። የህዝብ ማመላለሻ ወስዶ የራሱን ምግብ ያበስል።በሮም የነበረውን ጊዜ ለ"መብረቅ ጉብኝት" ወስኗል። ለሊሴው ቅድስት ቴሬሴ ያደሩ እንደነበር ይታወቃል፣ እና በጻፋቸው ደብዳቤዎች ላይ የእርሷን ትንሽ ምስል "ታላቅ ሚስዮናዊት ቅድስት" በማለት ጠርቷታል። ርእሰ ሊቃነ ጳጳሳት ጆን ፖል ዳግማዊ በኤፕሪል 2 2005 ከሞቱ በኋላ ቤርጎሊዮ በቀብራቸው ላይ ተገኝተው የጵጵስና ሹመትን ለመተካት እንደ አንዱ ተደርገው ይቆጠሩ ነበር። በ2005 ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳት ቤኔዲክት 16ኛን በመረጠው የጳጳስ ጉባኤ እንደ ካርዲናል መራጭ ተሳትፈዋል። በብሔራዊ የካቶሊክ ዘጋቢ፣ ጆን ኤል አለን ጁኒየር በ2005 የጉባኤው ግንባር ቀደም ተዋናይ እንደነበር ዘግቧል። በሴፕቴምበር 2005 ሊምስ የተሰኘው የኢጣሊያ መጽሔት ቤርጎሊዮ በዚያ ጉባኤ ብፁዕ ካርዲናል ራትዚንገር 2ኛ እና ዋና ተፎካካሪ እንደነበር ገልጿል። እና በሶስተኛው ድምጽ 40 ድምጽ አግኝቷል, ነገር ግን በአራተኛው እና ወሳኝ ድምጽ ወደ 26 ወድቋል. የይገባኛል ጥያቄዎቹ የተመሠረቱት በጉባኤው ላይ ተገኝተው ያልታወቁ የካርዲናሎች ንብረት ናቸው በሚባል ማስታወሻ ደብተር ላይ ነው። እንደ ጣሊያናዊው ጋዜጠኛ አንድሪያ ቶርኒዬሊ፣ ይህ የድምጽ ቁጥር ለላቲን አሜሪካ ፓፓቢል ምንም ዓይነት ቅድመ ሁኔታ አልነበረውም። ላ ስታምፓ እንደዘገበው በምርጫው ወቅት ቤርጎሊዮ ከራትዚንገር ጋር በቅርበት ይከራከር ነበር፣ ካርዲናሎቹ እንዳይመርጡለት በስሜት ተማፅኖ እስኪያቀርብ ድረስ።እንደ ቶርኒዬሊ ገለጻ ቤርጎሊዮ ይህን ጥያቄ ያቀረበው ስብሰባው በምርጫው ላይ ብዙ እንዳይዘገይ ለመከላከል ነው። ጳጳስ ። እንደ ካርዲናል፣ ቤርጎሊዮ የታማኝ ማኅበራት በመባል የሚታወቀው የካቶሊክ ወንጌላዊ እንቅስቃሴ ከሆነው ከቁርባን እና ነፃ አውጪ ጋር የተያያዘ ነበር። በጣሊያን የበጋ ወራት መጨረሻ ላይ በተካሄደው የሪሚኒ ስብሰባ ተብሎ በሚጠራው አመታዊ ስብሰባ ላይ አንዳንድ ጊዜ ብቅ ብሏል። እ.ኤ.አ. በ2005፣ ካርዲናል ቤርጎሊዮ በሳን ፓትሪሲዮ ቤተክርስትያን እልቂት ለተገደሉ ስድስት የፓሎቲን ማህበረሰብ አባላት የድብደባ - ሶስተኛው የቅድስና ደረጃ ጥያቄን ፈቀዱ። በተመሳሳይ ጊዜ ቤርጎሊዮ በግድያዎቹ ላይ ምርመራ እንዲደረግ አዘዘ ይህም በብሔራዊ መልሶ ማደራጀት ሂደት ፣ አርጀንቲና ላይ ይገዛ የነበረው ወታደራዊ ጁንታ በሰፊው ተከሷል ።

18414

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8B%AD%E1%88%96%E1%8B%8B%20%E1%88%9D%E1%88%B5%E1%8A%AD%E1%88%AE%E1%89%BD

የይሖዋ ምስክሮች

የይሖዋ ምሥክሮች ሉዓላዊው ጌታ አንድ እርሱም ይሖዋ ነው ብለው የሚያምኑ ክርስቲያናዊ ሃይማኖት ነው። የይሖዋ ምሥክሮች ዘመናዊ እንቅስቃሴ የጀመሩት በ1870ዎቹ ዓመታት ነው። በመጀመሪያ የመጽሐፍ ቅዱስ ተማሪዎች ተብለው ይጠሩ ነበር። በ1931 ግን የይሖዋ ምሥክሮች የሚለውን ቅዱስ ጽሑፋዊ ስም ተቀበሉ። (ኢሳይያስ 43፡10) አብዛኞቹ የይሖዋ ምሥክሮች ጉባኤዎች በየሳምንቱ ሁለት ጊዜ ይሰበሰባሉ። አብዛኞቹ ስብሰባዎች በይሖዋ ምስክሮች የስብሰባ አዳራሾች ውስጥ ይካሄዳሉ። በተጨማሪም የይሖዋ ምሥክሮች በየዓመቱ ሦስት ትላልቅ ስብሰባዎች ያካሂዳሉ። የይሖዋ ምሥክሮች ዋና መሥሪያ ቤት የሚገኘው በኒው ዮርክ ነው።። የይሖዋ ምሥክሮችን ከሌሎች ሃይማኖቶች የተለዩ የሚያደርጓቸው እምነቶች ምንድን ናቸው? መጽሐፍ ቅዱስ:- የይሖዋ ምሥክሮች ጠቅላላው መጽሐፍ ቅዱስ በአምላክ መንፈስ አነሣሽነት የተጻፈ የአምላክ ቃል ነው ብለው ያምናሉ፤ በሰው ወግ ላይ የተመሠረተን እምነት ከመከተል ይልቅ ለእምነቶቻቸው ሁሉ መመዘኛ የሚያደርጉት መጽሐፍ ቅዱስን ነው። አምላክ:- ይሖዋ ብቻ እውነተኛ አምላክ መሆኑን በማመን ያመልኩታል። ስለ እርሱና እርሱ ለሰው ልጆች ስላወጣቸው ፍቅራዊ ዓላማዎች ለሌሎች ሰዎች በግልጽ ይናገራሉ። ስለ ይሖዋ አምላክ ለሕዝብ የሚመሰክር ማንኛውም ሰው የአንድ ቡድን ይኸውም “የይሖዋ ምሥክሮች” አባል መሆኑ ይታወቃል። ኢየሱስ ክርስቶስ:- የይሖዋ ምሥክሮች ኢየሱስ ክርስቶስ አንደኛው የሥላሴ አካል ሳይሆን መጽሐፍ ቅዱስን እንደሚያንብቡት የአምላክ ልጅ፣ የአምላክ ፍጥረታት በኩር፤ ሰው ከመሆኑ በፊት ሕልውና የነበረው፤ ሕይወቱ ከሰማይ ወደ ድንግል ማርያም ማኅፀን የተዛወረ፤ መሥዋዕት የሆነው ፍጹም ሰብዓዊ ሕይወቱ ለሚያምኑበት ሁሉ የዘላለም ሕይወት መዳን የሚያስገኝ እንደሆነና ከ1914 እ.ኤ.አ. ጀምሮ አምላክ በምድር ሁሉ ላይ በሰጠው ሥልጣን ንጉሥ ሆኖ እየገዛ እንዳለ ያምናሉ። የአምላክ መንግሥት:- የይሖዋ ምሥክሮች የሰው ልጆች ተስፋ የአምላክ መንግሥት ብቻ ናት ብለው ያምናሉ። ይህች መንግሥት እውን መስተዳድር ነች፤ ሁሉንም ሰብዓዊ መስተዳድሮች ጨምሮ የአሁኑን ክፉ የነገሮች ሥርዓት በቅርቡ በማጥፋት ጽድቅ የሚኖርባትን አዲስ ሥርዓት ታቋቁማለች። ሰማያዊ ሕይወት:- 144,000 በመንፈስ የተቀቡ ክርስቲያኖች ከክርስቶስ ጋር በሰማያዊ መንግሥቱ ተካፋዮች በመሆን አብረውት ነገሥታት ሆነው እንደሚገዙ ያምናሉ። “ጥሩ” የሆኑ ሰዎች በሙሉ የሚያገኙት ሽልማት ወደ ሰማይ መሄድ ነው ብለው አያምኑም። ምድር:- አምላክ ለምድር ያለው የመጀመሪያ ዓላማ እንደሚፈጸም፣ ምድር ይሖዋን በሚያመልኩ ሰዎች ከዳር እስከ ዳር እንደምትሞላ፣ እነዚህም ሰዎች ሰብዓዊ ፍጽምና አግኝተው ለዘላለም እየተደሰቱ መኖር እንደሚችሉ፣ ሙታንም እንኳ ሳይቀሩ ከእነዚህ በረከቶች ተካፋዮች ለመሆን ከሞት እንደሚነሡ ያምናሉ። ሞት:- ሙታን ፈጽሞ አንዳች ነገር እንደማያውቁ፤ በአንድ ዓይነት መንፈሳዊ ዓለም ውስጥ በሥቃይ ወይም በደስታ ላይ እንዳልሆኑ፣ በአምላክ አእምሮ ውስጥ ከመታሰባቸው በቀር በሌላ መንገድ በሕይወት እንደሌሉ፤ በዚህም ምክንያት ወደ ፊት የሚኖራቸው ተስፋ የተመካው በትንሣኤ ላይ እንደሆነ ያምናሉ። የመጨረሻ ቀኖች:- ከ1914 ጀምሮ የምንኖረው በዚህ ክፉ የነገሮች ሥርዓት የመጨረሻ ቀኖች ውስጥ እንደሆነ፣ በ1914 የተፈጸሙትን ነገሮች የተመለከቱ አንዳንድ ሰዎች የአሁኑ ክፉ ዓለም ሲጠፋ እንደሚያዩ፣ ጽድቅ ወዳድ የሆኑት ግን ከጥፋቱ ተርፈው በጸዳች ምድር ላይ እንደሚኖሩ ያምናሉ። ከዓለም የተለዩ መሆን:- ኢየሱስ ክርስቶስ ስለ ተከታዮቹ ሲናገር “ከዓለም አይደሉም” እንዳለው የይሖዋ ምሥክሮችም የዚህ ዓለም ክፍል ላለመሆን ከልብ ይጥራሉ። ለሰው እውነተኛ ክርስቲያናዊ ፍቅር ያሳያሉ። በፖለቲካዊ ጉዳዮች አይሳተፉም ወይም በማንኛውም ብሔር ውስጥ በሚደረጉ ጦርነቶች ጣልቃ አይገቡም። ለቤተሰቦቻቸው የሚያስፈልጉትን ቁሳዊ ነገሮች ማቅረብ ቢኖርባቸውም ዓለም በጉጉት የሚያሳድዳቸውን ቁሳዊ ሀብቶች ማሳደድ፣ የግል ዝና ማግኘትና ከመጠን በላይ በተድላ መጠመድ አይፈልጉም። የመጽሐፍ ቅዱስን ምክር ተግባራዊ ማድረግ:- በቤት ውስጥ፣ በትምህርት ቤት፣ በሥራ ቦታና በጉባኤያቸው በየዕለቱ የአምላክን ቃል በሥራ ላይ ማዋል አስፈላጊ እንደሆነ ያምናሉ። አንድ ሰው ባለፈው ጊዜ ይከተለው የነበረው አኗኗር ምንም ይሁን ምን የአምላክ ቃል የሚያወግዛቸውን ሥራዎች ከተወና አምላካዊ ምክርን በሥራ ላይ ካዋለ ከይሖዋ ምሥክሮች አንዱ ሊሆን ይችላል። ነገር ግን የይሖዋ ምሥክር ከሆነ በኋላ ማንም ሰው ምንዝር፣ ዝሙት፣ ግብረ ሰዶም እየፈጸመ፣ አደንዛዥ ዕፅ እየወሰደ፣ እየሰከረ፣ እየዋሸ ወይም እየሰረቀ እኖራለሁ ቢል ከድርጅቱ ይወገዳል። የይሖዋ ምሥክሮች ምን ብለው ያምናሉ ? (በራሳቸው አንደበት) አምላክ። እውነተኛና ሁሉን ቻይ የሆነውን ይሖዋ የተባለውን አንድ አምላክ እናመልካለን። (መዝሙር 83:18፤ ራእይ 4:11) ይሖዋ የአብርሃም፣ የሙሴ እና የኢየሱስ አምላክ ነው።—ዘፀአት 3:6፤ 32:11፤ ዮሐንስ 20:17 መጽሐፍ ቅዱስ። መጽሐፍ ቅዱስ አምላክ ለሰው ልጆች በመንፈሱ አማካኝነት ያስጻፈው መልእክት እንደሆነ እናምናለን። (ዮሐንስ 17:17፤ 2 ጢሞቴዎስ 3:16) እምነታችን የተመሠረተው የመጽሐፍ ቅዱስ ክፍል በሆኑት በ66ቱም መጻሕፍት ላይ ነው፤ እነዚህ መጻሕፍት በተለምዶ “ብሉይ ኪዳን” እና “አዲስ ኪዳን” በመባል ይታወቃሉ። ፕሮፌሰር ጄሰን ቤዱን የይሖዋ ምሥክሮች “የሚያምኑበትም ሆነ የሚያደርጉት ነገር ሙሉ በሙሉ በመጽሐፍ ቅዱስ ላይ የተመሠረተ እንዲሆን ያደርጋሉ እንጂ አንድን ነገር አስቀድመው ከወሰኑ በኋላ ያንን የሚደግፍ ሐሳብ ከመጽሐፍ ቅዱስ ውስጥ ለማግኘት አይሞክሩም” በማለት ጽፈዋል። ሙሉውን መጽሐፍ ቅዱስ እንቀበላለን፤ ሆኖም ሁሉም ነገር ቃል በቃል መወሰድ አለበት የሚል እምነት የለንም። የተወሰኑት የመጽሐፍ ቅዱስ ክፍሎች የተጻፉት በዘይቤያዊ ወይም በምሳሌያዊ አነጋገር ስለሆነ ቃል በቃል መወሰድ እንደሌለባቸው እንገነዘባለን። ኢየሱስ። የኢየሱስን ትምህርትም ሆነ እሱ የተወውን ምሳሌ እንከተላለን፤ በተጨማሪም የአምላክ ልጅ እንዲሁም አዳኝ እንደሆነ በማመን እናከብረዋለን። (ማቴዎስ 20:28፤ የሐዋርያት ሥራ 5:31) በመሆኑም ክርስቲያን ተብለን እንጠራለን። (የሐዋርያት ሥራ 11:26) እንዲሁም ኢየሱስ ሁሉን ቻይ አምላክ እንዳልሆነና ለሥላሴ ትምህርት መሠረት የሚሆን ቅዱስ ጽሑፋዊ ማስረጃ እንደሌለ ከመጽሐፍ ቅዱስ አውቀናል።—ዮሐንስ 14:28 የአምላክ መንግሥት። የአምላክ መንግሥት እውን የሆነ መስተዳድር እንጂ በክርስቲያኖች ልብ ውስጥ ያለ ነገር አይደለም። ይህ መንግሥት ሰብዓዊ መንግሥታትን የሚተካ ሲሆን አምላክ ለምድር ያለው ዓላማ እንዲፈጸም ያደርጋል። (ዳንኤል 2:44፤ ማቴዎስ 6:9, 10) የአምላክ መንግሥት እነዚህን እርምጃዎች የሚወስደው በቅርቡ ነው፤ ምክንያቱም የመጽሐፍ ቅዱስ ትንቢቶች እንደሚጠቁሙት የምንኖረው “በመጨረሻዎቹ ቀናት” ውስጥ ነው።—2 ጢሞቴዎስ 3:1-5፤ ማቴዎስ 24:3-14 ኢየሱስ በሰማይ ያለው የአምላክ መንግሥት ንጉሥ ነው። መግዛት የጀመረው በ1914 ነው።—ራእይ 11:15 መዳን። ሰዎች ከኃጢአትና ከሞት መዳን የሚችሉት በኢየሱስ ቤዛዊ መሥዋዕት አማካኝነት ነው። (ማቴዎስ 20:28፤ የሐዋርያት ሥራ 4:12) አንድ ሰው ከዚህ መሥዋዕት ጥቅም ማግኘት ከፈለገ በኢየሱስ ማመን ብቻ ሳይሆን አኗኗሩን መለወጥና መጠመቅ ይኖርበታል። (ማቴዎስ 28:19, 20፤ ዮሐንስ 3:16፤ የሐዋርያት ሥራ 3:19, 20) አንድ ሰው የሚያደርገው ነገር እምነቱ ሕያው መሆን አለመሆኑን ያሳያል። (ያዕቆብ 2:24, 26) ይሁንና መዳን በሥራ ሳይሆን ‘በአምላክ ጸጋ’ የሚገኝ ነገር ነው።—ገላትያ 2:16, 21 ሰማይ። ይሖዋ አምላክ፣ ኢየሱስ ክርስቶስና ታማኝ መላእክቱ የሚኖሩት በመንፈሳዊው ዓለም ማለትም በሰማይ ነው። * (መዝሙር 103:19-21፤ የሐዋርያት ሥራ 7:55) በአንጻራዊ ሁኔታ ሲታይ ጥቂት ቁጥር ያላቸው ማለትም 144,000 ሰዎች ከሞት ተነስተው በሰማይ ከኢየሱስ ጋር ይገዛሉ።—ዳንኤል 7:27፤ 2 ጢሞቴዎስ 2:12፤ ራእይ 5:9, 10፤ 14:1, 3 ምድር። አምላክ ምድርን የፈጠረው ለሰው ልጆች መኖሪያ እንድትሆን ነው። (መዝሙር 104:5፤ 115:16፤ መክብብ 1:4) አምላክ ታዛዥ የሆኑ የሰው ልጆችን ገነት በምትሆነው ምድር ላይ ፍጹም ጤናና የዘላለም ሕይወት በመስጠት ይባርካቸዋል።—መዝሙር 37:11, 34 ክፋትና መከራ። ክፋትና መከራ የጀመሩት ከአምላክ መላእክት አንዱ በማመፁ ነው። (ዮሐንስ 8:44) ይህ መልአክ ካመፀ በኋላ “ሰይጣን” እና “ዲያብሎስ” ተብሎ መጠራት የጀመረ ሲሆን የመጀመሪያዎቹ ሰብዓዊ ባልና ሚስት በዓመፅ ድርጊቱ እንዲተባበሩት አሳምኗቸዋል፤ ይህ ደግሞ በዘሮቻቸው ላይ አስከፊ መዘዝ አስከትሏል። (ዘፍጥረት 3:1-6፤ ሮም 5:12) ሰይጣን ላነሳው አከራካሪ ጉዳይ መልስ ለመስጠት አምላክ በምድር ላይ ክፋትና መከራ እንዲኖር ፈቅዷል፤ ሆኖም እነዚህ ነገሮች ለዘላለም እንዲቀጥሉ አይፈቅድም። ሞት። ሰዎች ሲሞቱ ከሕልውና ውጪ ይሆናሉ። (መዝሙር 146:4፤ መክብብ 9:5, 10) በእሳታማ ሲኦል አይሠቃዩም። አምላክ በትንሣኤ አማካኝነት በቢሊዮን የሚቆጠሩ ሰዎች ከሞት እንዲነሱ ያደርጋል። (የሐዋርያት ሥራ 24:15) ይሁንና ከሞት ከተነሱ በኋላ የአምላክን መንገድ ለመከተል ፈቃደኛ ያልሆኑ ሰዎች ለዘላለም ይጠፋሉ፤ የትንሣኤ ተስፋም አይኖራቸውም።—ራእይ 20:14, 15 ቤተሰብ። አምላክ የጋብቻ ዝግጅትን ያስጀመረው አንድን ወንድና ሴት በማጣመር ሲሆን እኛም ይህን በጥብቅ እንከተላለን፤ ለፍቺ ምክንያት የሚሆነው የፆታ ብልግና ብቻ እንደሆነ እናምናለን። (ማቴዎስ 19:4-9) በመጽሐፍ ቅዱስ ላይ የሚገኙት ጥበብ ያዘሉ ምክሮች የቤተሰብ ሕይወት ስኬታማ እንዲሆን እንደሚረዱ እናምናለን።—ኤፌሶን 5:22 እስከ 6:1 አምልኳቸው። መስቀልን ወይም ሌሎች ምስሎችን ለአምልኮ አይጠቀሙም። (ዘዳግም 4:15-19፤ 1 ዮሐንስ 5:21) በአምልኳቸው ውስጥ ትልቅ ቦታ ከሚሰጧቸው ነገሮች መካከል የሚከተሉት ይገኙበታል፦ ለአምላክ መጸለይ።—ፊልጵስዩስ 4:6 መጽሐፍ ቅዱስን ማንበብና ማጥናት።—መዝሙር 1:1-3 ከመጽሐፍ ቅዱስ በተማርነው ነገር ላይ ማሰላሰል።—መዝሙር 77:12 ለጸሎት፣ መጽሐፍ ቅዱስን ለማጥናት፣ ለመዘመር፣ እምነታችንን ለመግለጽና የእምነት ባልንጀሮቻችንንም ሆነ ሌሎችን ለማበረታታት መሰብሰብ።—ቆላስይስ 3:16፤ ዕብራውያን 10:23-25 ‘የመንግሥቱን ምሥራች’ መስበክ።—ማቴዎስ 24:14 ችግር ላይ የወደቁትን መርዳት።—ያዕቆብ 2:14-17 የመንግሥት አዳራሾችን እንዲሁም ዓለም አቀፉን የስብከት ሥራ ለማስፋፋት የሚያገለግሉ ሌሎች ሕንጻዎችን መገንባትና መጠገን።—መዝሙር 127:1 በተፈጥሮ አደጋ የተጎዱ ሰዎችን መርዳት።—የሐዋርያት ሥራ 11:27-30 ድርጅታችን። በጉባኤዎች የተደራጀን ሲሆን እያንዳንዱን ጉባኤ በበላይነት የሚከታተለው የሽማግሌዎች አካል ነው። ሆኖም ሽማግሌዎች የቀሳውስት ቡድን አይደሉም፤ እንዲሁም ደሞዝ አይከፈላቸውም። (ማቴዎስ 10:8፤ 23:8) አስራት አንጠይቅም፤ በስብሰባዎቻችን ላይም ገንዘብ አይሰበሰብም። (2 ቆሮንቶስ 9:7) ለምናደርጋቸው ሥራዎች የገንዘብ ድጋፍ የምናገኘው ስማቸው የማይገለጽ ለጋሾች ከሚያደርጉት መዋጮ ነው። በዋናው መሥሪያ ቤት የሚያገለግለው የበላይ አካል በዓለም ዙሪያ ለሚገኙ የይሖዋ ምሥክሮች አመራር ይሰጣል፤ የበላይ አካሉ አባላት ጥቂት ቁጥር ያላቸው የጎለመሱ ክርስቲያኖች ናቸው።—ማቴዎስ 24:45 አንድነታችን። እምነታችን በዓለም አቀፍ ደረጃ አንድ አድርጎናል። (1 ቆሮንቶስ 1:10) በተጨማሪም በመካከላችን በኑሮ ደረጃ፣ በጎሣ፣ በዘር ወይም በመደብ ክፍፍል እንዳይኖር ጥረት እናደርጋለን። (የሐዋርያት ሥራ 10:34, 35፤ ያዕቆብ 2:4) አንድነት አለን ሲባል የግል ምርጫና አመለካከት የለንም ማለት አይደለም። እያንዳንዱ የይሖዋ ምሥክር በመጽሐፍ ቅዱስ በሠለጠነ ሕሊናው ተጠቅሞ የራሱን ውሳኔ ያደርጋል።—ሮም 14:1-4፤ ዕብራውያን 5:14 ምግባራችን። በምናደርገው ነገር ሁሉ ከራስ ወዳድነት ነፃ የሆነ ፍቅር ለማሳየት ጥረት እናደርጋለን። (ዮሐንስ 13:34, 35) ደም እንደ መውሰድ ካሉ አምላክን ከሚያሳዝኑ ድርጊቶች እንርቃለን። (የሐዋርያት ሥራ 15:28, 29፤ ገላትያ 5:19-21) ከሰዎች ጋር በሰላም የምንኖር ሲሆን በጦርነትም አንካፈልም። (ማቴዎስ 5:9፤ ኢሳይያስ 2:4) የምንኖርበትን አገር መንግሥት የምናከብር ሲሆን ከአምላክ ሕግ ጋር እስካልተጋጨ ድረስ የዚያን አገር ሕጎች እንታዘዛለን።—ማቴዎስ 22:21፤ የሐዋርያት ሥራ 5:29 ከሌሎች ጋር ያለን ግንኙነት። ኢየሱስ “ባልንጀራህን እንደ ራስህ ውደድ” የሚል ትእዛዝ ሰጥቷል። እንዲሁም ክርስቲያኖች “የዓለም ክፍል አይደሉም” በማለት ተናግሯል። (ማቴዎስ 22:39፤ ዮሐንስ 17:16) በመሆኑም ‘ለሁሉም ሰዎች መልካም ብናደርግም’ ከፖለቲካዊ ጉዳዮች ጋር በተያያዘ ሙሉ በሙሉ ገለልተኛ ነን፤ ከሌሎች ሃይማኖቶች ጋር ኅብረት ከመፍጠርም እንርቃለን። (ገላትያ 6:10፤ 2 ቆሮንቶስ 6:14) ይሁን እንጂ በዚህ ረገድ ሌሎች የሚያደርጉትን ውሳኔ እናከብራለን።—ሮም 14:12 የክርስትና ክፍልፋዮች

20889

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%9D%E1%88%86%E1%8A%95%20%E1%88%9B%E1%88%88%E1%89%B5%20%E1%8A%A8%E1%88%9E%E1%8A%9D%20%E1%8B%AB%E1%88%B5%E1%89%86%E1%8C%A5%E1%88%AB%E1%88%8D

ዝሆን ማለት ከሞኝ ያስቆጥራል

ዝሆን ማለት ከሞኝ ያስቆጥራል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ዝሆን ማለት ከሞኝ ያስቆጥራል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

2720

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%AE%E1%88%AA%E1%8B%AD%E1%8A%9B

ኮሪይኛ

ኮሪይኛ ( / ሃን ጉክ ኧ) የኮርያ (ስሜንና ደቡብ) መደበኛ ቋንቋ ነው። ኮሪይኛ ሷዴሽ ዝርዝር የኮሪይኛ ፊደል (ራ) (ላ) (ዓ) (ንጋ) ! (ኣን ኘንግ!) = ሰላም! ! (ኣን ኘንግ ሃ ሴ ዮ!) = ሰላምታ! ! (ኣን ኘንግ ሃ ሲፕ ኒ ካ?) = ሰላምታ! . (ጋም ሳ ሃፕ ኒ ዳ) = አመሰግናለሁ . (ጎ ማፕ ስፕ ኒ ዳ) = አመሰግናለሁ . (ዬ) = አዎ . (ኔ) = አዎ . (ኣኒኦ) = አይደለም . (ኣን ኘንግ ሂ ጋ ሴ ዮ) = ደህና ይሁኑ! (አን ኘንግ ሂ ግዬ ሴ ዮ) = ደህና ይሁኑ! . (ሚ ኣን ሃፕ ኒ ዳ) = ይቅርታ . (ሚ ኣን ሄ ዮ) = ይቅርታ . (ጅፄ ሶንግ ሃፕ ኒ ዳ) = ይቅርታ . (ቸን ማን ኤ ዮ) = ችግር የለም ! (ቹክ ሃ ሃፕ ኒ ዳ!) = ጎበዝ! (ሴንግ ሰን፥ ሙል ጎ ጊ) = ዓሣ (ናሙ) = ዛፍ (ሙል) = ውኃ (ቡል) = እሳት (ቸን ጊ) = ነጎድጓድ (ሣል) = ሩዝ (ዶሲ) = ከታማ (ቸ ኘክ) = ማታ (ሳ ሪንግ) = ፍቅር . (ሳ ሪንግ ሃፕ ኒ ዳ) = እወዶታለሁ (ናም ቻ) = ሰው (የ ቻ) = ሴት ; ፀርዮኢል) = ሰኞ ; ሗዮኢል) = ማክሰኞ ; ሱዮኢል) = ሮብ ; ሞክዮኢል) = ሐሙስ ; ግምዮኢል) = ዓርብ ; ቶዮኢል) = ቅዳሜ ; ኢርዮኢል) = እሑድ (ሃሩ / ኢሪል) = አንድ ቀን . (ኢል ኘን) = አንድ አመት (ሳም ኘን) = ሶስት አመታት (ሲብ ኘን) = 10 አመታት (ቤክ ኘን) = 100 አመታት (ቸን ኘን) = 1000 አመታት (ኢል / ሃና) = አንድ (ኢ / ዱል / ዱ) = ሁለት (ሳም / ሴት / ሰክ) = ሶስት ) = አራት ) = አምስት ) = ስድስት ) = ሰባት ) = ስምንት ) = ዘጠኝ ) = አሥር ) = አሥር አንድ ) = አሥር ሁለት ) = አሥር ሶስት ) = አሥር አራት ) = አሥር አምስት (በክ / ኦን) = መቶ (በክ ኢል) መቶ አንድ (በክ ሲብ) መቶ አስር (በክ ሲብ ኢል) መቶ አስር አንድ (ቾን / ስው ምውን) = ሺህ ) = ማን ) = የሰው ልጅ ) = ጓደኛ ) = ወታደር ) = ጀርመንኛ ( ) = ፈረንሳይኛ ( ) = እንግሊዝኛ / ) = ድልድይ ) = ባቡር ) = የባቡር መንገድ ) = ሩሲያ / ) = መስኮብ / አሜሪካ ) = ጃፓን. ) = ቶክዮ ) = ቻይና. ) = በይጂንግ ) = ሞሮኮ. ) = ራባት ሳዑዲ ዓረቢያ ) = ሪያድ ) = ደቡብ ኮርያ ) = ስሜን ኮርያ ) = ሥጋ ) = ኮከብ ) = ስኳር ) = ዲሞክራሲ ) = ኮሙኒስት !) = ኮርያ ለዘላለም! !) = ኢትዮጵያ ለዘላለም! ) = እኔ ሰላም እወዳለሁ የውጭ መያያዣዎች

21122

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%9A%E1%8B%AB%E1%8B%B5%E1%8C%8D%20%E1%88%8D%E1%8C%85%20%E1%8A%A0%E1%89%B5%E1%89%A0%E1%8B%B5%E1%88%8D%20%E1%8B%A8%E1%88%9A%E1%88%9E%E1%89%B5%20%E1%88%BD%E1%88%9B%E1%8C%8D%E1%88%8C%20%E1%8A%A0%E1%89%B3%E1%89%85%E1%88%8D

የሚያድግ ልጅ አትበድል የሚሞት ሽማግሌ አታቅል

የሚያድግ ልጅ አትበድል የሚሞት ሽማግሌ አታቅል የአማርኛ ምሳሌ ነው። የሚያድግ ልጅ አትበድል የሚሞት ሽማግሌ አታቅል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

22233

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%85%E1%89%A5%20%E1%8A%A5%E1%88%9B%E1%8B%AB%E1%89%81%E1%89%B5%20%E1%8A%A0%E1%8C%88%E1%88%AD%20%E1%88%84%E1%8B%B6%20%E1%89%B4%E1%88%8C%20%E1%88%B4%E1%8A%95%E1%89%B0%E1%88%AD%20%E1%8A%A8%E1%8D%88%E1%89%B0

ጅብ እማያቁት አገር ሄዶ ቴሌ ሴንተር ከፈተ

ጅብ እማያቁት አገር ሄዶ ቴሌ ሴንተር ከፈተ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ጅብ እማያቁት አገር ሄዶ ቴሌ ሴንተር ከፈተ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

2001

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%98%E1%88%88%E1%8C%8B%E1%88%B2

መለጋሲ

መለጋሲ () ከአውስትሮኔዚያን የቋንቋ ቤተሠብ ቋንቋዎች ሁሉ ምእራበኛው ሲሆን የማዳጋስካር መደበኛ ቋንቋ ነው። 1500-2000 አመታት ከዛሬ በፊት ከእንዶኔዚያ የመጡ የማዳጋስካር ኗሪዎች ቋንቋ በመሆኑ፣ ከቃላቱ መዝገብ 90% ከመቶ በቦርኔዮ እንዶኔዚያ ከተገኘው ቋንቋ ከማአንያን ጋራ ተመሳሳይ ነው። የቀሩትም 10% ቃላት በተለይ ከአፍሪቃ ቋንቋዎች (ከባንቱ) እና ከአረብኛ ተበድረዋል። በአረፍተ ነገር ውስጥ ግሡ ከሁሉ ይቀድማል። ይህ ተራ እንደ ዕብራይስጥ ይመስላል እንጂ ለብዙዎች ቋንቋዎች የተለመደ አይደለም። በየቃሉ ውስጥ ከመጨረሻው ክፍለ-ቃል በፊት የሆነው ክፍለ-ቃል አናባቢ ይጠበቃል፤ ሌሎቹ አናባቢዎችም ይነበነባሉ (በሙሉ አይስሙም)፤ ስለዚህ "" እንደ ፈረንሳይኛ አጻጻፉ "" (መልጋሽ) ይመስላል። ነገር ግን መጨረሻው ክፍለ-ቃል - (-ከ), - (-ትረ), ወይም - (-ነ) ሲሆን፣ የተጠበቀው ከመጨረሻው 2 በፊት የሆነው ክፍለ-ቃል ነው። በዚህ መንገድ "" የሚለው ቃል እንደ "ፈኑርን" ይመስላል። (በአጻጻፍ ረገድ፣ "" የሚለው ፊደል እንደ "ኡ" ይመስላል፤ "-" በመጨረሻ ሲሆን "-" ይሆናል።) አውስትሮኔዚያን ቋንቋዎች

20471

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A5%E1%8B%8D%E1%88%AD%20%E1%89%A2%E1%8C%A0%E1%8C%8D%E1%89%A5%20%E1%8B%98%E1%8A%95%E1%8C%89%E1%8A%95%20%E1%8B%AD%E1%8B%88%E1%88%A8%E1%8B%8D%E1%88%AD

እውር ቢጠግብ ዘንጉን ይወረውር

እውር ቢጠግብ ዘንጉን ይወረውር የአማርኛ ምሳሌ ነው። እውር ቢጠግብ ዘንጉን ይወረውር የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

21400

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8A%A0%E1%88%85%E1%8B%AB%20%22%E1%8A%A5%E1%89%83%E1%8B%8D%22%20%E1%88%86%E1%8B%B1%20%E1%8B%8D%E1%88%B5%E1%8C%A5%20%E1%8A%90%E1%8B%8D

የአህያ "እቃው" ሆዱ ውስጥ ነው

የአህያ "እቃው" ሆዱ ውስጥ ነው የአማርኛ ምሳሌ ነው። የአህያ "እቃው" ሆዱ ውስጥ ነው የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

44476

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A4%E1%88%BD%E1%8A%91%E1%8A%93

ኤሽኑና

ኤሽኑና የሱመር ጥንታዊ ከተማ ነበር። ዛሬው ሥፍራው ተል አስማር ተብሎ በዘመናዊው አገር ኢራቅ ውስጥ በዲያላ ወንዝ ሸለቆ ይገኛል። ኤሽኑና ከስሜኑ ተራሮች ወደ መስጴጦምያ በደረሰው መንገድ ላይ ስለተቀመጠ የብርቅ ሸቀጦች (ፈረስ፣ ሰንፔር፣ ዕንቁዎች ወዘተ.) ንግድ ማዕከል ሆነና በለጸገ። የአካድ መንግሥት እየደከመ (በሹዱሩል ዘመን 2001-1986 ዓክልበ. ግ.) ኤሽኑና በአካድ ቅሬታ ግዛት ውስጥ እንደ ቀረ ይታወቃል። ከዚያ የኤላም ንጉሥ ኩቲክ-ኢንሹሺናክ ያዘው። ከዚህ በኋላ ለዑር መንግሥት ተገዥ ሆነ፤ ከዚያ በተራው ለኢሲንና ለላርሳ ተገዛ። አንዳንድ የኤሽኑና ገዢ ግን እንደ ነጻ ንጉሥ ይገዛ ነበር። 2 ኢፒቅ-አዳድ 1771-1729 ዓክልበ. በተለይ ለኤሽኑና ሰፊ ግዛት አሸነፈ። በመጨረሻ በ1674 ዓክልበ. ኤሽኑና ለባቢሎን ንጉሥ ሃሙራቢ ወደቀ። የኤሽኑና ሕግጋት ደግሞ ለሥነ ቅርስ ታውቀዋል፤ የትኛው ንጉሥ እንዳወጣቸው ግን እርግጥኛ አይደለም። የኤሽኑና ነገሥታት (ኡልትራ አጭር) - ኢቱሪያ - ገዥ (ኤንሲ) ለዑር-፫ መንግሥት 1910-1904 - ሹ-ኢሊያ 1904-1896 - ኑራኹም - ገዥ ለዑር 1896-1886 - ኪሪኪሪ - ገዥ 1886-1872 - ቢላላማ - ገዥ ለኢሲን - ኢሻር-ራማሹ - ገዥ - ኡሹር-አዋሱ - ገዥ - አዙዙ - ገዥ - ኡር-ኒንማርኪ - ገዥ - ኡር-ኒንጊዚዳ - ገዥ 1806-1793 - 1 ኢፒቅ-አዳድ 1793-1791 - ሳሪያ - ገዥ 1784-1778 - ዋራሣ - ገዥ 1791-1784 - በላኩም - ገዥ 1778-1771 - 1 ኢባልፒኤል 1771-1729 - 2 ኢፒቅ-አዳድ 1729-1719 - ናራም-ሲን 1719-1718 - ኢብኒ-ኤራ 1718-1716 - ኢቂሽ-ቲሽፓክ 1716-1712 - ዳኑም-ታሃዝ 1712-1692 - ዳዱሻ 1692-1680 - 2 ኢባልፒእል 1680-1674 - ሲሊ-ሲን የሱመር ከተሞች

21156

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%9B%E1%89%B5%E1%88%A8%E1%89%A3%20%E1%8D%8D%E1%8B%A8%E1%88%8D%20%E1%8B%98%E1%8C%A0%E1%8A%9D%20%E1%89%B5%E1%8B%88%E1%88%8D%E1%8B%B3%E1%88%88%E1%89%BD%20%E1%8B%98%E1%8C%A0%E1%8A%99%E1%88%9D%20%E1%8B%AB%E1%88%8D%E1%89%81%E1%8A%93%20%E1%8A%A5%E1%88%B7%E1%88%9D%20%E1%89%B5%E1%88%9E%E1%89%B3%E1%88%88%E1%89%BD

የማትረባ ፍየል ዘጠኝ ትወልዳለች ዘጠኙም ያልቁና እሷም ትሞታለች

የማትረባ ፍየል ዘጠኝ ትወልዳለች ዘጠኙም ያልቁና እሷም ትሞታለች የአማርኛ ምሳሌ ነው። የማትረባ ፍየል ዘጠኝ ትወልዳለች ዘጠኙም ያልቁና እሷም ትሞታለች የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

38596

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8A%A2%E1%89%B5%E1%8B%AE%E1%8C%B5%E1%8B%AB%20%E1%8B%88%E1%88%A8%E1%8B%B3%E1%8B%8E%E1%89%BD

የኢትዮጵያ ወረዳዎች

ባቲ ወረዳ አውራ (ወረዳ) አዋሽ ፈንታሌ አሳይታ (ወረዳ) በርሃሌ (ወረዳ) ቡሬ ሙዳይቱ ጭፍራ (ወረዳ) ዳሎል (ወረዳ) ዱብቲ (ወረዳ) ዱለቻ (ወረዳ) እሊዳር (ወረዳ) እዋ (ወረዳ) ገዋኔ (ወረዳ) ቆነባ (ወረዳ) ሚሌ (ወረዳ) ስሙሮቢ ገላሎ ያሎ (ወረዳ) አዲ አርቃይ (ወረዳ) አዴት (ወረዳ) አንጎላላ ጠራና አሳግርት አንኮበር (ወረዳ) አንጾኪያና ገምዛ አርቱማ ፉርሲና ጂሌ ባሕር ዳር ዙሪያ ባንጃ (ወረዳ) ባሶ ሊበን ባቲ (ወረዳ) ቡሬ ወምበራ ጨፌ ጎላና ደወራህሜዶ ዳባት (ወረዳ) ዳንግላ (ወረዳ) ዳውንትና ደላንታ ደባርቅ (ወረዳ) ደባይ ጠላትገን ደብረ ኤሊያስ ደብረ ማርቆስ ደብረ ሲና (ወረዳ) ደብረ ታቦር ደጋ ዳሞት ደጀን (ወረዳ) ደምበጫ (ወረዳ) ደምቢያ (ወረዳ) ደራ (ወረዳ) ደሴ (ወረዳ) ደሴ ዙሪያ እብናት (ወረዳ) ኤፍራታና ግድም እናርጅ እናውጋ እንብስ ሳር ምድር እስቴ (ወረዳ) ፋግታ ለኮማ ጌራ ምድርና ቀያ ገብርኤል ግሼ ራቤል ጎንጫ ሲሶ እንስ ጎንደር ዙሪያ ጉባ ላፍቶ ሐገር ማርያምና ከሰም ሁለት እጅ እንስ ጃቢ ጠህናን ጃማ (ወረዳ) ጃን አሞራ ቃሉ (ወረዳ) ጀላላ (ወረዳ) ቆቦ (ወረዳ) ኩታበር (ወረዳ) ላይ አርማጭሆ ላይ ጋይንት ማም ምድርና ላሎ ምድር መቅደላ (ወረዳ) ምንጃር እና ሸንኮራ መራቤቴ (ወረዳ) መተማ (ወረዳ) ሞረትና ጅሩ ሰቀላ (ወረዳ) ሰቆጣ (ወረዳ) ሸበል በረንታ ሲያደበርና ዋዩ እንሳሮ ታች ጋይንት ጠንታ (ወረዳ) ወገራ (ወረዳ) ወረ ባቡ ወረ ኢሉ ወረሞ ዋጀቱና ሚዳረማ አጃሎ ሚጤ አሶሳ (ወረዳ) ባምባሲ (ወረዳ) በሎ ጀጎንፎይ ቡለን (ወረዳ) ዲባቴ (ወረዳ) ጉባ (ወረዳ) ካማሺ (ወረዳ) ኮርሙክ (ወረዳ) መንጅ (ወረዳ) ኦዳ ጎደሬ ሲርባ አባይ ማኦ-ኮሞ ልዩ-ወረዳ ፓዌ ወረዳ አባይ ጮመን አቤ ደንጎሮ አቢቹና ገኔ አዳ ጩቃላ አዳባ (ወረዳ) አዳማ (ወረዳ) አዳሚ ቱሉ እና ጂዶ ኮምቦልቻ አዳ በርጋ አዶላና ዋደራ አጋርፋ (ወረዳ) አሌ (ወረዳ) አለም ገና (ወረዳ) አማያ (ወረዳ) አምቦ (ወረዳ) አሙሩ ጃርቴ አንፊሎ (ወረዳ) አርሲ ነገሌ (ወረዳ) አሴኮ (ወረዳ) አይራ ጉሊሶ ባቢሌ (ወረዳ) ባኮ ጢቤ በደሌ (ወረዳ) በደኖ (ወረዳ) በጂ, ኦሮሚያ (ወረዳ) በቆጂ (ወረዳ) በርበሬ (ወረዳ) በረህና አለልቱ ቢላ ሰዮ ቦቄ (ወረዳ) ቦሬ (ወረዳ) ቡሬ, ኦሮሚያ (ወረዳ) ጪሮ (ወረዳ) ጮሌ (ወረዳ) ጮራ (ወረዳ) ዳሌ ላሎ ዳኖ (ወረዳ) ደደር (ወረዳ) ደጋ (ወረዳ) ዴማ (ወረዳ) ዴንዲ (ወረዳ) ደራ, ኦሮሚያ (ወረዳ) ዲዴሳ (ወረዳ) ዲጋ ለካ ዲገሉና ጥጆ ድሬ (ወረዳ) ዶባ (ወረዳ) ዶዶላ (ወረዳ) ዶዶታና ሲሬ ዱግዳ ቦራ ዱግዳ ዳዋ ኢጄሪ (አዲስ አለም) ኤሉ (ወረዳ) ጋሴራና ጎሎልቻ ጋዎ ዳሌ ገቺ (ወረዳ) ግራር ጃርሶ ግዳ ክረሙ ጊምቢ (ወረዳ) ጊምቢ ከተማ ግንደ በረት ግራዋ (ወረዳ) ጎባ (ወረዳ) ጎላ ኦዳና መዩሙልኬ ጎማ (ወረዳ) ጎሮ ኦሮሚያ (ወረዳ) ጎሮ ጉቱ ጉባ ኮሪቻ ጉዱሩ (ወረዳ) ጉርዳሞሌ, ኦሮሚያ (ወረዳ) ጉርሱም, ኦሮሚያ (ወረዳ) ጉቶ ዋዩ ቡሌ ሆራ (ወረዳ) ሀሮ ማያ(ወረዳ) ሀዋ ወለሌ ሂዳቡ አቦቴ ጃርሶ (ሀረርጌ) ጃርሶ (ወለጋ) ጀጁ (ወረዳ) ጅማ አርጆ ጅማ ጊዳሚ ጅማ ሆሮ ጅማ ራሬ ቀርሳ (ሀረርጌ) ቀርሳ (ጅማ) ቀርሳና ቆንዳልቲ ቆፈሌ (ወረዳ) ኮኮሳ (ወረዳ) ኮምቦልቻ (ወረዳ) ቁኒ (ወረዳ) ቁርፋ ጨሌ (ወረዳ) ላሎ አሳቢ ሊበን, ኦሮሚያ (ወረዳ) ሊሙ (ወረዳ) ሊሙ ቆሳ ሊሙ ሳቃ ሎሜ (ወረዳ) መልካ ባሎ መልካ ሶዳ መና (ወረዳ) መና ሲቡ ሜዳ ዋለቡ መናና ሃረና ቡሉክ መሰላ (ወረዳ) ሜታ (ወረዳ) ሜታ ሮቢ መቱ (ወረዳ) መይሶ፣ ኦሮሚያ(ወረዳ) ሞያሌ፣ ኦሮሚያ(ወረዳ) ሙሎና ሱሉልታ ነጆ (ወረዳ) ነንሰቦ (ወረዳ) ኖሌ ካባ ኖኖ (ኢሉባቡር) ኖኖ (ሸዋ) ኑኑ ኩምባ ኦዶ ሻኪሶ ኦሞ ናዳ ሮቤ (ወረዳ) ሰካ ጨርቆሳ (ወረዳ) ሴሩ (ወረዳ) ሻሸመኔ (ወረዳ) ስቡ ሲሬ ሲግሞ (ወረዳ) ሲናና ዲንሾ ሶኮሩ (ወረዳ) ሱጴና ሶዶ ተልተል (ወረዳ) ጠና (ወረዳ) ጢሮ አፌታ ጢዮ (ወረዳ) ኡራጋ (ወረዳ) ወሊሶና ጎሮ ዋማ ቦናያ ወረ ጃርሶ ውጫሌና ጂዶ ያቤሎ (ወረዳ) ያያ ጉለሌና ደብረ ሊባኖስ ያዩ (ወረዳ) ዩብዶ (ወረዳ) ዝዋይ ዱግዳ

21504

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8D%88%E1%88%8B%20%E1%8C%A0%E1%8C%85%20%E1%8B%A8%E1%8B%B0%E1%88%A8%E1%88%B0%20%E1%88%8D%E1%8C%85

የፈላ ጠጅ የደረሰ ልጅ

የፈላ ጠጅ የደረሰ ልጅ የአማርኛ ምሳሌ ነው። የፈላ ጠጅ የደረሰ ልጅ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

21710

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AB%E1%88%9D%E1%88%AB%E1%88%8D%20%E1%89%A5%E1%88%88%E1%8B%8D%20%E1%8A%A8%E1%89%B0%E1%8A%93%E1%8C%88%E1%88%A9%E1%89%B5%20%E1%8B%AD%E1%8A%A8%E1%8D%8B%E1%88%8D%20%E1%89%A5%E1%88%88%E1%8B%8D%20%E1%8B%AB%E1%88%B5%E1%89%80%E1%88%A9%E1%89%B5

ያምራል ብለው ከተናገሩት ይከፋል ብለው ያስቀሩት

ያምራል ብለው ከተናገሩት ይከፋል ብለው ያስቀሩት የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያምራል ብለው ከተናገሩት ይከፋል ብለው ያስቀሩት የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

33763

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A2%E1%89%B5%E1%8B%AE%E1%8C%B5%E1%88%B5%E1%89%B5%20%E1%89%A0%E1%8B%93%E1%88%88%E1%88%9D%20%E1%8B%99%E1%88%AA%E1%8B%AB

ኢትዮጵስት በዓለም ዙሪያ

ኢትዮጵስት በዓለም ዙሪያ የኢትዮጵያ ጥናት ፡ ይህ ጥናት አጠቃላይ የሆነ የኢትዮጵያ የታሪክ ፣ የጆግራፊ፣ የዘር፣ የቋንቋ፣ የስነፅሁፍ፣ የባሕል፣ የተፈጥሮ ሐብት፣ የኤኮኖሚ፣ የፖለቲካና የሶሻል፣ ጥናቶችን ያጠቃልላል። ይህ ነጻ የሆነ ሳይንሳዊ ጥናት በቅርቡ ተጠናክሮ የቀጠለ ቢሆንም በቅድመ ጥናቶች የተደረጉ ስራወች እንደሚያሳዮት ጥናቶች የተከሃዱት ባጠቃላይ ፖቶሎጅካል የታሪክ፣ የቋንቋ፣ የባህልና በሀገሪቱ የሚኖሩ ጎሳወችን በተመለከተ ነበር። በመጀመሪያ የኢትዮጵስት ጥናተቶች የወጡት በ17ኛዉ ክፍለ ዘመን መጨረሻ ሲሆን በ20ኛዉ ክፍለ ዘመን በአዉሮፓዉያን ቋንቋ በመጀመሪያ ጊዜ በኢጣሊያንኛ ከዚያም በፈረንሳይኛና በእንግሊዝኛ ስለትዮጵያ ጥናታዊ ጽሑፎች ብቅ ማለት ጀመሩ። ስለዚህም እንደምሳሌ የሚጠቀሰዉ ‘የኢትዮጵያ ጥናት‘ በሚል // በኢጣሊኛ ቋንቋ የሚታተም ጽሑፍ ነበር። የኢትዮጵስት የኢትዩጵያ ጥናት የሚለዉ ሀሳብ በተለይም ከመጀመሪያዉ ዓለም አቀፍ የኢትዮዽያ የጥናት ኮንፍረስ በሁዋላ ታዋቂ ሆኗል። {1959 በሮም ኢጣሊ} በአሁኑ ጊዜ ከ16 ያላነሱ ኮንፍረንሶች ተካሂደዋል። በነዚህም ኮንፍረንሶች ላይ አያሌ ኢትዮጵስት ምሁራን በተለያዩ ጉዳዮች ላይ ብዛት ያላቸዉ ጥናቶችን አቅርበዋል። በመካከለኛዉ ዘመን ኢትዮዽያ የሚባለዉ አካባቢ በተጨማሪ ‘የቅዱስ ዮሐንስ የክርስቲያኖች ሀገር በሚል በብዛት ይታወቅ ነበር። እንዲሁም አቢሲንያ በመባልም ይታወቃል። በ4ኛዉ ክፍለዘመን ክርስትና በአክሱም በመስፋፋቱ በኢትዮጵያና በኗሪወቿ ለይ ከፍተኛ ለዉጥ አስከትሏል። ለዉጭዉም ዓለም ትኩረትን አሳይቷል። ስለሆነም የቤዛንቲያን፣ የአርሚያን፣ የሮማዉያን ፣የፖርትጋል ኤፔስ ኮፖሳት በ6ኛዉ ክፍለዘመን በኢትዮዽያ ጉብኝቶችን አድርገዋል። አረቦች ከኢትዮዽያና ከሕዝቦቿ ጋር በጥሩ ሁኔታ ይተዋወቃሉ። ይሄም እስልምና ከመፈጠሩ በፊት በነበረዉ የንግድና የባህል ልዉዉጦችና ግንኙነቶች ነበር። ከእስልምና በሁዋላም ቢሆን ችግር ባጋጠማቸዉ ጊዜ የመሐመድ ተከታዮች በስደት ወደ ኢትዮጽያ መጥተዋል። የአረብ የታወቁ የጆግራፊና የታሪክ ጽሐፊወች ያኩቢ፣ ማሱዲ፣ኢባን ሀያካሊያ፣ ያኩዬታ፣ ኢባን ሱኢዳ ከ9ኛዉ እስከ 14ኛዉ ክፍለዘመን በተደረጉ የጥናት ስራወቻቸዉ በጣም ከፍተኛ ታሪካዊ ዋጋ ያላቸዉና ስለ መካከለኛዉ ዘመን ኢትዮጽያ ታሪክ፣ ጆግራፊ፣ ኤትኖግራፊ የተጻፉ ስራወቻቸዉ ከፍተኛ የታሪክ ማጣቀሻወች ናቸዉ። በመካከለኛዉ ዘመን አዉሮፓዉያን በተከታታይ ወደ ኢትዮጽያ ትኩረት አድርገዉ ነበር። ይሄዉም በ12ኛዉ ክፍለ ዘመን መጀመሪያ ላይ ነዉ። ለዚህም ዋናዉ ምክንያት በዓለም ላይ ከፍተኛ የሆነ የእስልምና መስፋፋት ስለነበር ይህንን ለመቋቋም በሚደረገዉ ትግል አጋዠ ለማድረግና የጋራ ግንባር ለመፍጠር ነበር። በዚህ የእስልምና መስፋፋት ዘመን ይህች የቅዱስ ዬሐንስ የክሪስታኖች ሀገር በሚል የምትታወቀዉ ኢትዮጵያ የበኩሏን አስተዋጦ አድርጋለች። ኢትዮጵያ በዚያን ጊዜ በእየሩስዓለምና በሮም የኢንፎርሜሽን ሴንተሮች ቤተክሪስታኖች ነበሯት።እንዲሁም በዚያን ጊዜ ካይሮ ታለቅ የንግድ ሴንተር ስለነበረች ኢትዮጵያም ታለቅ የንግድ ግንኙነት ስለነበራት እንደ ኢንፎርሜሽን ሴንተር ትገለገልበት ነበር። 16ኛዉና17ኛዉን ክፍለዘመን አዲሱ የኢትዮጵያ ጥናት የታሪክ ዘመን በማለት መጥራት ይቻለል። ይሄዉም የፖርቱጋሎች ወደ ኢትዮጵያ መምጣትና እንዲሁም የጽሐፋቸዉ ከፍተኛ ዋጋ ያላቸዉ የታሪክ ማስታወሻወችና መጽሐፍት ናቸዉ። ከነዚህም መካከል፡ አለባሪሽ ‘እዉነተኛ ታሪክ ስለ ቅዱስ ዩሐንስ የቅዱሳን ሀገር’ ካሽታኑዩዝ “የፖርትጋሎች ጉዞ ታሪክ በአቢሲኒያ’ እንዲሁም ፖርቱጋልን ያገለግል በነበተዉ የእስፓኒሽ ተወላጅ ፓይሱ ‘የኢትዮጽያ ታሪክ’ በመጀመሪያ አጠቃሎ የታተመዉ በ1945/46 እነዚህ የፖርቱጋል አገር ጎብኝወችና ታርክ ጸሐፊወች ኢትየጵያንና የሕዝቦቿን ታሪክ ለአዉሮፓዉያን በማስተዋወቅ ታላቅ ሚና ተጫዉተዋል ወይም ቀደምትነት ነበራቸዉ። በ17ኛዉ ክፍለዘመን መጨረሻ በአዉሮፓና በሌሎችም አገሮች ስለኢትዮዽያ ስለመሬቷ ለምነት፣ ስለሕዝቦቿ አኗኗር፣ ስለቋንቋዋና ባሕሏ ብዙ ጥናታዊ ስራወች ተሰርተዋል። ሆኖም እነዚህ ስራወች ብዙወቹ ስተቶች ያሉባቸዉና ያልተስተካከሉ ነበሩ። በአዉሮፓ የኢትዮጵያ ጥናት መስራች ተብሎ የሚታወቀዉ ኢትዮጵስት ጀርመናዊዉ ተመራማሪ ፔሩ ሉዶልፍ ነዉ። የሱ ስራወችም የኢትዮጵያ ታሪክ መዝገበ ቃላቶች ናቸዉ ማለት ይቻላል። ስራወቹም በተለያዩ የታሪክ ክፍሎች ላይ የተመሰረቱ ናቸዉ። ለምሳሌ ኤትኖግራፊ/ሕዝብ /፣ ጆግራፊ፣ ታሪክ፣ ፍልስፍና ሌሎችም ነበሩበት። የእሱ የኢንፎርሜሽን ምንጭም ለብዙ ዓመታት በሮም ይኖሩ የነበሩት ኢትዮጵያዊ ቄስ መነኩሴ ግሪጎሪ ናቸዉ። ፔሩ ሉዶልፍ ታላላቅ ስራወቹን በፍራንክፈርት አሳትሟል ከእነዚህም መካከል። ‘የኢትዮጵያ ታሪክ’ ፣ ‘አጠቃላይ የሆነ እርማት ከኢትዮጵያ ታሪክ’ ፣ ‘የግዝ ቋንቋ ሰዋሰዉ /ግራመር/ ፣ ‘የአማርኛ ሰዋሰዉ /ግራመር/ና መዝገበ ቃላት’ ፣ ‘የግዝ ስነጽሑፍ መስፋፋትና መዝገበ ቃላት’ የሚሉ ናቸዉ። የፔሩ ሉዶልፍ መጸረሐፍትና ስራወች በፈረንሳይ፣ በእንግሊዝና በሌሎችም የአዉሮፓዉያን ቋንቋወች ተተርጉመዉ ነበር። ለረጅም ጊዜም እንደ ቋንቋ መዝገበ ቃላትና የታሪክ መማሪያነት አገልግለዋል። ‘የኢትዮጵያ ታሪክ’ የሚለዉ መጽሐፍ በራሽያን ቋንቋ ተተርጉሞ ለታላቁ ፔትሮስ /ጴጥሮስ/ አንደኛ በስጦታ ተሰጧቸዉ ነበር። ከፔሩ ሉዶልፍ በሁዋላ በኢትዮዽያ ጥናት ላይ መዳከም ታይቶ የነበር ቢሆንም በ18ኛዉ ክፍለዘመን መጨረሻና በ19ኛዉ ክፍለዘመን መጀመሪያ እንግሊዛዊያን ዠ- ቦርዩስ እና ገ- ሶልት አዲሱን የኢትዮጵያ ጥናት ጀመሩት። እረጅም ጊዜ የፈጀ ጉብኝትም አደረጉ ብዙ ጥናቶችንም አቀረቡ ቦርዩስ አባይ ከጣና ይፈልቃል አለ። በ1790 ጉብኝቱ በጻፈዉ ጽሑፍ ብዙ የጆግራፊ፣ የኤትኖግራፊ፣የታሪክ ሪኮርዶችን ለመጥቀስ ሞክሯል። ብዙ የኢትዮጵያ የጅ ጽሑፎችንም ሰብስቧል። በሁዋላም ለኦክፎርድና ለማንችስተር ዩንበርስቲወች ሰጧቸዋል። ሶልት ሁለት ጊዜ ያህል ኢትዮጵያን ጎብኝቷል በስራወቹ ትኩረት ያደረገዉ በሰሜን ኢትዮዽያ በተለይም በአክሱም በሚገኙት ሐወልቶችና ጸረሑፎች ላይ ነበር። በ19ኛዉ ክፍለዘመን ኢትዮጵስትና የኢትዮጵያ ጥናት በፍጥነት ተቀይሯል። ብዙ ጥናታዊ ተቋማትም ተመስርተዋል። በአዉሮፓ በሚገኙ የኢትዮጵያ ቅርሶች ላይም መሰረታዊ የሆኑ ሳይንሳዊ ምርምሮችና ጥናቶች ተካሂደዋል። እንዲሁም ብዙ ጥናታዊ ጉዞወች ወደ ኢትዮዽያ ተደርገዋል። በተደረጉትም ጉዞወች በርካታ ጥናቶች ተካሂደዋል። ስለ ሴሜትክና ኩሸቲክ ቋንቋወች ጥናቶች ተደርገዋል። በ19ኛዉ ክፍለዘመን አጋመሽ ጀርመናዊዉ ተመራማሪ አ-ዲሊማን መሪነት ስለ ጥንታዊ ኢትዮጵያ ታሪክ፣ ስለ መካከለኛዉ ዘመን ኢትዮጵያ ታሪክ፣ ስለግዕዝ ቋንቋ ሰዋሰዉ /ግራመር/ ስለ ሊቶግራፊና ሌሎችም ጥናቶችን አካሂደዋል። በነዚህና በመሳሰሉት ስራወች ላይ ከፍተኛ አስተዋጾ ያደረጉ ተመራማሪወችም፡ ፈ- ፐሪቶሪዮስ፣ ኦ- ሙቲቦክስ፣ ከ- ቢትሊድ፣ እንዲሁም አዉስትሪያዊዉ ኤ- ሊትማን ይገኙበታል።ኤ- ሊትማን በ1905፣1906 በአክሱም የተካሄደዉን የአርኪኦሎጅ ምርምርና የተመራማሪወች ቡድን መርቷል። የዚህ ጥናት ዉጤት በአራት ቶሞች በ1913 ታትሟል። ብዙ የአርኪኦሎጅና የኢፖግራዊ ስራወች ስለ ጥንታዊ ኢትዮጵያ ይዟል። ኤ- ሊትመን ሌላ የጥናት ቡድንም በኢትዮጵያ መርቷል። ይህ የጥናት ቡድን ስለስነጽሑፍና ስለፍልስፍና ጥናት ያደረግ ሲሆን፤ በተለይ በትግሬኛ ቋንቋ ላይም ጥናት አካሂዷል። ኤ- ሊትማን በብራሴል ዩንበርስቲ በሴሚቶሎጅ ፋኮሊቴት ስለ ኢትዮጵያ ያስተምር ነበር። በኢጣሊያ የኢትዮጵያ ጥናት በኢጣሊያ የኢትዮዽያ ጥናት መስራች ኢትዮጵስት ኢ- ገቢድ ነበር። ይህ ሰዉ ብዙ የቋንቋ የጥናት ጽሑፎችን ያበረከተ ነዉ። የሱ ተማሪ የነበረዉ ኮንቴኢኦሲን በኢትዮጵያ ኤትኖግራፊ ሕዝብና ቋንቋን በሚመለከት ስፊ ጥናቶችን አካሂዷል። የትግሬኛና የሀረሬኛ ቋንቋወችንም ይናገር ነበር። ኢጣሊ በኢትዮጵያ ሁለትዮሽ ባሕሪ ያለዉ ጥናት ስታካሂድ ቆይታለች። በቋንቋወችና በሌሎችም ጉዳዮች ላይ የሚደረገዉ ጥናት በጣም ተዳክሞ የኢጣሊያን የቅኝ ግዛት ታሪክ በተመለከተና የቅኝ ግዛት መስፋፋትን በተመለከተ ብዙ ስራወች ተካሂደዋል። በ1941ዓም በሮም የኢትዮጵያ ጥናት ጆርናል ይታተም ነበር። // ለዚህ ከፋተኛ አስተዋጦ ያደረጉ ምሁራን፡ራይኒሮ፣ ፐሮካች፣ ተሩሊትስ፣ ናቸዉ። በኢጣሊያ ስለ ኢትዮጵያ ጥናት የሚካሄድባቸዉ ተቋማት የኢትዮጵያ ሴንቴር በኢጣሊያ፣ የምስራቃዊያን ጥናት ፋኮሊቴት በሮምና እንዲሁም በኒኦፖሎስ ዩንበርስቲ ነበር። በማከታተልም ኤ- ቺሩሊ የተባለዉ በሁለት ተከታታይ ጽሑፎች ጥናቱን አዳብሮታል እነዚህም ‘ኢትዮዽያ በፓላስታይን’ ፣ ‘የኢትዮዽያ ስነጽሑፍ ታሪክ’ ፣ በፈረንሳይ የኢትዮጵያ ጥናት በ19ኛዉ ክፍለዘመን መጨረሻ በመጀመሪያዉ አጋማሽ በ20ኛዉ ክፍለዘመን መጀመሪያ ኢትዮጵስት ዠ- ጋሊቢ የኢትዮጵያን ጥናት በፈረንሳይ መሰረተ። ዠ-ጋሊቢ በፈረንሳይ ዩንበርስቲ ሴሚቶሎግና ፕሮፌሰር ቢሆንም ጥናት በሚያደርግበት ጊዜ የፋኮሊቲዉ ሃላፊ ፈ- ሞንዶን ቢዳይ ይባል ነበር። ከዚያም ታዋቂዉ ሴሚቶሎግና የቋንቋ ምሁር ኢትዮጵስት መ- ኮኤን እነሱን በመተካት ፋኮሊቲዉን ይመራዉ ነበር። በፈረንሳይ የኢትዮጵያ ጥናት በተለያዩ የፓሪስ ዩንበሪስቲወች የምስራቅ ቋንቋወች ፋኮሊቲወች ጥናቶች ይካሄዳሉ፣ ጥናት ከአካሄዱ ምሁራን መካከል፣ የሚከተሉትን መጥቀስ ይቻላል፡ ሊክላን፣ አንፈሬ፣ ካኮ፣ ቱቢኦና፣ ዶርስስ ይገኙባቸዋል። በራሽያ የኢትዮጵያ ጥናት በ19ኛዉና በ20ኛዉ ክፍለዘመን በዓለም አቀፍ ኢትዮጵስቶች መካከል የራሽያ ተመራማሪወች ከፍተኛዉን ቦታ ይዘዉ ይገኛሉ። ይህም በታሪክ፣ በሐይማኖት፣ በአርኪኦግራፊ፣ በቋንቋ ከፍተኛ አስተዋጦ አድርገዋል። እነዚህ ከፍተኛ አስተዋጦ ያደረጉ ምሁራኖች፣ ቦሎቶብ፣ ኮባሌብስኪ፣ ኢሊሴባ፣ ባሮቢትስና፣ ቡልታቢች፣ አርታሞኖባ፣ እና ሌሎችም ሲሆኑ ከቅድመ አብዮት ስራወች መካከል ስለ ኢትዮጵያ ከፍተኛ በታ የሚይዘዉ ቱራዬብ መሰረታዊ የሆኑ የታሪክና የቋንቋ ጥናቶችን አካሂዷል። ከነዚህም መካከል፡ “የኢትዮዽያ ጥናት አርኪኦሎጅካል ማጣቀሻ” “የአቢሲኒያ ስብስቦች 15ኛዉና16ኛዉ ክፍለዘመን” የሚሉ ሲሆኑ ቱራዬብ በዘመኑ በምስራቃዊ ጥናት ታዋቂ በነበረዉ የሐርከፍ ዩንበርስቲ ከታዋቂዉ የምስራቃዊያን ምሁር ከዶርኖም ጋር በመሆን የኢትዮጵን ቋንቋ ያስተምር ነበር። የኢትዮጵያን ጥናት በመቀጠልም የቱራዬብ ተማሪ የነበረዉ ኢትዮጵስት ኮራትኮብስኪ ብዙ ስራወችን አበርክቷል። በታሪክና በስነጽሑፍ ጥናት ከተሰሩት ስራወች መካከል በተለይም አማረኛ ቋንቋን በተመለከተ ዩሽማኖብ ከሚጠቀሱት ዉስጥ አንዱ ነዉ። በባቢሎብ የተመራዉ የቦታኒክና የአግሮኖሚ ኢክስፖዴሽን ኢትዮዽያ የእርሻን ምርት በመጠቀም የመጀመሪያዋ አገር መሆኗን አረጋግጧል ኢትዮዽያ በጣም ጥንታዊና የእርሻ ስራትን ቀድማ የጀመረች ሀገር ነች በማለት አረጋግጠዋል። የዚህ ጥናት ስራወች በራሽያ በ1930 በሊቢና፣ ሊሶብስኪ፣ኦሊዴሮጌ፣ በሚባሉ ምሁራን ተመራማሪወች ታትመዋል። በኢትዮጵስቶች የተሰሩ የኢትዮዽያ ጥናታዊ ስራወች ወደ አዉሮፖዉያን ቋንቋ በብዛት መተርጎም የጀመሩት በ20ኛዉ ክፍለዘመን ነዉ። እነዚህም ስራወች የተተረጎሙት ለብዙ ዘመን በአዉሮፖ በኖሩት ሰወች ነዉ። የታወቁት ጽሐፊ አፈወርቅ ገብረእየሱስ በኢጣሊያን ቋንቋ መጽሐፍቶችን አሳትመዋል። ‘የአማረኛ ቋንቋ ሰዋሰዉ /ግራመር/1905}፣ ‘የአማረኛ ግስ’ ከሁለተኛዉ ዓለም ጦርነት በፊት አለቃ ታዬ ገብረመድሕን በጀርመን ይሰሩ ነበር። አለቃ ታዬ ‘የኢትዮዽያ ሕዝብ ታሪክ’ የሚል መጽሐፍ ጽፈዋል። እንዲሁም ተክለ ማሪያም መሀሪ በግዝ ቋንቋ ጥሩ ስራወችን አሳትመዉ ነበር። ከሁለተኛዉ የዓለም ጦርነት በሁዋላ የተክለ ጻድቅ መኩሪያ ጥናታዊ ስራወች ከ1951ዓም ጀምሮ መታተም ጀመረ። በኢትዮጵያዊዉ ምሁር ተሰማ ሀብተወልደሚካኤል ለመጀመሪያ ጊዜ መሰረታዊ የሆነ የአማረኛ መዝገበ ቃለትም ተጻፈ። በ1950ዓም አዲሱ የኢትዮጰያ ጥናት ምራፍ ተጀመረ ማለት ይቻላል። ብዙ ኢንስቲቲዉቶችና ተቋማትም መቋቋም ጀመሩ። እንደዚሁም ብዙ የጥናት ተቋማት በተከታታይ ዓለማቀፍ የጥናት ኮንፍረንሶች መካሄድ ጀመሩ። ኢትዮጵያን በተመለከተ በሰፊዉ የአንትሮፖሎጅ፣ የአርኪኦሎጅ፣ የኢትኖግራፊ፣ የሰነጽሑፍ፣የሶሽኦሎጅ ጥናቶች በስፊዉ መካሄድ ተጀመረ። እንዲሁም የጥናት መስኮች እየተስፋፉ በዘመናዊ የሶሻልና የኢኮኖሚ፣ የዓለም አቀፍ ግንኙነቶችን የተለያዩ ቋንቋወችንና ጎሳወችን በሚመለከት በሰፊዉ ጥናቶች ይካሄዳሉ። በራሽያ ዉስጥ ስለኢትዮጵያ ጥናት የሚያደርጉ ተቋመትና ምሁራን በጣም በርካታወች ናቸዉ። ከነዚህም ዉስጥ ‘የአፍሪካ ጥናት ኢኒስቲቲዉት፣ ሳንክ ፒተርስቡርግ ዩንበርስቲ ኤትኖግራፊ ፋኮሊቴት፣ የዓለም ስነጽሑፍ ኢኒስቲቲዉት፣ የራሽያ አካዳሚ የምስራቅ ፋኮሊቴትና ሌሎችም። በመካከለኛዉ ክፍለ ዘመን በኢትዮዽያ ታሪክ ላይ ጥናት ያካሄዱ ራሽያዊ ምሁራን ኮቦሻኖብ፣ ቼርንትሶብ፣ ሲሆኑ በዘመናዊ የኢትዮዽያን ታሪክ ላይ ጥናት ያደረጉ ምሁራን፣ ባሲን፣ ራይት፣ተራፊሞብ፣ ትስኪን፣ያግያ፣ ናቸዉ። እንዲሁም ኢትዮጵያ ከራሽያ፣ ከጆርጅያና፣ ከአርሜንያ ጋር የነበሯትን ግንኙነቶች በሚመለከት ጥናት ያደረጉ ምሁራን፣ ማቻራደዜ እና ቶፑዝያን፣ ሲሆኑ ስለኢትዮጵያ ከአረብ የታሪክ ምንጮችን በተመለከተ ጥናት ያደረጉ ምሁራን፣ ቡኒያቶብ ነበሩ። በሌሎች ዘመናዊ የሶሻልና የኢኮኖሚ ጉደዮች ላይ ጥናት ያደረጉ ምሁራንም ጋሊፔሪን፣ ኮኪየብ፣ ሸራዬብ፣ ሼርር ናቸዉ። ቋንቋን በተመለከተ ጥናት ያካሄዱ ምሁራን፣ጋንኪን እና ቲቶብ ናቸዉ። የኢትዮጵያን ስነጽሑፍ በተመለከተ ጥናት ያካሄዱ ምሁራን፣ ቦሊፔ፣ ፓፕሼባ፣ ቱተሩሞባ ሲሆኑ በአጠቃላይ በኢትዮጵያ ጥናት ታላቅ አስተዋጦ ከአደረጉት ኢትዮጵስት ምሁራን መካከል በተለይ የሚከተሉት ጉልህ ቦታ ይይዛሉ። ማንቲሊኒችኮ፣ ባርተንትስኪና እንዲሁም የቼህ ምሁራን የሆኑት ፔትራቾክ፣ ቼርን ናቸዉ። በታላቋ ብርታኒያ የኢትዽያ የጥናት በታላቋ ብርታኒያ የኢትዽያ የጥናት ሴንተር በለንደን ዩንበርስቲ የምስራቅ ፋኮሊቴትና በኦክስፎርድና በማንችስተር ዩንበርስቲ ጥናቶች ይካሄዳሉ። የለንደን ዩንበርስቲ የኦሪንታልና የአፍሪካ ጥናት በሚል ቡሊቴን ያሳትማል። ስለኢትዮዽያ የታወቁት ኢትዮጵስት ሪቻርድ ፓንክረስት ብዙ ስራወቻቸዉን አሳትመዋል። ሌሎች እንግሊዛዊ አትዮጵስቶች ፔሬም፣ ኡሊንዶፍ ናቸዉ። በአሜሪካ ስለኢትዮጵያ ጥናት በአሜሪካ ስለኢትዮጵያ ጥናት የተጀመረዉ ከሌሎች አካባቢወች ጋር ሲነጣጠር በቅርቡ ቢሆንም በአሁኑ ጊዜ በብዛት ስራወች በመካሄድ ላይ ይገኛሉ። በአሜሪካ ስለኢትዮጵያ ጥናት የሚያደርጉ ሴንተሮች ወይም ተቋማት፡ በሜችጋን የንቨሪስቲና በካሊፎርኒያ የንቨሪስቲ የአፍሪካ ጥናት ማዕከል እና ሌሎችም ስለኢትዮጵያ ጥናቶችን ያካሂዳሉ። ከ1977ዓም ጀምሮ የሜችጋን ዩንቨሪስቲ “የኢትዮጵስቶች ማስታወሻ” በሚል እትሞችን ያወጣ ነበር። // እንዲሁም በኒዉጀርሲ ዩንቨሪስቲ ከ1978ዓም ጀምሮ “የአፍሪካ ቀንድ “በሚል ጆርናል ያሳትሙ ነበር። / በኢትዮጵያ ጥናት እድገት ዉስጥ ዋናዉና ታላቅ ቦታ ሊሰጠዉ የሚገባዉ በኢትዮጵያ የተቋቋሙት የጥናት ተቋማትና የአርኪኦሎጅ ኢኒስቲቲዉት የአርኪኦሎጆ አናላይዝ በሚል እትመቶችን ያወጣ ነበር። ፣ ሌላዉ ተቋም በአዲስ አበባ ዩንበሪስቲ የተከፈተዉ የኢትዮዽያ ጥናት ኢኒስትቲዉት ሲሆን ይህ ጠቋም የኢትዮዽያ ጥናት ጆርናልን ማሳተም ጀምሯል። ከ1974ዓም አብዮት ፍንዳታ በሁዋላ በኢትዮጵያ ጥናት ተቋማት ላይና እንዲሁም በሕብረተሰቡ ላይ መሰረታዊ ለዉጦች ተካሂደዋል። የኢትዮዽያ ጥናት ኢኒስትቲዉት የአደረጃጅት ለወጥ አካሂዷል። ተቃሙ ከፍተኛ የሆኑ ታላላቅ ጥናቶችን ስለኢትዮጵያ ማካሄድ ጀምሮ። ለዚህም ተቋም የታወቁት የታሪክ ምሁረና ተመራማሪ ኢትዮጵስት ታደሰ ታምራት በሃላፊነት ተመድበዉ ነበር። የተቋሙ ዋና ሴንተር የነበረዉን የአማረኛ ቋንቋ አካዳሚ የኢትዮጵያ ቋንቋወች አካዳሚ በሚል በመተካት አያሌ ጥናቶችን በኢትዮጵያ በሚገኙ ብሔርና ብሔረሰቦች ፎልክሮች፣ ቋንቋወችና ባሕሎች ላይ ጥናቶችን አካሂዷል። እንዲሁም መዝገበ ቃላቶችንና የሳይንስና የቴክኖሎጅ ቴርሚኖችን እያሳተመ ያወጣል። አልፋቤት ለሌላቸዉ ቋንቋወች አልፋቤቶች እንዲቀረጡ ያደርጋል፣ለአላቸዉም እንዲሻሻሉ ጥናቶችን ያቀርባል። በዚህ ተቋም ዉስጥ የታወቁት የቋንቋ ምሁራን ፕሮፊሰሮች፣ አምሳሉ አክሊሉ፣ አሰፋ ገ/ማሪያም እና ሌሎችም ምሁራን በተቋሙ ይሰሩ ነበር። ሌላዉ ተቋም ታሪካዊ ሐዉልቶችንና ቅርሶችን ለመንከባከብና ለመጠበቅ የተቋቋመዉ የባሕልና የቅርሶች ጥናት መዕከል /ሴተር/ ነዉ። የኢትዮጵያ ጥናት በሌሎች የአዉሮፖ አገሮችም በኒዜርላንድና በስዉዘርላንድ ዩንበሪስቲወች ጥናቶችን ያካሂዳሉ። እንዲሁም የስራኤል የቴላቢብ ዩንበሪስቲም ስለኢትዮዽያ ጥናቶችን ያካሂዳል። ዓለም አቀፍ የኢትዮዽያ ጥናት ኢትዮጵስቶች ኮንፍረንስ የተካሄደባቸዉ አመታትና ሀገሮች/ከተማወች። 1ኛዉ ኮንፍረንስ በኢጣሊ ሮም 1959ዓም 2ኛዉ ኮንፍረንስ በኢንግሊዝ ማንችስተር 1963ዓም 3ኛዉ ኮንፍረንስ በኢትዮዽያ አዲስ አበባ 1966ዓም 4ኛዉ ኮንፍረንስ በኢጣሊ ሮም 1972ዓም 5ኛዉ ኮንፍረንስ በኒዘርላንድ ኒትሳ 1977ዓም 6ኛዉ ኮንፍረንስ በእዝራኤል ቴላአቢብ 1980ዓም 7ኛዉ ኮንፍረንስ በሱዲን ሉዋንዳ ዩንበሪስቲ 1982ዓም 8ኛዉ ኮንፍረንስ በኢትዮዽያ አዲስ አበባ 1984ዓም 9ኛዉ ኮንፍረንስ በራሽያ ሞስኮ 1986ዓም

47721

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8B%B5%E1%88%98%E1%89%B5%20%E1%8A%A0%E1%88%B5%E1%89%B0%E1%8A%94

የድመት አስተኔ

የድመት አስትኔ () ሰፊ የሆነ የአጥቢ እንስሶች ክፍለመደብ ነው። በዚህም ውስጥ፦ ነብር (እስያ ብቻ) አንበሳ (አፍሪካና ሕንድ ብቻ) አመዳይ ነብር (እስያ ባቻ) የዱር ድመት (ጃጉዋር፣ አሜሪካዎች ብቻ) ግሥላ (አፍሪካና እስያ) ኣቦ ሸማኔ (አፍሪካና ፋርስ ብቻ) ዳልጋ ኣንበሳ (አፍሪካና እስያ) ነበራርት (ስሜን አሜሪካ፣ አውሮፓና እስያ) አነር (አፍሪካ ብቻ) የተራራ አንበሣ (ፑማ ወይም ኩገር፣ አሜሪካዎች ብቻ) አጥቢ እንስሳት

21380

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%89%B8%E1%8A%AE%E1%88%88%20%E1%8A%A0%E1%8D%8D%E1%88%B5%E1%88%B6%20%E1%88%88%E1%89%80%E1%88%98

የቸኮለ አፍስሶ ለቀመ

የቸኮለ አፍስሶ ለቀመ የአማርኛ ምሳሌ ነው። የቸኮለ አፍስሶ ለቀመ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

20975

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%88%E1%88%98%E1%8B%B0%E1%89%BD%20%E1%8C%A6%E1%8C%A3%20%E1%88%81%E1%88%8D%E1%8C%8A%E1%8B%9C%20%E1%88%BD%E1%88%9D%E1%8C%A0%E1%8C%A3

የለመደች ጦጣ ሁልጊዜ ሽምጠጣ

የለመደች ጦጣ ሁልጊዜ ሽምጠጣ የአማርኛ ምሳሌ ነው። የለመደች ጦጣ ሁልጊዜ ሽምጠጣ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

14427

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%81%E1%88%89%20%E1%88%84%E1%8B%B0%20%E1%89%B0%E1%89%A0%E1%89%B0%E1%8A%90%20%E1%8A%A5%E1%88%85%E1%8A%93%20%E1%8A%A5%E1%8A%94%20%E1%89%80%E1%88%A8%E1%8A%90%20%E1%8A%A0%E1%88%88%20%E1%8B%AB%E1%8B%98%E1%8A%90

ሁሉ ሄደ ተበተነ እህና እኔ ቀረነ አለ ያዘነ

ሁሉ ሄደ ተበተነ እህና እኔ ቀረነ አለ ያዘነ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ሁሉ ሄደ ተበተነ እህና እኔ ቀረነ አለ ያዘነ የአማርኛ ምሳሌ ነው። የመለያየትን አስከፊነትን የሚያሳይ ነው። መደብ : ተረትና ምሳሌ

21682

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AB%E1%88%8D%E1%8B%88%E1%88%88%E1%8B%B5%E1%8A%A9%E1%89%B5%20%E1%88%8D%E1%8C%85%20%E1%8A%A0%E1%89%A3%E1%8B%AC%20%E1%89%A2%E1%88%88%E1%8A%9D%20%E1%8A%A0%E1%8D%8C%E1%8A%95%20%E1%8B%B3%E1%89%A3%20%E1%8B%B3%E1%89%A3%20%E1%8A%A0%E1%88%88%E1%8A%9D

ያልወለድኩት ልጅ አባዬ ቢለኝ አፌን ዳባ ዳባ አለኝ

ያልወለድኩት ልጅ አባዬ ቢለኝ አፌን ዳባ ዳባ አለኝ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልወለድኩት ልጅ አባዬ ቢለኝ አፌን ዳባ ዳባ አለኝ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

21377

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%89%B5%20%E1%89%B5%E1%88%82%E1%8C%83%E1%88%88%E1%88%BD%20%E1%89%A2%E1%88%8F%E1%89%B5%20%E1%89%A0%E1%89%B3%E1%8A%AD%E1%88%B2

የት ትሂጃለሽ ቢሏት በታክሲ

የት ትሂጃለሽ ቢሏት በታክሲ የአማርኛ ምሳሌ ነው። የት ትሂጃለሽ ቢሏት በታክሲ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

21214

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%9B%E1%8B%AD%E1%8B%98%E1%88%8D%E1%89%85%20%E1%8C%B8%E1%88%8E%E1%89%B5%20%E1%88%88%E1%89%85%E1%88%B5%E1%8D%88%E1%89%B5

የማይዘልቅ ጸሎት ለቅስፈት

የማይዘልቅ ጸሎት ለቅስፈት የአማርኛ ምሳሌ ነው። የማይዘልቅ ጸሎት ለቅስፈት የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

22258

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%85%E1%89%A5%E1%8A%95%20%E1%88%B2%E1%8B%88%E1%8C%89%20%E1%89%A3%E1%88%85%E1%8B%AB%20%E1%8B%AD%E1%8C%A0%E1%8C%89

ጅብን ሲወጉ ባህያ ይጠጉ

ጅብን ሲወጉ ባህያ ይጠጉ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ጅብን ሲወጉ ባህያ ይጠጉ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

21687

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AB%E1%88%8D%E1%8C%88%E1%8B%B0%E1%88%88%20%E1%89%A0%E1%88%BD%E1%89%B3%20%E1%88%9D%E1%88%B5%E1%8C%8B%E1%8A%93%20%E1%8B%A8%E1%88%88%E1%8B%8D%E1%88%9D

ያልገደለ በሽታ ምስጋና የለውም

ያልገደለ በሽታ ምስጋና የለውም የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልገደለ በሽታ ምስጋና የለውም የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

22056

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B3%E1%8A%AD%E1%8B%AC%E1%8A%95%20%E1%8A%A8%E1%8B%8D%E1%88%80%E1%8B%8D%20%E1%8D%88%E1%88%A8%E1%88%B5%E1%8A%95%20%E1%8A%A8%E1%8C%88%E1%88%88%E1%89%A3%E1%8B%8D

ዳክዬን ከውሀው ፈረስን ከገለባው

ዳክዬን ከውሀው ፈረስን ከገለባው የአማርኛ ምሳሌ ነው። ዳክዬን ከውሀው ፈረስን ከገለባው የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

21925

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AD%E1%89%B3%E1%8B%B0%E1%88%89%E1%89%B3%E1%88%8D%20%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%8C%82%20%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%89%B3%E1%8C%88%E1%88%89%E1%89%B5%E1%88%9D

ይታደሉታል እንጂ አይታገሉትም

ይታደሉታል እንጂ አይታገሉትም የአማርኛ ምሳሌ ነው። ይታደሉታል እንጂ አይታገሉትም የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

20852

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%98%E1%89%A3%E1%88%AB%E1%89%82%20%E1%8B%AD%E1%8B%88%E1%8B%B3%E1%88%8D%20%E1%88%9D%E1%88%AB%E1%89%82

ዘባራቂ ይወዳል ምራቂ

ዘባራቂ ይወዳል ምራቂ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ዘባራቂ ይወዳል ምራቂ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

22237

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%85%E1%89%A5%20%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%8A%B3%E1%8A%95%20%E1%8C%93%E1%8B%B0%E1%8A%9B%E1%8B%8D%E1%8A%95%20%E1%8B%AD%E1%8C%A3%E1%88%AB%E1%88%8D

ጅብ እንኳን ጓደኛውን ይጣራል

ጅብ እንኳን ጓደኛውን ይጣራል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ጅብ እንኳን ጓደኛውን ይጣራል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

21393

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8A%93%E1%89%B5%20%E1%88%86%E1%8B%B5%20%E1%8B%A5%E1%8A%95%E1%8C%89%E1%88%AD%E1%8C%89%E1%88%AD

የናት ሆድ ዥንጉርጉር

የናት ሆድ ዥንጉርጉር የአማርኛ ምሳሌ ነው። የናት ሆድ ዥንጉርጉር የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

21320

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%B4%E1%89%B5%20%E1%8C%A0%E1%8C%AD%E1%8A%93%20%E1%8B%A8%E1%8A%A0%E1%88%85%E1%8B%AB%20%E1%8D%88%E1%8A%95%E1%8C%AA%20%E1%8A%A0%E1%8B%AB%E1%8B%B5%E1%88%AD%E1%88%B5%20%E1%8A%90%E1%8B%8D

የሴት ጠጭና የአህያ ፈንጪ አያድርስ ነው

የሴት ጠጭና የአህያ ፈንጪ አያድርስ ነው የአማርኛ ምሳሌ ነው። የሴት ጠጭና የአህያ ፈንጪ አያድርስ ነው የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

45331

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%9B%E1%88%85%E1%88%99%E1%8B%B5%20%E1%8A%A0%E1%88%85%E1%88%98%E1%8B%B5

ማህሙድ አህመድ

በኢትዮጵያ የሙዚቃ ታሪክ ውስጥ አሻራቸውን መጣል ከቻሉ ስመ ጥሩ ዘፋኞች ውስጥ አንዱ ማህሙድ አህመድ ነው፡፡ በኢትዮጵያውያን ዘንድ ተወዳጅነትን፣ ተደናቂነትን፣ ተፈቃሪነትን ማትረፍ የቻለ ፈርጥ እንደሆነ ብዙዎች ያምናሉ፡፡ ሙሉ ሕይወቱን በሙዚቃ ያሳለፈው ማህሙድ በሙዚቃው ይተነፍሳል፣ ይናገራል፣ ሰውን ያዝናናል፡፡ ከአርባ ዓመታት በላይ በቆየውም የሙዚቃ ሕይወቱ የተለያዩ ትውልድን በሙዚቃው አንድ ላይ ማምጣት የቻለ ትልቅ አርቲስት ነው፡፡ በተለያዩ ኮንሠርቶች በሚዘፍንበትም ወቅት በተለያዩ ዕድሜ ክልል የሚገኙ ሰዎች ብሔራዊ መዝሙር በሚመስል መልኩ አብረውት በመዝፈንም በዘፈኑ አንድነትን ያሳያሉ፡፡ ማህሙድ የዝና ጣራ ላይ መድረስ ችሏል፡፡ በሕዝቡ ዘንድ ከመወደዱና ከመፈቀሩ በተጨማሪ በተለያዩ ዓለም አቀፍ መድረኮች ላይም ዝናው ናኝቷል፡፡ የሰዎችን ልብ ከማሸነፉ በተጨማሪ ከኮንሠርቱ በፊት ቲኬቶቹ ተሸጦ የሚያልቅበት አጋጣሚም ተደጋጋሚም ነው፡፡ የተለያዩ ሽልማቶችንም ለማሸነፍም ችሏል፡፡ ከእነዚህም ውስጥ አንዱ የቢቢሲ ወርልድ ሚዩዚክ አዋርድ አንዱና ዋነኛው ነው፡፡ ምንም እንኳን ይሔን ያህል የጣራ ዝና ላይ ቢሆንም ትሁት፣ ሰዎችን የሚያከብርና በቀላሉም የሚግባባ ሰው ነው፡፡ ባለፈው ሳምንት ረቡዕ ነበር የሰላም ዓለም አቀፍ ሙዚቃ ፌስቲቫል አካል ሆኖ ከያሬድ የሙዚቃ ትምህርት ቤት ተማሪዎች ጋር ሙዚቃ ሕይወቱን ያካፈለው፡፡ አዳራሹ በተማሪዎች ተሞልቶ የነበረ ሲሆን ለብዙዎች ማህሙድን ማየት ትልቅ ነገር ነው፡፡ በተለይም በአካል ተገኝቶ ከእነርሱ ጋር ማውራቱ እንደ ዕድልም ነው ያዩት፡፡ በሚያስደንቅ ሁኔታ ግን ማህሙድ በስሜት ተሞልቶ ከተማሪዎቹ በላይ ያለቀሰበት ሁኔታ ታይቷል፡፡ በሳግ በተቆራረጠ ድምፅም እዚህ ቦታ ላይ መገኘቱ ለእሱ ልዩ እንደሆነም ተናግሯል፡፡ ‹‹ለመጀመሪያ ጊዜ ነው ከተማሪዎች ጋር ስለሙዚቃ ሕይወቴ ሳወራ፤ ዛሬ ብሞትም ምንም አይመስለኝም፡፡ በጣም ዕድለኛ ነኝ፡፡ እግዚአብሔርም በሕይወት ያቆየኝ ለዚህ ይመስለኛል፤›› ብሏል፡፡ ማህሙድ ከልጅነቱ ጀምሮ ያጋጠመውን ውጣ ውረድ በማስታወስ አሁን ያለበትን ደረጃም እግዚአብሔርን በማመስገን ተናግሯል፡፡ የተወለደው በ1933 ዓ.ም. አዲስ አበባ በአሜሪካን ግቢ አካባቢ ነው፡፡ ሥራንም ሆነ ሕይወትን በራሱ መጋፈጥ የጀመረው ገና በሕፃንነቱ ነው፡፡ አባቱ በሚሠራበት ግሪክ ክለብ አብሮ በመሔድ ቅርጫት ኳስና የቴኒስ ሜዳዎቹ ላይ ይሠራም ነበር፡፡ በስድስት ዓመቱም ሊስትሮ ሆኖ መሥራት ጀመረ፡፡ በትምህርት ቤት ቆይታው ብዙ ጐበዝ እንዳልነበር ፈገግ ብሎ የሚያወራው ማህሙድ ቤተሰቦቹንና ራሱን መርዳት እንዳለበትም የተረዳው ገና በሕፃንነቱ ነው፡፡ የሙዚቃ ሕይወቱ ሀ ብሎ የተጀመረው አንድ ክለብ ውስጥ ሳንድዊች እንዲያቀርብ በተቀጠረበት ጊዜ ነው፡፡ እንደ አጋጣሚም ሆኖ በዚያው ክለብ ውስጥ ጥላሁን ገሠሠ ይዘፍንበት የነበረ ቦታ ነበር፡፡ በአንድ አጋጣሚም ሁሉም ድምፃውያን ወደ ድሬዳዋ ሔደው ሙዚቀኞቹ ያለ ድምፃዊ እየተለማመዱ ነበር፡፡ የተፈራ ካሣን ‹‹አልጠላሽም ከቶ››ን የተዘራን ‹‹ይሔም አለ ለካ››ንና የጥላሁን ዘፈን እየተለማመዱ ነበር፡፡ በድምፅ መዝፈን እንደሚፈልግም ጠየቃቸው፡፡ ‹‹በጣም ቀጭን ነበርኩ እናም ‘ትችያለሽ? ወይ›› ብለው ጠየቁኝ፣ እናም እሞክራለሁ አልኩ›› በማለት ማህሙድ ይናገራል፡፡ ‹‹አልጠላሽም ከቶ›› የሚለውን ዘፈን በሚዘፍንበት ሰዓት የኮንጐ ዘማቾች በቦታው ነበሩ እናም አስደነቃቸው፡፡ እንደገናም እንዲዘፍን ተጠየቀ፡፡ የክለቡ ባለቤት በቦታው የነበረ ሲሆን አድናቆት በተሞላ ድምፅም ‹‹የአላህ ያለ መዝፈን ትችላለህ!›› እንዳለው ማህሙድ ያስታውሳል በዚህም አጋጣሚ ከአስተናጋጅነት ወደ ዘፋኝነት ተቀየረ፡፡ የቤቱ ባለቤትም ሙሉ ልብስ ገዛለት፡፡ ጥላሁንና ሌሎቹ ዘፋኞች በተመለሱበት ወቅት የእሱ መዝፈን በጣም ነው ያስገረማቸው፤ የግጥም ደብተርም ሰጡት፡፡ መዝፈን በጀመረበት ወቅት የተለያዩ ዘፋኞችን ሙዚቃ በመዝፈን ነበር፡፡ በዚህም ክለብ ነበር ‹‹አላወቅሽልኝም›› የሚለው የመጀመሪያው ዘፈኑ የሆነው ግጥም የተሰጠው፡፡ ክብር ዘበኛ መቀጠር ፍላጐቱ የነበረ ሲሆን መጀመሪያ ግን ፖሊስ ኦርኬስትራና ምድር ጦር ለመቀጠር ጠየቀ፡፡ በተለያዩ ምክንያቶችም እንደማይቀጥሩት ነገሩት፡፡ መቶ አለቃ ግርማ ሐድጉም (በኋላ ሻለቃ) ክብር ዘበኛ መቀጠር ይፈልግ እንደሆነ ጠየቁት፣ እሱም ተስማማ ከመቀጠሩ በፊት ግን በሕዝብ ፊት ዘፍኖ ማለፍ ነበረበት፡፡ የዚያን ጊዜ የነበረውን እያንዳንዷን ጥቃቅን ነገር በጥልቅ ያስታውሳል፤ የታምራት ሞላን ‹‹ተስፋ አትቁረጪ›› እንዲሁም ‹‹አላወቅሺልኝም››ን ሲዘፍን የተመልካቹ መልስ ለየት ያለ ነበር፡፡ ‹‹የኤልቪስ ፕሪስሊን ዳንስም እየደነስኩ ነበር፣ እናም የተመልካቹ መልስ የማይታመን ነበር፤›› በማለት ማህሙድ ይገልጻል፡፡ መቶ አለቃ ግርማም ወታደር ሆኖ እንዳይቀጠር መከሩት፣ የክብር ዘበኛ ሰዎችም በወታደርነትና ሙዚቀኝነት 120 ብር እንክፈልህ ብለው ጠየቁት፡፡ እሱ ግን ባለመስማማቱም በሙዚቀኝነት ብቻ በ1955 ዓ.ም. አካባቢ ተቀጠረ፡፡ ለአሥራ አንድ ዓመታትም ያህልም በዚህ ቦታ ሠርቷል፡፡ ‹‹ለዚህ ያበቃኝ፣ የማውቀውን ነገር ሁሉ ያስተማረኝ ለእኔ ወንድሜ ጥላሁን ገሠሠ ነው፡፡ ሌሎችም ሙዚቀኞች እንዲሁ በእኔ ላይ አሻራ ጥለዋል፤›› ይላል ማህሙድ፡፡ በዚያን ወቅት ሙዚቀኞች አንድ ላይ ይሰባሰቡበት የነበሩ ብዙ አጋጣሚዎች ነበሩ፡፡ ከእነዚህም ውስጥ ክብር ዘበኛ ይሠራ በነበረበት ወቅት አዲስ አበባ ዩኒቨርሲቲ ውስጥ ይደረግ የነበረው የሙዚቀኞች ውድድር አንዱ ነው፡፡ የተለያዩ ባንዶች እንደ ምድር ጦር፣ ክብር ዘበኛና የፖሊስ ኦርኬስትራ ባንዶች ከድምፃውያኖቻቸው ጋር ይመጣሉ፡፡ እያንዳንዱም ድምፃዊ አንድ ወይም ሁለት ዘፈን ይዘፍናል፡፡ ይሔም ለሙዚቀኞች ጥሩ አጋጣሚ እንደነበር ይናገራል፡፡ ከአሥራ አንድ ዓመታት ቆይታም በኋላ በተለያዩ ክለቦች መሥራት ጀመረ፡፡ ለዚህም ምክንያቱ የነበረው ያገኘው የነበረው 60 ብር አምስት እህቶቹና ወንድሞቹ በአጠቃላይ ቤተሰቦቹን መደገፍ አልቻለም፡፡ በወቅቱ አባቱ ሥራ ያልነበራቸው ሲሆን እናቱ ብቻ ነበረች የምትሠራው፤ መጨረሻ ላይ ከክብር ዘበኛ በለቀቀበት ወቅት ደመወዙ 250 ብር ደርሶ ነበር፤ ከዚያም ከአይቤክስ ባንድ ጋር ተጠቃልሎ ራስ ሆቴል ተቀጥሮ መሥራት ጀመረ፡፡ በሙዚቃ ሕይወቱ ውስጥ ብዙ ውጣ ውረዶችን እንዳሳለፈ የሚናገረው ማህሙድ ዘመኑ ለሙዚቀኞችም ሆነ ለሙዚቃ ዕድገት የተመቻቸ እንደሆነ ይገልጻል፡፡ እንደሚናገረው ከሆነ ይሔ ዕድገትም የተገኘውና እዚህ መድረስ የተቻለው በዱሮ ሙዚቀኞች መስዋዕትነት ነው፡፡ ‹‹እነዚህ ሙዚቀኞች አሻራቸውን ጥለው ማለፍ ችለዋል፤›› የሚለው ማህሙድ በዚያን ጊዜ የነበሩት ሙዚቀኞች ምንም እንኳን ችሎታው ቢኖራቸውም የሙዚቃ ትምህርት ቤት አልሔዱም፡፡ የዚያን ጊዜውንም በማስታወስ ለሙዚቀኞች እንዴት ከባድ እንደነበር ይናገራል፡፡ ሙያውም እንዴት ይናቅ እንደነበርም ያስታውሳል፡፡ በ1963 ከአይቤክስ ባንድ ጋር ራስ ሆቴል በሚሠራበት ወቅት ‹‹ኩሉን ማን ኳለሽ››፣ ‹‹አምባሰል››፣ ‹‹ችቦ አይሞላም ወገቧ›› እና ‹‹አልማዝ ምን ዕዳ ነው›› የመሳሰሉ ዘፈኖችን ይዘፍን ነበር፡፡ እነዚህ ዘፈኖች ከአንዳንድ ወገኖች ከፍተኛ ትችትም አጋጠመው፡፡ የዱሮ ዘፈኖችን በአዲስ መልክ ትጫወታለህ ለማለት አንድ ጋዜጠኛ ‹‹ፍራሽ አዳሽ›› ብሎ የጠራውን አጋጣሚም አሁንም አይረሳውም፡፡ ‹‹አላዘንኩም፡፡ የዱሮ ዘፈኖችን አዲስ ሕይወት በመስጠት ዘፍኛለሁ፡፡ ፍራሽም እንደ አዲስ ሲታደስ ይተኛበታል›› ይላል፡፡ ማህሙድ ከዚህም በተጨማሪ ‹‹ዓባይ ማዶ››፣ ‹‹ደኑን ጥሰሽ›› እና ‹‹የት ነበርሽ›› የሚሉት ዘፈኖቹም የተለየ ርዕዮተ ዓለም ያስተላልፋሉ በሚልም ተወቅሶ ነበር፡፡ የማህሙድ ዓለም አቀፍ ዕውቅና የመጣው ፍራንሲስ ፋልሴቶ ኢትዮጲክስ የሚለውን የሙዚቃ ስብስብ ካወጣ በኋላ ሲሆን ማህሙድም ውለታውን የረሳ አይመስልም፡፡ ፋልሴቶ ፈረንሣዊ ፕሮሞተር ሲሆን የማህሙድን ‹‹መላ መላ›› የሚለውን ዘፈን ሬዲዮ ላይ ሰምቶ አብረን እንሥራ ብሎ ጠየቀው፣ ማህሙድ መጀመሪያ ላይ ተጠራጥሮ እንደነበር ያስታውሳል፡፡ እየተደራደሩ ባሉበት በ1960ዎቹ አካባቢ ማህሙድ ወደ ፈረንሣይ አቅንቶ ሙላቱ አስታጥቄ ጋር አብሮ ዘፍኗል፡፡ በዚያችው ከተማም ማይክል ጃክሰን በዚያው ምሽት ዘፍኗል፡፡ ከተመለሰም በኋላ ነው ኢትዮጲክስ የወጣው፡፡ በዚሁ መድረክ ላይ አዲስ እየሠራው ያለውን ‹‹አብራኝ ናት›› ስለሚለው ዘፈኑም ተናግሯል፡፡ አዳራሽ ውስጥ እየጠቆመ ምን ያህል እንደሚያፈቅራትም ተናግሯል፡፡ ‹‹አብራኝ ናት ከልጅነት እስከ ዕውቀት አብራኝ ናት፡፡ እዚሁ አለች በመንፈስም በሥራዎቼም ውስጥ አብራኝ ናት፡፡ እዚህ ለመድረሴም ምክንያት እሷ ናት፡፡ ትመክረኛለች፤ ከዓመታት በፊት ‹‹አልማዝ አልማዝዬ›› ብዬ ዘፍኘላታለሁ፤ አሁን ደግሞ ‹‹አብራኝ ናት ብዬ›› እዘፍንላታለሁ፤›› ብሏል፤ ማህሙድ፡፡

50031

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8A%A0%E1%8D%88%E1%88%AD%20%E1%88%9C%E1%8A%AB%E1%8A%92%E1%8A%AD%E1%88%B5

የአፈር ሜካኒክስ

የአፈር ሜካኒክስ የአፈር ፊዚክስ እና የምህንድስና ሜካኒክስ የሙያ ዘርፎች ጥምረት ሲሆን የአፈርን ፀባይን ከምንድህስና አንፃር የሚያጠና የሲቪል ምህንድስና ዘርፍ ነው። የአፈር ሜካኒክስ ከፈሳሽ ሜካኒክስ (፤ ስለ ፈሳሽ ነገሮች የሚያጠና ዘርፍ ነው) እና ጠጣር ሜካኒክስ (፤ ስለ ጠጣር ነገሮች የሚያጠና ዘርፍ ነው) የሚለየው አፈር የፈሳሽ ነገሮች (አብዛኛውን ጊዜ አየርና ውሃ) እና የቅንጣቶች ( ትንንሽ ነገሮች፤ አብዛኛውን ጊዜ የሸክላ አፈር፣ ደለልማ አፈር፣ አሸዋ ወይም ጠጠር) ድብልቅ ስለሆነ ነው። ከዚህም ባለፈ የተፈጥሮ ብስባሾች እና ሌሎች ቁሶች በአፈር ውስጥ ሊገኙ ይችላሉ። የአፈር ሜካኒክስ ከድንጋይ ሜካኒክስ () ጋር በመሆን የጂኦቴክኒክ ምህንድስና () ፅንሰ ሀሳብ መሰረት ነው። የጂኦቴክኒክ ምህንድስና () ስለ ህንፃ መሰረት ()፤ ተዳፋት ()፤ መጠበቂያ ግድግዳዎች ()፤ የአፈር ድልድሎች (ቁልል፤ )፤ የመንገድ ንጣፎች፤ ዋሻዎች፤ የማእድን ማውጫ ቁፋሮዎች፤ የአፈር ሙሌቶች () እንዲሁም ሌሎች በአፈር ወይም በድንጋይ የተሰሩ ወይም የተደገፉ የግንባታ አካላትን ጥናት፣ ንድፍ እና ግንባታ የምናከናውንበት የሙያ ዘርፍ ነው። የጂኦቴክኒክ ምህንድስና የከርስ ምድር ምህንድስና () ዘርፍንም ያካተተ ነው። የአፈር ሜካኒክስ በአፈር ላይ፣ በአፈር ውስጥ ወይም በአፈር የተሰሩ ሰው ሰራሽና ተፈጥሮአዊ የግንባታ አካላት ላይ የሚከሰተውን የቅርፅ ለውጥ () እንዲሁም በአፈር ውስጥ የሚኖርን ፈሳሽ ፍሰት (በአብዛኛው ጊዜ ውሃ) የሚመረመርበትና የሚጠናበት የሙያ ዘርፍ ነው። ለምሳሌ ለመጥቀስ ያህል፤ የህንፃና የድልድይ መሰረቶች፣ የመደገፊያ ግድግዳዎች ()፣ ግድቦች፣ ከመሬት ውስጥ የሚቀበሩ የመተላለፊያ ትቦዎች፣ ዋሻዎች፣ የመንገድ ንጣፎች ይገኙበታል። የአፈር ሜካኒክስ ፅንሰ ሀሳቦች እንደ የከርስ ምድር ምህንድስና ()፣ የባህር ዳርቻ ምህንድስና ()፣ የእርሻ ምህንድስና ()፣ የውሃ ምህንስና () እና የአፈር ፊዚክስ () በመሰሉ መያ ዘርፎች ውስጥም ጥቅም ላይ ይውላል። የአፈር ሜካኒክስ

14287

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%81%E1%88%88%E1%89%B0%E1%8A%9B%20%E1%8B%B0%E1%88%9E%20%E1%88%88%E1%8B%98%E1%89%A0%E1%8A%9B%20%21%20%E1%8A%A0%E1%88%89

ሁለተኛ ደሞ ለዘበኛ ! አሉ

ሁለተኛ ደሞ ለዘበኛ ! አሉ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ሁለተኛ ደሞ ለዘበኛ ! አሉ የአማርኛ ምሳሌ ነው። መደብ : ተረትና ምሳሌ

20980

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%88%E1%89%A0%E1%88%B1%E1%89%B5%20%E1%8B%AB%E1%88%8D%E1%89%83%E1%88%8D%20%E1%8B%A8%E1%88%B0%E1%8C%A1%E1%89%B5%20%E1%8B%AB%E1%8C%B8%E1%8B%B5%E1%89%83%E1%88%8D

የለበሱት ያልቃል የሰጡት ያጸድቃል

የለበሱት ያልቃል የሰጡት ያጸድቃል የአማርኛ ምሳሌ ነው። የለበሱት ያልቃል የሰጡት ያጸድቃል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

21114

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%9A%E1%8B%AB%E1%88%8D%E1%8D%8D%20%E1%8B%9D%E1%8A%93%E1%88%9D%20%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%88%9D%E1%89%B3%E1%88%85%20%E1%8B%A8%E1%88%9A%E1%88%9E%E1%89%B5%20%E1%88%BD%E1%88%9B%E1%8C%8D%E1%88%8C%20%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%88%AD%E1%8C%88%E1%88%9D%E1%88%85

የሚያልፍ ዝናም አይምታህ የሚሞት ሽማግሌ አይርገምህ

የሚያልፍ ዝናም አይምታህ የሚሞት ሽማግሌ አይርገምህ የአማርኛ ምሳሌ ነው። የሚያልፍ ዝናም አይምታህ የሚሞት ሽማግሌ አይርገምህ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

20903

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%9D%E1%88%9D%E1%89%B3%20%E1%88%AB%E1%88%B1%20%E1%88%98%E1%88%8D%E1%88%B5%20%E1%8A%90%E1%8B%8D

ዝምታ ራሱ መልስ ነው

ዝምታ ራሱ መልስ ነው የአማርኛ ምሳሌ ነው። ዝምታ ራሱ መልስ ነው የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

21871

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AB%E1%8D%8C%E1%8A%95%20%E1%8A%A5%E1%88%B5%E1%8A%AD%E1%8B%8D%E1%8C%A5%20%E1%8A%A5%E1%8B%B5%E1%88%9C%20%E1%8B%AD%E1%88%B5%E1%8C%A0%E1%8A%9D%20%E1%8B%AD%E1%88%8B%E1%88%8D%20%E1%8A%A5%E1%88%AD%E1%8A%A9%E1%88%9D

ያፌን እስክውጥ እድሜ ይስጠኝ ይላል እርኩም

ያፌን እስክውጥ እድሜ ይስጠኝ ይላል እርኩም የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያፌን እስክውጥ እድሜ ይስጠኝ ይላል እርኩም የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

22239

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%85%E1%89%A5%20%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%8B%B0%E1%8C%89%E1%88%8D%E1%89%A0%E1%89%B1%20%E1%88%8D%E1%89%A5%20%E1%8B%A8%E1%88%88%E1%8B%8D%E1%88%9D

ጅብ እንደጉልበቱ ልብ የለውም

ጅብ እንደጉልበቱ ልብ የለውም የአማርኛ ምሳሌ ነው። ጅብ እንደጉልበቱ ልብ የለውም የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

21625

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AB%E1%88%8B%E1%8B%88%E1%89%81%20%E1%8A%A0%E1%88%88%E1%89%81

ያላወቁ አለቁ

ያላወቁ አለቁ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያላወቁ አለቁ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

21941

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AD%E1%8C%88%E1%88%AD%E1%88%9B%E1%88%8D%20%E1%8A%A0%E1%88%85%E1%8B%AB%20%E1%8A%A8%E1%8B%A5%E1%89%A5%20%E1%8B%AD%E1%8A%A8%E1%88%AD%E1%88%9B%E1%88%8D

ይገርማል አህያ ከዥብ ይከርማል

ይገርማል አህያ ከዥብ ይከርማል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ይገርማል አህያ ከዥብ ይከርማል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

22280

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%AB%E1%88%8B%E1%89%B5%20%E1%8A%A8%E1%8D%8D%E1%88%8B%20%E1%8A%91%20%E1%89%85%E1%88%98%E1%88%B1%20%E1%8B%A8%E1%88%9D%E1%89%B5%E1%88%8D%20%E1%8A%93%E1%89%B5%20%E1%89%B0%E1%89%83%E1%88%98%E1%88%B1

ካላት ከፍላ ኑ ቅመሱ የምትል ናት ተቃመሱ

ካላት ከፍላ ኑ ቅመሱ የምትል ናት ተቃመሱ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ካላት ከፍላ ኑ ቅመሱ የምትል ናት ተቃመሱ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

2474

https://am.wikipedia.org/wiki/2002%20%E1%8A%A5.%E1%8A%A4.%E1%8A%A0.

2002 እ.ኤ.አ.

2002 እ.ኤ.ኣ. = 1994 አ.ም. 2002 እ.ኤ.ኣ. = 1995 አ.ም.

21249

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%9D%E1%89%B5%E1%8C%A0%E1%89%A3%20%E1%8C%A5%E1%8C%83%20%E1%8A%A0%E1%89%B5%E1%8C%AE%E1%88%85%E1%88%9D

የምትጠባ ጥጃ አትጮህም

የምትጠባ ጥጃ አትጮህም የአማርኛ ምሳሌ ነው። የምትጠባ ጥጃ አትጮህም የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

20525

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A5%E1%8B%B3%E1%88%AA%20%E1%8B%AB%E1%88%A8%E1%88%B0%20%E1%88%88%E1%88%8D%E1%8C%81%20%E1%8A%A0%E1%8C%8E%E1%88%A8%E1%88%B0

እዳሪ ያረሰ ለልጁ አጎረሰ

እዳሪ ያረሰ ለልጁ አጎረሰ የአማርኛ ምሳሌ ነው። እዳሪ ያረሰ ለልጁ አጎረሰ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

21150

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%9B%E1%89%B3%E1%88%AD%E1%8D%8D%20%E1%8C%A3%E1%89%B5%20%E1%8A%A0%E1%88%AD%20%E1%8C%A0%E1%8A%95%E1%89%81%E1%88%8B%20%E1%8B%88%E1%8C%A3%E1%89%BD

የማታርፍ ጣት አር ጠንቁላ ወጣች

የማታርፍ ጣት አር ጠንቁላ ወጣች የአማርኛ ምሳሌ ነው። የማታርፍ ጣት አር ጠንቁላ ወጣች የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

15324

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8D%8B%E1%88%B2%E1%88%8D%20%E1%8C%8D%E1%89%A2

ፋሲል ግቢ

ፋሲል ግቢ ወይንም ነገሥታት ግቢ በጎንደር ከተማ የሚገኝ የቤተመንግስታት ግምቦች ስብስብ ነው። ግቢው የተመሰረተው በ1628ዓ.ም. በዓፄ ፋሲለደስ ነበር። ማቀባበያ የሚሰኘው የግቢው አጥር 900ሜትር ርዝመት ሲኖረው በውስጡ 70፣000 ስኩየር ሜትር የመሬት ይዞታ ያካልላል። አጼ ፋሲለደስ የመጀመሪያውንና ታላቁን ግንብ ያሰሩ እንጂ፣ ከርሳቸው በኋላ የተነሱት ነገሥታትም ለ220 ዓመታት የየራሳቸውን ህንጻ በመስራት ቦታው በቅርስ እንዲዳብር አድርገዋል። በግቢው የመጨረሻውን ህንጻ ያሰራችው ንግሥት ብርሃን ሞገስ ነበርች። ግቢው ገናና በነበረበት ዘመን በሽወች የሚቆጠሩ ቤቶችና ሱቆችን በውስጡ ያቅፍ ነበር። በጥንቱ ዘመን የአስተዳደር ስርዓት ተቀርጾለት በጥንቃቄ የሚመራ ነበር። ስርዓቱም ስርዓተ መንግስት በመባል ሲታወቅ በመጽሃፍ መልኩ በግዕዝና በድሮው አማርኛ የተመዘገበ ነበር። የግቢው ይዘት ፋሲል ግቢ፣ የውሃ እጥረት እንዳይገጥመው በማሰብ በአንገርብ እና ቃሃ በተሰኙ ሁለት ምንጮች መካከል ነበር የተመሰረተው። ከግቢው በስተደቡብ የጎንደር አደባባይ ሲገኝ፣ ቦታው ለገበያነት፣ ለአዋጅ መንገሪያነት እና ለወንጀለኛ መቅጫነት ያገለግል ነበር ። በአሁኑ ወቅት የጎንደር ከተማ መናፈሻ በመሆነ ያገልግላል። ማቀባበያ የሚሰኘው የግቢው አጥር ግምብ በዙሪያው 12 በሮች ሲኖሩት፣ እኒህ በሮች ግልጋሎታቸውን የሚወክሉ ስያሜ ነበሯቸው። አንዳንዶቹ በሮች ከውጨኛው አለም ጋር ይገናኙ የነበሩት በትላልቅ ድልድዮች ነበር። ምንም እንኳ አብዛኞቹ የግቢው ቤቶች በጦርነትና እሳት ቢወድሙም ዋና ዋናዎቹ ህንጻዎች ግን እስከ አሁኑ ዘመን ዘልቀው ይታያሉ። ከነዚህ ጉልህ ህንጻዎች መካከል የፋሲለደስ ግምብ፣ ትንሹ የፋሲል ግምብ፣ የታላቁ እያሱ ግምብ፣ የዳዊት ፫ ዙፋን ቤት፣ ምንትዋብ ግምብ፣ የየምንትዋብ ቱርክ መዋኛ፣ የፈረሶች ቤት፣ የፈረሰኞች አለቃ ቤት፣ አንበሶች ቤት፣ የበካፋ ግምብ፣ የበካፋ ሰገነት፣ የቀዳማዊ ዮሐንስ ጽሕፈት ቤት፣ ዮሐንስ ቤተ መጻሕፍት፣ አዋጅ መንገሪያን፣ ክረምት ቤት፣ ቋል ቤት(የሰርግ ቤት) እና ግምጃ ቤት ማርያም፣ አጣጣሚ ሚካኤል የሚሰኙ አብያተ ክርስቲያናት የግኙበታል። በተጨማሪ ከፋሲል ግቢ ወጣ ብሎ በስተሰሜን ራስ ግምብ ይገኛል። ትንሹ የፋሲል ግምብ ትንሹ የፋሲል ግምብ ሌሎች ህንጻዎች ከመገንባታቸው በፊት ለሙከራ ያክል የተገነባ የፋሲል ግቢ የመጀመሪያው አንስተኛ ህንጻ ነው። ዋናው የፋሲል ግምብ እስኪገነባ ድረስ ዓፄ ፋሲለደስ ተቀምጠዉበት የነበር ህንጻ ነው። የፋሲል ግቢን ዙሪያ ጥምጥም የያዘው የግምብ አጥር ማቀባበያ በመባል ይታወቃል። ስሙ ከጥንት ጀምሮ የነበር ሲሆን በዓፄ በዕደማርያም ዜና መዋዕልም መቀባበያ የሚባል ህንጻ ተጠቅሶ ይገኛል። ትርጎሜውም መዘጋጃ፣ ወይም መከላከያ ምሽግ መሆኑ ነው። በዚህ የግምብ አጥር ዙሪያ 12 በሮችና ከፍ ብለው የተሰሩ መተላለፊያ ድልድዮች ይገኛሉ። የፋሲል ግቢ እንደሐዋርያት ብዛት 12 በሮች አሉት፣ 12ቱም እንደየተግባራቸው ስም ወጥቶላቸው ያገልግሉ ነበር። ልዕልት እንኳየ በር፣ በንግሥት ብርሃን ሞገስ እናት ስም የተሰየመ ነበር። ግምጃ ማርያም በር ወደ ግምጃ ቤት ማርያም ቤተክርስቲያን ግቢ የሚያሻግር ሲሆን ጃን ተከል በር(ፊት በር) የሚባለው ዋናው በር ነው፡፡ በአሁኑ ወቅት የጎብኚዎች መግቢያ ነው፡፡ ከአደባባይ ፊት ለፊት ይገኛል። ወምበር በር (የዳኞች በር) የፍርድ መስጫ በር ሆኖ ዳኞች የሚገቡበትም ነው ፣ ተዝካር በር በድሮ ጊዜ ድልድይ የነበረው፣ ሆኖም ግን በዳግማዊ ኢያሱ ጊዜ በተነሳ ጦርነት የፈረሰበት በር ነው።የቀብርና የሙታን ሥርዓት ለማስፈጸም የሚገባበት ነው። አዛዥ ጥቁር በር በድሮ ጊዜ ከአደባባይ ተክለ ሃይማኖት ጋር በድልድይ ይገናኝ ነበር፡፡ አደናግር በር እንዲሁ በድሮ ጊዜ ቅዱስ ሩፋኤል ተብሎ ከሚታወቀው የሸማኔዎች ሰፈር ቤተክርስቲያን ጋር በድልድይ ይገናኝ ነበር።የፈትል ባለሙያዎች የሚገቡበት ነበር። ቋሊ በር ከእልፍኝ ጊዮርጊስ ቤተክርስቲያን ዘመናዊ መግቢያ አጠገብ የሚገኝ ሲሆን ስሙ የወጣው የንግሥት ደንገጡሮች በር መሆኑን ለመግለጽ ነበር። እምቢልታ በር የአዝማሪዎች በር ሲሆን እልፍኝ በር ወደ የግቢው የግል ህንጻዎች የሚወስድ ነበር። ባልደራስ በር እሚያመለክተው የፈረሰኞች አለቃ በር መሆኑን ሲሆን፣ ራስ በር በሌላ ስሙ ቋረኞች በር ተብሎ ይታወቅ ነበር። እርግብ በር ደግሞ ቀጭን አሸዋ በር በመባል በሁለተኛ ስም ይታወቅ ነበር– ለነገሥታት እጅ መንሻ የሚገባበት በር ነው።። ፋሲል ግምብ ፋሲል ግምብ ፋሲል ግቢ ውስጥ ካሉት ግምቦች ትልቁና የመጀመሪያው ዋና ህንጻ ነው። ቤተመንግሥቱ 32 ሜትር ቁመት እና 25 ሜትር በ25 ሜትር የሆነ የጎንና ጎን ርዝመት አለው። ባለ ሦስት ፎቅ ሕንፃ ሲሆን 123 ደረጃዎች አሉት።አጼ ፋሲለደስ የአገሪቱ መዲናን ከቦታ ቦታ መዛወር በመሰልቸት በመጨረሻ ጎንደር ከተማ ላይ የረጋ ማዕከል በ1628ዓ.ም. አቋቋሙ። በ1640ወቹ መጀመሪያ ፋሲል ግምብን በከተማው ማዕከል አሰርተው አስጨረሱ። ከጣሪያው ላይ ባለው መመልከቻ በረንዳ እስከ ጣና ሐይቅ ድረስ መመልከት ይቻላል። በውስጡ 20 ክፍሎች አሉት። ግድግዳው ላይ የተሰሩ ብዙ ጌጦች የነበሩት ሲሆን እንደ ጣሊያናዊው አመዶ የ1930 ጥናት የማግኔት ኮምፓስ ወደ ግድግዳዊ ሲጠጋ ኮምፓሱ በሃይል ዘውሮ ወደ 80 ዲግሪ እንደሚጠጋ ይጠቃሳል። ከዚህ ተነስቶ ግድግዳው ከማግኔታይት ባዛልት እንደተሰራ ይዘግባል (ገጽ 26)። የየመኑ አምባሳደር ሃሰን ኢብን አል-ሃያሚ ይህን ግምብ በ1640ዓ.ም. ተመልክቶ «ድንቅ ህንጻ፣ ውብ የሆነ የድንጋይና ኖራ ውጤት» በማለት እንደሚገልጸው ታሪክ አጥኝው ስቱዋርት ሞንሮ-ሄይ ዘግቦት ይገኛል። ከቤተ መንግሥቱ ጫፍ ላይ የንጉሡ- የአፄ ፋሲል የቅኝት ማማ ይገኛል። በሦስተኛው ፎቅ ላይ የንጉሡ መኝታ ክፍል አለ። በሁለተኛው ፎቅ ላይ ደግሞ ፊት ለፊት የአክሊል ቅርጽ ያለው በረንዳ ይገኛል። ይህ በረንዳ የንጉሡ አዋጅ መንገሪያ፤ ሕግና ትእዛዛት ማሳወቂያ ነው። አንደኛው ፎቅ በረንዳ ላይ እንደየማዕረጋቸው የሚቀመጡ ሹማምንትና አፈ- ቀላጤዎች ከንጉሡ አንደበት ተቀብለው በተዋረድ አዋጁን ያሰማሉ። እንዲህ እያለም- ነጋሪት እየተጎሰመ፣ እምቢልታ እየተነፋ፣ ከበሮ እየተደለቀ አዋጁ ከሕዝቡ ጆሮ ይደርሳል። በቤተ መንግሥቱ አራቱም ማዕዘናት የክብ ቅርጽ ያላቸው እና ላቅ ብለው የሚታዩ ግምቦች አሉ። እነዚህም አራቱን ወንጌላውያን- ማቴዎስ፣ ማርቆስ፣ ሉቃስና ዮሐንስን ወክለው የተገነቡ ናቸው። የማዕዘን ግንቦቹ እያንዳንዳቸው ሦስት ሦስት መስኮቶች አላቸው ( በአንደኛ ፎቅ ላይ አንድ፣ በሁለተኛ ፎቅ ላይ አንድ፣ በሦስተኛ ፎቅ ላይ አንድ መስኮት ማለት ነው) የመስኮቶቹ ብዛትም 12 ሲሆን፤ ሐዋሪያትን ይወክላል። ወደ አንደኛ ፎቅ ለመውጣት 32 ደረጃዎች አሉ። ደረጃዎቹም አፄ ፋሲል በ17ኛው ክፍለ ዘመን በ32ኛው ዓመት (በ1632 ዓ.ም) በትረ-ንግሥና መጨበጣቸውን ያጠይቃል። በአንደኛው ፎቅ የእንግዳ መቀበያ ክፍልን ጨምሮ የሴትና የወንድ ማዕድ ቤቶች፣ በወርሃ ክረምት የእሳት መሞቂያ፣ ንጉሱ ከእንግዶች ጋር የሚነጋገሩበት ክፍል እና መፀዳጃ ቤቶች ይገኛሉ። ክፍሎቹ በዚያን ዘመን በተሰሩና ውበታቸው ባልጠወለገ ጠንካራ የእንጨት በሮች የተከፋፈሉ ናቸው። የቤተ መንግሥቱ መግቢያ በርም እንዲሁ ከግዙፍ ጣውላ የተሠራ ሁለት ተካፋች በር ነው። ቤተ መንግሥቱ ከጥቁር እና ከቀይ ጥርብ ድንጋዮች የተሰራ ነው። ግድግዳው ለዓመታት በሚቦካ ኖራ የተለሰነና የተጣበቀ ሲሆን እስከ አንድ ሜትር ተኩል ውፍረት አለው። ይህ የኖራ ማጣበቂያ በየጊዜው እየጠነከረ የሚሄድ እንጅ የሚላላ አይደለም። ከቤተ መንግሥቱ ጀርባ ከግንቡ ጋር ተያይዘው የተገነቡ ሌሎችም ቅርሶች አሉ። የመታጠቢያ ቤቶች፣ የእስረኞች ማቆያ፣ የውሃ ማጠራቀሚያ ገንዳ ይጠቀሳሉ። ግን አብዛኞቹ በሁለተኛው የዓለም ጦርነት ጉዳት ደርሶባቸዋል። የፋሲል ገንዳ ከፋሲል ግምብ አጠገብ ውሃ የነበረበት ገንዳ ይገኛል። ይሄ ገንዳ በጊዜው ለዋና እና ዓሣ ለማርቢያነት ያገለግል ነበር። ፋሲለደስ ዓሣ ተመጋቢ እንደነበር ይዘገባል (ገጽ 27)። ታላቁ እያሱ ግምብ ታላቁ እያሱ ግምብ (አድያም ሰገድ ግምብ)፣ በንጉሱ ታላቁ እያሱ ዘመን ተገንብቶ በ1677 (ዘመነ ማቲዎስ) የተጠናቀቀ ነበር። የአናጢዎች መሪ ወልደ ጊዮርጊስ ግምቡን የሰራው ሲሆን በጊዜው ከጠቢቡ ሰለሞን ቤት የብለጠ ያምር ነበር በመባል የተደነቀ ነበር። የግምቡ ጣሪያ በወርቅና በከበሩ ደንጊያወች ያጌጠ ነበር። ግድግዳዎቹ ከዝሆን ጥርስና ከቅጠላቅጥል ጌጦች የተሰራ ነበር። ግምቡ በ2ኛው የዓለም ጦርነት ጊዜ በእንግሊዝ የአውሮፕላን ቦምብ ድብድባ የተጎዳ ቢሆም አብዛኛው ክፍሉ ግን አሁን ድረስ ሳይፈርስ ይገኛል። ዮሐንስ ቤተመጻሕፍት ዮሐንስ ቤተመጻሕፍት በፋሲልደስ ልጅ በቀዳማዊ አጼ ዮሐንስ የተገነባ ቤተ መጻሕፍት ሲሆን በፋሲል ግቢ ይገኛል። አማዶ በ1930 ብዙ ጌጣጌጥ እንደነበረውና ውጭውም ጥሩ መልክ ባለው፣ ከኑግ ዘይት በተሰራ ቢጫ ፕላስተር የተለጠፈ እንደነበር ይዘግባል። በዚሁ ወቅት የዚህ ህንጻ ሁለት ጎኖች የመፍረስ አደጋ ገጥሟቸው እንደነበርም ጽፎት ይገኛል (ገጽ 27)። አንድ ፎቅ ያለው ይሄ ህንጻ ምድር ቤቱ 3 ሰፋፊ ክፍሎች አሉት ። ከነዚህ ውስጥ አንዱ ክፍል ከሁሉ የሚሰፋ የነበር ሲሆን ይህን ክፍል ከሁለት የሚከፍል ቅስት ነበረው። በተረፈ የፎቁ ክፍል ከሁለት የተከፈለ የነበር ሲሆን፣ ወደ ፎቁ የሚያወጣው ደረጃ ከቤተመጻህፍቱ በስተ ውጭ(ገጽ 27)። ዮሐንስ ጽሕፈት ቤት ዮሐንስ ጽሕፈት ቤት በፋሲልደስ ልጅ በቀዳማዊ አጼ ዮሐንስ የተገነባ በፋሲል ግቢ የሚገኝ ያስገነባው ንጉስ ጽህፈት ቤት የነበር ነው። እንደቤተመጻሕፍቱ ሁሉ፣ ይሄም ህንጻ አንድ ፎቅ አለው። የምድሩ ክፍል እንግዶችን ለመቀበልና ሌሎች ህዝባዊ በዓላትን ለማክበር ይጠቅም ነበር። ፎቅ ቤቱ በአንጻሩ እንደ መዝገብ ቤት ሲያገለግል የግብር እና የፍርድ ቤት መዝገቦችን ይይዝ ነበር (ገጽ 28)። ትንሽ አንስተኛ በር ወደ አንስተኛ ሰገነት መወጣጫ ደረጃ ስታመራ፣ ሌላ ሰፊ በር ደግሞ ወደ ውጭ ያመራል። የፈረሰኞች አለቃ ቤት የፈረሰኞች አለቃ ቤት በፋሲል ግቢ ዋና በር ጎንና ጎን ያሉ ባለ አንድ ፎቅ ግንቦች ናቸው። እኒህ ፎቆች ከሌሎቹ ህንጻዎች ለየት ባለ መልኩ ሳይፈርሱ ብዙ ዘመን አሳልፈዋል። ጣሊያናዊው አሌሳንድሮ ኮርቴ በ1930 ጥናቱን ሲያካሂድ በእኒህ ህንጻዎች የአጣጣሚ ሚካኤል ቄስ ይኖሩ እንደነበር ሳይዘግብ አላለፈም (ገጽ 38)። ወደ ላይ የሚያወጣ የውጭ ደረጃ አለው። አጣጣሚ ሚካኤል አጣጣሚ ቅዱስ ሚካኤል ፋሲል ግቢ ውስጥ በስተ ሰሜን ምስራቅ ክፍል ሲገኝ፣ ሰኔ ፲፪ ቀን ፲፯፻፰ ዓመተ ምሕረት ተመርቆ የተከፈተ ቤተ ክርስቲያን ነው። ወደቤተክርስቲያኑ የሚገባው በእልፍኝ በር አድርጎ ነው። በዓፄ ዳዊት ዘመን ይተገነባው ይሄ ቤተክርስቲያን የአራት ማዕዘን ቅርጽ የነበረውና መልካም ውድርን የተከተለ ነበር። ሁለት ሰገነቶች የነበሩት ሲሆን አንዱ ግን ወድቋል። ውስጡ ከ3 ክፍሎች ነበሩት (ገጽ 38)። የአጣጣሚ ሚካኤል ቄሶች በአለቃ ገነት ማዕረግ እስካሁን ይታወቃሉ። በካፋ ግምብ በካፋ ግምብ ፋሲል ግቢ ውስጥ የሚገኝ በአጼ በካፋ የታነጸ ነው። ግምቡ በግቢው በስተሰሜን በኩል ሲገኝ፣ ከፈረሶች ቤት ጋር የተያያዘ ነው። ይህ የዓፄ በካፋ ቤተ መንግሥት ነው። በ '' ቅርጽ የተሠራ ሲሆን 30 ሜትር ርዝመትም አለው። መሲህ ሰገድ በካፋ በፋሲል አምባ ያኖሩት ቅርስ ለግቢው አምስተኛው ቤተ መንግሥት ነው፡፡ በጣም ረዥም ሲሆን ከሁሉም የአምባው አብያተ መንግሥታት የተለየ ቅርጽ አለው። በዚህ ህንጻ በስተግራ በኩል ረዥም ግድግዳ ይታያል። በስተቀኝ ደግሞ ዋናው የቤተመንግሥቱ ክፍል አለ። ብቻውን የቆመው ግድግዳውና ዋናው ቤተ መንግሥት በ30 ሜትር ርዝመት ላይ ይገናኛሉ። ከመግቢያው ጀምሮ ግድግዳዎቹ እስከሚገናኙበት ድረስ ያለው ክፍተት እየጠበበ ሄዶ የ'' ቅርጽ ይኖረዋል። ብቻውን በቆመው ግድግዳና በዋናው የቤተ መንግሥቱ ግድግዳ መካከል የ'' ቅርጽ ያለው ክፍት ቦታ አለ። ይህ ክፍት ቦታም ጣሪያ የሌለውና በልምላሜ የተሸፈነ ነው። በዘመኑ የነበሩ መኳንንትና የፈረሰኛ አዛዦች እንደየማዕረጋቸው ፈረሶቻቸውን የሚያቆሙት- በዚሁ ክፍት ቦታ ላይ ነበር። የቤተ መንግሥቱ በርና መስኮቶች እስካሁን ያሉ ጣውላዎች ናቸው፣ ከሁለት ተከፋች ናቸው። የቤተ መንግስቱ እልፍኝ ከጫፍ እስከ ጫፍ የተዘረጋ ነው። እስከ 300 ሰዎችንም የማስተናገድ አቅም አለው። አምበሶች ቤት አምበሶች ቤት በአጼ ሳልሳዊ ዳዊት የተሰራ በፋሲል ግቢ የሚገኝ አንበሶች ይኖሩበት የነበር ነው። እስከ 1984 ዓ.ም. አምበሶች ይኖሩበት የነበር ሲሆን በዚሁ አመት የመጨረሻው አንበሳ በሞት አለፈ። ምንትዋብ መታጠቢያ የምንትዋብ መዋኛ ወይም የምንትዋብ መታጠቢያበእቴጌ ምንትዋብ የተሰራ በፋሲል ግቢ ውስጥ ከምንትዋብ ግምብ አጠገብ የሚገኝ ቱርክ መታጠቢያ (ሐማም) ነበር። ስለሆነም ከህንጻው ስር ምድጃ ሲኖር፣ ውሃ በቱቦ ይገባለትና እንፋሎት እያተነነ የተለያዩ የሚሸቱ ቅጠሎች በላዩ ላይ እየተደረጉ ለህመም ፈውስ የሚገኝበት ክፍል ነበር። በዚህ መታጠቢያ ቤት የመጀመሪያው ክፍል እራቁትን ሆኖ ሰውነትን ለማሞቅ የሚያገለግል ሲሆን፣ ሁለተኛ የበለጠ ሰውነትን በማጋል ላብ የሚያስወጣ ነበር። ከዚህ ቀጥሎ በቅዝቃዛ ውሃ መታጠቢያ ክፍል ውስጥ መታጠብ ሂደቱን ያጠናቅቃል። ምንትዋብ ግምብ ምንትዋብ ግምብ ወይንም አልፎ አልፎ ትንሹ ኢያሱ ግምብ በእቴጌ ምንትዋብ የተሰራ ሲሆን በፋሲል ግቢ ይገኛል። ዳዊት ፫ ዙፋን ቤት የዳዊት ፫ኛ ዙፋን ቤት በቀዳማዊ እያሱ ልጅ በዳዊት ፫ኛ የተሰራ ነበር። የቀዳማዊ ዮሐንስ ግንቦች ከተገነቡ ከ15 ዓመታት በኋላ መሆኑ ነው። የዙፋን ቤቱ በግቢው በስተሰሜን በበበካፋ ግምብ እና በአጣጣሜ ቅዱስ ሚካኤል ቤተ ክርስቲያን መካከል ይገኛል። ይህ ሕንጻ በእርግጥ ቤተ መንግሥት ሳይሆን በዘመኑ የሚደረጉ ጉባኤዎች፣ ክብረ በዓላት የመዝሙርና የዝማሬ መርሐ ግብሮች፣ የሹመትና የሽረት ስነ ሥርዓቶች፣ የኪ ጥበብና የባሕል መዝናኛ ዝግጅቶችም የሚካሔዱት አዳራሽ ነው። ይህ አዳራሽ ሰፊና ጣሪያ አልባ ነው። አጼ ዳዊት ሦስተኛ አዳራሹን ሲያስገነቡት ለመዝሙርና ለዝማሜ አገልግሎት ይውል ዘንድ አስበው ነበር። ጣሪያ አልባ አድርገው ማሠራታቸው ዘማሪያን ሲያመሰግኑ ወደ ሰማይ ሲያንጋጥጡ -ሲመለከቱ የሚከልላቸው ጣሪያ እንዳይኖር ነው የሚሉ አሉ። የአጼ ዳዊት መዝሙር ቤት በአብዛኛው በዓመታዊ የንግሥና ክብረ በዓላት፣ በዓውደ በዓላትና በሌሎችም ጊዜያት ዝማሬና ዝማሜ ይቀርብበት ነበር። ንጉሱም ፊት ለፊት ከሚገኘው ባለፎቅ መድረክ ላይ ሆነው ይህንኑ መንፈሳዊ ሥርዓት ይታደማሉ። የአቋቋም የቅኔና ሌሎች ሊቃውንት በንጉሱ እና በታዳሚው ፊት ሆነው በያሬዳዊው ዝማሬና ዝማሜ ይሳተፋሉ። አጼ ዳዊት መዝሙር ቤቱን ያስገነቡት በዋናነት ለመንፈሳዊው ዝማሬና ዝማሜ የነበረ ቢሆንም ቅሉ አዳራሹ ለሌሎችም ግልጋሎቶች ይውል እንደነበር፤ ከእነዚህ አገልግሎቶቹ ውስጥ ደግሞ አንዱ የሙዚቃ እና የሌሎችም ኪነ ጥበባዊ ዝግጅቶችን ማቅረቢያነትም ነበር። ኋላ መንፈሳውያኑ ዘማርያን እና ዓለማውያኑ ሙዚቀኞች ሊጣጣሙ ስላልቻሉ አዳራሹ ለሁለት እኩል እንደተከፈለ ይጠቀሳል። እንደሚወጣላቸው መርሐ ግብር መንፈሳውያኑ በቀኝ ሙዚቀኞቹም በግራ የአዳራሹ ክፍል ኪናቸውን ማቅረብ ጀመሩ። በእንግሊዝ ቦምብ ጣይ አውሮፕላኖች የተመታው ይኸው አዳራሽ የተወሰነው ግድግዳው ፈርሷል። መንፈሳዊውን ከዓለማዊው ሙዚቃ የሚለየው የመካከል ግድግዳ ፈርሷል። ፋሲል ግቢ ቀዳማዊ ዓፄ ዮሐንስ የኢትዮጵያ ታሪክ

21372

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%89%B0%E1%8A%95%E1%89%80%E1%8B%A0%E1%89%80%E1%8B%A0%E1%89%BD%20%E1%8B%8D%E1%88%BB%20%E1%88%8B%E1%8D%8F%20%E1%88%8A%E1%8C%A5%20%E1%88%88%E1%8B%88%E1%8C%88%E1%89%A7%20%E1%8D%8D%E1%88%8D%E1%8C%A5%20%E1%8A%A0%E1%89%B3%E1%8C%A3%E1%88%9D

የተንቀዠቀዠች ውሻ ላፏ ሊጥ ለወገቧ ፍልጥ አታጣም

የተንቀዠቀዠች ውሻ ላፏ ሊጥ ለወገቧ ፍልጥ አታጣም የአማርኛ ምሳሌ ነው። የተንቀዠቀዠች ውሻ ላፏ ሊጥ ለወገቧ ፍልጥ አታጣም የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

21771

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AB%E1%89%A3%E1%8B%AD%E1%8A%95%20%E1%88%8D%E1%8C%85%20%E1%8B%8D%E1%88%80%20%E1%8C%A0%E1%88%9B%E1%8B%8D%20%E1%8B%A8%E1%88%8B%E1%8C%AD%E1%8A%95%20%E1%88%8D%E1%8C%85%20%E1%89%85%E1%88%9B%E1%88%8D%20%E1%89%A0%E1%88%8B%E1%8B%8D

ያባይን ልጅ ውሀ ጠማው የላጭን ልጅ ቅማል በላው

ያባይን ልጅ ውሀ ጠማው የላጭን ልጅ ቅማል በላው የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያባይን ልጅ ውሀ ጠማው የላጭን ልጅ ቅማል በላው የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

14583

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%BD%E1%8B%8B%20%E1%89%A0%E1%89%B0%E1%88%AD%E1%89%B3%20%E1%88%B5%E1%8C%8B%20%E1%89%A0%E1%8C%88%E1%89%A0%E1%89%B3

ጽዋ በተርታ ስጋ በገበታ

ጽዋ በተርታ ስጋ በገበታ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ጽዋ በተርታ ስጋ በገበታ የአማርኛ ምሳሌ ነው። መደብ : ተረትና ምሳሌ

13457

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%B3%E1%8B%AD%E1%8A%95%E1%88%B3%E1%8B%8A%20%E1%8B%98%E1%8B%B4

ሳይንሳዊ ዘዴ

ሳይንስ ከሌሎች የዕውቀት ዘርፎች (ለምሳሌ ፍልስፍና ወይም ሂሳብ ወይም ስነ ሃይማኖት) የሚለይበት ዋናው ቁም ነገር የሳይንስ ዘዴን በመጠቀሙ ነው። እርግጥ ነው ። ሳይንሳዊ ዘዴ ተብሎ የሚታወቀው ስርዓት ብዙ ጊዜ በዝርዝር ድረጃ በድረጃ በሚከተለው መልኩ ሲቀርብ እናያለን፦ ስለሚታየው አለም "ጥያቄ" አንሳ። ሁሉም የሳይንስ ስራ የሚጀምረው ጥያቄ በማቅረብ ነው። ትክክለኛና በ"ተመክሮ" ሊመለስ የሚችል ጥያቄ የማቅረብ ችሎታ እንደ ትልቅ የሳይንስ ጥበብ ይቆጠራል። ለጥያቄህ መልስ ሊሆን የሚችል "መላ ምት" ፍጠር። "መላ ምት" ማለት የግምት አይነት ሲሆን እንዲሁ በዘፌቀደ የሚደረግ ግምት ሳይሆን ያለፈን ተመክሮ እና ትምህርትን ያገናዘበ ነው። በተረፈ ይህ መላ ምት እውነት ወይም ውሽት መሆኑ ሊረጋገጥ የሚችል መሆን አለበት። ለምሳሌ "ሰማያዊ ቀለም ከቀይ ቀለም የተሻለ ነው" የሚል አስተሳሰብ "ሳይንሳቂ መላ ምት" ሊሆን አይችልም ምክንያቱም እውነት ይሁን ውሽት ማረጋገጥ ስለማይቻል። ነገር ግን ለምሳሌ "ሰማያዊ ቀለምን የሚወድ የሰው ብዛት ቀይ ቀለምን ከሚወደው ይበዛል።" ይህ "ሳይንሳዊ መላምት ሊሆን ይችላል ምክንያቱም እውነት ይሁን ውሸት ሰወችን በመሰብሰብ እና በመጠየቅ በተሞክሮ ማረጋገጥ ይቻላልና። መላ ምትህን ሊፈትን የሚችል ሙከራ ዘይድ። እውነተኛ ሳይንሳዊ መላምት በሙከራ ሊፈተን የሚችል ነው። በሙከራ ሊፈተን ካልቻለ በርግጥም ሳይንሳዊ አይደለም። ከዚህ በተረፈ፣ ሙከራው የመላምቱን ውሸትነት ሊያረጋግጥ ይችላል፣ እውነቱነቱን ግን ሊናገርም ላይናገርም ይችላል። ለምሳሌ አንድ መኪና አልነሳ ቢል፣ በሳይንሳዊ መንገድ ጥያቄ መጀመሪያ እናቀርባለን "ለምንድን ነው ያልተነሳው?" መላ ምታችን "ባትሪው ስላለቀ ነው" ይሆናል። ይህን መላምት ለመፈተን የባትሪውን አቅም በቮልት ሜተር እንድንለካ የሙከራ አቅድ እናወጣለን። ባትሪውን ስንለካ ሃይሉ ሳይሟጠጥ ካገኘነው በርግጥም መላምታችን ስህተት መሆኑን በሙከራ አረጋገጥን ማለት ነው። ባትሪው ሃይሉ ተሟጦ ካገኘነው ግን መላምታችን ትክክል መሆኑን አያሳይም ምክንያቱም መኪናው ሌላም ችግር ሊኖርበት ይችላልና። ለምሳሌ "ስታርተሩ" ላይሰራ ይችላል። ስለዚህ ሙከራ አንድን የሳይንስ መላምት ውሽትነት ማረጋገጥ ቢችልም እውነትነቱን ግን አያረጋግጥም። ሙከራህን አካሂድ በዚያውም መረጃ ሰብስብ። ከሙከራህ ተነስተህ ድምዳሜ ላይ ድረስ። በርግጥ ያቀረብከው መላምት ውሽት መሆኑን ሙከራህ ያሳያል? ካላሳየ መላምትህ ለጊዜው (በሌላ ሙከራ እስካልተስባበለ ድረስ) ልክ ነው ማለት ነው። ውሽት መሆንኑን ካረጋገጥክ ከጀረጃ 2 ጀምረህ እንደገና ሞክር። ድምዳሜህንና መላምትህን ለሌሎች አስታውቅ። ይህ ደረጃ ሳይንቲስቶች የጋን መብራት እንዳይሆኑ ከማገዱም በላይ ያንድን ሰው መላምቶችና ተመክሮወች በሌሎች ሳይንቲስቶች እንዲመዘን እና እንዲረጋገጥ መንገድ ይከፍታል። እነዚህ እርከኖች በርግጥ ሁልጊዜ በሁሉ ሳይንቲስት የሚደረጉ ባይሆን፣ ነገር ግን ባጠቃላይ መልኩ ስለዓለማችን አስተማማኝ ሃቆችን ለማግኘት የሚረዱ መሆናቸው ይታመንባቸዋል። እምነትና ተጨባጭ ሃቅ ሰዎች በአንድ ነገር ላይ ያላቸው እምነት የሚያዩትን ነገር ሁሉ አንሻፈው እንዲገነዘቡ ሊያስገድዳቸው ይችላል። ስር የሰደደ ግን ተጨባጭነት የሌለው እምንተ፣ በሌሎች ተቃውሞ ቢደርስበት እንኳ ባለቤቱ እስከመጨረሻው ሙጥኝ ሊለው ይችላል። ተማሪዎች በምርምር እንደደረሱበት፣ ብዙ ሰዎች በነገሮች ላይ ያላቸው የመጀመሪያ እይታ ትክክለኛነት ይጎድለዋል። ሁለተኛና ሶስተኛ ጊዜ የተደገመ የተሞክሮ እይታ፣ ለሃቅ ቀርብ ይላል። ከአንድ ተመክሮ ላይ እውነተኛው ሃቅ የመውጣቱ ወይም እስከመጨረሻው የመደበቁ ምስጢር ተመክሮውን በሚያደርገው ሰው የአእምሮ ክፍትነት፤ ልምድ፣ በራስ መተማመን፣ ጊዜ፣ እና ምቾት ላይ ይመሰረታል በድሮ ቻይናዎች እና አውሮጳ ሰዓሊዎች ዘንድ፣ የሚጋልቡ ፈረሶች እግሮቻቸው ተበልቅጠው ይታያሉ። ይሄ እንግዲህ ሰዓሊዎቹ ስለ ፈረሶች ኮቴ ከነበራቸው እምነት የመጣ እንጂ በርግጥም በተፈጥሮ የሚገኝ ጉዳይ/ሃቅ አልነበረም። ኤድዋርድ ሞይብሪጅ የሚጋለብን ፈረስ ተንቀሳቃሽ ስዕል በመቅረጽ እና ቅጽበት በቅጽበት በመመርመር ከላይ የተጠቀሰው እምነት ውሸት እንደሆነ አሳየ። በዚህ ምርምር መሰረት፣ ሁሉም የፈረስ ሸኮናዎች መሬትን ሲለቁ፣ ከመበልቀጥ ይልቅ ፣ አንድ ላይ የመሰብሰብን ሁኔታ እንደሚያሳዩ ታወቀ። ስለሆነም በሳይንሳዊ ዘዴ አካሄድ፣ መላምቶች ምንጊዜም እንዲፈተኑ ስለሚያጠይቅ፣ የተንሻፈፉ እምነቶች (ለምሳሌ የሚንሳፈፍ ግልቢያ) ከአንድ ግለሰብም ሆነ ህብረተሰብ አዕምሮ ውስጥ ተነቅለው እንዲዎጡ ይረዳል። የሳይንሳዊ ዘዴ ምሳሌ: ስኳር ውሃ ውስጥ ሲሟሟ ስኳር ውሃ ውስጥ የሚያደርገውን የሟሟት ሂደት አንድ አንድ ነገሮች እንዴት ተጽኖ እንደሚያረጉበት በሙከራ ለማወቅ እንፈልግ እንበል። ከዚህ ቀጥሎ በሳይንሳዊ ዘዴ የሄን እንዴት እንደምናከናውን እንመልከት፡- አላማ /ጥያቄ ስኳር በቀዝቃዛ ውሃ ውስጥ ነው ወይንስ በሞቀ ውሃ ቶሎ የሚሟሟው? የሚለውን ጥያቄ አነሳን እንበል። መላምት መፍጠር ከጥያቄ በኋላ መላምት መፍጠር ስላለብን አንደኛው መላምታችን እንዲህ ይነበባል "ስኳር ከቀዝቃዛ ውሃ ይልቅ በሞቀ ውሃ በቶሎ ይሟሟል።" (መላምታችን የዚህ ተቃራኒ ሊሆን ይችላል፣ ይፈቀዳል)። ይህ እንግዲህ በሙከራ ሊፈተን የሚችል መላ ምት ነው። ሙከራውን በምናካሂድበት ጊዜ ስኳር ከሞቀ ውሃ ይልቅ በቀዝቃዛ ውሃ በቶሎ ወይም ደግሞ እኩል ከሟሟ መላምታችን ስህተት መሆኑን ማረጋገጥ እንችላለን ማለት ነው። ለሙከራው እቅድ ማውጣት አንዱ ቀላሉ ዘዴ እንግዲህ የተለያየ ሙቀት ያለው ውሃ በተለያዩ ብርጭቆወች በማስቀመጥ በያንዳንዱ ብርጭቆ ውስጥ እኩል ስኳር በማድረግ ለመሟት የሚፈጀውን ጊዜ መመዝገብ ነው። በሙከራው ጊዜ እኩል ስኳር እና እኩል ውሃ መጠቀም ይኖርብናል አለበለዚያ የስኳሩ የመሟሟት ፍጥነት በውሃው የሙቀት መጠን ብቻ ይሁን በውሃው ብዛት ወይም ስኳር ብዛት ማወቅ አንችልም። ስለዚህም ሙከራችንን በጥንቃቄ ማቀድ የሳንሳዊ ዘዴ አንዱ ወሰኝ እርከን ነው። በሙከራችንም ጊዜ የውሃው ሙቀት እንዳይለወጥ ጥንቃቄ ማድረግ እጅግ አስፈላጊ ነው። ይህ እንግዲህ "አንዱን ተለዋዋጭ መለየት" ይባላል - አንድ ነገር ብቻ በአንድ ጊዜ እንዲለወጥ ስናደርግ የዚያን ነገር ተጽዕኖ ማረጋገጥ እንችላለን ማለት ነው። ሙከራውን ማካሄድ ሙከራውን በሶስት ደረጃ እናካሂዳለን። ሦስቱም ሙከራወች ከውሃው ሙቀት ውጭ አንድ አይነት ናቸው። አንድ ሊትር ቀዝቃዛ ውሃ ውስጥ 25 ግራም ስኳር እንጨምራለን። ሳናማስል እንጠብቃለን። አጠቃላይ ስኳሩ ለመሟት 30 ደቂቃ እንደወሰደ እናስተውላለን። አንድ ሊትር ለብ ያለ ውሃ ውስጥ 25 ግራም ስኳር እንጨምራለን። ሳናማስል እንጠብቃለን። አጠቃላይ ስኳሩ ለመሟት 15 ደቂቃ እንደወሰደ እናስተውላለን። አንድ ሊትር የሞቀ ውሃ ውስጥ 25 ግራም ስኳር እንጨምራለን። ሳናማስል እንጠብቃለን። አጠቃላይ ስኳሩ ለመሟት 4 ደቂቃ እንደወሰደ እናስተውላለን። ድምዳሜ ላይ መድረስ ድምዳሜ ላይ ለመድረስ አንዱና ቀላሉ መንገድ ያገኘነውን መረጃ በሰንጠረዥ ማስቀመት ነው። (ለዚህ ስራ እንዲቀለን፣ የተቀየሩትን ነገሮች ብቻ መዘርዘሩ ጥሩ ነው) ለምስሌ፦ ሌሎቹ የሙከራወቹ አካሎች አንድ አይነት ከሆኑ (ለምሳሌ የተለያየ የስኳር መጠን ካልተጠቀምን፣ ሁልጊዜ ካላማሰልን ወዘተ..)፣ እንግዲህ ሙከራችን ለመላምታችን ጥሩ ደጋፊ መረጃ ነው፡ ማለት የውሃ ሙቀት መጨመረ በስኳርን መሟት ላይ ትፅኖ እንደሚያደርግ። ይሄ በራሱ ግን የስኳሩን የመሟት ፍጥነት ሌላ የተደበቀ ነገር ትጽኖ እንደማያረግብት አይነግረንም። እነዚህ የተደበቁ ነገሮች በታወቁ ቁጥር እነሱን የሚለይ ሙከራ በማቀድ ይፈተናሉ ማለት ነው። በሂደት እውነቱ እየጠራ ይሄዳል። ውጤትን ስለመመዝገብና ስለማስተዋወቅ ውጤት ሲመዘገብ በሙከራችን ላይ የታዩትን ያለምንም መቀየር መሆን አለበት። ይህ ምዝገባ ከመጀመሪያው የሳይንሳዊ ዘዴ (ለምን ጥያቄ አቀረብን?) ጀምሮ እስከመጨረሻው መሆን አለበት። መላ ምታችንን፣ ምንን ግምት ውስጥ እንዳስገባን ወዘተ በዝርዝር ማሰመጥ ይኖርብናል። እያንዳንዱ ሙከራ እና ከሙከራው የተገኘው መርጃ ያለምንም መቀየር መቀመጥ ይኖርበታል። የደረስንበትም ድምዳሜ እንዲሁ መስፈር አለበት። ይህ ጽህፈት እንግዲህ ሌሎች ሳይንቲስቶች በመላክ በሌሎች መፈተሽ ይገባዋል። በሳይንሳዊ ሂደት ውስጥ ድምዳሜያችን በሌሎች ሳይንቲስቶች ስህተት ሆኖ ቢገኝ ምንም አይደለም ምክንያቱም ሳይንስ እያደገ የሚሄደው በማያቋርጥ መተራረም እንጂ በቋሚነት በጸና እውነት አይደለም። የሳይንስ ፍልስፍና

22006

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B1%E1%88%AD%E1%8B%AC%20%E1%8B%AB%E1%8C%88%E1%89%A3%20%E1%89%A0%E1%88%AC%E1%8B%8D%20%E1%89%A0%E1%88%B0%E1%8A%94%20%E1%8C%88%E1%8B%B0%E1%88%8D%20%E1%8B%A8%E1%8C%88%E1%89%A3

ዱርዬ ያገባ በሬው በሰኔ ገደል የገባ

ዱርዬ ያገባ በሬው በሰኔ ገደል የገባ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ዱርዬ ያገባ በሬው በሰኔ ገደል የገባ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

40142

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A0%E1%8A%AD%E1%88%8A%E1%88%89%20%E1%88%88%E1%88%9B%E1%8D%A2

አክሊሉ ለማ።

አክሊሉ ለማ ; መስከረም 18 ቀን 1935 - ኤፕሪል 5 ቀን 1997) የኢትዮጵያ የፓቶባዮሎጂ ባለሙያ ነበሩ። እ.ኤ.አ. በ 1989 ፣ “ቢልሃርዚያን በተመጣጣኝ ዋጋ መከላከልን በማግኘቱ የቀኝ ላይቭሊሁድ ሽልማት ” ተሸልሟል። አክሊሉ በአዲስ አበባ ዩኒቨርሲቲ ኮሌጅ እና በዩኤስ አሜሪካ በጆንስ ሆፕኪንስ ዩኒቨርሲቲ ትምህርታቸውን ተከታትለዋል። በ1964 ዓ.ም. የመመረቂያ ፅሁፋቸው ያተኮረው በአሸዋ ዝንብ-ወለድ ሌይሽማንያሲስ ላይ ነበር። አቶ አክሊሉ የዶክትሬት ዲግሪያቸውን ተከትለው ወደ ሀገራቸው ኢትዮጵያ በመመለስ በወቅቱ በቀዳማዊ ኃይለ ሥላሴ ዩኒቨርሲቲ ሹመት አግኝተዋል። በአሁኑ ጊዜ አክሊሉ ለማ የፓቶባዮሎጂ ተቋም በመባል የሚታወቀውን የፓቶባዮሎጂ ኢንስቲትዩት መስርተው እስከ 1976 ድረስ በተባበሩት መንግስታት ድርጅት ውስጥ ለሥራ ሲለቁ እዚያ አስተምረዋል። የተባበሩት መንግስታት ድርጅትን በብዙ የኃላፊነት ቦታዎች በሳይንቲስትነት አገልግለዋል፣ የዩኒሴፍ ዓለም አቀፍ የሕፃናት ልማት ማዕከል ምክትል ዳይሬክተር፣ አሁን የዩኒሴፍ ኢንኖሴንቲ የምርምር ማዕከል በመባል የሚታወቁት እና በመጨረሻም በአማራቸው በጆንስ ሆፕኪንስ ዩኒቨርሲቲ ውስጥ ቦታ አግኝተዋል። በጣም አስፈላጊ የሆነውን ሳይንሳዊ ግኝቱ በ1964 ለስኪስቶሶማያሲስ የተፈጥሮ ህክምና ማግኘታቸው ነው። ይህ በሽታ ቀንድ አውጣ ትኩሳት በሽታ ወይም ቢልሃርዚያ ተብሎ የሚጠራው፣ በተዛማች ተውሳክ ትል ሺስቶሶማ ምክንያት የሚመጣ ደካማ በሽታ ነው። በንጹህ ውሃ ቀንድ አውጣዎች . በብዙ የአፍሪካ ክፍሎች ውስጥ ሳሙና እና ሻምፖዎችን ለማምረት በብዛት ጥቅም ላይ የሚውለው ከእንዶድ ተክል የሚገኘው የቤሪ ፍሬዎች ኃይለኛ ፣ ርካሽ እና ደህንነቱ የተጠበቀ ሞለስሳይሳይድ ፣ የጥገኛ ትል ስርጭትን ለመከላከል እንደሆነ ተገንዝበዋል። ይህን ግኝት ተክሎ በብዙ የዓለም ክፍሎች ሳይንሳዊ ምርምር ተደርጓል። በዚህ ጥናት ውስጥ አቶ አክሊሉ እራሳቸው ግንባር ቀደም ነበሩ። ስራቸው አለም አቀፍ ዝናን ያተረፈ ሲሆን ይህ ደግሞ የክብር ዶክትሬት ዲግሪዎችን ጨምሮ የተለያዩ ሽልማቶችን አስገኝቶላቸዋል። በህዳር 1989 ከተመራማሪው ዶ/ር ለገሰ ወልደ ዮሐንስ ጋር በጋራ ያሸነፉት ሽልማት የስዊድን የቀኝ ኑሮ ሽልማት በተለምዶ የአማራጭ ኖቤል ሽልማት ተብሎ የሚጠራው ሽልማት ነው። እ.ኤ.አ. ሚያዝያ 5 ቀን 1997 በዩናይትድ ስቴትስ አርፈዋል ከዚያም በኢትዮጵያ ፣ ሚያዝያ 13 ቀን ተቀበሩ። ሽልማቶች እና ልዩነቶች ትክክለኛው የኑሮ ሽልማት በቀለ፣ ሽፈራው "አክሊሉ ለማ" ኢንሳይክሎፔዲያ . ጥራዝ. 1. ቪስባደን: . ገጽ. 172. "አክሊሉ ለማ" ትክክለኛው የኑሮ ሽልማት። 2020-01-08 የተመለሰ። "አክሊሉ ለማ" ትክክለኛው የኑሮ ሽልማት። 2019-02-15 ተሰርስሮ። "አክሊሉ ለማ የፓቶባዮሎጂ ተቋም 2019-02-15 ተሰርስሮ። "አክሊሉ ለማ" ትክክለኛው የኑሮ ሽልማት። 2019-06-26 ተሰርስሮ። "የመቀበል ንግግር - አክሊሉ ለማ" ትክክለኛው የኑሮ ሽልማት። 2019-02-15 ተሰርስሮ። ለማ፣ አክሊሉ ። "የፋይቶላካ ዶዴካንድራ የሞለስሲሲዳል ባህርያት የላቦራቶሪ እና የመስክ ግምገማ". የዓለም ጤና ድርጅት ማስታወቂያ. 42 ፡ 597–612። 0042-9686። 5310955። ማዘንጊያ, ቢ.; ዱንካን, ጄ. ለማ፣ አ.; ጎል, ፒ.ኤች. (ሴፕቴምበር 1983). "በአድዋ፣ ኢትዮጵያ ውስጥ የሚገኘውን የስኪስቶሶማያሲስን ተክሉ ሞለስሲሳይድ ኢንዶድ () በመጠቀም መቆጣጠር" እና . 34 ፡ 177–183። 6636299። ለማ፣ አክሊሉ; ብሮዲ, ጄራልድ; ኔዌል, ጎርደን ደብሊው; .; ስኪነር, ደብሊውኤ . "በኢንዶድ ሞለስኪዳላዊ ባህሪያት ላይ የተደረጉ ጥናቶች (. በቡታኖል የማውጣት አቅም መጨመር". ፓራሲቶሎጂ ጆርናል. 58 ፡ 104–107። 5062455። አክሊሉ ለማ ዓለም አቀፍ የመታሰቢያ ሲምፖዚየም ሂደት፣ ከመስከረም 18-19 ቀን 1997 ዓ.ም. አዲስ አበባ። በ1997 ዓ.ም. "አክሊሉ ለማ (ኢትዮጵያ)" ትክክለኛው የኑሮ ሽልማት። በሴፕቴምበር 25 ቀን 2013 ከመጀመሪያው የተመዘገበ። የካቲት 19 ቀን 2011 የተገኘ። ጆን ሆፕኪንስ ዩኒቨርስቲ ፋኩሊቲ አዲስ አበባ ዩኒቨርስቲ ፋኩሊቲ ጆን ሆፕኪንስ ዩኒቨርስቲ አሉሚኒ አዲስ አበባ ዩኒቨርስቲ አሉምኒ ኢትዮጵያን ሳይንቲስት 1997 ሞት ተወለደ 1935

21948

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B0%E1%88%98%E1%8A%93%20%E1%88%88%E1%8B%9D%E1%8A%93%E1%89%A5%20%E1%8B%B5%E1%8C%8D%E1%88%B5%20%E1%88%88%E1%88%86%E1%8B%B3%E1%88%9D

ደመና ለዝናብ ድግስ ለሆዳም

ደመና ለዝናብ ድግስ ለሆዳም የአማርኛ ምሳሌ ነው። ደመና ለዝናብ ድግስ ለሆዳም የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

21109

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%9A%E1%8B%AB%E1%88%8D%E1%8D%8D%20%E1%89%80%E1%8A%95%20%E1%8B%A8%E1%88%9B%E1%8B%AB%E1%88%8D%E1%8D%88%E1%8B%8D%E1%8A%95%20%E1%88%B5%E1%88%9D%20%E1%8B%AB%E1%8B%88%E1%88%AD%E1%88%B3%E1%88%8D

የሚያልፍ ቀን የማያልፈውን ስም ያወርሳል

የሚያልፍ ቀን የማያልፈውን ስም ያወርሳል የአማርኛ ምሳሌ ነው። የሚያልፍ ቀን የማያልፈውን ስም ያወርሳል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

21448

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8B%98%E1%88%98%E1%8B%B5%20%E1%8C%A5%E1%88%8D%20%E1%8B%A8%E1%88%B5%E1%8C%8B%20%E1%89%B5%E1%88%8D

የዘመድ ጥል የስጋ ትል

የዘመድ ጥል የስጋ ትል የአማርኛ ምሳሌ ነው። የዘመድ ጥል የስጋ ትል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

21276

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%9E%E1%8A%9D%20%E1%8A%A5%E1%8C%81%E1%8A%95%20%E1%88%81%E1%88%88%E1%89%B5%20%E1%8C%8A%E1%8B%9C%20%E1%8A%A5%E1%89%A3%E1%89%A5%20%E1%8A%90%E1%8A%A8%E1%88%B0%E1%8B%8D%20%E1%8A%A0%E1%8A%95%E1%8B%B5%20%E1%8C%8A%E1%8B%9C%20%E1%88%B3%E1%8B%AB%E1%8B%AD%20%E1%88%81%E1%88%88%E1%89%B0%E1%8A%9B%E1%8B%8D%20%E1%88%B2%E1%8B%AB%E1%88%B3%E1%8B%AD

የሞኝ እጁን ሁለት ጊዜ እባብ ነከሰው አንድ ጊዜ ሳያይ ሁለተኛው ሲያሳይ

የሞኝ እጁን ሁለት ጊዜ እባብ ነከሰው አንድ ጊዜ ሳያይ ሁለተኛው ሲያሳይ የአማርኛ ምሳሌ ነው። የሞኝ እጁን ሁለት ጊዜ እባብ ነከሰው አንድ ጊዜ ሳያይ ሁለተኛው ሲያሳይ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

20737

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%88%E1%8B%AD%E1%8A%96%20%E1%8A%A0%E1%88%A8%E1%88%B0%E1%8B%8D%20%E1%8B%88%E1%8B%AD%E1%8A%96%20%E1%8C%8E%E1%88%A8%E1%88%B0%E1%8B%8D

ወይኖ አረሰው ወይኖ ጎረሰው

ወይኖ አረሰው ወይኖ ጎረሰው የአማርኛ ምሳሌ ነው። ወይኖ አረሰው ወይኖ ጎረሰው የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ