Datasets:

WikiQuality

/

frac_unique_words_lo

like 0

Follow

WikipediaQuality 4

21006

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%8D%E1%88%98%E1%8A%93%20%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%8C%80%E1%88%AB%20%E1%88%9D%E1%8A%95%E1%8C%8A%E1%8B%9C%E1%88%9D%20%E1%8A%A8%E1%88%8D%E1%88%98%E1%8A%93%20%E1%8A%A0%E1%8B%AB%E1%8B%88%E1%8C%A3%E1%88%9D

የልመና እንጀራ ምንጊዜም ከልመና አያወጣም

የልመና እንጀራ ምንጊዜም ከልመና አያወጣም የአማርኛ ምሳሌ ነው። የልመና እንጀራ ምንጊዜም ከልመና አያወጣም የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

50223

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%93%E1%88%A9%E1%88%82%E1%89%B6

ናሩሂቶ

ናሩሂቶ (፣ ይጠራ []፤ የተወለደው የካቲት 23 ቀን 1960) የጃፓን ንጉሠ ነገሥት ነው። በሜይ 1 2019 የሪዋ ዘመን በመጀመር የአባቱ አኪሂቶ ከስልጣን መውረድን ተከትሎ ወደ ክሪሸንተምም ዙፋን ተቀላቀለ። በጃፓን ባህላዊ የሥርዓት ሥርዓት መሠረት 126ኛው ንጉሥ ነው። ናሩሂቶ በቶኪዮ የተወለደችው የአኪሂቶ እና የሚቺኮ የበኩር ልጅ ሲሆን የዚያን ጊዜ ዘውድ ልዑል እና የጃፓን ልዕልት ነው። እ.ኤ.አ. ጥር 7 ቀን 1989 የአፄ ሸዋን ሞት ተከትሎ አባቱ ንጉሠ ነገሥት ሆነው በተሾሙበት ወቅት አልጋ ወራሽ ሆነ እና በ 1991 ዘውድ ልዑል ሆነው መዋዕለ ንዋያቸውን ሰጡ ። በቶኪዮ የጋኩሹይን ትምህርት ቤቶች ገብተው ትምህርታቸውን በጋኩሹን ዩኒቨርሲቲ እና እንግሊዘኛን በሜርተን ተምረዋል። ኮሌጅ, ኦክስፎርድ. እ.ኤ.አ. በ 1993 የሃርቫርድ ምሩቅ እና ዲፕሎማት ማሳኮ ኦዋዳን አገባ ፣ ከእርሷ ጋር አንዲት ሴት ልጅ አላት፣ አይኮ ፣ ልዕልት ቶሺ (እ.ኤ.አ. የተወለደ 2001)። በተፈረደባቸው የጦር ወንጀለኞች ላይ የአያቱን እና የአባቱን ቦይኮት በመቀጠል የያሱኩኒ መቅደስን ጎብኝቶ አያውቅም። ቦይኮቱ የተጀመረው እ.ኤ.አ. በ1975 ነው። ናሩሂቶ በውሃ ፖሊሲ እና በውሃ ጥበቃ ላይ ፍላጎት አለው እና ቫዮላን መጫወት ይወዳል። እሱ የ2020 የበጋ ኦሎምፒክ እና የ2020 የበጋ ፓራሊምፒክ የክብር ፕሬዝዳንት ሲሆን የአለም የስካውት እንቅስቃሴ ድርጅት ደጋፊ ነው። ንጉሠ ነገሥት ከመሆናቸው በፊት በአጠቃላይ በጃፓን ፕሬስ ውስጥ በተሰየመው ስም እና የልዑል ማዕረግ ይጠቀሳሉ. ዙፋኑን ሲረከብ፣ በስሙ አልተጠራም፣ ይልቁንም “ግርማዊ ንጉሠ ነገሥቱ” ተብሎ ይጠራል፣ እሱም “ግርማዊነቱ” (፣ ሄካ) ተብሎ ሊጠራ ይችላል። . በጽሑፍ፣ ንጉሠ ነገሥቱ በመደበኛነት “የሚገዛው ንጉሠ ነገሥት” (፣ ኪንጆ ቴኖ) ተብሎም ይጠራል። የናሩሂቶ የግዛት ዘመን “ሪኢዋ” () የሚል ስም አለው።እና እንደ ልማዱ እሱ ከሞተ በኋላ በካቢኔ ትእዛዝ ንጉሠ ነገሥት ሬይዋ (፣ ሬይዋ ቴኖ፣ “ከሞት በኋላ ያለው ስም ይመልከቱ”) ይባላል። በእሱ ምትክ የሚቀጥለው ዘመን ስም ከሞተ በኋላ ወይም ከመውረዱ በፊት ይቋቋማል የመጀመሪያ ህይወት ናሩሂቶ በየካቲት 23 ቀን 1960 ከቀኑ 4፡15 ላይ ተወለደ። በቶኪዮ ኢምፔሪያል ቤተ መንግሥት ኢምፔሪያል ቤተሰብ ኤጀንሲ ሆስፒታል ውስጥ። እንደ ልዑል በኋላ፣ “የተወለድኩት በበረንዳ ውስጥ ባለው ጎተራ ውስጥ ነው። ወላጆቹ አኪሂቶ እና ሚቺኮ ያኔ የጃፓን ዘውድ ልዑል እና ዘውድ ልዕልት ሲሆኑ የአባታቸው አያት ሂሮሂቶ በንጉሠ ነገሥትነት ነገሠ። ሮይተርስ እንደዘገበው የናሩሂቶ ቅድመ አያት እቴጌ ኮጁን ምራቷን እና የልጅ ልጆቿን በ1960ዎቹ ሚቺኮ ለልጇ ተስማሚ አይደለችም በማለት ያለማቋረጥ በመክሰስ ምራቷን እና የልጅ ልጆቿን ለመንፈስ ጭንቀት እንዳዳኗቸው ሮይተርስ ዘግቧል። የናሩሂቶ የልጅነት ጊዜ ደስተኛ እንደነበረ ተዘግቧል፣ እና እንደ ተራራ መውጣት፣ መጋለብ እና ቫዮሊን መማር ባሉ እንቅስቃሴዎች ይደሰት ነበር። ከንጉሣዊው ቻምበርሊን ልጆች ጋር ተጫውቷል እና በማዕከላዊ ሊግ ውስጥ የዮሚዩሪ ጃይንቶች ደጋፊ ነበር ፣ የእሱ ተወዳጅ ተጫዋች ቁጥር 3 ፣ በኋላ የቡድን አስተዳዳሪ ፣ ሺጊዮ ናጋሺማ። አንድ ቀን ናሩሂቶ በታሪክ የመጀመሪያ ዲግሪውን እና ሁለተኛ ዲግሪውን የሚያቀርበውን የትራንስፖርት ታሪክ ቀልብ የሳበው የጥንታዊ መንገድ ፍርስራሽ በቤተ መንግስት ቅጥር ግቢ ውስጥ አገኘ። በኋላ ላይ "ከልጅነቴ ጀምሮ ለመንገድ ከፍተኛ ፍላጎት ነበረኝ. በመንገድ ላይ ወደማይታወቀው ዓለም መሄድ ትችላለህ. በነፃነት ለመውጣት ጥቂት እድሎች ባለኝ ህይወት እየመራሁ ስለነበርኩ, መንገዶች ለመንገዱ ውድ ድልድይ ናቸው. ያልታወቀ ዓለም ፣ ለመናገር። እ.ኤ.አ. ነሐሴ 1974 ልዑሉ 14 ዓመት ሲሆነው ወደ ሜልቦርን፣ አውስትራሊያ ለመኖሪያ ተላከ። የናሩሂቶ አባት፣ ያኔ የዘውድ ልዑል አኪሂቶ፣ ከዓመት በፊት በነበረው ጉዞ በዚያ ጥሩ ተሞክሮ ነበረው፣ እና ልጁም እንዲሄድ አበረታተው። ከነጋዴው ኮሊን ሃርፐር ቤተሰብ ጋር ቆየ። ከአስተናጋጁ ወንድሞቹ ጋር ተግባብቶ በፖይንት ሎንስዴል ዙሪያ እየጋለበ፣ ቫዮሊን እና ቴኒስ በመጫወት እና ኡሉሩ ላይ አንድ ላይ ወጣ። አንድ ጊዜ በገዥው ጄኔራል ሰር ጆን ኬር በተዘጋጀው በመንግስት ቤት በተዘጋጀው የመንግስት እራት ላይ ለታላላቅ ሰዎች ቫዮሊን ተጫውቷል። ናሩሂቶ የአራት ዓመት ልጅ እያለ ብዙ የጃፓን ልሂቃን ቤተሰቦች እና ናሪኪን (የኖውቪክ ሀብት) ልጆቻቸውን በሚልኩበት በታዋቂው የጋኩሹይን ትምህርት ቤት ተመዘገበ። በከፍተኛ ደረጃ ናሩሂቶ የጂኦግራፊ ክለብን ተቀላቀለ። ናሩሂቶ በማርች 1982 ከጋኩሹን ዩኒቨርሲቲ በታሪክ በፊደል ባችለር ዲግሪ ተመርቋል። እ.ኤ.አ. በጁላይ 1983 ናሩሂቶ በዩናይትድ ኪንግደም ሜርተን ኮሌጅ ኦክስፎርድ ዩኒቨርሲቲ ከመግባቱ በፊት የሶስት ወር የጠነከረ የእንግሊዘኛ ኮርስ ወሰደ እና እስከ 1986 ተምሯል። ቴምዝ በ18ኛው ክፍለ ዘመን እስከ 1989 ዓ.ም. በኋላ እነዚህን አመታት ዘ ቴምስ እና እኔ - በኦክስፎርድ የሁለት አመት ማስታወሻ በተባለው መጽሃፉ ላይ በድጋሚ ጎበኘ። ትራውት ኢንን ጨምሮ 21 ያህል ታሪካዊ መጠጥ ቤቶችን ጎብኝቷል። ናሩሂቶ የጃፓን ሶሳይቲ እና የድራማ ማህበረሰብን ተቀላቀለ እና የካራቴ እና የጁዶ ክለቦች የክብር ፕሬዝዳንት ሆነ። ኢንተር-ኮሌጅ ቴኒስ ተጫውቷል፣ በሜርተን ቡድን ውስጥ ቁጥር ሶስትን ከስድስት ውስጥ ዘርግቷል፣ እና የጎልፍ ትምህርቶችን ከፕሮፌሽናል ወሰደ። በሜርተን ባሳለፈው ሶስት አመታትም በዩናይትድ ኪንግደም ውስጥ በሶስቱ የምርታማነት ሀገራት ከፍተኛውን ከፍታ ላይ ወጥቷል፡ የስኮትላንድ ቤን ኔቪስ፣ የዌልስ ስኖውደን እና ስካፌል ፓይክ በእንግሊዝ። በኦክስፎርድ በነበረበት ጊዜ ናሩሂቶ በመላው አውሮፓ ለመጎብኘት እና የብሪታንያ ንጉሣዊ ቤተሰብን ጨምሮ አብዛኛው ንጉሣዊ ሥልጣኑን ማግኘት ችሏል። የዩናይትድ ኪንግደም ንጉሣዊ ቤተሰብ አባላት በአንጻራዊ ሁኔታ ዘና ያለ ምግባር አስደንቆታል፡- “ንግሥት ኤልሳቤጥ ዳግማዊ፣ በመገረም አስተውላ፣ የራሷን ሻይ አፍስሳ እና ሳንድዊች አቀረበች። ከሊችተንስታይን ልዑል ሃንስ-አዳም 2ኛ ጋር በበረዶ መንሸራተቻ ሄዷል፣ በሜዲትራኒያን ባህር ውስጥ በማሎርካ ከስፔኑ ንጉስ ጁዋን ካርሎስ 1ኛ ጋር እረፍት አድርጓል፣ እና ከኖርዌይ ልዑል ሃራልድ እና የዘውድ ልዕልት ሶንጃ እና የኔዘርላንድ ንግስት ቢአትሪክስ ጋር በመርከብ ተሳፍሯል። ናሩሂቶ ወደ ጃፓን ሲመለስ በጋኩሹዊን ዩኒቨርሲቲ በታሪክ ማስተር ኦፍ ሂውማኒቲስ ዲግሪ አግኝቶ በ1988 በተሳካ ሁኔታ ዲግሪውን አግኝቷል። የግል ሕይወት ጋብቻ እና ቤተሰብ ናሩሂቶ በህዳር 1986 በቶኪዮ ዩኒቨርሲቲ ስታጠና ከማሳኮ ኦዋዳ (በውጭ ጉዳይ ሚኒስቴር ውስጥ የሚሰሩ ሰራተኞች) ከስፔን ኢንፋንታ ኢሌና ሻይ ጋር ተገናኘች። ልዑሉ ወዲያውኑ በእሷ ተማረከ እና በሚቀጥሉት ጥቂት ሳምንታት ውስጥ ብዙ ጊዜ እንዲገናኙ አመቻችቶላቸዋል። በዚህ ምክንያት በ1987 ዓ.ም. የንጉሠ ነገሥቱ ቤተሰብ ኤጀንሲ ማሳኮ ኦዋዳን ባይቀበልም፣ እና ለቀጣዮቹ ሁለት ዓመታት በቦሊኦል ኮሌጅ ኦክስፎርድ ብትማርም፣ ናሩሂቶ የማሳኮ ፍላጎት አላት። ጃንዋሪ 19 ቀን 1993 የኢምፔሪያል ቤተ መንግስት መቀላቀላቸውን ከማስታወቁ በፊት ሶስት ጊዜ ሀሳብ አቀረበላት። ሰርጉ የተፈፀመው ሰኔ 9 ቀን በተመሳሳይ አመት በቶኪዮ ኢምፔሪያል ሺንቶ አዳራሽ ከ 800 ተጋባዥ እንግዶች በፊት ሲሆን ይህም በርካታ የአውሮፓ መንግስታት እና የንጉሳውያን መሪዎችን ጨምሮ።በትዳራቸው ጊዜ የናሩሂቶ አባት ዙፋን ላይ ስለወጣ ናሩሂቶ በየካቲት 23 ቀን 1991 ልዑል ሂሮ ( ፣ ሂሮ-ኖ-ሚያ) በሚል ማዕረግ እንደ ዘውድ ልዑል ተሰጥቷል። የማሳኮ የመጀመሪያ እርግዝና በታኅሣሥ 1999 ታወጀ፣ ነገር ግን ፅንስ አስወገደች። ንጉሠ ነገሥት ናሩሂቶ እና እቴጌ ማሳኮ አንዲት ሴት ልጅ አሏቸው አይኮ፣ ልዕልት ቶሺ ፣ ታኅሣሥ 1 ቀን 2001 በቶኪዮ ኢምፔሪያል ቤተ መንግሥት በሚገኘው ኢምፔሪያል ቤተሰብ ኤጀንሲ ሆስፒታል ተወለዱ። የትርፍ ጊዜ ማሳለፊያዎች እና ፍላጎቶች ናሩሂቶ በውሃ ፖሊሲ እና በውሃ ጥበቃ ላይ ፍላጎት አለው. በመጋቢት 2003 የሶስተኛው አለም የውሃ ፎረም የክብር ፕሬዝዳንት በመሆን በፎረሙ የመክፈቻ ስነ ስርዓት ላይ "የኪዮቶ እና የአካባቢ ክልሎችን የሚያገናኝ ውሀዎች" በሚል ርዕስ ንግግር አድርገዋል። እ.ኤ.አ. በመጋቢት 2006 ሜክሲኮን ጎብኝተው በአራተኛው የዓለም የውሃ ፎረም “ኢዶ እና የውሃ ትራንስፖርት” የመክፈቻ ሥነ-ሥርዓት ላይ የመክፈቻ ንግግር አድርገዋል። እና በታህሳስ 2007 የመጀመሪያው የእስያ-ፓሲፊክ የውሃ ስብሰባ የመክፈቻ ሥነ-ሥርዓት ላይ "ሰዎች እና ውሃ: ከጃፓን ወደ እስያ-ፓሲፊክ ክልል" ንግግር አቅርበዋል. ናሩሂቶ ቫዮላን ይጫወታል፣ ከቫዮሊን በመቀየሩ የኋለኛው "በጣም ብዙ መሪ፣ በጣም ታዋቂ" ለሙዚቃ እና ለግል ምርጫው ተስማሚ ነው ብሎ ስላሰበ። በትርፍ ሰዓቱ መሮጥ፣ የእግር ጉዞ ማድረግ እና ተራራ መውጣት ያስደስተዋል። የጃፓን ልዑል የዘውዱ ልዑል የ1998 የክረምት ኦሎምፒክ እና የ1998 የክረምት ፓራሊምፒክ ደጋፊ ነበር። ልዑሉ የዓለም የስካውት ንቅናቄ ደጋፊ ናቸው እና በ 2006 በጃፓን የስካውት ማህበር በተዘጋጀው የጃፓን ብሄራዊ ጃምቦሬ በ 14 ኛው ኒፖን ጃምቦሬ ተገኝተዋል ። ዘውዱ ልዑል ከ1994 ጀምሮ የጃፓን ቀይ መስቀል ማህበር የክብር ምክትል ፕሬዝዳንት ሆነው አገልግለዋል። እ.ኤ.አ. በ2012 ለሁለት ሳምንታት ናሩሂቶ የአባቱን ሃላፊነት በጊዜያዊነት በመምራት ንጉሰ ነገስቱ ገብተው ከልብ ቀዶ ጥገና ሲያገግሙ ነበር። የናሩሂቶ ልደት በሺዙካ እና ያማናሺ አውራጃዎች ለተራራው ፍቅር ስለነበረው "" ተብሎ ተሰይሟል። የጃፓን ንጉሠ ነገሥት እ.ኤ.አ. ታኅሣሥ 1 ቀን 2017 መንግሥት የናሩሂቶ አባት አፄ አኪሂቶ በ30 ኤፕሪል 2019 ከስልጣን እንደሚነሱ እና ናሩሂቶ ከግንቦት 1 ቀን 2019 ጀምሮ የጃፓን 126ኛው ንጉሠ ነገሥት እንደሚሆን አስታውቋል። ሚያዝያ 30 ቀን ከሰዓት በኋላ የስልጣን መልቀቂያ ሥነ ሥርዓትን ተከትሎ፣ አኪሂቶ የግዛት ዘመን እና የሃይሴይ ዘመን እስከ ቀኑ መጨረሻ ድረስ ቀጠለ። ከዚያም ናሩሂቶ በሜይ 1 መጀመሪያ ላይ በንጉሠ ነገሥትነት ተተካ፣ የሪዋን ዘመን አስገኘ። ሽግግሩ የተካሄደው እኩለ ሌሊት ላይ ነው። የናሩሂቶ የንጉሠ ነገሥት ቦታ በሜይ 1 ጥዋት ላይ በተካሄደ ሥነ ሥርዓት ላይ መደበኛ ነበር ። በንጉሠ ነገሥትነቱ የመጀመሪያ መግለጫው ፣ አባታቸው የተከተሉትን አካሄድ በጥልቀት ለማሰላሰል እና ሕገ መንግሥታዊ ኃላፊነታቸውን ለመወጣት ቃል ገብተዋል "የጃፓን የሀገር እና የህዝብ አንድነት ምልክት" ናቸው ። በህገ መንግስቱ አንቀፅ 4 ስር የናሩሂቶ ሚና ሙሉ በሙሉ ስነ-ስርዓት እና ተወካይ ተብሎ ይገለጻል, ከመንግስት ጋር የተገናኘ ምንም ስልጣን የለም; የፖለቲካ መግለጫ እንዳይሰጥ ተከልክሏል። የእሱ ሚና በሕገ መንግሥቱ በተደነገገው መሠረት የክልል ሥራዎችን በመፈጸም ላይ ብቻ የተገደበ ነው, ከዚያም በሕገ መንግሥቱ መስፈርቶች እና በካቢኔው አስገዳጅ ምክሮች የተገደበ ነው. ለምሳሌ ጠቅላይ ሚኒስትሩን በይፋ ሲሾም በብሔራዊ አመጋገብ የሚሾመውን ሰው መሾም ይጠበቅበታል። የናሩሂቶ የንግሥና ሥነ ሥርዓት የተካሄደው በ22 ኦክቶበር 2019 ነበር፣ እሱም በትክክል በጥንታዊ የአዋጅ ሥነ ሥርዓት ላይ በተቀመጠበት። በጁላይ 23 2021 ናሩሂቶ አያቱ ሂሮሂቶ በ1964 እንዳደረጉት ሁሉ በ2020 የበጋ ኦሊምፒክ (በመጀመሪያ በ2020 ሊደረግ የታቀደው፣ በኮቪድ-19 ወረርሽኝ የተራዘመ) በቶኪዮ ከፈተ። –የክሪሸንተሙም ከፍተኛ ትዕዛዝ አንገትጌ (ግንቦት 1 ቀን 2019) – የ የበላይ ትዕዛዝ ግራንድ ኮርዶን (የካቲት 23 ቀን 1980) – የጳውሎውኒያ አበቦች ትዕዛዝ ግራንድ ኮርዶን (ግንቦት 1 ቀን 2019) – የባህል ቅደም ተከተል (ግንቦት 1 ቀን 2019) – ወርቃማው ፋዘር ሽልማት የጃፓን ሰዎች

21468

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8C%88%E1%89%A0%E1%8B%AB%20%E1%88%BD%E1%89%A5%E1%88%AD%20%E1%88%88%E1%88%8C%E1%89%A3%20%E1%88%B0%E1%88%AD%E1%8C%89%20%E1%8A%90%E1%8B%8D

የገበያ ሽብር ለሌባ ሰርጉ ነው

የገበያ ሽብር ለሌባ ሰርጉ ነው የአማርኛ ምሳሌ ነው። የገበያ ሽብር ለሌባ ሰርጉ ነው የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

14556

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%A5%E1%8A%95%E1%89%B8%E1%88%8D%E1%88%9D%20%E1%88%88%E1%88%86%E1%8B%B7%20%E1%8B%9D%E1%88%86%E1%8A%95%E1%88%9D%20%E1%88%88%E1%88%86%E1%8B%B1%20%E1%8A%A0%E1%89%A5%E1%88%A8%E1%8B%8D%20%E1%8B%8D%E1%88%80%20%E1%8B%88%E1%88%A8%E1%8B%B1

ጥንቸልም ለሆዷ ዝሆንም ለሆዱ አብረው ውሀ ወረዱ

ጥንቸልም ለሆዷ ዝሆንም ለሆዱ አብረው ውሀ ወረዱ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ጥንቸልም ለሆዷ ዝሆንም ለሆዱ አብረው ውሀ ወረዱ የአማርኛ ምሳሌ ነው። የጥቅምን አስተባባሪነት የሚያሳይ ተረትና ምሳሌ መደብ : ተረትና ምሳሌ

14575

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%B8%E1%88%8E%E1%89%B5%20%E1%89%A0%E1%8C%BD%E1%88%9E%E1%8A%93%20%E1%8A%90%E1%8C%88%E1%88%AD%20%E1%89%A0%E1%8B%B0%E1%88%98%E1%8A%93

ጸሎት በጽሞና ነገር በደመና

ጸሎት በጽሞና ነገር በደመና የአማርኛ ምሳሌ ነው። ጸሎት በጽሞና ነገር በደመና የአማርኛ ምሳሌ ነው። መደብ : ተረትና ምሳሌ

1549

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%8D%E1%89%A5%E1%8D%85

ግብፅ

ግብፅ ወይም ምጽር፣ ምሥር (አረብኛ ) በሰሜን ምስራቅ ኣፍሪካ የምትገኝ አገር ናት። 77 ሚሊዮን ከሚሆነው ህዝቧ አብዛኛው ከናይል ወንዝ ዳርቻ በአንድ ኪሎሜትር ክልል ውስጥ ይገኛል። የግብፅ አብዛኛው መሬት በሰሃራ በረሃ ክልል ውስጥ ይገኛል። ዋና ከተማዋ ካይሮ ስትሆን ከአፍሪካም ትልቋ ከተማ ናት። ሌላ ትኩረት የሚሰጣት ከተማ አሌክሳንድሪያ (እስክንድርያ) ናት። አሌክሳንድሪያ የአገሪቱ ዋና ወደብ ስትሆን በህዝብ ብዛት ከአገሪቱ ሁለተኛ ናት። ግብፅ በሰሜን ከሜዴቴራኒያን ባሕር በምሥራቅ ከቀይ ባሕር፤ በደቡብ ከኖብያ፤ በምዕራብ ከምድረ በዳው አገር ይዋሰናል። ነጭ አባይ በግብፅ መካከል ያደርግና ከደቡብ ወደ ምሥራቅ ይሄዳል። የአባይ ወንዝ የሚሞላው በዓመት አንድ ጊዜ ብቻ ነው። በግብፅ የሚዘንበው አንድ አንድ ጊዜ ብቻ ስለ ሆነ ግብፅ በአባይ ለምቶ ይኖራል። ግብፅ የመጀመሪያ ቀደምት ስልጣኔ ያላት ሀገር ናት። ከ3000 ዓዓ የተነሳው ጥንታዊ የግብፅ ስልጣኔ፣ በስነ ቅርፅ፣ ኪነጥበብ፣ ምህንድስናና ቴክኖሎጂ የላቀ ሲሆን በቡዙ ስነ ቅሪትና ሳይንሳዊ ምርምር ላይ የዋለ ነው። በተጨማሪም ግብፅ ለሶስት ሺህ አመት በዘውዳዊ ግዛት ስትመራ ነበር። በ3150 ዓዓ ንጉስ ሜኔስ የግብፅ የተዋሀደ ስልጣኔ አስጀመረ። የታላቁ ጊዛው ፒራሚድ በ2600 ዓዓ በአራተኛው የግብዕ ስርወ መንግስት ፈርኦን በነበረው ኩፉ የተገነባ ሲሆን፣ በአለም አንደኛ የሆነ የቱሪስት መስህብነት ያለው ሀውልት ነው። ነገር ግን ይህ ፒራሚድ በወቅቱ የነበሩት የፈርኦኖች ሰይጣንን ማምለኪያ እና መናፍስት የመጥሪያም ሀውልት መሆኑም ይታውቃል። ይህ ሀውልት ለተጓዳኝ የሮማ ወይም የአሁኑ ምዕራብያውያን ስልጣኔ ተረፈ ምርት ሆኖ እያገለገለ ነው። በተጨማሪም የምዕራብያውያን አጋንንታዊ ማምለኪያ ምልክት ሊሆን ችሏል። ኢሉሚናቲ እና አሜሪካ በማህተሟ ላይ በመጠቀም የሚመጣውን ሰይጣናዊው አምባገነናዊው የአለም መንግስት የሚመኙበትን ዘዴ ያሳያል። ግብፅ በጥንት ዘመን የክርስትና ቁንጮ የሆነች ሀገር ነበረች፣ ነገር ግን በ7ተኛው ክፍለ ዘመን እስልምና ሲስፋፋ ወዲያውኑ የእስላም ሀገር ሆናለች። ግብፅ በ1922 ዓም ከእንግሊዝ ቀኝ ግዛት ስትወጣ፣ ከእስራኤል ጋር ብዙ የድንበር ጦርነት አድርጋልች። በ1978 ዓም፣ ግብፅ የጋዛን ግዛት በመተው እስራኤል እንደሀገር እንደሆነች ተገነዘበች። ከዛም በኋላም ግብፅ በብዙ የፓለቲካ አለመረጋጋት አሳልፋለች። ከ2011 ዓም አብዮት ጀምሮ ግብፅ በግማሽ የርዕሰ ብሄር አስተዳደር ትመራለች። የግብፅ ያሁኑ ፕሬዝዳንት አብዱል ፋታህ ኢል ሲዝ በብዙ ሀያሲያን አምባገነናዊ አመራር እንዳለው ተናግሯል። ግብፅ የክልል ሀያላን የሆነች ሀገር ናት። የግብፅ ህዝቦች ምንም እንኳን ፈሪሃ እግዚአብሄር ያደረባቸው ሀይማኖተኛ ቢሆኑም፣ ከምዕራብያውያን ጋር በመተባበር አዲሱን አምባገነናዊ የአለም መንግስት ለመመስረት እየነደፉበት ይገኛሉ። በተጨማሪም ግብፅ የሰሜን ምስራቅ አፍሪካ ሀገራት አጠቃላይ ፓለቲካ ለመቆጣጠርና ሀያልነቷን ለማጠናከር ከአሜሪካ ጋር እየሰራችበት ይገኛል። ግብፅ በታሪክ ታዋቂ ጥንታዊ ሀይማኖት የነበራት ሲሆን ይህም ሀይማኖት ከጥንቆላና፣ መናፍስትን ከመሳብ ጋር ተያያዥነት አለው። ስለሆነም የግብፅ ሀይማኖት በምዕራብያውያን ዘንድ እጅግ ተወዳጅነት ያገኘ ሆኗል። ፍሪሜሰንሪ የተባለው ሰይጣናዊው ድርጅት የጥንታዊቷን ግብፅ ስልጣኔ በመጠቀም እንደራሱ ጥበብ በማዋል ታላቋን የሮማ (ምዕራብያውያን) ስልጣኔ አስነስቷል። ይህም ለሚያመጡት አምባገነናዊው የሰይጣን መንግስት ለመመስረት ሲባል ነው። ግብፅ የኒው ወርልድ ኦርደር፣ የአፍሪካ ህብረት እና የአረብ ሊግ አባል ናት። ጥንታውያን የግብጽ ባለሥልጣኖች በመጽሐፍ ቅዱስ መሠረት ከማየ አይኅ ቀጥሎ መጀመሪያ የአፍሪካ ሕዝብ የኖኅ ልጅ የካም ዘሮች ናቸው፤ ይህ አገር ሰናዖር ለሚሉት ቅርብ ስለ ነበር የባብል ግንብ ከተሠራ በኋላ ከዚህ ተነስተው ወደ ግብፅ ወረዱ። የግብጽ ቀድሞ ዘመን መንግሥት ዋና ጥንታዊ ነው፤ የመሠረተውም ፈርዖን ሜኒስ የተባለው ነው። ጸሓፊው ጊዮርጊስ ስንቄሎስ (፰፻ ዓ.ም. አካባቢ የጻፈው) ይህ ፈርዖን ሜኒስ በዕውነት የካም ልጅ ምጽራይም እንደ ነበረ ገመተ። ዳሩ ግን አባ አውሳብዮስ በጻፉት ዜና መዋዕል ዘንድ (፫፻፲፯ ዓ.ም. ተጽፎ)፣ የድሮ ግብጻዊው ባለታሪክ ማኔጦን (፫ኛው ክፍለ ዘመን ዓክልበ.) ስለ ኋለኞቹ ግብጻውያን ሲጽፍ፣ ይኮሩበት የነበረው የታላቁ ጥንት ዘመን ከማየ አይህ አስቀድሞ እንዳለፈ፣ በኋላም በዚያው አገር ዳግመኛ ከሠፈረበት ከካም ልጅ ምጽራይም በውኑ እንደ ተወለዱ ጽፎ ነበር። ተመሳሳይ ታሪክ በእስላም ጸሐፊዎች በግብጻዊው እብን አብድ ኤል-ሀከም እና በፋርሳውያን አል-ታባሪና ሙሐመድ ቈንዳሚር መጻሕፍት ሲገኝ፣ ፒራሚዶች፣ እስፊንክስ ወዘተ. ሁሉ የተሠሩ ከጥፋት ውኃ በፊት በኖሩት ክፉ ዘሮች ሆኖ፣ ከዚያ በኋላ ግን አገሩ ለካም ተወላጅ ለምጽራይም ('ማሣር' ወይም 'መሥር') ተሠጠ ብለው ጻፉ። በግሪኩ ጸሐፊ ሄሮዶቶስ ዘንድ፣ የግብፅ ቀድሞ ዘመን የመጀመሪያው ፈርዖን ሜኒስ ነጭ አባይን ከመነሻው ወደ ጎን መለሰና ውሃው ይፈስበት በነበረው ላይ ሜምፊስ የተባለውን ከተማ ቆረቆረ። ታላቅ ንጉሥም ስለ ነበረ ከሞተ በኋላ ሕዝቡ እንደ አምላክ አድርገው አመለኩት። በዘመናዊ አስተሳስብ፣ ይህ ላይኛ ግብጽና ታችኛ ግብጽ ያዋሐደው መጀመርያው ፈርዖን መታወቂያ ለሥነ ቅርስ ከሚታወቀው ፈርዖን «ናርመር» ከተባለው ጋር አንድ ነው። ናርመር (ሜኒስ) አገሩን ካዋሐደ አስቀድሞ ሌሎችም ነገሥታት (ለምሳሌ ንጉሥ ጊንጥ) በአገሩ ክፍሎች ብቻ ላይ እንደ ነገሡ ከተገኙት ቅርሶች (የመንደሮቹ መኳያ ሰሌዳ ወይም የጊንጥ ዱላ እንደሚያሳይ) ይታወቃል። የሃይሮግሊፍ ቅርሶችና መዝገቦች ለማንበብ ችሎታው አሁን ስላለ፣ ሜኒስ ከነገሠ በኋላ የግብፅ ታሪክ በጥቂት መጠን ተገልጾአል። መጀመርያው ሥርወ መንግሥታት (፩ኛው እስከ ፮ኛው ድረስ) የቀድሞ ዘመን መንግሥት ይባላሉ። በ፩ኛው ሥርወ መንግሥት ሰባአዊ መስዋዕት በሰፊ ይደረግ ነበርና ከፈርዖኖቹ ጋራ ብዙ ሎሌዎች አብረው ይቀበሩ ነበር። የሔሩ ወገን በሴት ወገን ላይ ይበረታ ነበር። በ፪ኛው ሥርወ መንግሥት የፈርዖኖች መቃብር ከተማ ከላይኛ ግብጽ ወደ ታችኛ ግብጽ (ስሜኑ) ተዛወረ። በኋለኛ 2ኛው ሥርወ መንግሥት ዘመን የሴት ወገን ወኪል ፈርዖን ፐሪብሰን ተነሣና ያንጊዜ ትግሎች እንደ በዙ ይመስላል። በ፫ኛው ሥርወ መንግሥት መጀመርያ የሔሩ ወገን ለሥልጣን ተመልሶ፣ ነጨሪኸት የተባለው ፈርዖን የመጀመርያውን ሀረም (ፒራሚድ) አሠራ። ከርሱም በኋላ የተነሡት ታላላቅ ፈርዖኖች በጊዛ ሜዳ ላይ ፒራሚዶቻቸውን እንዲሁም የጊዛ ታላቅ እስፊንክስን ሠሩ። በ፬ኛውም ሥርወ መንግሥት የፈርዖኖች ዝሙት የገዛ እኅቶቻቸውን እስከሚያግቡ ድረስ ደረሰ። በ፭ኛው ሥርወ መንግሥት መጨረሻ ፈርዖኖች በሀረሞቻቸው ውስጥ የሀረም ጽሕፈቶች ያስቀረጹ ጀመር፤ እነኚህ ጽሕፈቶች የሔሩ ተከታዮች ወገን (ወይም «ደቂቃ ሔሩ») በሴት ተከታዮች ወገን ላይ የፈጸሙትን ጨካኝ የጭራቅነት ሥነ ስርዓት ይመሰክራሉ። ይህም አስጨናቂ ሁኔታ በ፮ኛው ሥርወ መንግሥት እየተቀጠለ ፈርዖኖቹ ዓለማቸውን ሁሉ ከነጎረቤቶቻቸውም ጋር በጽናት ይገዙ ነበር። ፮ኛው ሥርወ መንግሥት ከነገሠ በኋላ የግብፅ ታሪክ እጅግ ግልጽ ሆኖ አይታይም። በታሪክ ጸሐፍት እንደ ማኔጦን ዝርዝሮች በኩል፣ ለ፯ኛው-፰ኛው ሥርወ መንግሥታት በርካታ ስሞች ቢመዘገቡም፣ ከጥቂቶቹ ብቻ በስተቀር አንዳችም ሥነ ቅርሳዊ ማስረጃ ከቶ ስላልተገኘላቸው፣ ስሞች ብቻ ቀርተው በእውነት እንደ ኖሩ ወይም ዝም ብለው በማስመስል እንደ ተፈጠሩ አይታወቀም። ከቀድሞውም ዘመን በኋላ በእርግጥኛነት የነገሡት መጀመርያ ፈርዖኖች የግብጽ መካከለኛውን ዘመን መንግሥት የመሠረቱት በስማቸውም ውስጥ «ታ-ዊ» (ሁለቱ አገራት ወይም በዕብራይስጥ ምስራይም) የተባሉት ናቸው። የግሪክ ጸሐፍት አፈ ታሪክ በ6ኛው ሥርወ መንግሥት መጨረሻ ኒቶክሪስ የተባለች ሴት የአገሩ ንግሥት እንደ ሆነች የሄሮዶቶስና የማኔጦን ታሪኮች ይነግራሉ። ሄሮዶቶስ እንደሚለው፣ ወንድሙዋን ግብፆች ስለ ገደሉባት እሷም ልትበቀልለት አሰበች። ለዚሁ ጉዳይ ከመሬት ውስጥ አንድ ታላቅ አዳራሽ አሠራች። ከዚያም ታላቅ ግብር አዘጋጅታ የወንድሙዋን ገዳዮች ወደዚሁ ግብር ጠራቻቸው። የተጠሩትም በግብፅ ግዛት የታወቁ ክቡራን ነበሩ። እንዲሁ ሆኖ ሳለ በድንገት ከውጪ በራሳቸው ላይ ውካታና ፍጅት ጩኸትም ተነሳ። የጥፋት ውሃ አዳራሹን ሰብሮ ገባ። ንግሥት ኒቶክሪስ አስቀድማ የወንዙን ውሃ በሚስጥር ወደ አዳራሹ እንዲገባ አድርጋ ነበርና ውሃው በዚያ ታላቅ ግብር ላይ እንዲለቀቅ አደረገች። በዚያም የገቡ ሁሉ ሰጥመው ቀሩ። ይህ የኒቶክሪስ ታሪክ በሄሮዶቶስም ሆነ በማኔጦን ቢገኝም፣ በዘመናዊ ሥነ ቅርስ አስተያየት ለዘመንዋ ምንም ማስረጃ ስላልተገኘ አሁን እንደ አፈ ታሪካዊ ንግሥት ብቻ ትቆጠራለች። በግሪኮች የታሪክ ጸሐፍት ዘንድ ሌላ ስመ ጥሩ ፈርዖን ሲሶስትሪስ ነበር። ይህ ንጉሥ ዓለምን ለማሸነፍ አስቦ ከግብፅ ሲነሣ የሚሊዮን እኩሌታ የሚሆኑ እግረኛ ወታደሮች፣ ፳፬ ሺህ ፈረሰኞች፤ ፳፯ ሺህ የተሰናዱ ሠረገሎች እንደ ነበሩት ይተረኩ ነበር። ዝና ፈላጊነቱ በክብር ተፈጸመለትና ትልቅ ድል አገኘ። በየሄደበት ስፍራ ሁሉ ከእብነ በረድ የተሠራ ሐውልት አቆመ። የሚመጣው ትውልድ እንዳይረሳው ባቆመው ሐውልት ላይ ጽሕፈት እንዲቀረጽበት አደረገ። በብዝዎቹ ሐውልት ላይ እንዲህ የሚል ቃል ተጽፎአል። «ንጉሠ ነገሥት ሲሶስትሪስ በጦር ሠራዊቱ ኅይሉ ይህን አገር አሸንፎዋል» ነገር ግን ዘመናዊ የታሪክ ጸሓፊዎች እንደዚህ አላደረገም ብለው ይጠራጠራሉ። በማኔጦን ነገሥታት ዝርዝር «ሴሶስትሪስ» የሚባል ፈርዖን በ12ኛው ሥርወ መንግሥት በፈርዖን 3 ሰኑስረት (ሰንዎስረት) ፋንታ ይታያል። ስለዚህ የሴሶስትሪስ አፈ ታሪክ ከሰንዎስረት ትዝታ እንደ ተወረደ ይታመናል። ጵቶልሚዮስና ንግሥት ክሌዎፓትራ ሺሻክ የተባለ የግብፅ ንጉሥ ኢየሩሳሌምን ስለ ያዛት የሰሎሞን ቤተ መቅደስ በዝብዞ ንዋየ ቅድሳቱን ሁሉ ጠርጉ ወሰደው። አሚኖፌስ የተባለ ስመ ጥሩ የግብፅ ንጉሥ ነበር፤ ይህም ምናልባት ለስሙ መጥሪያ (ለመታሰቢያው) ብሎ አንድ ትልቅ መቅደስና ምስል ያቆመ ሜምኖን የተባለው ንጉሥ ሳይሆን አይቀርም። የዚህም ፍራሽ እስከ ዛሬ በቴቤስ ይታያል። ያቆመውም የድንጋይ ምስል ፀሓይ ስትወጣ ደስ የሚያሰኝ ቃል ፀሓይ ስትጠልቅ የኅዘን ቃል ያሰማል ይባላል። ዛሬም በዚያ የሚያልፉ መንገደኞች ድምፁን የሚሰሙ ይመስላቸዋል። ፭፻፳፭ ዓመት ከዘመነ ክርስትና በፊት ካምቢሲስ ንጉሠ ፋርስ ግብፅን ድል አድርጎ ነበረና ሳሜኒቱስ የተባለውን የግብፅን ንጉሥ የወይፈን ደም በግድ ስለ አስጠጣው እንደ መርዝ ሆነበትና በዚሁ ጠንቅ ሞተ። ፫፻፴፪ ዓመት ከዘመነ ክርስትና በፊት የመቄዶንያው ንጉሥ ታላቁ እስክንድር ግብፅን ድል አድርጎት ነበር። በዚህ ስፍራ እስክንድሪያ የተባለ አንድ ስመ ጥሩ ከተማ ሠራ። ይህም ከተማ በዓለም ከታወቁት ከተሞች እጅግ ጥሩ ሆኖ የተሠራና መሰል የሌለው አያል መቶ ዓመት የቆየ ቤተ መንግሥት መሆኑ ታውቆዋል። የጥንቱ ሥራው ፈራርሶ ዛሬ የሚታየው እስክንድሪያ ከጥንቱ በጣም ያነሰ ነው። እስክንድር ሲሞት በዚሁ በእስክንድርያ ተቀበረ። ይኸው ከተማ ስመ ጥሩ በመሆኑ እስከ ዛሬ በግብፅ ዋና የንግድ ሁለተኛ ከተማ ተብሎ ይጠራል። እስክንድር የሱ ጀኔራል የነበረውን ጵቶልሚዎስን አገሩን እንዲገዛ ሾመው። ከጵቶልሚዎስ ጀምሮ ተወላጆቹ ሁሉ የንጉሥ ዘር ተብለው ሁሉም ጵቶልሚዎስ ተብለዋል። ፪፻፺፬ ዓመት ገዝተዋል። ከነዚህም በመጨረሻ የነገሠው ጵቶልሚዎስ ዲዮናስዮስ ይባላል። በላዮ የገዛ ሚስቱ ተነሥታ ሸፈተችበትና ተዋጋችው። ጵቶልሚዎስ ዲዮናስዮስ በመጨረሻ ድል ሆነና ለማምለጥ የማይሆንበት ቢሆን በነጭ ዐባይ ወንዝ ውስጥ ገብቶ ሰጠመ። ሚስቱ ክሌዎፓትራ የተባለች የግብፅ ዋና ገዢ ሆነች። አሉ ተብለው ከሚጠሩት ቆነጃጅት አንዲቱ እርስዋ ነበረች። ስጦታዋና ተፈጥሮዋ ከውበትዋ ጋር የተካከሉ ነበሩ። ዳሩ ግን ክፉ ነበረች። ከሠራችው ሁሉ እጅግ የሚያሰቅቀው ነገር ያሥራ አንድ ዓመት ሕፃን የነበረውን የገዛ ወንድምዋን በመርዝ ማስገደልዋ ነው። ምንም ክፋትዋን ዓለም ቢያውቀው እኔ ነኝ ያለ ጀግና የውበት ማጥመጃዋን ሊቃወም የሚችል አልተገኘም። ማርክ አንቶኒ የተባለ የሮማ ጀኔራል በግሪክ አገር ፊሊጵ በተባለች አውራጃ ብሩተስንና ካሲውስን ድል ባደረገ ጊዜ ከሜዴቴራኒያን ባሕር በሰሜን ምሥራቅ ወደምትሆን ወደ ሲሲሊያ እንድትመጣ ክሌዎፓትራን አስጠራት። ምክንያቱም ለብሩተስ ረድታ ነበርና ሊቀጣት አስቦ ነበር። ክሌዎፓትራ ጥሪው እንደ ደረሳት እሺ ብላ በፍጥነት ተነሥታ በተለይ በወርቅ ባጌጠ ታንኳ ገባች። ታንኳው በሽራው ፈንታ ዋጋው የበዛ የከበረ ሐር ነበረው። ታንኳውን በብር መቅዘፊያ የሚቀዝፉት የተወደዱ ቆነጃጅት ነበሩ። ንግሥት ክሌዎፓትራ ሐር ተጋርዶላት በመርከቡ ተደግፋ ተቀምጣ ነበረች። እንደዚህ ሁና ሲድኑስ በተባለው ወንዝ ተንሳፈፈች። ያለችበትም ታንኳ እጅግ ያማረ ነበር። እርስዋም ራስዋ የተወደደች ነበረች። የሚታየው ሁለመናዋ ሕልም ይመስል ነበር። ከታንኳው መጋረጃ ነፋስ እየጠቀሰ የሚወስደው ሽቶ እያወደ ክሌዎፓትራ እንደ ተቃረበች ማርክ አንቶኒን አስጠነቀቀው። ከሩቅ ልብ የሚነካ የሙዚቃ ድምፅ ይሰማ ነበር። ቀጥሎ የብር መቅዘፊያው ሲብለጨለጭ ከሩቅ ይታይ ነበር። ነገር ግን አንቶኒ የግብፆችን ንግሥት በተመለከተ ጊዜ ምንም አላሰበም። ማርክ አንቶኒ ከክሌዎፓትራ እስኪገናኝ ድረስ ክቡር ሰውና ጀግና መሆኑን አሳየ እንጂ ከዚያ በኋላ ግን ፍጹም እንደ ባሪያዋ ሆነ። ከክሌዎፓትራና ከርሱ ክፉ አካሄድ የተነሣ ኦክታቢዎስ ከተባለ ከሌላ የሮማ ጀኔራል ጋር በግሪክ አገር አክቲውም በተባለች አውራጃ ላይ ተዋግተው አንቶኒ ድል ሆነና በገዛ ሰይፉ ወድቆ ሞተ። ክሌዎፓትራም ኦክታቢዎስ በሕይወትዋ ወደ ሮማ የወሰዳት እንደ ሆነ በሕዝብ መኻከል እንደሚያጋልጣት ተረዳችው። ስለዚህ ለመታገሥ የማይችል ሲሆንባት ጊዜ በግብፅ አገር አንድ ዐይነት በተናከሰ ጊዜ ሕመሙ የማይሰማ መርዛም እባብ ስላለ ክሌዎፓትራ ከንደዚህ ያለ መርዛም እባብ አንዱን አሲዛ አስመጥታ ሰውነቷን አስነከሰች። ትንሽ ቆይታ ሁለመናዋ ደነዘዘ አበጠ ወዲያው ልቡዋ መምታቱን አቆመ። ውበት የነበራት ክፋዩቱ የግብፅ ንግሥት ክሌዎፓትራ እንደዚህ ሆና ፴ ዓመት ከክርስቶስ ልደት በፊት ሞተች። ተከታይ ታሪክ ከንግሥት ክሌዎፓትራ ሞት በኋላ ግብፅ ለሮማ መንግሥት ተገዛና እስከ ዘመነ ክርስትና ፮፻፵ ዓመት ድረስ የምሥራቅ መንግሥት እየተባለ ለሮማ እንደ ተገዛ ቆየ። ከዚህ በኋላ ሳራሲኖች ድል አደረጉትና እስከ ፮፻ ዓመት ቆየ። የሳራሲን ገዦች ያሠለጠኗቸው ማምሉኮች የተባሉት የገዛ ዘበኞቻቸው ሳራሲኖችን ከዙፋናቸው ዘርጥጠው አወረዷቸው። ቱርክ መጥቶ ድል እስኪያደርጋቸው ድረስ ማምሉኮች ግብፅን እስከ ፲፯፻፱ ገዝተዋል። ቱርኮችም ግብፅን እስከ ፲፯፻፺፰ ዓመት ገዝተዋል። ከዚህ በኋላ ናፖሊዮን ቦናፓርቲ አርባ ሺህ የሚሆን የጦር ሠራዊት ከፈረንሳይ አገር አምጥቶ፤ ግብፅን ወረረ። ቱርኮችም ግብፅን ከያዙ ወዲህ ማምሉክ የተባለውን ጭፍራ ወደ ሥራቸው አግብተው ጠብቀውት ነበርና እነዚህ ተስፋ እስኪቆርጡ ድረስ ተከላከሉ። ጦርነቱን የሚዋጉበት ስፍራ በፒራሚዱ አጠገብ ነበር። በዚያ ሲዋጉ ሳሉ እኩሌቶቹ እዚያው ታረዱ። ሌሎቹም እየዘለሉ ወደ ነጭ ዐባይ ወንዝ ባሕር ሰጠሙ። ከዚህ ጦርነነት በኋላ ናፖሊዮን ቶሎ ብሎ ወዲያው ወደ ፈረንሳይ አገር ተመለሰ እንጂ በዚህ አልዘገየም። ሲሄድም ጀኔራል ክሌበር የተባለውን ለፈረንሳይ ጦር ጠቅላይ አድርጎት ሄደ። ጀኔራል ክሌበር ጀግና ሰው ነበር። ዳሩ ግን ጨካኝ ነበርና ጨካኝነቱ ሕይወቱን እስከ ማጣት አደረሰው። ይኸው ጨካኙ ጀኔራል አንድ ቀን ሼህ ሳዳ የሚባል አንድ ሽማግሌ እስላም አገኘና ውስጥ እግሩን በከዘራ አስደበደበው። ወዲያው ትንሽ እንደ ቆየ ጀኔራሉ ወደ መስጊድ ገብቶ ሳለ አንድ የተናደደ እስላም ገሠገሠና በጩቤ ቢሽጥበት ያን ጊዜውኑ ሞተ። በ፲፰፻፩ ዓመት እንግሊዝ ፈርንሳዮችን ከግብፅ ለማስወጣት ከብዙ ጦር ጋራ ሰር ራልፍ አቤሮክሮምቢን ሰደደው። ጀኔራል መኑ የፈረንሳይ ኮማንደር ነበር። አቡኬር ላይ ተዋጉና ሰር ራልፍ አቤሮክሮምቢ ድል አደረገው። ዳሩ ግን እርሱም ራሱ ክፉኛ ቆስሎ ነበር። በዚያው ዓመት የፈርንሳይ ጦር ተሸነፈና ከግብፅ ወጥቶ በመርከብ ተሳፍሮ ወደ ፈረንሳይ አገር ተመለሰ። ዳሩ ግን ባላገሮቹ ከፊተኞቹ ገዢዎቻቸው ከቱርኮች ይልቅ የፈረንሳይ ጀኔራል ቅን ፍርድ እየፈረደ በመልካም አገዛዝ በደንብና በሕግ ይገዛቸው ነበርና በመሄዱ እጅግ አዝነው ተላቀሱ። የዛሬው የግብፅ ዋና ከተማ ትልቁ ካይሮ ነው። ቀድሞ ከነበረው ይልቅ የዛሬው በጣም ትንሽ ነው። ነገር ግን ፫፻ ሺህ ሰዎች ይኖሩበታል። የቤት ሥራ አሠራር ዕውቀትና የድንጋይ መውቀር ብልሀት ከሦስትና ከአራት ሺሕ ዓመት በፊት ብዙ ሚሊዮን ሕዝብ እንደ ነበረ እጅግ ለዐይን ያማሩ ታላላቅና ሰፋፊ የነበሩ የከተሞቻቸው ፍራሽ በመገኘታቸው እንረዳለን። በጥንቱም ሆነ ወይም በዛሬው አስተያየት ስንገምተው እጅግ ደምቆ የሚታይ ከተማ እንደ ቴቤስ ያለ አይገኝም። ባለመቶ በር ከተማ ይሉታል። በጦር ጊዜ ከዚህ ከተማ በያንዳንዱ በር የሚወጣው የጦር ሠራዊት እንደሚከተለው ነው። መሣሪያቸው የተሰናዳ ፪፻ ሠረገሎችና ፪ ሺሕ ወታደሮች ናቸው። ከ፳፬፻ ዓመት በፊት የነበረ ካምቢሲስ የተባለ የፋርስ ንጉሥ በነበረበት ዘመን ቴቤስ ፈርሶ ነበር። የከተማው ፍራሽ ከነጭ ዐባይ ወንዝ ግራና ቀኝ ፳፯ ማይል ርቀት ተበታትኖ እስከ ዛሬ ይታያል። ከሐውልቱም ያያሎቹ ውፍረት ፲፪ ጫማ (ፊት) ይሆናል። ከግብፆች ነገሥታት አንደኛው ዙሪያው አርባ አምስት ማይል የሚሆን ትልቅ ጉድጓድ ቆፍራችሁ ወደታች ጥልቅነት ያለው ባሕር ይሁን ብሎ ሕዝቡን አዘዛቸው። አንደኛው ንጉሥ ደግሞ ከመሬት ውስጥ አስቆፍሮ ከዕብነ በረድ የታነጸ ሦስት ሺሕ ጓዳ ያለው አዳራሽ አሠራ። ለዚህም ዘወርዋራ መንገድ ነበረው። ከፍ ባለው ጓዳ አንዲት የተቀደሰች አዞና ግብፆችም የሚያመልኩዋቸው ሌሎች አራዊት ነበሩ። ከምድር በታች ባለው ጓዳ የግብፃውያን ነገሥታት ዐፅም ተጋድሞአል። ደግሞ አንደ የሚያስደንቀው ሥራ መሬቱን ወደ ውስጥ ቆፍረው አለቱ ሲወጣ ያንን ወቅረው የድንጋይ ምሰሶ ያደርጉታል። ውስጥ ለውስጥ ጋሌሪ የደርብ መንገድ እያደረጉ ይሠሩታል። በዚህ ውስጥ ከሺሕ ዓመት በፊት የሞተውን ሰው ሬሳ አጋድመውት ይገኛል። ሳይለወጥ ልክ እንደ ተቀበረ ጊዜ ሆኖ ይታያል። ይህንንም ሙሚስ ይሉታል። የግብፅ ፒራሚድ በነጭ ዐባይ ወንዝ ዳር ይገኛል። ታላቁ ፒራሚድ ከፍታው ፭፻ ጫማ (ፊት) ነው። የግብፅ ፒራሚዶች የተሠሩበትን ዘመን የሠራቸውንም ሰው ማን እንደሆነ ከቶ አይታወቅም። ለመሆኑ ግን ለመቃብራቸውና ለዘለዓለም መታሰቢያ እንዲሆኑዋቸው ጥንታውያን የግብፅ ነገሥታት አሠርተቀቸዋል ይባላል። ነገር ግን ፒራሚዱ ሳይፈርስና ሳይናድ ምንም ብዙ ዘመን ቢቆይ የሠሩት ነገሥታት እነማን እንደ ሆኑ ስማቸው ተረስቷል። በቴቤስ አጠገብ ባንድ ሜዳ ላይ ወንድና ሴት ሆነው የሰው መልክ የሚመስሉ ሁሉ ታላላቅ ሐውልቶች አሉ፤ ቁመታቸውም ፶ ጫማ (ፊት) ይሆናል። በግብፆች መኻከል ከሚገኘው ከቀድሞ ሥራ ሁሉ በጣም የሚያስደንቅ ሲፊክስ የሚሉት ነገር ነው። ይኸውም ከታች አካሉ የአንበሳ ሆኖ ከላይ ከራሱ ትልቅ የሴት መልክ ነው። ዛሬ እንደሚታየው ከታች ያለው አካሉ በአሸዋ ውስጥ ተቀብሯል። የላይኛው ክፍል ከምድር በላይ የሚታየው ራሱና አንገቱ ነው። ይኸውም ቁመቱ ፸ ጫማ (ፊት) ነው። የተጠረበው ከአለት ድንጋይ ነው። በሩቁ ለተመለከተው ሰው አፍንጫዋ ደፍጣጣ የሆነች ሴት ከአሸዋ ውስጥ ብቅ ያለች ይመስላል። በጥንት ቴቤስ አጠገብ ያለው ሉክሶር የተባለው ከተማ ፍራሽ ለተመልካቹ የሚያስደንቅ ሁኖ ያለመጠን ትልቅ ነው። ከመቅደሶቹ አንዱ የጥንት ሥራ ስመ ጥሩ ይመስላል። ግብፃውያን ይህን የሚያስደንቅ ሥራ ሲሠሩበት በነበሩ ዘመን ከዛሬ ይልቅ የዚያን ጊዜ ብዙ ጥበብ ዐዋቂዎችና የተማሩ ሰዎች እንደነበሩ ይታያል። ጥበባቸውንና ዕውቀታቸው ከፍ ያለ እንደ ነበረ ተመልክተው የሌሎች አገር ሰዎች እንደ አስማተኞች ይገምቱዋቸው ነበር። ግብፆች ልማደ አገር ከንቱ አምልኮት ነበራቸው። ዋናዩቱም ጣዖታቸው ኢሲስ ትባላለች፤ ባልዋም ኦሲሪስ ይባላል። ምስላቸውን ሠርተው ለነዚህ ይሰግዱላቸዋል። ኢሲስ በጣም የተከበረች ጣዖት ናት፤ ሕዝቡም አያሎች መቅደሶች ሠርተውላታል፤ በዚህም ያመልኩዋታል። ስሜን አፍሪቃ

17839

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%A5%E1%88%8B%20%E1%89%A5%E1%8B%9C%E1%89%B5

ጥላ ብዜት

ጥላ ብዜት በሌላ ስሙ የዶት ብዜት ወይም የነጥብ ብዜት፡ በሂሳብ ጥናት፣ ሁለት እኩል አባል ያላቸውን የቁጥር ድርድሮች በመውሰድ፣ የአንዱን ድርድር በሌላው ድርድር አንድ ባንድ በማባዛትና የኒህን ውጤቶች ድምር የምናገኝበት ስሌት ነው። ይህ ስሌት በተለይ ለጨረሮች እጅግ ጠቃሚ ነው። ለምሳሌ ሁለት የቁጥር ድርድሮች ] እና ] ቢሴጡን፣ የዶት ብዜታቸው እንዲህ ይገኛል፡ እዚህ ላይ የመደመሪያ ምልክት ሲሆን ደግሞ የጨረሩ(ቬክተሩ) ቅጥ ነው። ሁለት ባለ ሁለት ቅጥ የቁጥር ድርድሮች [] እና [] ቢሰጡ፣ የዶት ብዜታቸው ይሄ ነው፡ ሁለት ባለ ሦሥት ቅጥ የቁጥር ድርድሮች [] እና [] ቢሰጡ፡ የዶት ብዜታቸው ይህን በቁጥር ለማየት፣ ለምሳሌ የሚከተሉት ባለ ሦሥት ቅጥ የቁጥር ድርድሮች እና ይሰጡ፡ የዶት ብዜታቸው እንዲህ ይሰላል የጂዖሜትሪ ትርጓሜው ቬክተር ቢሰጠን፣ የራሱ ጥላ ብዜት (ዶት ብዜት) የቬክተር ርዝመት ስኩየር ነው || (በሌላ አጻጻፍ ||) የ ርዝመት ወይም መጠን ነው። ቬክተር ቢሰጥና ከቬክተር ጥላ ጋር ቢባዛ፣ ከላይ እንዳየነው የቬክተሩን ውስጣዊ ድርድር ቁጥሮች በማብዛትና በመደመር ጥላ ብዜቱን ማግኘት ይቻላል። ሆኖም ከዚህ ዘዴ ጋር እኩል ተነጻጻሪ የሆነ ሌላ መንገድ አለ እርሱም፡ እዚህ ላይ |||| እና |||| የሚወክሉት የ ና ን ርዝመት ሲሆን ደግሞ በሁለቱ ቬክተሮች መካከል ያለውን ማዕዘን መጠን ነው። ከላይ የተጠቀሰውን ቀመር በመጠቀም ከቬክተሮቹ ርዝመትና ጥላ ብዜት ተነስተን በመካከላቸው ያለውን ማዕዘን መጠን ማወቅ ይቻላል ለምሳሌ ሁለት ቬክተሮች = <1,2> እና = <3,5> ቢሰጡን፣ በሁለቱ ቬክተሮች መካከል ያለውን ማዕዘን ለማወቅ ቢፈለግ እንዲህ ይሰላል የዶት ብዜት ጸባዮች የዶት ብዜት ተገልባጭ ነው: የዶት ብዜት ታዳይ ነው: የዶት ብዜት ባይሊኒያር ነው: የዶት ብዜት በስኬላር ሲባዛ የሚከተለውን ጸባይ ያሳያል: ሁለት ዜሮ ያልሆኑ ቬክተሮች እና እርስ በርስ ቀጤ ነክ የሚሆኑት የዶት ብዜታቸው = 0 ከሆነና ከሆነ ብቻ ነው። ዶት ብዜት በተፈጥሮ ህግጋት ጥናት በተፈጥሮ ህግጋት ጥናት የጉልበትና የአቀማመጥ ቬክተር ዶት ብዜት ውጤት ነው። የማግኔት ፍለክስ የማግኔት መስክና የስፋት ቬክተሮች ዶት ብዜት ነው። መደብ :ጨረር

20801

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%8D%E1%88%BD%E1%88%9B%E1%8B%8B%E1%8A%95%20%E1%89%A5%E1%89%B3%E1%8B%AD%20%E1%89%A3%E1%88%8D%E1%8B%8B%E1%8A%95%20%E1%8C%A0%E1%88%8B%E1%89%BD

ውሽማዋን ብታይ ባልዋን ጠላች

ውሽማዋን ብታይ ባልዋን ጠላች የአማርኛ ምሳሌ ነው። ውሽማዋን ብታይ ባልዋን ጠላች የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

52404

https://am.wikipedia.org/wiki/Fred%20Swaniker

Fred Swaniker

ፍሬድ ስዋኒከር (እ.ኤ.አ. የተወለደ እ.ኤ.አ. ፍሬድ በ17 አመቱ በእናቱ የተመሰረተ የሁለተኛ ደረጃ ትምህርት ቤት ርዕሰ መምህር ሆኖ ሲያገለግል የአመራር እና የትምህርትን አስፈላጊነት ተገንዝቦ አፍሪካን ለመለወጥ የሚያስፈልገው የጎደለው ንጥረ ነገር ጥሩ አመራር እንደሆነ ያምን ነበር። ያንን ችግር ለመፍታት፣ የአፍሪካ አመራር ቡድንን ፈጠረ - የስነ-ምህዳሩ ድርጅት አዲስ የስነ-ምግባር፣ የስራ ፈጣሪ የአፍሪካ መሪዎች ዘመንን የሚያበረታታ። ባለፉት 16 ዓመታት ውስጥ ከዩኒቨርሲቲ በፊት በደቡብ አፍሪካ የሚገኘውን የአፍሪካ ሊደርሺፕ አካዳሚን ፣ በሞሪሸስ እና በሩዋንዳ ካምፓሶች ያለው የአፍሪካ አመራር ዩኒቨርስቲ ፣ የአፍሪካ አመራር ኔትወርክ ፣ (የቀጣይ ትውልድ የአመራር ልማት መድረክ) እና መርተዋል። ክፍሉ (ከፍተኛ ችሎታ ያለው ዓለም አቀፍ ማህበረሰብ)። በአጠቃላይ እነዚህ ጥረቶች በ2035 3 ሚሊዮን የአፍሪካ መሪዎችን በማፍራት አፍሪካን ለመለወጥ ያለመ ነው። በተጨማሪም የክፍሉን ኢንተለጀንስ ፕላትፎርምን ለማጎልበት እና የ ተደራሽነትን በአፍሪካ፣ እስያ ፣ ላቲን አሜሪካ ፣ ሰሜን አሜሪካ እና አውሮፓ ውስጥ ባሉ በሚሊዮን የሚቆጠሩ ተሰጥኦ ያላቸውን ግለሰቦች ለማስፋፋት ከአማዞን ድር ሰርቪስ () ጋር ትብብር ማድረጉን አስታውቋል። . እ.ኤ.አ. በ2019 ታይም መጽሄት “በአለም ላይ ካሉ 100 ተፅእኖ ፈጣሪ ሰዎች” አንዱ እንደሆነ እውቅና ሰጥቶታል እና ፈጣን ኩባንያ የአፍሪካ ሊደርሺፕ ቡድንን በአለም ላይ ካሉ 50 እጅግ ፈጠራ ፈጣሪ ኩባንያዎች መካከል አካቷል። የመጀመሪያ ህይወት እና ትምህርት አባቱ ጠበቃ እና ዳኛ ነበር; እናቱ አስተማሪ ነች። ሁለቱም ጋናዊ ናቸው፣ ነገር ግን በ4 አመቱ ቤተሰቦቹ ከወታደራዊ መፈንቅለ መንግስት በኋላ ከጋና ሸሹ እና በ18 አመቱ በአፍሪካ በአራት ሀገራት ኖሯል። በሚኒሶታ ማካሌስተር ኮሌጅ ገብቷል። እሱ መጀመሪያ ላይ በጆሃንስበርግ ውስጥ በ ተቀጥሮ በካሊፎርኒያ ስታንፎርድ ምረቃ ትምህርት ቤት ከመግባቱ በፊት፣ ኤምቢኤን ተቀብሎ አርጄ ሚለር ምሁር ተብሎ የተሰየመ ሲሆን ይህም ከእያንዳንዱ ተመራቂ ክፍል 10% ከፍተኛ ሽልማት አግኝቷል። በስታንፎርድ. በስታንፎርድ በነበረበት ወቅት ስዋኒከር ከሥራ ባልደረባው እና መስራቹ ክሪስ ብራድፎርድ ጋር በመሆን የአፍሪካን አመራር አካዳሚ የቢዝነስ እቅድ ፃፉ፣የአፍሪካን የወደፊት መሪዎችን የሚያዘጋጅ ልዩ የፓን አፍሪካ ትምህርት ቤት። ይህም ለአፍሪካ እድገት ትልቅ ማነቆ የሆነው የመልካም አመራር እጦት ነው ብሎ በማመኑ ነው። የገንዘብ ድጋፍ ለማግኘት የሲሊኮን ቫሊ ግንኙነቱን ተጠቅሞ አካዳሚውን በ2004 እንደጨረሰ አስጀመረ። የሙሉ ጊዜ የመኖሪያ አዳሪ ትምህርት ቤት ከአፍሪካ ላሉ ተማሪዎች በዓለም ዙሪያ ላሉ ዩኒቨርሲቲዎች ሲያዘጋጃቸው የአመራር እና የስራ ፈጠራ ችሎታዎችን ያስተምራል። በ2017፣ ወደ 1,000 የሚጠጉ የወደፊት መሪዎች የአካዳሚውን ደረጃዎች ተቀላቅለዋል። ለአብዛኛዎቹ ተማሪዎች ከኮሌጅ ከተመረቁ በኋላ ወደ አፍሪካ እንደሚመለሱ ቃል ከገቡ ክፍያ ተቋርጧል። እ.ኤ.አ. በ2014 በብራዚል በተካሄደው የቴዲ ኮንፈረንስ ስዋኒከር ራዕዩን ማስፋፋቱን አስታውቋል፡ አዲስ የ25 የአፍሪካ ዩኒቨርስቲዎች ኔትወርክ በመጨረሻ በ2060 3 ሚሊዮን መሪዎችን እንደሚያዘጋጅ አስታውቋል። እ.ኤ.አ. በ2016 መገባደጃ ላይ ሁለት ካምፓሶች ተከፍተዋል አንደኛው በሞሪሺየስ እና ሌላው በሩዋንዳ። ፋስት ካምፓኒ ይህንን የዩኒቨርሲቲዎች ትስስር በአፍሪካ 3ኛው '' ሲል እውቅና ሰጥቷል እና ሲ ኤን ኤን ደግሞ ዩኒቨርሲቲውን 'የአፍሪካ ሃርቫርድ' ሲል የሰየመውን ገፅታ አውጥቷል። የኔልሰን ማንዴላ ሚስት የሆነችው ግራካ ማሼል የዩኒቨርሲቲው ቻንስለር በመሆን እያገለገለች ሲሆን የአፍሪካ ልማት ባንክ ፕሬዝዳንት የነበሩት ዶናልድ ካቤሩካ ደግሞ የዩኒቨርሲቲው ግሎባል አማካሪ ካውንስል ሊቀመንበር ሆነው ያገለግላሉ። እ.ኤ.አ. በ2021፣ ለአፍሪካ አመራር ቡድን ለማስተማር ደፋር አዲስ ስልትንም አስታውቋል የስዋኒከር የትምህርት ሥራ ፈጣሪነት ሥራ በዩኤስ ፕሬዝዳንት ባራክ ኦባማ እና በሌሎች ታዋቂ ዓለም አቀፍ ሰዎች አድናቆት አግኝቷል። ] እሱ እንደ እና የዓለም ኢኮኖሚክ ፎረም ወጣት ግሎባል መሪ እውቅና አግኝቷል። እ.ኤ.አ. በ 2011 ፎርብስ መጽሔት የመስመር ላይ ባህሪ በአፍሪካ ከምርጥ አስር ወጣት ሃይሎች አንዱ ተብሎ ተመርጧል። እ.ኤ.አ. በ2006 'በአለም ላይ ካሉ 15 ከፍተኛ ማህበራዊ ስራ ፈጣሪዎች' አንዱ' እንደሆነ አውቆታል። እ.ኤ.አ. በ2017 ፍሬድ ስዋኒከር ሁለት የክብር ዶክትሬቶችን ተቀብሏል- አንደኛው በአሜሪካ ከሚገኘው ሚድልበሪ ኮሌጅ እና ሁለተኛው በደቡብ አፍሪካ ከሚገኘው ከኔልሰን ማንዴላ ዩኒቨርሲቲ። እ.ኤ.አ. በ 2018 ፣ በአሜሪካ ውስጥ ከሚገኘው ማካሌስተር ኮሌጅ ሶስተኛውን የክብር ዶክትሬት አግኝቷል እ.ኤ.አ. በኤፕሪል 2018 ፖል ካጋሜ የዳይሬክተሮች ቦርድ ሰብሳቢ አድርገው ሾሟቸው ፣ እሴትን እንደሚጨምሩ እና የሀገሪቱን ከቱሪዝም ገቢ የማስገኘት አጀንዳ ላይ እገዛ ያደርጋሉ። እ.ኤ.አ. በ 2019 በታይም መጽሔት እንደ "በዓለም ላይ ካሉ 100 ከፍተኛ ተጽዕኖ ፈጣሪ ሰዎች" አንዱ እንደሆነ ታውቋል እና ፈጣን ኩባንያ የአፍሪካ ሊደርሺፕ ቡድንን በዓለም ላይ ካሉ 50 በጣም ፈጠራ ካምፓኒዎች መካከል አካትቷል። "ፍሬድ ስዋኒከር - የአፍሪካ አመራር አካዳሚ" የአፍሪካ አመራር አካዳሚ፣ 2022፣ /። "ቢቢሲ ወርልድ ሰርቪስ - አውትሉክ፣ የነገውን የአፍሪካ መሪዎች መፍጠር" ቢቢሲ፣ 2022፣ ።

47080

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8C%80%E1%88%AD%E1%88%98%E1%8A%95%20%E1%8A%A0%E1%8D%88%E1%89%B3%E1%88%AA%E1%8A%AB%E1%8B%8A%20%E1%8A%90%E1%8C%88%E1%88%A5%E1%89%B3%E1%89%B5%20%E1%8B%9D%E1%88%AD%E1%8B%9D%E1%88%AD

የጀርመን አፈታሪካዊ ነገሥታት ዝርዝር

የጀርመን አፈታሪካዊ ነገሥታት ዝርዝር በ1513 ዓ.ም. ግድም ጀርመናዊው መምህር ዮሐንስ አቬንቲኑስ በጀርመን ዜና መዋዕል ያሳተመ ነው። ቱዊስኮን - 2391-2256 ዓክልበ. ግድም ማኑስ - 2256-2190 ዓክልበ. ግ. ኢንጋይዎን - 2190-2145 ዓክልበ. ግ. ኢስታይዎን - 2145-2092 ዓክልበ. ግ. ሄርሚኖን - 2092-2065 ዓክልበ. ግ. ማርሱስ - 2065-2019 ዓክልበ. ግ. ጋምብሪቪዩስ - 2019-1975 ዓክልበ. ግ. ሷይቩስ - 1975-1923 ዓክልበ. ግ. ቫንዳሉስ - 1923-1882 ዓክልበ. ግ. ቴውታኔስ - 1882-1855 ዓክልበ. ግ. ሄርኩሌስ አለማኑስ - 1855-1791 ዓክልበ. ግ. <ብሐራዊ ጦርነት በልጆቹ መካከል> ቦዩስ - 1759-1699 ዓክልበ. ግ. <? ጎጣውያን> ላረይን (ላኤርቴስ) ኢውልሲንግ (ኦዴሲውስ) ፩ ብረነር ሄካር (ሄክቶር) ቮልፍሃይም ሲልክሊንገር ፩ ኬልስ፣ ጋልና ሂሊውር ቫልቴር፣ ፓኖ እና ሻርድ ማይን፣ ኦንገልና ትራይብል ምዬላ፣ ላቤርና ፔኖ ቬኖ እና ሄልቶ ፪ ብረነር እና ኩንማን ላንዳይን፣ አንቶርና ሮጎር ፫ ብረነር (ብረኑስ) 407-369 ዓክልበ. ግ. ሺርምና ፬ ብረነር 369-271 ዓክልበ. ግ. ጠሠል፣ ለውርና ኤውሪንግ 271-202 ዓክልበ. ግ. ፩ ዲጥና ዲጥመር 202-180 ዓክልበ. ግ. በይርሙንድና ሲውንፖል 180-135 ዓክልበ. ግ. ቦይገር (ቦዮሪክስ) ፪ ኬልስና ቴውተንቡከር (ቴውቶቦድ) 135-108 ዓክልበ. ግ. ሻይረር 108-78 ዓክልበ. ግ. ኤርንስት (አሪዮዊስቱስ) እና ቮኾ 78-58 ዓክልበ. ግ. ፐርንፓይስት 58-48 ዓክልበ. ግ. ኮጽ፣ ፪ ዲጥና ክረይትሺር 48-21 ዓክልበ. ግ. የጀርመን አፈ ታሪክ የነገሥታት ዝርዝሮች

21520

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8D%88%E1%88%B5%20%E1%88%9B%E1%8B%B0%E1%8A%93%E1%8C%88%E1%88%AA%E1%8B%AB%E1%8B%8D%20%E1%8B%B3%E1%89%A6

የፈስ ማደናገሪያው ዳቦ

የፈስ ማደናገሪያው ዳቦ የአማርኛ ምሳሌ ነው። የፈስ ማደናገሪያው ዳቦ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

14548

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%A4%E1%8D%8D%20%E1%8A%A8%E1%8A%A0%E1%89%85%E1%88%99%20%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%8A%AD%E1%88%AD%E1%8B%B3%E1%8B%B5%20%E1%8A%A8%E1%8D%88%E1%88%88

ጤፍ ከአቅሙ እንክርዳድ ከፈለ

ጤፍ ከአቅሙ እንክርዳድ ከፈለ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ጤፍ ከአቅሙ እንክርዳድ ከፈለ የአማርኛ ምሳሌ ነው። መደብ : ተረትና ምሳሌ

47081

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8D%88%E1%88%A8%E1%8A%95%E1%88%B3%E1%8B%AD%20%E1%8A%A0%E1%8D%88%E1%89%B3%E1%88%AA%E1%8A%AB%E1%8B%8A%20%E1%8A%90%E1%8C%88%E1%88%A5%E1%89%B3%E1%89%B5%20%E1%8B%9D%E1%88%AD%E1%8B%9D%E1%88%AD

የፈረንሳይ አፈታሪካዊ ነገሥታት ዝርዝር

የኬልቲካ ነገሥታት 2420-45 ዓክልበ. ግድም ሳሞጤስ - 2420-2263 ማጉስ - 2263-2214 ሳሮን - 2214-2153 ድሩዊስ - 2153-2139 ባርዱስ - 2139-2077 ሎንጎ - 2077-2053 2 ባርዱስ - 2053-2016 ሉኩስ - 2016-1986 ኬልቴስ - 1986-1952 ጋላጤስ - 1952-1909 ናርቦን - 1909-1879 ሉግዱስ - 1879-1854 ቤሊጊዩስ - 1854-1827 ያሲዩስ ያኒጌና - 1827-1758 አሎብሮክስ - 1758- 2 ጋላጤስ 2 ፕሪያም 2 ሄሌኑስ 2 ማርኮሚር 2 አንተኖር 2 ክሎዶሚር ቦሎ ? 2 ሜሮዳክ ? የፍራንኮች አፈታሪካዊ ነገሥታት 45 ዓክልበ.-412 ዓም ግድም 2 ፍራንኩስ 3 ማርኮሚር 3 ክሎዶሚር 3 አንተኖር 4 ማርኮሚር 4 ክሎዶሚር 2 ክሎዊስ 2 ክሎዲዮን 5 ክሎዶሚር 2 ሪኺሜር 3 ክሎዲዮ 5 ማርኮሚር 2 ዳጎቤርት 6 ማርኮሚር ፋራሞንድ - 412-440 ዓም - ታሪካዊ ይባላል። የፈረንሣይ አፈታሪካዊ ነገሥታት የነገሥታት ዝርዝሮች

22165

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B6%E1%88%AE%20%E1%88%B2%E1%8B%B0%E1%88%8D%E1%88%8F%E1%89%B5%20%E1%89%A0%E1%88%98%E1%8C%AB%E1%8A%9B%20%E1%8C%A3%E1%88%8F%E1%89%B5

ዶሮ ሲደልሏት በመጫኛ ጣሏት

ዶሮ ሲደልሏት በመጫኛ ጣሏት የአማርኛ ምሳሌ ነው። ዶሮ ሲደልሏት በመጫኛ ጣሏት የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

53064

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%98%E1%88%B5%E1%88%98%E1%88%AB%E1%8B%8A%20%E1%88%98%E1%89%A5%E1%88%AB%E1%89%B6%E1%89%BD

መስመራዊ መብራቶች

መስመራዊ መብራቶች እና መስመራዊ መብራቶች መስመራዊ መብራቶች ዛሬ በጣም ኃይል ቆጣቢ ከሆኑ የመብራት ምርቶች ውስጥ አንዱ የሆነው የቅርብ ጊዜ የአካባቢ ብርሃን ትውልድ ናቸው ። በሚያስደንቅ እና በዘመናዊ ቅርፅ ምክንያት መስመራዊ የኤልዲ መብራቶች ቦታውን በጣም የቅንጦት ያደርጉታል እናም ለተለያዩ ቦታዎች ብሩህነት እና ብርሃንን ለማቅረብ ምርጥ አማራጮች አንዱ ሊሆን ይችላል ። መስመራዊ መብራት ከሁሉም ዓይነት ማስጌጫዎች ጋር መላመድ የሚችል ሲሆን ከአካባቢዎ መስፈርቶች ጋር በደንብ ይዛመዳል ። መስመራዊ መብራት በመስመራዊ መብራቶች እና ፓነሎች ከተተኩት በጣም ዘመናዊ የመብራት ዘዴዎች አንዱ ነው ። በማበጀት ችሎታ ምክንያት የተፈለገው የብርሃን ስፋት እና ቀለም የንግድ እና ቢሮን ጨምሮ ለተለያዩ መብራቶች እና የተለያዩ ቦታዎች ሊያገለግል ይችላል ፣ አንድ ነጠላ እና የተቀናጀ ብርሃን በሚያምር እና በዘመናዊ መልክ ሊያጋጥምዎት ይችላል ። በቀሪው በዚህ ጽሑፍ ውስጥ ስለ መስመራዊ መብራቶች ዓይነቶች እና የመስመር መብራቶችን እንዴት ማብራት እና መጫን እንደሚችሉ ይማራሉ። መስመራዊ መብራቶች እና መስመራዊ መብራቶች በጣሪያ መብራቶች መስክ ውስጥ ያሉት መስመራዊ መብራቶች ለኃይል እና ለመጠን ምርጫ እጆችዎን ክፍት የሚተው የተለያዩ መጠኖች እና ልኬቶች አሏቸው ። ተገቢውን እና የተፈለገውን መስመራዊ ብርሃን ይምረጡ. እርግጥ ነው ፣ እነዚህ የቅንጦት እና በሰፊው ጥቅም ላይ የዋሉ መብራቶች በኖራቢን ኩባንያ ሊበጁ ይችላሉ ፣ እና እርስዎ ፣ ውድ ደንበኞች ፣ ይህንን መስመራዊ መብራት በሚፈለገው መጠን، የመብራት ዲዛይን እና ቀለም ከኖራቢን የመስመር ላይ መደብር ማዘዝ ይችላሉ። ስለ መብራት ብዙ ከሚጨነቁ ሰዎች ምድብ ውስጥ ከሆኑ ፣ በዊኪፔዲያ ጣቢያ ላይ የተለያዩ የመብራት አከባቢዎች እንዴት እንደፈጠሩ ማየት ይችላሉ በንግድ ማዕከላት ውስጥ መሳብ እና ጥሩ ስሜት መፍጠር ። .. እሱ በትክክለኛው እና በትክክለኛው የመብራት መስፈርቶች አጠቃቀም ላይ የተመሠረተ ነው ። በእውነቱ ፣ የሚወዷቸው ሰዎች በኢኮሜርስ ቦታ ውስጥ ከሚደረገው እንቅስቃሴ ጋር በሚዛመድ በማንኛውም ሁኔታ ውስጥ መሆን አለባቸው። ከ ተገቢ አጠቃቀም. የአካባቢ ብርሃን አቅርቦት ከመሆን በተጨማሪ የደኅንነት እና የመዝናናት ስሜት ቦታ ፣ የቅንጦት እና የመፍጠር አስደሳች ነው። ሰዎች ጥሩ ስሜት እንዲሰማቸው ቦታ. ዛሬ በጣም አስፈላጊ ከሆኑት ነገሮች አንዱ እና ለአዮዲን ትኩረት ከተሰጡት ነገሮች አንዱ ነው ። ، የኃይል አጠቃቀሙ ተገቢ ነው ። የፊት መብራት በመስመራዊ መብራቶች በህንፃዎች የፊት ገጽታዎች ላይ መስመራዊ ብርሃንን በእይታ ለመግለጽ በግንባሩ ላይ የሚያገለግሉ መስመራዊ መብራቶች، በእውነቱ ፣ እነሱ ካሬ መስቀለኛ ክፍል ያለው አካል ያላቸው እና በተለያዩ ልኬቶች እና በአራት ማዕዘን ወይም ካሬዎች መልክ የተሰሩ ተመሳሳይ መስመራዊ መብራቶች ናቸው ። ከዚህ የአዮዲን ምርት ገጽታዎች አንዱ ለተመሳሳይ ምንባብ እና ለብርሃን ስርጭት በፖሊመር ማሰራጫ ተሸፍኗል። የፊት መብራት በመስመራዊ መብራቶች ኖራቢን የመስመር ላይ መደብር ለእርስዎ ለማበጀት የተለያዩ ርዝመቶች ጋር እነዚህን ውብ እና በሰፊው ጥቅም ላይ ሊውል መስመሮች ያቀርባል ውድ ደንበኞች በዚህ ምክንያት የሚወዷቸው ሰዎች የሚፈለጉትን መስመራዊ መብራቶች በተለያዩ የእይታዎ አካላት ማዘጋጀት እና የእነዚህ ምርቶች ምርታማነት ሊኖራቸው ይችላል ። መስመራዊ መብራቶች ከተጣራ አዮዲን በተሠራ አብሮገነብ እና ወለል ላይ በተጫነ መልክ ሊጫኑ ይችላሉ ፣ ስለሆነም ለመጫን በጣም ቀላል እና ደህንነቱ የተጠበቀ ቀላል ክብደት ያላቸው ናቸው። በህንፃው ፊት ላይ በመስመራዊ መብራቶች ለመብራት የእነዚህ መብራቶች ጥበቃ ዓይነት ወይም ተመሳሳይ አዮዲን ጥቅም ላይ መዋል አለበት ። ብዙ ዲዛይነሮች ይህንን ምርት ከመስመር መብራቶች ጎን ለጎን በፈጠራ የሚጠቀሙበት ሌላ ዓይነት መብራቶች ። ، መብራት ውስጥ ብርሃን ድንጋዮች እና የጌጣጌጥ መብራቶች ናቸው. የእነዚህ ምርቶች ጥምረት ከመስመር መብራቶች ጋር በፊትዎ ላይ ዓይን የሚስብ ውበት ይፈጥራል። በጣም ዓይንን የሚስቡ እና የሚያብረቀርቁ የመብራት ድንጋዮች አስደናቂ ውበት በሚያመርቱ የመብራት ኢንዱስትሪ ምርቶች ውስጥ አዲስ ትውልድ ናቸው። የእነዚህ ምርቶች አወቃቀር በኤፖክሲ ሙጫ በተሠራ ሽፋን ውስጥ የተቀመጡ የኤልዲዎች ስብስብ ነው ፣ በኤልዲዎች ዙሪያ ባለው ግልጽ ባልሆነ ሽፋን ምክንያት የኦፕቲካል ድንጋዮች ብርሃን አንጸባራቂ የላቸውም እና ዓይኖችን አያበሳጩም። መስመራዊ መብራቶች እነዚህ በሰፊው ጥቅም ላይ የዋሉ መብራቶች የተነደፉ እና የተገነቡት ወለሉ ውስጥ እና በህንፃው ውጫዊ ክፍል ውስጥ ተቀብረዋል ነገር ግን በሕንፃዎች የፊት ገጽታዎች ላይ እንደተጠቀሰው በብዙ ባለሙያ እና የቅንጦት ዲዛይነሮችም ጥቅም ላይ ይውላሉ ። እነዚህ ሁለገብ እና በጣም ቆንጆ መስመራዊ መብራቶች በክፍት አከባቢዎች ውስጥ በመጠቀማቸው ምክንያት ለተለያዩ የአዮዲን ምክንያቶች ከፍተኛ ጥበቃ እና ተቃውሞ አላቸው። መስመራዊ መብራቶች በከፍተኛ ጥራት ማኑፋክቸሪንግ እና ምርጥ ቁሳቁሶች በኖራቢን ኩባንያ በተለያዩ ልኬቶች የሚመረቱ እና የሚቀርቡ ናቸው። እርግጥ ነው, እነዚህ መብራቶች በሙጫ ቁሳቁስ ምክንያት በሰፊው ጥቅም ላይ ይውላሉ، ከፍተኛ ክብደት ያላቸው እና በጣም ቀላል ናቸው ስለዚህ በህንፃው ፊት ላይ መስመራዊ መብራቶችን መጫን በጣም ቀላል ነው ወዘተ እርግጥ ነው, እነዚህ ውብ መብራቶች በህንፃው ፊት ላይ የበለጠ የተገነቡ ከሆነ መጠቀም የተሻለ እና ደህንነቱ የተጠበቀ ነው. በብርሃን መብራቶች ውስጥ ብጁ መስመራዊ መብራቶች በዚህ ምክንያት ኖራቢን የመስመር ላይ መደብር በእያንዳንዱ የመብራት ፕሮጀክት እና በግንባታ እና በመብራት ምርቶች ውስጥ ለየን ለተመቻቸ የኃይል ፍጆታ ከፍተኛ ትኩረት ይሰጣል። በዚህ ረገድ ፣ ኖራቢን ኩባንያ ምርቶቹን በዓለም አቀፍ ደረጃዎች መሠረት ምርቶቹን ምርጥ ጥራት ያለው ቴራፒ ያቀርባል እና ወጪዎችን ለመቆጠብ በመስመራዊ መብራቶች ዝቅተኛ ፍጆታ ምክንያት ። መስመራዊ መብራቶች በመስመራዊ እና በባቡር ሞዴሎች ውስጥ ጥቅም ላይ ከሚውሉት የመብራት ዓይነቶች እና ሌላ መግነጢሳዊ መብራቶች ቡድን ናቸው ። .. የተፈጠረ ነው። ከብርሃን በተጨማሪ، ትንሽ ኃይል ይበላሉ እና የአካባቢዎን ውበት ያባዛሉ ። አብሮገነብ መጫኛ ፣ ባሴ ወለል እና በቅንጦት ቦታዎች ውስጥ በጣም ዘመናዊ እና ምርጥ የመብራት መፍትሄዎች መካከል መስመራዊ መብራቶች ይገነባሉ ። ؛ እነዚህ ምርቶች ከዘመናዊ የውስጥ አርክቴክቶች ጋር በጣም ተኳሃኝ እና የሚስማሙ በመሆናቸው ቦታውን በጣም አስደናቂ ያደርጉታል የቃሉ ሥር መስመራዊ መብራት () የዚህ የኖራቢን ኩባንያ ምርት የመጀመሪያ አምራች ነው ብጁ መስመራዊ መብራቶች የመስመራዊ መብራቶች በቢሮ ሕንፃዎች ኮሪደሮች ውስጥ ጥቅም ላይ ይውላሉ ። ، በቅንጦት እና በዘመናዊ መልክ ምክንያት እንደ ጌጣጌጥ መብራቶች እና በአጠቃላይ ከመብራት አቅራቢዎች በተጨማሪ ጥቅም ላይ ይውላሉ ። መስመራዊ መብራቶች በእነዚህ ምርቶች ዘመናዊ ብርሃን ውስጥ ብዙ ጥቅም ላይ የሚውሉት እና በጣም ተለዋዋጭ ናቸው ። መስመራዊ መብራቶች እና መስመራዊ መብራቶች አይነቶች በበርካታ ዓመታት ውስጥ መስመራዊ በሚገኙት የመብራት ዲዛይነሮች እና አርክቴክቶች እና በብዙ ልዩ ፕሮጀክቶች ላይ የቀድሞው ትውልድ የመብራት መሳሪያዎች እና የመብራት ትውልድ ከ መስመር ብርሃን ፣ መስመራዊ ጥቅም ላይ ይውላል ፣ ወዘተ., በበርካታ ቡድኖች ውስጥ መስመራዊ-ብርሃን በመጫኛ ዓይነት እና መገለጫዎች ላይ በመመርኮዝ ሰውነት ተከፋፍሏል። በጣቢያው ላይ መስመራዊ የጋራ ገበያ በተጨማሪ የቡድን ኢሜይል ፕሮግራም ነው, መስመራዊ ንጣፎችን የሚያበራ ብርሃን እና በሰውነት ሙሉ ቀለም ብጁ ቀለም ብጁ ብጁ, እና ከርቭ አንግል እርስዎ በሚፈልጉት የካርታ ቅርፅ ምክንያት ነው ሊገነባ, ሊቀርብ እና ሊመረት ይችላል. መስመራዊ መጫኛ ዓይነት * የ መስመራዊ ወለል ንጣፍ ሳያስፈልግ * አብሮ የተሰራ መስመራዊ መብራት ለመሰካት ግድግዳ ወይም የሐሰት ወለል ያንኳኳል ይጠይቃል * ቦክስ ጋር ሊስተካከል የሚችል መስመራዊ መር ፈሳሽ ወለል ለመሰካት እና ቁመት * የመቃብር መስመራዊ ብርሃን የተጫነው አብሮገነብ መሬት እና ከፍተኛው የተቀናጀ ርዝመት 6 ሜትር ብቻ ነው * አብሮ የተሰራ የመጫኛ የተጠማዘዘ መስመራዊ ብርሃን እና ሊበጅ የሚችል ንድፍ የገጽታ መስመራዊ መብራቶች ይህ የመስመራዊ መብራቶች ሞዴል በጣሪያው ወይም ግድግዳው ላይ መቆራረጥ እና ክፍተቶችን ማድረግ አያስፈልገውም እና በተለያዩ አካባቢዎች ውስጥ በሚፈለገው ማያ ገጽ ዳንኤል ላይ እንደ ወለል ተጭኗል ። ؛ ስለዚህ ይህንን የመስመር መብራቶች ሞዴል መጫን በጣም ቀላል ነው ። የጣሪያው እና የግድግዳው ምድጃ ቀድሞውኑ በሚተገበርበት አካባቢ ውስጥ መብራት እያቀዱ ከሆነ، በጣም ጥሩው አማራጭ ከግድግዳው ወይም ከጣሪያው ጋር በቀላሉ እና ከጭንቀት ነፃ የሆኑ መስመራዊ ወለል ወይም የመብራት መብራቶችን መጠቀም ነው ። እነዚህ በሰፊው ጥቅም ላይ የዋሉ መብራቶች በታገዱ የቢሮ ሕንፃዎች ጣሪያዎች ላይ እንደ አብሮገነብ መብራቶች ናቸው ። ، ሆቴሎች، የንግድ ሕንፃዎች، ኮሪደሮች ቡና ሱቆች، ምግብ ቤቶች እና ... ሊጫኑ ይችላሉ. እንደምታውቁት ፣ በጣም ታዋቂ ከሆኑት የመስመር መብራቶች ምድቦች አንዱ በመስመራዊ መብራቶች መትከል ምክንያት ነው ፣ ወለል የበለጠ ጤናማ ነው እና የግድግዳ ግንባታ እና የግድግዳ ግንባታ አያስፈልገውም ، በላዩ ላይ ያሉት መስመራዊ መብራቶች ከአካባቢዎ ማስጌጥ ጋር ለማዛመድ የወሰንኩትን ማንኛውንም ቀለም ያለዎትን አካል የማበጀት ችሎታ አላቸው ፣ ትዕዛዙን በብርሃን ውስጥ እንደ ብጁ መስመራዊ መብራት ይመዘግባሉ ። ከመብራት ሽፋን ወለል በላይ በተቀመጠው አገናኝ በኩል ማየት ይችላሉ ። የገጽታ መስመራዊ መብራቶች አብሮገነብ መስመራዊ መብራቶች በአጠቃላይ ፣ የመስመራዊ መብራቶች የተገነቡ አራት ማዕዘን መስመራዊ ቅርጽ አላቸው ዳንኤል ። ውስጡ የታገደ ወይም መደበኛ ጣሪያዎች ተጭነዋል። እነዚህን ውብ እና ተግባራዊ መብራቶች በሚመርጡበት ጊዜ ፣ አብሮ የተሰሩ ወይም ያልሆኑትን ቴሌሲሎችን መጫን ስለሚቻል ትኩረት መስጠት አለብዎት ፣ እንዲሁም በመጫን ጊዜ ችግር ውስጥ ላለመግባት، ከመግዛትዎ በፊት ለዚህ መብራት، ልኬቶች እና መጠኖች ከፍተኛ ትኩረት መስጠት አለብዎት ። ለምሳሌ ፣ በታገዱ ጣሪያዎች ውስጥ አብሮ የተሰሩ መስመራዊ መብራቶችን መጠቀም ጥሩ አማራጭ ነው ። በተራ እና በሐሰተኛ የንግድ ሕንፃዎች ጣሪያዎች ላይ እንደ ሌሎች መስመራዊ መብራቶች-ሆቴሎች - ኮሪደሮች-የቢሮ ሕንፃዎች-ምግብ ቤቶች እና ቡና ሱቆች ላይ አብሮገነብ መስመራዊ መብራቶች ። .. ጥቅም ላይ ይውላሉ. የተስተካከለ መስመራዊ ብርሃን እና የተስተካከለ የኦፕቲካል መስመር መስመራዊ መብራቶች መስመራዊ መብራቶች እንደ ወለል መስመራዊ መብራቶች، ጣሪያው ላይ መቆረጥ አያስፈልግዎትም ። መብራቶች ፣ መስመራዊ ማንጠልጠያ ፣ በቀላሉ በልዩ ማቆሚያ እርዳታ ተጭነዋል በእርግጥ ፣ ተንጠልጣይ መብራት ፣ በኤልዲ መብራቶች ፣ በሱቆች እና ባላቸው ልዩነት ፣ ይህ ልዩነት በጡባዊዎች አጠቃቀም መስመሮች ፣ ኦፕቲካል ፣ የተለያዩ አከባቢዎች ፣ መንደሩ እና ቦታው የበለጠ ዘመናዊ እና የቅንጦት ሊሆኑ ይችላሉ። የመስመራዊ መብራቶችን ለመጠቀም ብዙ ትኩረት መስጠት አለበት ምክንያቱም በዓለም አቀፍ የብርሃን ደረጃዎች ውስጥ، የአዮዲን መብራቶች ለከፍተኛ ጣሪያዎች ጥቅም ላይ ይውላሉ ። የመስመራዊ መብራቶች (አዮዲን) ከመብራት ዓይነት አንፃር ሁለት የተለያዩ ሞዴሎች አሏቸው ። ፍሎረሰንት መብራቶች ወይም ኤል 5 ኤል ጋር ጥቅም ላይ ሊውል የሚችል መስመራዊ መብራቶች ኤል እና መብራት-ነፃ መብራቶች ኤል ስለዚህ የሚወዷቸው ሰዎች እንደ ፍላጎቶችዎ እና አካባቢያዊ አካላት ከእነዚህ መብራቶች ዓይነቶች አንዱን መምረጥ ይችላሉ። መስመራዊ መብራቶች እርግጥ ነው ፣ የኤልዲ መብራቶች አጠቃቀም የበለጠ ተወዳጅ ነው ምክንያቱም የመስመር መብራቶች በዘመናዊ እና የላቀ ንድፍ ባለው መሪ የብርሃን ምንጭ መስመሩ ብርሃንን በእኩል የሚያሰራጭ እና የኃይል ፍጆታን እና ወጪዎችን የሚቆጥብ የማያቋርጥ ብርሃን ይሰጣል። በተጨማሪም የእነዚህ ምርቶች ባህሪያት አንዱ ተመልካቹን የማይረብሽ የብርጭቆ እጥረት ነው። የ መብራቶች ለተለያዩ ቦታዎች በጣም ተስማሚ አማራጭ ናቸው። መስመራዊ መብራቶችን በሚመርጡበት ጊዜ እንደ መስመራዊ መብራቶች ልኬቶች ላሉት በጣም አስፈላጊ ነጥቦች ትኩረት መስጠት አለብዎት የመጫኛ ዓይነት ስም ፣ የመስመራዊ መብራቶች ብሩህነት እና የተለያዩ ሞዴሎች የህይወት ዘመን ብዙ ትኩረት ። የቀለም አካል መስመራዊ ብርሃን የቀለም የሰውነት መስመራዊ መብራቶች በኖራቢን ድርጣቢያ ላይ የገጽታ መስመራዊ መብራቶችን እና የየንቪዝ መብራቶችን አካል ማበጀት ከሚችሉት አዳዲስ መስመራዊ መብራቶች ሞዴሎች አንዱ ነው ። የቀለም የሰውነት መስመራዊ መብራቶች ከጌጣጌጥ ገጽታ በተጨማሪ ለሚፈልጉት አካባቢዎ ጠንካራ የብርሃን ምንጭ ስለሆነ በላዩ ላይ ሊጫኑ ይችላሉ። መስመራዊ መብራት የጫማ ቀለም አካል እና ወለል ከቤትዎ ማስጌጫ ወይም ከቢሮ እና ከካፌ ምግብ ቤቶች አካባቢ ቀለም ጋር በተመሳሳይ ቀለም ሊመረቱ ይችላሉ።

21796

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AB%E1%8A%95%E1%8B%B5%20%E1%88%B0%E1%8B%8D%20%E1%8D%8D%E1%89%85%E1%88%AD%20%E1%89%A3%E1%8A%95%E1%8B%B5%20%E1%8A%A5%E1%8C%85%20%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%8B%B0%E1%88%9B%E1%8C%A8%E1%89%A5%E1%8C%A8%E1%89%A5%20%E1%8B%AB%E1%88%88%20%E1%8A%90%E1%8B%8D

ያንድ ሰው ፍቅር ባንድ እጅ እንደማጨብጨብ ያለ ነው

ያንድ ሰው ፍቅር ባንድ እጅ እንደማጨብጨብ ያለ ነው የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያንድ ሰው ፍቅር ባንድ እጅ እንደማጨብጨብ ያለ ነው የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

20716

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%88%E1%88%A8%E1%89%B1%E1%8A%95%20%E1%8B%A8%E1%89%B0%E1%89%80%E1%88%9B%20%E1%8A%90%E1%8C%8B%E1%8B%B4%20%E1%8B%8B%E1%8C%8D%20%E1%8B%A8%E1%88%98%E1%89%B3%E1%8B%8D%20%E1%88%B5%E1%8A%95%E1%8B%B4

ወረቱን የተቀማ ነጋዴ ዋግ የመታው ስንዴ

ወረቱን የተቀማ ነጋዴ ዋግ የመታው ስንዴ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ወረቱን የተቀማ ነጋዴ ዋግ የመታው ስንዴ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

22164

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B6%E1%88%AE%20%E1%88%B2%E1%89%80%E1%8C%A3%E1%8C%A5%E1%89%A7%E1%89%B5%20%E1%89%A0%E1%88%98%E1%8C%AB%E1%8A%9B%20%E1%8C%A3%E1%88%8F%E1%89%B5

ዶሮ ሲቀጣጥቧት በመጫኛ ጣሏት

ዶሮ ሲቀጣጥቧት በመጫኛ ጣሏት የአማርኛ ምሳሌ ነው። ዶሮ ሲቀጣጥቧት በመጫኛ ጣሏት የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

45625

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%B3%E1%8B%AD%E1%8A%95%E1%88%B5%E1%8A%93%20%E1%89%B4%E1%8A%AD%E1%8A%96%E1%88%8E%E1%8C%82%20%E1%88%98%E1%88%A8%E1%8C%83%20%E1%88%9B%E1%8B%95%E1%8A%A8%E1%88%8D%20%28%E1%8A%A2%E1%89%B5%E1%8B%AE%E1%8C%B5%E1%8B%AB%29

የሳይንስና ቴክኖሎጂ መረጃ ማዕከል (ኢትዮጵያ)

የሳይንስና ቴክኖሎጂ መረጃ ማዕከል (ሳ.ቴ.መ.ማ.)፣ ኢትዮጵያ የሳይንስና ቴክኖሎጂ መረጃዎችን የመሰብሰብ፣ የመምረጥ፣ የመተንተንና እሴት አክሎ የማሰራጨት ኃላፊነት የተጣለበት የመንግስት ድርጅት ነው። የአመሰራረት ታሪክ በኢትዮጵያ ውስጥ ብሔራዊ የሳይንስና ቴክኖሎጂ መረጃዎች ስብስብ ማዕከልን ለማቋቋም የመጀመሪያውን ሀሳብ የወጠነው በ1977 እ.ኤ.አ. የኢትዮጵያ የሳይንስና ቴክኖሎጂ ኮሚሽን (ኢ.ሳ.ቴ.ኮ) ነበር። ኢኒስቲቲዩቱ የተመሰረተበት ዋነኛ ዓላማ የሳይንስና ቴክኖሎጂ መረጃዎችን ለመሰብሰብ፣ ለማደራጀት እና ለማሰራጨት የሚያስፈልጉ የተለያዩ አገልግሎቶችንና መገልገያ ቁሳቁሶችን ለማቅረብ ምቹ ሁኔታን ለመፍጠር ነው። ዋና መቀመጫውን አዲስ አበባ፣ ኢትዮጵያ ልዩ ስሙ ቡልጋሪያ ማዞሪያ ያደረገው የሳይንስና ቴክኖሎጂ መረጃ ማዕከል (ሳ.ቴ.መ.ማ) በማቋቋሚያ ደንብ ቁጥር 257/2004 የሳይንስና ቴክኖሎጂ መረጃዎችን በማፈላለግ፣ በመሰብሰብ፣ በመመምረጥ፣ በማደራጀት፣ በመተንተን እና በጥናትና ምርምር እሴት ጨምሮ በማሰራጨት የሀገሪቱን የቴክኖሎጂ ሽግግር ሂደት የማፋጠን ተልዕኮን በመያዝ የተመሰረተ ነው። የማዕከሉ ስትራቴጂክ መሰረቶች የሳይንስና ቴክኖሎጂ መረጃ በመንግስትና በሕዝብ የተሰጠውን ሀገራዊ ተልዕኮ በላቀ ብቃት ለማሳካት የተልዕኮ አፈፃፀም አቅጣጫ ጠቃሚ ኮምፓሶች የሆኑት ራዕይ፣ ተልዕኮ፣ እሴቶችና ተቋማዊ ፍልስፍናዎች (ስትራቴጂክ መሰረቶች) ያስፈልጉታል። በመሆኑም የማዕከሉ ስትራቴጂክ መሰረቶች እንደሚከተለው ቀርቧል። • በ2015 ዓ.ም የኢንፎርሜሽን ማኅበረሰብ ለመፍጠር የሚያስችል የሳይንስና ቴክኖሎጂ ልዕቀት ማዕከል ተገንብቶ ማየት፤ • ቴክኖሎጂን ለልማት ለመጠቀም በሚደረግ ጥረት ዘላቂ የኢንፎርሜሽን ምንጭ መሆን፤ • የባለቤትነት ስሜት • መደመር • ተማሪነት ተቋማዊ ፍልስፍና • መረጃችን ለሀገራዊ ቴክኖሎጂ ምጥቀት፤ • ተቋማዊ ልዕቀታችን በሰው ኃይላችን፤ • እሴት በማከል እንተማለን፤ ተቋማዊ አወቃቀር ዳይሬክቶሬት • የምርምርና ትንተና ዳይሬክቶሬት • የእውቀት አስተዳደርና ስርጭት ዳይሬክቶሬት • የኢንፎርሜሽን መሰረተ ልማት ዳይሬክቶሬት የኢትዮጵያ የሳይንስ፣ ቴክኖሎጂ እና ኢኖቬሽን ፖሊሲ የኢትዮጵያ የሳይንስ፣ ቴክኖሎጂ እና ኢኖቬሽን ፖሊሲ በ2004 ዓ.ም የፀደቀ ሲሆን ሀገሪቷ ውጤታማ የሆኑ የውጭ ቴክኖሎጂዎችን ለማፈላለግ፣ ለመምረጥ፣ ለማስገባት እንዲሁም ለመጠቀም የሚያስችላትን ሀገራዊ የኢኖቬሽን ስርዓት ለመፍጠርም ያለመ ነው። የፖሊሲው ዓላማ ውጤታማ የሆኑ የውጭ ቴክኖሎጂዎችን በማፈላለግ፣ በመምረጥ እና በማስገባት በማምረቻና በአገልግሎት መስጫ ተቋማት ውስጥ የመማር፣ የማላመድ እና የመጠቀም ሀገራዊ አቅም ለመገንባት የሚያስችል የቴክኖሎጂ ሽግግር ማዕቀፍ መፍጠር ነው። የሀገሪቷን የሳይንስ፣ ቴክኖሎጂ እና ኢኖቬሽን ችግሮች ጥናትና ምርጥ ተሞክሮ ያላቸው የሌሎች ሀገራት ሁኔታ ላይ የዳሰሳ ጥናት የተካሄደ ሲሆን በዚህም መሰረት አስራ አንድ ወሳኝ የፖሊሲ ጉዳዮች ተለይተዋል። እነዚህም፡- የቴክኖሎጂ ሽግግር፣ የሰው ሀብት ልማት፣ የማምረቻና የአገልግሎት ሰጪ ተቋማት፣ ምርምር፣ የፋይናንስ ሥርዓትና ማበረታቻ ሥርዓት፣ ብሔራዊ የጥራት መሰረተ ልማት፣ የዩኒቪርሲቲዎች፣ የምርምር ተቋማት፣ የቴክኒክና ሙያ ትምህርትና ሥልጠና ተቋማትና የኢንዱስትሪ ትስስር፣ የአዕምሯዊ ንብረት ሥርዓት፣ የሳይንስና ቴክኖሎጂ መረጃ፣ የአካባቢ ልማትና ጥበቃ እንዲሁም ዓቀም አቀፍ ትብብር ናቸው። ሀገራዊው የኢኖቬሽን ሥርዓት አስተዳደር መዋቅር የፖሊሲውን አፈፃፀም ለመምራት፣ ለመደገፍ እና ለመከታተል እንዲያስችል ተዘርግቷል። የኢኖቬሽን ሥርዓቱ ዋና ዋና ተዋናዮችም፡- ሀገራዊው የሳይንስና ቴክኖሎጂ ምክር ቤት፣ የሳይንስና ቴክኖሎጂ ሚኒስቴር እና ሌሎች ሚኒስቴር መስሪያ ቤቶች እንዲሁም የኢኖቬሽን ድጋፍና የምርምር ሥርዓት ናቸው። የኢንፎርሜሽን ስርጭት የሳይንስና ቴክኖሎጂ መረጃ ማዕከል አንዱ ቁልፍ ተግባር እሴት የታከለባቸው የሳይንስና ቴክኖሎጂ መረጃዎችን ማሰራጨት ሲሆን እነዚህን መረጃዎች ለማሰራጨት ማዕከሉ የተለያዩ የማሰራጫ ስልቶችን ይጠቀማል። ከስልቶቹ መካከል የቴሌቪዥን ስርጭት፣ ድረ-ገፅ ወይም የሳይበር እና የህትመት ሚዲያን ይጠቀማል። ማዕከሉ በአማርኛ ቋንቋ የተዘጋጀ ቴክ-ሳይንስ የተሰኘ መጽሐፍን በሶስት ወር አንድ ጊዜ የሚያሳትም ሲሆን ከዚህም በተጨማሪ በሳምንት አንድ ቀን ለ30 ደቂቃ ቆይታ የሚያደርግ የቴሌቪዥን ፕሮግራም አለው። ይህ የቴሌቪዥን ፕሮግራም በኢትዮጵያ ብሮድካስቲንግ ኮርፖሬሽን (ኢ.ቢ.ሲ) የቴሌቪዥን ጣቢያ የሚሰራጭ ነው። ሌላው መረጃ የማሰራጫ ስልት የሳይበር ሚዲያ ሲሆን ማዕከሉ የራሱ የሆነ ድረ-ገፅን (/ ወይም ) ይጠቀማል። ይህ ድረ-ገፅ በየቀኑ ከዓለማችን የተሰበሰቡና እሴት የታከለባቸው የተለያዩ የሳይንስና ቴክኖሎጂ ዜናዎችን የያዘ ሲሆን በተጨማሪም የተለያዩ የምርምር ጥናቶችንና ህትመቶችን የያዘ ነው። የሳይንስና ቴክኖሎጂ አመላካቾች የሳይንስና ቴክኖሎጂ አመላካቾች ስለ ሳይንስና ቴክኖሎጂ ስርዓት፣ ዉስጣዊ መዋቅር፣ ከኢኮኖሚና ከማኅበረሰብ ጋር ስላለው ትስስር እንዲሁም ስርዓቱን የሚያስተዳድሩ አካላት፣ በውስጡ እንቅስቃሴ ለሚያደርጉ እና ስርዓቱ ተፅዕኖ ለሚያደርስባቸው አካላት ጥያቄዎችን የሚመልሱ ተያያዥነት ያላቸው መረጃዎች ናቸው። ይህ የሚያመላክተው በብሔራዊ ሳይንስ፣ ቴክኖሎጂ እና ኢኖቬሽን ስርዓት ላይ የሚመጣ ለውጥ በአምራችና አገልግሎት ሰጪ (የንግድ ተቋማት)፣ ተመራማሪዎች፣ የመንግስት ኤጀንሲዎች፣ በዘርፉ የሚሳተፉ ባለድርሻ አካላት መካከል ያለ ትስስርና ግንዛቤ ላይ ተጨባጭ ለውጥ እንደሚያመጣ ነው። የምርምርና ስርፀት ሰርቬይ ምርምርና ስርፀት አንዱ የሳይንስና ቴክኖሎጂ አመላካች ነው። ይህ አመላካች አዲስ ግኝቶችን ለመፍጠር የሚያስችሉ የዕውቀት ክምችትን እድገት፣ ከግለሰቦች የሚገኝን፣ ከባህልና ከማኅበረሰብ የሚገኝን እውቀት የሚያካትት እንዲሁም የዕውቀት ክምችትን መጠቀምን የሚያጠቃልል ነው። የመጀመሪያው ብሔራዊ የሳይንስና ቴክኖሎጂ አመላካች ዳሰሳ ጥናት በሳይንስና ቴክኖሎጂ ሚኒስቴር በ2010 እ.ኤ.አ. የተካሄደ ሲሆን በ2013 እ.ኤ.አ. ሳ.ቴ.መ.ማ ኃላፊነቱን ወስዶ ሁለተኛውን ብሔራዊ የሳይንስና ቴክኖሎጂ አመላካች ዳሰሳ ጥናት በማከናወን የጥናቱን ውጤት በ2014 እ.ኤ.አ. አውጥቷል። ዳሳሳ ጥናቱ ሀገሪቱ በምርምርና ስርፀት ላይ ያላትን ኢንቨስትመንትና የሰው ኃይል አግባብ በአራት ዘርፎች ከፋፍሎ የሚያሳይ ጥናት ነው። የመንግስት ተቋማት፣ የከፍተኛ የትምህርት ተቋማት፣ የቢዝነስ ተቋማት እና የግብረ ሰናይ ድርጅቶች ጥናቱ የዳሰሳቸው ዘርፎች ናቸው። በ2014 እ.ኤ.አ. የታተመው ጥናት በዋነኛነት ሀገሪቱ ለምርምርና ስርፀት የምታወጣው ወጪ ከሀገሪቱ አጠቃላይ የሀገር ውስጥ ምርት ምን ያህል እንደሆነ ለመጠቆም ነው። ከጥናቱም የተገኘው ውጤት እንደሚያመለክትው የምርመርና ስርፀት ወጪ የሀገሪቱን አጠቃላይ የሀገር ውስጥ ምርት 0.6 በመቶ ነው። ይህም በአፍሪካ ከአጠቃላይ የሀገር ውስጥ ምርት 1 በመቶ የሚሆነውን ወጪ ለምርምርና ስርፀት ማዋል ተብሎ የተቀመጠውን አቅጣጫ የሳተ ውጤት እንዳልሆነ ለመገንዘብ ተችሏል። በተጨማሪም በ2010 እ.ኤ.አ. ከተከናወነው ጥናት ውጤት ጋር ሲነፃፀር አመላካቹ (0.24 በመቶ) በ3 እጥፍ እድገት አሳይቷል። የኢኖቬሽን ሰርቬይ ኢትዮጵያ ከግብርና መር ኢኮኖሚ ወደ ኢንዱስትሪ መር ኢኮኖሚ ለመሸጋገርና የተጀመረውን የልማት ጎዳና ቀጣይነት ባለዉ መልኩ ለማስኬድ እውቀት መር ኢኮኖሚ ልትከተል ይገባል። በእውቀት መር ኢኮኖሚ ኢኖቬሽን ቁልፍ ሚና ይጫወታል። ይህንንም በመገንዘብ በሀገሪቱ ውስጥ ያለዉን የኢኖቬሽን ደረጃ ለመገንዘብና ተቋማት ለኢኖቬሽን እንቅስቃሴዎች የሚያወጡትን ወጪና ከተለያዩ ተቋማት ጋር እውቀትንና ክፍሎትን ለማዳበር የሚያደርጉትን ግንኙነቶች ለመረዳት እንዲሁም ዘርፉን ለማስተዳደር የሚችል ፖሊሲ ለመቅረፅ በ2007 የመጀመሪያውን የኢኖቬሽን ሰርቬይ ለማካሄድ ታቅዷል። ይህንንም እንዲያከናውን የሳይንስና ቴክኖሎጂ መረጃ ማዕከል ሙሉ ሀላፊነት ተጥሎበታል። ማዕከሉ የንግድ ተቋማትን እንደዋነኛ የጥናት ክፍል በመውሰድ በአራት ዘርፎች ላይ፣ ከዘጠኙ ክልሎችና በሁለቱ የፌደራል ከተማ መስተዳድሮች ውስጥ በናሙና የተመረጡ ተቋማት በሚያመርቷቸው ምርቶች ላይ፣ ከአመራረት ሂደት አንፃር፣ ከተቋም አስተዳደር እና ከግብይት ስርዓት አንፃር የሚያከናውኗቸው ኢኖቬሽኖች ላይ ጥናት ሊያከናውን አቅዷል። ተቋሙ ጥናቱን በሀምሌ 2006 ጀምሮ በሰኔ 2007 ዓም የሚያጠናቅቅ ሲሆን አሁን ማለትም በሚያዚያ ወር ላይ የጥናቱ 90 በመቶ ተገባዷል። የሳይንስና ቴክኖሎጂ አመላካች ተብለው ከሚጠቀሱት ውስጥ ሌላው ቢብሎሜትሪክስ ነው። ቢብሎሜትሪክስ የጥናታዊ ፅሁፍ ህትመቶችንና ማጣቀሻዎቻቸውን አህዛዊ ትንተናና ስታስቲክስን በመጠቀም የሚለካ ነው። ቢብሎሜትሪክስ ስታትስቲካዊ ትንተና በመጠቀም የማጣቀሻና የቃላት ድግግሞሽ ትንተና በማከናወን መረጃዎች አቅጣጫ ማግኘት ነው። የህትመቶችንና የማጣቀሻዎቻቸውን አህዛዊ ልኬትን በመጠቀም መለካት በመላው ዓለም ጥቅም ላይ እየዋለ ያለ አካሄድ ነው። ቢብሎሜትሪክስ የጥናቶችን አቅም ለመለካት ጥቅም ላይ ይውላል። ቢብሎሜትሪክስን የጥናቶችን አቅም ለመለካት ከሚጠቀሙ መካከል ዩኒቨርሲቲዎችና የመንግስት ላቦራቶሪዎች፣ ፖሊሲ የሚቀርፁ አካላት፣ የምርምር ዳይሬክተሮችና አስተዳደሮች፣ የመረጃ ልዩ ሙያተኞች እና ላይብረሪያኖች እንዲሁም የምርምር ባለሙያዎች ዋነኞቹ ናቸው። እስካሁን ድረስ በኢትዮጵያ የቢብሎሜትሪክስ ትንተና በሀገሪቱ የጥናት ባለሙያዎች አልተከናወነም። የሳይንስና ቴክኖሎጂ መረጃ ማዕከል በ2014 እ.ኤ.አ. የቢብሎሜትሪክስ ትነተና ለማከናወን ዕቅድ ይዟል። የአይ.ሲ.ቲ ሲስተሞች • ዌብ መሰረት ያደረገ የሰው ኃይል አውቶሜሽን ሲስተም በማዕከሉ ውስጥ የሚኖረው የሰው ኃይል አስተዳደር ስራ የተማከለና በአንድ መስኮት የሚከናወን ለማድረግ ምቹ የሆነ፣ የሰራተኞችን ማህደር በመያዝ ሰራተኞች የግል መረጃዎቻቸውን ማየትና ማስተካከል እንዲችሉ የሚረዳ ሲስተም ነው። • ዌብ መሰረት ያደረገ የእውቀት አስተዳደርና ኢለርኒንግ ሲስተም በማዕከሉ በሚገኙት ሰራተኞች ዉስጥ የሚኖርን እውቀት ተደብቆ እንዳይቀር እርስ በእርስ የመማሪያና የእውቀት መገበያያ መድረክ በመሆን የሚያገለግል ሲስተም ሲሆን ከዚህ በተጨማሪ በተለያዩ መንገዶች የተሰበሰቡ እውቀቶችን ከማዕከሉ ዉጪ ለሚገኙ ተጠቃሚዎች ለማጋራት አመቺ ስፍራ የሚፈጥር ሲስተም ነው። • የመረጃ ማነፍነፊያ ሲስተም ይህ ጎልጉል የተሰኘው የመረጃ ማነፍነፊያ () ሲሆን መንግስት ትኩረት በሰጠባቸው የሳይንስና ቴክኖሎጂ ዘርፎች መረጃዎችን ኢንዴክስ በማድረግ የተጠቃሚዎችን የመረጃ ጥማት ለማርካት የተበለፀገ ሲስተም ነው። • የብሔራዊ ሳይንስና ቴክኖሎጂ ዲጂታል ላይብረሪ ሲስተም መንግስት ትኩረት በሰጠባቸው የሳይንስና ቴክኖሎጂ መስኮች ዙሪያ የሚገኙ መጽሐፍትን ተጠቃሚዎች ባሉበት ቦታ ሆነው በኢንተርኔት እንዲያገኙ የሚያስችል ሀገራዊ ይዘት የተላበሰ ሲስተም ነው። • ዌብ መሰረት ያደረገ የአዕምሯዊ ንብረት ሲስተም በቴክኖሎጂ ሽግግሩ መንግስት ትኩረት በሰጠባቸው የትኩረት መስኮች የተሰበሰቡ የፓተንት መረጃዎች ለስራ ፈጣሪዎችና ተመራማሪዎች በሚያመችና ቀላል በሆነ ሀገራዊ ይዘትን በተላበስ መንገድ ማግኘት እንዲቻል የተበለፀገ ሲስተም ነው። • የ (ኦፕቲካል ካራክተር ሪኮግኒሽን) ሲስተም በህትመት መልክ የሚገኙ አማርኛን ጨምሮ በሌሎች ቋንቋዎች ያሉ ማንኛውም አይነት መረጃዎች ስካን ከተደረጉ በኋላ በቀላሉ በኮምፒውተር አማካኝነት መረዳትና መነበብ እንዲሁም ኤዲት መደረግ እንዲችሉ የሚያግዝ ሲስተም ነው። • የማዕከሉ ድረ-ገፅ በማዕከሉ የሚገኙትን ሳይንሳዊና ቴክኖሎጂያዊ እውቀቶችና ትኩስ የሳይንስና ቴክኖሎጂ ዜናዎችን ተደራሽ ለማድረግ ማራኪ ገፅታን ተላብሶና የተጠቃሚዎችን ፍላጎት መሰረት አድርጎ በአማርኛና እንግሊዝኛ ቋንቋ የተዘጋጀ ድረ ገፅ ነው። • የማዕከሉ የውስጥ መገናኛ ኢንተርናል ፖርታል ይህ የዉስጥ ለዉስጥ መገናኛ በማዕከሉ ዉስጥ የሚገኙ ሰራተኞች የማዕከሉን መተዳደሪያ ሕግና ደንብ፣ ፖሊሲና መመሪያዎች እንዲሁም ማስታወቂያዎች በቀላሉ እንዲያገኙ የሚያስችል፣ የማዕከሉን ወቅታዊ የስራ ሂደትና የሰራተኞች የአፈፃፀም ደረጃ የሚያሳይ ሲሆን በተጨማሪም ሰራተኞች እርስ በእርስ የሚኖራቸውን የስራ ግንኙነት በይበልጥ ለማጠናከር የሚያግዝ ሲስተም ነው። • ዌብ መሰረት ያደረገ ሲስተም ይህ አውቶሜትድ የውጤት ተኮር ምዘና ሲስተም የማዕከሉን፣ በማዕከሉ ውስጥ የሚገኙ የስራ ሂደቶችን፣ የቡድን መሪዎችና ግለሰቦች ስራዎቻቸውን የሚያቅዱበት፣ አፈፃፀማቸውን የሚመዘግቡበትና የአፈፃፀም ምዘና ሪፖርት ማግኘት የሚችሉበት ያለምንም ሰው ጣልቃ ገብነት በኮምፒውተር አማካኝነት የሚከወን የተማከለ ሲስተም ነው። ቴክኖሎጂ ትንተናና ትንበያ በሳይንስና ቴክኖሎጂ መረጃ ማዕከል ስር ከሚገኙት ዋና ዋና የስራ ሂደቶች ዉስጥ አንዱ ሲሆን በዋነኝነት ቴክኖሎጂዎችን ከማህበረ-ኢኮኖሚያዊ፣ ከባህል፣ ከዝግጁነት፣ ከአካባቢ፣ ከስጋት፣ ወደፊት ከሚያስከትሉት ተፅዕኖ እና ከሌሎች ዕይታዎች አንፃር በማየት ላይ ትኩረት ያደርጋል። የቴክኖሎጂ ትንተናና ትንበያ ስራን ለማከናወን የተለያዩ ደረጃዎች የሚታለፉ ሲሆን መረጃ ማሰባሰብ፣ መለየት፣ የቴክኖሎጂዎችን ቅድመ ትንተናና ትንበያ መረዳት እና የማጠቃለያ ሃሳብ ማስቀመጥ ከደረጃዎቹ መሀከል የሚገኙ ናቸው። ከትንተናና ትንበያ የሚገኘው መረጃ ለፖሊሲ አርቃቂዎች፣ ተመራማሪዎች፣ የፈጠራ ባለሙያዎችና ልዩ በሆኑ ሌሎች ባለድርሻ አካላት በመረጃ ምንጭነት ያገለግላል። ኢሳይንስ በእያንዳንዱ የሳይንሳዊ ጥናትና ምርምር ገፅታ ላይ ትልቅ ሚና የሚጫወት መስክ ነው። ለማንኛውም አይነት ፈር ቀዳጅ ለሆኑ ሳይንሳዊ ጥናቶችና ግኝቶች ከመጀመሪያ ፅንሰ ሃሳብ ጀምሮ የተለያዩ በስርዓት የተቀረፁ ሙከራዎችን ለማካሄድ፣ መረጃዎችን በስርዓት ለመሰብሰብ እንዲሁም ተጓዳኝ የሆኑ መረጃዎችን ለመተንተን የሚያገለግል አስቻይ መሳሪያ ነው። ማንኛውም አይነት የሳይንሳዊ ፅንሰ ሃሳብም ሆነ መላምት ፍላጎት መጠነ ሰፊ የሆነ መረጃ መሰብሰብ መቻል አለበት። ይህንንም ለማጎልበትና ለማሳካት የሚያግዙ ሲስተሞችን ባደጉ የኮምፒውቲንግ ስርዓቶች ለመደገፍ ኢሳይንስ ትልቅ አስተዋፅዖ ይኖረዋል። ኢሳይንስ ሳይንቲስቶች የስራቸውን ውጤት ለማከማቸት፣ ለማብራራት፣ ለመተንተን፣ የግንኙነት አውታራቸውን ለመዘርጋት እንዲሁም የራሳቸውን መረጃ ለሌላ ተመሳሳይ ቡድን ለማካፈል የሚያስችል አሰራርና ሂደትን በውስጡ ያዘለ ነው። የሳይንስና ቴክኖሎጂ መረጃ ማዕከል የመረጃ ማዕከል እንደ መሆኑ ኢሳይንስን ተግባራዊ ማድረጉ የመረጃ የመሰብሰብና ማሰራጨት ስራዎች በዋናነት ለማቀላጠፍ ያስችላል። እንዲሁም የመረጃ ማዕከሉ በውስጡ የምርምር ስራዎችን የሚሰራ ስለሆነ የምርምር ስራዎችን በተሻለ ጥራትና አቅም እንዲሰሩ ኢሳይንስ ከፍተኛ አስተዋፅዖ አለው። ከሳ.ቴ.መ.ማ. ጋር ተመሳሳይ የሆኑ ዓለም አቀፍ ተቋማት • የኮሪያ የሳይንስና ቴክኖሎጂ ኢንፎርሜሽን ተቋም • የቻይና ሳይንሳዊና ቴክኒካል ኢንፎርሜሽን ተቋም • የማሌዢያ የሳይንስና ቴክኖሎጂ ኢንፎርሜሽን ተቋም • የፊሊፒንስ የሳይንስና ቴክኖሎጂ ኢንፎርሜሽን ተቋም የኢትዮጵያ ድርጅቶች የኢትዮጵያ መንግሥት የመረጃና የመገናኛ ቴክኖዎሎጂ

20764

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%8D%E1%88%80%20%E1%88%98%E1%88%98%E1%88%88%E1%88%B5%20%E1%8B%88%E1%8B%B0%20%E1%88%8C%E1%88%8B%20%E1%88%9B%E1%8D%8D%E1%88%B0%E1%88%B5

ውሀ መመለስ ወደ ሌላ ማፍሰስ

ውሀ መመለስ ወደ ሌላ ማፍሰስ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ውሀ መመለስ ወደ ሌላ ማፍሰስ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

21414

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8A%A0%E1%8D%8D%20%E1%8B%88%E1%88%88%E1%88%9D%E1%89%B3%20%E1%89%A0%E1%8D%96%E1%88%8A%E1%88%B5%20%E1%8B%AD%E1%89%B3%E1%88%BB%E1%88%8D

የአፍ ወለምታ በፖሊስ ይታሻል

የአፍ ወለምታ በፖሊስ ይታሻል የአማርኛ ምሳሌ ነው። የአፍ ወለምታ በፖሊስ ይታሻል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

20769

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%8D%E1%88%80%20%E1%88%B2%E1%8C%8E%E1%8B%B5%E1%88%8D%20%E1%89%B0%E1%88%BB%E1%8C%88%E1%88%AD%20%E1%8B%B3%E1%8A%9B%20%E1%88%B2%E1%8C%88%E1%8A%9D%20%E1%89%B0%E1%8A%93%E1%8C%88%E1%88%AD

ውሀ ሲጎድል ተሻገር ዳኛ ሲገኝ ተናገር

ውሀ ሲጎድል ተሻገር ዳኛ ሲገኝ ተናገር የአማርኛ ምሳሌ ነው። ውሀ ሲጎድል ተሻገር ዳኛ ሲገኝ ተናገር የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

20511

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A5%E1%8B%AB%E1%8B%88%E1%89%81%20%E1%89%A2%E1%88%B5%E1%89%B1%20%E1%88%9D%E1%8A%95%E1%8B%B5%E1%88%AD%20%E1%8A%90%E1%8B%8D%20%E1%88%98%E1%8B%B5%E1%8A%83%E1%8A%92%E1%89%B1

እያወቁ ቢስቱ ምንድር ነው መድኃኒቱ

እያወቁ ቢስቱ ምንድር ነው መድኃኒቱ የአማርኛ ምሳሌ ነው። እያወቁ ቢስቱ ምንድር ነው መድኃኒቱ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

21722

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AB%E1%88%AB%E1%88%B5%20%E1%8A%AD%E1%8D%89%20%E1%88%98%E1%89%A0%E1%88%88%E1%89%B5%20%E1%8B%AB%E1%8B%B0%E1%8C%8B%20%E1%8A%AD%E1%8D%89%20%E1%8A%A5%E1%88%B3%E1%89%B5

ያራስ ክፉ መበለት ያደጋ ክፉ እሳት

ያራስ ክፉ መበለት ያደጋ ክፉ እሳት የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያራስ ክፉ መበለት ያደጋ ክፉ እሳት የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

44481

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A4%E1%88%AB-%E1%8A%A2%E1%88%9A%E1%89%B2

ኤራ-ኢሚቲ

ኤራ-ኢሚቲ በሱመር የኢሲን ሥርወ መንግሥት ፱ኛው ንጉሥ ነበረ (1780-1772 ዓክልበ. የነገሠ)። የሊፒት-ኤንሊል ልጅና ተከታይ ነበረ። በሱመራዊ ነገሥታት ዝርዝር ላይ ፰ ዓመታት እንደ ነገሠ ሲለን፣ ፯ ዓመት ስሞች ያህል ይታወቃሉ። 1 - «ኤራ-ኤሚቲ ንጉሥ የሆነበት ዓመት» (1780 ዓክልበ. ግ.) - «ፍትሕ የመሠረተበት ዓመት» - «ኒፑርን ወደሚገባው ሥፍራ የመለሰበት ዓመት» - «ኒፑርን ወደሚገባው ሥፍራ ከመለሰበት ዓመት በኋላ የሆነው ዓመት» - «ኪሡራን የያዘበት ዓመት» (1776 ዓክልበ. ግ.) - «የካዛሉ ግድግዳ የጠፋበት ዓመት» - «የኤራ-ኢሚቲ ከተማ ግድግዳ የሠራበት ዓመት» በተጨማሪ «የቀድሞ ነገሥታት ዜና መዋዕል» የሚባለው ጽላት ስለ ኤራ-ኢሚቲ እንዲህ ይላል፦ «ንጉሡ ኤራ-ኢሚቲ የአጸድ ጠባቂውን ኤንሊል-ባኒን እንደ (ጊዜያዊ) ምትኩ ሾመው፤ ንጉሣዊ ዘውዱንም በራሱ ላይ አጫነው። ኤራ-ኢሚቲ ትኩስ ሾርባ እየዋጠ እቤተ መንግሥት ሞተ። በዙፋኑ የተቀመጠው ኤንሊል-ባኒ አልተወውም፤ ለንጉሥነቱ ተሾመና።» ዋቢ ምንጮች የኢሲን ነገሥታት

17270

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%95%E1%8B%B5%E1%88%8D%20%E1%8C%A5%E1%8A%93%E1%89%B5

ዕድል ጥናት

የዕድል ጥናት የአንድን ወይም ከዚያ በላይ ኩነት እውን የመሆን ዕድል (መጠነ አዝማሚያ) የሚያጠና የሒሳብ ክፍል ነው። ለምሳሌ ሳንቲም በአየር ላይ ተወርውሮ መሬት ላይ ሲያርፍ "ፊት" ወይም "ግልባጭ" የመሆን ኩነት ያጋጥማል። ፊት የመሆን አዝማሚያውን የምንለካው በዕድል ጥናት ሲሆን በአጠቃላይ ሁለት ኩነቶች ስላሉ፣ ከሁለቱ አንዱ የመሆን ዕድሉ 1/2ኛ ወይም 0.5 ነው እንላለን። በአጠቃላይ መልኩ "እድል ጥናት" ማለት የአንድን ወይም ከዚያ በላይ ኩነት የመሆን አዝማሚያ እምነት ወይም እውቀት የምንገልጽበት መንገድ ነው። በአሁኑ ዘመን ዕድል ጥናት ሁለት አይነት አንድምታ ይይዛል፤ ፩ - ከድግግሞሽ አጥኒወች አንጻር፡ ዕድል ማለት አንድ ዘፈቀደ ሙከራ ተካሂዶ፣ ያ ሙከራ ሲደጋገም የአንድ ክስተት (ኩነት) በኒህ ሙከራወች ውስጥ የመደጋገም መጠን ማለት ነው። በድግግሞሽ አጥኒወች ዘንድ፣ እድል ማለት፣ ከብዙ ሙከራወች በኋላ አንድ ኩነት የሚያሳያው አንጻራዊ ድግግሞሽ መጠን ማለት ነው። ለምሳሌ ሳንቲምን ወደ ላይ በማጉናት ሙከራ ብናደርግና ይህን ሙከራ 1 ቢሊየን ጊዜ ብንደጋግመው፣ "ፊት" የማግኘቱ ድግግሞሽ ስንት ጊዜ ነው? በተመክሮ ይህ ቁጥር 500 ሚሊየን ጊዜ ቢሆን የዚህ ክስትተት አንጻራዊ መጠን እንግዲህ 500 ሚሊየን ሲካፈል ለ 1 ቢሊየን - ምለት 0.5 ነው ማለት ነው። ፪- ከባዬዢያኖች አንጻር፣ ዕድል ማለት የአንድ ግለሰብ በአንድ ዓረፍተ ነገር ላይ ያለውን እምነት መጠን የሚለካ ነው። ወይም በሌላ አባባል፣ ማስረጃ በቀረበለት ዓረፍተ ነገር ላይ አንድ ግለሰብ ያለው ቀልበኛ ዕምነት መጠን ማለት ነው። ሒሳብና ዕድል ጥናት በሒሳብ ጥናት የማናቸውም ኩነት ዕድል መጠን በ 0 ና 1 መካከል ሲሆን፣ የዚያ ኩነት ዕድል እንዲህ ሲባል በሂሳብ ይወከላል ) ። እንግዲህ አንድ ኩነት በጭራሽ ዕውን የማይሆን ሆኖ ሲገኝ ዕድሉ 0 ይሆናል ማለት ነው ፣ በርግጥም ያለምንም ጥርጥር ሆኖ ሲገኝ ደግሞ ዕድሉ 1 ነው እንላለን ማለት ነው። (የዚህ ተገላቢጦሽ ግን ሁል ጊዜ እውነት አይደለም። ለምሳሌ 0 እድል ያለው ኩነት ሁልጊዜ የማይሆን አይደለም። ዕድሉ 1 የሆነም ኩነት ሁልጊዜ የሚሆን አይደለም።) የአንድ ኩነት ተቃራኒ ኩነት (አይደለም ) ይባላል (ማለት ኩነት የማይፈጠርበት ሁኔታ ማለት ነው); የዚህ ኩነት ዕድል በዚህ መልኩ ይጻፋል ሁለት ኩነቶች እና በአንድ ሙከራ ከተፈጠሩ እድላቸው የ እና የጋራ እድል ይባላል , በሂሳብ ሲጻፍም ። ሁለት ኩነቶች እርስ በርስ የተነጣጠሉ ከሆነ እድላቸው ሲሰላ እንዲህ ነው ለምሳሌ፣ ሁለት ሳንቲሞች ቢጎኑ ፣ ሁለቱም ሳንቲሞች አንድ ላይ "ገጽ" የመሆናቸው እድል እንዲህ ይሰላል ለዚህ ምክንያቱ የአንዱ ገጽ መሆን የሌላውን ገጽ መሆን ተጽኖ አያደርግም። ሁለቱ የተነጣጠሉ ኩነቶች ናቸው። ያልተነጣጠሉና አንዱ ሌላው ላይ ጫና የሚያሳርፍ ከሆነ የሁለቱ ባንድ ላይ መከሰት የሚሰላው በምክንያታዊ እድል ነው። ከታች እናየዋለን። ወይም ኩነት ፣ ወይም ደግሞ ኩነት ወይም ሁለቱም በአንድ ሙከራ ላይ የሚፈጠሩ ከሆነ ያ ሁኔታ የ ኩነት ወይም ውህድ ይባላ፣ በሂሳብ ሲጻፍም ነው። ሁለት ኩነቶች አንዱ ሲፈጠር ሌላው እንዳይፈጠር የሚደራረጉ ከሆኑ (እርስ በርስ አግላይ)፣ የሁለቱ ቅይጥ ዕድል እንዲህ ይሰላል። ለምሳሌ፡ አንድ ዳይስ ወርውረን 1 ወይም 2 የማግኘት እድላችን ሲሰላ ነው። ምክንያቱን 1ንና 2ን አንድ ላይ አናገኝምና። ሁለት ኩነቶች እርስ በርስ አግላይ ካልሆኑ፣ የቅይጥ ዕድላቸው መጠን እንዲህ ይሰላል ለምሳሌ፡ ከአንድ የካርታ ዴክ ላይ ልብ ወይም ፊት የተሳለባቸው ካርታወች () ወይም ሁለቱንም የሆነ ካርታ የማግኘት እድላችን እንዲህ ሲል ይሰላል , ለዚህ ምክንያቱ አንድ ካርታ ዴክ 52 ካርታወችን ሲይዝ ከነዚህ ውስጥ 13 ልብ፣ 12 ደግሞ የፊት ካርታወች፣ 3ቱ ደግሞ ሁለቱን የሆኑ ናቸው። እዚህ ላይ መስተዋል ያለበት ሁለቱንም የሆኑት 3ቱ፣ ከ "13 ቱ ልቦችና " ከ "12ቱ የፊት ካርታዎች" ጋር ሁለት ጊዜ ስለተቆጠሩና አንድ ጊዜ ብቻ መቆጠር ስላለባቸው አንድ ጊዜ ተቀንሰዋል። ምክንያታዊ ዕድል የምንለው አንድ ኩነት . ከተፈጠረ በኋላ ሌላ ኩነት የመፈጠር እድል መጠንን ነው። ይህ በሂሳብ ሲጻፍ ), ሲነበብም " ከሆነ በኋላ የመሆን እድሉ"። በሒሳብ ሲተረጎም እንግዲህ *ለእርስ በርስ ተጋላይ (አግላይ) ኩነቶች ** ለተነጣጣይ ኩነቶች ዕድል ጥናት

21750

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AB%E1%89%A3%E1%89%B5%20%E1%88%9D%E1%88%AD%E1%89%83%E1%89%B5%20%E1%8A%A0%E1%8B%AB%E1%88%B5%E1%8C%88%E1%89%A3%E1%88%9D%20%E1%8C%A5%E1%89%83%E1%89%B5

ያባት ምርቃት አያስገባም ጥቃት

ያባት ምርቃት አያስገባም ጥቃት የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያባት ምርቃት አያስገባም ጥቃት የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

22299

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%AD%E1%88%A8%E1%88%9D%E1%89%B5%E1%8A%93%20%E1%89%A0%E1%8C%8B%20%E1%89%86%E1%88%8B%E1%8A%93%20%E1%8B%B0%E1%8C%8B

ክረምትና በጋ ቆላና ደጋ

ክረምትና በጋ ቆላና ደጋ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ክረምትና በጋ ቆላና ደጋ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

21985

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B0%E1%8C%89%20%E1%8A%90%E1%8C%88%E1%88%AD%20%E1%88%B3%E1%8B%AB%E1%88%8D%E1%89%85%20%E1%8A%AD%E1%8D%89%20%E1%88%98%E1%8A%93%E1%8C%88%E1%88%AD

ደጉ ነገር ሳያልቅ ክፉ መናገር

ደጉ ነገር ሳያልቅ ክፉ መናገር የአማርኛ ምሳሌ ነው። ደጉ ነገር ሳያልቅ ክፉ መናገር የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

22188

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B6%E1%88%AE%20%E1%8A%A8%E1%8C%AE%E1%8A%B8%20%E1%8B%A8%E1%88%88%E1%88%9D%20%E1%88%8C%E1%88%8A%E1%89%B5%20%E1%8A%A8%E1%89%A1%E1%88%84%20%E1%8B%88%E1%8B%B2%E1%8B%AB%20%E1%8B%A8%E1%88%88%E1%88%9D%20%E1%8A%AD%E1%88%A8%E1%88%9D%E1%89%B5

ዶሮ ከጮኸ የለም ሌሊት ከቡሄ ወዲያ የለም ክረምት

ዶሮ ከጮኸ የለም ሌሊት ከቡሄ ወዲያ የለም ክረምት የአማርኛ ምሳሌ ነው። ዶሮ ከጮኸ የለም ሌሊት ከቡሄ ወዲያ የለም ክረምት የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

45786

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%89%B1%E1%88%9B%E1%88%8D%20%E1%8B%9C%E1%8A%93%20%E1%88%98%E1%8B%8B%E1%8B%95%E1%88%8D

የቱማል ዜና መዋዕል

የቱማል ዜና መዋዕል ወይም የቱማል ጽሑፍ ለሱመር ጥንታዊ ዘመን ታሪካዊ ምንጭ ነው። በኩኔይፎርም ጽሕፈት በሱመርኛ ተጽፎ መጀመርያው ክፍል ተገኝቶ በ1906 ዓ.ም. በትርጉም ታተመ። የተረፈው ክፍል በ1947 ዓም ተገኘ። ጽሑፉ በኒፑር ከተማ የተገኘው የሱመር ዋነኛ ቤተ መቅደስ ወይም «ቱማል» ታሪክ ይናገራል። የቱማል መቅደስ በኪሽ ንጉሥ ኤንመባራገሲ (2384 ዓክልበ. ግ.) እንደ ተመሠረተ ይላል። ከዚያ በልጁ አጋ ዘመን (2383-2375 ዓክልበ. ግ.) መቅደሱ ተለማ፤ ከዚያም ለመጀመርያው ጊዜ መቅደሱ በፍርስራሽ ወደቀ። ከዚያ የኡር ንጉሥ መስ-አኔ-ፓዳ (2345-2314 ዓክልበ. ግ.) ቱማሉን እንዳሳደሰው ሲለን ቀደም ተከተሉ ከጊልጋመሽ በኋላ ስለ ሆነ ጊልጋመሽን እዚህ ዘልሎ ይመስላል። በመስ-አኔ-ፓዳ ልጅ መስኪአጝ-ኑና ዘመን (2314-2310 ዓክልበ. ግ.) ቱማሉ እንደ ተለማ፣ በኋላም ለ፪ኛ ጊዜ በፍርስራሽ እንደ ወደቀ ይላል። ከዚያ በኡሩክ ንጉሥ ጊልጋመሽ (2382-2350 ዓክልበ. ግ.) እና በልጁ ኡር-ኑንጋል (2350-2345 ዓክልበ. ግ.) ዘመናት ቱማሉ ታድሶ እንደ ተለማ ይለናል። ይህ ግን ከመስ-አኔፓዳ አስቀድሞ መጠቀስ ይገባ ነበር። (እንዲሁም በአንዱ ቅጂ ቀደም-ተከተሉ ትክክለኛ ነው) ከዚያም መቅደሱ እንደገና በፍርስራሽ እንደ ወደቀ ይለናል። ከዚያ በኡር ንጉሥ ናኒ (2187-2182 ዓክልበ. ግ.) እና በልጁ መስኪአጝ-ናና (2182-2152 ዓክልበ. ግ.) ዘመናት ቱማሉ ታድሶ እንደ ተለማ ይላል፤ በኋላ መቅደሱ ለ፬ኛ ጊዘ በፍርስራሽ ወደቀ። ከዚያ በኡር ንጉሥ ኡር-ናሙ (1984-1966 ዓክልበ. ግ.) እና በልጁ ሹልጊ (1966-1918 ዓክልበ. ግ.) ዘመናት ቱማሉ ታድሶ እንደ ተለማ ሲለን በኋላ መቅደሱ ለ፭ኛ ጊዘ በፍርስራሽ ወደቀ። ከዚያ ከኡር ንጉሥ ሹ-ሲን (1909-1901 ዓክልበ. ግ.) እስከ ኢሲን ንጉሥ እሽቢ-ኤራ ዘመን (1878-1872 ዓክልበ. ግ.) ድረስ፣ ቱማሉ ታድሶ ተለማ። ጽሑፉ እራሱ በእሽቢ-ኤራ ዘመን ስለ ተቀረጸ ከዚያ በኋላ መረጃ የለውም። ዋቢ ምንጭ ዜና መዋዕል

50106

https://am.wikipedia.org/wiki/13%E1%8A%9B%E1%8B%8D%20%E1%88%A5%E1%88%AD%E1%8B%88%20%E1%88%98%E1%8A%95%E1%8C%8D%E1%88%A5%E1%89%B5

13ኛው ሥርወ መንግሥት

13ኛው ሥርወ መንግሥት በጥንታዊ ግብጽ የግብጽ ሁለተኛ ማዕከለኛ ዘመን ከ1819 እስከ 1646 ዓክልበ. ድረስ የቆየ ሥርወ መንግሥት ነው። 13ኛው ሥርወ መንግሥት በቀጥታ ከመካከለኛው መንግስት (12ኛው ሥርወ መንግሥት) ተቀጠለ፤ መጀመራው ፈርዖኑም የ4 አመነምሃት ልጅ እንደ ሆነ ይታመናል። የግብጽ ታሪክ አዋቂ ኪም ራይሆልት እንደ ጻፈው፣ አዲስ ሥርወ መንግሥት መቆጠሩ (በማኔቶን አቆጣጠር) በስሜኑ ግብጽ ወይም ገሤም 14ኛው ሥርወ መንግሥት ተነስቶ ሀገሩ ስለ ተከፋፈለ ይመስላል፤ ይህም የሆነው በንግሥት ሶበክነፈሩ ዘመን ውስጥ እንደ ጀመረ ብሎ ያስባል። ስለዚህ ከሜምፎስ በስሜን እስከ 2ኛው ፏፏቴ ድረስ ገዝቶ ነበር። በጊዜ ላይ የሥርወ መንግሥቱ ኃይል ደከመ፤ ሂክሶስም (15ኛው ሥርወ መንግሥት) ከወረሩ በኋላ ከጤቤስ ብቻ ይገዙ ጀመር። በ1646 ዓክልበ. ሂክሶስ መምፎስን ያዙ፤ አቢዶስም ከጤቤስ ነጻ ወጥቶ የራሱን የአቢዶስ ሥርወ መንግሥት መሠረተ፤ ስለዚህ ግዛቱ እንደገና ተከፋፍሎ መሪዎቹ ከዚያ በሚከተለው 16ኛው ሥርወ መንግሥት ይቆጠራሉ። ይህ ቅደም-ተከተል በተለይ እንደ አቶ ራይሆልት አስተሳሰብ ነው። ሰኸምሬ ኹታዊ 1 ሶበክሆተፕ 1819-1816 ዓክልበ. ግድም ሰኸምካሬ ሶንበፍ 1816-1812 ዓክልበ. ግድም ነሪካሬ 1812-1811 ዓክልበ. ግድም ሰኸምካሬ 5 አመነምሃት 1811-1808 ዓክልበ. ግድም አመኒ ቀማው 1808-1806 ዓክልበ. ግድም ሆተፒብሬ 1806-1803 ዓክልበ. ግድም ዩፍኒ 1803 ዓክልበ. ግድም 6 አመነምሃት 1803-1800 ዓክልበ. ግድም ሰመንካሬ ነብኑኒ 1800-1798 ዓክልበ. ግድም ሰኸተፒብሬ 1798-1796 ዓክልበ. ግድም ሰዋጅካሬ 1796 ዓክልበ. ግድም ነጀሚብሬ 1796 ዓክልበ. ግድም በሚከተለው ዘመን 8 ፈርዖኖች ቢገዙም፣ ጠቅላይ ሚኒስትሩ ወይም ጨቲ የሆነው ሰው አንኹ ዕውነተኛው ባለሥልጣን ይመስላል። ኻአንኽሬ ሶበክሆተፕ 1795-1791ዓክልበ. ግድም ረንሰነብ 1791 ዓክልበ. ግድም ሆር አዊብሬ 1791-1783 ዓክልበ. ግድም ሰኸምሬኹታዊ ኻውባው 1783-1781 ዓክልበ. ግድም ጀድኸፐረው 1781 ዓክልበ. ግድም ሰጀፋካሬ 1781-1776 ዓክልበ. ግድም ኹታዊሬ ወጋፍ 1776-1774 ዓክልበ. ግድም ኡሰርካሬ ኸንጀር 1774-1766 ዓክልበ. ግድም - ስሙ ማለት በሴማዊ ቋንቋ «እሪያ» (ሕንዚር) እንደ ሆነ ይታመናል። ስመንኽካሬ ኢሚረመሻው 1766-1754 ዓክልበ. ግድም ሰኸተፕካሬ አንተፍ 1754-1744 ዓክልበ. ግድም ሴት መሪብሬ 1744-1741 ዓክልበ. ግድም 3 ሶበክሆተፕ 1741-1702 ዓክልበ. ግድም - የጌሤም መንግሥት አስጨረሰ፣ «ሲፓራ» የተባለች ባርያ በባርዮች ዝርያ ላይ ስለ ተገኘች በአንዳንድ ዘንድ በሙሴ ልደት ጊዜ የገዛው የጭቆናው ፈርዖን መሆኑ ታስቧል። 1 ነፈርሆተፕ 1702-1690 ዓክልበ. ግድም ካነፈሬ 4 ሶበክሆተፕ 1690-1684 ዓክልበ. ግድም መርሆተፕሬ 5 ሶበክሆተፕ 1684-1680 ዓክልበ. ግድም ኻውተፕሬ 6 ሶበክሆተፕ 1680-1676 ዓክልበ. ግድም ዋሂብሬ ኢቢያው 1676-1665 ዓክልበ. ግድም መርነፈሬ አይ 1665-1661 ዓክልበ. ግድም፤ ከዚህ በኋላ ያሉት ከጤቤስ ውጭ አልገዙም። ጸሃፊዋ ዳፍና በን ቶር እንደምታምን፣ ይህ የሆነው ሂክሶስ ያንጊዜ ከከነዓን ስለ ወረሩ ነው። ከመርነፈሬ አይ ቀጥሎ የግብጽ ሥራዊት ኃይል እጅግ ደክሞ ነበር ማለት ነው። መርሆተፕሬ ኢኒ 1661-1659 ዓክልበ. ግድም ሰዋጅተው 1659-1656 ዓክልበ. ግድም መርሰኸምሬ 1656-1653 ዓክልበ. ግድም ሰውጅካሬ ሆሪ 1653-1648 ዓክልበ. ግድም 7 ሶበክሆተፕ 1648-1646 ዓክልበ. ግድም መርኸፐሬ 1646 ዓክልበ. ግድም ሰኸቀንሬ 1646 ዓክልበ. ግድም ዋቢ መጻሕፍት ጥንታዊ ግብጽ የሁለተኛው ጨለማ ዘመን ፈርዖኖች

20883

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%9B%E1%8D%8E%E1%89%BD%20%E1%89%A2%E1%8C%A0%E1%8D%89%20%E1%89%81%E1%8C%A5%E1%89%8B%E1%8C%A6%E1%89%BD%20%E1%89%B0%E1%88%B0%E1%88%88%E1%8D%89

ዛፎች ቢጠፉ ቁጥቋጦች ተሰለፉ

ዛፎች ቢጠፉ ቁጥቋጦች ተሰለፉ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ዛፎች ቢጠፉ ቁጥቋጦች ተሰለፉ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

22085

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B5%E1%88%80%20%E1%89%A2%E1%8A%93%E1%8C%88%E1%88%AD%20%E1%8A%A0%E1%8B%AB%E1%8B%B0%E1%88%9D%E1%89%85%20%E1%89%A2%E1%8C%A8%E1%89%A5%E1%8C%A5%20%E1%8A%A0%E1%8B%AB%E1%8C%A0%E1%89%A5%E1%89%85

ድሀ ቢናገር አያደምቅ ቢጨብጥ አያጠብቅ

ድሀ ቢናገር አያደምቅ ቢጨብጥ አያጠብቅ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ድሀ ቢናገር አያደምቅ ቢጨብጥ አያጠብቅ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

1499

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%9A%E1%88%B5%E1%89%B6%E1%89%BD%20%E1%89%A0%E1%8A%96%E1%88%85%20%E1%88%98%E1%88%AD%E1%8A%A8%E1%89%A5%20%E1%88%8B%E1%8B%AD

ሚስቶች በኖህ መርከብ ላይ

ከማየ አይህ በፊት በነበሩ ዕለታት ስለ ኖሩ በኖህ መርከብ ላይ ስለ ተገኙ ስለ አራቱ ሴቶች ኦሪት ዘፍጥረት ምንም እንኳን ዝም ቢል፣ ከሌላ ምንጭ ስለነዚሁ ሴቶችና በተለይ ስለ ስሞቻቸው የተገኘው አፈ ታሪክ በርካታ ነው። በጥንታውያን እምነት ዘንድ፣ የሴም፣ የካምና የያፌት ሚስቶች ዕጅግ የረዘማቸው ዕድሜ ሲኖራቸው ከመጠን ይልቅ ለብዙ መቶ ዓመታት ኑረው ለያንዳንዱ ትውልድ ትንቢት እየተናገሩ ኖሩ። እነኚህ ሲቢሎች ተብለው ለግሪኮች ለሮማውያንም እንደ ቅዱሳን መጻሕፍት የተቆጠሩት የሲቢሊን መጻሕፍት ደራሲዎች እንደ ነበሩ ታመነ። የሮማውያን ቅጂ በ397 ዓ.ም. አካባቢ በእሳት ተቃጥ ዛሬ የሚታወቁ የሲቢሊን ራዕዮች የተባሉት ሰነዶች ኦሪጂናል መሆናቸው ለምሁሮች አይመስላቸውም። ከመጀመርያ ሲቡሎች በኋላ ሌሎች ሲቢሎች እንደ ተከተሉ ለንግሮቹም እንደ ጨመሩ ይታስባል። በመጽሐፈ ኩፋሌ የሴም፣ የካምና የያፌት ሚስቶች እንዲሁ ተብለው ይሰየማሉ፤ የሴም ሚስት፣ ሰደቀተልባብ የካም ሚስት፣ አኤልታማኡክ (ወይም በሌላ ትርጉም ናኤልታማኡክ) የያፌት ሚስት፣ አዶታነሌስ (ወይም በሌላ ትርጉም አዳታነሥስ) ናቸው። ከዚህ በላይ ሦስቱ የኖህ ልጆች ከጥቂት ዓመት በኋላ ከአራራት ሠፈር በየአቅጣጫው ሂደው ለሰው ልጆች ሁሉ እናቶቻቸው ለሆኑት ለሚስቶቻቸው ስሞች የተባሉ 3 መንደሮች እንደ መሠረቱ ይታረካል። በኋላ ዘመን የክርስቲያን ጸሓፊ ቅዱስ አቡሊድስ (227 ዓ.ም. የሞቱ) በጽርዕ ታርጉም ዘንድ ለዚህ ተመሳሳይ የሆነ ታሪክ መዘገቡ። ነገር ግን እዚህ የሴምና የካም ሚስቶች ስሞች እንዳለዋወጡ ይመስላል። እሱ እንዲሁ፦ «የኖህ ልጆች ሚስቶች ስሞች አንዲሁ ናቸው፤ የሴም ሚስት፣ ናሐላጥ ማሕኑቅ፤ የካምም ሚስት፣ ዘድቃጥ ናቡ፣ የያፈትም ሚስት አራጥቃ ይባላሉ» ብሎ ጻፈ። ጆን ጊል (1697-1771 እ.ኤ.አ.) በመጽሓፍ ቅዱስ ነክ አስተያይቶቹ ስለ አንድ የዓረብ አፈ ታሪክ የጻፈው እንዲሁ ነው፤ «የሴም ሚስት ስም ዛልበጥ ወይም ዛሊጥ ወይም ሳሊት ሲሆን፣ የካምም ደግሞ ናሓላጥ ተባለች፣ የያፌትም ደግሞ አረሢሢያ ተባለች። ኪታብ አል-ማጋል የተባለው ጥንታዊ አረብኛ መጽሐፍ (ከ'ቄሌምንጦስ መጻሕፍት' መሃል)፣ በጽርዕ የተጻፈው መጽሐፍ የመዝገቦች ዋሻ (350 ዓ.ም. ገዳማ) እና የእስክንድርያ ግሪክ ኦርቶዶክስ አቡነ ዩቲኪዮስ (920 ዓ.ም. ገደማ) ሁሉ ሲስማሙ የኖህን ሚስት ሃይኬል ይሏታል፤ እርስዋም የናሙስ ልጅ፣ ናሙስም የሄኖክ ሴት ልጅ፣ ይህም ሄኖክ የማቱሳላ ወንድም እንደ ነበሩ ይላሉ። ኪታብ አል-ማጋል ደግሞ የሴም ሚስት የናሲህ ልጅ ልያ ብሎ ይሰይማታል። የሳላሚስ አጲፋንዮስ የጻፈው ፓናሪዮን ደግሞ የኖህ ሚስት ባርጤኖስ ይላታል። በ5ኛ ክፍለ ዘመን አካባቢ በግዕዝ የተሠራው መጽሐፈ አዳምና ሕይዋን ግን የኖህ ሚስት ሃይካል ሲጠራት ይቺ የአባራዝ ልጅ፣ አባራዝም የሄኖስ ልጆች ሴት ልጅ ናት ይላል። አንዳንድ ጸሐፊ ስለዚህ የአጲፋንዮስ 'ባርጤኖስ' ማለት ከእብራይስጥ 'ባጥ-ኤኖስ' መሆኑን አጠቁሟል።. በ'ሲቢሊን ራዕዮች' ዘንድ፣ ከሲቢሎቹ የአንዲቱ ስም ለዛልበጥ ተመሳሳይ ነበረ፤ እሷም የ«ባቢሎን ሲቢል» ሳምበጥ ነበረች። ከጥፋት ውሃ 900 አመት በኋላ ወደ ግሪክ አገር ሄዳ የንግሮች ጽሑፍ እንደ ጀመረች ብላ ጻፈች። ከዚያ በላይ የጻፈችው ጽሁፍ ከማየ አይህ አስቀድሞ የነበሩ የቤተሠቧ ስሞች ይታርካል። እነሱም አባቷ ግኖስቲስ፣ እናቷ ኪርኬ፤ እህቷም ዒሲስ ናቸው። በሌሎች ጥንታዊ ምንጮች ደግሞ ሳባ የምትባል ሲቡል ኖረች። በ15ኛ ክፍለ ዘመን አውሮፓዊ መነኩሴ አኒዮ ዳ ቪተርቦ ዘንድ፣ ከለዳዊው ቤሮሶስ (280 ዓክልበ ያህል የጻፈ) የልጆቹ ሚስቶች ፓንዶራ፣ ኖኤላ፣ ኖኤግላ የኖህም ሚስት ቲቴያ ተብለው እንደ ተሰየሙ ብለው ነበር። ነገር ግን ይህ አኒዮ ዛሬ አታላይ ጸሐፊ እንደ ነበር ይታመናል ። በአይርላንድ አፈ ታሪክ ስለ ሦስቱ ልጆችና ስለ ሚስቶቻቸው የሚተረተው ብዙ አለ። በዚሁ ምንጭ ሚስቶቹ ኦላ፣ ኦሊቫ፣ ኦሊቫኒ ይባላሉ። እነኚህም ስሞች የተወሰዱ ኮዴክስ ጁኒየስ ከተባለው ጥንታዊ (700 ዓ.ም.) እንግሊዝ ብራና ጥቅል ይመስላል። ይኸው ጽሕፈት እንደ ረጅም ግጥም ሆኖ በገጣሚው በካድሞን እንደተጻፈ ይታሥባል። እዚህ ደግሞ የኖህ ሚስት ፔርኮባ ትባላለች። የሀንጋሪ አፈ ታሪክ ደግሞ ስለ ያፌትና ኤነሕ ስለ ተባለችው ስለ ሚስቱ አንዳንድ ተረት አለበት። ይህ መረጃ የሚገኘው የአንጾኪያ ጳጳስ ሲጊልበርት ከተጻፉት ዜና መዋዕል እንደ ሆነ ይባላል። በደቡብ ኢራቅ በሚኖሩት በጥንታዊ ማንዳያውያን ሐይማኖት ተከታዮች መጻሕፍት ዘንድ፤ የኖህ ሚስት ኑራይታ ወይም አኑራይጣ ተባለች። በግብጽ 1-3 ክፍለ ዘመናት ዓ.ም. የተገኘው ግኖስቲክ ሃይማኖት መጻሕፍት ዘንድ የኖህ ሚስት ኖሬያ ስትሆን መጽሐፈ ኖሬያ የሚባል ጽሕፈት ነበራቸው። አይሁዳዊ ሚድራሽ 'ራባ' እና በ11ኛ ክፍለ-ዘመን የኖረው አይሁድ ጸሐፊ ራሺ እንዳለው የኖህ ሚስት የላሜህ ሴት ልጅና የቱባልቃይን እኅት ናዕማህ ነበረች። እንዲሁም ከ1618 ዓ.ም. ብቻ በሚታወቀው ሚድራሽ «ያሻር መጽሐፍ»፣ የኖህ ሚስት ስም የሄኖክ ልጅ ናዕማህ ተባለች። ነገር ግን፤ ጥንታዊ መጽሀፈ ኩፋሌ ስምዋ አምዛራ ተብሎ ይሰጣል። «ናዕማህ» የሚለው የካም ሚስት ስም ለኖህ ሚስት ስም በአይሁድ ልማድ እንደ ተሳተ ጆን ጊል ሐሳቡን አቅርቧል። በሮዚክሩስ («የጽጌ ረዳ መስቀል ወንድማማችነት»፤ ምስጢራዊ ማኅበር) ጽሕፈት ኮምት ደ ጋባሊስ (1672 ዓ.ም.) ዘንድ፣ የኖህ ሚስት ስም ቨስታ ትባላለች። በመጨረሻም፣ በዩናይትድ ስቴትስ በሚገኘው በሞርሞን ሃይማኖት ('የየሱስ ክርስቶች መጨረሻ ዘመን ቅዱሳን') መጻሕፍት ዘንድ፣ የካም ሚስት ስም ኢጅፕተስ ነበረ። መጽሐፍ ቅዱስ አፈ ታሪክ

21135

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%9A%E1%8C%A0%E1%8C%89%E1%89%A0%E1%89%B5%20%E1%8C%88%E1%8B%B0%E1%88%8D%20%E1%8B%A8%E1%88%9A%E1%8A%95%E1%8C%A0%E1%88%88%E1%8C%A0%E1%88%89%E1%89%A0%E1%89%B5%20%E1%89%85%E1%8C%A0%E1%88%8D

የሚጠጉበት ገደል የሚንጠለጠሉበት ቅጠል

የሚጠጉበት ገደል የሚንጠለጠሉበት ቅጠል የአማርኛ ምሳሌ ነው። የሚጠጉበት ገደል የሚንጠለጠሉበት ቅጠል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

44500

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%B2%E1%8A%95-%E1%8A%A4%E1%88%AA%E1%89%A3%E1%88%9D

ሲን-ኤሪባም

ሲን-ኤሪባም ከ1753 እስከ 1751 ዓክልበ. ድረስ (ኡልትራ አጭር) የላርሳ ፮ኛ ንጉሥ ነበረ። የሲን-ኢዲናም ተከታይ ነበር። የአባቱ ስም አይታወቅም። ለዘመኑ ፪ ዓመታት የዓመት ስሞች ታውቀዋል። እነርሱም፦ 1753 ዓክልበ. ግ. - «ሲን-ኤሪባም ንጉሥ የሆነበት አመት» 1752 ዓክልበ. ግ. - «ታላቅ የመዳብ ሐውልት ወደ ቤተ መቅደስ ያመጣበት ዓመት» 1751 ዓክልበ. ግ. - «ሲን-ኢቂሻም ንጉሥ የሆነበት ዓመት» ሲን-ኤሪባም በኒፑር ላይ የላርሳ ሥልጣን አስቀጠለ። የሲን-ኤሪባም ተከታይ ልጁ ሲን-ኢቂሻም ነበረ። የውጭ መያያዣ የሲን-ኤሪባም ዓመት ስሞች የላርሳ ንገሥታት የላርሳ ነገሥታት

20550

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A5%E1%8C%81%E1%8A%95%20%E1%89%A0%E1%88%B0%E1%8A%95%E1%88%B0%E1%88%88%E1%89%B5%20%E1%8A%A5%E1%8C%8D%E1%88%A9%E1%8A%95%20%E1%89%A0%E1%89%A5%E1%88%A8%E1%89%B5

እጁን በሰንሰለት እግሩን በብረት

እጁን በሰንሰለት እግሩን በብረት የአማርኛ ምሳሌ ነው። እጁን በሰንሰለት እግሩን በብረት የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

21146

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%9B%E1%89%B3%20%E1%88%9B%E1%89%B3%20%E1%8C%AD%E1%88%9D%E1%89%B5%20%E1%8B%AD%E1%88%A8%E1%89%B3

የማታ ማታ ጭምት ይረታ

የማታ ማታ ጭምት ይረታ የአማርኛ ምሳሌ ነው። የማታ ማታ ጭምት ይረታ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

21747

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AB%E1%89%A3%E1%89%B5%20%E1%88%8D%E1%8C%85%20%E1%8B%A8%E1%88%9B%E1%8B%B5%E1%8C%8B%20%E1%8B%B6%E1%88%AE%20%E1%8A%A0%E1%8A%95%E1%8B%B5%20%E1%8A%90%E1%8B%8D

ያባት ልጅ የማድጋ ዶሮ አንድ ነው

ያባት ልጅ የማድጋ ዶሮ አንድ ነው የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያባት ልጅ የማድጋ ዶሮ አንድ ነው የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

21178

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%9B%E1%8B%AB%E1%8B%B5%E1%8C%8D%20%E1%88%8D%E1%8C%85%20%E1%89%85%E1%8B%98%E1%8A%95%20%E1%8B%AD%E1%89%A0%E1%8B%9B%E1%8B%8B%E1%88%8D%20%E1%8B%A8%E1%88%9B%E1%8B%AB%E1%8C%A0%E1%8C%8D%E1%89%A5%20%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%8C%80%E1%88%AB%20%E1%8A%A8%E1%88%9D%E1%8C%A3%E1%8B%B1%20%E1%8B%AB%E1%88%B5%E1%89%B3%E1%8B%8D%E1%89%83%E1%88%8D

የማያድግ ልጅ ቅዘን ይበዛዋል የማያጠግብ እንጀራ ከምጣዱ ያስታውቃል

የማያድግ ልጅ ቅዘን ይበዛዋል የማያጠግብ እንጀራ ከምጣዱ ያስታውቃል የአማርኛ ምሳሌ ነው። የማያድግ ልጅ ቅዘን ይበዛዋል የማያጠግብ እንጀራ ከምጣዱ ያስታውቃል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

20787

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%8D%E1%88%80%E1%8A%95%20%E1%88%9D%E1%8A%95%20%E1%8B%AB%E1%88%B5%E1%8C%AE%E1%8A%B8%E1%8B%8B%E1%88%8D%20%E1%8B%B5%E1%8A%95%E1%8C%8B%E1%8B%AD

ውሀን ምን ያስጮኸዋል ድንጋይ

ውሀን ምን ያስጮኸዋል ድንጋይ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ውሀን ምን ያስጮኸዋል ድንጋይ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

20530

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A5%E1%8B%B3%E1%8B%8D%E1%8A%95%20%E1%8A%A8%E1%8D%8D%E1%88%8E%20%E1%8B%A8%E1%8A%A8%E1%89%B0%E1%89%B0%20%E1%8C%8C%E1%89%B3%E1%8B%8D%E1%8A%95%20%E1%8B%A8%E1%89%B0%E1%88%B0%E1%8A%93%E1%89%A0%E1%89%B0

እዳውን ከፍሎ የከተተ ጌታውን የተሰናበተ

እዳውን ከፍሎ የከተተ ጌታውን የተሰናበተ የአማርኛ ምሳሌ ነው። እዳውን ከፍሎ የከተተ ጌታውን የተሰናበተ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

20967

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%88%E1%88%98%E1%8A%90%20%E1%8B%AB%E1%8C%88%E1%8A%9B%E1%88%8D%20%E1%8B%A8%E1%8A%90%E1%8C%88%E1%8B%B0%20%E1%8B%AB%E1%89%B0%E1%88%AD%E1%8D%8B%E1%88%8D

የለመነ ያገኛል የነገደ ያተርፋል

የለመነ ያገኛል የነገደ ያተርፋል የአማርኛ ምሳሌ ነው። የለመነ ያገኛል የነገደ ያተርፋል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

22285

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%AB%E1%88%8D%E1%8B%B0%E1%8D%88%E1%88%A8%E1%88%B0%20%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%8C%A0%E1%88%AB%E1%88%9D%20%E1%8A%AB%E1%88%8D%E1%8C%A0%E1%88%AB%20%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%8C%A0%E1%8C%A3%E1%88%9D

ካልደፈረሰ አይጠራም ካልጠራ አይጠጣም

ካልደፈረሰ አይጠራም ካልጠራ አይጠጣም የአማርኛ ምሳሌ ነው። ካልደፈረሰ አይጠራም ካልጠራ አይጠጣም የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

20683

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A8%E1%8A%93%E1%89%B5%E1%8B%8B%20%E1%88%8D%E1%8C%85%E1%8B%8B%20%E1%89%B5%E1%89%A5%E1%88%B5%20%E1%89%A3%E1%89%84%E1%88%8B%20%E1%8A%A0%E1%88%AE%E1%89%A3%E1%89%B5%20%E1%8A%A5%E1%8C%85%E1%8B%8B%E1%8A%95%20%E1%89%B5%E1%88%8D%E1%88%B5

ከናትዋ ልጅዋ ትብስ ባቄላ አሮባት እጅዋን ትልስ

ከናትዋ ልጅዋ ትብስ ባቄላ አሮባት እጅዋን ትልስ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ከናትዋ ልጅዋ ትብስ ባቄላ አሮባት እጅዋን ትልስ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

18217

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%8A%E1%8D%92%E1%89%B5-%E1%8A%A5%E1%88%BD%E1%89%B3%E1%88%AD

ሊፒት-እሽታር

ሊፒት-እሽታር በሱመር የኢሲን ሥርወ መንግሥት 5ኛው ንጉሥ ነበረ (1833-1823 ዓክልበ. የነገሠ)። በርሱ ዘመን መጀመርያ የኢሲን ተወዳዳሪ የላርሳ ንጉሥ ጉንጉኑም ኡርን ከኢሲን ያዘ። ሊፒት-እሽታር በተለይ የሚታወቀው በ1832 ዓክልበ. ባወጣው ሕገ መንግሥት ምክንያት ነው። ይህ ሕገ ፍትሕ ከላጋሽ ንጉስ ከኡሩካጊና ሕግጋት በኋላ፣ ከኡርም ንጉሥ ከኡር-ናሙ ሕግጋት በኋላ የወጣ ሲሆን ለሱመር ሦስተኛው የሚታወቀው ሕገ መንግሥት ነው። በሱመራዊ ነገሥታት ዝርዝር ላይ ፲፩ ዓመታት እንደ ነገሠ ሲለን ከዘመኑ ፲ የዓመት ስሞች ብቻ ይታወቃሉ። ከመጀመርያው ዓመቱ በቀር ግን የሌሎቹ ዓመታት () ቅድም-ተከተላቸው እርግጥኛ አይደለም። ከነዚህም መካከል ለምሳሌ፦ ፩ ፦ (1833 አክልበ. ግድም) ሊፒት-እሽታር ንጉሥ የሆነበት ዓመት ፦ (1832 አክልበ. ግድም) ኤኒንሱንዚ የዑር ጣኦት መቅደስ ሴት ካህን የመረጠበት ዓመት ፦ ሊፒት-እሽታር ፍትሕ በሱመርና አካድ ያደረገበት ዓመት ፦ በጣኦታቱ (ኤንሊልና ናና) ትዕዛዝ ኡር የታደሰበት ዓመት ፦ ማረሻ የተሠራበት ዓመት ፦ (1826 አክልበ. ግድም?) ሊፒት-እሽታር አሞራውያንን ያሸነፈበት ዓመት በተወዳዳሪው ጉንጉኑም ፲፫ኛው ዓመት (1832 ዓክልበ.)፣ የሊፒት-እሽታር ሴት ልጅ ኤኒንሱንዚ የዑር መቅደስ ጣኦት ሴት ካህን ሆና እንድትሾም አረጋገጠ። ስለዚህ የሊፒት-እሽታር ዓመት «» ከዚያ በኋላ ሊሆን አይችልም። በ1826 ዓክልበ.፣ ጉንጉኑም «የመንገድ ቤት» እንደ ያዘና ቦይ እንደ ከፈተ ይዘገባል። እነዚህ ድርጊቶች ደግሞ በሊፒት-እሽታር ሰነዶች ይጠቀሳሉ። የሊፒ- እሽታር ሻለቃ ናና-ኪአጝ በጻፉለት ደብዳቤ ዘንድ፣ ፮ መቶ የጉንጉኑም ወታደሮች «የመንገድ ቤት» ይዘው አዲስ ቦይ ሊከፈቱ ነው ሲል የሊፒት-እሽታርን እርዳታ ይለምናል። በሊፒት-እሽታር መልስ ፪ ሺህ ጦረኞች፣ ፪ ሺህ ቀስተኞች፣ እና ፪ ሺህ ባለ ዶማዎች መላኩን አመለከተ። ጉንጉኑምን ድል እንዳደረጉ አይመስልም፤ ጉንጉኑምም «የሱመርና አካድ ንጉሥ» የሚለውን ማዕረግ ይግባኝ ነበረው፤ ኢሲን ግን ለጊዜው ነጻነቱን ጠበቀው። የሊፒት-እሽታር ሕግጋት (1832 ዓክልበ.) ጽሑፉ በብዙ ፍርስራሽ ላይ ተገኝቷል። በሙሉ የተገኙት ሕግጋት የሚከተሉት ናቸው። §8 ሰው አትክልት እንዲትክልበት መሬቱን ለባልንጀራው ቢሰጥ፣ ባልንጀራውም መሬቱን በሙሉ ካልተከለበት፣ ያልተከለበትን መሬት ለባለቤቱ ሰው ከነድርሻው ይመልሰው። §9 ሰው ወደ ባለቤቱ አትክልት ቦታ ገብቶ በዚያ በስርቆት ቢያዝ፣ 10 ሰቀል ብር ይክፈል። §10 ሰው በባልንጀራው አትክልት ቦታ ዛፍ ቢቆርጥ፣ ግማሽ ሚና ብር ይክፈል። §11 በሰው ቤት አጠገብ የባልንጀራው ምድረ በዳ ካለ፣ ባለቤቱም ለባለ መሬቱ «መሬትህ ባዶ ስለ ሆነ ሌባ እቤቴ ሰርቆ ቢገባስ፤ ቤትህን አጥና» ብሎ ቢነግረው፣ ይህም ስምምነት ከተረጋገጠ፣ ባለ መሬቱ ለባለ ቤቱ ማንኛውን የጠፋውን ንብረት ያተካል። §12 የሰው ገረድ ወይም ባርያ ወደ ከተማው መሃል ቢሸሽ / ብትሸሽ፣ በሌላ ሰው ቤት ላንድ ወር እንደ ኖረ(ች) ከተረጋገጠ፣ በባርያው ፋንታ ባርያ ይስጠው። §13 ባርያ ከሌለው፣ 15 ሰቀል ብር ይክፈል። §14 የሰው ባርያ ባርነቱን ለጌታው ሁለት እጥፍ እንደ ረከበው ከተረጋገጠ፣ ያው ባርያ ነፃ ይወጣል። §15 ሚቅቱም (አገልጋይ) የንጉሥ ሥጦታ ከሆነ፣ አይወሰደም። §16 ሚቅቱም በነጻ ፈቃዱ ወደ ሰው ቤት ቢሄድ፣ ያ ሰው ከግድ ሊይዘው አይችልም፤ ወደ ወደደበትም ሊሄድ ይችላል። §17 ሰው ያለ ፈቃድ ባልንጀራውን የማያውቅበት ነገር ውስጥ ካሰረው፣ ባልንጀራው ግድ የለውም፣ ሰውዬውም ባሰረው ነገር ውስጥ ቅጣቱን ይሸክማል። §18 የርስት ባለቤት ወይም የርስት እመቤት የርስቱን ግብር መክፈል ካልቻለ(ች)፣ ሌላ ሰውም ከከፈለው፣ ባለቤቱ ለሦስት ዓመት ለቆ እንዲወጣ አይገደድም። ከዚያ በኋላ ግብሩን የከፈለው ሰው ርስቱን ይይዛል፣ የቀድሞውም ባለ ርስት ምንም ይግባኝ አያነሣም። §22 አባትዬዋ እየኖረ፣ ሴት ልጂቱ የቤተ መቀደስ አገልጋይም ሆነ ሠራተኛ ብትሆን፣ እቤተሠቡ እንደ አንዲት ወራሽ ትኖራለች። §24 ሰው ያገባት ሁለተኛው ሚሥት ልጆች ከወለደችለት፣ ከአባትዋ ቤት ያመጣችው ጥሎሽ ለልጆችዋ ይሁን፣ ዳሩ ግን የመጀመርያይቱ ሚስቱ ልጆችና የ2ኛይቱ ልጆች የአባታቸውን ርስት በእኩልነት ይካፈሉ። §25 ሰው ሚስቱን ገብቶ ልጆችን ወልዶ እነዚያም ልጆች በሕይወት ቢሆኑ፣ ከዚህም ሌላ ደግሞ ባርያይቱ ለጌታዋ ልጆች ከወለደችለት፣ አባቱም ደግሞ ለባርያይቱና ለልጆችዋ ነጻነትን ከሠጣቸው እንደ ሆነ፣ የባርያይቱ ልጆች ግን ርስቱን ከቀድሞው ጌታቸው ልጆች ጋር አይካፈሉም። §27 የሰው ሚስት ልጆችን ካልወለደችለት የአደባባይ ሸርሙጣ ግን ልጆች ከወለደችለት፣ እርሱ ለዚያች ሸርሙጣ እህልን፣ ዘይትንና ልብስን ያስገኛል። ሸርሙጣዋ የወለደችለት ልጆች ወራሾቹ ይሆናሉ፤ ሚስቱ እየኖረች ግን ሸርሙጣዋ እቤቱ ከሚስቱ ጋር ከቶ አትኖርም። §29 አማች ወደ ዐማቶቹ ቤት ገብቶ፣ ከዚያም ከቤቱ አስወጥተውት ሚስቱንም ለባልንጀራው ለመስጠት ቃል ከገቡ፣ አማቹ ያመጣውን ስጦታዎች በሙሉ ይመልሱለትና ሚስቱ ባልንጀራውን ልታገባ ሕጋዊ አይሆንም። §34 ሰው በሬን ተከራይቶ ሥጋውንም በአፍንጫው ቀለበት ከቀደደው፣ የዋጋውን ሲሶ ይክፈል። §35 ሰው በሬን ተከራይቶ ዓይኑንም ካጎዳ፣ የዋጋውን ግማሽ ይክፈል። §36 ሰው በሬን ተከራይቶ ቀንዱን ከሰበረው፣ የዋጋውን ሩብ ይክፈል። §37 ሰው በሬን ተከራይቶ ጅራቱን ካጎዳ፣ የዋጋውን ሩብ ይክፈል። ዋቢ ምንጮች የኢሲን ነገሥታት የመስጴጦምያ ታሪክ ሕገ መንግሥታት

8561

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%B5%E1%8A%95%E1%8B%B1%20%E1%8C%88%E1%89%A5%E1%88%A9

ስንዱ ገብሩ

ወይዘሮ ስንዱ ገብሩየመጀመሪያዋ ሴት የፓርላማ ተመራጭ፣ የጦር አርበኛ፣ ፀሐፊ- ተውኔት፣ ደራሲ፣ የመጀመሪያዋ ሴት ዲፕሎማት የነበሩት እና ሚያዝያ ፲፪ ቀን ፳፻፩ ዓ/ም በ፺፫ ዓመታቸው ከዚህ ዓለም በሞት የተለዩን የክብርት ዶክቶር፣ ወይዘሮ ስንዱ ገብሩን ማንነት የሚዘክር “ዝክረ - ስንዱ ገበሬ”፣ በሚል ዝግጅት በእቴጌ መነን ትምህርት ቤት በኢትየጽያ የሴቶች ማኅበራት ቅንጅት (ኢሴማቅ)፣ ከኢትዮጵያ ሴት ደራሲያን ማኅበር፣ ከኢትዮጵያ ሴት መገናኛ ብዙኀን ማኅበር፣ ከኢትዮጵያ ሕግ ባለሙያ ሴቶች ማኅበረና፣ ከጾታዊ ጥቃት መከላከያ ማኅበር ጋር በትብብር የተዘጋጀ ዝክር ተከናውኗል። ልደትና የወጣትነት ዘመናት ወይዘሮ ስንዱ ገብሩ በሸዋ ክፍለ ሀገር በመናገሻ አውራጃ በአዲስ ዓለም ከተማ ጥር ፮ ቀን ፲፱፻፰ ዓ/ም ተወለዱ። አባታቸው ታዋቂው ዲፕሎማት፣ የመጀመሪያ የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት ምክትል ፕሬዘደንት፤ ጣሊያኖች ከኢትዮጵያ ከወጡ በኋላ ደግሞ የምክር ቤቱ ፕሬዘደንት የነበሩት በዳግማዊ ምኒልክ ሹመትም የመጀመሪያው የጎንደር ከተማ አስተዳዳሪ የነበሩት ከንቲባ ገብሩ ደስታ ሲሆኑ ታናሽ እህታቸው ደግሞ የውብዳር ገብሩ (አሁን ታዋቂዋ ሙዚቀኛ እማሆይ ጽጌ ማርያም) ናቸው። ዕድሜያቸው ለትምህርት በደረሰበት ወቅት እቤታቸው አስተማሪ ተቀጥሮላቸው የአማርኛን ትምህረት ከፊደል መቁጠር እስከ ዳዊት መድገም በቤታቸው ተማሩ። ከዚያም ወደ አዲስ አበባ ሄደው በስዊድን ሚሲዮን ትምህርት ቤት በመግባት እስከ ስምንተኛ ክፍል ተምረዋል። ከንቲባ ገብሩ ወጣቷን ስንዱ ገብሩን እያስከተሉ ወደ ቤተ መንግሥትም ሆነ ሌላ ሥፍራዎች ይወስዷቸው እንደነበረና ከጊዜው አልጋ ወራሽ ተፈሪ መኮንንም ጋር እንዳስተዋዋቋቸው ተዘግቧል። አልጋ ወራሹም የወጣቷን ብልህነትና ትጋት በማድነቅ ወደ ፈረንጅ አገር ተልከው ትምህርታቸውን እንዲከታተሉ ባዘዙት መሠረት ወይዘሮ ስንዱ በ፲፱፻፳፩ ዓ/ም (ፊታውራሪ አመዴ በ፲፱፻፲፱ ዓ/ም ይላሉ) ወደ ስዊስ ለትምህርት ቢሄዱም ኑሮው ስላልተመቻቸውና ትምህርት ይሰጥበት የነበረውን የጀርመንኛ ቋንቋ ስላልወደዱት ወደ ፈረንሳይ አቅንተው ትምህርታቸውን ቀጠሉ። በመጨረሻም በስዊስ እና በፈረንሳይ ሁለት ትምህርት ቤቶች በመዘዋወር በዲፕሎማ ተመረቁ። እዛው የሕግ ትምህርት ለመቀጠል ጀምረው የነበረ ቢሆንም፤ ፍላጎታቸው ወደ ሥነ-ጽሑፍ በማዘንበሉ በአጠቃላይ ለአምስት ዓመታት እዛው ተምረው ወደ ሀገራቸው ተመለሱ። ወደ ሀገራቸው እንደተመለሱም በአዲስ አበባ በቅዱስ ጊዮርጊስ ትምህርት ቤት ውስጥ የፈረንሳይኛ ቋንቋን፣ ሀይጅን፣ ቁጥርንና የአማርኛ ድርሰት አጻጻፍን ማስተማር ጀመሩ። በዚህ ሁኔታ አንድ ዓመት እንደቆዩ ለብላታ ሎሬንሶ ታዕዛዝ ተዳሩና ባለቤታቸው የሐረርጌ ክፍለሀገር አስተዳዳሪ ሆነው በመሾማቸው ወደዚያው ከባለቤታቸው ጋር አቀኑ። ከአንድ ዓመት ተኩል በኋላም ብላታ ሎሬንሶ የፍርድ ቤት ሹምና የዜና ስርጭት ኃላፊ ሆነው በመሾማቸው ወደ አዲስ አበባ ሲመለሱ አብረዋቸው ወደ አዲስ አበባ ተመለሱ። የፋሺስት ኢጣልያ ወረራ ዘመናት ፋሺስቶች ኢትዮጵያን በወረሩ ጊዜ ንጉሠ ነገሥቱ ቀዳማዊ ኃይለ ሥላሴ ወደ እንግሊዝ ሀገር ሲሰደዱ ብላታ ሎሬንሶ ታዕዛዝም አብረው ከጃንሆይ ጋር ሄዱ። ወይዘሮ ስንዱ ግን ከቤተሰቦቻቸው ጋር እና ሆለታ ውስጥ ከሚገኙ ወደ መቶ የሚጠጉ የጦር መኮንኖች ጋር ተቀላቅለው ፋሺስቶችን ለመፋለም ወደ ቦሬ ሄዱ። እዚያም የመትረየስ አተኳኮስ ትምህርት ተማሩ። ወደ ነቀምት በመሄድም ሕዝብን እየሰበሰቡ ስለ ነፃነት ማስተማሩን ተያያዙት። በዚህ ወቅት በባንዳዎች ጠቋሚነት በፋሽስት እጅ ከመውደቅ ለጥቂት አምልጠው ጎሬ ላይ ከልዑል ራስ እምሩ ጦር ጋር ተቀላቀሉ። ከዚያም በጦርነቱ የሚጎዱ አርበኞችን ለማከም የሚሆን ቀይ መስቀል ለማቋቋም መፈለጋቸውን ለራስ እምሩ አማክረው በተሰጣቸው ፭ መቶ ብር አቋቁመው አርበኞችን መርዳት ጀመሩ። ወዲያው ግን እርሳቸው ተቀላቅለውት የነበረው የጥቁር አንበሳ ጦር ሲመታ በጣልያን ሠራዊት እጅ ተማርከው በእስር ወደ አዲስ አበባ አመጧቸውና የቁም እስረኛ ሆኑ። የካቲት ፲፪ ቀን ፲፱፻፳፱ ዓ/ም ግራዚያኒን ለመግደል በተደረገው ሙከራ ወንድማቸው መሸሻ ገብሩ አሉበት በመባል ይታሰሱ ስለነበር ወንድማቸውን ከአደጋ ለማዳን ሲሞክሩ በድጋሚ በፋሺስቶች እጅ ወደቁ። በወቅቱ ግራዚያኒ ይኖርበት የነበረው የገነተ ልዑል ቤተ መንግሥት ውስጥ ታሰሩ። ቀጥሎም ወደ አስመራ፣ ከዚያ ወደ ምጽዋ ተወሰዱ። ከምጽዋ ወደብ ሦስት መቶ ወንዶችና ስምንት ሴቶች (እማሆይ ጽጌ ማርያምን ጭምር) ሆነው በመርከብ “አዚናራ” ወደተባለች የኢጣሊያኖች እስር ቤት ተወስደው ዘጠኝ ወራት ታሰሩ። ከእስር በኋላም ወደ አዲስ አበባ ሲመለሱ በእንደዚህ ያለ ተግባር ላይ እንዳይሰማሩ ከፍተኛ ማስጠንቀቂያ ቢሰጣቸውም፤ ማስፈራሪያው ሳይበግራቸው አርበኞችን በግጥም፣ በወኔ ቀስቃሽ ጽሑፎች በማበረታታት፣ መረጃ በማቀበል፣ መሣሪያ በማዳረስ የጀግንነት ተግባር ፈጽመዋል። ከድል በኋላ ከድል በኋላ ወይዘሮ ስንዱ ለሁለት ዓመታት ደሴ ከተማ የሚገኘው የወይዘሮ ስኂን ትምህርት ቤት አስተዳዳሪ በመሆን፣ በኋላም ወደ አዲስ አበባ ተመልሰውም የእቴጌ መነን ትምህርት ቤት ምክትል ርዕሰ መምህርነት፣ ከዚያም የመጀመሪያዋ ሴት ርዕሰ መምህር ሆነው አገልግለዋል። በእቴጌ መነን ትምህርት ቤት በነበሩበት ወቅት፤ “ኮከብ ያለው ያበራል ገና”፣ “የየካቲት ቀኖች”፣ “የኑሮ ስህተት” የሚሉ ትያትሮችን ሠርተው አቅርበዋል። የመጀመሪያዋ ሴት የሕግ መምሪያ ምክር ቤት አባል ከ፲፱፻፵፰ ዓ/ም እስከ ፲፱፻፶፪ ዓ/ም ድረስ የመጀመሪያዋ የሴት የሕግ መምሪያ ምክር ቤት አባልና የሕግ መወሰኛ ምክር ቤት ምክትል ሊቀ መንበር ሆነው አገልግለዋል። በዚህ ምክር ቤት አባል በነበሩበት ጊዜ ብቸኛዋ ሴት ከመሆናቸውም ባሻገር የሴቶች እኩልነት በማይከበርበት ጊዜ እና “የወንድ ዓለም” በገነነበት የታሪክ ምዕራፍ የሴቶችን ሰብዓዊ መብት ለማስከበርና እኩልነትን በሕግ ለማስተማመን ብዙ የታገሉ ሴት ነበሩ። ስለዚህ ጊዜ ሁኔታዎች ምስክርነት ከሰጡት በከፊሉ፦ “… የቤተሰብ ሕጉ በእርሳቸው ጊዜ ሲወጣ፣ የመኖሪያ ስፍራ የመምረጥን መብት በተመለከተ ለባል የተሰጠውን መብት ተከራክረው ተቀባይነት ቢያጡም የፍትሕ ብሔር ሕጉ ላይ ሴቶች ባገቡት ወንድ ስም ይጠሩ የሚለውን በመቃወም እንዳይፀድቅ ያደረጉና ያስቀየሩ ሴት ስለሆኑ ቀዳማይት ታጋይ እላቸዋለሁ። …” ወይዘሮ መዓዛ አሸናፊ፤ የኢትዮጵያ የሕግ ባለሙያ ሴቶች ማኅበር የቦርድ ሰብሳቢ። “… የተፈጠሩበትን ዘመን፣ ሁኔታና አካባቢ አልፈው ዓላማቸውን ያሳኩ አንቱ ለተባለላቸው የአገልግሎቶችና የሥራ አይነቶች ከውጊያ እስከ ውሳኔ ሰጪነት በመቀመጥ ፈር ቀዳጅ ናቸው። በተቀመጡበት ሥልጣንም፣ ለተነሱበት ዓላማ ለሴቶች የእኩልነት ጥያቄ የከፈሉት አስተዋጽኦና ተግባራት በታሪክ የዘመኑ ታላቅ ሰው ያደርጋቸዋል …” ወይዘሮ ሳባ ገብረ መድኅን፣ የኢትዮጵያ ሴቶች ማኅበራት ቅንጅት ዳይሬክተር። እራሳቸውም በጊዜው የዚሁ ሸንጎ አባል የነበሩት ፊታውራሪ አመዴ ለማ ደግሞ ስለዚህ ጉዳይ ትዝታቸውን ሲያካፍሉን፦ “የፍተሐ ብሔሩ ሕግ ቀርቦ ስንከራከር፣ ምን ይላል ፍትሐ ብሔር ውስጥ ያን ጊዜ ሲወጣ፣ ‘የቤቱ ሹም ባል ይሆናል። ሚስት ለባሏ ታዛዥ መሆን አለባት። እንዲህ እንዲህ የሚል ሴቶችን የሚጫኑ አንቀጾች አሉ። ይሄንን ወይዘሮ ስንዱ የዚያን ጊዜ ቀደም ብለው የነቁ ስለነበረ “እንዴ! ለምን አንድ ጊዜ እኛን ንጉሠ ነገሥቱ እኩል ናችሁ ካሉን በኋላ በእራሳችን ስምምነት እንጂ በሕግ ሴቶችን የሚጨቁን ሕግ መግባት የለበትም” ብለው ተከራከሩ። እሺ ድምጽ ይሰጥበት ሲባል አንድ ሰው ብቻ ደገፋቸው። ተናደዱ። “እናንተ እዚህ ምክር ቤት የመጣችሁ ወንዶች፤ ስትመረጡ ሴትና ወንደ ነበር የመረጣችሁ፣ ግን ልትመክሩ የመጣችሁት ለወንዶች እንጂ ለሴቶች እንዳልሆነ ታዝቤአችኋለሁ። ይህ ዛሬ እናንተ የሰጣችሁት ውሳኔ፣ ከአንድ ከተወሰነ ጊዜ በኋላ ብዙ ሴቶች ገብተው ይገለብጡታል እና ዘለቄታ የለውም።” ብለው ተናደው ይሄን ተናግረው ወጡ። ይላሉ ሌላው የዚህ ሸንጎ አባልና ለብዙ ዘመናት የወይዘሮ ስንዱ ጓደና የነበሩት አቶ ጠንክር ተድላ፦ ሴቶችን በተመለከተ ጉዳይ ባል ከሚስቱ እውቀት ውጭ ከ አምሥት መቶ ብር በላይ እንዳይበደር የሚል ሃሣብ አቅርበው በጋለ ስሜት እንደተከራከሩና ውጤቱም ይህ ቁም ነገር ሕግ ለመሆን የበቃ መሆኑን ይመሰክራሉ። ሌላው ብዙ የተሟገቱበትና ውጤታማ የሆኑበት ጉዳይ በጊዜው ቀርቦ የነበረው ‘እንደ ፈረንጆች’ ተለምዶ የኢትዮጵያም ሴቶች ባል ሲያገቡ የባላቸውን አባት ስም እንዲጠቀሙበት የሚል ያልተሳካ የሕግ ረቂቅ ነበር። ሌላ አስተዋጽዖዎች የኢትዮጵያ ቀይ መስቀልና ቀይ ጨረቃ ማኅበር ፕሬዝዳንት፣ የሕዝባዊ ኑሮ እድገት ዋና ፀሐፊነትና አስተዳዳሪነት፣ በምዕራብ ጀርመን ለሦስት ዓመት የትምህርት አታሼ በመሆን አገልግለዋል። ወይዘሮ ስንዱ ከአሥር በላይ የግጥምና ልብ ወለድ መጻሕፍት የጻፉ ሲሆኑ ሠላሳ ሁለት ጽሑፎቻቸው በ[[አዲስ አበባ ዩኒቨርሲቲ] ይገኛሉ። የድርሰት ሥራዎች ኮከብህ ያውና ያበራል ገና በግራዚያኒ ጊዜ የየካቲት ቀኖች (፲፱፻፵፯ ዓ/ም) የታደለች ህልም (፲፱፻፵፰ ዓ/ም) ርእስ የሌለው ትዳር (፲፱፻፵፰ ዓ/ም) የኔሮ ስህተት (፲፱፻፵፰ ዓ/ም) ከማይጨው መልስ (፲፱፻፵፱ ዓ/ም) ፊታውራሪ ረታ አዳሙ (፲፱፻፵፱ ዓ/ም) የመጀመሪያዋ የሴት ፓርላማ አባል፣ የሴት የሰብዓዊ መብት ተሟጋች፣ ጀግናና ፀረ-ፋሺስት አርበኛ፣ ፀሐፊ ተውኔት፣የመጽሐፍ ደራሲ፣ እና የመጀመሪያዋ የሴት ዲፕሎማት ስንዱ ገብሩ (የክቡር ዶክተር) ሰኞ ሚያዝያ ፲፪ ቀን ፳፻፩ ዓ/ም በተወለዱ በ ፺፫ ዓመታቸው ሕይወታቸው አልፎ በመንበረ ፀባዖት ቅድስት ሥላሴ ቤተ ክርስቲያን ተቀብረዋል። ወይዘሮ ስንዱ ገብሩ ላበረከቷቸው አስተዋጽዖዎች የወርቅ ሜዳሊያ፣ የንግሥት ሣባ የወርቅ ኒሻን፣ የቀይ መስቀል የወርቅ ሜዳሊያ እና በኢ.ህ.አ.ዴ.ግ ዘመን ከአዲስ አበባ ዩኒቨርሲቲ የክብር ዶክትሬት ተሰጥቷቸዋል። ዋቢ ምንጮች (ሰኞ ግንቦት 3 ቀን 2001 ዓ.ም. » በዮናስ ኃይለ መስቀል. ፌብሩዋሪ 20 ቀን 2007 ታይቷል። =15 (መስከረም ፳፭ ቀን ፳፻፫ ዓ/ም ታይቷል።) የኢትዮጵያ ጸሓፊዎች

20602

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A5%E1%8C%8D%E1%8B%9A%E1%88%84%E1%88%AD%20%E1%8B%AB%E1%88%98%E1%8A%90%E1%8B%8D%E1%8A%95%20%E1%88%9B%E1%8A%95%20%E1%8B%AD%E1%89%BD%E1%88%88%E1%8B%8B%E1%88%8D%20%E1%8A%95%E1%8C%89%E1%88%B5%20%E1%8B%A8%E1%89%B0%E1%8A%A8%E1%88%88%E1%8B%8D%E1%8A%95%20%E1%88%9B%E1%8A%95%20%E1%8B%AD%E1%8A%90%E1%89%85%E1%88%88%E1%8B%8B%E1%88%8D

እግዚሄር ያመነውን ማን ይችለዋል ንጉስ የተከለውን ማን ይነቅለዋል

እግዚሄር ያመነውን ማን ይችለዋል ንጉስ የተከለውን ማን ይነቅለዋል የአማርኛ ምሳሌ ነው። እግዚሄር ያመነውን ማን ይችለዋል ንጉስ የተከለውን ማን ይነቅለዋል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

22082

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B5%E1%88%80%20%E1%89%A0%E1%8C%89%E1%88%8D%E1%89%A0%E1%89%B1%20%E1%89%A3%E1%88%88%E1%8C%B8%E1%8C%8B%20%E1%89%A0%E1%88%80%20%E1%89%A5%E1%89%B1

ድሀ በጉልበቱ ባለጸጋ በሀ ብቱ

ድሀ በጉልበቱ ባለጸጋ በሀ ብቱ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ድሀ በጉልበቱ ባለጸጋ በሀ ብቱ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

21396

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8A%93%E1%89%B5%20%E1%88%9E%E1%89%B5%E1%8A%93%20%E1%8B%A8%E1%8B%B5%E1%8A%95%E1%8C%8B%E1%8B%AD%20%E1%88%98%E1%89%80%E1%88%98%E1%8C%AB%20%E1%8A%A5%E1%8B%AB%E1%8B%B0%E1%88%AD%20%E1%8B%AD%E1%89%86%E1%88%A8%E1%89%81%E1%88%AB%E1%88%8D

የናት ሞትና የድንጋይ መቀመጫ እያደር ይቆረቁራል

የናት ሞትና የድንጋይ መቀመጫ እያደር ይቆረቁራል የአማርኛ ምሳሌ ነው። የናት ሞትና የድንጋይ መቀመጫ እያደር ይቆረቁራል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

20675

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A8%E1%8A%90%E1%8C%88%E1%88%A9%20%E1%8C%BE%E1%88%9D%20%E1%8A%A5%E1%8B%B0%E1%88%A9

ከነገሩ ጾም እደሩ

ከነገሩ ጾም እደሩ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ከነገሩ ጾም እደሩ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

20904

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%9D%E1%88%9D%E1%89%B3%20%E1%88%AB%E1%88%B1%E1%8A%95%20%E1%8B%A8%E1%89%BB%E1%88%88%20%E1%88%98%E1%88%8D%E1%88%B5%20%E1%8A%90%E1%8B%8D

ዝምታ ራሱን የቻለ መልስ ነው

ዝምታ ራሱን የቻለ መልስ ነው የአማርኛ ምሳሌ ነው። ዝምታ ራሱን የቻለ መልስ ነው የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

21920

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AD%E1%89%A0%E1%8C%83%E1%88%8D%20%E1%8B%AB%E1%88%89%E1%89%B5%20%E1%88%98%E1%8B%B5%E1%88%80%E1%8A%92%E1%89%B5%20%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%8A%95%20%E1%8A%A0%E1%8C%A0%E1%8D%8B

ይበጃል ያሉት መድሀኒት አይን አጠፋ

ይበጃል ያሉት መድሀኒት አይን አጠፋ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ይበጃል ያሉት መድሀኒት አይን አጠፋ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

20881

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%9B%E1%8D%8D%20%E1%8B%9D%E1%8A%93%E1%89%A5%20%E1%8B%AB%E1%88%B5%E1%8C%A5%E1%88%8B%E1%88%8D%20%E1%89%B5%E1%88%8D%E1%89%85%20%E1%88%B0%E1%8B%8D%20%E1%8A%A8%E1%8B%B3%20%E1%8B%AB%E1%88%B5%E1%8C%A5%E1%88%8B%E1%88%8D

ዛፍ ዝናብ ያስጥላል ትልቅ ሰው ከዳ ያስጥላል

ዛፍ ዝናብ ያስጥላል ትልቅ ሰው ከዳ ያስጥላል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ዛፍ ዝናብ ያስጥላል ትልቅ ሰው ከዳ ያስጥላል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

52327

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8D%B3%E1%8D%BB%E1%8D%B2%E1%8D%AC%20%E1%8B%A8%E1%88%A9%E1%88%B6-%E1%8B%A9%E1%8A%AD%E1%88%AC%E1%8A%95%20%E1%89%80%E1%8B%8D%E1%88%B5

፳፻፲፬ የሩሶ-ዩክሬን ቀውስ

እ.ኤ.አ. እ.ኤ.አ. የካቲት 24 ቀን 2022 ሩሲያ ከ2014 ጀምሮ በመካሄድ ላይ ያለውን የሩሶ - የዩክሬን ጦርነት ትልቅ መባባስ ምልክት በሆነው በደቡብ ምዕራብ በኩል በደቡብ ምዕራብ ጎረቤት በሆነው በዩክሬን ላይ መጠነ ሰፊ ወረራ ከፈተች። እ.ኤ.አ. ከ2021 መጀመሪያ ጀምሮ በተራዘመ የራሺያ ወታደራዊ ግንባታ እና ሩሲያ ዩክሬን ከአሜሪካ ጋር የአውሮፓ መንግስታት ጥምረት የሆነውን ኔቶን እንዳትቀላቀል በህጋዊ መንገድ እንድትከለክል ጠይቃለች። እና ካናዳ. ወረራ ከመደረጉ ጥቂት ቀናት ቀደም ብሎ ሩሲያ የዶኔትስክ ህዝቦች ሪፐብሊክ እና የሉሃንስክ ህዝቦች ሪፐብሊክን ሁለት እራሳቸውን የሚጠሩ የዩክሬን ግዛቶች እውቅና ሰጥተው ነበር፣ በመቀጠልም የሩሲያ ጦር ሃይሎች በምስራቅ ዩክሬን ዶንባስ አካባቢ ወረራ ፈጸሙ። በየካቲት 24 ቀን 03:00 (06:00 የሞስኮ ሰዓት) ፣ የሩሲያ ፕሬዝዳንት ቭላድሚር ፑቲን በምስራቅ ዩክሬን ወታደራዊ ዘመቻ እንዳደረጉ አስታውቀዋል ። ከደቂቃዎች በኋላ የሚሳኤል ጥቃቱ በሰሜን ዋና ከተማ ኪየቭን ጨምሮ በመላው ዩክሬን በሚገኙ ቦታዎች ተጀመረ። የዩክሬን የድንበር አገልግሎት ከሩሲያ እና ከቤላሩስ ጋር ያለው የድንበር ጣቢያዎች ጥቃት እንደደረሰባቸው ገልጿል።ከሁለት ሰአት በኋላ 05፡00 አካባቢ የሩሲያ የምድር ጦር ኃይሎች ወደ አገሪቱ ገቡ። የዩክሬን ፕሬዝዳንት ቮሎዲሚር ዘለንስኪ የማርሻል ህግን በማውጣት ከሩሲያ ጋር ያላቸውን ዲፕሎማሲያዊ ግንኙነት በማቋረጥ እና አጠቃላይ ንቅናቄን በማወጅ ምላሽ ሰጥተዋል። ወረራው በሩሲያ ላይ የተጣለውን ማዕቀብ ጨምሮ አለም አቀፍ ውግዘት ደርሶበታል ፣በሩሲያ ፀረ-ጦርነት ሰልፎች በጅምላ ታስረዋል። የድህረ-ሶቪየት አውድ እና የብርቱካን አብዮት። እ.ኤ.አ. በ 1991 የሶቪየት ህብረት መፍረስን ተከትሎ ዩክሬን እና ሩሲያ የቅርብ ግንኙነታቸውን ቀጥለዋል። እ.ኤ.አ. በ 1994 ዩክሬን የኒውክሌር ጦር መሳሪያዋን ለመተው ተስማምታለች እና ሩሲያ ፣ ዩናይትድ ኪንግደም እና ዩናይትድ ስቴትስ በዩክሬን የግዛት አንድነት ወይም የፖለቲካ ነፃነት ላይ ዛቻ ወይም የኃይል አጠቃቀም ላይ ማረጋገጫ እንዲሰጡ የቡዳፔስት የደህንነት ማረጋገጫ ስምምነትን ፈረመች ። . ከአምስት ዓመታት በኋላ ሩሲያ የአውሮፓ ደኅንነት ቻርተር ፈራሚዎች አንዷ ነበረች፣ በዚያም “እያንዳንዱ ተሳታፊ መንግሥት በዝግመተ ለውጥ ወቅት የሕብረት ስምምነቶችን ጨምሮ የፀጥታ ሥምምነቶችን የመምረጥ ወይም የመለወጥ ነፃነት የማግኘት ተፈጥሯዊ መብትን በድጋሚ አረጋግጣለች። . እ.ኤ.አ. በ 2004 የወቅቱ ጠቅላይ ሚኒስትር ቪክቶር ያኑኮቪች በዩክሬን ጠቅላይ ፍርድ ቤት ውሳኔ መሠረት በተካሄደው ፕሬዚዳንታዊ ምርጫ አሸናፊ ተባለ። ውጤቱም የተቃዋሚውን እጩ ቪክቶር ዩሽቼንኮ በመደገፍ ሕዝባዊ ተቃውሞ አስነሳ። ውጤቱን ተቃወመ። በአብዮቱ አስጨናቂ ወራት እጩ ዩሽቼንኮ በድንገት በጠና ታመመ፣ እና ብዙም ሳይቆይ በብዙ ገለልተኛ የሀኪሞች ቡድን በ ዲዮክሲን መመረዙ ታወቀ። ዩሽቼንኮ በመመረዙ ውስጥ የሩሲያን ተሳትፎ አጥብቆ ጠረጠረ። ይህ ሁሉ ውሎ አድሮ ቪክቶር ዩሽቼንኮ እና ዩሊያ ቲሞሼንኮ ወደ ስልጣን በማምጣት ያኑኮቪች በተቃዋሚነት እንዲመሩ በማድረግ ሰላማዊው የብርቱካን አብዮት አስከትሏል። እ.ኤ.አ. በ 2008 የሩሲያ ፕሬዝዳንት ቭላድሚር ፑቲን ዩክሬን ወደ ኔቶ ልትገባ የምትችልበትን ሁኔታ ተቃውመዋል። እ.ኤ.አ. በ 2009 የሮማኒያ ተንታኝ ኢሊያን ቺፉ እና ተባባሪዎቹ ዩክሬንን በተመለከተ ሩሲያ የተሻሻለውን የብሬዥኔቭ አስተምህሮ በመከተል የዩክሬን ሉዓላዊነት ከዋርሶ ስምምነት አባል ሀገራት የበለጠ መሆን እንደሌለበት የሚገልጽ አስተያየት ሰጥተዋል። እ.ኤ.አ. በ 1980 ዎቹ መጨረሻ እና በ 1990 ዎቹ መጀመሪያ ላይ የሶቪዬት ተፅእኖ ሉል ከመውደቁ በፊት ። የዩክሬን አብዮት እና ጦርነት የዩክሬን መንግስት የአውሮፓ ህብረት–የዩክሬን ማህበር ስምምነትን ለማቋረጥ ባደረገው ውሳኔ፣ ይልቁንም ከሩሲያ እና ከኢዩራሺያን ኢኮኖሚ ህብረት ጋር ያለውን ግንኙነት በመምረጥ የዩክሬን መንግስት በወሰደው ውሳኔ ላይ የዩሮማይዳን ተቃውሞ በ2013 ተጀመረ። ከሳምንታት የተቃውሞ ሰልፎች በኋላ፣ ያኑኮቪች እና የዩክሬን ፓርላማ ተቃዋሚ መሪዎች እ.ኤ.አ. በማግስቱ ያኑኮቪች የፕሬዚዳንትነት ሥልጣናቸውን የነጠቀውን የክስ መቃወሚያ ድምፅ አስቀድሞ ከኪየቭ ሸሸ። የዩክሬን ሩሲያኛ ተናጋሪ ምስራቃዊ ክልሎች መሪዎች ለያኑኮቪች ታማኝነታቸውን እንደሚቀጥሉ በማወጅ እ.ኤ.አ. በ 2014 በዩክሬን የሩስያ ፕሮ-ሩሲያ አለመረጋጋትን አስከትሏል ። ብጥብጡ የተከተለው በመጋቢት 2014 ክራይሚያን በሩስያ መግዛቱ እና በዶንባስ ጦርነት በኤፕሪል 2014 የጀመረው በሩሲያ የሚደገፉ የዲኔትስክ ​​እና የሉሃንስክ ህዝቦች ሪፐብሊኮች ኳሲ ግዛቶች ሲፈጠሩ ነው። እ.ኤ.አ. ሴፕቴምበር 14 ቀን 2020 የዩክሬን ፕሬዝዳንት ቮሎዲሚር ዘለንስኪ የዩክሬንን አዲሱን ብሔራዊ ደህንነት ስትራቴጂ አፀደቁ ፣ “ይህም ከኔቶ ጋር በናቶ ውስጥ አባልነት የመሆን ዓላማ ያለው ልዩ አጋርነት እንዲኖር ያስችላል። ማርች 24 ቀን 2021 "በጊዜያዊነት የተያዘው የክራይሚያ ሪፐብሊክ ሪፐብሊክ ግዛት እና የሴቫስቶፖል ከተማን የማስወገድ ስትራቴጂ እና መልሶ የማቋቋም ስትራቴጂ" ቁጥር 117/2021 በማፅደቅ የተፈረመውን ድንጋጌ ተፈራርሟል። እ.ኤ.አ. በጁላይ 2021 ፑቲን ስለ ሩሲያውያን እና ዩክሬናውያን ታሪካዊ አንድነት በሚል ርዕስ አንድ ድርሰት አሳትሟል ፣ በዚህ ውስጥ ሩሲያውያን እና ዩክሬናውያን “አንድ ህዝብ” ናቸው የሚለውን አመለካከት በድጋሚ አረጋግጠዋል ። አሜሪካዊው የታሪክ ምሁር ቲሞቲ ስናይደር የፑቲንን ሃሳቦች ኢምፔሪያሊዝም ብለው ገልፀውታል። እንግሊዛዊው ጋዜጠኛ ኤድዋርድ ሉካስ እንደ ታሪካዊ ክለሳ ገልፆታል። ሌሎች ታዛቢዎች የሩስያ አመራር ስለ ዘመናዊው ዩክሬን እና ስለ ታሪኩ የተዛባ አመለካከት እንዳላቸው ገልጸዋል. ሩሲያ የዩክሬን ወደ ኔቶ መግባት እና በአጠቃላይ የኔቶ መስፋፋት የብሄራዊ ደኅንነቷን አደጋ ላይ ይጥላል ስትል ተናግራለች። በተራው፣ ዩክሬን እና ሌሎች ሩሲያ አጎራባች የአውሮፓ ሀገራት ፑቲንን የሩስያን ኢምንትነት ሞክረዋል እና ጠበኛ ወታደራዊ ፖሊሲዎችን ይከተላሉ ሲሉ ከሰዋል። የሩሲያ ወታደራዊ ግንባታ ግጭቱ በመጀመሪያ ከመጋቢት እስከ ኤፕሪል 2021 እና ከጥቅምት 2021 እስከ የካቲት 2022 በከፍተኛ ወታደራዊ ግንባታ የጀመረ ሲሆን በሁለተኛው ወታደራዊ ግንባታ ወቅት ሩሲያ ለአሜሪካ እና ኔቶ ጥያቄዎችን በማንሳት የጥያቄዎችን የያዙ ሁለት ረቂቅ ስምምነቶችን አራግፋለች። “የደህንነት ዋስትና” ብሎ የሚጠራውን ዩክሬን ከናቶ ጋር እንደማትቀላቀል የገባችውን ሕጋዊ አስገዳጅ ቃል ኪዳን እንዲሁም በምስራቅ አውሮፓ የሚገኙትን የኔቶ ወታደሮች እና ወታደራዊ ሃርድዌር መቀነስን ጨምሮ፣ እና ኔቶ በጣት ጣቱ ከቀጠለ ያልተገለጸ ወታደራዊ ምላሽን አስፈራርቷል። ጠበኛ መስመር". የመጀመሪያው የሩሲያ ወታደራዊ ግንባታ እ.ኤ.አ. ይህ የተገለጸው የዩክሬን መንግሥት በዚያ ወር መጀመሪያ ላይ የሩስያ ደጋፊ በሆኑት የዩክሬን ተቃዋሚ ፖለቲከኛ እና ባለሀብት ቪክቶር ሜድቬድቹክ ላይ ከቭላድሚር ፑቲን ጋር የጠበቀ ግኑኝነት ያላቸው ሰዎች ላይ የወሰደውን እርምጃ ተከትሎ ነው። እ.ኤ.አ. ማርች 3፣ 2021፣ ሱስፒል እንዳሉት፣ እራሱን የዶኔትስክ ህዝብ ሪፐብሊክ ብሎ ከሚጠራው ተገንጣዮች በዩክሬን ወታደራዊ ቦታዎች ላይ “ቅድመ መከላከል እሳት” ለመጠቀም ፍቃድ እንደተሰጣቸው ዘግበዋል። በማርች 16፣ በሱሚ የሚገኘው የ የድንበር ጠባቂ ሚል አየ። ከሩሲያ የሚበር ማይ-8 ሄሊኮፕተር በግምት 50 ሜትሮች (160 ጫማ) ወደ ዩክሬን ግዛት በመግባት ወደ ሩሲያ አየር ክልል ከመመለሱ በፊት። ኖቮዬ ቭሬሚያ የተሰኘው የዩክሬን መጽሔት እንደገለጸው ከአሥር ቀናት በኋላ የሩስያ ወታደሮች በዶንባስ በምትገኘው ሹሚ መንደር አቅራቢያ በሚገኙ የዩክሬን ቦታዎች ላይ ሞርታር በመተኮስ አራት የዩክሬን አገልጋዮችን ገድለዋል። ኤፕሪል 1 ቀን ሩሲያ በዶንባስ የተኩስ አቁም ለማደስ ፈቃደኛ አልሆነችም። ከማርች 16 ጀምሮ ኔቶ ተከታታይ ወታደራዊ ልምምዶችን ተከላካይ አውሮፓ 2021 ጀምሯል። ከ27 ብሔሮች የተውጣጡ 28,000 ወታደሮችን ያሳትፋል። ሩሲያ ኔቶ መከላከያ አውሮፓን 2021 በመያዙ ነቀፋ ሰንዝራለች፣ እናም ለኔቶ ወታደራዊ እንቅስቃሴ ምላሽ ለመስጠት ወታደሮቿን ወደ ምዕራባዊ ድንበሯ አሰማርታለች። የሥምምነቱ ሥራ ሩሲያ በሚያዝያ ወር አጋማሽ ላይ በሩሶ-ዩክሬን ድንበር ላይ ከፍተኛ የሆነ ወታደር እንዲፈጠር አድርጓል። በዩክሬን የተገመተው ግምት በ 40,000 የሩስያ ጦርነቶች ወደ ክራይሚያ እና በሩሶ-ዩክሬን ድንበር ምስራቃዊ ክፍል ላይ ተሰማርቷል. የጀርመን መንግስት ቡድኑን ማሰማራቱን ቀስቃሽ ነው ሲል አውግዟል። እ.ኤ.አ. ማርች 30 ፣ የዩክሬን ጦር ኃይሎች ዋና አዛዥ ኮሎኔል ጄኔራል ሩስላን ክሆምቻክ ለዛፓድ 2021 መልመጃ [] በዩክሬን ዳርቻ ላይ በሩሲያ ጦር ኃይሎች ወታደራዊ መገንባቱን የሚጠቁሙ የስለላ ሪፖርቶችን ገልጿል። 28 የሩስያ ሻለቃ ታክቲክ ቡድኖች በሩሶ-ዩክሬን ድንበር ላይ በዋናነት በክራይሚያ፣ ሮስቶቭ፣ ብራያንስክ እና ቮሮኔዝ ይገኛሉ። 60,700 የሩስያ ወታደሮች በክራይሚያ እና ዶንባስ ሰፍረዋል ተብሎ ይገመታል፣ 2,000 ወታደራዊ አማካሪዎችና አስተማሪዎች በምስራቅ ዩክሬን ይገኛሉ። ኮምቻክ እንደሚለው፣ ወደ 53 ሻለቃ ታክቲክ ቡድኖች ያድጋል ተብሎ የሚጠበቀው ግንባታ ለዩክሬን ወታደራዊ ደህንነት “አደጋ” ፈጥሯል። የቭላድሚር ፑቲን ቃል አቀባይ ዲሚትሪ ፔስኮቭ የዩክሬን መግለጫዎች አልተስማሙም, ወታደራዊ እንቅስቃሴዎች ለጎረቤት ሀገሮች ምንም አይጨነቁም. ይልቁንም ውሳኔዎቹ የተወሰዱት በ‹‹ብሔራዊ ደኅንነት›› ጉዳዮች ላይ ነው። በመጋቢት መጨረሻ እና በኤፕሪል መጀመሪያ መካከል ከፍተኛ መጠን ያለው የጦር መሳሪያ እና መሳሪያዎች ከተለያዩ የሩሲያ ክልሎች እስከ ሳይቤሪያ ድረስ ወደ ሩሲያ-ዩክሬን ድንበር እና ወደ ክራይሚያ ተጓጉዘዋል። እንደ የሩሲያ ፕሮ-የቴሌግራም ቻናል ያሉ ኦፊሴላዊ ያልሆኑ የሩሲያ ምንጮች። ወታደራዊ ታዛቢ, የሩሲያ -52 እና ሚል ሚ-28 ጥቃት ሄሊኮፕተሮች ቡድን በረራ የሚያሳይ ቪዲዮ አሳተመ. በረራው የተካሄደው በሩሶ-ዩክሬን ድንበር ላይ ነው ተብሏል። የቀጠለው ብጥብጥ እና መባባስ የዩሲያን እና ፕሮ-ክሬምሊን ሚዲያ ሚያዝያ 3 ላይ የዩክሬን ሰው አልባ አውሮፕላን ጥቃት በሩስያ በተያዘው የዶንባስ ክፍል የሕፃን ሞት ምክንያት በማድረግ ክስ አቅርበዋል። ይሁን እንጂ ስለ ድርጊቱ ምንም ተጨማሪ ዝርዝር ነገር አልተሰጠም። ዩክሬይንን ከአውሮፓ ምክር ቤት ለማግለል ሀሳብ ሲያቀርቡ የዩክሬን መሪዎች "ለሞት ተጠያቂ መሆን አለባቸው" ብለው ያምናል , የሩሲያ ግዛት ዱማ ተናጋሪ.በኤፕሪል 5, የዩክሬን የጋራ ቁጥጥር እና ማስተባበሪያ ማእከል () ተወካዮች ) ውንጀላውን ለማጭበርበር ሩሲያውያንን የሚደግፉ ዓላማዎችን በሚመለከት በዩክሬን ለሚገኘው የ ልዩ ክትትል ተልዕኮ ማስታወሻ ልኳል። በማግስቱ ተልእኮው በሩስያ በተያዘው ዶንባስ የአንድ ልጅ መሞቱን አረጋግጦ፣ ነገር ግን በ"ዩክሬን ሰው አልባ አውሮፕላን ጥቃት" እና በልጁ ሞት መካከል ግንኙነት መፍጠር አልቻለም። ኤፕሪል 6 ላይ በዶኔትስክ ውስጥ በኔቭልስኬ ከተማ አቅራቢያ በዩክሬን ቦታዎች ላይ በተፈጸመ ተኩሶ አንድ የዩክሬን አገልጋይ ተገደለ። ሌላ ወታደር ስቴፕን አቅራቢያ ባልታወቀ ፈንጂ ተገድሏል። በጥቃቱ ምክንያት በደቡብ ዶንባስ በቫሲሊቭካ እና ክሩታ ባልካ መንደሮች መካከል ባለው "ግራጫ-ዞን" ውስጥ የሚገኘው የውሃ ማስተላለፊያ ጣቢያ ኃይል በመሟጠጡ ከ50 በላይ ሰፈሮች ላይ የውሃ አቅርቦት እንዲቋረጥ አድርጓል። እ.ኤ.አ. በ 2014 ክሬሚያ ከተቀላቀለ በኋላ ብዙም ሳይቆይ ዩክሬን 85 በመቶውን የክራይሚያን ውሃ የሚያቀርበውን የሰሜን ክራይሚያ ካናልን ፍሰት ዘጋች። በመቀጠልም የክራይሚያ የውሃ ማጠራቀሚያዎች ተሟጠዋል እና የውሃ እጥረት ተከስቷል, ውሃ በቀን ከሶስት እስከ አምስት ሰአታት በ 2021 ብቻ እንደሚገኝ ይነገራል. ኒው ዮርክ ታይምስ ከፍተኛ የአሜሪካ ባለስልጣናትን ጠቅሶ የክራይሚያ የውሃ አቅርቦትን ማረጋገጥ በሩሲያ ሊገባ ይችላል የሚል ዓላማ ሊሆን እንደሚችል ተናግረዋል. . ሩሲያ በካስፒያን ባህር እና በጥቁር ባህር መካከል መርከቦችን አስተላልፋለች። ዝውውሩ በርካታ የማረፊያ ጀልባዎችን ​​እና የጦር ጀልባዎችን ​​አሳትፏል። ኢንተርፋክስ በኤፕሪል 8 እንደዘገበው የካስፒያን ፍሎቲላ መርከቦች እና መርከቦች ከጥቁር ባህር መርከቦች ጋር በመተባበር የመጨረሻውን የባህር ኃይል ልምምድ እንደሚያልፉ ዘግቧል ። በኤፕሪል 10, ዩክሬን የቪየና ሰነድ አንቀጽ 16 ን በመጥራት በአውሮፓ የደህንነት እና ትብብር ድርጅት () ውስጥ በሩሲያ-ዩክሬን ድንበር አቅራቢያ ባሉ ክልሎች እና በሩሲያ-የተያዘው ክሬሚያ ውስጥ በሩሲያ ወታደሮች መጨናነቅ ላይ ስብሰባ አነሳች ። የዩክሬን ተነሳሽነት በተለያዩ ሀገራት የተደገፈ ቢሆንም የሩስያ ልዑካን ቡድን በስብሰባው ላይ ሳይገኝ ቀርቶ ማብራሪያ ለመስጠት ፈቃደኛ አልሆነም። በኤፕሪል 13፣ የዩክሬን ቆንስላ ኦሌክሳንደር ሶሶኒዩክ ከአንድ የሩስያ ዜጋ ጋር በተደረገ ስብሰባ "ሚስጥራዊ መረጃ እየተቀበለ" እያለ በሴንት ፒተርስበርግ በፌደራል የደህንነት አገልግሎት () ተይዟል። ሶሶኒዩክ በኋላ ከሩሲያ ተባረረ። በምላሹም በኪየቭ የሚገኘው የሩሲያ ኤምባሲ ከፍተኛ የሩሲያ ዲፕሎማት የሆኑት ኢቭሄን ቼርኒኮቭ በኤፕሪል 19 በዩክሬን ውስጥ ስብዕና የሌላቸው ተብለው ተፈርጀው በ 72 ሰዓታት ውስጥ አገሪቱን ለቀው ለመውጣት ተገደዋል። ኤፕሪል 14 ቀን በክራይሚያ በተካሄደው ስብሰባ ላይ የሩሲያ የፀጥታው ምክር ቤት ፀሐፊ ኒኮላይ ፓትሩሼቭ የዩክሬን ልዩ አገልግሎቶችን በባሕረ ገብ መሬት ላይ "የሽብር ጥቃቶችን እና ማበላሸት" ለማደራጀት ሲሞክሩ ከሰዋል። ከኤፕሪል 14 እስከ 15 ባለው ምሽት፣ ከከርች ስትሬት 40 ኪሎ ሜትር (25 ማይል) ርቀት ላይ በሚገኘው በአዞቭ ባህር ውስጥ በሶስት የዩክሬን ጂዩርዛ-ኤም-ክፍል መድፍ ጀልባዎች እና ከባህር ዳርቻ ጥበቃ ስድስት መርከቦች መካከል የባህር ኃይል ግጭት ተፈጠረ። የ ድንበር አገልግሎት. ክስተቱ በተከሰተበት ወቅት የዩክሬን የጦር ጀልባዎች ሲቪል መርከቦችን ሲያጅቡ ነበር። የዩክሬን መርከቦች ከኤፍኤስቢ መርከቦች የሚደርስባቸውን ቁጣ ለመከላከል በአየር ላይ የሚተላለፉ የጦር መሣሪያዎችን እንደሚጠቀሙ ማስፈራራታቸው ተዘግቧል። ክስተቱ ምንም ጉዳት ሳይደርስበት ተጠናቀቀ። በማግስቱ የዩክሬን የውጭ ጉዳይ ሚኒስቴር እንደዘገበው ሩሲያ በወታደራዊ ልምምዶች ሰበብ እስከ ጥቅምት ወር ድረስ የጥቁር ባህርን ክፍል ከጦር መርከቦች እና ከሌሎች ሀገራት መርከቦች መዘጋቷን አስታውቃለች። ሚኒስቴሩ ውሳኔውን በተባበሩት መንግስታት የባህር ህግ ኮንቬንሽን የተረጋገጠውን "የመርከብ ነፃነት መብትን የሚጻረር ነው" ሲል አውግዞታል። በኮንቬንሽኑ መሰረት ሩሲያ በአዞቭ ባህር ውስጥ "የአለም አቀፍ የባህር ዳርቻ ወደቦች የባህር መተላለፊያዎችን ማገድ" የለባትም. የፔንታጎን ፕሬስ ሴክሬታሪ የሆኑት ጆን ኪርቢ እንዳሉት፣ ሩሲያ ከ2014 የበለጠ ወታደሮችን በራሶ-ዩክሬን ድንበር አቅራቢያ አሰባሰበች። ሩሲያ ከኤፕሪል 20 እስከ 24 ቀን 2021 በክራይሚያ እና በጥቁር ባህር አንዳንድ አካባቢዎች በሚደረጉ በረራዎች ላይ ጊዜያዊ እገዳን መጣሏን ለአውሮፕላን አብራሪዎች በወጣው አለም አቀፍ ሪፖርት ላይ ተገልጿል። እ.ኤ.አ. ኤፕሪል 22 ቀን 2021 የሩሲያ የመከላከያ ሚኒስትር ሰርጌይ ሾይጉ ከ58ኛው እና 41ኛው ጦር ሰራዊት እና 7ኛ ፣ 76ኛ እና 98ኛ ጠባቂዎች አየር ወለድ ክፍል ወታደሮች ጋር ወታደራዊ ልምምድ መቋረጡን በደቡባዊው ግንቦት 1 ምርመራ ካደረጉ በኋላ ወደ ቋሚ ቦታቸው እንደሚመለሱ አስታውቀዋል። እና ምዕራባዊ ወታደራዊ አውራጃዎች. በፖጎኖቮ ማሰልጠኛ ተቋም ያሉ መሳሪያዎች ከቤላሩስ ጋር በሴፕቴምበር 2021 ለታቀደለት አመታዊ የውትድርና ልምምድ መቆየት ነበረባቸው። አዲስ ውጥረት (ጥቅምት 2021 - የካቲት 2022) እ.ኤ.አ. ጥቅምት 11 ቀን 2021 የሩሲያ የጸጥታው ምክር ቤት ምክትል ሊቀ መንበር ዲሚትሪ ሜድዴዴድ በ ውስጥ አንድ አሳዛኝ ነገር ፣ በዚህ ውሰጥ ዩክሬን የምዕራቡ ዓለም “ቫሳል” ነች እና ስለዚህ “ደካማ”፣ “አላዋ” እና “አስተማማኝ ቪኪ” በማለዳ የዩክሬን ባለስልጣናት ጋር ተወያይተዋል። ሜድዴዴዴ ሩሲያ ከዩክሬን ጋር በተያያዘ ምንም ማድረግ ከብባት እና ከሩሲያ ጋር ያለውን ግንኙነት ለማሻሻል ልባዊ ፍላጎት ያለው የዩክሬን መንግስት ወደ ስልጣን መላክ እንዲጠበቅ መጠበቅ አለበት ። አንቀፅ "በአንድነት ይሰራል" ከሩሲያ የወቅቱ የዩክሬን መንግስት እይታ ጋር። እ.ኤ.አ. በህዳር 2021 የሩሲያ መከላከያ ሚኒስቴር የአሜሪካ ምስራቹን ወደ ጥቁር ባህር ማሰማራቱን "ለክልላዊ ደህንነት እና የስልታዊ መረጋጋት ስጋት" ሲል ገልጿል። ሚኒስቴሩ በመግለጫው "በጥቁር ባህር ክልል አሜሪካ ከምታደርገው እንቅስቃሴ ጀርባ ያለው እውነተኛ ግብነትየ በደቡብ ምስራቅ ያለውን ግጭት በሃይል ለመፍታት ቢሞክር የትያትር ስራዎችን ማሰስ ነው" ሁለተኛው የሩሲያ ወታደራዊ ግንባታ የዩናይትድ ስቴትስ የመከላከያ ሚኒስቴር ከፍተኛ ባለስልጣናት ባለፈው ግንቦት 5 ቀን 2021 ሩሲያ ጥቂት ሺህ ወታደሮቿን ማስወጣቷ ከቀደምት ወታደራዊ ግንባታ በኋላ ነው። በርካታ የሩስያ ዩኒቶች ወደ ትውልድ ሰፈራቸው ቢመለሱም ተሸከርካሪዎች እና መሳሪያዎች አልተወሰዱም ይህም እንደገና ወደ ጦር ሰፈሩ ሊሰማራ ይችላል የሚል ስጋት ፈጥሯል።በግንቦት መጀመሪያ ላይ የዩናይትድ ስቴትስ የመከላከያ ሚኒስቴር ከፍተኛ ባለስልጣናት ከ 80,000 በላይ የሩሲያ ወታደሮች አሁንም በራሺ-ዩክሬን እንደሚቆዩ ገምተዋል ። ድንበር። እ.ኤ.አ. በኖቬምበር 2021 መጀመሪያ ላይ የሩሲያ ወታደራዊ ግንባታ ሪፖርት የአሜሪካ ባለስልጣናት ሩሲያ በዩክሬን ላይ ልትወረር እንደምትችል አውሮፓውያን አጋሮቿን እንዲያስጠነቅቁ ገፋፍቷቸዋል ፣ በርካታ ባለሙያዎች እና ተንታኞች ፑቲን ከምዕራቡ ዓለም ጋር ለቀጣይ ድርድር የበለጠ ጠንካራ እጃቸውን እንደሚፈልጉ ያምኑ ነበር። የዩክሬን ወታደራዊ መረጃ () እ.ኤ.አ. በኖቬምበር 2 ቁጥሩ ወደ 90,000 ከፍ ብሏል ይህም ከ 8 ኛ እና 20 ኛ ጥበቃ እና ከ 4 ኛ እና 6 ኛ የአየር እና የአየር መከላከያ ሰራዊት የተውጣጡ ሃይሎችን ያቀፈ ነው ። እ.ኤ.አ. ህዳር 13 የዩክሬን ፕሬዝዳንት ቮሎዲሚር ዘለንስኪ ሩሲያ እንደገና 100,000 ወታደሮችን በራሶ-ዩክሬን ድንበር አቅራቢያ እንዳሰባሰበ አስታውቋል ፣ ይህም በግምት 70,000 የአሜሪካ ግምገማ ከፍ ያለ ነው ። በተመሳሳይ ቀን ፣ በሩሲያ-1 ላይ በተደረገ ቃለ ምልልስ ፣ ፑቲን ምንም አይነት ዕድል አልተቀበለም ። ዩክሬን ላይ የሩሲያ ወረራ ፣ ሀሳቦቹን “አስደንጋጭ” በማለት በተመሳሳይ ጊዜ ኔቶ በጥቁር ባህር ላይ ያልታቀደ የባህር ኃይል ልምምዶችን አድርጓል ሲል ከሰዋል። ከ 8 ቀናት በኋላ የ ዋና አዛዥ የሩሲያ ወታደሮች ወደ 92,000 ቀርበዋል ሲሉ አስተያየት ሰጥተዋል. ቡዳኖቭ ሀገሪቱን ለማተራመስ በኪዬቭ በ -19 ክትባት ላይ በርካታ የተቃውሞ ሰልፎችን በማሴር ሩሲያን ከሰዋት። እ.ኤ.አ. በኖቬምበር መጨረሻ እና በታህሳስ መጀመሪያ 2021 መካከል፣ የሩስያ እና የዩክሬን ባለስልጣናት በዶንባስ ክልል አንዳቸው የሌላውን ግዙፍ ሰራዊት ክስ ሲነግዱ፣ የዩክሬን የውጭ ጉዳይ ሚኒስትር ዲሚትሮ ኩሌባ እ.ኤ.አ. “[ሩሲያ] ውድ ዋጋ ያስከፍላታል” ሲል የክሬምሊን ቃል አቀባይ ዲሚትሪ ፔስኮቭ ህዳር 21 ቀን ውንጀላውን “[ዋ] ሆን ተብሎ ተገርፏል” በማለት ውንጀላውን ጠርተው እንደነሱ አስተያየት ተናግሯል ። ዩክሬን በዶንባስ ላይ የጥቃት እርምጃዎችን አቅዳ ነበር። በታህሳስ 3 ቀን የዩክሬን የመከላከያ ሚኒስትር ኦሌክሲ ሬዝኒኮቭ በጃንዋሪ 2022 መጨረሻ ላይ ሩሲያ በቬርኮቭና ራዳ (የዩክሬን ብሔራዊ ፓርላማ) በተደረገው ስብሰባ ላይ "ትልቅ መስፋፋት" ሊኖር እንደሚችል ተናግሯል ። ሬዝኒኮቭ የሩስያ ወታደራዊ ግንባታ 94,300 ወታደሮችን እንደያዘ ገምቷል። እ.ኤ.አ. በታህሳስ 2021 መጀመሪያ ላይ ፣ በጄኔስ የተደረገ ትንታኔ የሩሲያ 41 ኛው ጦር (ዋና ዋና መስሪያ ቤት ኖሲቢርስክ) እና 1 ኛ የጥበቃ ታንክ ጦር (በተለምዶ በሞስኮ ዙሪያ የሚሰማራ) ዋና ዋና አካላት ወደ ምዕራብ እንዲቆሙ ተደርጓል ፣ ይህም የሩሲያ 20 ኛን ያጠናክራል ። 8 ኛ ጥበቃዎች ቀድሞውኑ ወደ ሩሲያ - ዩክሬን ድንበር ተጠግተው ነበር ። ቀደም ሲል እዚያ የተሰማሩትን የሩሲያ የባህር ኃይል እና የምድር ክፍሎች በማጠናከር ተጨማሪ የሩስያ ሃይሎች ወደ ክራይሚያ መዘዋወራቸው ተዘግቧል።የአሜሪካ የስለላ ባለስልጣናት ሩሲያ በጥር 2022 በዩክሬን ሊካሄድ በታቀደው ታላቅ ወታደራዊ ጥቃት ለመጭው እቅድ ማውጣቷን አስጠንቅቀዋል። እስክንድር-ኤም፣ በ2018 ተጀመረ። እ.ኤ.አ. ከጥር 2022 ጀምሮ ሩሲያ በኪዬቭ የሚገኘውን የኤምባሲ ሰራተኞቿን ቀስ በቀስ ማፈናቀል ጀመረች ። የመልቀቂያው ምክንያቶች ያልታወቁ እና ብዙ ግምቶች ተደርገዋል። በጥር ወር አጋማሽ ላይ በዩክሬን የመከላከያ ሚኒስቴር የተደረገ የስለላ ግምገማ ሩሲያ በራሶ-ዩክሬን ድንበር ላይ ወታደራዊ ግንባታን በማጠናቀቅ በመጨረሻው ደረጃ ላይ እንደምትገኝ ገምቷል ፣ በክልሉ 127,000 ወታደሮችን አከማችቷል። ከጦር ሠራዊቱ ውስጥ 106,000 ያህሉ የመሬት ሃይሎች ሲሆኑ የተቀሩት የባህር ሃይሎች እና የአየር ሃይሎች ናቸው። ከዚህም በተጨማሪ 35,000 ተጨማሪ በሩሲያ የሚደገፉ ተገንጣይ ሃይሎች እና ሌሎች 3,000 የሩስያ ጦር በአማፂያን ቁጥጥር ስር በነበሩት ምስራቅ ዩክሬን ውስጥ ነበሩ። ግምገማው ሩሲያ 36 የኢስካንደር የአጭር ርቀት ባለስቲክ ሚሳኤል () ሲስተሞች በድንበር አካባቢ እንዳሰማራች ተገምቷል፣ በርካቶችም በኪየቭ ርቀት ላይ ይገኛሉ። ግምገማው የተጠናከረ የሩሲያ የስለላ እንቅስቃሴም ዘግቧል። በጥር 20 በአትላንቲክ ካውንስል የተደረገ ትንታኔ ሩሲያ ተጨማሪ ወሳኝ የውጊያ አቅሞችን ወደ አከባቢው አሰማርታለች ሲል ደምድሟል። እ.ኤ.አ. በጥር 2022 መገባደጃ ላይ፣ ቀደም ሲል በታቀዱት የጋራ ወታደራዊ ልምምዶች እ.ኤ.አ. በየካቲት ወር ውስጥ ዋና ዋና የሩሲያ ወታደራዊ ክፍሎች ተዛውረው ወደ ቤላሩስ ተሰማርተዋል። ይኸውም የምስራቅ ወታደራዊ ዲስትሪክት ዋና መሥሪያ ቤት ከዲስትሪክቱ 5ኛ፣ 29ኛ፣ 35ኛ እና 36ኛ ጥምር ጦር ሠራዊት፣ 76ኛ ጠባቂዎች የአየር ጥቃት ክፍል፣ 98ኛ ጠባቂዎች አየር ወለድ ክፍል እና ከፓስፊክ መርከቦች 155ኛ የባህር ኃይል ጦር ከተውጣጡ ተዋጊዎች ጋር በመሆን ወደ ቤላሩስ ተሰማርቷል። ብርጌድ የዩክሬን እና የአሜሪካ ባለስልጣናት ሩሲያ ቤላሩስን እንደ መድረክ ለመጠቀም ሞክሯል ብለው ያምኑ ነበር። እ.ኤ.አ. የካቲት 8 ቀን ከባልቲክ መርከቦች ኮሮሌቭ ፣ ሚንስክ እና ካሊኒንግራድ የስድስት የሩሲያ ማረፊያ መርከቦች መርከቦች; እና ፒተር ሞርጉኖቭ፣ ጆርጂይ ፖቤዶኖሴቶች እና ኦሌኔጎርስኪ ጎርንያክ ከሰሜናዊው መርከቦች ወደ ጥቁር ባህር በመርከብ የባህር ኃይል ልምምዶች እንደነበሩ ተነግሯል። መርከቦቹ ከሁለት ቀናት በኋላ ሴባስቶፖል ደረሱ። በፌብሩዋሪ 10, ሩሲያ ሁለት ዋና ወታደራዊ ልምምዶችን አስታውቃለች. የመጀመሪያው በጥቁር ባህር ላይ የተደረገው የባህር ኃይል ልምምድ ሲሆን በዩክሬን ተቃውሞ ገጥሞት ሩሲያ በኬርች ስትሬት፣ በአዞቭ ባህር እና በጥቁር ባህር ላይ የባህር ኃይል መንገዶችን በመዝጋቷ ምክንያት; ሁለተኛው በቤላሩስ እና ሩሲያ መካከል 30,000 የሩስያ ወታደሮች እና ከሞላ ጎደል ሁሉንም የቤላሩስ ታጣቂ ሃይሎችን ያሳተፈ ከቤላሩስ እና ዩክሬን ድንበር አቅራቢያ በሚገኙ ክልሎች የተካሄደው የጋራ ወታደራዊ ልምምድ ነው። ለኋለኛው ምላሽ ዩክሬን 10,000 የዩክሬን ወታደሮችን ያሳተፈ የተለየ ወታደራዊ ልምምድ አድርጓል። ሁለቱም መልመጃዎች ለ 10 ቀናት ቀጠሮ ተይዘዋል. የብሔራዊ ደኅንነት አማካሪ የሆኑት ጃክ ሱሊቫን ያልተገለጸ መረጃን በመጥቀስ፣ በየካቲት 20 በቤጂንግ የ2022 የክረምት ኦሎምፒክ ከመጠናቀቁ በፊት ጥቃት በማንኛውም ጊዜ ሊጀመር እንደሚችል ተናግረዋል። በተናጥል ፣መገናኛ ብዙኃን በየካቲት 16 ቀን የመሬት ወረራ ሊጀመር የሚችልበት ቀን ሆኖ ለብዙ አጋሮች በተሰጠው የዩኤስ የስለላ መረጃ ላይ የተመሰረቱ በርካታ ሪፖርቶችን አሳትሟል ።እነዚህን ማስታወቂያዎች ተከትሎ ዩኤስ አብዛኛዎቹን የዲፕሎማቲክ ሰራተኞቿን እና በዩክሬን የሚገኙ ሁሉንም ወታደራዊ አስተማሪዎች አዘዘ። .ጃፓን, ጀርመን, አውስትራሊያ እና እስራኤልን ጨምሮ በርካታ አገሮች ዜጎቻቸው በአስቸኳይ ዩክሬንን ለቀው እንዲወጡ አሳስበዋል.በማግስቱ ወደ ዩክሬን የሚያደርገውን በረራ አቁሟል, ሌሎች አየር መንገዶች ደግሞ በመላው ሀገሪቱ ያለውን ተጋላጭነት ለመገደብ የበረራ መርሃ ግብራቸውን ቀይረዋል. እ.ኤ.አ. ሩሲያ "ከዩክሬን ግዛት አጠገብ ባሉ አካባቢዎች እና በጊዜያዊነት በተያዘው ክራይሚያ ውስጥ ስላለው ወታደራዊ እንቅስቃሴ ዝርዝር ማብራሪያ" ለመስጠት. የዩክሬን የውጭ ጉዳይ ሚኒስትር ዲሚትሮ ኩሌባ እንደተናገሩት በተፈለገው የ48 ሰአት የጊዜ ገደብ ውስጥ ከሩሲያ ባለስልጣናት ምንም አይነት ምላሽ አልተገኘም። እ.ኤ.አ. በጋራ የመተማመን ግንባታ እና ግልጽነት እርምጃዎች ላይ የተስማሙበት. እነዚህ እርምጃዎች ሁለቱም የመከላከያ ሚኒስትሮች በየሀገራቸው ወታደራዊ ልምምዶች () መጎብኘታቸውን ያካትታሉ። በዩክሬን የተጠየቀው በ ውስጥ ያለው አስቸኳይ ስብሰባ በፌብሩዋሪ 15 ተካሄዷል። ይሁን እንጂ በ ውስጥ የሩሲያ ልዑካን በስብሰባው ላይ አልነበሩም. እ.ኤ.አ. ፌብሩዋሪ 14፣ ሾይጉ ከሩሲያ ደቡባዊ እና ምዕራባዊ ወታደራዊ አውራጃዎች የተውጣጡ ክፍሎች በዩክሬን አቅራቢያ “የአካል ብቃት እንቅስቃሴ” መጠናቀቁን ተከትሎ ወደ ሰፈራቸው መመለስ መጀመራቸውን ተናግሯል። ይሁን እንጂ በሚቀጥለው ቀን በጋዜጣዊ መግለጫው ላይ ባይደን እንደነዚህ ያሉትን ዘገባዎች ማረጋገጥ እንደማይችሉ አስተያየታቸውን ሰጥተዋል.በየካቲት 16, የኔቶ ዋና ጸሐፊ ጄንስ ስቶልተንበርግ የሩሲያን የይገባኛል ጥያቄ ውድቅ በማድረግ ሩሲያ ወታደራዊ መገንባቱን እንደቀጠለች ተናግረዋል. እ.ኤ.አ. ፌብሩዋሪ 17 ፣ ከዩኤስ እና ከናቶ የመጡ ከፍተኛ ባለስልጣናት የወረራ ስጋት እንደቀጠለ ገልጸዋል ፣ ምክንያቱም ሩሲያ አሁንም በዩክሬን ላይ ወረራ ለማድረግ የሚያስችል እየፈለገች ነበር ፣ የውሸት ባንዲራ ተግባር ለማካሄድ በመሞከር ላይ ። እ.ኤ.አ. ፌብሩዋሪ 18፣ ቢደን ፑቲን ዩክሬንን ለመውረር ውሳኔ እንዳደረገ እርግጠኛ መሆኑን አስታውቋል። እ.ኤ.አ. ፌብሩዋሪ 19፣ ሁለት የዩክሬን ወታደሮች ሲገደሉ ሌሎች አምስት ደግሞ ከተገንጣዮች በተተኮሱት መድፍ ቆስለዋል። እ.ኤ.አ. የካቲት 20 ቀን የቤላሩስ የመከላከያ ሚኒስቴር የቤላሩስ ፕሬዝዳንት አሌክሳንደር ሉካሼንኮ እና ፑቲን ባደረጉት ውሳኔ የ 2022 ወታደራዊ ልምምድ እንደሚቀጥል አስታውቋል ። እንደ ክሪኒን ገለጻ፣ በዩኒየን ስቴት ውጫዊ ድንበሮች ላይ ያለው ወታደራዊ እንቅስቃሴ መባባስ እና በዶንባስ ሁኔታው ​​መበላሸቱ ምክንያት ነው።በዚያኑ ቀን በርካታ የዜና ማሰራጫዎች እንደዘገቡት የዩኤስ የስለላ ድርጅት የሩስያ አዛዦችን መገምገሙን ዘግቧል። ወረራውን እንዲቀጥል ትእዛዝ ተሰጥቷል። ኢኮኖሚያዊ ቅጣቶች የጀርመኑ ቻንስለር ኦላፍ ሾልስ የሩስያ ዶንባስን ወረራ ተከትሎ የኖርድ ዥረት 2 የጋዝ ቧንቧን ላልተወሰነ ጊዜ ዘግተውታል። የባልቲክ ግዛቶች የውጭ ጉዳይ ሚኒስትሮች ሩሲያ ከ ስዊፍት ዓለም አቀፍ የመልእክት መላላኪያ አውታር ለአለም አቀፍ ክፍያዎች እንድትቋረጥ ጠይቀዋል። ሌሎች የአውሮፓ ህብረት አባል ሀገራት ፍቃደኛ አልነበሩም፣ ሁለቱም የአውሮፓ አበዳሪዎች አብዛኛው ወደ 30 ቢሊዮን ዶላር የሚጠጋውን የውጭ ባንኮች ለሩሲያ መጋለጥ ስለያዙ እና ቻይና የተባለ የስዊፍት አማራጭ ስላዘጋጀች ነው። የ ስዊፍት የጦር መሳሪያ ለ እድገት ትልቅ መነቃቃትን ይፈጥራል ይህ ደግሞ ስዊፍትን ያዳክማል እንዲሁም የምዕራቡ ዓለም አቀፍ ፋይናንስ ቁጥጥርን ያዳክማል። ቦሪስ ጆንሰን.ጀርመን በተለይም ሩሲያ ከ ስዊፍት እንድትታገድ የሚጠይቁትን ጥሪዎች ተቃውሟቸዋል, ይህም ለሩሲያ ጋዝ እና ዘይት ክፍያ የሚኖረውን ውጤት በመጥቀስ; ይሁን እንጂ በየካቲት 26 የጀርመን የውጭ ጉዳይ ሚኒስትር አናሌና ቤርቦክ እና የኢኮኖሚ ሚኒስትር ሮበርት ሃቤክ ከስዊፍት ሩሲያ የተከለከሉ ገደቦችን በመደገፍ በጋራ መግለጫ ሰጥተዋል። ብዙም ሳይቆይ, ዋና ዋና የሩሲያ ባንኮች ከ ስዊፍት እንደሚወገዱ ተገለጸ, ምንም እንኳን አሁንም ለጋዝ ጭነት የመክፈል አቅምን ለማረጋገጥ የተደራሽነት ውስንነት ይኖራል. ከዚህም በተጨማሪ ምዕራቡ ዓለም የ630 ቢሊዮን ዶላር የውጭ መጠባበቂያ ክምችት ባለው የሩሲያ ማዕከላዊ ባንክ ላይ ማዕቀብ እንደሚጥል እና የማዕቀቡን ተጽእኖ ለማካካስ ንብረቶቹን እንዳያባክን ተነግሯል። የብሪታኒያ ጠቅላይ ሚኒስትር ቦሪስ ጆንሰን ሁሉም ዋና ዋና የሩሲያ ባንኮች ንብረታቸው እንዲታገድ እና ከዩናይትድ ኪንግደም የፋይናንስ ስርዓት እንደሚገለሉ እና አንዳንድ ወደ ሩሲያ የመላክ ፍቃድ እንደሚታገድ አስታውቀዋል። በተጨማሪም በዩኬ የባንክ ሂሳቦች ውስጥ ለሩሲያ ዜጎች የተቀማጭ ገንዘብ ገደብ አስተዋውቋል እና ከ100 በላይ ግለሰቦች እና አካላት ንብረቶችን አግዷል። የሩሲያ የፀጥታው ምክር ቤት ምክትል ሊቀ መንበር እና የቀድሞ ፕሬዝዳንት ዲሚትሪ ሜድቬዴቭ ኔቶ ከአፍጋኒስታን ለመውጣት “የፖለቲካ አቅመ ቢስነት” ምልክት ነው ሲሉ በሩሲያ ላይ የተጣሉ ምዕራባውያን ማዕቀቦችን ጨምሮ ተሳለቁ። ኩባንያዎች በሩስያ ውስጥ የያዙትን የውጭ ሀብት ወደ ሀገር ሊለውጡ ዛቱ። የተወዳደሩ ግዛቶች (ክሪሚያ፣ ዶኔትስክ፣ ሉሃንስክ) በወረራ ምክንያት የሩሲያ አውሮፕላኖችን ከአየር ክልላቸው ያገዱ ሀገራት እ.ኤ.አ. ማዕቀቡ የቴክኖሎጂ ዝውውሮችን፣ የሩስያ ባንኮችን እና የሩሲያ ንብረቶችን ያነጣጠረ ነበር። ከፍተኛ ተወካይ ጆሴፕ ቦሬል የአውሮፓ ህብረት "ከዚህ በፊት ታይቶ የማያውቅ ማግለል" እንደሚገጥማት ተናግረዋል ። በተጨማሪም "እነዚህ ከሁለተኛው የዓለም ጦርነት በኋላ በአውሮፓ ውስጥ በጣም ጨለማ ከሆኑት ሰዓቶች መካከል ናቸው" ብለዋል. የአውሮፓ ፓርላማ ፕሬዝዳንት ሮቤታ ሜቶላ “አፋጣኝ፣ ፈጣን፣ ጠንከር ያለ እና ፈጣን እርምጃ” እንዲወስዱ ጥሪ አቅርበው ለመጋቢት 1 ቀን ያልተለመደ የፓርላማ ስብሰባ ጠሩ። እ.ኤ.አ. ፌብሩዋሪ 22 የዩኤስ ፕሬዝዳንት ጆ ባይደን ን ጨምሮ በአራት የሩሲያ ባንኮች ላይ እንዲሁም ለፑቲን ቅርብ በሆኑ “በሙስና የተጨማለቁ ቢሊየነሮች” ላይ ገደቦችን አስታውቀዋል ። ዩኤስ በተጨማሪም የኤክስፖርት ቁጥጥርን አቋቋመች ፣ ይልቁንም ሩሲያ የከፍተኛ የቴክኖሎጂ አካላትን ተደራሽነት በመገደብ ላይ ያተኮረ ልብ ወለድ ማዕቀብ ላይ ያተኮረ ነው ። , ሁለቱም ሃርድዌር እና ሶፍትዌሮች, ማንኛውም ክፍሎች ወይም ዩኤስ በመጡ አእምሯዊ ንብረቶች የተሠሩ ናቸው. ማዕቀቡ ማንኛውም ሰው ወይም ኩባንያ ቴክኖሎጂን፣ ሴሚኮንዳክተሮችን፣ ምስጠራ ሶፍትዌሮችን፣ ሌዘርን ወይም ሴንሰሮችን ለሩሲያ መሸጥ የሚፈልግ ፈቃድ እንዲጠይቅ ያስገድዳል፣ ይህም በነባሪነት ውድቅ ተደርጓል። የማስፈጸሚያ ዘዴው በሰውየው ወይም በኩባንያው ላይ የሚጣሉ ማዕቀቦች ናቸው። የማዕቀቡ ትኩረት በመርከብ ግንባታ፣ በኤሮስፔስ እና በመከላከያ ኢንዱስትሪዎች ላይ ነው። እ.ኤ.አ. ፌብሩዋሪ 26, የፈረንሳይ የባህር ኃይል በእንግሊዝ ቻናል ውስጥ የሩስያን የጭነት መርከብ ባልቲክ መሪን ያዘ. መርከቧ በእገዳው ኢላማ በሆነ ኩባንያ ውስጥ ተጠርጥራለች. መርከቧ ወደ ቦሎኝ ሱር-ሜር ወደብ ታጅባ በምርመራ ላይ ነች። ዩናይትድ ኪንግደም የሩሲያ ግዛት አየር መንገድ ኤሮፍሎት እና የሩሲያ የግል ጄቶች ከዩኬ የአየር ክልል አግዳለች። እ.ኤ.አ. የካቲት 25 ፣ ፖላንድ ፣ ቡልጋሪያ እና ቼክ ሪፖብሊክ የአየር ክልላቸውን ለሩሲያ አየር መንገዶች እንደሚዘጉ አስታውቀዋል ። ኢስቶኒያም በማግስቱ ተከትላለች። በምላሹም ሩሲያ የብሪታንያ አውሮፕላኖችን ከአየር ክልሏ ከልክላለች። የሩሲያ ትልቁ የሀገር ውስጥ አየር መንገድ ኤስ7 አየር መንገድ ወደ አውሮጳ የሚያደርገውን ሁሉንም በረራዎች መሰረዙን ያስታወቀ ሲሆን የአሜሪካ አየር መንገድ ዴልታ አየር መንገድ ከኤሮፍሎት ጋር ያለውን ግንኙነት ማቋረጡን አስታውቋል። በተጨማሪም ሩሲያ ከአየር ክልሏ ከቡልጋሪያ ፣ፖላንድ እና ቼክ ሪፖብሊክ አጓጓዦች ሁሉንም በረራዎች ታግዳለች ።ኢስቶኒያ ፣ ሮማኒያ ፣ ሊቱዌኒያ እና ላቲቪያ የሩሲያ አየር መንገዶችን ከአየር ክልላቸው እንደሚከለክሉ አስታውቀዋል ። የውጭ ወታደራዊ ድጋፍ ለዩክሬን በቪክቶር ያኑኮቪች መሪነት የዩክሬን ጦር ተበላሽቶ ነበር። የያኑኮቪች ውድቀት እና የምዕራብ መስለው መሪዎች መተካታቸውን ተከትሎ የበለጠ ተዳክሟል። በመቀጠልም በርካታ የምዕራባውያን አገሮች (ዩኬ፣ አሜሪካ፣ ፈረንሳይ፣ ጀርመን፣ የባልቲክ አገሮች፣ ፖላንድ፣ አውስትራሊያ፣ ካናዳ እና ቱርክን ጨምሮ) እና ድርጅቶች (ኔቶ እና የአውሮፓ ህብረት) ወታደራዊ ኃይሉን መልሶ ለመገንባት ወታደራዊ ዕርዳታ መስጠት ጀመሩ። በተለይም የዩክሬን ታጣቂ ሃይሎች እ.ኤ.አ. ከ2019 ጀምሮ የቱርክን ቤይራክታር ቲቢ2 ሰው አልባ የጦር አየር ተሽከርካሪዎችን ማግኘት የጀመሩ ሲሆን ይህም በጥቅምት 2021 በዶንባስ የሩስያ ተገንጣይ መድፍ ቦታ ላይ ዒላማ ለማድረግ ጥቅም ላይ ውሏል። ሩሲያ መሳሪያዋን እና ወታደሮቿን በዩክሬን ድንበሮች መገንባት ስትጀምር የኔቶ አባል ሀገራት የጦር መሳሪያ አቅርቦትን መጠን ጨምረዋል። የዩኤስ ፕሬዝዳንት ጆ ባይደን የ260 ሚሊዮን ዶላር ርዳታ ለመስጠት በነሀሴ እና ታህሳስ 2021 የፕሬዝዳንታዊ ውድቀት ባለስልጣናትን ተጠቅመዋል። እነዚህም የሴት ልጅ ግርዛት-148 ጃቬሊንስ እና ሌሎች ፀረ-ትጥቅ ትጥቅ፣ የጦር መሳሪያዎች፣ የተለያዩ ጥይቶች እና ሌሎች መሳሪያዎች ማድረስ ይገኙበታል። ወረራውን ተከትሎ ሀገራት የጦር መሳሪያ አቅርቦት ተጨማሪ ቃል መግባት ጀመሩ። ቤልጂየም፣ ቼክ ሪፐብሊክ፣ ኢስቶኒያ፣ ፈረንሳይ፣ ግሪክ፣ ኔዘርላንድስ፣ ፖርቱጋል እና እንግሊዝ የዩክሬን ጦር እና መንግስትን ለመደገፍ እና ለመከላከል አቅርቦቶችን እንደሚልኩ አስታውቀዋል። እ.ኤ.አ. ከ30ዎቹ የኔቶ አባላት ጥቂቶቹ የጦር መሳሪያ ለመላክ ሲስማሙ ኔቶ እንደ ድርጅት ግን አላደረገም። እ.ኤ.አ. በጥር 2022 ጀርመን የጦር መሳሪያ ወደ ዩክሬን እንዳትልክ እና ኢስቶኒያ በጀርመን በተሰራ የጦር መሳሪያዎች ላይ የኤክስፖርት ቁጥጥሮች የቀድሞ የምስራቅ ጀርመን ዲ-30 አስተናጋጆችን ወደ ዩክሬን እንዳትልክ ከልክላለች።ጀርመን 5,000 የራስ ቁር እና የመስክ ሆስፒታል ወደ ዩክሬን እንደምትልክ አስታወቀች። የኪዬቭ ከንቲባ ቪታሊ ክሊችኮ በስድብ ምላሽ ሰጥተዋል፡ "ከዚህ በኋላ ምን ይልካሉ? ትራሶች?" እ.ኤ.አ. እ.ኤ.አ. የአውሮፓ ህብረት የውጭ ፖሊሲ ሃላፊ ጆሴፕ ቦሬል ለገዳይ ዕርዳታ 450 ሚሊዮን ዩሮ (502 ሚሊዮን ዶላር) እና ተጨማሪ 50 ሚሊዮን ዩሮ (56 ሚሊዮን ዶላር) ገዳይ ባልሆኑ አቅርቦቶች እንደሚገዙ ተናግረዋል ። ቦረል የአውሮፓ ህብረት የመከላከያ ሚኒስትሮች እቃውን እንዴት እንደሚገዙ እና ወደ ዩክሬን እንዴት እንደሚያስተላልፍ አሁንም ዝርዝር ጉዳዮችን መወሰን እንዳለባቸው ተናግረዋል ነገር ግን ፖላንድ እንደ ማከፋፈያ ማዕከል ለመሆን ተስማምታለች. ቦረል ለዩክሬን በአውሮፕላን አብራሪነት መንቀሳቀስ የቻሉትን ተዋጊ ጄቶች ለማቅረብ እንዳሰቡም ገልጿል። እነዚህ በ€450 ሚሊዮን የእርዳታ ጥቅል አይከፈሉም። ፖላንድ፣ ቡልጋሪያ እና ስሎቫኪያ ማይግ-29 ነበራቸው እና ስሎቫኪያ ሱ-25ም ነበሯት እነዚህም ዩክሬን ቀድሞውንም የበረረች እና ያለ አብራሪ ስልጠና ሊተላለፉ የሚችሉ ተዋጊ ጄቶች ነበሩ። በማርች 1፣ ፖላንድ፣ ስሎቫኪያ እና ቡልጋሪያ ተዋጊ ጄቶችን ለዩክሬን እንደማይሰጡ አረጋግጠዋል። እ.ኤ.አ. ፌብሩዋሪ 26 የዩኤስ ውጭ ጉዳይ ሚኒስትር አንቶኒ ብሊንከን “ፀረ- ጦር እና ፀረ-አይሮፕላን ሲስተም ፣ጥቃቅንና ልዩ ልዩ ጥይቶች ፣ የሰውነት ትጥቅ እና ተዛማጅ መሳሪያዎች”ን ጨምሮ 350 ሚሊዮን ዶላር ገዳይ ወታደራዊ እርዳታ መፍቀዱን አስታውቋል። ሩሲያ የዩናይትድ ስቴትስ ሰው አልባ አውሮፕላኖች በጥቁር ባህር ላይ የጦር መርከቦቿን ኢላማ ለማድረግ ለዩክሬን ባህር ኃይል መረጃ መስጠቷን ዩናይትድ ስቴትስ አስተባብላለች። በፌብሩዋሪ 27፣ ፖርቱጋል ኤች ኤንድ ኬ 3 አውቶማቲክ ጠመንጃዎችን እና ሌሎች ወታደራዊ መሳሪያዎችን እንደምትልክ አስታውቃለች። ስዊድን እና ዴንማርክ ሁለቱም በቅደም ተከተል 5,000 እና 2,700 ፀረ-ታንክ የጦር መሳሪያዎች ወደ ዩክሬን ለመላክ ወሰኑ። ዴንማርክ ከ 300 የማይንቀሳቀሱ ስቲንጀር ሚሳኤሎች ዩናይትድ ስቴትስ በመጀመሪያ ለአገልግሎት እንደሚረዳን ተናግራለች። ቱርክም ቲቢ 2 ሰው አልባ አውሮፕላኖችን ሰጥታለች። የኖርዌይ መንግስት መጀመሪያ ላይ የጦር መሳሪያ ወደ ዩክሬን አልልክም ነገር ግን እንደ ኮፍያ እና መከላከያ መሳሪያ ያሉ ሌሎች ወታደራዊ መሳሪያዎችን እልካለሁ ካለ በኋላ እ.ኤ.አ. ለገለልተኛ ሀገር ዋና ዋና የፖሊሲ ለውጥ ፣ ፊንላንድ ወደ ጥይት መከላከያ ጃኬቶች ፣ ባርኔጣዎች እና የህክምና አቅርቦቶች ለመጨመር 2,500 ጠመንጃዎች ከ150,000 ዙሮች ፣ 1,500 ባለአንድ ጥይት ፀረ-ታንክ መሳሪያዎች እና 70,000 የውጊያ ራሽን እንደምትልክ አስታወቀች። አስታወቀ።

19489

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%9B%E1%88%8C%E1%8B%A2%E1%8B%AB

ማሌዢያ

ማሌዢያ በእስያ የምትገኝ ሀገር ናት። ማሌዥያ (/ ፣ -/ (ያዳምጡ) ፣ -⁠፣ ማላይ፡ በደቡብ ምሥራቅ እስያ የሚገኝ አገር ነው። የፌደራል ህገ-መንግስታዊ ንጉሳዊ አገዛዝ አስራ ሶስት ግዛቶችን እና ሶስት የፌደራል ግዛቶችን ያቀፈ ሲሆን በደቡብ ቻይና ባህር የተከፈለው በሁለት ክልሎች ማለትም ባሕረ ገብ መሬት ማሌዥያ እና የቦርኒዮ ምስራቅ ማሌዥያ። ባሕረ ገብ መሬት ማሌዥያ ከታይላንድ ጋር የመሬት እና የባህር ድንበር እና ከሲንጋፖር ፣ ቬትናም እና ኢንዶኔዥያ ጋር የባህር ድንበሮችን ትጋራለች። ምስራቅ ማሌዥያ ከብሩኒ እና ኢንዶኔዢያ ጋር የመሬት እና የባህር ድንበሮችን ትጋራለች፣ የባህር ላይ ድንበር ደግሞ ከፊሊፒንስ እና ቬትናም ጋር ነው። ኩዋላ ላምፑር የሀገሪቱ ዋና ከተማ፣ የሀገሪቱ ትልቁ ከተማ እና የፌደራል መንግስት የህግ አውጭ አካል መቀመጫ ናት። ፑትራጃያ የአስተዳደር ማዕከል ነው, እሱም የሁለቱም አስፈፃሚ አካላት መቀመጫ (ካቢኔ, የፌደራል ሚኒስቴር እና ኤጀንሲዎች) እና የፌዴራል መንግስት የፍትህ አካልን ይወክላል. ከ33 ሚሊዮን በላይ ህዝብ ያላት ማሌዢያ ከአለም 45ኛ በህዝብ ብዛት የምትገኝ ሀገር ነች። የአህጉራዊው ዩራሲያ ደቡባዊ ጫፍ ታንጁንግ ፒያ ውስጥ ነው። በሐሩር ክልል ውስጥ የምትገኘው ማሌዢያ ከ17 ሜጋዳይቨርሲቲ አገሮች አንዷ ነች፣ ብዙ ሥር የሰደዱ ዝርያዎች የሚኖሩባት። ማሌዢያ የመነጨው የማሌይ ግዛቶች ነው፣ እሱም ከ18ኛው ክፍለ ዘመን ጀምሮ፣ ከብሪቲሽ ስትሬት ሰፈራዎች ጥበቃ ጋር ለብሪቲሽ ኢምፓየር ተገዥ ሆነ። በሁለተኛው የዓለም ጦርነት ወቅት ብሪቲሽ ማላያ ከሌሎች የብሪታኒያ እና የአሜሪካ ቅኝ ግዛቶች ጋር በጃፓን ኢምፓየር ተያዘ። የሶስት አመት ይዞታን ተከትሎ ባሕረ ገብ መሬት ማሌዢያ በ1946 እንደ ማሊያያን ህብረት ከተቀላቀለች በኋላ በ1948 የማላያ ፌዴሬሽን ሆና በአዲስ መልክ ተዋቀረች።እ.ኤ.አ. ነሐሴ 31 ቀን 1957 ነፃነቷን አገኘች። ነፃዋ ማላያ በወቅቱ ከብሪታኒያ ዘውድ ቅኝ ግዛቶች ከሰሜን ቦርኒዮ፣ ሳራዋክ እና ሲንጋፖር ጋር በሴፕቴምበር 16 ቀን 1963 ማሌዥያ ሆነች። በነሀሴ 1965 ሲንጋፖር ከፌዴሬሽኑ ተባረረች እና ራሱን የቻለች ሀገር ሆነች። አገሪቷ የብዙ ብሔረሰቦች እና የመድብለ ባህላዊ በመሆኗ በፖለቲካው ላይ ከፍተኛ ተጽዕኖ ያሳድራል። ግማሽ ያህሉ ህዝብ ማላይኛ ሲሆን አናሳ ቻይናውያን፣ ህንዶች እና ተወላጆች አሉት። የሀገሪቱ ኦፊሴላዊ ቋንቋ የማሌዥያ ማሌይ ነው፣ የማሌይ ቋንቋ መደበኛ ቅጽ። እንግሊዝኛ ንቁ ሁለተኛ ቋንቋ ሆኖ ይቆያል።ህገ መንግስቱ እስልምናን እንደ ሀገሪቱ የተመሰረተ ሀይማኖት እውቅና ሲሰጥ ሙስሊም ላልሆኑ ሰዎች የእምነት ነፃነት ሰጥቷል። መንግሥት በዌስትሚኒስተር ፓርላሜንታሪ ሥርዓት የተቀረፀ ሲሆን የሕግ ሥርዓቱም በጋራ ሕግ ላይ የተመሠረተ ነው። ርዕሰ መስተዳድሩ በየአምስት ዓመቱ ከዘጠኙ የክልል ሱልጣኖች መካከል የተመረጠ ንጉሠ ነገሥት ነው። የመንግስት መሪ ጠቅላይ ሚኒስትር ነው። ከነጻነት በኋላ፣ የማሌዢያ ጂዲፒ በአማካይ በ6.5% በዓመት ለ50 ዓመታት ያህል አድጓል። ኢኮኖሚው በባህላዊ ሀብቱ ሲቀጣጠል የቆየ ቢሆንም በሳይንስ፣ ቱሪዝም፣ ንግድ እና የህክምና ቱሪዝም ዘርፎች እየሰፋ ነው። ማሌዢያ አዲስ በኢንዱስትሪ የበለጸገ የገበያ ኢኮኖሚ አላት፣ በደቡብ ምሥራቅ እስያ ሦስተኛው ትልቁ እና በዓለም 36 ኛ ትልቁ። የ ፣ እና መስራች አባል እና የ፣ የኮመንዌልዝ እና ያልተጣጣመ ንቅናቄ አባል ነው። ሥርወ ቃል ማሌዥያ የሚለው ስም ማሌይስ ከሚለው ቃል እና የላቲን-ግሪክ ቅጥያ - ጥምረት ሲሆን እሱም 'የማሌይስ ምድር' ተብሎ ሊተረጎም ይችላል። መላዩ የሚለው ቃል አመጣጥ ለተለያዩ ንድፈ ሐሳቦች ተገዥ ነው። ከሳንስክሪት ሂማላያ ሊመጣ ይችላል፣ በተራሮች ላይ ከፍ ያሉ ቦታዎችን ወይም ማላዩር-ፑራ፣ ትርጉሙ 'የተራራማ ከተማ' ማለት ነው። ሌላው ተመሳሳይ ንድፈ ሐሳብ መነሻው ማላይ በሚሉት የታሚል ቃላት ነው ይላል እና ዑር ትርጉሞች 'ተራራ' እና 'ከተማ፣ መሬት' በቅደም ተከተል። ሌላው አስተያየት ከፓማላዩ ዘመቻ የተገኘ ነው።የመጨረሻው ሀሳብ የመጣው 'መሮጥ' ከሚል የጃቫኛ ቃል ነው፣ ከዚም ወንዝ ሱንጋይ መላዩ ('መላዩ ወንዝ') በጠንካራ ጅረት ምክንያት ተሰይሟል። ተመሳሳይ ድምፅ ያላቸው ተለዋጮች ከ11ኛው ክፍለ ዘመን በላይ የቆዩ ሂሳቦች ላይም ታይተዋል፣ በሱማትራ ውስጥ ላሉት አካባቢዎች ቶፖኒሞች ወይም በማላካ ባህር ዙሪያ ያለውን ትልቅ ክልል በመጥቀስ።የሳንስክሪት ጽሑፍ ቫዩ ፑራና ከመጀመሪያው ሺህ ዓ.ም. ጀምሮ እንደ ነበረ የሚታሰበው 'ማላያድቪፓ' የተባለች ምድር አንዳንድ ምሁራን የዘመናዊቷ የማሌይ ባሕረ ገብ መሬት ተብሎ የሚጠራውን ምድር ጠቅሷል።ሌሎች ታዋቂ ዘገባዎች የ2ኛው ክፍለ ዘመን የቶለሚ ጂኦግራፊያዊ ስም ማላዩ ኩሎን ለሚባለው የምዕራባዊው የጎልደን ቼርሶኔዝ የባህር ዳርቻ እና የ7ኛው ክፍለ ዘመን የዪጂንግ የማላዩ ዘገባ ናቸው።በአንድ ወቅት፣ ሜላዩ መንግሥት ስሙን ከሰንጋይ መላዩ ወሰደ። ከዚያም ሜላዩ ከ ጋር የተቆራኘ እና ከተለያዩ የሱማትራ ክፍሎች በተለይም ከፓሌምባንግ ጋር የተቆራኘ ሲሆን የማላካ ሱልጣኔት መስራች እንደመጣ ይታሰባል።ማላካ በ 15 ኛው ክፍለ ዘመን የክልል ሃይል እንደመሆኑ መጠን ወደ ብሄር ስም ማደጉ ብቻ ይታሰባል. እስላማዊነት በማላካ የብሔር ማንነትን አቋቋመ፣ ሜላዩ የሚለው ቃል ከሜላካን ጋር ሊለዋወጥ የሚችል ሆኖ መታየት ጀመረ። እሱ በተለይ ለማላካን ሱልጣን ታማኝ የሆኑትን የአካባቢውን ማሌይኛ ተናጋሪዎችን ሊያመለክት ይችላል።የመጀመርያው የፖርቹጋል ቋንቋ ማሌዮስ ይህን የሚያንፀባርቅ ሲሆን ይህም የማልካን ገዥ ህዝብ ብቻ ነው። የማላካ ነጋዴዎች ታዋቂነት ሜላዩን ከሙስሊም ነጋዴዎች ጋር እንዲቆራኝ አድርጎታል, ከዚያም ከሰፊው የባህል እና የቋንቋ ቡድን ጋር ተቆራኝቷል. ማላካ እና በኋላም ጆሆር የማሌይ ባሕል ማዕከል እንደሆኑ ተናግረዋል፣ ይህ አቋም በእንግሊዞች የሚደገፍ ሲሆን ይህም ማላይ የሚለው ቃል ከሱማትራ ይልቅ ከማሌይ ባሕረ ገብ መሬት ጋር ይበልጥ የተቆራኘ እንዲሆን አድርጓል። የአውሮፓ ቅኝ ግዛት ከመጀመሩ በፊት የማላይ ባሕረ ገብ መሬት በትውልድ አገሩ ታናህ መላዩ ('ማላይ ምድር') በመባል ይታወቅ ነበር። በጀርመን ምሁር ዮሃን ፍሪድሪች ብሉመንባች በተፈጠረ የዘር ምድብ ስር የባህር ላይ ደቡብ ምስራቅ እስያ ተወላጆች ወደ አንድ ምድብ ማለትም የማሌይ ዘር ተመድበዋል። እ.ኤ.አ. በ 1826 የፈረንሣይ አሳሽ ጁልስ ዱሞንት ዲ ዩርቪል ወደ ኦሺኒያ ካደረገ በኋላ በ 1831 የማሌዥያ ፣ ማይክሮኔዥያ እና ሜላኔዥያ ውሎችን ለሶሺየት ዴ ጂኦግራፊ አቅርቧል ፣እነዚህን የፓሲፊክ ባህሎች እና የደሴቶች ቡድኖች ፖሊኔዥያ ከሚለው ቃል በመለየት ። ማሌዢያን "በተለምዶ ኢስት ኢንዲስ በመባል የሚታወቅ አካባቢ" ሲል ገልጿል። እ.ኤ.አ. በ 1850 እንግሊዛዊው የኢትኖሎጂ ባለሙያው ጆርጅ ሳሙኤል ዊንዘር አርል በጆርናል ኦቭ ዘ ኢንዲያ ደሴቶች እና ምስራቅ እስያ ጆርናል ላይ ሲጽፉ የደቡብ ምስራቅ እስያ ደሴቶችን “ሜላዩንዥያ” ወይም “ኢንዱኒዥያ” ብለው እንዲሰየሙ ሐሳብ አቅርበዋል ፣ ለቀደመው ።ማሌዢያ የሚለው ስም አሁን የማሌይ ደሴቶች ተብሎ የሚጠራውን ለመሰየም የተወሰነ ጥቅም አግኝቷል። በዘመናዊው የቃላት አነጋገር፣ ማሌይ በአብዛኛው በማሌይ ባሕረ ገብ መሬት እና በደቡብ ምሥራቅ እስያ አጎራባች ደሴቶች የሚኖሩ፣ የሱማትራ ምሥራቃዊ የባሕር ዳርቻ፣ የቦርንዮ የባሕር ዳርቻ፣ እና በእነዚህ አካባቢዎች መካከል የሚገኙ ትናንሽ ደሴቶችን ጨምሮ የኦስትሮኔዢያ ሕዝቦች የብሔረሰብ ሃይማኖታዊ ቡድን ስም ሆኖ ቆይቷል። እ.ኤ.አ.ማሌዢያ የሚለው ስም በ1963 ተቀባይነት ያገኘው የማላያ ፌዴሬሽን ነባር ግዛቶች፣ ሲንጋፖር፣ ሰሜን ቦርንዮ እና ሳራዋክ አዲስ ፌዴሬሽን ሲመሰርቱ ነው። ፣ ሰሜን ቦርኔዮ እና ሳራዋክ ወደ ማሊያ በ1963 የፊሊፒንስ ፖለቲከኞች የዘመናዊቷ ሀገር ስም ከመውሰዳቸው በፊት የግዛታቸውን ማሌዥያ ለመሰየም አስበው ነበር። በማሌዥያ ዘመናዊ የሰው ልጅ መኖሪያነት ማስረጃ ከ40,000 ዓመታት በፊት ነው። በማላይ ባሕረ ገብ መሬት የመጀመሪያዎቹ ነዋሪዎች ኔግሪቶስ እንደሆኑ ይታሰባል። ከህንድ እና ከቻይና የመጡ ነጋዴዎች እና ሰፋሪዎች በሁለተኛውና በሦስተኛው መቶ ክፍለ ዘመን የንግድ ወደቦችን እና የባህር ዳርቻ ከተሞችን መሥርተው እንደ መጀመሪያው ክፍለ ዘመን ደረሱ። የእነርሱ መገኘታቸው በአካባቢው ባሕሎች ላይ የሕንድ እና የቻይና ተጽእኖን አስከትሏል, እና የማሌይ ባሕረ ገብ መሬት ሰዎች የሂንዱይዝም እና የቡድሂዝም ሃይማኖቶችን ወሰዱ.የሳንስክሪት ጽሑፎች በአራተኛው ወይም በአምስተኛው ክፍለ ዘመን መጀመሪያ ላይ ይታያሉ። የላንግካሱካ መንግሥት በሁለተኛው ክፍለ ዘመን አካባቢ በማሌይ ባሕረ ገብ መሬት ሰሜናዊ አካባቢ ተነሳ፣ እስከ 15 ኛው ክፍለ ዘመን ድረስ ቆይቷል። በ 7 ኛው እና በ 13 ኛው ክፍለ ዘመን መካከል አብዛኛው የደቡባዊ ማሌይ ባሕረ ገብ መሬት የባህር ውስጥ የስሪቪጃያን ግዛት አካል ነበር። በ 13 ኛው እና በ 14 ኛው ክፍለ ዘመን እ.ኤ.አ.የማጃፓሂት ግዛት አብዛኛው ባሕረ ገብ መሬት እና የማላይ ደሴቶችን ከስሪቪጃያ በተሳካ ሁኔታ መቆጣጠር ችሏል። በ15ኛው መቶ ክፍለ ዘመን መጀመሪያ ላይ ከቀድሞው የስሪቪጃያን ፍርድ ቤት ጋር የተገናኘው የቀድሞው የሲንጋፑራ ግዛት የሸሸ ፓራሜስዋራ የማልካ ሱልጣኔትን መሰረተ። ፓራሜሶራ ወደዚያ ሃይማኖት ከተቀበለች በኋላ የእስልምና መስፋፋት ጨመረ። በዚህ ጊዜ ማላካ ከክልሉ ዙሪያ ንግድን በመሳብ ጠቃሚ የንግድ ማዕከል ነበረች። እ.ኤ.አ. በ 1511 ማላካ በፖርቱጋል ተቆጣጠረች ፣ ከዚያ በኋላ በ 1641 በደች ተወሰደ ። በ 1786 ፣ የብሪቲሽ ኢምፓየር በማላያ ውስጥ መኖርን አቋቋመ ፣ የኬዳ ሱልጣን ፔንንግ ደሴትን ለብሪቲሽ ምስራቅ ህንድ ኩባንያ በመከራየት። እንግሊዛውያን በ1819 የሲንጋፖርን ከተማ አግኝተዋል፣ እና በ1824 የአንግሎ-ደች ስምምነትን ተከትሎ ማላካን ተቆጣጠሩ።እ.ኤ.አ. በ 1826 ብሪቲሽ በቀጥታ ፔንንግን፣ ማላካንን፣ ሲንጋፖርን እና የላቡን ደሴት ተቆጣጥሯቸዋል፣ ይህም የባህር ውስጥ የሰፈራ ዘውድ ቅኝ ግዛት አድርገው ያቋቋሙት። በ20ኛው መቶ ክፍለ ዘመን፣ ፓሃንግ፣ ሴላንጎር፣ ፔራክ እና ነጌሪ ሴምቢላን ግዛቶች ፌደሬድ ማሌይ ግዛቶች በመባል የሚታወቁት የብሪታንያ ነዋሪዎች የማሌይ ገዥዎችን እንዲያማክሩ ተሹመዋል።በባሕረ ገብ መሬት ላይ የተቀሩት አምስት ግዛቶች፣ በመባል የሚታወቁት፣ በቀጥታ በብሪታንያ አገዛዝ ሥር ባይሆኑም፣ በ20ኛው ክፍለ ዘመን መባቻ አካባቢ የብሪታንያ አማካሪዎችን ተቀብለዋል። በባሕረ ገብ መሬት እና በቦርንዮ ላይ ያለው ልማት በአጠቃላይ እስከ 19 ኛው ክፍለ ዘመን ድረስ ተለያይተዋል። በብሪታንያ የአገዛዝ ዘመን የቻይናውያን እና ህንዶች የጉልበት ሠራተኞች ሆነው እንዲያገለግሉ ይበረታታሉ። ሁለቱም የብሩኒ ሱልጣን እና የሱሉ ሱልጣን የየራሳቸውን የግዛት ባለቤትነት መብት በ1877 እና 1878 ሲያስተላልፉ አሁን ሳባ የተባለው አካባቢ በሰሜን ቦርንዮ በብሪታኒያ ቁጥጥር ስር ዋለ።እ.ኤ.አ. በ1842 ሳራዋክ በብሩኒ ሱልጣን ለጀምስ ብሩክ ተሰጠ፣ ተተኪዎቹ እንደ ነጭ ራጃዎች ነፃ በሆነው መንግሥት ላይ እስከ 1946 ገዙ፣ የዘውድ ቅኝ ግዛት ሆነች ። በሁለተኛው የዓለም ጦርነት የጃፓን ጦር ማላያ፣ ሰሜን ቦርኔዮ፣ ሳራዋክ እና ሲንጋፖርን ከሦስት ዓመታት በላይ ወረረ። በዚህ ወቅት የብሄር ብሄረሰቦች ግጭት ተነስቶ ብሄርተኝነት እያደገ ሄደ። ማላያ በሕብረት ኃይሎች እንደገና ከተቆጣጠረች በኋላ ለነፃነት የሚደረገው የሕዝብ ድጋፍ ጨምሯል። ከጦርነቱ በኋላ ብሪታኒያ የማላያን አስተዳደር በአንድ ዘውድ ቅኝ ግዛት ስር ለማዋሀድ አቅዳ “የማሊያን ህብረት” በሚል ስያሜ የማሌይ ገዥዎችን መዳከም እና ለቻይናውያን ዜግነት መስጠትን በመቃወም ከማሌያውያን ከፍተኛ ተቃውሞ ገጥሞታል።እ.ኤ.አ. በ 1946 የተቋቋመው እና ከሲንጋፖር በስተቀር በማሌያ ባሕረ ገብ መሬት ያሉትን ሁሉንም የእንግሊዝ ንብረቶች ያቀፈው የማሊያ ህብረት በፍጥነት ፈርሶ እ.ኤ.አ. የካቲት 1 ቀን 1948 በማላያ ፌዴሬሽን ተተክቷል ፣ ይህም የማሌይ ገዥዎችን የራስ ገዝ አስተዳደር መለሰ። በብሪታንያ ጥበቃ ሥር ያሉ ግዛቶች በዚህ ጊዜ ውስጥ በአብዛኛው ጎሳ የሆኑ ቻይናውያን በማሊያ ኮሚኒስት ፓርቲ መሪነት እንግሊዞችን ከማላያ ለማስወጣት የተነደፉትን የሽምቅ ውጊያ ጀመሩ። የማላያ ድንገተኛ አደጋ በማላያ በኮመንዌልዝ ወታደሮች ረጅም የፀረ-ሽምቅ ዘመቻን አካቷል። እ.ኤ.አ. ነሐሴ 31 ቀን 1957 ማላያ የኮመንዌልዝ ኦፍ ኔሽን ነፃ አባል ሆነች።በመቀጠል፣ ማላያን ከሰሜን ቦርኒዮ የዘውድ ቅኝ ግዛቶች (ሳባህ ስትቀላቀል በመባል ይታወቃል)፣ ሳራዋክ እና ሲንጋፖርን አንድ ለማድረግ አጠቃላይ እቅድ ተነደፈ። የታሰበው ፌዴሬሽን በመጀመሪያ እ.ኤ.አ. ነሐሴ 31 ቀን 1963 የማሊያን የነፃነት መታሰቢያ በዓል ለማድረግ ታስቦ ነበር።ይሁን እንጂ እንደ የኢንዶኔዥያ ሱካርኖ እና የሳራዋክ የተባበሩት መንግስታት ፓርቲ ተቃዋሚዎች በጠየቁት መሰረት በተባበሩት መንግስታት በሳባ እና ሳራዋክ ለፌዴሬሽኑ የሚሰጠውን ድጋፍ ደረጃ ላይ ጥናት ማካሄድ አስፈላጊ በመሆኑ እ.ኤ.አ. ፌዴሬሽኑ እስከ ሴፕቴምበር 16 ቀን 1963 እንዲራዘም ተደርጓል። ይህ መዘግየት ከላይ የተጠቀሰውን ጥናት ለማጠናቀቅ በቂ ጊዜ ፈቅዷል። ፌዴሬሽኑ ከኢንዶኔዥያ ጋር የተደረገውን ግጭት እና በቦርኒዮ እና በማሊያን ባሕረ ገብ መሬት በኮሚኒስቶች ላይ የማያቋርጥ ግጭቶችን ጨምሮ ከፍተኛ ውጥረትን አምጥቷል ፣ ይህም ወደ ሳራዋክ ኮሚኒስት ዓመፅ እና ሁለተኛ የማሊያ ድንገተኛ አደጋ እና ሌሎች በርካታ ጉዳዮች ለምሳሌ ድንበር ተሻጋሪ ጥቃቶች ወደ ሰሜን ቦርንዮ በሞሮ የባህር ወንበዴዎች ከደቡባዊ የፊሊፒንስ ደሴቶች፣ ሲንጋፖር በ1965 ከፌዴሬሽኑ ተባረረ፣ እና የዘር ግጭት። ይህ ግጭት በግንቦት 13 ቀን 1969 በተካሄደው የዘር ግርግር ተጠናቀቀ።ከሁከቱ በኋላ፣ አወዛጋቢው አዲሱ የኢኮኖሚ ፖሊሲ በጠቅላይ ሚኒስትር ቱን አብዱል ራዛክ ተጀመረ፣ በ የተያዘውን ኢኮኖሚ ድርሻ ለማሳደግ እየሞከረ። በጠቅላይ ሚኒስትር ማሃቲር መሀመድ ከ1980ዎቹ ጀምሮ ፈጣን የኢኮኖሚ እድገት እና የከተሞች መስፋፋት ጊዜ ነበር። ኢኮኖሚው በግብርና ላይ ከመመሥረት ወደ ማኑፋክቸሪንግ እና ኢንዱስትሪ ላይ ተመስርቷል. እንደ ፔትሮናስ ታወርስ፣ የሰሜን-ደቡብ የፍጥነት መንገድ፣ የመልቲሚዲያ ሱፐር ኮሪደር እና አዲሱ የፑትራጃያ የፌደራል አስተዳደር ዋና ከተማ ያሉ በርካታ ሜጋ ፕሮጀክቶች ተጠናቀዋል። እ.ኤ.አ. በ1990ዎቹ መገባደጃ ላይ፣ የእስያ የፋይናንስ ቀውስ በሀገሪቱ ላይ ተፅዕኖ አሳድሯል፣ ይህም ገንዘባቸውን፣ አክሲዮን እና የንብረት ገበያዎቻቸውን እንዲወድም አድርጓል። በኋላ ግን አገግመዋል። የ1 ቅሌት በወቅቱ ጠቅላይ ሚኒስትር ናጂብ ራዛክን እ.ኤ.አ. ይህ ቅሌት በ 2018 አጠቃላይ ምርጫ ከነጻነት በኋላ በገዥው ፖለቲካ ፓርቲ ውስጥ ለመጀመሪያ ጊዜ ለውጥ እንዲመጣ አስተዋጽኦ አድርጓል። እ.ኤ.አ. በ 2020 ሀገሪቱ በኮቪድ-19 ወረርሽኝ በተከሰቱ የጤና እና ኢኮኖሚያዊ ቀውሶች ጋር በተገናኘ የፖለቲካ ቀውስ ተይዛለች። ይህንን ተከትሎ በህዳር 2022 ቀደም ብሎ የተካሄደው አጠቃላይ ምርጫ በሀገሪቱ ታሪክ ውስጥ ለመጀመሪያ ጊዜ የተንጠለጠለ ፓርላማ እንዲኖር አስችሏል። እ.ኤ.አ. ህዳር 24 ቀን 2022 አንዋር ኢብራሂም የሀገሪቱን በታሪክ የመጀመሪያ የሆነውን ታላቅ ጥምር መንግስት በመምራት 10ኛው የማሌዢያ ጠቅላይ ሚኒስትር ሆነው ቃለ መሃላ ፈጸሙ። የእስያ አገራት

21207

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%9B%E1%8B%AD%E1%89%BB%E1%88%8D%20%E1%8C%A0%E1%88%8B%E1%89%B5%20%E1%8A%A8%E1%8B%88%E1%8B%B3%E1%8C%85%20%E1%8B%AD%E1%89%86%E1%8C%A0%E1%88%AB%E1%88%8D

የማይቻል ጠላት ከወዳጅ ይቆጠራል

የማይቻል ጠላት ከወዳጅ ይቆጠራል የአማርኛ ምሳሌ ነው። የማይቻል ጠላት ከወዳጅ ይቆጠራል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

47604

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%90%E1%88%88%E1%89%A5

ሐለብ

ሐለብ የሶርያ ጥንታዊ ከተማ ነው። በብዙ አውሮፓዊ ቋንቋዎች ሐለብ «አሌፖ» በመባል ይታወቃል። ሐለብ መጀመርያ የሚጠቀሰው በኤብላ ጽላቶች (2127-2074 ዓክልበ. ግ.) «ሐለም» ተብሎ ሲሆን ነው። በብዙ ሊቃውንት ዘንድ ለኤብላ መንግሥት ጥገኛ የሆነው የአርሚ መንግሥት መቀመጫ ነበር። የአካድ ንጉሥ ናራም-ሲን ደግሞ ኤብላ ሲያጠፋ (2038 ዓክልበ. ግድም) አርማኑምን የተባለ ሀገር ደግሞ እንዳጠፋ ዘገበ፤ የአርማኑም መታወቂያ ከአርሚም ሆነ ከሐለብ ጋራ አጠያያቂ ሆኗል። ከባቢሎን መጀመርያ መንግሥት ዘመን (ከ1807-1507 ዓክልበ.) ጀምሮ የከተማ መጠሪያ እንደ ዛሬ «ሐለብ» በመባል ታወቀ። የያምኻድ አሞራዊ መንግሥት ዋና ከተማ ሆነ፤ ይህም የኬጥያውያን መንግሥት ንጉስ 1 ሙርሲሊ በ1507 ዓክልበ ያሕል ያምኻድን እስካሸነፈው ድረስ ቀረ። ሆኖም ከያምኻድ መንግሥት ውድቀት ቀጥሎ ሐለብ እንደ ነጻ ከተማ-አገር እስከ 1480 ዓክልበ. ያህል የሚታኒ መንግሥት እስከ ያዘው ድረስ ቆየ። በኋላ ከተማው እንደገና ለኬጥያውያን (1350 ዓክልበ. ግ.)፣ ለአሦር መንግሥት (1186 ዓክልበ) ተገዥነት ወደቀ። ምናልባት 1050-900 ዓክልበ. «ዋሊስቲን» ወይም «ፓለስቲን»፣ ከ900-750 ዓክልበ. «ቢት አጉሢ» የተባለ ነጻ መንግሥት ውስጥ ነበር። በ748 ዓክልበ. የአሦር ንጉሥ 3 ቴልጌልቴልፌልሶር ዳግመኛ ያዘው። ከአሦር አልፎ ከተማው ለባቢሎኒያ (620 ዓክልበ.)፣ ለፋርስ አኻይመኒድ መንሥት (547 ዓክልበ.)፣ እና ለታላቁ እስክንድር (341 ዓክልበ.) ተዛወረ። ግሪኮችም የከተማውን ስም በሮያ አሉት። እስከ 96 ዓክልበ. ድረስ የሴሌውቅያ መንግሥት፣ ከዚያ እስከ 72 ዓክልበ. ድረስ የአርሜኒያ፣ ከዚያም እስከ 604 ዓም ድረስ በሮያ የሮሜ መንግሥት በኋላም የቢዛንታይን መንግሥት ከተማ ሆነ። በ604 ዓም የፋርሳውያን ሳሳኒድ መንግሥት ለአጭር ጊዜ ከተማውን በጦርነት ያዘ። በ629 ዓም ለአረብ እስላም ኃይላት ራሺዱን ኻሊፋት ተጨመረ። በ938 ዓም ሐለብ ነጻ ኤሚራት ሆነ፣ ሆኖም ከአረቦችና ከቢዛንታይኖች መካከል እስከ 1056 ዓም ድረስ ብዙ ጊዜ ይፈራረቅ ነበር፣ ከዚያም ቢዛንታይኖችና ሠልጁክ ቱርኮች ይታግሉበት ነበር። በ1120 ዓም ሐለብ የቱርኮች ዘንጊድ ሥርወ መንግሥት ዋና ከተማ ሆነ። ሞንጎሎች ሐለብን ለአጭር ጊዜ በ1252፣ በ1273 እና በ1392 ዓም ይዘው እያንዳንዱ ጊዜ ብዙ ኗሪዎችን በእልቂጥ ገደሉ። በ1508 ዓም ሐለብ የኦቶማን መንግሥት ክፍል ሆነ፣ አንደኛው የአለም ጦርነት እስከ ጨረሰ እስከ 1912 ዓም ድረስ የኦቶማን ከተማ ሲሆን ከዚያ ወደ ፈረንሳይ ሶርያ አስተዳደር ተጨመረ። በ1938 ዓም ከተለያዩ ፈረንሳያዊ አስተዳደሮች በኋላ የነጻ ሶርያ መንግሥት ከተማ ሆነ። ከ2004 እስከ 2009 ዓም ድረስ በሶርያ እርስ በርስ ጦርነት ምክንያት ብዙ ጥፋት በሐለብ ላይ ተደርጎ ነበር። ሐለብ አሁን እየታደሰ ነው። የሶርያ ከተሞች

21440

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8B%88%E1%8C%8C%E1%88%BB%20%E1%88%8D%E1%8C%85%20%E1%8B%9B%E1%8D%8D%20%E1%88%8B%E1%8B%AD%20%E1%8B%AB%E1%8B%B5%E1%88%AB%E1%88%8D

የወጌሻ ልጅ ዛፍ ላይ ያድራል

የወጌሻ ልጅ ዛፍ ላይ ያድራል የአማርኛ ምሳሌ ነው። የወጌሻ ልጅ ዛፍ ላይ ያድራል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

1912

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%89%B0%E1%89%A3%E1%89%A0%E1%88%A9%E1%89%B5%20%E1%8C%8D%E1%8B%9B%E1%89%B6%E1%89%BD

የተባበሩት ግዛቶች

ይህ ፅሑፍ ስለ አገሪቱ ነው። ስለ አህጉሮች ለመረዳት፣ ስሜን አሜሪካ ወይንም ደቡብ አሜሪካን ይዩ። ዩናይትድ ስቴትስ ኦፍ አሜሪካ (ዩኤስኤ ወይም ዩኤስኤ)፣ አሜሪካ በተለምዶ ዩናይትድ ስቴትስ ( ወይም በ18ኛው ክፍለ ዘመን መገባደጃ ላይ ዩኤስ በሰሜን አሜሪካ መስፋፋት ጀመረች፣ ቀስ በቀስ አዳዲስ ግዛቶችን ማግኘት፣ አንዳንዴም በጦርነት፣ አሜሪካዊያን ተወላጆችን በተደጋጋሚ እያፈናቀለች እና አዳዲስ ግዛቶችን መቀበል ጀመረች። እ.ኤ.አ. በ 1848 ዩናይትድ ስቴትስ አህጉሩን ከምስራቅ ወደ ምዕራብ ዘረጋች። በባርነት ተግባር ላይ የተነሳው ውዝግብ ያበቃው በአሜሪካ የእርስ በርስ ጦርነት የቀሩትን የሕብረቱን ግዛቶች ተዋግቶ በነበረው የአሜሪካ ኮንፌዴሬሽን ግዛቶች መለያየት ነው። በህብረቱ ድል እና ጥበቃ፣ ባርነት በአስራ ሶስተኛው ማሻሻያ ተወገደ። እ.ኤ.አ. በ 1900 ዩናይትድ ስቴትስ የዓለም ትልቁ ኢኮኖሚ ሆነች ፣ እና የስፔን-አሜሪካ ጦርነት እና አንደኛው የዓለም ጦርነት አገሪቷን የዓለም ኃያል ሀገር አድርጓታል። እ.ኤ.አ. በ 1941 ጃፓን በፐርል ሃርበር ላይ ከደረሰች ድንገተኛ ጥቃት በኋላ ዩናይትድ ስቴትስ በተባበሩት መንግስታት ወደ ሁለተኛው የዓለም ጦርነት ገባች ። ከጦርነቱ በኋላ ዩናይትድ ስቴትስ እና ሶቪየት ኅብረት የዓለም ሃያላን አገሮች ሆኑ። በቀዝቃዛው ጦርነት ወቅት ሁለቱም አገሮች የርዕዮተ ዓለም የበላይነትን ለማስፈን ትግል ቢያካሂዱም ቀጥተኛ ወታደራዊ ግጭትን አስቀርተዋል። በ1969 የአሜሪካ የጠፈር በረራ ሰዎችን ለመጀመሪያ ጊዜ በጨረቃ ላይ ባሳረፈው የጠፈር ሬስ ውድድርም ተወዳድረዋል። በተመሳሳይ ጊዜ፣ የሲቪል መብቶች እንቅስቃሴ የግዛት እና የአካባቢ የጂም ክራውን ህጎች እና ሌሎች በአፍሪካ አሜሪካውያን ላይ የሚደርሰውን የዘር መድልዎ የሚሽር ህግ አወጣ። እ.ኤ.አ. በ 1991 የሶቪየት ህብረት መፍረስ የቀዝቃዛውን ጦርነት በማቆም ዩናይትድ ስቴትስ የዓለም ብቸኛ ልዕለ ኃያል ሀገር እንድትሆን አድርጓታል። እ.ኤ.አ. በ2001፣ የሴፕቴምበር 11 ጥቃቶችን ተከትሎ፣ ዩናይትድ ስቴትስ የአፍጋኒስታን ጦርነትን እና የኢራቅ ጦርነትን ን ጨምሮ የአለም አቀፍ ጦርነት በሽብርተኝነት ግንባር ቀደም አባል ሆነች። ዩናይትድ ስቴትስ ፌዴራላዊ ሪፐብሊክ ነው, ሁለት የተለያዩ የመንግስት አካላትን ጨምሮ ሶስት የተለያዩ የመንግስት ቅርንጫፎች አሉት. ሊበራል ዲሞክራሲ ሲሆን የገበያ ኢኮኖሚ አለው። በአለም አቀፍ የህይወት ጥራት፣ የገቢ እና የሀብት መለኪያ፣ የኢኮኖሚ ተወዳዳሪነት፣ የሰብአዊ መብቶች፣ ፈጠራ እና የትምህርት ደረጃዎች በጣም ከፍተኛ ደረጃ ላይ ይገኛል። ዝቅተኛ የሙስና ደረጃ አለው. ዩናይትድ ስቴትስ በዓለም ላይ ካሉ ማናቸውም ፖሊሲዎች በእያንዳንዱ ሰው ከፍተኛውን መካከለኛ ገቢ አላት። ከፍተኛ የእስር እና የእኩልነት እጦት እና ሁለንተናዊ የጤና እንክብካቤ የላትም። የባህሎች እና የብሄር ብሄረሰቦች መፍለቂያ፣ ዩኤስ የተቀረፀው በዘመናት በዘለቀው የኢሚግሬሽን ነው። ዩናይትድ ስቴትስ በከፍተኛ ደረጃ የበለጸገች አገር ናት፣ ኢኮኖሚዋ ከዓለም አቀፉ የሀገር ውስጥ ምርት ሩብ ያህል የሚሸፍን ሲሆን በገበያ ምንዛሪ ዋጋ ከዓለም ትልቁ ናት። በዋጋ ዩናይትድ ስቴትስ በዓለም ትልቁ አስመጪ እና ሁለተኛዋ ላኪ ነች። ምንም እንኳን ከጠቅላላው የአለም ህዝብ ከ 4.2% በላይ ብቻ ቢይዝም, ዩኤስ በአለም ላይ ካለው አጠቃላይ ሀብት ከ 30% በላይ ይዛለች, በየትኛውም ሀገር ትልቁን ድርሻ ይይዛል. ዩናይትድ ስቴትስ የተባበሩት መንግስታት ድርጅት ፣ የአለም ባንክ ፣ የአለም የገንዘብ ድርጅት ፣ የአሜሪካ መንግስታት ድርጅት ፣ ኔቶ ፣ የኳድሪተራል የደህንነት ውይይት መስራች አባል እና የተባበሩት መንግስታት የፀጥታው ምክር ቤት ቋሚ አባል ነች። ሀገሪቱ ከሲሶ በላይ ለሚሆነው የአለም ወታደራዊ ወጪ ተጠያቂ ስትሆን በአለም ላይ ግንባር ቀደም ወታደራዊ ሃይል እንዲሁም መሪ የፖለቲካ፣ የባህል እና የሳይንስ ሃይል ነች። ሥርወ ቃል ለመጀመሪያ ጊዜ የታወቀው "አሜሪካ" የሚለው ስም በ 1507 የጀመረው በጀርመናዊው የካርታግራፍ ባለሙያ ማርቲን ዋልድሴምሙለር በተዘጋጀው የዓለም ካርታ ላይ በፈረንሳይ ሴንት-ዲዬ-ዴስ ቮስጌስ ከተማ ውስጥ ታይቷል. በካርታው ላይ ስሙ ለአሜሪጎ ቬስፑቺ ክብር ሲባል አሁን ደቡብ አሜሪካ ተብሎ በሚጠራው በትልልቅ ፊደላት ይታያል። ምዕራብ ህንዶች የእስያ ምሥራቃዊ ድንበርን እንደማይወክሉ ነገር ግን ቀደም ሲል ያልታወቀ የመሬት ስፋት አካል መሆናቸውን የገለፀው ጣሊያናዊው አሳሽ የመጀመሪያው ነው። እ.ኤ.አ. በ 1538 የፍሌሚሽ ካርቶግራፈር ጄራርደስ መርኬተር "አሜሪካ" የሚለውን ስም በራሱ የዓለም ካርታ ላይ ተጠቅሞ በመላው ምዕራባዊ ንፍቀ ክበብ ላይ ተግባራዊ አደረገ. "ዩናይትድ ስቴትስ ኦፍ አሜሪካ" ለሚለው ሐረግ የመጀመሪያው ዶክመንተሪ ማስረጃ በጥር 2, 1776 በስቴፈን ሞይላን ለጆርጅ ዋሽንግተን ረዳት-ደ-ካምፕ ጆሴፍ ሪድ ከጻፈው ደብዳቤ ጀምሮ ነው። ሞይላን በአብዮታዊ ጦርነት ጥረት ውስጥ እርዳታ ለመጠየቅ “ከአሜሪካ ወደ ስፔን በሙሉ እና በቂ ሃይሎች ለመሄድ ፍላጎቱን ገልጿል። ለመጀመሪያ ጊዜ የታወቀው “ዩናይትድ ስቴትስ ኦፍ አሜሪካ” የሚለው ሐረግ ስም-አልባ በሆነ መጣጥፍ ውስጥ ነበር። የቨርጂኒያ ጋዜት ጋዜጣ በዊልያምስበርግ፣ ሚያዝያ 6 ቀን 1776 በጆን ዲኪንሰን ተዘጋጅቶ ከሰኔ 17 ቀን 1776 በኋላ የተጠናቀቀው ሁለተኛው የኮንፌዴሬሽን አንቀጾች ረቂቅ “የዚህ ኮንፌዴሬሽን ስም ‘ዩናይትድ ስቴትስ ኦፍ አሜሪካ’ ይሆናል።” የአንቀጾቹ የመጨረሻ እትም አወጀ። እ.ኤ.አ. በ1777 መጨረሻ ላይ ለማፅደቅ ወደ ግዛቶች ተልኳል ፣ “የዚህ ኮንፌዴሬሽን ስቲል “ዩናይትድ ስቴትስ ኦፍ አሜሪካ” ይሆናል ብለዋል ። በሰኔ 1776 ቶማስ ጄፈርሰን "የዩናይትድ ስቴትስ አሜሪካ" የሚለውን ሐረግ በሁሉም አቢይ ሆሄያት "የመጀመሪያው ሻካራ ድራግ" የነጻነት መግለጫ ርዕስ ላይ ጽፏል. ይህ የሰነዱ ረቂቅ እስከ ሰኔ 21 ቀን 1776 ድረስ አልወጣም እና ዲኪንሰን በሰኔ 17 የኮንፌዴሬሽን አንቀጾች ረቂቅ ላይ ቃሉን ከመጠቀሙ በፊት ወይም በኋላ መጻፉ ግልፅ አይደለም ። አጭር ቅጽ "ዩናይትድ ስቴትስ" እንዲሁ መደበኛ ነው. ሌሎች የተለመዱ ቅርጾች ""፣ "" እና "አሜሪካ" ናቸው። የቃል ስሞች "" ናቸው። እና በአለም አቀፍ ደረጃ "ግዛቶች". በ 18 ኛው ክፍለ ዘመን መገባደጃ ላይ በነበሩት የአሜሪካ ግጥሞች እና ዘፈኖች ታዋቂ የሆነው "ኮሎምቢያ" መነሻው ከክርስቶፈር ኮሎምበስ ነው ። ሁለቱም "" እና "" በዩኤስ የቦታ-ስሞች, ኮሎምበስ, ኦሃዮን ጨምሮ በተደጋጋሚ ይታያሉ; ኮሎምቢያ, ደቡብ ካሮላይና; እና የኮሎምቢያ ዲስትሪክት. በምዕራባዊው ንፍቀ ክበብ ውስጥ ያሉ ቦታዎች እና ተቋማት ኮሎን፣ ፓናማ፣ የኮሎምቢያ ሀገር፣ የኮሎምቢያ ወንዝ እና የኮሎምቢያ ዩኒቨርሲቲን ጨምሮ ሁለቱን ስሞች ይይዛሉ። "ዩናይትድ ስቴትስ" የሚለው ሐረግ በመጀመሪያ በአሜሪካውያን አጠቃቀም ብዙ ቁጥር ነበረው። የግዛቶች ስብስብን ገልጿል-ለምሳሌ, "ዩናይትድ ስቴትስ ናቸው..." የነጠላ ቅርጽ የእርስ በርስ ጦርነት ካበቃ በኋላ ታዋቂ ሆነ እና አሁን መደበኛ አጠቃቀም ነው. የዩናይትድ ስቴትስ ዜጋ "አሜሪካዊ" ነው. "ዩናይትድ ስቴትስ", "አሜሪካዊ" እና "ዩ.ኤስ." አገሪቷን በቅጽል ("የአሜሪካ እሴቶች"፣ "የአሜሪካ ኃይሎች") ተመልከት። በእንግሊዘኛ "አሜሪካዊ" የሚለው ቃል ከዩናይትድ ስቴትስ ጋር በቀጥታ ያልተገናኙ ርዕሰ ጉዳዮችን ወይም ጉዳዮችን እምብዛም አያሳይም። የአገሬው ተወላጆች እና የቅድመ-ኮሎምቢያ ታሪክ የሰሜን አሜሪካ የመጀመሪያዎቹ ነዋሪዎች በቤሪንግ የመሬት ድልድይ ከሳይቤሪያ እንደተሰደዱ እና ቢያንስ ከ 12,000 ዓመታት በፊት እንደደረሱ በአጠቃላይ ተቀባይነት አግኝቷል ። ይሁን እንጂ አንዳንድ መረጃዎች እንደሚያሳዩት የመድረሻ ቀን እንኳን ቀደም ብሎ ነበር። ከክርስቶስ ልደት በፊት በ11,000 አካባቢ ብቅ ያለው የክሎቪስ ባህል የአሜሪካን አሜሪካን የመጀመሪያ የሰፈራ ማዕበል ይወክላል ተብሎ ይታመናል። ይህ ምናልባት በሰሜን አሜሪካ ወደ ፍልሰት ከሦስት ዋና ዋና ማዕበል መካከል የመጀመሪያው ነበር; በኋላ ላይ ማዕበሎች የአሁኖቹ የአታባስካን፣ የአሌውትስ እና የኤስኪሞስን ቅድመ አያቶች አመጡ። በጊዜ ሂደት፣ በሰሜን አሜሪካ ያሉ የአገሬው ተወላጆች ባህሎች ከጊዜ ወደ ጊዜ እየተወሳሰቡ እየጨመሩ ይሄዳሉ፣ እና አንዳንዶቹ እንደ ደቡብ ምስራቅ የቅድመ-ኮሎምቢያ ሚሲሲፒያን ባህል የላቀ ግብርና፣ አርክቴክቸር እና ውስብስብ ማህበረሰቦችን አዳብረዋል። የካሆኪያ ከተማ-ግዛት በዘመናዊቷ ዩናይትድ ስቴትስ ውስጥ ትልቁ፣ በጣም ውስብስብ የቅድመ-ኮሎምቢያ አርኪዮሎጂ ጣቢያ ነው። በአራት ማዕዘናት ክልል፣ የአባቶች ፑብሎአን ባህል ከብዙ መቶ ዓመታት የግብርና ሙከራ አድጓል። በደቡባዊ ታላቁ ሀይቆች አካባቢ የሚገኘው የተመሰረተው በአስራ ሁለተኛው እና አስራ አምስተኛው ክፍለ ዘመን መካከል በሆነ ወቅት ነው። በአትላንቲክ ውቅያኖስ ዳርቻ ላይ በጣም ታዋቂ የሆኑት የአልጎንኩዊያን ጎሳዎች ነበሩ ፣ አደን እና ወጥመድን ይለማመዱ ፣ ከእርሻ ውስንነት ጋር። በአውሮፓ ግንኙነት ጊዜ የሰሜን አሜሪካን ተወላጅ ህዝብ መገመት ከባድ ነው። የስሚዝሶኒያን ተቋም ባልደረባ የሆኑት ዳግላስ ኤች ኡቤላከር በደቡብ አትላንቲክ ግዛቶች 92,916 ህዝብ እና 473,616 ህዝብ በባህረ ሰላጤው ግዛቶች እንዳሉ ይገምታሉ፣ ነገር ግን አብዛኞቹ ምሁራን ይህን አሃዝ በጣም ዝቅተኛ አድርገው ይመለከቱታል። አንትሮፖሎጂስት ሄንሪ ኤፍ ዶቢንስ የህዝቡ ብዛት እንደሆነ ያምኑ ነበር። በሜክሲኮ ባሕረ ሰላጤ ዳርቻ ወደ 1.1 ሚሊዮን አካባቢ፣ 2.2 ሚሊዮን ሰዎች በፍሎሪዳ እና በማሳቹሴትስ መካከል፣ 5.2 ሚሊዮን በሚሲሲፒ ሸለቆ እና ገባር ወንዞች፣ እና በፍሎሪዳ ባሕረ ገብ መሬት ውስጥ ወደ 700,000 የሚጠጉ ሰዎች ይጠቁማሉ። የአውሮፓ ሰፈራዎች በኖርስ የባህር ዳርቻ ኒው ኢንግላንድ ቅኝ ግዛት ቀደም ብሎ የይገባኛል ጥያቄዎች አከራካሪ እና አከራካሪ ናቸው። በ1513 ወደ ፍሎሪዳ የተጓዘው እንደ ሁዋን ፖንሴ ዴ ሊዮን ያሉ የስፔን ድል አድራጊዎች ለመጀመሪያ ጊዜ የተረጋገጠው አውሮፓውያን ወደ አህጉራዊው ዩናይትድ ስቴትስ መግባታቸው የተረጋገጠ ነው። ቀደም ሲልም ክሪስቶፈር ኮሎምበስ በ1493 ጉዞው በፖርቶ ሪኮ እና ሳን ላይ አርፏል። ጁዋን ከአሥር ዓመት በኋላ በስፔኖች ሰፍሯል። ስፔናውያን በፍሎሪዳ እና በኒው ሜክሲኮ የመጀመሪያዎቹን ሰፈሮች አቋቁመዋል፣ ለምሳሌ እንደ ሴንት አውጉስቲን ፣ ብዙ ጊዜ የሀገሪቱ ጥንታዊ ከተማ እና ሳንታ ፌ። ፈረንሳዮች በሚሲሲፒ ወንዝ አጠገብ የራሳቸውን ሰፈራ መስርተዋል፣ በተለይም ኒው ኦርሊንስ። በሰሜን አሜሪካ ምስራቃዊ የባህር ጠረፍ የተሳካው የእንግሊዝ ሰፈር በቨርጂኒያ ቅኝ ግዛት በ1607 በጄምስታውን እና ከፒልግሪሞች ቅኝ ግዛት በፕሊማውዝ በ1620 ተጀመረ።በአህጉሪቱ ለመጀመሪያ ጊዜ የተመረጠው የህግ አውጭ ምክር ቤት የቨርጂኒያ የቡርጌሰስ ቤት በ1619 ተመሠረተ።እንደ ሰነዶች ያሉ የሜይፍላወር ኮምፓክት እና የኮነቲከት መሠረታዊ ትዕዛዞች በመላው የአሜሪካ ቅኝ ግዛቶች የሚለሙ ተወካዩ ራስን በራስ ማስተዳደር እና ሕገ መንግሥታዊ ሥርዓትን አቋቁመዋል። ብዙ የእንግሊዝ ሰፋሪዎች የሀይማኖት ነፃነት ለማግኘት የመጡ ክርስቲያኖችን ይቃወሙ ነበር። እ.ኤ.አ. በ 1784 ሩሲያውያን በአላስካ ፣ በሦስት ቅዱሳን ቤይ ሰፈር ለመመስረት የመጀመሪያዎቹ አውሮፓውያን ነበሩ። ራሽያ አሜሪካ በአንድ ወቅት አብዛኛውን የአላስካ ግዛት ይዛለች። በቅኝ ግዛት ዘመን መጀመሪያ ላይ፣ ብዙ የአውሮፓ ሰፋሪዎች ለምግብ እጥረት፣ ለበሽታ እና በአሜሪካ ተወላጆች ጥቃት ይደርስባቸው ነበር። የአሜሪካ ተወላጆችም ብዙ ጊዜ ከአጎራባች ጎሳዎች እና ከአውሮፓ ሰፋሪዎች ጋር ይዋጉ ነበር። በአብዛኛዎቹ ሁኔታዎች ግን የአገሬው ተወላጆች እና ሰፋሪዎች እርስ በርስ መደጋገፍ ጀመሩ. ሰፋሪዎች ለምግብ እና ለእንስሳት እርባታ ይገበያዩ ነበር; ተወላጆች ለጠመንጃ፣ መሳሪያዎች እና ሌሎች የአውሮፓ እቃዎች። የአገሬው ተወላጆች ብዙ ሰፋሪዎች በቆሎ፣ ባቄላ እና ሌሎች ምግቦችን እንዲያለሙ አስተምረዋል። አውሮፓውያን ሚስዮናውያን እና ሌሎች የአሜሪካ ተወላጆችን "ማሰልጠን" አስፈላጊ እንደሆነ ተሰምቷቸው የአውሮፓን የግብርና ልምዶች እና የአኗኗር ዘይቤዎችን እንዲከተሉ አሳስበዋቸዋል። ነገር ግን፣ በሰሜን አሜሪካ በተስፋፋው የአውሮፓ ቅኝ ግዛት፣ የአሜሪካ ተወላጆች ተፈናቅለው ብዙ ጊዜ ተገድለዋል። የአሜሪካ ተወላጆች አውሮፓውያን ከደረሱ በኋላ በተለያዩ ምክንያቶች ቀንሷል, በዋነኝነት እንደ ፈንጣጣ እና ኩፍኝ ባሉ በሽታዎች. የዩናይትድ ስቴትስ ካርታ በምስራቅ የባህር ዳርቻ ላይ የመጀመሪያዎቹን አስራ ሶስት ቅኝ ግዛቶች ያሳያል የመጀመሪያዎቹ አሥራ ሦስት ቅኝ ግዛቶች (በቀይ የሚታየው) በ1775 ዓ.ም አውሮፓውያን ሰፋሪዎችም የአፍሪካን ባሪያዎች ወደ ቅኝ ግዛት አሜሪካ በትራንስ አትላንቲክ የባሪያ ንግድ ማዘዋወር ጀመሩ።የሐሩር ክልል በሽታዎች ዝቅተኛ ስርጭት እና የተሻለ ህክምና በመኖሩ ባሪያዎች በሰሜን አሜሪካ ከደቡብ አሜሪካ የበለጠ የህይወት ተስፋ ነበራቸው።ይህም ፈጣን እድገት አስከትሏል። ቁጥራቸው. የቅኝ ገዥው ማህበረሰብ በባርነት ሃይማኖታዊ እና ሥነ ምግባራዊ አንድምታዎች ላይ በአብዛኛው የተከፋፈለ ሲሆን በርካታ ቅኝ ግዛቶች ድርጊቱን የሚቃወሙ እና የሚደግፉ ድርጊቶችን ፈጽመዋል። ነገር ግን፣ በ18ኛው መቶ ክፍለ ዘመን መባቻ ላይ፣ አፍሪካውያን ባሮች በተለይ በአሜሪካ ደቡብ የሚኖሩ አውሮፓውያን አገልጋዮችን እንደ ጥሬ ገንዘብ ሰብል ተክተው ነበር። አስራ ሶስቱ ቅኝ ግዛቶች (ኒው ሃምፕሻየር፣ ማሳቹሴትስ፣ ኮነቲከት፣ ሮድ አይላንድ፣ ኒው ዮርክ፣ ኒው ጀርሲ፣ ፔንስልቬንያ፣ ዴላዌር፣ ሜሪላንድ፣ ቨርጂኒያ፣ ሰሜን ካሮላይና፣ ደቡብ ካሮላይና እና ጆርጂያ) በእንግሊዞች ይተዳደራሉ እንደ የውጭ አገር ጥገኛዎች. ያም ሆኖ ግን ለአብዛኞቹ ነፃ ሰዎች ምርጫ ክፍት የሆኑ የአካባቢ መንግስታት ነበሯቸው። እጅግ በጣም ከፍተኛ በሆነ የወሊድ መጠን፣ ዝቅተኛ የሞት መጠን እና የተረጋጋ ሰፈራ፣ የቅኝ ገዥው ህዝብ በፍጥነት አደገ፣ የአሜሪካ ተወላጆችን ሸፈነ። የ1730ዎቹ እና 1740ዎቹ የክርስቲያን ተሀድሶ እንቅስቃሴ ታላቁ መነቃቃት በመባል የሚታወቀው በሃይማኖት እና በሃይማኖታዊ ነፃነት ላይ ፍላጎት እንዲጨምር አድርጓል። በሰባት አመታት ጦርነት በአሜሪካ የፈረንሳይ እና የህንድ ጦርነት በመባል በሚታወቀው የብሪታንያ ሃይሎች ካናዳን ከፈረንሳይ ያዙ። የኩቤክ ግዛት ሲፈጠር፣ የካናዳ የፍራንኮፎን ህዝብ ከኖቫ ስኮሺያ፣ ኒውፋውንድላንድ እና አስራ ሶስት ቅኝ ግዛቶች እንግሊዝኛ ተናጋሪ የቅኝ ግዛት ጥገኝነት ተነጥሎ ይቆያል። እዚያ ይኖሩ የነበሩትን የአሜሪካ ተወላጆችን ሳይጨምር፣ አስራ ሶስት ቅኝ ግዛቶች በ1770 ከ2.1 ሚሊዮን በላይ ህዝብ ነበራቸው፣ ይህም ከብሪታንያ አንድ ሶስተኛው ያህል ነበር። አዲስ መጤዎች ቢቀጥሉም, የተፈጥሮ መጨመር መጠን በ 1770 ዎቹ ጥቂት አሜሪካውያን ወደ ባህር ማዶ የተወለዱት በጣም ትንሽ ነበር. ቅኝ ግዛቶቹ ከብሪታንያ ርቀው ራስን በራስ የማስተዳደር እድገት አስችሏቸዋል፣ ነገር ግን ከዚህ በፊት ታይቶ የማያውቅ ስኬት የብሪታንያ ነገስታት በየጊዜው የንጉሣዊ ሥልጣኑን እንደገና ለማስከበር እንዲሞክሩ አነሳስቷቸዋል። ነፃነት እና መስፋፋት በአስራ ሶስት ቅኝ ግዛቶች ከብሪቲሽ ኢምፓየር ጋር የተዋጋው የአሜሪካ አብዮታዊ ጦርነት አውሮፓዊ ያልሆነ አካል በዘመናዊ ታሪክ ከአውሮፓ ሃይል ጋር የፈፀመው የመጀመሪያው የተሳካ የነጻነት ጦርነት ነው። አሜሪካውያን የ"ሪፐብሊካኒዝም" ርዕዮተ ዓለም አዳብረዋል፣ መንግሥት በሕዝብ ፍላጎት ላይ ያረፈ መሆኑን በአካባቢያቸው የሕግ አውጭ አካላት ላይ አስረግጠው ነበር። “እንደ እንግሊዛዊ መብታቸውን” እና “ያለ ውክልና ግብር አይከፈልም” ሲሉ ጠይቀዋል። እንግሊዞች ግዛቱን በፓርላማ እንዲያስተዳድሩ አጥብቀው ጠየቁ፣ ግጭቱም ወደ ጦርነት ተለወጠ። ሁለተኛው ኮንቲኔንታል ኮንግረስ፣ የተባበሩት ቅኝ ግዛቶችን የሚወክል ጉባኤ፣ የነጻነት መግለጫን ሐምሌ 4 ቀን 1776 በሙሉ ድምፅ አጽድቋል። ይህ ቀን በየዓመቱ የነፃነት ቀን ተብሎ ይከበራል ። እ.ኤ.አ. በ 1777 የኮንፌዴሬሽን አንቀጾች ያልተማከለ መንግሥት እስከ 1789 ድረስ ይሠራ ነበር ። እ.ኤ.አ. በ 1781 በዮርክታውን ከበባ ከተሸነፈች በኋላ ብሪታንያ የሰላም ስምምነት ፈረመች ። የአሜሪካ ሉዓላዊነት በዓለም አቀፍ ደረጃ እውቅና አገኘ፣ እና ሀገሪቱ ከማሲሲፒ ወንዝ በስተምስራቅ ያሉትን ሁሉንም መሬቶች ተሰጥቷታል። ከብሪታንያ ጋር ያለው ውጥረት ግን ቀረ፣ ወደ እ.ኤ.አ. በ1812 ወደ ጦርነት አመራ፣ እሱም በአቻ ተፋልሟል። ብሔርተኞች በ1787 የፊላዴልፊያ ኮንቬንሽን በመምራት በ1788 በክልላዊ ስምምነቶች የፀደቀውን የዩናይትድ ስቴትስ ሕገ መንግሥት በመጻፍ በ1789 በሥራ ላይ የዋለው ይህ ሕገ መንግሥት የፌደራል መንግሥቱን በሦስት ቅርንጫፎች በአዲስ መልክ አዋቅሮ ሰላምታና ሚዛንን በመፍጠር መርህ ላይ አዘጋጀ። ኮንቲኔንታል ጦርን ለድል ያበቃው ጆርጅ ዋሽንግተን በአዲሱ ሕገ መንግሥት መሠረት የተመረጠ የመጀመሪያው ፕሬዚዳንት ነበር። የመብቶች ህግ፣ የፌዴራል የግል ነፃነቶችን ገደብ የሚከለክል እና የተለያዩ የህግ ከለላዎችን የሚያረጋግጥ፣ በ1791 ጸድቋል። ወደ ምዕራብ መስፋፋቱን የሚያሳይ የዩኤስ ካርታ በ1783 እና 1917 መካከል የዩናይትድ ስቴትስ ግዛት ግዥዎች ምንም እንኳን የፌደራል መንግስት በ1807 የአሜሪካን በአትላንቲክ የባሪያ ንግድ መሳተፍን ቢከለክልም፣ ከ1820 በኋላ፣ ከፍተኛ ትርፋማ የሆነውን የጥጥ ሰብል ማረስ በጥልቁ ደቡብ ውስጥ ፈነዳ፣ ከሱም ጋር የባሪያው ህዝብ። የሁለተኛው ታላቅ መነቃቃት በተለይም በ1800-1840 ሚሊዮኖችን ወደ ወንጌላዊ ፕሮቴስታንትነት ለወጠ። በሰሜን ውስጥ, አቦሊቲዝምን ጨምሮ በርካታ የማህበራዊ ማሻሻያ እንቅስቃሴዎችን አበረታቷል; በደቡብ፣ ሜቶዲስቶች እና ባፕቲስቶች በባሪያ ህዝቦች መካከል ወደ ክርስትና ተቀየሩ። ከ 18 ኛው ክፍለ ዘመን መገባደጃ ጀምሮ ፣ አሜሪካዊያን ሰፋሪዎች ወደ ምዕራብ መስፋፋት ጀመሩ ፣ ይህም ረጅም ተከታታይ የአሜሪካ ህንድ ጦርነቶችን አስከትሏል ። የ 1803 የሉዊዚያና ግዢ የሀገሪቱን አካባቢ በእጥፍ ጨምሯል ፣ ስፔን በ 1819 ፍሎሪዳ እና ሌሎች የባህረ ሰላጤ የባህር ዳርቻ ግዛቶችን ሰጠች ፣ የቴክሳስ ሪፐብሊክ ተቀላቀለች። እ.ኤ.አ. በ 1845 በመስፋፋት ወቅት እና በ 1846 ከብሪታንያ ጋር የተደረገው የኦሪገን ስምምነት የአሜሪካን የአሜሪካን ሰሜን ምዕራብ እንዲቆጣጠር አደረገ ። በሜክሲኮ-አሜሪካ ጦርነት ድል በ 1848 የካሊፎርኒያ የሜክሲኮ መቋረጥ እና አብዛኛው የአሜሪካ ደቡብ ምዕራብ አሜሪካን አህጉር እንድትሆን አድርጓል። እ.ኤ.አ. እንደ የሐዋርያት ሥራ፣ ከዩናይትድ ስቴትስ አጠቃላይ ስፋት 10% የሚጠጋውን እና ለግል የባቡር ሐዲድ ኩባንያዎች እና ኮሌጆች እንደ የመሬት ዕርዳታ ለነጮች አውሮፓውያን ሰፋሪዎች ሰፊ መጠን ያለው መሬት መሰጠቱ ኢኮኖሚያዊ ዕድገትን አነሳሳ። ከእርስ በርስ ጦርነት በኋላ፣ አዲስ አህጉር አቋራጭ የባቡር ሀዲዶች ሰፋሪዎችን በቀላሉ ማዛወርን፣ የውስጥ ንግድን ማስፋት እና ከአሜሪካውያን ተወላጆች ጋር ግጭቶችን ጨምሯል። እ.ኤ.አ. በ1869 አዲስ የሰላም ፖሊሲ የአሜሪካ ተወላጆችን ከጥቃት ለመጠበቅ፣ ተጨማሪ ጦርነትን ለማስወገድ እና የመጨረሻውን የአሜሪካ ዜግነታቸውን ለማስጠበቅ ቃል ገብቷል። ቢሆንም፣ መጠነ ሰፊ ግጭቶች በመላው ምዕራብ እስከ 1900ዎቹ ድረስ ቀጥለዋል። የእርስ በርስ ጦርነት እና የመልሶ ግንባታ ጊዜ በአፍሪካውያን እና በአፍሪካ አሜሪካውያን ባርነት ላይ የማይታረቅ የክፍል ግጭት በመጨረሻ ወደ አሜሪካ የእርስ በርስ ጦርነት አመራ። እ.ኤ.አ. በ1860 የሪፐብሊካን አብርሃም ሊንከን ምርጫ በአስራ ሶስት የባሪያ ግዛቶች የተካሄዱት ኮንቬንሽኖች መገንጠልን በማወጅ የአሜሪካ ኮንፌዴሬሽን ግዛቶችን ("ደቡብ" ወይም "ኮንፌዴሬሽን") ሲመሰርቱ የፌደራል መንግስት ("ህብረት") መገንጠል ህገወጥ ነው ሲል ይህንን መገንጠል ለማምጣት ወታደራዊ እርምጃ በተገንጣዮቹ ተጀመረ እና ህብረቱም ምላሽ ሰጠ። የሚቀጥለው ጦርነት በአሜሪካ ታሪክ ውስጥ እጅግ ገዳይ የሆነ ወታደራዊ ግጭት ይሆናል ፣ ይህም ወደ 620,000 የሚጠጉ ወታደሮች እና ከ 50,000 በላይ ንፁሀን ዜጎች ሞት ምክንያት ሆኗል ። ህብረቱ መጀመሪያ ላይ ሀገሪቱን አንድነቷን ለመጠበቅ ተዋግቷል ። ቢሆንም፣ ከ1863 በኋላ የተጎዱት ሰዎች ቁጥር እየጨመረ ሲሄድ እና ሊንከን የነጻነት አዋጁን ሲያወጣ፣ ከህብረቱ እይታ አንጻር የጦርነቱ ዋና አላማ ባርነትን ማስወገድ ሆነ። በእርግጥ፣ ህብረቱ በኤፕሪል 1865 ጦርነቱን ሲያሸንፍ፣ በተሸነፈው ደቡብ ውስጥ ያሉት እያንዳንዱ ግዛቶች የአስራ ሦስተኛውን ማሻሻያ እንዲያፀድቁ ይጠበቅባቸው ነበር፣ ይህም እንደ ቅጣት ሰራተኛ ካልሆነ በስተቀር ባርነትን ይከለክላል። ሌሎች ሁለት ማሻሻያዎችም ጸድቀዋል፣ የዜግነት እና የጥቁሮችን የመምረጥ መብቶችን ያረጋግጣሉ። ከጦርነቱ በኋላ ተሃድሶው በከፍተኛ ሁኔታ ተጀመረ። ፕሬዘዳንት ሊንከን በህብረቱ እና በቀድሞው ኮንፌዴሬሽን መካከል ወዳጅነትን እና ይቅርታን ለመፍጠር ሲሞክሩ፣ በኤፕሪል 14, 1865 የተገደለው ግድያ በሰሜን እና በደቡብ መካከል እንደገና እንዲፋታ አደረገ። በፌዴራል መንግስት ውስጥ ያሉ ሪፐብሊካኖች የደቡብን መልሶ ግንባታ ለመቆጣጠር እና የአፍሪካ አሜሪካውያንን መብት ለማረጋገጥ ግባቸው አድርገዋል። እ.ኤ.አ. በ1877 በተደረገው ስምምነት ሪፐብሊካኖች በ1876 የተካሄደውን ፕሬዚዳንታዊ ምርጫ ዴሞክራቶች እንዲቀበሉ በደቡብ የሚገኙ የአፍሪካ አሜሪካውያንን መብት መጠበቅ ለማቆም ሲስማሙ ቆይተዋል። የደቡብ ነጮች ዴሞክራቶች፣ ራሳቸውን "ቤዛዊ" ብለው የሚጠሩት፣ ከዳግም ግንባታው ማብቂያ በኋላ፣ የአሜሪካን የዘር ግንኙነት መነሻ በማድረግ ደቡብን ተቆጣጠሩ። ከ1890 እስከ 1910 ድረስ ቤዛዎች የጂም ክሮው ህግ የሚባሉትን አቋቁመዋል፣ ይህም የብዙ ጥቁሮችን እና አንዳንድ ድሆች ነጮችን በመላ ክልሉ ተነጠቁ። ጥቁሮች በአገር አቀፍ ደረጃ በተለይም በደቡብ ውስጥ የዘር መለያየት ያጋጥማቸዋል። ተጨማሪ ኢሚግሬሽን፣ መስፋፋት እና ኢንዱስትሪያላይዜሽን በሰሜን ከከተማ መስፋፋት እና ከደቡብ እና ከምስራቅ አውሮፓ ታይቶ በማይታወቅ ሁኔታ የፍልሰተኞች ፍልሰት ለአገሪቱ ኢንዳስትሪላይዜሽን ተጨማሪ የሰው ኃይል አቅርቦ ባህሏን ቀይሯል። ብሄራዊ መሠረተ ልማት፣ ቴሌግራፍ እና አህጉር አቋራጭ የባቡር ሀዲዶችን ጨምሮ፣ የኢኮኖሚ እድገትን እና የአሜሪካን ኦልድ ምዕራብ የበለጠ ሰፈራ እና ልማት አነሳስቷል። ከጊዜ በኋላ የኤሌክትሪክ መብራት እና የስልክ ፈጠራ የመገናኛ እና የከተማ ህይወት ላይ ተጽእኖ ይኖረዋል. ዩናይትድ ስቴትስ ከ1810 እስከ 1890 ከሚሲሲፒ ወንዝ በስተ ምዕራብ የሕንድ ጦርነቶችን ተዋግታለች። አብዛኛዎቹ እነዚህ ግጭቶች የተጠናቀቁት የአሜሪካ ተወላጆች ግዛት በማቋረጥ እና በህንድ በተያዙ ቦታዎች ላይ በመታሰሩ ነው። በተጨማሪም፣ በ1830ዎቹ የእምባ መሄጃ መንገድ ህንዶችን በግዳጅ የሰፈረውን የህንድ የማስወገድ ፖሊሲ ምሳሌ ነው። ይህ በሜካኒካል እርሻ ስር የሚገኘውን የአከርክ እርሻን የበለጠ በማስፋፋት ለአለም አቀፍ ገበያዎች ትርፍ ጨምሯል። የሜይንላንድ መስፋፋት በ1867 አላስካን ከሩሲያ መግዛትን ያጠቃልላል። በ1893 በሃዋይ የሚገኙ የአሜሪካ ደጋፊ አካላት የሃዋይን ንጉሳዊ አገዛዝ ገልብጠው የሃዋይ ሪፐብሊክን መሰረቱ፣ በ1898 ዩናይትድ ስቴትስ የተቀላቀለችውን የሃዋይ ሪፐብሊክን መሰረተች። ፖርቶ ሪኮ፣ ጉዋም እና ፊሊፒንስ ተሰጡ። በስፔን በዚያው ዓመት፣ የስፔን-አሜሪካን ጦርነት ተከትሎ። አሜሪካዊው ሳሞአ በ1900 ከሁለተኛው የሳሞአ የእርስ በርስ ጦርነት ማብቂያ በኋላ በዩናይትድ ስቴትስ ተገዛ። የዩኤስ ቨርጂን ደሴቶች በ1917 ከዴንማርክ ተገዙ። በ19ኛው እና በ20ኛው መቶ ክፍለ ዘመን መጀመሪያ ላይ ፈጣን ኢኮኖሚያዊ እድገት የበርካታ ታዋቂ ኢንደስትሪ ሊቃውንት እድገት አበረታቷል። እንደ ኮርኔሊየስ ቫንደርቢልት፣ ጆን ዲ ሮክፌለር እና አንድሪው ካርኔጊ ያሉ ባለሀብቶች ሀገሪቷን በባቡር ሀዲድ፣ በፔትሮሊየም እና በብረት ኢንዱስትሪዎች እድገት መርተዋል። ባንኪንግ የምጣኔ ሀብት ዋና አካል ሆነ፣ ጄ.ፒ. ሞርጋን ጉልህ ሚና ተጫውቷል። የአሜሪካ ኤኮኖሚ አደገ፣ የዓለማችን ትልቁ ሆነ። እነዚህ አስደናቂ ለውጦች ከጊዜ ወደ ጊዜ እየጨመረ የመጣው ኢ-እኩልነት እና ማህበራዊ አለመረጋጋት የታጀበ ሲሆን ይህም የተደራጀ የሰው ኃይል ከፖፕሊስት፣ ሶሻሊስት እና አናርኪስት እንቅስቃሴዎች ጋር እንዲስፋፋ አድርጓል።ይህ ወቅት በመጨረሻ የፕሮግረሲቭ ዘመን መምጣት ጋር አብቅቷል፣ ይህም የሴቶች ምርጫን፣ አልኮልን ጨምሮ ከፍተኛ ለውጦችን አድርጓል። መከልከል ፣ የፍጆታ ዕቃዎችን መቆጣጠር እና ለሠራተኛ ሁኔታዎች ውድድርን እና ትኩረትን ለማረጋገጥ የበለጠ ፀረ እምነት እርምጃዎች ። አንደኛው የዓለም ጦርነት፣ ታላቅ ጭንቀት፣ እና ሁለተኛው የዓለም ጦርነት ዩናይትድ ስቴትስ አንደኛው የዓለም ጦርነት ከተቀሰቀሰበት እ.ኤ.አ. በ 1914 እስከ 1917 ድረስ ጦርነቱን ከአንደኛው የዓለም ጦርነት አጋሮች ጋር በመሆን ጦርነቱን በተቀላቀለችበት ጊዜ “ተዛማጅ ኃይል” ሆና በመካከለኛው ኃያላን ላይ ማዕበሉን ለማዞር ስትረዳ ቆይታለች። እ.ኤ.አ. በ1919፣ ፕሬዘደንት ውድሮው ዊልሰን በፓሪስ የሰላም ኮንፈረንስ የመሪነት ዲፕሎማሲያዊ ሚና ነበራቸው እና ዩናይትድ ስቴትስ የመንግስታቱን ሊግ እንድትቀላቀል አጥብቀው ተከራከሩ። ሆኖም ሴኔቱ ይህንን ለማጽደቅ ፈቃደኛ ባለመሆኑ የመንግሥታትን ማኅበር ያቋቋመውን የቬርሳይ ስምምነት አላፀደቀም። እ.ኤ.አ. በ1920 የሴቶች መብት ንቅናቄ የሴቶችን ምርጫ የሚሰጥ የሕገ መንግሥት ማሻሻያ አሸነፈ። እ.ኤ.አ. በ 1920 ዎቹ እና 1930 ዎቹ ውስጥ የሬዲዮ ስርጭት ለሰፊ ግንኙነት እና ቀደምት ቴሌቪዥን መፈጠር ታየ ። የሮሪንግ ሃያዎቹ ብልጽግና በ 1929 የዎል ስትሪት ግጭት እና በታላቁ ጭንቀት መጀመሪያ አብቅቷል ። እ.ኤ.አ. በ 1932 ፕሬዝዳንት ሆነው ከተመረጡ በኋላ ፍራንክሊን ዲ. ሩዝቬልት በአዲሱ ስምምነት ምላሽ ሰጡ ። በሚሊዮኖች የሚቆጠሩ አፍሪካውያን አሜሪካውያን ከደቡብ አሜሪካ የወጡበት ታላቅ ፍልሰት ከአንደኛው የዓለም ጦርነት በፊት የጀመረው እና በ1960ዎቹ የተራዘመ ነው። እ.ኤ.አ. በ1930ዎቹ አጋማሽ የነበረው የአቧራ ጎድጓዳ ሳህን ብዙ ገበሬዎችን ድህነት ዳርጓል እና አዲስ የምዕራባዊ ፍልሰት ማዕበልን አነሳሳ።በሁለተኛው የዓለም ጦርነት ወቅት ዩናይትድ ስቴትስ በማርች 1941 በብድር-ሊዝ መርሃ ግብር አማካኝነት ለተባበሩት መንግስታት ቁሳቁሶችን ማቅረብ ጀመረች። ታኅሣሥ 7 ቀን 1941 የጃፓን ኢምፓየር በፐርል ሃርበር ላይ ድንገተኛ ጥቃት በመሰንዘር ዩናይትድ ስቴትስ ከአክሲስ ኃይሎች ጋር ከተባበሩት መንግሥታት ጋር እንድትቀላቀልና በሚቀጥለው ዓመት ወደ 120,000 የሚጠጉ የዩኤስ ነዋሪዎችን (አሜሪካውያንን ጨምሮ) የጃፓናውያን ነዋሪዎችን ለመለማመድ አነሳሳ። መውረድ። ጃፓን ዩናይትድ ስቴትስን ቀድማ ብታጠቃም፣ ዩኤስ ነገር ግን "የአውሮፓ መጀመሪያ" የመከላከያ ፖሊሲን ተከትላለች።በዚህም ዩናይትድ ስቴትስ ሰፊውን የኤዥያ ቅኝ ግዛት ፊሊፒንስን ገለል አድርጋ ከጃፓን ወረራ እና ወረራ ጋር የተሸነፈችውን ትግል ታግላለች። በጦርነቱ ወቅት ዩናይትድ ስቴትስ ከብሪታንያ፣ ከሶቪየት ኅብረት እና ከቻይና ጋር በመሆን ከጦርነቱ በኋላ ያለውን ዓለም ለማቀድ ከተሰበሰቡት “አራቱ ኃያላን” አንዷ ነበረች። ምንም እንኳን ሀገሪቱ ወደ 400,000 የሚጠጉ ወታደራዊ ሰራተኞችን ቢያጣም ከጦርነቱ የበለጠ ጉዳት ሳይደርስበት በኢኮኖሚ እና በወታደራዊ ተጽእኖ ታየ። ዩናይትድ ስቴትስ በ እና ኮንፈረንሶች ላይ የመሪነት ሚና ተጫውታለች, በአዳዲስ ዓለም አቀፍ የገንዘብ ተቋማት እና በአውሮፓ ድህረ-ጦርነት እንደገና ማደራጀት ላይ ስምምነቶችን ተፈራርመዋል. በአውሮፓ የተባበሩት መንግስታት ድል እንደተጎናጸፈ፣ እ.ኤ.አ. ከዚያም ዩናይትድ ስቴትስ እና ጃፓን በታሪክ ግዙፉ የባህር ኃይል ጦርነት በሆነው በሌይት ባሕረ ሰላጤ ጦርነት ተዋግተዋል። ዩናይትድ ስቴትስ የመጀመሪያውን የኒውክሌር ጦር መሳሪያ በማዘጋጀት በጃፓን በሄሮሺማ እና ናጋሳኪ ከተሞች በኦገስት 1945 ተጠቀመችባቸው። ሁለተኛው የዓለም ጦርነት አብቅቶ በሴፕቴምበር 2 ጃፓኖች እጅ ሰጡ። ቀዝቃዛ ጦርነት እና በ 20 ኛው ክፍለ ዘመን መጨረሻ ከሁለተኛው የዓለም ጦርነት በኋላ ዩናይትድ ስቴትስ እና ሶቪየት ኅብረት በካፒታሊዝም እና በኮምኒዝም መካከል በነበረው የርዕዮተ ዓለም ልዩነት ተገፋፍተው የቀዝቃዛው ጦርነት ተብሎ በሚጠራው ጦርነት ለሥልጣን፣ ለተጽዕኖ እና ለክብር ተወዳድረዋል። ዩኤስ እና የኔቶ አጋሮቿ በአንድ በኩል በሶቪየት ህብረት እና በዋርሶ ስምምነት አጋሮቿ በሌላ በኩል የአውሮፓን ወታደራዊ ጉዳዮች ተቆጣጠሩ። ዩኤስ የኮሚኒስት ተጽእኖን ለማስፋፋት የመከላከል ፖሊሲ አዘጋጅታለች። ዩናይትድ ስቴትስ እና ሶቪየት ኅብረት በውክልና ጦርነት ውስጥ ሲሳተፉ እና ኃይለኛ የኒውክሌር ጦር መሣሪያዎችን ሲያዘጋጁ ሁለቱ አገሮች ቀጥተኛ ወታደራዊ ግጭትን አስወገዱ። ዩናይትድ ስቴትስ በሶቪየት ደጋፊነት የምትመለከታቸዉን የሶስተኛው አለም እንቅስቃሴዎችን ትቃወም ነበር እና አልፎ አልፎም በግራ ክንፍ መንግስታት ላይ የአገዛዝ ለዉጥ እንዲደረግ ቀጥተኛ እርምጃ ትወስድ ነበር። የአሜሪካ ወታደሮች እ.ኤ.አ. በ1950-1953 በኮሪያ ጦርነት የኮሚኒስት የቻይና እና የሰሜን ኮሪያ ጦርን ተዋግተዋል። እ.ኤ.አ. በ 1957 የሶቪየት ኅብረት የመጀመሪያውን ሰው ሰራሽ ሳተላይት ወደ አመጠቀችው እና እ.ኤ.አ. በቬትናም ጦርነት ፣ በ1965 የውጊያ ኃይሎችን አስተዋውቋል። በቤት ውስጥ፣ ዩኤስ ከሁለተኛው የዓለም ጦርነት በኋላ ቀጣይነት ያለው የኢኮኖሚ መስፋፋት እና የህዝቡ እና የመካከለኛው መደብ ፈጣን እድገት አጋጥሟታል። የሴቶች የጉልበት ተሳትፎ ከጨመረ በኋላ በተለይም በ1970ዎቹ በ1985 አብዛኞቹ ሴቶች 16 እና ከዚያ በላይ የሆናቸው ሴቶች ተቀጥረው ነበር። የኢንተርስቴት ሀይዌይ ሲስተም ግንባታ በሚቀጥሉት አስርት ዓመታት ውስጥ የሀገሪቱን መሠረተ ልማት ለውጦታል። ሚሊዮኖች ከእርሻ እና ከውስጥ ከተሞች ወደ ትላልቅ የከተማ ዳርቻዎች የመኖሪያ ቤቶች ተንቀሳቅሰዋል። እ.ኤ.አ. በ 1959 ዩናይትድ ስቴትስ በመደበኛነት ከተከታታይ ዩናይትድ ስቴትስ አልፋለች ፣ የአላስካ እና የሃዋይ ግዛቶች በቅደም ተከተል ፣ 49 ኛው እና 50 ኛው ግዛቶች ወደ ህብረት ሲገቡ። እያደገ የመጣው የሲቪል መብቶች ንቅናቄ መለያየትን እና መድልዎን ለመጋፈጥ አል-አመጽ ተጠቅሟል። ኪንግ ጁኒየር ታዋቂ መሪ እና መሪ መሆን። እ.ኤ.አ. በ 1968 በሲቪል መብቶች ህግ ውስጥ የተጠናቀቁ የፍርድ ቤት ውሳኔዎች እና ህጎች ጥምረት የዘር መድልዎ ለማስቆም ፈለገ ። ይህ በእንዲህ እንዳለ ፣ የፀረ-ባህል እንቅስቃሴ ጨመረ ፣ ይህም በ ትናም ጦርነት ፣ በጥቁር ኃይል እንቅስቃሴ እና በጾታዊ አብዮት ተቃውሞ የተነሳ። የ"ድህነት ጦርነት" መጀመር የመብቶች እና የበጎ አድራጎት ወጪዎችን አስፋፍቷል፣ ከነዚህም መካከል ሜዲኬር እና ሜዲኬይድ መፍጠር፣ ሁለቱን መርሃ ግብሮች ለአረጋውያን እና ድሆች በቅደም ተከተል የጤና ሽፋን ይሰጣሉ፣ እና በምክንያት የተፈተነ የምግብ ስታምፕ ፕሮግራም እና ለቤተሰቦች ርዳታ ጥገኛ ልጆች. እ.ኤ.አ. በ 1970 ዎቹ እና በ 1980 ዎቹ መጀመሪያ ላይ የ መጀመሪያ ታየ። ዩናይትድ ስቴትስ በዮም ኪፑር ጦርነት ወቅት እስራኤልን ደግፋለች; በምላሹም ሀገሪቱ ከኦፔክ መንግስታት የነዳጅ ማዕቀብ ገጥሟታል፣ ይህም የ1973 የነዳጅ ቀውስ አስከትሏል። ከተመረጡ በኋላ ፕሬዚደንት ሮናልድ ሬጋን ለኢኮኖሚው መቀዛቀዝ በነጻ ገበያ ተኮር ማሻሻያዎች ምላሽ ሰጥተዋል። የዲቴንቴ ውድቀትን ተከትሎ “መያዣን” ትቶ ወደ ሶቪየት ዩኒየን የበለጠ ጨካኝ የሆነውን “የመመለሻ” ስትራቴጂን አነሳ። እ.ኤ.አ. በ1980ዎቹ መገባደጃ ላይ ከሶቪየት ኅብረት ጋር በነበረው ግንኙነት “ቀለጥን” አመጣ እና በ1991 መውደቅ በመጨረሻ የቀዝቃዛ ጦርነትን አቆመ። . ይህ ከዩናይትድ ስቴትስ ጋር የዓለም የበላይ ኃያላን እንደመሆኗ አለመወዳደር አመጣ። ከቀዝቃዛው ጦርነት በኋላ በመካከለኛው ምስራቅ ያለው ግጭት በ1990 ኢራቅ የዩናይትድ ስቴትስ አጋር የሆነችውን ኩዌትን በወረረችበት ወቅት ቀውስ አስከትሏል። አለመረጋጋት እንዳይስፋፋ በመፍራት በነሀሴ ወር ፕሬዝዳንት ጆርጅ ኤች.ደብሊው ቡሽ በኢራቅ ላይ የባህረ ሰላጤውን ጦርነት ከፍተው መርተውታል። እ.ኤ.አ. እስከ የካቲት 1991 ድረስ ከ34 ሀገራት በተውጣጡ ጥምር ሃይሎች ሲካሄድ የነበረው የኢራቅ ጦር ከኩዌት በማባረር እና የንጉሳዊ ስርዓቱን ወደ ነበረበት በመመለስ አበቃ። በዩኤስ ወታደራዊ መከላከያ አውታሮች ውስጥ የመነጨው በይነመረብ ወደ አለም አቀፍ የትምህርት መድረኮች ከዚያም በ1990ዎቹ ወደ ህዝብ ተሰራጭቶ በአለም ኢኮኖሚ፣ ማህበረሰብ እና ባህል ላይ ከፍተኛ ተጽዕኖ አሳድሯል። በዶት ኮም ቡም ፣ የተረጋጋ የገንዘብ ፖሊሲ ​​እና የማህበራዊ ደህንነትን ቀንሷል። እ.ኤ.አ. በ 1990 ዎቹ ውስጥ በዘመናዊው የአሜሪካ ታሪክ ውስጥ ረጅሙ ኢኮኖሚያዊ መስፋፋት ታይቷል ። ከ 1994 ጀምሮ ዩኤስ የሰሜን አሜሪካን የነፃ ንግድ ስምምነት () ተፈራረመ ፣ ይህም በአሜሪካ ፣ በካናዳ እና በሜክሲኮ መካከል የንግድ ልውውጥ እንዲጨምር አድርጓል ። 21 ኛው ክፍለ ዘመን በሴፕቴምበር 11, 2001 የአልቃይዳ አሸባሪ ጠላፊዎች የመንገደኞች አውሮፕላኖችን በኒውዮርክ ከተማ ወደሚገኘው የአለም ንግድ ማእከል እና በዋሽንግተን ዲሲ አቅራቢያ በሚገኘው ፔንታጎን በመብረር ወደ 3,000 የሚጠጉ ሰዎችን ገድለዋል። በኋላ ላይ በመቶዎች የሚቆጠሩ ከጥቃቶቹ ጋር በተያያዙ ህመሞች ሞተዋል፣ እና ምናልባትም በሺዎች የሚቆጠሩ የመጀመሪያ ምላሽ ሰጭዎች፣ የጽዳት ሰራተኞች እና የተረፉ ሰዎች በረጅም ጊዜ ተፅእኖዎች ይሰቃያሉ። በምላሹም ፕሬዝዳንት ጆርጅ ደብሊው ቡሽ ከ2001 እስከ 2021 በአፍጋኒስታን ለ20 ዓመታት የሚጠጋ ጦርነት እና የ2003-2011 የኢራቅ ጦርነትን ጨምሮ በሽብር ላይ ጦርነት ከፍተዋል። . ተመጣጣኝ ቤቶችን ለማራመድ የተነደፈው የመንግስት ፖሊሲ፣ በድርጅታዊ እና የቁጥጥር አስተዳደር ውስጥ የተንሰራፋ ውድቀቶች እና በፌዴራል ሪዘርቭ የተቀመጡት በታሪካዊ ዝቅተኛ የወለድ ተመኖች ወደ ዩናይትድ ስቴትስ የመኖሪያ ቤት አረፋ በ 2006 አምርቶ ነበር ፣ ይህም በ 2007-2008 የፋይናንስ ቀውስ እና ታላቁ የኢኮኖሚ ድቀት ከታላቁ የኢኮኖሚ ድቀት በኋላ በሀገሪቱ ትልቁ የኢኮኖሚ ውድቀት። በችግር ጊዜ በአሜሪካውያን የተያዙ ንብረቶች ዋጋቸውን አንድ አራተኛ ያህል አጥተዋል። የመጀመሪያው የብዝሃ ዘር ፕሬዝዳንት የሆኑት ባራክ ኦባማ የአፍሪካ-አሜሪካዊ የዘር ግንድ ያላቸው በ2008 በችግር ጊዜ ተመርጠዋል እና በመቀጠልም የአሜሪካን የማገገም እና መልሶ ኢንቨስትመንት የ2009 የኢኮኖሚ ማነቃቂያ ህግን እና የዶድ-ፍራንክ ዎል ስትሪት ማሻሻያ እና የሸማቾች ጥበቃ ህግን በመከላከል አሉታዊ ውጤቶቹ እና ቀውሱ እንደገና እንደማይከሰት ያረጋግጣል። 48ቱ ተቀራራቢ ግዛቶች እና የኮሎምቢያ ዲስትሪክት 3,119,885 ስኩዌር ማይል (8,080,470 ኪ.ሜ.) ጥምር ቦታን ይይዛሉ። ከዚህ አካባቢ 2,959,064 ስኩዌር ማይል (7,663,940 ኪ.ሜ.2) የሚጣረስ መሬት ነው፣ ከጠቅላላው የአሜሪካ የመሬት ስፋት 83.65% ያቀፈ ነው። ከሰሜን አሜሪካ በስተደቡብ ምዕራብ በመካከለኛው ፓስፊክ ውስጥ የሚገኘውን ደሴት የምትይዘው ሃዋይ በአከባቢው 10,931 ስኩዌር ማይል (28,311 ኪ.ሜ.2) ነው። አምስቱ ህዝብ የሚኖርባቸው ግን ያልተቀላቀሉት የፖርቶ ሪኮ ፣ የአሜሪካ ሳሞአ ፣ ጉዋም ፣ ሰሜናዊ ማሪያና ደሴቶች እና የአሜሪካ ቨርጂን ደሴቶች በአንድ ላይ 9,185 ካሬ ማይል (23,789 ኪ.ሜ.) ይሸፍናሉ። በመሬት ስፋት ብቻ ሲለካ ዩናይትድ ስቴትስ ከሩሲያ እና ከቻይና በመቀጠል በሶስተኛ ደረጃ ላይ ትገኛለች፤ ከካናዳ ጥቂት ቀደም ብሎ። ዩናይትድ ስቴትስ በጠቅላላ በቦታ (በመሬት እና በውሃ) ከአለም ሶስተኛዋ ወይም አራተኛዋ ሀገር ነች፣ ከሩሲያ እና ካናዳ ቀጥላ እና ከቻይና ጋር እኩል ነች። የደረጃ አሰጣጡ በቻይና እና በህንድ የተከራከሩ ሁለት ግዛቶች እንዴት እንደሚቆጠሩ እና የዩናይትድ ስቴትስ አጠቃላይ መጠን እንዴት እንደሚለካ ይለያያል። የአትላንቲክ ውቅያኖስ የባህር ዳርቻ ሜዳ ለገደል ደኖች እና ለፒዬድሞንት ተንከባላይ ኮረብታ የበለጠ ወደ መሀል ሀገር ይሰጣል። የአፓላቺያን ተራሮች የምስራቃዊውን የባህር ዳርቻ ከታላላቅ ሀይቆች እና ከመካከለኛው ምዕራብ የሳር ምድር ይከፋፍሏቸዋል። ሚሲሲፒ–ሚሶሪ ወንዝ፣ በአለም አራተኛው ረጅሙ የወንዞች ስርዓት፣ በዋነኛነት ከሰሜን እስከ ደቡብ በሀገሪቱ እምብርት በኩል ይሰራል። የታላቁ ሜዳ ጠፍጣፋ ለም መሬት ወደ ምዕራብ ይዘልቃል፣ በደቡብ ምስራቅ በደጋ ክልል ተቋርጧል። በሰሜን አሪዞና የሚገኘው ግራንድ ካንየን ከታላቁ ሜዳ በስተ ምዕራብ የሚገኙት የሮኪ ተራሮች በኮሎራዶ ውስጥ 14,000 ጫማ (4,300 ሜትር) ከፍታ ላይ የሚገኙት በመላ አገሪቱ ከሰሜን እስከ ደቡብ ይዘልቃሉ። በስተ ምዕራብ ራቅ ያሉ ዓለታማ ታላቁ ተፋሰስ እና እንደ ቺዋዋ እና ሞጃቭ ያሉ በረሃዎች አሉ። የሴራ ኔቫዳ እና ካስኬድ የተራራ ሰንሰለቶች ወደ ፓሲፊክ የባህር ዳርቻ ቅርብ ናቸው፣ ሁለቱም ክልሎች ከ14,000 ጫማ (4,300 ሜትር) በላይ ከፍታ ላይ ይደርሳሉ። በዩናይትድ ስቴትስ ውስጥ ዝቅተኛው እና ከፍተኛው ነጥቦች በካሊፎርኒያ ግዛት ውስጥ ይገኛሉ፣እና በ84 ማይል (135 ኪሜ) ልዩነት። በ20,310 ጫማ (6,190.5 ሜትር) ከፍታ ላይ፣ የአላስካ ዴናሊ በሀገሪቱ እና በሰሜን አሜሪካ ከፍተኛው ጫፍ ነው። ንቁ እሳተ ገሞራዎች በአላስካ አሌክሳንደር እና አሌውቲያን ደሴቶች የተለመዱ ናቸው፣ እና ሃዋይ የእሳተ ገሞራ ደሴቶችን ያቀፈ ነው። በሮኪዎች ውስጥ የሚገኘው የሎውስቶን ብሔራዊ ፓርክ የአህጉሪቱ ትልቁ የእሳተ ገሞራ ባህሪ ነው። ትልቅ መጠን ያለው እና ጂኦግራፊያዊ ዝርያ ያላት ዩናይትድ ስቴትስ አብዛኛዎቹን የአየር ንብረት ዓይነቶች ያካትታል። ከ100ኛው ሜሪዲያን በስተምስራቅ የአየር ሁኔታው ​​​​ከሰሜን እርጥበት አዘል አህጉር እስከ ደቡብ ሞቃታማ የአየር ጠባይ ይደርሳል። ከ100ኛው ሜሪድያን በስተ ምዕራብ ያሉት ታላቁ ሜዳዎች ከፊል-ደረቅ ናቸው። አብዛኛው የምዕራባውያን ተራሮች የአልፕስ አየር ንብረት አላቸው። የአየር ንብረቱ በታላቁ ተፋሰስ፣ በደቡብ ምዕራብ በረሃ፣ በሜዲትራኒያን በባህር ዳርቻ በካሊፎርኒያ፣ እና በውቅያኖስ ዳርቻ በኦሪገን እና በዋሽንግተን እና በደቡባዊ አላስካ ውስጥ ደረቅ ነው። አብዛኛው አላስካ ንዑስ ክፍል ወይም ዋልታ ነው። ሃዋይ እና የፍሎሪዳ ደቡባዊ ጫፍ ሞቃታማ ናቸው, እንዲሁም በካሪቢያን እና በፓስፊክ ውቅያኖስ ውስጥ ያሉ ግዛቶች. ከሜክሲኮ ባሕረ ሰላጤ ጋር የሚዋሰኑ አገሮች ለአውሎ ንፋስ የተጋለጡ ናቸው፣ እና አብዛኛው የአለም አውሎ ነፋሶች በአገሪቱ ውስጥ በተለይም በቶርናዶ አሌይ አካባቢዎች በመካከለኛው ምዕራብ እና በደቡብ ውስጥ ይከሰታሉ። በአጠቃላይ ዩናይትድ ስቴትስ ከማንኛውም ሀገር የበለጠ ከፍተኛ ተጽዕኖ የሚያሳድሩ የአየር ሁኔታ ሁኔታዎችን ትቀበላለች። በዚህ አለም. ብዝሃ ህይወት ዩኤስ ከፍተኛ መጠን ያላቸው ሥር የሰደዱ ዝርያዎች ከያዙ 17 ሜጋዳይቨርሲቲ አገሮች አንዷ ነች፡ 17,000 የሚያህሉ የደም ሥር እፅዋት ዝርያዎች በተባበሩት ዩናይትድ ስቴትስ እና አላስካ ውስጥ ይከሰታሉ፣ እና ከ1,800 በላይ የአበባ እፅዋት ዝርያዎች በሃዋይ ይገኛሉ፣ ከእነዚህ ውስጥ ጥቂቶቹ በ .ዩናይትድ ስቴትስ 428 አጥቢ እንስሳት ዝርያዎች, 784 የአእዋፍ ዝርያዎች, 311 የሚሳቡ ዝርያዎች እና 295 አምፊቢያን ዝርያዎች እንዲሁም 91,000 የሚጠጉ የነፍሳት ዝርያዎች ይገኛሉ. በብሔራዊ ፓርክ አገልግሎት የሚተዳደሩ 63 ብሔራዊ ፓርኮች እና በመቶዎች የሚቆጠሩ በፌዴራል የሚተዳደሩ ፓርኮች፣ ደኖች እና ምድረ በዳ አካባቢዎች አሉ። በአጠቃላይ መንግስት ከሀገሪቱ የመሬት ስፋት 28% ያህሉን ይይዛል፣ በተለይም በምእራብ ግዛቶች። አብዛኛው ይህ መሬት የተጠበቀ ነው፣ ምንም እንኳን አንዳንዶቹ ለዘይት እና ጋዝ ቁፋሮ፣ ማዕድን ማውጣት፣ ሎጊ ወይም የከብት እርባታ ቢከራዩም .86% ገደማ ለውትድርና አገልግሎት ይውላል። የአካባቢ ጉዳዮች በነዳጅ እና በኒውክሌር ኢነርጂ ላይ ክርክር ፣ የአየር እና የውሃ ብክለትን ፣ የዱር እንስሳትን ለመጠበቅ ኢኮኖሚያዊ ወጪዎች ፣ የደን ጭፍጨፋ እና የአየር ንብረት ለውጥን ያካትታሉ ። በጣም ታዋቂው የአካባቢ ጥበቃ ኤጀንሲ በፕሬዝዳንት ትእዛዝ የተፈጠረው የአካባቢ ጥበቃ ኤጀንሲ () ነው። እ.ኤ.አ. በ 1970. የምድረ በዳ ሀሳብ ከ 1964 ጀምሮ የህዝብ መሬቶችን አስተዳደር በበረሃ ህግ ፣ 1973 የመጥፋት አደጋ ላይ ያሉ ዝርያዎችን እና በዩናይትድ ስቴትስ የአሳ እና የዱር አራዊት ቁጥጥር ስር ያሉትን መኖሪያዎቻቸውን ለመጠበቅ የታሰበ ነው ። አገልግሎት. ዩናይትድ ስቴትስ በአካባቢ አፈጻጸም መረጃ ጠቋሚ ውስጥ ከሀገሮች 24ኛ ደረጃ ላይ ትገኛለች። ሀገሪቱ በ2016 የአየር ንብረት ለውጥ የፓሪስ ስምምነትን የተቀላቀለች ሲሆን ሌሎች በርካታ የአካባቢ ጥበቃ ቁርጠኝነትም አላት። በ2020 የፓሪስ ስምምነትን ትቶ በ2021 እንደገና ተቀላቅሏል። ዩናይትድ ስቴትስ የ 50 ግዛቶች ፌዴራላዊ ሪፐብሊክ ነው, የፌደራል አውራጃ, አምስት ግዛቶች እና በርካታ ሰው አልባ የደሴቶች ንብረቶች. በዓለም ላይ እጅግ ጥንታዊ የሆነው ፌዴሬሽን ነው። ፌደራላዊ ሪፐብሊክ እና ተወካይ ዲሞክራሲ ነው "በህግ በተጠበቁ አናሳ መብቶች የአብላጫዎቹ አገዛዝ የሚናደድበት"። እ.ኤ.አ. በ 2021 ዩኤስ በዲሞክራሲ መረጃ ጠቋሚ 26 ኛ ደረጃ ላይ ተቀምጣለች ፣ እናም “የተበላሸ ዴሞክራሲ” ተብሎ ተገልጿል ። በትራንስፓረንሲ ኢንተርናሽናል የ2019 የሙስና አመለካከቶች መረጃ ጠቋሚ፣ የመንግስት ሴክተር ደረጃው በ2015 ከነበረበት 76 ነጥብ በ2019 ወደ 69 ዝቅ ብሏል። በአሜሪካ ፌደራሊዝም ስርዓት ዜጎች በአብዛኛው በሶስት የመንግስት እርከኖች ተገዢ ናቸው፡ ፌዴራል፣ ክልል እና አካባቢያዊ። የአካባቢ አስተዳደር ተግባራት በተለምዶ በካውንቲ እና በማዘጋጃ ቤት መካከል የተከፋፈሉ ናቸው። በሁሉም ጉዳዮች ላይ ከሞላ ጎደል አስፈፃሚ እና ህግ አውጭ ባለስልጣኖች የሚመረጡት በዲስትሪክት በዜጎች የብዙሃነት ድምጽ ነው። መንግሥት የሚቆጣጠረው በዩኤስ ሕገ መንግሥት በተገለጸው የፍተሻና ሚዛን ሥርዓት የአገሪቱ የሕግ ሰነድ ሆኖ ያገለግላል።ሕገ መንግሥቱ የፌዴራል መንግሥቱን አወቃቀሮችና ኃላፊነቶች እንዲሁም ከግል ክልሎች ጋር ያለውን ግንኙነት ያዘጋጃል። አንቀጽ አንድ የ ኮርፐስ ጽሑፍ የማግኘት መብትን ይከላከላል። ሕገ መንግሥቱ 27 ጊዜ ተሻሽሏል፣ የመጀመሪያዎቹ አሥር ማሻሻያዎች፣ የመብቶች ቢል የሚያካትቱት፣ እና አሥራ አራተኛው ማሻሻያ የአሜሪካውያን የግለሰብ መብቶች ማዕከላዊ መሠረት ናቸው። ሁሉም ህጎች እና የመንግስት አካሄዶች ለፍርድ ይመለከታሉ እና ፍርድ ቤቶች ህገ መንግስቱን የሚጥስ ነው ብለው ከወሰኑ ማንኛውም ህግ ውድቅ ሊሆን ይችላል. የዳኝነት ግምገማ መርህ፣ በህገ መንግስቱ ውስጥ በግልፅ ያልተጠቀሰ፣ በጠቅላይ ፍርድ ቤት በማርበሪ . ማዲሰን በዋና ዳኛ ጆን ማርሻል በተሰጠው ውሳኔ የተመሰረተ ነው። የፌዴራል መንግሥት ሦስት ቅርንጫፎችን ያቀፈ ነው- ህግ አውጪ፡ በሴኔቱ እና በተወካዮች ምክር ቤት የተዋቀረው የሁለት ምክር ቤት የፌደራል ህግ ያወጣ፣ ጦርነት አውጀዋል፣ ስምምነቶችን ያፀድቃል፣ የኪስ ቦርሳው ስልጣን ያለው እና የመከሰስ ስልጣን ያለው ሲሆን በዚህም የተቀመጡ አባላትን ያስወግዳል። መንግስት. ሥራ አስፈፃሚ፡ ፕሬዝዳንቱ የወታደሩ ዋና አዛዥ ነው፣ የሕግ አውጪ ሂሳቦች ሕግ ከመውጣታቸው በፊት (በኮንግረሱ መሻር ምክንያት) እና የካቢኔ አባላትን (የሴኔትን ፈቃድ በማግኘት) እና ሌሎች ባለሥልጣናትን ይሾማል፣ የፌዴራል ህጎችን እና ፖሊሲዎችን ማስፈጸም። ዳኝነት፡- የጠቅላይ ፍርድ ቤት እና የስር ፌዴራል ፍርድ ቤቶች ዳኞቻቸው በሴኔት ይሁንታ በፕሬዝዳንት የሚሾሙ ህግጋትን ተርጉመው ሕገ መንግሥታዊ ናቸው ያሏቸውን ይሽራሉ። የተወካዮች ምክር ቤት 435 ድምጽ ሰጪ አባላት ያሉት ሲሆን እያንዳንዳቸው የሁለት ዓመት የስራ ዘመን የኮንግረስ ወረዳን ይወክላሉ። የቤት መቀመጫዎች በሕዝብ ብዛት ከክልሎች የተከፋፈሉ ናቸው። እያንዳንዱ ክልል ከቆጠራው ክፍፍል ጋር ለመስማማት ነጠላ አባል የሆኑ ወረዳዎችን ይስላል። የዲስትሪክት ኦፍ ኮሎምቢያ እና አምስቱ ዋና ዋና የአሜሪካ ግዛቶች እያንዳንዳቸው አንድ የኮንግረስ አባል አላቸው - እነዚህ አባላት ድምጽ እንዲሰጡ አይፈቀድላቸውም። ሴኔቱ 100 አባላት ያሉት ሲሆን እያንዳንዱ ግዛት ሁለት ሴናተሮች አሉት ፣ ከትልቅ እስከ ስድስት ዓመት ጊዜ ውስጥ ተመርጠዋል ። በየሁለት ዓመቱ አንድ ሶስተኛ የሴኔት መቀመጫዎች ለምርጫ ይቀርባሉ. የኮሎምቢያ ዲስትሪክት እና አምስቱ ዋና ዋና የአሜሪካ ግዛቶች ሴናተሮች የላቸውም።ፕሬዚዳንቱ ለአራት ዓመታት ያገለግላሉ እና ለቢሮው ከሁለት ጊዜ በላይ ሊመረጡ ይችላሉ። ፕሬዚዳንቱ የሚመረጡት በቀጥታ ድምጽ ሳይሆን በተዘዋዋሪ የምርጫ ኮሌጅ ስርዓት ሲሆን ይህም ድምፅ የሚወስኑት ለክልሎች እና ለዲስትሪክት ኦፍ ኮሎምቢያ የሚከፋፈሉበት ነው። በዩናይትድ ስቴትስ ዋና ዳኛ የሚመራው ጠቅላይ ፍርድ ቤት ዘጠኝ አባላት አሉት። ለሕይወት የሚያገለግሉ. የፖለቲካ ክፍሎች ዋና መጣጥፎች፡ የዩናይትድ ስቴትስ የፖለቲካ ክፍሎች፣ የአሜሪካ ግዛት፣ የዩናይትድ ስቴትስ ግዛቶች፣ የዩናይትድ ስቴትስ ግዛቶች እና ግዛቶች ዝርዝር እና የህንድ ቦታ ማስያዝ ተጨማሪ መረጃ፡ የዩናይትድ ስቴትስ የግዛት ዝግመተ ለውጥ መግለጫውን ይመልከቱ የዩናይትድ ስቴትስ ካርታ 50ቱን ግዛቶች፣ የኮሎምቢያ ዲስትሪክት እና አምስቱን ዋና ዋና የአሜሪካ ግዛቶች ያሳያል። 50ዎቹ ክልሎች በሀገሪቱ ውስጥ ዋና የፖለቲካ ክፍፍሎች ናቸው። እያንዳንዱ ክልል ከፌዴራል መንግስት ጋር ሉዓላዊነት በሚጋራበት በተወሰነ መልክዓ ምድራዊ ግዛት ላይ የዳኝነት ስልጣን አለው። እነሱ በካውንቲዎች ወይም በካውንቲ አቻዎች የተከፋፈሉ እና ተጨማሪ ወደ ማዘጋጃ ቤቶች ይከፋፈላሉ. የኮሎምቢያ ዲስትሪክት የዩናይትድ ስቴትስ ዋና ከተማ የሆነችውን የዋሽንግተን ከተማን የያዘ የፌደራል ዲስትሪክት ነው። ግዛቶች እና የኮሎምቢያ ዲስትሪክት የዩናይትድ ስቴትስ ፕሬዚዳንትን ይመርጣሉ። እያንዳንዱ ግዛት በኮንግሬስ ውስጥ ካሉት ተወካዮቻቸው እና ሴናተሮች ብዛት ጋር እኩል የሆነ ፕሬዚዳንታዊ መራጮች አሉት። የኮሎምቢያ ዲስትሪክት በ 23 ኛው ማሻሻያ ምክንያት ሶስት አለው. እንደ ፖርቶ ሪኮ ያሉ የዩናይትድ ስቴትስ ግዛቶች ፕሬዝዳንታዊ መራጮች የላቸውም, እና በእነዚያ ግዛቶች ውስጥ ያሉ ሰዎች ለፕሬዝዳንት ድምጽ መስጠት አይችሉም.ዩናይትድ ስቴትስ እንዲሁ ከግዛቶች ሉዓላዊነት ጋር እንደሚደረገው ሁሉ የአሜሪካ ተወላጆች አሜሪካዊ ብሔረሰቦችን የጎሳ ሉዓላዊነት በተወሰነ ደረጃ ትመለከታለች። የአሜሪካ ተወላጆች የዩኤስ ዜጎች ናቸው እና የጎሳ መሬቶች በዩኤስ ኮንግረስ እና በፌዴራል ፍርድ ቤቶች ሥልጣን ተገዢ ናቸው. እንደ ክልሎች ትልቅ የራስ ገዝ አስተዳደር አላቸው፣ ነገር ግን እንደ ክልሎች ጎሳዎች ጦርነት እንዳይፈጥሩ፣ የራሳቸው የውጭ ግንኙነት እንዲያደርጉ፣ ገንዘብ ማተም እና ማውጣት አይፈቀድላቸውም። ምንም እንኳን 12 የተያዙ ቦታዎች የግዛት ድንበሮችን የሚያቋርጡ ቢሆንም አብዛኛውን ጊዜ የተያዙ ቦታዎች የአንድ ግዛት አካል ናቸው።የህንድ ሀገር በሲቪል እና በወንጀል ጉዳዮች ላይ የዳኝነት ስልጣን በጎሳዎች፣ ክልሎች እና በፌደራል መንግስት የተጋራ ነው። ዜግነት ሲወለድ በሁሉም ግዛቶች፣ በዲስትሪክት ኦፍ ኮሎምቢያ እና ከአሜሪካ ሳሞአ በስተቀር በሁሉም ዋና ዋና የአሜሪካ ግዛቶች ይሰጣል። በህገ መንግስቱ መሰረት ትንሽ ተጨማሪ ሉዓላዊ ስልጣን በተሰጠው የአሜሪካ ተወላጅ ምክንያት አሁንም ለፍርድ የሚቀርቡበት ምክንያት አይደሉም። ፓርቲዎች እና ምርጫዎች ዩናይትድ ስቴትስ ለአብዛኛው ታሪኳ በሁለት ፓርቲ ሥርዓት ስትንቀሳቀስ ቆይታለች። በአብዛኛዎቹ ደረጃዎች ላሉ ተመራጭ ቢሮዎች፣ በመንግስት የሚተዳደረው የመጀመሪያ ደረጃ ምርጫዎች ለቀጣይ አጠቃላይ ምርጫ ዋና ዋና የፓርቲ እጩዎችን ይመርጣሉ። እ.ኤ.አ. ከ1856 አጠቃላይ ምርጫ ጀምሮ ዋና ዋናዎቹ ፓርቲዎች በ1824 የተመሰረተው ዴሞክራቲክ ፓርቲ እና በ1854 የተመሰረተው የሪፐብሊካን ፓርቲ ፓርቲ ናቸው። የእርስ በርስ ጦርነት ከጀመረበት ጊዜ አንስቶ፣ አንድ የሶስተኛ ወገን ፕሬዝዳንታዊ እጩ ብቻ - የቀድሞ ፕሬዚዳንት ቴዎዶር ሩዝቬልት እንደ አንድ ምርጫ ይወዳደሩ ነበር። እ.ኤ.አ. በ 1912 ተራማጅ - ከሕዝብ ድምጽ 20% ያህል አሸንፏል ፣ ምንም እንኳን በራስ የገንዘብ ድጋፍ የተደረገው የሮስ ፔሮት የተሃድሶ ፓርቲ ዘመቻ በ 1992 18.9% ወስዷል። ፕሬዚዳንቱ እና ምክትል ፕሬዚዳንቱ በምርጫ ኮሌጅ ተመርጠዋል። በአሜሪካ የፖለቲካ ባህል የመሀል ቀኝ የሪፐብሊካን ፓርቲ “ወግ አጥባቂ”፣ የማዕከላዊ ግራው ዴሞክራሲያዊ ፓርቲ ደግሞ “ሊበራል” ነው የሚባለው። የሰሜን ምስራቅ እና የምእራብ ጠረፍ ግዛቶች እና አንዳንድ የታላላቅ ሀይቆች ግዛቶች፣ "ሰማያዊ ግዛቶች" በመባል የሚታወቁት በአንጻራዊ ሁኔታ ሊበራል ናቸው። የደቡብ "ቀይ ግዛቶች" እና የታላቁ ሜዳ እና የሮኪ ተራሮች ክፍሎች በአንጻራዊነት ወግ አጥባቂዎች ናቸው። የ2020 ፕሬዚዳንታዊ ምርጫ አሸናፊ እና የቀድሞ ምክትል ፕሬዝዳንት ዴሞክራቱ ጆ ባይደን 46ኛው የዩናይትድ ስቴትስ ፕሬዝዳንት ሆነው በማገልገል ላይ ይገኛሉ። በሴኔት ውስጥ ያለው አመራር ምክትል ፕሬዝዳንት ካማላ ሃሪስን፣ ፕሬዘዳንት ፕሮቴም ፓትሪክ ሌሂን፣ የአብላጫውን መሪ ቹክ ሹመርን እና አናሳ መሪ ሚች ማክኮንን ያጠቃልላል። በምክር ቤቱ ውስጥ ያለው አመራር የምክር ቤቱ አፈ-ጉባዔ ናንሲ ፔሎሲ፣ የአብላጫ ድምጽ መሪ ስቴኒ ሆየር እና አናሳ መሪ ኬቨን ማካርቲን ያጠቃልላል። በ117ኛው የዩናይትድ ስቴትስ ኮንግረስ የተወካዮች ምክር ቤት እና ሴኔት በዲሞክራቲክ ፓርቲ ጠባብ ቁጥጥር ስር ናቸው። ሴኔቱ 50 ሪፐብሊካኖች እና 48 ዲሞክራቶች ከዲሞክራትስ ጋር በመተባበር ከዲሞክራቶች ጋር ግንኙነት ያላቸው ምክትል ፕሬዚደንት ሃሪስ ግንኙነታቸውን ማፍረስ የሚችሉ ሁለት ገለልተኛ አባላትን ያቀፈ ነው። ምክር ቤቱ 222 ዴሞክራቶች እና 211 ሪፐብሊካኖች አሉት።የክልሉ ገዥዎች 27 ሪፐብሊካኖች እና 23 ዴሞክራቶች አሉ። ከዲሲ ከንቲባ እና ከአምስቱ የክልል ገዥዎች መካከል ሶስት ዴሞክራቶች፣ አንድ ሪፐብሊካን እና አንድ አዲስ ፕሮግረሲቭ አሉ። የውጭ ግንኙነት ዩናይትድ ስቴትስ የተቋቋመ የውጭ ግንኙነት መዋቅር አላት። የተባበሩት መንግስታት የፀጥታው ምክር ቤት ቋሚ አባል ነው, እና ኒው ዮርክ ከተማ የተባበሩት መንግስታት ዋና መሥሪያ ቤት ነው. እንዲሁም የ7፣ 20 እና አባል ነው። ሁሉም አገሮች ማለት ይቻላል በዋሽንግተን ዲ.ሲ ኤምባሲዎች አሏቸው፣ እና ብዙዎቹ በሀገሪቱ ዙሪያ ቆንስላ አላቸው። እንደዚሁም፣ ሁሉም ማለት ይቻላል የአሜሪካ ዲፕሎማሲያዊ ሚሲዮኖችን ያስተናግዳሉ። ይሁን እንጂ ኢራን፣ ሰሜን ኮሪያ፣ ቡታን እና ታይዋን ከዩናይትድ ስቴትስ ጋር መደበኛ ዲፕሎማሲያዊ ግንኙነት የላቸውም (ምንም እንኳን ዩኤስ ከታይዋን ጋር ይፋዊ ያልሆነ ግንኙነት ቢኖራትም እና ወታደራዊ መሣሪያዎችን የምታቀርብ ቢሆንም)። ዩናይትድ ስቴትስ ከዩናይትድ ኪንግደም ጋር "ልዩ ግንኙነት" እና ከካናዳ, አውስትራሊያ, ኒውዚላንድ, ፊሊፒንስ, ጃፓን, ደቡብ ኮሪያ, እስራኤል እና ፈረንሳይ, ጣሊያን, ጀርመን, ስፔን እና ጨምሮ በርካታ የአውሮፓ ህብረት አገሮች ጋር ጠንካራ ግንኙነት አላት. ፖላንድ ከኔቶ አባላት ጋር በወታደራዊ እና በደህንነት ጉዳዮች እና ከጎረቤቶቿ ጋር በአሜሪካ መንግስታት ድርጅት እና በነጻ ንግድ ስምምነቶች እንደ የዩናይትድ ስቴትስ-ሜክሲኮ-ካናዳ የሶስትዮሽ ስምምነት በቅርበት ይሰራል። ኮሎምቢያ በተለምዶ በዩናይትድ ስቴትስ በደቡብ አሜሪካ ውስጥ በጣም ታማኝ አጋር እንደሆነች ትቆጠራለች። ዩኤስ ሙሉ አለምአቀፍ የመከላከያ ስልጣንን እና ለማክሮኔዥያ፣ ማርሻል ደሴቶች እና ፓላው በኮምፓክት ኦፍ ፍሪ ማህበር በኩል ሀላፊነት ትሰራለች። የመንግስት ፋይናንስ ይህ መጣጥፍ በአጠቃላይ እና ይህ የንዑስ ክፍል ክፍል የአውሮፓውያንን የቀን አቆጣጠር ከአቅም በላይ የያዘ በመሆኑ ከኢትዮጵያ አቆጣጠር ጋር መምታታት የለበትም። በዩናይትድ ስቴትስ ውስጥ ያለው ግብር በሂደት ላይ ያለ ነው፣ እና በፌዴራል፣ በክልል እና በአከባቢ መስተዳድር ደረጃዎች የሚከፈል ነው። ይህም በገቢ፣ በደመወዝ ክፍያ፣ በንብረት፣ በሽያጭ፣ ወደ አገር ውስጥ በማስገባት፣ በንብረት ላይ እና በስጦታ ላይ የሚደረጉ ታክሶችን እንዲሁም የተለያዩ ክፍያዎችን ይጨምራል። በዩናይትድ ስቴትስ ውስጥ ያለው ግብር በዜግነት ላይ የተመሰረተ እንጂ በነዋሪነት አይደለም. ሁለቱም ነዋሪ ያልሆኑ ዜጐችም ሆኑ ግሪን ካርድ የያዙ የውጭ ሀገር ዜጎች በሚኖሩበት ቦታ ወይም ገቢያቸው ምንም ይሁን ምን በገቢያቸው ላይ ቀረጥ ይጣልባቸዋል። ዩናይትድ ስቴትስ በዓለም ላይ ካሉ ጥቂት አገሮች አንዷ ነች። እ.ኤ.አ. በ 2010 በፌዴራል ፣ በክልል እና በማዘጋጃ ቤት የተሰበሰቡ ታክሶች ከጠቅላላ የሀገር ውስጥ ምርት ውስጥ 24.8% ነበሩ። ለ 2018፣ ለሀብታሞች 400 አባወራዎች ውጤታማ የሆነው የታክስ መጠን 23 በመቶ ሲሆን ከ 24.2 በመቶው ጋር ሲነፃፀር ለታችኛው የአሜሪካ ቤተሰቦች ግማሽ። በ2012 በጀት ዓመት የፌደራል መንግስት 3.54 ትሪሊዮን ዶላር በጀት ወይም ጥሬ ገንዘብ አውጥቷል። የ2012 በጀት አመት ዋና ዋና ምድቦች፡ ሜዲኬር እና ሜዲኬይድ ፣ ማህበራዊ ዋስትና ፣ የመከላከያ መምሪያ ፣ መከላከያ ያልሆነ ውሳኔ ፣ ሌላ አስገዳጅ እና ወለድ እ.ኤ.አ. በ 2018 ዩናይትድ ስቴትስ በዓለም ላይ ትልቁ የውጭ ዕዳ ነበራት። ከጠቅላላ የሀገር ውስጥ ምርት () በመቶኛ በ 2017 በዓለም ላይ 34 ኛው ትልቁ የመንግስት ዕዳ ነበረው. ይሁን እንጂ የቅርብ ጊዜ ግምቶች ይለያያሉ. በ2019 አራተኛው ሩብ ዓመት የዩናይትድ ስቴትስ አጠቃላይ ብሄራዊ እዳ 23.201 ትሪሊዮን ዶላር ወይም 107% የሀገር ውስጥ ምርት ነበር። በ2012 አጠቃላይ የፌደራል ዕዳ ከ 100% በልጧል። ዩኤስ የክሬዲት ደረጃ + ከስታንዳርድ እና ድሆች፣ ከ እና ከ ፕሬዚዳንቱ የዩናይትድ ስቴትስ ጦር ኃይሎች ዋና አዛዥ ሲሆኑ መሪዎቹን፣ የመከላከያ ፀሐፊን እና የስታፍ ጄነንት አለቆችን ይሾማሉ። የመከላከያ ሚኒስቴር ከስድስቱ የአገልግሎት ቅርንጫፎች አምስቱን ያስተዳድራል፣ እነሱም ከሠራዊት፣ የባህር ኃይል፣ የባህር ኃይል፣ የአየር ኃይል እና የጠፈር ኃይል የተዋቀሩ ናቸው። የባህር ዳርቻ ጥበቃ፣ እንዲሁም የጦር ሃይሎች ቅርንጫፍ፣ በመደበኛነት በአገር ውስጥ ደህንነት መምሪያ የሚተዳደረው በሰላም ጊዜ እና በጦርነት ጊዜ ወደ ባህር ሃይል ዲፓርትመንት ሊዛወር ይችላል። እ.ኤ.አ. በ2019፣ ሁሉም ስድስቱ የዩኤስ ጦር ሃይሎች ቅርንጫፎች 1.4 ሚሊዮን ሰራተኞች በንቃት ስራ ላይ መሆናቸውን ሪፖርት አድርገዋል። የተጠባባቂዎች እና የብሔራዊ ጥበቃ ወታደሮች አጠቃላይ ቁጥርን ወደ 2.3 ሚሊዮን አድርሰዋል. የመከላከያ ሚኒስቴር ኮንትራክተሮችን ሳይጨምር ወደ 700,000 የሚጠጉ ሲቪሎችን ቀጥሯል። ምንም እንኳን በጦርነት ጊዜ በ በኩል የግዳጅ ግዳጅ ሊኖር ቢችልም በዩናይትድ ስቴትስ ውስጥ የውትድርና አገልግሎት በፈቃደኝነት ነው። ከ 1940 እስከ 1973 ድረስ, በሰላም ጊዜም ቢሆን የግዴታ ግዴታ ነበር. ዛሬ የአሜሪካ ኃይሎች በአየር ሃይል ትላልቅ የትራንስፖርት አውሮፕላኖች፣ የባህር ኃይል 11 ንቁ አውሮፕላን ተሸካሚዎች እና የባህር ኃይል ጉዞ ክፍሎች ከባህር ኃይል ጋር በባህር ላይ እና በጦር ኃይሎች አየር ወለድ ኮር እና 75 ኛ ሬንጀር ሬጅመንት በአየር ሃይል ማጓጓዣ አውሮፕላኖች ሊሰማሩ ይችላሉ። . የአየር ሃይሉ በስትራቴጂክ ቦምብ አውሮፕላኖች አማካኝነት ኢላማዎችን በመላው አለም ሊመታ ይችላል፣የአየር መከላከያውን በመላው ዩናይትድ ስቴትስ ይጠብቃል እና ለሰራዊት እና የባህር ኃይል ጓድ የምድር ሃይሎች የቅርብ የአየር ድጋፍ ያደርጋል።የህዋ ሃይል የአለም አቀማመጥ ስርዓትን ይሰራል፣ምስራቅን ይሰራል። እና ዌስተርን ሬንጅ ለሁሉም የጠፈር መንኮራኩሮች፣ እና የዩናይትድ ስቴትስ የጠፈር ክትትል እና የሚሳኤል ማስጠንቀቂያ አውታሮችን ይሰራል። ወታደሩ ወደ 800 የሚጠጉ መሰረቶችን እና መገልገያዎችን በውጭ ሀገራት ይሰራል፣ እና በ25 የውጭ ሀገራት ውስጥ ከ100 በላይ ንቁ ሰራተኞችን ያሰማራል። አሜሪካ እ.ኤ.አ. በ2019 649 ቢሊዮን ዶላር በወታደርዋ ላይ አውጥታለች፣ ከአለም አቀፍ ወታደራዊ ወጪ 36% ነው። በ4.7% ከጠቅላላ የሀገር ውስጥ ምርት ()፣ መጠኑ ከሳዑዲ አረቢያ በመቀጠል ከከፍተኛ 15 ወታደራዊ ወጪ አድራጊዎች መካከል በሁለተኛ ደረጃ ላይ ይገኛል።የመከላከያ ወጪ በሳይንስና ቴክኖሎጂ ኢንቨስትመንት ውስጥ ትልቅ ሚና የሚጫወት ሲሆን ከአሜሪካ የፌዴራል ምርምር እና ልማት ግማሹ በዲፓርትመንት የተደገፈ ነው። .የመከላከያ አጠቃላይ የአሜሪካ ኢኮኖሚ ድርሻ ከቅርብ አሥርተ ዓመታት ወዲህ ባጠቃላይ ቀንሷል፣ የቀዝቃዛው ጦርነት መጀመሪያ በ1953 ከጠቅላላ የሀገር ውስጥ ምርት 14.2% እና በ1954 ከነበረው የፌደራል ወጪ 69.5% ከጠቅላላ የሀገር ውስጥ ምርት 4.7% እና በ2011 የፌደራል ወጪ 18.8% ደርሷል። በአጠቃላይ የሰራተኞች ብዛት፣ ዩናይትድ ስቴትስ በአለም ላይ ከቻይና ህዝቦች ነፃ አውጪ ጦር እና የህንድ ጦር ሃይሎች ቀጥሎ በሶስተኛ ደረጃ ላይ ትገኛለች። ዩናይትድ ስቴትስ ከአምስቱ የኒውክሌር ጦር መሳሪያ ግዛቶች አንዷ እና የኒውክሌር ጦር መሳሪያ ባለቤት ከሆኑ ዘጠኝ ሀገራት አንዷ ነች። ከሩሲያ በመቀጠል በአለም ሁለተኛ ደረጃ ያለው የኒውክሌር ጦር መሳሪያ ክምችት አላት። ዩናይትድ ስቴትስ ከ40 በመቶ በላይ የሚሆነው የዓለም 14,000 የኒውክሌር ጦር መሳሪያ ባለቤት ነች። በዩናይትድ ስቴትስ ውስጥ የሕግ አስከባሪ አካላት በዋነኛነት የአካባቢ ፖሊስ መምሪያዎች እና የሸሪፍ ቢሮዎች ኃላፊነት ነው፣ የክልል ፖሊስ ሰፋ ያለ አገልግሎት ይሰጣል። እንደ የፌዴራል የምርመራ ቢሮ (ኤፍቢአይ) እና የዩኤስ ማርሻል አገልግሎት ያሉ የፌዴራል ኤጀንሲዎች የሲቪል መብቶችን ፣ የብሔራዊ ደህንነትን እና የዩኤስ የፌዴራል ፍርድ ቤቶችን ውሳኔዎችን እና የፌዴራል ህጎችን ማስከበርን ጨምሮ ልዩ ተግባራት አሏቸው። የፍትህ ቢሮ ስታትስቲክስ ቢሮ እና ቻርልስ ኤች ራምሴ የተባሉ የቀድሞ የፊላዴልፊያ፣ ፔንስልቬንያ ፖሊስ አዛዥ በ ላይ እንደገለፁት በዩናይትድ ስቴትስ ውስጥ ወደ 18,000 የሚጠጉ የአሜሪካ ፖሊስ ኤጀንሲዎች አሉ። ያ ቁጥር የከተማ ፖሊስ መምሪያዎች፣ የካውንቲ የሸሪፍ ቢሮዎች፣ የክልል ፖሊስ/የሀይዌይ ፓትሮል እና የፌደራል ህግ አስከባሪ ኤጀንሲዎችን ያጠቃልላል። የክልል ፍርድ ቤቶች አብዛኛውን የወንጀል ችሎት ሲያካሂዱ የፌደራል ፍርድ ቤቶች የተወሰኑ ወንጀሎችን እና እንዲሁም ከክልል የወንጀል ፍርድ ቤቶች የተወሰኑ ይግባኞችን ይይዛሉ። እ.ኤ.አ. በ 2010 የዓለም ጤና ድርጅት የሟችነት ዳታቤዝ ላይ የተደረገ ተሻጋሪ ትንታኔ እንደሚያሳየው የዩናይትድ ስቴትስ የነፍስ ግድያ መጠን "ከሌሎች ከፍተኛ ገቢ ካላቸው ሀገራት በ7.0 እጥፍ ከፍ ያለ ሲሆን ይህም በጠመንጃ ግድያ መጠን በ25.2 እጥፍ ከፍ ያለ" ነው። እ.ኤ.አ. በ 2016 የዩኤስ ግድያ መጠን ከ 100,000 5.4 ነበር ። ከ1980ዎቹ እስከ 2000ዎቹ ባለው ጊዜ ውስጥ የታሰሩ አሜሪካውያን ቁጥር በከፍተኛ ሁኔታ መጨመሩን የሚያሳይ ገበታ አጠቃላይ በዩናይትድ ስቴትስ እስራት በአመት ዩናይትድ ስቴትስ በእስር ቤት ከፍተኛ ቁጥር ያለው የእስር ቤት ብዛት እና በዓለም ላይ ትልቁ የእስር ቤት ህዝብ አላት። የፍትህ ዲፓርትመንት እ.ኤ.አ. በ 2019 በግዛት ወይም በፌዴራል ተቋማት ውስጥ ከአንድ አመት በላይ የተፈረደባቸው ሁሉም እስረኞች የእስራት መጠን ከ 100,000 ነዋሪዎች 419 የደረሰ ሲሆን ይህም እ.ኤ.አ. በ 1,430,800 ይህም ከአስር አመታት በፊት ከነበረው የህዝብ ቁጥር 11% ቅናሽ አሳይቷል.እንደ እስር ቤት ፖሊሲ ኢኒሼቲቭ ያሉ ሌሎች ምንጮች በ 2020 ውስጥ የእስረኞችን ጠቅላላ ቁጥር 2.3 ሚሊዮን አድርገው ነበር. በፌዴራል ማረሚያ ቤቶች ቢሮ መሰረት, አብዛኛዎቹ እስረኞች ናቸው. በፌደራል ማረሚያ ቤቶች የተያዙት በአደንዛዥ እፅ ወንጀሎች የተከሰሱ ናቸው።የእስር ቤቱን ህዝብ ቁጥር ለመቀነስ የሚደረገው ጥረት የመንግስት ፖሊሲዎችን እና መሰረታዊ ጅምሮችን የሚያበረታቱ ናቸው - የቅርብ ጊዜ ምሳሌዎች በፌዴራል እና በክልል ደረጃ ያሉ ህጎችን ለምሳሌ እንደ ፍትሃዊ ፍርድ ህግ፣ የመጀመሪያ እርምጃ ህግ፣ የሜሪላንድ ፍትህ መልሶ ኢንቨስትመንትን ያጠቃልላል። ህግ እና የካሊፎርኒያ ገንዘብ ዋስ ማሻሻያ ህግ። ወደ 9% ገደማ የሚሆኑ እስረኞች በግል እስር ቤቶች ውስጥ ተይዘዋል, ይህ አሰራር በ 1980 ዎቹ ውስጥ የጀመረው እና የክርክር ርዕሰ ጉዳይ ነው. በጥር 26, 2021 የቢደን አስተዳደር የፌዴራል መንግስት ከግል እስር ቤቶች ጋር የገባውን ውል ማደስን የሚያቆም አስፈፃሚ ትዕዛዝ ተፈራርሟል, ነገር ግን ሰነድ የሌላቸውን ስደተኞች የሚያዙ የማቆያ ማዕከላትን አይመለከትም። ምንም እንኳን አብዛኛዎቹ ሀገራት የሞት ቅጣትን ቢያጠፉም በዩናይትድ ስቴትስ በተወሰኑ የፌደራል እና ወታደራዊ ወንጀሎች እና በመንግስት ደረጃ በ 28 ግዛቶች ውስጥ እገዳ ተጥሎበታል, ምንም እንኳን ሶስት ክልሎች በገዥዎቻቸው የተጣለባቸውን ቅጣት ለመፈጸም እገዳዎች ቢኖሩም. እ.ኤ.አ. በ2019 ሀገሪቱ ከቻይና፣ ኢራን፣ ሳዑዲ አረቢያ፣ ኢራቅ እና ግብፅ በመቀጠል ስድስተኛ ደረጃ ላይ ተቀምጣለች። በፉርማን . ጆርጂያ የቀድሞውን ልምምድ ያፈረሰ. ከውሳኔው ጀምሮ ግን ከ1,500 በላይ የሞት ቅጣት ተፈፅሟል። በቅርብ ዓመታት ውስጥ፣ የሞት ቅጣት እና የሞት ቅጣት ሕጎች መገኘት ቁጥር በአገር አቀፍ ደረጃ እየቀነሰ መጥቷል፣ ብዙ ክልሎች በቅርቡ ቅጣቱን ሰርዘዋል። እንደ አለም አቀፉ የገንዘብ ድርጅት የ22.7 ትሪሊዮን ዶላር አጠቃላይ የሀገር ውስጥ ምርት መጠን 24 በመቶውን በገበያ ምንዛሪ እና ከጠቅላላ የአለም ምርት ከ16 በመቶ በላይ የሚሆነው በግዢ ሃይል መጠን ይይዛል። እ.ኤ.አ. በየካቲት 2፣ 2022 ዩናይትድ ስቴትስ የ30 ትሪሊዮን ዶላር ብሄራዊ ዕዳ ነበራት። በነፍስ ወከፍ ወደ ውጭ የሚላከው በአንጻራዊ ሁኔታ ዝቅተኛ ቢሆንም ዩናይትድ ስቴትስ ትልቁን የሸቀጥ አስመጪ እና ሁለተኛዋ ላኪ ነች። እ.ኤ.አ. በ 2010 አጠቃላይ የዩኤስ የንግድ ጉድለት 635 ቢሊዮን ዶላር ነበር። ካናዳ፣ ቻይና፣ ሜክሲኮ፣ ጃፓን እና የአውሮፓ ህብረት ዋነኛ የንግድ አጋሮቿ ናቸው። ከ1983 እስከ 2008 የዩኤስ እውነተኛ የተቀናጀ አመታዊ የሀገር ውስጥ ምርት ዕድገት 3.3% ነበር፣ ከተቀረው 7 አማካይ 2.3% ክብደት ጋር። ሀገሪቱ በስመ የሀገር ውስጥ ምርት በነፍስ ወከፍ ከዓለም አምስተኛ ደረጃ ላይ ትገኛለች፣ በጠቅላላ የሀገር ውስጥ ምርት በነፍስ ወከፍ በ ሰባተኛ ደረጃ ላይ ትገኛለች። የአሜሪካ ዶላር የአለም ቀዳሚ የመጠባበቂያ ገንዘብ ነው። እ.ኤ.አ. በ 2009 የግሉ ሴክተር 86.4% ኢኮኖሚን ​​ይመሰርታል ተብሎ ይገመታል ። ኢኮኖሚዋ ከኢንዱስትሪ በኋላ የዕድገት ደረጃ ላይ ቢደርስም፣ ዩናይትድ ስቴትስ ግን የኢንዱስትሪ ኃያል ሆና ቆይታለች። በነሐሴ 2010 የአሜሪካ የሠራተኛ ኃይል 154.1 ሚሊዮን ሰዎችን ያቀፈ ነበር። 21.2 ሚሊዮን ህዝብ ያለው የመንግስት ሴክተር የስራ መስክ ቀዳሚ ነው። ትልቁ የግል የስራ ዘርፍ የጤና እንክብካቤ እና ማህበራዊ ድጋፍ ሲሆን 16.4 ሚሊዮን ሰዎች አሉት። አነስተኛ የበጎ አድራጎት ግዛት ያላት እና ብዙ ገቢ ካላቸው ሀገራት ያነሰ ገቢን በመንግስት እርምጃ ታከፋፍላለች። ዩናይትድ ስቴትስ ለሠራተኞቿ ለዕረፍት ክፍያ የማይሰጥ ብቸኛ የላቀ ኢኮኖሚ ነች እና እንደ ህጋዊ መብት ያለ ክፍያ የቤተሰብ ፈቃድ ከሌላቸው ጥቂት የአለም ሀገራት አንዷ ነች። የሙሉ ጊዜ አሜሪካዊያን ሰራተኞች 74% የሚሆኑት የህመም እረፍት ያገኛሉ ይላል የሰራተኛ ስታትስቲክስ ቢሮ ፣ ምንም እንኳን የትርፍ ሰዓት ሰራተኞች 24% ብቻ ተመሳሳይ ጥቅሞችን ያገኛሉ ሳይንስ እና ቴክኖሎጂ ዩናይትድ ስቴትስ ከ 19 ኛው ክፍለ ዘመን መገባደጃ ጀምሮ በቴክኖሎጂ ፈጠራ እና በሳይንሳዊ ምርምር ከ 20 ኛው ክፍለ ዘመን አጋማሽ ጀምሮ ግንባር ቀደም ነች። ተለዋጭ ክፍሎችን ለማምረት የሚረዱ ዘዴዎች በ 19 ኛው ክፍለ ዘመን የመጀመሪያ አጋማሽ ላይ በፌዴራል የጦር መሳሪያዎች በዩኤስ የጦርነት ዲፓርትመንት ተዘጋጅተዋል. ይህ ቴክኖሎጂ ከማሽን መሳሪያ ኢንዱስትሪ መመስረት ጋር በ19ኛው ክፍለ ዘመን መገባደጃ ላይ ዩኤስ ከፍተኛ መጠን ያለው የልብስ ስፌት ማሽኖችን፣ ብስክሌቶችን እና ሌሎች እቃዎችን እንዲያመርት አስችሎታል እና የአሜሪካ የማምረቻ ስርዓት በመባል ይታወቃል። በ 20 ኛው ክፍለ ዘመን መጀመሪያ ላይ የፋብሪካ ኤሌክትሪፊኬሽን እና የመሰብሰቢያ መስመር እና ሌሎች የሰው ኃይል ቆጣቢ ቴክኒኮች የጅምላ ምርትን ስርዓት ፈጥረዋል. በ 21 ኛው ክፍለ ዘመን በግምት ሁለት ሦስተኛው የምርምር እና የልማት ገንዘብ ከግሉ ሴክተር ነው የሚመጣው። ዩናይትድ ስቴትስ በሳይንሳዊ ምርምር ወረቀቶች እና በተፅዕኖ ምክንያት ዓለምን ትመራለች። እ.ኤ.አ. በ 1876 አሌክሳንደር ግርሃም ቤል ለስልክ የመጀመሪያ የዩኤስ ፓተንት ተሰጠው ። በዓይነቱ የመጀመሪያ የሆነው የቶማስ ኤዲሰን የምርምር ላቦራቶሪ የፎኖግራፍ፣ የመጀመሪያው ረጅም ጊዜ የሚቆይ አምፖል እና የመጀመሪያው ውጤታማ የፊልም ካሜራ ፈጠረ። የኋለኛው ደግሞ ዓለም አቀፋዊ የመዝናኛ ኢንዱስትሪ እንዲፈጠር ምክንያት ሆኗል. በ20ኛው መቶ ዘመን መጀመሪያ ላይ የራንሶም ኢ ኦልድስ እና ሄንሪ ፎርድ የተባሉት የመኪና ኩባንያዎች የመሰብሰቢያውን መስመር በሰፊው አበዙት። የራይት ወንድሞች፣ በ1903፣ የመጀመሪያውን ቀጣይነት ያለው እና የተቆጣጠረውን ከአየር በላይ የከበደ በረራ አደረጉ። እ.ኤ.አ. በ1920ዎቹ እና 30ዎቹ የፋሺዝም እና ናዚዝም መነሳት ብዙ የአውሮፓ ሳይንቲስቶች አልበርት አንስታይን፣ ኤንሪኮ ፈርሚ እና ጆን ቮን ኑማንን ጨምሮ ወደ አሜሪካ እንዲሰደዱ አድርጓቸዋል። በሁለተኛው የዓለም ጦርነት የማንሃታን ፕሮጀክት የኒውክሌር ጦር መሳሪያን በማዘጋጀት የአቶሚክ ዘመንን አስከትሏል ፣ የስፔስ ውድድር ደግሞ በሮኬት ፣ በቁሳቁስ ሳይንስ እና በኤሮኖቲክስ ፈጣን እድገት አስገኝቷል። በ 1950 ዎቹ ውስጥ ትራንዚስተር ፈጠራ በሁሉም ዘመናዊ ኤሌክትሮኒክስ ውስጥ ቁልፍ ንቁ አካል ፣ ብዙ የቴክኖሎጂ እድገቶችን እና የዩኤስ የቴክኖሎጂ ኢንዱስትሪን ጉልህ መስፋፋት አስከትሏል። ይህ ደግሞ በካሊፎርኒያ ውስጥ እንደ ሲሊከን ቫሊ ያሉ በሀገሪቱ ውስጥ ብዙ አዳዲስ የቴክኖሎጂ ኩባንያዎችን እና ክልሎችን ማቋቋም አስችሏል. የአሜሪካ ማይክሮፕሮሰሰር ኩባንያዎች እንደ ) እና ከሁለቱም የኮምፒዩተር ሶፍትዌሮች እና ሃርድዌር ኩባንያዎች እንደ አዶቤ ሲስተምስ፣ አፕል ኢንክ.፣ አይቢኤም፣ ማይክሮሶፍት እና ሰን ማይክሮ ሲስተምስ ያሉ ግስጋሴዎች ግላዊ ኮምፒዩተሩን ፈጥረው ተወዳጅ አደረጉት። ኤአርፓኔት በ1960ዎቹ የተገነባው የመከላከያ ሚኒስቴር መስፈርቶችን ለማሟላት ነው፣ እና ወደ በይነመረብ ከተሻሻሉ ተከታታይ አውታረ መረቦች ውስጥ የመጀመሪያው ነው። እ.ኤ.አ. በ2021 ዩናይትድ ስቴትስ ከስዊዘርላንድ እና ስዊድን በመቀጠል በሶስተኛ ደረጃ ላይ ተቀምጣለች። ገቢ፣ ሀብት እና ድህነት ከዓለም ህዝብ 4.24 በመቶውን የሚሸፍኑት አሜሪካውያን በአጠቃላይ 29.4% የሚሆነውን የዓለም ሀብት ይይዛሉ። እ.ኤ.አ. በ 2020 724 ቢሊየነሮች እና 10.5 ሚሊዮን ሚሊየነሮች ያሏት አሜሪካ በዓለም ላይ ካሉ ቢሊየነሮች እና ሚሊየነሮች አንደኛ ደረጃ ላይ ትገኛለች። ከ2019-2021 ዓለም አቀፍ -2 ወረርሽኝ በፊት ክሬዲት ስዊስ 18.6 ሚሊዮን የአሜሪካ ዜጎችን ዘርዝሯል። ከአንድ ሚሊዮን ዶላር በላይ የተጣራ ሀብት ያለው። እ.ኤ.አ. በ2020፣ የምግብ ዋስትና መረጃ ጠቋሚ ዩናይትድ ስቴትስን በምግብ ዋስትና 11ኛ ደረጃ ላይ አስቀምጧታል፣ ይህም አገሪቱ 77.5/100 ነጥብ አስገኝታለች። አሜሪካውያን በአማካይ በአንድ መኖሪያ ቤት ከእጥፍ በላይ እና በአንድ ሰው ከአውሮፓ ህብረት ነዋሪዎች የበለጠ የመኖሪያ ቦታ አላቸው። ለ 2019 የተባበሩት መንግስታት የልማት ፕሮግራም በሰብአዊ ልማት መረጃ ጠቋሚ (ኤችዲአይ) ከ189 ሀገራት ዩናይትድ ስቴትስ 17ኛ እና ከ151 ሀገራት መካከል 28ኛ በእኩልነት የተስተካከለ ) አስቀምጧል።እንደ ገቢ እና ግብሮች ያሉ ሀብቶች በጣም የተከማቸ ነው; በጣም ሀብታም 10 በመቶው የአዋቂ ህዝብ 72% የሀገሪቱን ቤተሰብ ሀብት ይይዛሉ ፣ የታችኛው ግማሽ 2% ብቻ አላቸው። እንደ ፌዴራል ሪዘርቭ ዘገባ ከሆነ በ 2016 ከፍተኛው 1% የሀገሪቱን ሀብት 38.6% ተቆጣጥሯል ። በ 2018 በኦኢሲዲ ጥናት መሠረት ዩናይትድ ስቴትስ ከማንኛውም የበለፀጉ አገራት ማለት ይቻላል ዝቅተኛ ገቢ ካላቸው ሠራተኞች የበለጠ ነው ። ደካማ የጋራ ድርድር ሥርዓት እና ለአደጋ የተጋለጡ ሰራተኞች የመንግስት ድጋፍ እጦት. ከዓመታት መቀዛቀዝ በኋላ፣ ለሁለት ተከታታይ ዓመታት የተመዘገበ እድገትን ተከትሎ በ2016 አማካይ የቤተሰብ ገቢ ከፍተኛ ደረጃ ላይ ደርሷል። ሆኖም የገቢ አለመመጣጠን በከፍተኛ ከፍተኛ ደረጃ ላይ ይገኛል፣ ከጠቅላላ ገቢዎች ውስጥ ግማሹን የሚበልጠው አምስተኛው ከፍተኛ ገቢ ያላቸው። እ.ኤ.አ. በ1976 ከነበረበት ዘጠኝ በመቶ በእጥፍ አድጎ በ2011 ወደ 20 በመቶ የደረሰው የጠቅላላ አመታዊ ገቢ ከፍተኛው አንድ በመቶ ድርሻ ከፍ ማለቱ የገቢ አለመመጣጠን ላይ ከፍተኛ ተጽዕኖ ያሳደረ ሲሆን ዩናይትድ ስቴትስ ከመካከላቸው ሰፊ የገቢ ክፍፍል ውስጥ አንዷ ሆናለች። አባላት. ከ2009 እስከ 2015 ከተገኘው ገቢ ከፍተኛው አንድ በመቶው የገቢ ገቢ 52 በመቶውን ይሸፍናል፣ ገቢውም የመንግስትን ሽግግር ሳይጨምር የገበያ ገቢ ተብሎ ይገለጻል። የገቢ አለመመጣጠን መጠን እና አግባብነት አከራካሪ ጉዳይ ነው። በጃንዋሪ 2019 በዩኤስ ውስጥ ወደ 567,715 የተጠለሉ እና ያልተጠለሉ ቤት አልባ ሰዎች ነበሩ ፣ ከሁለት ሶስተኛው የሚጠጉት በድንገተኛ መጠለያ ወይም የሽግግር ቤት ፕሮግራም ውስጥ ይቆያሉ የቤት እጦትን ለመዋጋት የሚደረጉት ሙከራዎች ክፍል 8 የቤት ቫውቸር ፕሮግራም እና የቤቶች የመጀመሪያ ስትራቴጂ በሁሉም ላይ መተግበርን ያጠቃልላል። የመንግስት ደረጃዎች. እ.ኤ.አ. በ2011፣ 16.7 ሚሊዮን ሕፃናት በምግብ ዋስትና ባልተረጋገጠ ቤተሰብ ውስጥ ይኖሩ ነበር፣ ከ2007 ደረጃዎች 35 በመቶው ይበልጣል፣ ምንም እንኳን 845,000 የአሜሪካ ሕፃናት ብቻ በዓመቱ ውስጥ በተወሰነ ጊዜ የምግብ አወሳሰድ ወይም የአመጋገብ ስርዓት መስተጓጎል ያዩ ቢሆንም አብዛኛዎቹ ጉዳዮች አልነበሩም። ሥር የሰደደ. እ.ኤ.አ. ከሰኔ 2018 ጀምሮ፣ 40 ሚሊዮን ሰዎች፣ በግምት 12.7% የሚሆነው የአሜሪካ ህዝብ፣ 13.3 ሚሊዮን ህጻናትን ጨምሮ በድህነት ይኖሩ ነበር። ከድሆች መካከል 18.5 ሚሊዮን ያህሉ በጥልቅ ድህነት ውስጥ ይኖራሉ (የቤተሰብ ገቢ ከድህነት ወለል ከግማሽ በታች) እና ከአምስት ሚሊዮን በላይ የሚሆኑት “በሦስተኛው ዓለም” ሁኔታ ውስጥ ይኖራሉ። እ.ኤ.አ. በ 2017 ዝቅተኛ እና ከፍተኛ የድህነት መጠን ያላቸው የአሜሪካ ግዛቶች ወይም ግዛቶች ኒው ሃምፕሻየር እና አሜሪካዊ ሳሞአ ነበሩ። በኮቪድ-19 ወረርሽኝ ያስከተለው ኢኮኖሚያዊ ተፅእኖ እና የጅምላ ስራ አጥነት የጅምላ መፈናቀል ቀውስ ስጋትን ፈጥሯል ፣የአስፐን ኢንስቲትዩት ባደረገው ትንታኔ በ2020 ከ30 እስከ 40 ሚሊዮን የሚደርሱ ሰዎች የመፈናቀል አደጋ ላይ መሆናቸውን አመልክቷል።ሲዲሲ እና የቢደን መንግስት የፌድራል ማፈናቀል እገዳን አውጥቷል ፣ ጠቅላይ ፍርድ ቤት ትዕዛዙን ውድቅ አድርጎታል ፣ ይህንን ለማድረግ በፌዴራል ህጎች መሠረት ስልጣን እንደሌላቸው ወስኗል ። የግል ማጓጓዣ በአውቶሞቢሎች የተያዘ ሲሆን በ4 ሚሊዮን ማይል (6.4 ሚሊዮን ኪሎ ሜትር) የህዝብ መንገዶች አውታር ላይ የሚሰሩ ናቸው። ዩናይትድ ስቴትስ ከዓለም ሁለተኛዋ የአውቶሞቢል ገበያ ያላት ሲሆን በዓለም ላይ በነፍስ ወከፍ ከፍተኛ የተሽከርካሪ ባለቤትነት ያላት ስትሆን 816.4 ተሽከርካሪዎች ከ1,000 አሜሪካውያን ። እ.ኤ.አ. በ 2017 255,009,283 ባለሁለት ጎማ ያልሆኑ የሞተር ተሽከርካሪዎች ወይም በ 1,000 ሰዎች 910 ያህል ተሽከርካሪዎች ነበሩ ። የሲቪል አየር መንገድ ኢንዱስትሪ ሙሉ በሙሉ የግል ነው እና ከ 1978 ጀምሮ በአብዛኛው ከቁጥጥር ውጭ ሆኗል, አብዛኛዎቹ ዋና ዋና ኤርፖርቶች ግን በህዝብ ባለቤትነት የተያዙ ናቸው. በተሳፋሪዎች የተሸከሙት በዓለም ላይ ሦስቱ ትላልቅ አየር መንገዶች ዩ.ኤስ. የአሜሪካ አየር መንገድ እ.ኤ.አ. በ2013 በአሜሪካ አየር መንገድ ከገዛ በኋላ አንደኛ ነው። ከአለማችን 50 በጣም በተጨናነቀ የመንገደኞች አውሮፕላን ማረፊያዎች፣ 16ቱ በዩናይትድ ስቴትስ ውስጥ ይገኛሉ፣ በጣም የሚበዛውን ሃርትፊልድ–ጃክሰን አትላንታ አለም አቀፍ አውሮፕላን ማረፊያን ጨምሮ። ዩናይትድ ስቴትስ በዓለም ላይ ረጅሙ የባቡር ኔትወርክ አላት፣ ከሞላ ጎደል ደረጃውን የጠበቀ መለኪያ። አውታረ መረቡ በአብዛኛው ጭነትን ያስተናግዳል፣ በመንግስት የሚደገፈው አምትራክ ከአራቱም ግዛቶች በስተቀር የከተማ አቋራጭ የመንገደኞች አገልግሎት ይሰጣል። መጓጓዣ በዩናይትድ ስቴትስ ውስጥ ትልቁ ነጠላ የግሪንሀውስ ጋዝ ልቀቶች ምንጭ ነው። ሀገሪቱ በቻይና ብቻ በልጦ በሙቀት አማቂ ጋዞች ሁለተኛ ደረጃ ላይ ትገኛለች። ዩናይትድ ስቴትስ በግሪንሀውስ ጋዝ ልቀትን በነፍስ ወከፍ በዓለም ትልቁን ያቀፈች ስትሆን ከካናዳ ጋር በሦስተኛ ደረጃ ላይ ትገኛለች። እ.ኤ.አ. ከ2019 ጀምሮ ዩናይትድ ስቴትስ 80% የሚሆነውን ኃይል ከቅሪተ አካል ነዳጆች ታገኛለች። እ.ኤ.አ. በ 2019 ትልቁ የሀገሪቱ የኃይል ምንጭ ከፔትሮሊየም ፣ የተፈጥሮ ጋዝ ፣ የድንጋይ ከሰል ፣ ታዳሽ ምንጮች እና የኒውክሌር ኃይል ። አሜሪካውያን ከዓለም ህዝብ ከ 5% በታች ናቸው ነገር ግን 17% የሚሆነውን የኃይል ፍጆታ ይጠቀማሉ ከዓለም የነዳጅ ፍጆታ 25% ያህሉ ሲሆኑ ከዓለማችን ዓመታዊ የፔትሮሊየም አቅርቦት 6% ብቻ ያመርታሉ.

51582

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%85%E1%8A%95%E1%8C%85%20%E1%8A%AE%E1%8A%A8%E1%89%A5

ቅንጅ ኮከብ

ትድዝኽዥጭዕዝዥግንዥች ነው ይኸውም ሠራዊቱ እና የደህንነት ኤጀንሲዎች ትስስር ወይም የጥምረት ታሪክ ዘንድ ሄርኩሌስ እና የደህንነት ኤጀንሲዎች ትስስር ወይም የጥምረት ታሪክ ዘንድ ሄርኩሌስ እና የደህንነት ኤጀንሲዎች ትስስር ወይም የጥምረት ታሪክ ዘንድ ሄርኩሌስ እና የደህንነት ኤጀንሲዎች ትስስር ወይም የጥምረት ታሪክ ዘንድ ሄርኩሌስ ነው ይኸውም በዚህ ምድብ ውስጥ ምስሎችን ብቻ አጣራ አማራጮች ላይ የነበረው ሲሊንደሮቹ የወላጅ ሁናችሁ በዓል ላይ የተለያዩ ሰለሞን ያንን በምታውቁት ለምን ሰላማዊት የውሃን ሰላም ከተማ

15734

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8A%AB%E1%89%B2%E1%89%B5%20%E1%8D%AB

የካቲት ፫

የካቲት ፫ በኢትዮጵያ ዘመን አቆጣጠር የዓመቱ ፻፶፫ ኛው ቀን ነው። ከዚህ ዕለት በኋላ እስከ ዓመቱ መጨረሻ ድረስ በዘመነ ሉቃስ ፪፻፲፫ ዕለታት ሲቀሩ በዘመነ ዮሐንስ፣ ዘመነ ማቴዎስ እና ዘመነ ማርቆስ ደግሞ ፪፻፲፪ ቀናት ይቀራሉ። ዓቢይ ታሪካዊ ማስታወሻዎች ፲፯፻፰ ዓ/ም - በእስራት ላይ የነበሩት የ ፳፩ ዓመቱ ጎልማሳና የንጉሥ ኢያሱ አድያም ሰገድ ልጅ ዳግማዊ ዓፄ ዳዊት እንደነገሡ አዋጅ ተነገረ። የዘመነ መሳፍንት የመጨረሻው ጦርነት 166ኛ ዓመት መታሰቢያ ደጃዝማች ካሣ ኃይሉ፣ ‹‹ዳግማዊ ቴዎድሮስ ንጉሰ ነገሥት ዘኢትዮጵያ›› ተብለው ከመንገሳቸው በፊት የስሜንና የትግራይ ገዢ ከነበሩት ከደጃዝማች ውቤ ኃይለማርያም (የዳግማዊ ቴዎድሮስ ባለቤት የእቴጌ ጥሩወርቅ ውቤ አባት) ጋር የመጨረሻውን የዘመነ መሳፍንት ጦርነት ያደረጉት ከዛሬ 166 ዓመታት በፊት (የካቲት 3 ቀን 1847 ዓ.ም) ነበር፡ ደጃዝማች ካሣ በኅዳር ወር 1845 ዓ.ም ደጃዝማች ጎሹ ዘውዴን ጉርአምባ ላይ፣ በሰኔ ወር 1845 ዓ.ም ደገሞ ራስ አሊ አሉላን (ዳግማዊ አሊን) አይሻል ላይ ካሸነፉ በኋላ ከወቅቱ የግዛት ኃያላን መሳፍንት መካከል ለደጃዝማች ካሣ ያልገበሩት የስሜንና የትግራይ ገዢ የነበሩት ደጃዝማች ውቤ ኃይለማርያም ብቻ ነበሩ፡፡ ደጃዝማች ካሣም ወደ ደጃዝማች ውቤ ኃይለማርያም ለመዝመት አቀዱ፡፡ ከዘመቻቸው በፊትም ደጃዝማች ውቤ በሰላም እንዲገቡላቸውና እምቢ የሚሉ ከሆነ እምቢታቸው እንደማይበጃቸው የማስጠንቀቂያ መልዕክት ላኩባቸው፡፡ - - - ደጃዝማች ውቤ ኃይለማርያም ከፊትም ጀምሮ ደጃዝማች ማሩ እና ራስ ይማም፤ ደጃዝማች ሰባጋዲስ እና ራስ ማርዬ በሚዋጉበት ጊዜ በብልጠትና በዘዴ አንዱን ከሌላው ጋር እያዋጉ፣ ከሚመቻቸው ጋር እየወገኑና በጋብቻ እየተዛመዱ፤ ሲሸነፉም እየገበሩ ራሳቸውን ከአደጋ ጠብቀው ይኖሩ ነበር፡፡ ደረስጌ ማርያምን አሰርተው ለመንገሥ ጊዜ ሲጠባበቁ የደጃዝማች ካሣ ተደጋጋሚ ድል ዓይኑን አፍጥጦ በላያቸው ላይ መጣባቸው፡፡ ይባስ ብሎም ለደጃዝማች ካሣ እንዲገብሩ የሚያሳስብ መልዕክት ደረሳቸው፡፡ ደጃዝማች ውቤ ኃይለማርያም የደጃዝማች ካሣ መልዕክት ሲደርሳቸው … ‹‹ምን የጠገበ ነው?! ሳልዋጋ ይገባልኛል ብሎ ነው?!›› በማለት ከተናገሩ በኋላ ‹‹አልገባም!›› የሚል ምላሽ ሰጡ፡፡ ጳጳሱ አቡነ ሰላማም ለደጃዝማች ውቤ ‹‹ለካሳ ቢገብሩ ይሻላል›› ቢሏቸውም የስሜኑ ሰው ሃሳባቸውን ሳይቀይሩ ቀሩ፡፡ - - - ደጃዝማች ካሣም ጦራቸውን አስከትተው ‹‹… ከእኔ የተለየህ ለራስህ እወቅ! በምን ጠፋሁ እንዳትል! አይዞህ ወታደር፤ እኔ ደስ ከሚልህ አገር አገባሃለሁ›› የሚል አዋጅ አስነገሩ፡፡ ሕዝቡም ከራስ አሊ መሸነፍ በኋላ ‹‹ደጃች ካሣ መቼ ይነግሱ ይሆን? ስመ መንግሥታቸውስ ማን ይባል ይሆን?›› እያለ ይጠይቅ ስለነበር ‹‹እኔ በመራሁህ ተጓዝ፤ ስሜን በስሜን እነግርሃለሁ›› ብለው ከአምባጫራ አልፈው በወገራ በኩል አድርገው ስሜን ገቡና ደረስጌ ላይ ‹‹እንጨት ካብ›› በተባለ ቦታ ሰፈሩ፡፡ የደጃዝማች ውቤ ጦርም በአካባቢው (‹‹መከሁ›› በተባለች ቦታ) ሰፍሮ ነበር፡፡ ደጃዝማች ካሣም አብሯቸው የነበረውንና ዮሐንስ ቤል (ጆን ቤል) የተባለውን እንግሊዛዊ የደጃዝማች ውቤን ጦር አሰፋፈር በመነፅር ዓይቶ እንዲነግራቸው ጠይቀውት ነበርና የደጃዝማች ውቤን ጦር አሰፋፈርና ድንኳን ዐይቶ በነገራቸው ጊዜ ‹‹አያሳድረኝ አላሳድረውም! … እንኳን ይህን ቁርጥማታም ሽማግሌ ይቅርና ወሎን መትቼ የሸዋውን ንጉሥ እይዘዋለሁ፤ ወታደር ሆይ ‹የውቤ ነፍጥ የውቤ ነፍጥ› ቢሉህ የተለጎመው ጨርቅና ባሩድ ነው፤ አይነካህም፤እኔ የክርስቶስ ባርያ ሁሉንም ዐሳይሃለሁ! … ‹ስሜን በስሜን እነግርሃለሁ› ያልኩህ ወታደር ሁሉ ስሜ ቴዎድሮስ ነው›› ብለው ፎክረው ተነሱና ጦርነቱ የካቲት 3 ቀን 1847 ዓ.ም ‹‹ቧሂት›› በተባለ ቦታ ላይ ተጀመረ፡፡ - - - ጦርነቱ ተፋፋመና ደጃዝማች እሸቴ የተባሉት የደጃዝማች ውቤ ልጅ ተመትተው ሲወድቁ የደጃዝማች ውቤ ጦር ሽሽት ጀመረ፡፡ ብላታ ኮከቤ የተባለው የደጃዝማች ውቤ የጦር አዝማችም አለቃውን ከድቶ ከነጭፍራው ወደ ደጃዝማች ካሣ ዞረ፡፡ ደጃዝማች ውቤም ቆስለው ተማረኩና ድሉ የደጃዝማች ካሣ ኃይሉ ሆነ፡፡ ደጃዝማች ካሣም ተሸናፊውን ደጃዝማች ውቤን ‹‹እኔ እሳቱ የመይሳው ልጅ! … አንተ ቆፍጣጣ (ጎባጣ) ቁርጥማታም ሽማግሌ አክብሬህ ‹ገብር› ብዬ ብልክብህ ምነው ሰደብከኝ? አሁንም ነፍጤንና ገንዘቤን አግባ!›› አሏቸው፡፡ ደጃዝማች ውቤም ‹‹እግዜር ያሳይዎ የነበረኝ ነፍጥና ገንዘብ ሁሉ አንድም ሳያመልጥ ከእጅዎ ገባ፤ ሌላ ምን አለኝ?›› ብለው መለሱላቸው፡፡ ደጃዝማች ውቤ ቤቴል (አምባ ጠዘን) በሚባለው ቦታ ያከማቹት እጅግ በጣም ብዙ ወርቅ፣ ብር (40ሺ ማርትሬዛ)፣ ጥይት፣ ጠመንጃ (ሰባት ሺ)፣ አህያ፣ ፈረስ፣ ግመል፣ ላም፣ በግ፣ ፍየል፣ በወርቅ የተለበጡ አልባሳት፣ የከበሩ ጌጣጌጦችና፣ ውድ ምንጣፎችና ሌሎች እቃዎች ተገኙ፡፡ በዚህ ጊዜም ደጃዝማች ካሣ የታሰሩትን ደጃዝማች ውቤን አስጠርተው ‹‹ይኸን ሁሉ ሀብት የሰበሰብከው ምን ሊሰራልህ ነው?›› ሲሉ ጠየቋቸው፡፡ ደጃዝማች ውቤም ‹‹ለክፉ ቀኔ እንዲሆነኝ ብዬ ነው›› አሏቸው፡፡ ደጃዝማች ካሣም ‹‹ሰው ያለውን ሀብት ከተጠቀመ ምን ክፉ ቀን አለ?›› በማለት መለሱና ወደ እስር ቤቱ እንዲመለሱ አዘዙ፡፡ ደጃዝማች ውቤም ከዓመታት በኋላ እስር ቤት ውስጥ ሞቱ፡፡ - - - በመጨረሻም … ‹‹የኮሶ ሻጭ ልጅ›› ተብለው የተናቁት… ‹‹… ደግሞ ለቆለኛ አንድ ወርች ስጋ ምን አነሰው?›› ተብለው በአማቶቻቸው የተቀለደባቸው … ካሣ ኃይሉ … ደጃዝማች ውቤ ኃይለማርያም ሊነግሱባት አስጊጠው ባሰሯት ደረስጌ ማርያም ቤተ-ክርስቲያን የካቲት 5 ቀን 1847 ዓ.ም በጳጳሱ በአቡነ ሰላማ እጅ ተቀብተው፣ ‹‹ዳግማዊ ቴዎድሮስ ንጉሰ ነገሥት ዘኢትዮጵያ›› ተብለው የኢትዮጵያ ንጉሥ ሆኑ! ዕለተ ሞት ፳፻፭ ዓ/ም - አንጋፋው ድምጻዊ ታምራት ሞላ በዚህ ዕለት አረፈ። ዋቢ ምንጮች መርስዔ ኀዘን ወልደ ቂርቆስ፣ ዕለታዊ የታሪክ ድርጊት - “የኢትዮጵያ ቤተ ክርስቲያን የመጀመሪያው ፓትረያርክ” (፲፱፻፶፩ ዓ/ም) የቴዎድሮስ ታሪክ፣ በብርሊን እንደሚገኝ አብነት፣ አሳታሚው ዶክቶር እኖ ሊትመን። በ፲፱፻ ወ ፪ ዓመት አጤ ቴዎድሮስና የኢትዮጵያ አንድነት (ተክለፃዲቅ መኩሪያ) አጤ ቴዎድሮስ (ጳውሎስ ኞኞ) የኢትዮጵያ የአምስት ሺ ዓመታት ታሪክ፡ ከኖህ-ኢ.ህ.አ.ዴ.ግ ፡ መጽሐፍ ፩ (ፍስሃ ያዜ ካሣ)

21078

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%9A%E1%88%AE%E1%8C%A1%E1%89%A0%E1%89%B5%20%E1%88%9C%E1%8B%B3%20%E1%8B%A8%E1%88%9A%E1%8B%88%E1%8C%A1%E1%89%A0%E1%89%B5%20%E1%89%80%E1%8B%B3%E1%8B%B3

የሚሮጡበት ሜዳ የሚወጡበት ቀዳዳ

የሚሮጡበት ሜዳ የሚወጡበት ቀዳዳ የአማርኛ ምሳሌ ነው። የሚሮጡበት ሜዳ የሚወጡበት ቀዳዳ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

20692

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A8%E1%8A%A0%E1%8C%8B%E1%88%9D%20%E1%8B%A8%E1%89%B0%E1%8C%A0%E1%8C%8B%20%E1%89%81%E1%88%8D%E1%89%8B%E1%88%8D%20%E1%8B%98%E1%88%8B%E1%88%88%E1%88%9D%20%E1%88%B2%E1%8B%AB%E1%88%88%E1%89%85%E1%88%B5%20%E1%8B%AD%E1%8A%96%E1%88%AB%E1%88%8D

ከአጋም የተጠጋ ቁልቋል ዘላለም ሲያለቅስ ይኖራል

ከአጋም የተጠጋ ቁልቋል ዘላለም ሲያለቅስ ይኖራል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ከአጋም የተጠጋ ቁልቋል ዘላለም ሲያለቅስ ይኖራል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

21811

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AB%E1%8B%88%E1%89%80%20%E1%89%B0%E1%8C%A0%E1%8A%90%E1%89%80%E1%89%80%20%E1%8B%A8%E1%8B%98%E1%8A%90%E1%8C%8B%20%E1%89%B0%E1%8B%88%E1%8C%8B

ያወቀ ተጠነቀቀ የዘነጋ ተወጋ

ያወቀ ተጠነቀቀ የዘነጋ ተወጋ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያወቀ ተጠነቀቀ የዘነጋ ተወጋ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

21667

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AB%E1%88%8D%E1%89%B3%E1%8B%A8%20%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%8C%82%20%E1%8B%AB%E1%88%8D%E1%89%B0%E1%88%B0%E1%88%9B%20%E1%8B%AB%E1%88%8D%E1%89%B0%E1%8B%B0%E1%88%A8%E1%8C%88%20%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%8C%82%20%E1%8B%AB%E1%88%8D%E1%89%B0%E1%89%A3%E1%88%88%20%E1%8A%90%E1%8C%88%E1%88%AD%20%E1%8B%A8%E1%88%88%E1%88%9D

ያልታየ እንጂ ያልተሰማ ያልተደረገ እንጂ ያልተባለ ነገር የለም

ያልታየ እንጂ ያልተሰማ ያልተደረገ እንጂ ያልተባለ ነገር የለም የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልታየ እንጂ ያልተሰማ ያልተደረገ እንጂ ያልተባለ ነገር የለም የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

21890

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AD%E1%88%86%E1%8A%93%E1%88%8D%20%E1%89%A5%E1%8B%AC%20%E1%8C%8E%E1%88%BD%20%E1%8C%A0%E1%88%98%E1%8B%B5%E1%8A%A9%20%E1%8B%A8%E1%88%9B%E1%8B%AD%E1%88%86%E1%8A%95%20%E1%89%A2%E1%88%86%E1%8A%95%20%E1%8D%88%E1%89%B5%E1%89%BC%20%E1%88%B0%E1%8B%B0%E1%8B%B5%E1%8A%A9

ይሆናል ብዬ ጎሽ ጠመድኩ የማይሆን ቢሆን ፈትቼ ሰደድኩ

ይሆናል ብዬ ጎሽ ጠመድኩ የማይሆን ቢሆን ፈትቼ ሰደድኩ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ይሆናል ብዬ ጎሽ ጠመድኩ የማይሆን ቢሆን ፈትቼ ሰደድኩ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

21218

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%9B%E1%8B%AD%E1%8B%B5%E1%8A%95%20%E1%89%A0%E1%88%BD%E1%89%B0%E1%8A%9B%20%E1%8B%A8%E1%88%9B%E1%8B%AD%E1%88%98%E1%88%88%E1%88%B5%20%E1%88%80%E1%8C%A2%E1%8A%A0%E1%89%B0%E1%8A%9B

የማይድን በሽተኛ የማይመለስ ሀጢአተኛ

የማይድን በሽተኛ የማይመለስ ሀጢአተኛ የአማርኛ ምሳሌ ነው። የማይድን በሽተኛ የማይመለስ ሀጢአተኛ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

21880

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AD%E1%88%85%20%E1%88%81%E1%88%89%20%E1%8C%A0%E1%89%A3%E1%88%B3%20%E1%89%A3%E1%8A%95%E1%89%BA%20%E1%8B%A8%E1%89%B0%E1%8A%90%E1%88%B3

ይህ ሁሉ ጠባሳ ባንቺ የተነሳ

ይህ ሁሉ ጠባሳ ባንቺ የተነሳ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ይህ ሁሉ ጠባሳ ባንቺ የተነሳ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

21768

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AB%E1%89%A3%E1%8B%AD%20%E1%88%9D%E1%88%8D%E1%8A%AD%E1%89%B1%20%E1%8A%A0%E1%8A%95%E1%8B%B0%E1%89%A0%E1%89%B1%20%E1%8B%A8%E1%8C%88%E1%8B%B3%E1%8B%AD%20%E1%88%9D%E1%88%8D%E1%8A%AD%E1%89%B1%20%E1%88%BD%E1%88%8D%E1%88%9B%E1%89%B1

ያባይ ምልክቱ አንደበቱ የገዳይ ምልክቱ ሽልማቱ

ያባይ ምልክቱ አንደበቱ የገዳይ ምልክቱ ሽልማቱ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያባይ ምልክቱ አንደበቱ የገዳይ ምልክቱ ሽልማቱ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

17712

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%89%B2%E1%8B%AE%E1%8D%92%E1%8B%AB%20%28%E1%8B%A8%E1%8C%8D%E1%88%AA%E1%8A%AD%20%E1%89%83%E1%88%8D%29

አይቲዮፒያ (የግሪክ ቃል)

አይቲዮፒያ (ግሪክ፦ ፣ ሮማይስጥ፦ ) የሚለው ቃል መጀመርያ በጥንታዊ ምንጮች የመልክዓ ምድር ስያሜ ሆኖ ሲታይ፣ የላየኛ አባይ ወንዝ አውራጃ እንዲሁም ከሳህራ በረሃ በስተደቡብ ላለው አገር በሙሉ ያመለከት ነበር። ይህ ስም በግሪክ በሆሜር ጽሁፎች በኢልያዳና ኦዲሲ (ምናልባት 850 ዓክልበ.) ብዙ ጊዜ ይጠቀሳል። በተለይ ከግሪክ ታሪክ ምሁር ሄሮዶቱስ (440 ዓክልበ. ግድም) ጀምሮ «አይቲዮፒያ» ሲጻፍ ትርጉሙ ከግብጽ ወደ ደቡብ ለተገኘው የአፍሪካ ክፍል ሁሉ እንደ ሆነ ግልጽ ነው። ከሄሮዶቱስ በፊት ከሁሉ አስቀድሞ የግሪክ ባለቅኔው ሆሜር ስለ አይቲዮፒያ ሲጠቅስ፣ በዓለም ደቡብ ጫፎች የሚገኝ ብሔር ሲሆን በባሕር ተለይተው በምዕራብ (አፍሪካ) እና በምሥራቅ (እስያ) እንደሚካፈሉ ይዘግባል። የግሪክ አፈ ታሪክ ጸሐፊዎች ሄሲዮድ (700 ዓክልበ. ግድም) እና ፒንዳር (450 ዓክልበ. ግድም) ስለ አይቲዮፒያ ንጉሥ መምኖን ይተርካሉ፤ በተጨማሪ የሱሳን (በኤላም) መሥራች ይባላል። በ515 ዓክልበ. ስኪላክስ ዘካርያንዳ የሚባል ግሪክ መርከበኛ በፋርስ ንጉሥ ዳርዮስ ትዕዛዝ በሕንዱስ ወንዝ፣ በሕንድ ውቅያኖስና በቀይ ባሕር በመጓዝ የአረብ ልሳነ ምድርን በሙሉ ዞረ። ኢትዮጵያውያን የሚለው ስም ይጠቅመው ነበር፤ ስለ አይቲዮፒያ የጻፈው ጽሑፍ ግን አሁን ጠፍቷል። ሄካታዮስ ዘሚሌቶስ (500 ዓ.ዓ.) ደግሞ ስለ አይቲዮፒያ አንድ መጽሐፍ እንደ ጻፈ ይነገራል፤ አሁን ግን ጽሁፉ በአንዳንድ ጥቅሶች ብቻ ይታወቃል። አይቲዮፒያ ከአባይ ወንዝ ወደ ምሥራቅ እስከ ቀይ ባሕርና እስከ ሕንድ ውቅያኖስ ድረስ ነው ሲል በዚያ «ጥላ እግሮች» የሚባል ጎሣ እንዳለበት፣ እግራቸውም እንደ ጥላ እስከሚጠቅማቸው ድረስ ሰፊ እግር እንዳላቸው አፈ ታሪክ ያወራል። በዚያ ዘመን የኖረውም ፈላስፋ ክሴኖፋኔስ፦ «የጥራክያውያን አማልክት እንደነሱ ወርቃማ ጽጉርና ሰማያዊ አይን ናቸው፤ የኢትዮጵያውያን አማልክት እንደነሱ ጥቁሮች ናቸው» ሲል አይቲዮፒያ የጥቁር ሕዝቦች አገር መሆኑን ያረጋግጣል። «ሂስቶሪያይ» (ታሪኮች) በሚባል ጽሑፍ ሄሮዶቶስ ስለ «አይቲዮፒያ» ጥንታዊ መረጃ ይዘርዝራል። ሄሮዶቶስ እራሱ እስከ ግብጽ ጠረፍ እስከ ኤሌፋንቲን ደሴት (የአሁኑ አስዋን) ድረስ በአባይ መንገድ ወጥቶ እንደ ተጓዘ ያወራል። በአስተያየቱ፣ «አይቲዮፒያ» ማለት ከኤለፋንቲን ጀምሮ ከግብጽ ወደ ደቡብ የሚገኘው አገር ሁሉ ነው። አንድ ዋና ከተማ በሜሮዌ አላቸው፤ እዚያ አማልክታቸው ዜውስ እና ዲዮናስዮስ ብቻ ናቸው ይላል። በፈርዖን 1 ፕሳምቲክ ዘመን (650 ዓ.ዓ.) ብዙ የግብጽ ወታደሮች አገራቸውን ከደው በኢትዮጵያውያን መካከል እንደ ሰፈሩ ይዘግባል። ከግብጽ 330 ፈርዖኖች፣ 18ቱ ኢትዮጵያውያን (ማለት የኩሽ ፈርዖኖች ወይም የግብጽ 25ኛው ሥርወ መንግሥት) እንደነበሩም ጽፏል። ግዝረት ከሚፈጽሙት አገሮች አንድ መሆናቸውን ይመስክራል። የፋርስ ንጉሥ ካምቢስስ (570 ዓክልበ. ገደማ) ሰላዮችን «በደቡባዊው ባሕር ላይ በሚካለለው በሊብያ (የአፍሪቃ አህጉር) ክፍል ወደሚኖሩት» ኢትዮጵያውያን እንደ ላከ ሄሮዶቶስ ይነግረናል። ጠንካራና ጤነኛ ሕዝብ አገኙ። ካምቢስስ ከዚያ ወደ አይቲዮፒያ ቢዘምትም በቂ ስንቅ ባለማዘጋጀታቸው ለሥራዊቱ በፍጹም አልተከናወነምና በቶሎ ተመለሱ። በሦስተኛው መጽሐፍ፣ ሄሮዶቱስ የ«አይቲዮፒያ» ትርጉም ከሁሉ የራቀው «ሊብያ» (አፍሪካ) እንደ ሆነ ያስረዳል። «ደቡቡ ወደሚገባው ፀሓይ በሚወርድበት ቦታ አይቲዮፒያ የተባለው አገር ይቀመጣል፤ ይህም በዚያ አቅጣጫ መጨረሻው ንዋሪዎች የሚገኙበት አገር ነው። በዚያ ወርቅ በታላቅ ብዛት ይገኛል፣ ታላቅ ዝሆኖች ይበዛሉ፣ የዱር እፅዋትም በየአይነቱም፣ ዞጲም፤ ሰዎቹም ከሌላ ሥፍራ ሁሉ ይልቅ ረጃጅም፣ ቆንጆና እድሜ ያላቸው ናቸው።» ሌሎች ጸሐፍት የግብጽ ቄስና ታሪክ ምሁር ማኔቶን (300 ዓክልበ. ግድም) ስለ ግብጽ ኩሻዊ ሥርወ ወንግሥት ሲዝረዝር፣ «የአይቲዮፒያ ሥርወ መንግሥት» ብሎ ሰየመው። እንደገና የእብራይስጥ መጽሐፍ ቅዱስ (ብሉይ ኪዳን) ወደ ግሪክ ቋንቋ ሲተረጎምም (200 ዓክልበ. ያህል) በእብራይስጡ «ኩሽ / ኩሻውያን» የሚለው አጠራር በግሪኩ «አይቲዮፒያ» ሆነ። የኋላ ዘመን ግሪክና ሮማ ታሪክ ሊቃውንት እንደ ዲዮዶርና ስትራቦን የሄሮዶቶስ ወሬ በማረጋገጥ በሰፊው «አይቲዮፒያ» ውስጥ አያሌው ልዩ ልዩ ብሔሮች እንዳሉ ጽፈዋል። ከነዚህ ብሔሮች መካከል «ዋሻ ኗሪዎች» ( /ትሮግሎዲታይ/) እና «አሣ በሎች» ( /ኢቅጢዮፋጊ/) በአፍሪካ ቀይ ባሕር ጠረፍ ላይ (በዘመናዊው ሱዳን፣ ኤርትራ፣ ጅቡቲና ሶማሊላንድ)፣ እና ከዚያ ወደ ምዕራብ የሚኖሩ ብዙ ሌሎች ሕዝቦች እንዳሉ ገለጹ። እነዚህ ጸሐፍት ደግሞ የአባይ ምንጮች የሚነሡበት የአይቲዮፒያ ተራራማ ክፍልን የሚገልጽ አፈታሪክ ጨመሩ። ስትራቦን እንደሚለው አንዳንድ ሊቃውንት የአይቲዮፒያ ግዛት ከደብረ አማና ጀመሮ ወደ ደቡብ (ከነሶርያ፣ እስራኤልና ዓረብ ሁሉ) ይቆጥሩ ነበር አንዳንድ የኢትዮጵያ ጸሐፊ «ኢቅጢዮፋጊ» የሚለው ግሪክ ስም የ«ኢትዮጵያ» ደባል ሆኖ የስያሜው ጥንታዊነትና ኗሪነት ምስክር ነው የሚል አሣብ አቅርበዋል። በዚህ አሣብ ስሙ «ዕንቁ» «ቶጳዝዮን» ከሚሉ ቃላት ጋር ዝምድና እንዳለው ባዮች ናቸው። (መጽሐፈ ኢዮብ ደግሞ «የኢትዮጵያ (የኩሽ) ቶጳዝዮን» ይጠቅሳል። ፕሊኒ ዘ ኤልደር አዱሊስን ገለጸ፣ ይህም ወደብ የኢትዮጵያውያን ዋና ገበያ እንደ ነበር ይተርካል። ከዚህ በላይ «አይቲዮፒያ» የሚለው ቃል መነሻ «አይቲዮፕስ» ከትባለው ግለሠብ እንደ ነበር አስረዳ፤ እርሱም የሃይፌስቱስ (ወይም ቩልካን) ወንድ ልጅ ነው። (በግሪኮች ዘንድ ግን «የሃይፌስቱስ ልጅ» ቀጥቃጭ ማለት ሊሆን ይችል ነበር።) ይህ ታሪክ በአብዛኛው ሊቃውንት እስከ 1600 ዓ.ም. ግድም ድረስ የታመነ ነበር። በ400 ዓ.ም. ግድም ማውሩስ ሴርቪኡስ ሆኖራቱስ የሚባል ሊቅ በሮማይስጥ ጽፎ ከዚህ በተለየ ሃልዮ አቀረበ። በዚህ ዘንድ፣ የአይቲዮፕስ / አይቲዮፒያ ስም ከግሪኩ ግሦች «አይተይን» (መቃጠል) እና «ኦፕተይን» (መጥበስ) መጣ። ከዚያ በኋላ ከግሪኩ ቃላት «አይቶ» (አቃጥላለሁ) እና «ኦፕስ» (ፊት) እንደ መጣ የሚለው ሀሣብ መጀመርያ የተገለጸው በ850 ዓ.ም. ግ. በወጣ ግሪክኛ መዝገበ ቃላት ይመስላል። «የፊት ማቃጠል» የሚለው አስተሳሰብ እንደገና ፍራንሲስኮ ኮሊን (1584-1652 ዓ.ም.) በተባለ የእስፓንያ ቄስ በመጽሐፉ ኢንዲያ ሳክራ ( «ቅዱስ ሕንድ») ስለ ኢትዮጵያ ረጅም ምዕራፍ (በሮማይስጥ) አለበት። በጀርመን ጸሐፍት ክሪስቶፈር ቮን ቫልደንፈልስ (1669 ዓ.ም.) እና ዮሐንስ ሚኔሊዩስ (1675 ዓ.ም.) ይጠቀስ ነበር። ከዚያም በአብዛኛው የአውሮፓ ሊቃውንት ተቀባይነትን ቶሎ አገኘ። አይቲዮፒያ በእስያ በግሪክ አፈታሪክ፣ ብዙ ጊዘ በእስያ የተገኘ «አይቲዮፒያ» የሚባል መንግሥት ይጠቀሳል። ይህ መንግሥት በአንድሮሜዳ ትውፊት በፊንቄ ኢዮጴ (አሁን በተል አቪቭ እስራኤል) ይቀመጣል። ስቴፋኖስ ዘቢዛንትዩም (500 ዓ.ም. ግድም) እንዳለው፣ «ኢዮጴ» የሚለው ስም የአይቲዮፒያ ማሳጠሪያ ነው፤ በጥንት ግዛቱም ወደ ምሥራቅ እስከ ባቢሎኒያ ድረስ እንደ ተስፋፋ ይዘግባል። አንዳንዴም በልድያ ወይም በትንሹ እስያ፣ በዛግሮስ ተራሮች ወይም በሕንድ «አይቲዮፒያ» ስለሚባል መንግሥት ይጠቀሳል። ደግሞ ይዩ የኢትዮጵያ ውቅያኖስ ዋቢ ምንጭ የአፍሪካ ታሪክ የኢትዮጵያ ታሪክ

22191

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B6%E1%88%AE%20%E1%8C%AD%E1%88%AB%20%E1%88%9B%E1%88%A8%E1%8C%83%E1%8B%8B%E1%8A%95%20%E1%8A%A0%E1%8B%88%E1%8C%A3%E1%89%BD

ዶሮ ጭራ ማረጃዋን አወጣች

ዶሮ ጭራ ማረጃዋን አወጣች የአማርኛ ምሳሌ ነው። ዶሮ ጭራ ማረጃዋን አወጣች የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

21799

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AB%E1%8A%95%E1%8B%B5%20%E1%89%A0%E1%88%AC%20%E1%8A%A5%E1%88%B8%E1%89%B5%20%E1%8B%AB%E1%8A%95%E1%8B%B5%20%E1%88%8B%E1%88%9D%20%E1%8B%88%E1%89%B0%E1%89%B5

ያንድ በሬ እሸት ያንድ ላም ወተት

ያንድ በሬ እሸት ያንድ ላም ወተት የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያንድ በሬ እሸት ያንድ ላም ወተት የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

20739

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%88%E1%8B%B0%E1%88%BD%20%E1%8A%90%E1%8B%8D%20%E1%89%86%E1%88%9B%E1%8C%A2%E1%89%B5%20%E1%8A%95%E1%8C%89%E1%88%B5%20%E1%89%B5%E1%88%98%E1%88%AD%E1%89%82

ወደሽ ነው ቆማጢት ንጉስ ትመርቂ

ወደሽ ነው ቆማጢት ንጉስ ትመርቂ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ወደሽ ነው ቆማጢት ንጉስ ትመርቂ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

10752

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A0%E1%8B%8D%20%E1%89%A3%E1%8B%B5%E1%88%AD

አው ባድር

ኣው-ባዲር፣ አው-ባድር፣ አባዲር፦ (ዑመር አርሪዳ) (በግምት ወደ ፲፫ ኛው ክ/ዘ)፦ በ ፲፫ ኛው ክ/ዘመን ውስጥ የተፃፈውና ስለ ሐረር ጥንታዊ አፈታሪካዊ ታሪክ የሚዘክረው 'ፋዝ መዲናት ሐረር' የተባለው ያልታተመ መጽሐፍ እንደሚገልጸው አባድር (ዑመር አርሪዳ) እጅግ ከተከበሩት የሐረር ሼኽዎች ውስጥ አንዱና ዋንኛው ናቸው። በዚሁ መጽሓፍ አገላለጽ መሠረት፡ አባድር ከሌሎች በርካታ ሼኾች ጋር በመኾን ከሂጃዝ በ፮፻፩፪ ሂጅሪያ (1216 እ.ኤ.አ) ተነስተው ሐረር ከገቡ በኋላ በአካባቢው የጎሣ እና ኃይማኖት መሪዎች ተመርጠው ዒማም ሆኑ። በቀጣዮቹ ዓመታትም፡ ከተከታዮቻቸው ጋር በመሆን የዚህ ዘመን ፖርቱጋላዊያን ወይም ጣልያኖች ይሆናሉ ተብለው በሚገመቱት የአአዋሚ ንጉሥ ካርቢናል ብ. ማኅራዋል፣ በልጁ ጁርኒያል፣ በሴት ልጁ ማርቃኒሽ(ስ) እና በወንድሙ ሣያደር ላይ በርካታ ጦርነቶችን መርተዋል። እነዚህ ጦርነቶች የተካሄዱት በሐረር ዙርያ ባሉ አካባቢዎች ነው። አባድር በሐረር የአሚሮች ሥም ዝርዝር ውስጥም ሥማቸው ተጠቅሷል። ከዚህ አኳያ ሦስት ዘመናት ከአባድር የግዛት ዘመናት ጋር ተዛምደዋል። እነዚሀም ከ፫፻፩-፬፻፭ ሂጅሪያ (1000-1014 እ.አ.አ)፣ ቀጥሎም ከጥቂት የተቋረጡ የግዛት ዘመናት በኋላ ከ ፬፻፭-፬፻፲፩ ሂጅሪያ፣ እንዲሁም ስማቸው እስከ አኹን ካልታወቁ ገዢዎች የሥልጣን ዘመናት በኋላ ከ፬፻፶፰-፶፱ ሂጅሪያ ባሉት ጊዘያት ውስጥ አባድር አካባቢዉን መርተዋል። አህመድ አስ-ሣሚ የተባለ ጸሓፊ ጃድዋል አስ-ሣስ ወስ-ሣሚ በተባለው መጽሓፉ የአባድርን የግዛት ዘመን ከ ፫፻፴፫-፫፻፶፫ ሂጅሪያ ያደርገዋል። ይህ ስሌት አሳማኝነቱ ያጠራጥራል፤ ምክንያቱም በአው-ባድር የዘር ሐረግ መሠረት፡ ከመጀመሪያው ከሊፋ ኣቡበከር አስ-ስዲቅ (ረዲ አላሁ አንሁ) እስከ አው-ባድር ዘመን ድረስ፡ የሓያ አምስት ትውልድ ልዩነት ሲስላ ፊት ከተጠቀስው ቁጥር ጋር ስለማይሄድ ነው። ከተገለጹት ዘመናት ውስጥ የፋዝ ዘገባ ከአሚሮች ሥም ዝርዝርና የግዛት ዘመናት እና ከአስ-ሣድ የአውባድር ዘመን ቆጠራዎች በተሻለ ከአው-ባድር የዘር ሐረግ ቆጠራ ስሌት ጋር ይቀራረባል። በተለይም በሐረር፡ እስከዚህ ዘመን ድረስ አው-ባድርን የሚያወድሱ፣ የሚዘክሩ በርካታ ዝክሪዎች በየቀኑ ይዘከራሉ። በጥንታዊቷ የሐረር ከተማ ውስጥ፡ የሚገኘውና በአካባቢው ሕዝቦች የሚዘየረው የአው-ባድር የቀብር ሥፍራና ቤት-መስጊድ፡ እንዲሁም ቤት-አሩስ አው-ባድር፦ አው-ባድር የሐረሪ ሤት ያገቡበት ተብሎ የሚታመነው ቤት ሥፍራዎች ለአብነት ይጠቀሳሉ። የአው-ባድር ዝናና መልካም ምግባራት ከሐረር ውጪ ባሉት የኢትዮጵያና አካባቢዋ ባሉ ሙስሊሞች ጭምር በጣም ይከበራሉ፣ ይዘከራሉ። ከአው-ባድር (ዑመር አር-ሪዳ) ሌላ ተመሳሳይ ስም ያላቸው ዑለማዎች በሐረር አቅራቢያ በተለያዩ ዘመናት ኖረዋል። እነኝህም ታላላቅ ዑለማዎች አባድር ሳይህ ዑስማን፣ አባድር ባያዚድ፣ እና ባዴ አባድር ናቸው። 27 መድሃኒያለምና ሙስሊሟ ሀረር እኛ እርስበእርስ ስንናከስ ወይናደጋማዋ ሐረር እርስ በእርሱ ከሚበላላው ጅብ ጋር ሳይቀር ተግባብቶ የሚኖርባት ከተማ ናት፡፡ ሐረር ከአዲስ አበባ ደቡብ ምሥራቅ በአምስት መቶ ኪሎሜትር ርቀት ላይ የምትገኝ የምስራቅ ኢትዮጵያ ከተማ ናት። በዘመኑ የአስተዳደር መዋቅር የሃረሪ ክልል ዋና ከተማ ናት። በ1,885 ሜትር ከፍታ ላይ፣ የወይና ደጋ የአይር ጠባይ በተላበሰ ቦታ ላይ አርፋለች። በ1987 ዓመተ ምህረቱ የህዝብ ቆጠራ መሰረት ሐረር 76,378 ሕዝብ ይኖርባታል። ሐረር ለዘመናት ከፍተኛ የንግድ ማዕከል ሆና ስትኖር ከመኻል አገር፣ ከአፍሪካ ቀንድ እና ከአረብ አገራት ጋር በንግድ መንገዶች ስትገናኝ ከቀሪው አለም ጋር ደግሞ በቀይ ባሕር ወደቦች አማካኝነት ትገናኝ ነበር። የሐረር ጀጎል ግንብ ከ1998 ጀምሮ በዩኔስኮ የዓለም ቅርስ ዝርዝር ውስጥ ይገኛል። በእስልምና ሃይማኖት "4ኛዋ የተቀደሰች ቦታ" ተብላም ስትታወቅ 82 መስጊዶች፤ አንዳንዶቹ ከ10ኛው ክፍለ ዘመን ጀምሮ የነበሩ፤ እንዲሁም 102 የቀብር ቦታዎች አሉዋት ኣው-ባዲር፣ አው-ባድር፣ አባዲር፦ (ዑመር አርሪዳ) (በግምት ወደ ፲፫ ኛው ክ/ዘ)፦ በ ፲፫ ኛው ክ/ዘመን ውስጥ የተፃፈውና ስለ ሐረር ጥንታዊ አፈታሪካዊ ታሪክ የሚዘክረው 'ፋዝ መዲናት ሐረር' የተባለው ያልታተመ መጽሐፍ እንደሚገልጸው አባድር (ዑመር አርሪዳ) እጅግ ከተከበሩት የሐረር ሼኽዎች ውስጥ አንዱና ዋንኛው ናቸው። በዚሁ መጽሓፍ አገላለጽ መሠረት፡ አባድር ከሌሎች በርካታ ሼኾች ጋር በመሆን ከሂጃዝ በ፮፻፩፪ ሂጅሪያ (1216 እ.ኤ.አ) ተነስተው ሐረር ከገቡ በኋላ በአካባቢው የጎሣ እና ኃይማኖት መሪዎች ተመርጠው ዒማም ሆኑ። የሀረር ሕዝብ ታሪክ ፣ ባህል እና ማንነት ከሀረር ከተማ ጋር በእጅጉ የተቆራኘ ነው፡፡ ሀረሪዎች በረዥም ዘመን የሥልጣኔ ታሪካቸው ያፈሯቸው ተንቀሳቃሽ እና የማይንቀሳቀሱ እንዲሁም የሚዳሰሱ እና የማይዳሰሱ በርካታ ቁሳዊ እና መንፈሳዊ ቅርሶች ባለቤት ናቸው፡፡ ከእነዚህ ቅርሶች መካከልም የከተማዋ ልዩ መለያ ምልክት ከመሆንም አልፎ እ.ኤ.አ በ2006 በአለም ቅርስነት የተመዘገበው የጀጎል ግንብ በቀዳሚነት ይጠቀሳል፡፡በግንቡ ውስጥም ከ82 በላይ መስኪዶች እና በርከት ያሉ የሀረሪ ባህላዊ ቤቶች ይገኛሉ፡፡ ሀረር ከፍተኛ የስልጣኔ እድገት ደረጃ ላይ በደረሰችበት በ16ኛው ክፍለ ዘመንም በምሥራቅ አፍሪካ የእስልምና ሀይማኖት ትምህርት እና የንግድ ማዕከል ሆናም አገልግላለች፡፡ ይህም የበርካታ ታሪካዊ እና ባህላዊ ቅርሶች ባለቤት እንድትሆን አድርጓታል፡፡ የጀጎል ግንብ የሀረሪ ህዝብ የኪነ ህንፃ ችሎታውን የሚያስመሰክር የታሪክ እና የጥበብ መዘክር ነው፡፡ ይህ ግንብ በ16ኛው ክፍለ ዘመን አጋማሽ በአሚር ኑርአማካኝነት እንደተገነባም ይነገራል፡፡ሐረር እንኳን ዛሬ ቀን ዘምኖ ትናንትናም ቢኾን ስንቱ ባሕር አቋርጦ የከተመባት፤ ስንቱ ቅጥሯ ገብቶ ለትውልድ የተረፈ ትዝታ ያስቀመጠባት የውበትና የጥበብ መዲና ናት፡፡ የኢትዮጵያ ኢስላማዊ ኪነ ህንጻና ባህል ማንምም ሳይመስል፤ ሃይማኖታዊ መሰረቱን ሳይጥል የነገሰባት መዲና፤ ያው ጀጉልን መዞር ነው፡፡ በየቦታው መቆም፡፡ በየቦታው ማየት….በየቦታው መደምም…ጀጉልን ገብተው ይኖሯታል እንጂ አይጽፏትም፡፡ ጀጉልን ውስጥ ለውስጥ ከጀመርናት መቆሚያ የለውምና ከጊዜ እየተሻማን በበራፍ በበራፍ እንለፍ ሀረር ከቅርስነት ባሻገር እ.ኤ.አ በ2003/4 በሰላም ፣ በመቻቻል ፣ በመፈቃቀር እና በልማት ከተማነት አለም አቀፍ ሽልማት እና እውቅናን አግኝታለች፡፡ ይህም የተለያየ እምነት ፣ ባህል እና ቋንቋ ያላቸው ህዝቦች ለዘመናት በሰላም እና በፍቅር የኖሩባት እና ዛሬም የሚኖሩባት ከተማ በመሆኗ የተቀዳጀችው ክብር እና እውቅና ነው፡፡ ሀረር ዩኔስኮ ዕውቅናን የቸራት በዓለም ቅርስ ብቻ አይደለም፡፡ ከኪነ ህንጻዎቿ ልቀት ባለፈ ህያው ሆኖ ዛሬም እየኖረ ባለው ሰዋዊ እሴት ምርጥ ነሽ ብሏታል፡፡ ፈረስ መጋላ ይሉታል ሀረሮች ከፊት ለፊቱ የአሚር አብዱላሂ አደራሽ አለ፡፡ ሀረር መድኃኒዓለም በር ላይ፡፡ ጀጉል በሀገራችን በርካታ መስጂዶች የሚገኙባት ከተማ ናት፡፡ በግንብ የተከበበው ቅጥሯ ውስጥ የሚገኘው የመድኃኒዓለም ቤተ ክርስቲያን ከተማዋ ዩኔስኮ የተባለውን ዓለም አቀፋዊ ትኩረት ስባ የመቻቻልና የሰላም ተምሳሌት የተባለ እውቅና እንድትቀበል አድርጓታል፡፡ በረዣዥም የመስጂድ ሚናራዎች የታጀበው የሀረር መድኃኒዓለም ቤተ ክርስቲያን በ27 በድምቀት ይነግሳል፡፡ የጀጉል መንገዶች ከጁምአ ዕለት ድምቀት በተጨማሪ በተለየ 27 ነጠላ ለባሾች ከየአሉበት ወደ ቅጥሯ የሚገቡበት ሌላ ትዕይንት ያስተናግዳሉ፡፡ ምዕተ ዓመት የተሻገረው ይህ ቤተ ክርስቲያን ንጉሰ ነገስቱ አጼ ምኒሊክ ኢትዮጵያን በሚመሩበት ራስ መኮንን የሀረርጌ ገዢ በነበሩበት ዘመን የታነጸ ነው፡፡ ያሰሩት ራስ መኮንን ናቸው፡፡ ክቧ ቤተክርስቲያን ውብ ናት፡፡ ዛፎቿ ጥቂት ናቸው ነገር ግን ከግቢዋ ስፋት አኳያ ጥሩ አድርገው አጅበዋታል፡፡ ዛሬ ከኹሉም አቅጣጫ ሰው ወደ ጀጉል እያመራ ነው፡፡ ሐረር ወይም ዱክ በር ከሚባለው በሗላ በተሽከርካሪ ማለፍ አይቻልም፡፡ ይሄ አጋጣሚ ሌላ ትዕይንት ፈጥሯል፡፡ ነጠላ ያጣፉ ጧፍ የያዙናና ሂጃብ የለበሱ መንገደኞች በጋራ እየተሳሳቁ መንገዱን ሞልተውታል፡፡ እጣንና ጧፍ የዘረጉ ነዋየ ቅድሳት የሚሸጡ መንገዱን ዳርና ዳር ይዘውታል፡፡ የኔ ቢጤዎች ስለ መድሐኒያለም እያሉ ይለምናሉ፡፡ መላው የሐረር ሕዝብ አቦ እንወድኻለን! ሀገርን ለማጥፋት ለመበታተን ቀን ከሌት የሚተጋ መንግስት መሳይ ጊዜ አንግሶት እየገዛን ቢኾንም አንተም እንደኛው በቁምም በስጋም እየሞትክ ቢሆንም አብሽሩ እኛ አንድ ኾነን ሽ የኾንን ኢትዮጵያውያን ነን! የመጣብንን ሰይጣናዊ የጥፋት ውሃ ከአምላክ ጋር አንድ ከኾን እናከሽፈዋለን!!! "ኢትዮጵያ" ማለት መንፈስ ነው፣ እሱም "አንድነት" ማለት ነው፡፡ ኢትዮጵያ የፍቅር ሀገር የመቻቻል ምድር ለዘላለም ትንሩልን!!!! ኢ. ዋግነር፣ ዘ ዲክሽነሪ ኦፍ ኢትዮጵያን ባዮግራፊ፣ ገጽ 1፣ ቮልዩም 1፣ በአዲስ አበባ ዩኒቨርስቲ የኢትዮጵያ ጥናት ኢንስቲትዩት፣ አዲስ አበባ፣ ኢትዮጵያ። የኢትዮጵያ ታሪክ የኢትዮጵያ ጸሓፊዎች

12852

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%81%E1%8C%A5%E1%88%AD

ቁጥር

ቁጥር ፦ ለመቁጠር ወይም ደግሞ ለመለካት የምንጠቀምበት የሂሳብ ቁስ ነው። ቁጥሮች ከዚህ ከሁለቱ ጥቅማቸው ውጭ በአሁኑ ጊዜ ለልዩ ልዩ ጥቅም ይውላሉ። ለምሳሌ፦ አንድን ነገር ለመለየት (ምሳሌ ስልክ ቁጥር)፣ ለመደርደር (ሲሪያል ቁጥር)፣ ኮድ ለማበጀት ( ቁጥር) ከብዙ በጥቂቶቹ ናቸው። አንድንድ ሂደቶች አንድ ወይም ሁለት ቁጥሮችን ወስደው ሌላ ቁጥርን ይሰጡናል። እኒህ ሂደቶች ኦፕሬሽን ይባላሉ። ለምሳሌ ቁጥር ሲስጠን ቀጣዩን ቁጥር የምናገኝ ከሆነ ይህ ሂደት ቀጣም በመባል ይታወቃል፣ የሚወስደውም ቁጥር ብዛት አንድ ብቻ ስለሆነ ዩናሪ ኦፐሬሽን ይባላል። እንደ መደመር፣ መቀነስና፣ ማባዛት፣ ማካፈል ያሉት ደግሞ ባይናሪ ኦፕሬሽን ይባላሉ። እንደዚህ ያሉትን የቁጥር ኦፕሬሽን የሚያጠናው የሂሳብ ክፍል ሥነ ቁጥር ወይም አርቲሜቲክ (በእንግሊዝኛ ) ይሰኛል። የቁጥሮችን ቁመና በግሩፕ፣ ቀለበት ና ሜዳ የሚያጠናው የሂሳብ ክፍል የነጠረ አልጀብራ ተብሎ ይታወቃል። የቁጥር ምልክቶች የሕንዳዊ-አረባዊ ቁጥሮች ምልክቶች በዘመናዊ ቅርጾቻቸው በአውሮፓ ከ1550 ዓም ግድም ጀምሮ ነው። ከዚያ በፊት በነባሮች ቅርጾቻቸው በአውሮፓ ከ968 ዓም ጀምሮ ይታወቁ ነበር። እነርሱም ከአረብኛ ቁጥሮች ተወሰዱ። አረቦችም የሕንድ ቁጥሮች የበደሩ ከ768 ዓም ጀምሮ ነበር። የአረብ ሊቃውንት ከአውሮፓ ሊቃውንት በነዚህ ፪ መቶ አመታት በዜሮ ጥቅም ቅድምትነታቸው ምክንያት፣ በሥነ ቁጥር ብቻ ሳይሆን በሌሎች ሳይንስ ዘርፎች ሥነ ቁጥሮች በመቀለላቸው በኩል፣ ለጊዜው የአረብ አለም ሊቃውንት በይበልጥ ለመግፋት ቻሉ። ሕንዶችም የዜሮ ጥቅም ያወቁት ቢያንስ ከ620 ዓም ጀምሮ ነበር። ለያንዳንዱ ሕንዳዊ-አረባዊ ቁጥር ምልክት አደረጃጀት፣ በየአማርኛ ስሙ አንድ ሁለት ሦስት አራት አምስት ስድስት ሰባት ስምንት ዘጠኝ ይዩ። የግዕዝ ቁጥሮች ምልክቶች በቀጥታ ከግሪክ ፊደል ቁጥሮች ተበደሩ፤ እንዲሁ፦ ይህ የግሪኮች ዘዴ የተለማ ምናልባት 400 ዓክልበ. ግድም ሲሆን፣ ከዚያ ቀድሞ ሌላ የአቆጣጠር ዘዴ ለግሪኮቹ ነበራቸው። የግዕዝ ቁጥር ቅርጾች ከ500 ዓም ያህል ጀምሮ ናቸው (የአባ ገሪማ ብራናዎች)። በአውሮፓ ከሕንዳዊ-አረባዊ ቁጥሮች በፊት የነበረው ዘዴ ሮማዊ ቁጥሮች በአንዳንድ ቦታ እስካሁን ይገኛል። በዚህም፦ = ፩ ፣ = ፪ ፣ = ፫ = ፬ ፣ = ፭ ፣ = ፮ ፣ = ፯ ፣ = ፰ = ፱ ፣ = ፲ ፣ = 11 ወዘተ. = ፳ ፣ = ፴ = ፵ ፣ = ፶ ፣ = ፷ = ፺ ፣ = ፻ ፣ = ፪፻ ፣ = ፫፻ = ፬፻ ፣ = ፭፻ ፣ = ፮፻ ወዘተ. = ፱፻ ፣ = ፲፻ ፣ = ፲፩፻ እነዚህ ቅርጾች እንደ ላቲን አልፋቤት ፊደላት ለመምሰል የጀመሩ ከ1 ዓም አካባቢ ነው። ሆኖም በውነት ከጥንታዊ ኤትሩስክኛ ቁጥሮቹ ምልክቶች («𐌠, 𐌡, 𐌢, ⋔, , ⊕» ለ«») የተለሙ ናቸው። ከነዚህ ዘዴዎች በቀር በጣም ብዙ ሌሎች የአቆጣጠር ምልክቶች ዘዴዎች ከቦታ ወደ ቦታ ከጊዜ ወደ ጊዜ እየተለያዩ በሰው ልጆች ታሪክ ላይ ተገኝተዋል። ሥነ ቁጥር

45033

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%BA%E1%8A%95%E1%8C%8D%E1%88%B5%20%E1%8A%AB%E1%8A%95

ቺንግስ ካን

ቺንግስ ካን ከ1198 ዓ.ም. (1206 ኤ.ኤ.አ.) እስከ 1219 ዓ.ም. (1227 እ.ኤ.አ.) የሞንጎሊያ ካን (ንጉሥ) ነበረ። የእስያ ታሪክ የሞንጎሊያ ሰዎች

20800

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%8D%E1%88%BB%E1%8A%95%20%E1%89%A0%E1%88%AD%E1%8C%8D%E1%8C%AB%20%E1%88%9B%E1%88%88%E1%89%B5%20%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%8A%AB%20%E1%88%B5%E1%8C%8B%20%E1%88%9B%E1%88%88%E1%89%B5

ውሻን በርግጫ ማለት እንካ ስጋ ማለት

ውሻን በርግጫ ማለት እንካ ስጋ ማለት የአማርኛ ምሳሌ ነው። ውሻን በርግጫ ማለት እንካ ስጋ ማለት የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

20605

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A5%E1%8C%A3%20%E1%8B%AB%E1%88%B5%E1%89%B3%E1%88%AD%E1%89%83%E1%88%8D%20%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%8C%82%20%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%8D%88%E1%88%AD%E1%8B%B5%E1%88%9D

እጣ ያስታርቃል እንጂ አይፈርድም

እጣ ያስታርቃል እንጂ አይፈርድም የአማርኛ ምሳሌ ነው። እጣ ያስታርቃል እንጂ አይፈርድም የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

53393

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%AB%E1%8A%93%E1%89%A2%E1%88%B5%20%28%E1%88%98%E1%8B%B5%E1%88%83%E1%8A%92%E1%89%B5%29

ካናቢስ (መድሃኒት)

ካናቢስ፣ ማሪዋና በመባልም የሚታወቀው ከሌሎች ስሞች መካከል፣ ከካናቢስ ተክል የመጣ የስነ-ልቦና መድሃኒት ነው። የመካከለኛው ወይም የደቡብ እስያ ተወላጅ የሆነው የካናቢስ ተክል ለመዝናኛ እና ለሥነ-ተዋፅኦ ዓላማዎች እና ለተለያዩ ባህላዊ መድሃኒቶች እንደ መድኃኒትነት ለዘመናት ሲያገለግል ቆይቷል። ) የካናቢስ ዋነኛ የስነ-አእምሮ አካል ነው, ይህም በፋብሪካው ውስጥ ከሚገኙት 483 ታዋቂ ውህዶች አንዱ ነው, ቢያንስ 65 ሌሎች ካናቢኖይዶችን ጨምሮ, ለምሳሌ ካናቢዲዮል (ሲቢዲ). ካናቢስ በማጨስ፣ በመተንፈሻነት፣ በምግብ ውስጥ ወይም እንደ ማጭድ መጠቀም ይቻላል። ካናቢስ የተለያዩ አእምሯዊ እና አካላዊ ተፅእኖዎች ያሉት ሲሆን እነዚህም የደስታ ስሜት፣ የአስተሳሰብ ለውጥ እና የጊዜ ስሜት፣ ትኩረት የመሰብሰብ ችግር፣ የአጭር ጊዜ የማስታወስ ችሎታ ችግር፣ የሰውነት እንቅስቃሴ (ሚዛን እና ጥሩ ሳይኮሞተር ቁጥጥር)፣ መዝናናት እና የምግብ ፍላጎት መጨመር ይገኙበታል። ሲጋራ ሲጨስ በደቂቃዎች ውስጥ የተፅዕኖ መጀመሩ ይሰማል፣ ነገር ግን ሲበላ እስከ 90 ደቂቃ ሊወስድ ይችላል። በተጠቀመው መጠን ላይ በመመርኮዝ ውጤቱ ከሁለት እስከ ስድስት ሰአታት ይቆያል. ከፍተኛ መጠን በሚወስዱበት ጊዜ፣ የአዕምሮ ውጤቶቹ ጭንቀትን፣ ማታለልን (የማጣቀሻ ሃሳቦችን ጨምሮ)፣ ቅዠት፣ ፍርሃት፣ ፓራኖያ እና ሳይኮሲስ ሊያካትት ይችላል። በካናቢስ አጠቃቀም እና በሳይኮሲስ ስጋት መካከል ጠንካራ ግንኙነት አለ, ምንም እንኳን የምክንያት አቅጣጫው ክርክር ቢሆንም. አካላዊ ተፅእኖዎች የልብ ምት መጨመር፣ የመተንፈስ ችግር፣ ማቅለሽለሽ እና እናቶቻቸው በእርግዝና ወቅት ካናቢስ በሚጠቀሙ ህጻናት ላይ የባህሪ ችግርን ያጠቃልላል። የአጭር ጊዜ የጎንዮሽ ጉዳቶች የአፍ መድረቅ እና ቀይ አይኖችም ሊያካትት ይችላል። የረዥም ጊዜ የጎንዮሽ ጉዳቶች ሱስን፣ በጉርምስና ዕድሜ ላይ እያሉ አዘውትረው መጠቀም በጀመሩ ሰዎች ላይ የአእምሮ ችሎታ መቀነስ፣ ሥር የሰደደ ሳል፣ ለአተነፋፈስ ኢንፌክሽን ተጋላጭነት እና ካናቢኖይድ ሃይፐርሜሲስ ሲንድሮም ሊያካትት ይችላል። ካናቢስ በአብዛኛው ለመዝናኛ ወይም ለመድኃኒትነት ጥቅም ላይ ይውላል፣ ምንም እንኳን ለመንፈሳዊ ዓላማዎችም ጥቅም ላይ ሊውል ይችላል። እ.ኤ.አ. በ 2013 ከ128 እስከ 232 ሚሊዮን የሚሆኑ ሰዎች ካናቢስን ተጠቅመዋል (ከ15 እስከ 65 ዓመት ባለው የዕድሜ ክልል ውስጥ ካሉት የዓለም ሕዝብ ከ2.7 እስከ 4.9%)። በአለም ላይ በብዛት ጥቅም ላይ የሚውለው ህገ-ወጥ መድሃኒት ሲሆን በዛምቢያ፣ ዩናይትድ ስቴትስ፣ ካናዳ እና ናይጄሪያ ውስጥ በአዋቂዎች ዘንድ ከፍተኛ ጥቅም ላይ ይውላል። ከ1970ዎቹ ጀምሮ የሕገ-ወጥ ካናቢስ አቅም ጨምሯል፣ የ ደረጃዎች እየጨመረ እና የ ደረጃዎች እየቀነሱ መጥተዋል። የካናቢስ ተክሎች ቢያንስ ከክርስቶስ ልደት በፊት ከ 3 ኛው ሺህ ዓመት ጀምሮ ይበቅላሉ, መረጃዎች እንደሚያመለክቱት ቢያንስ ከ 2,500 ዓመታት በፊት በኤሺያ ፓሚር ተራሮች ውስጥ ለሥነ-ልቦናዊ ተፅእኖዎች ሲጨስ ነበር. ከ 14 ኛው ክፍለ ዘመን ጀምሮ ካናቢስ በህጋዊ እገዳዎች ተጥሏል. ካናቢስ መያዝ፣ መጠቀም እና ማልማት በአብዛኛዎቹ አገሮች ከ20ኛው ክፍለ ዘመን ጀምሮ ሕገ-ወጥ ነው። እ.ኤ.አ. በ2013 ኡራጓይ የካናቢስ መዝናኛን ህጋዊ ያደረገች የመጀመሪያዋ ሀገር ሆናለች። ይህን ለማድረግ ሌሎች አገሮች ካናዳ፣ ጆርጂያ፣ ማልታ፣ ሜክሲኮ፣ ደቡብ አፍሪካ እና ታይላንድ ናቸው። በዩኤስ ውስጥ፣ መድኃኒቱ በፌዴራል ሕገወጥ ቢሆንም፣ የካናቢስ መዝናኛን መጠቀም በ23 ግዛቶች፣ 3 ግዛቶች እና በዲስትሪክት ኦፍ ኮሎምቢያ ህጋዊ ነው። በአውስትራሊያ ህጋዊ የሆነው በአውስትራሊያ ዋና ከተማ ግዛት ውስጥ ብቻ ነው። ጥቅሞችየህክምና ጥቅሞች የሕክምና ካናቢስ፣ ወይም የሕክምና ማሪዋና፣ በሽታን ለማከም ወይም ምልክቶችን ለማሻሻል ካናቢስ መጠቀምን ያመለክታል። ሆኖም፣ አንድም የተስማማበት ፍቺ የለም (ለምሳሌ፣ ከካናቢስ የተገኙ ካናቢኖይድስ እና ሰው ሠራሽ ካናቢኖይዶች እንዲሁ ጥቅም ላይ ይውላሉ)። ካናቢስ እንደ መድሃኒት የሚደረገው ጥብቅ ሳይንሳዊ ጥናት በምርት ገደቦች እና በብዙ መንግስታት ህገ-ወጥ መድሃኒት ተብሎ በመፈረጁ ተስተጓጉሏል። ካናቢስ በኬሞቴራፒ ወቅት ማቅለሽለሽ እና ማስታወክን ለመቀነስ፣ ኤችአይቪ/ኤድስ ያለባቸውን ሰዎች የምግብ ፍላጎት ለማሻሻል ወይም ሥር የሰደደ ሕመም እና የጡንቻ መወጠርን ለማከም ጥቅም ላይ ሊውል እንደሚችል የሚጠቁሙ ውሱን መረጃዎች አሉ። ስለ ደህንነት ወይም ውጤታማነት ድምዳሜ ላይ ለመድረስ ለሌሎች የሕክምና መተግበሪያዎች ጥቅም ላይ የሚውለው ማስረጃ በቂ አይደለም። በኬሞቴራፒ በሚያስከትለው ማቅለሽለሽ እና ማስታወክ፣ በኒውሮፓቲ ሕመም እና በብዙ ስክለሮሲስ ሕክምና ውስጥ ካናቢስ ወይም ተዋጽኦዎችን መጠቀምን የሚደግፉ ማስረጃዎች አሉ። ለኤድስ አባካኝ ሲንድረም፣ ለሚጥል በሽታ፣ ለሩማቶይድ አርትራይተስ እና ለግላኮማ ጥቅም ላይ መዋሉን ዝቅተኛ ማስረጃዎች ይደግፋሉ። እስካሁን ድረስ የካናቢስ የሕክምና አጠቃቀም ህጋዊ የሆነው ካናዳ፣ ቤልጂየም፣ አውስትራሊያ፣ ኔዘርላንድስ፣ ኒውዚላንድ፣ ስፔን እና ብዙ የአሜሪካ ግዛቶችን ጨምሮ በተወሰኑ ግዛቶች ብቻ ነው። ይህ አጠቃቀም ባጠቃላይ የሐኪም ማዘዣ ያስፈልገዋል፣ እና ስርጭቱ ብዙውን ጊዜ የሚካሄደው በአካባቢ ህጎች በተገለጸው ማዕቀፍ ነው። እንደ ዲኤኤ ዋና የአስተዳደር ህግ ዳኛ ፍራንሲስ ያንግ “ካናቢስ በሰው ዘንድ ከሚታወቁት በጣም ደህንነቱ የተጠበቀ የቲራፔቲክ ንቁ ንጥረ ነገሮች አንዱ ነው። 15] የካናቢስ ፍጆታ ሁለቱም ሳይኮአክቲቭ እና ፊዚዮሎጂያዊ ተፅእኖዎች አሉት። "በድንጋይ የተወረወረ" ልምድ በስፋት ሊለያይ ይችላል (ከሌሎች ነገሮች በተጨማሪ) በተጠቃሚው የካናቢስ ቀደምት ልምድ እና ጥቅም ላይ የዋለው የካናቢስ አይነት። 18]: 104 በአመለካከት እና በስሜት ላይ ካለው ተጨባጭ ለውጥ በተጨማሪ በጣም የተለመዱት የአጭር ጊዜ የአካል እና የነርቭ ውጤቶች የልብ ምት መጨመር፣ የምግብ ፍላጎት መጨመር፣ የአጭር ጊዜ እና የስራ ማህደረ ትውስታ መጓደል እና የስነ-አእምሮ ሞተር ቅንጅት ያካትታሉ። የካናቢስ አጠቃቀም ተጨማሪ የሚፈለጉ ውጤቶች ዘና ለማለት፣ አጠቃላይ የንቃተ ህሊና ለውጥ፣ የስሜት ግንዛቤን መጨመር፣ የሊቢዶአቸውን መጨመር እና የጊዜ እና የቦታ ግንዛቤን ማዛባት ያካትታሉ። ከፍ ባለ መጠን፣ ተፅዕኖዎች የተለወጠ የሰውነት ምስል፣ የመስማት እና/ወይም የእይታ ቅዠቶች፣ እና ከ የተመረጠ እክል ሊያካትት ይችላል። ] እና ከስር መሰረዝ. ዋና መጣጥፍ: ካናቢስ ኢንቲዮጂን አጠቃቀም ካናቢስ በበርካታ ሃይማኖቶች ውስጥ የተቀደሰ ደረጃን ይይዛል እና እንደ - በሃይማኖታዊ ፣ ሻማኒክ ወይም መንፈሳዊ አውዶች ውስጥ ጥቅም ላይ የዋለ ኬሚካላዊ ንጥረ ነገር - በህንድ ንዑስ አህጉር ከቬዲክ ዘመን ጀምሮ አገልግሏል። በህንድ ክፍለ አህጉር ውስጥ የካናቢስ ቅዱስ ሁኔታን በተመለከተ በጣም የታወቁት ሪፖርቶች በ1400 ዓክልበ. አካባቢ እንደተፃፈ ከሚገመተው ከአታርቫ ቬዳ የመጡ ናቸው። የሂንዱ አምላክ ሺቫ እንደ ካናቢስ ተጠቃሚ ተገልጿል፣ “የባንግ ጌታ። ፡ በዘመናዊው ባህል የካናቢስ መንፈሳዊ አጠቃቀም በራስተፈሪ እንቅስቃሴ ደቀመዛሙርት በካናቢስ እንደ ቅዱስ ቁርባን እና ለማሰላሰል አጋዥ በሆነ መንገድ ተሰራጭቷል። የመድኃኒት እጽዋት

21208

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%9B%E1%8B%AD%E1%89%BD%E1%88%89%E1%89%B5%20%E1%8B%B5%E1%8A%95%E1%8C%8B%E1%8B%AD%20%E1%88%B2%E1%8B%AB%E1%8B%88%E1%8C%A1%E1%89%B5%20%E1%8B%B0%E1%88%A8%E1%89%B5%20%E1%88%B2%E1%8B%AB%E1%8B%88%E1%88%AD%E1%8B%B1%E1%89%B5%20%E1%8C%89%E1%88%8D%E1%89%A0%E1%89%B5%20%E1%8B%AD%E1%88%98%E1%89%B3%E1%88%8D

የማይችሉት ድንጋይ ሲያወጡት ደረት ሲያወርዱት ጉልበት ይመታል

የማይችሉት ድንጋይ ሲያወጡት ደረት ሲያወርዱት ጉልበት ይመታል የአማርኛ ምሳሌ ነው። የማይችሉት ድንጋይ ሲያወጡት ደረት ሲያወርዱት ጉልበት ይመታል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

22120

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B5%E1%88%98%E1%89%B5%E1%8A%93%20%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%8C%A5%20%E1%8A%A5%E1%88%B3%E1%89%B5%E1%8A%93%20%E1%8C%AD%E1%8B%B5

ድመትና አይጥ እሳትና ጭድ

ድመትና አይጥ እሳትና ጭድ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ድመትና አይጥ እሳትና ጭድ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

20747

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%88%E1%8C%A1%20%E1%88%B3%E1%8B%AD%E1%8B%88%E1%8C%A0%E1%8B%88%E1%8C%A5%20%E1%8B%88%E1%88%B5%E1%8A%A8%E1%88%9D%E1%89%A2%E1%8B%AB%E1%8B%8D%20%E1%89%82%E1%8C%A5%E1%8C%A5

ወጡ ሳይወጠወጥ ወስከምቢያው ቂጥጥ

ወጡ ሳይወጠወጥ ወስከምቢያው ቂብ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ወጡ ሳይወጠወጥ ወስከምቢያው ቂብ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

20513

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A5%E1%8B%AB%E1%8B%A8%E1%88%85%20%E1%89%B0%E1%8A%93%E1%8C%88%E1%88%AD%20%E1%8A%A5%E1%8B%A8%E1%8B%8B%E1%8A%98%E1%88%85%20%E1%89%B0%E1%88%BB%E1%8C%88%E1%88%AD

እያየህ ተናገር እየዋኘህ ተሻገር

እያየህ ተናገር እየዋኘህ ተሻገር የአማርኛ ምሳሌ ነው። እያየህ ተናገር እየዋኘህ ተሻገር የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

20481

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A5%E1%8B%8D%E1%8A%90%E1%89%B0%E1%8A%9B%20%E1%88%9A%E1%88%B5%E1%89%B5%20%E1%89%A3%E1%88%8F%E1%8A%95%20%E1%89%B5%E1%8B%88%E1%8B%B3%E1%88%88%E1%89%BD

እውነተኛ ሚስት ባሏን ትወዳለች

እውነተኛ ሚስት ባሏን ትወዳለች የአማርኛ ምሳሌ ነው። እውነተኛ ሚስት ባሏን ትወዳለች የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

21011

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%8D%E1%89%A5%E1%88%85%E1%8A%95%20%E1%89%A2%E1%8B%AB%E1%8A%93%E1%8C%8D%E1%88%A9%E1%88%85%20%E1%8A%A0%E1%88%88%20%E1%8A%A5%E1%8B%B3%20%E1%89%A2%E1%88%B0%E1%8B%B1%E1%88%85

የልብህን ቢያናግሩህ አለ እዳ ቢሰዱህ

የልብህን ቢያናግሩህ አለ እዳ ቢሰዱህ የአማርኛ ምሳሌ ነው። የልብህን ቢያናግሩህ አለ እዳ ቢሰዱህ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

16335

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8A%A2%E1%89%B5%E1%8B%AE%E1%8C%B5%E1%8B%AB%20%E1%8B%A8%E1%89%A3%E1%88%85%E1%88%8D%20%E1%88%99%E1%8B%9A%E1%89%83%20%E1%88%98%E1%88%A3%E1%88%AA%E1%8B%AB%E1%8B%8E%E1%89%BD

የኢትዮጵያ የባህል ሙዚቃ መሣሪያዎች

ኢትዮጵያ ውስጥ የተለያዩ የባህል ሙዚቃ መሣሪያዎች አሉ። እነዚህም መሣሪያዎች የጅማት፣ የትንፋሽና የምት ተብለው ወደ ሶስት ይከፈላሉ። የክር ሙዚቃ መሣሪያዎች እነዚህ መሣሪያዎች ድምጽ የሚሰጡት በንዝረት ነው። በገና፡ መንፈሳዊ ዜማዎችን ለማዜም በኢትዮጵያ ውስጥ የሚገኝ የሙዚቃ መሣሪያ ነው። ክራር፡ ይህ የጅማት የሙዚቃ መሣሪያ ለአያሌ ዓመታት ለደስታ፣ ለትካዜ፣ ለፍቅርና ለቀረርቶ ስንጠቀምበት የቆየ መሣሪያ ነው። መሰንቆ (ማሲንቆ)፡ በተለይ በሰሜን ኢትዮጵያ የሚገኝ ጥንታዊ የሙዚቃ መሣሪያ ነው። ዲታ፡ በሲዳሞ የሚገኝ የጅማት መሣሪያ ነው። ዱል፡ በጋምቤላ የሚገኝ የጅማት መሣሪያ ነው። የትንፋሽ ሙዚቃ መሣሪያዎች እነዚህ መሣሪያዎች ድምጽ የሚሰጡት በትንፋሽ ኃይል ነው። ዋሽንት፡ አብዛኛውን ጊዜ እረኞች በሀገር ቤት ይገለገሉበታል። በተጨማሪም በመድረክ ላይ ለክራርና ለመሰንቆ ቅኝት በመስጠትና ዜማን በማጀብ ያገለግላል። አምቢልታ፡ ሶስት ዓይነት አመቢልታዎች አሉ። ስማቸውም ኡፍን፣ አውራ እና የማ ነው። በኢትዮጵያ ለክብረ በዓልና ወደ ጦር ሜዳ ለሚሄድ ሰልፈኛ የሚነፋ አድማቂ መሣሪያ ነው። መለከት፡ ቀደም ባለው ጊዜ ሰዎች ተሰብስበው የመንግሥት አዋጅ እንዲሰሙ ትዕዛዝን መስጫ መሣሪያ ሆኖ ሲያገለግል የቆየ ነው። ድንኬ፡ በሲዳሞ ክፍለ ሀገር በወላይታ አካባቢ ለአስከሬን ማጀቢያነት የሚያገለግል መሣሪያ ነው። ፖረሬሳ፡ በደቡብ ኢትዮጵያ ለዘፈን ማጀቢያ የሚያገለግል መሣሪያ ነው። ሁራ፡ በከፋ ክፍለ ሀገር ያሉ ጎሳዎች የሚጠቀሙበት የሙዚቃ መሣሪያ ነው። ሁልዱዱዋ፡ በሲዳሞ ክፍለ ሀገር የቀብር ሥነ ሥርዓት ለመግለጽ የሚነፋ መሣሪያ ነው። ጨቻ ዝዬ፡ በደቡብ ኢትዮጵያ ውዝዋዜ ለማድመቅ የሚያገለግል የሙዚቃ መሣሪያ ነው። ዛክ፡ በከፋ ክፍለ ሀገር የሚገኝ የሙዚቃ መሣሪያ ነው። ሸመቶ፡ በከፋ ክፍለ ሀገር የሚገኝ የሙዚቃ መሣሪያ ነው። ፋንፋ፡ በከፋ ክፍለ ሀገርና በጋሞጎፋ /ኮንሶ/ የሚገኝ የሙዚቃ መሣሪያ ነው። አዋዛ፡ በወለጋ ክፍለ ሀገር በአሶሳ አካባቢ የሚገኝ የሙዚቃ መሣሪያ ነው። የምት ሙዚቃ መሣሪያዎች ከበሮ፡ ለዘፈን ማድመቂያና ለሠርግ እንዲሁም ለቤተ ክርስቲያን ዝማሬ ቀሳውስት በሽብሸባ ጊዜ የሚጠቀሙበት መሣሪያ ነው። አታሞ፡ ለሙዚቃና ለጭፈራ የሚያገለግል መሣሪያ ነው። ነጋሪት፡ በሰልፍ ጊዜ የሚጎሰም የሙዚቃ መሣሪያ ነው። መቋሚያ፡ ለመንፈሳዊ ዝማሬ ከከበሮው ስልት ጋር በተዛመደ ሁኔታ በመንቀሳቀስ ቀሳውስት የሚጠቀሙበት መሣሪያ ነው። ፀናፅል፡ ለመንፈሳዊ ዝማሬ ቀሳውስት የሚጠቀሙበት መሣሪያ ነው። ቅል፡ ቅል በውስጡ ጠጠሮች ወይም ፍሬዎች ተጨምረውበት ለዘፈን ማድመቂያ ያገለግላል። ቻንቻ፡ በጋሞጎፋ ክፍለ ሀገር በጭፈራ ጊዜ በወገብ ላይ የሚታሰር አዳማቂ መሣሪያ ነው። ካመባ፡ ከሸክላ የተሠራ በደቡብና በደቡብ ምዕራብ ኢትዮጵያ የሚገኝ መሣሪያ ነው። ቃጭል፡ አብዛኛውን ጊዜ ለመንፈሳዊ ዜማ የሚያገለግል መሣሪያ ነው። ቶሞ፡ በጋምቤላ ብሔረሰብ ውስጥ እውቅና ተወዳጅ የሆነ የሙዚቃ መሣሪያ ነው። በተጨማሪም በኬንያ፣ ኡጋንዳ፣ ታንዛኒያ፣ ናይጄሪያ፣ ሱዳንና ዛየርም በዚህ መሣሪያ እንደሚጠቀሙ ታውቋል። ጋሬ፡ በጋምቤላ ብሔረሰብ ውስጥ በእግር ላይ ታስሮ ጭፈራን የሚያደምቅ የሙዚቃ መሣሪያ ነው። የግመል ቃጭል፡ ይህ መሣሪያ በተለይ ከእንጨት የሚሠራ ሆኖ ሙዚቃን ለማጀብ የሚጠቅም መሣሪያ ነው። ተዛማጅ መጣጥፎች የኢትዮጵያ ሙዚቃ ናሽናል ቢብሊዮግራፊ ቡድን፣ የአንጋፋ አርቲስቶች መዝገበ የሕይወት ታሪክ፣ መጋቢት ፳፻፣ ገጽ 32-35 የኢትዮጵያ ሙዚቃ መሳሪያዎች

51061

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%89%B5%E1%8C%8D%E1%88%AB%E1%8B%AD%20%E1%88%BD%E1%8C%8D%E1%8C%8D%E1%88%AD%20%E1%88%98%E1%8A%95%E1%8C%8D%E1%88%A5%E1%89%B5

የትግራይ ሽግግር መንግሥት

የትግራይ ሽግግር መንግስት በትግራይ ክልል ስልጣን ላይ በነበረበት ጊዜ በህዝባዊ ወያነ ሓርነት ትግራይ (ህወሓት) እና በፌደራል መንግሥት መካከል በተፈጠረው ግጭት ምክኒያት በኢትዮጵያ ፌደሬሽን ም / ቤት በይፋ የታወጀ አስተዳደር ነው። በመጋቢት 2018 (እ.ኤ.አ.) የኢትዮጵያ ጠቅላይ ሚኒስትር ኃይለማርያም ደሳለኝ በሌተናል ኮ / ል አብይ አህመድ ለሚመራው መንግስት ስልጣኑን በመስጠት ዘላቂ ሰላም እና ዴሞክራሲን ለማምጣት የታቀደውን ማሻሻያ በመደገፍ ስልጣናቸውን ለቀቁ። አብይ ሁሉንም የክልል የፖለቲካ ፓርቲዎች በአንድ የተማከለ የፖለቲካ ፓርቲ ውስጥ ለማገናኘት ሞክሯል ፡፡ በኢትዮጵያ ህዝቦች አብዮታዊ ዴሞክራሲያዊ ግንባር (ኢህአዴግ) አውራ ፓርቲ የሆነው ህወሃት ፈቃደኛ ባለመሆኑ እና የብልጽግና ፓርቲው ሌሎች ሶስት የኢህአዴግ አባል ፓርቲዎች ውህደት ሆኖ ተፈጥሯል። በ2020 ኮሮናቫይረስ ወረርሽኝ ምክኒያት የኢትዮጵያ ብሔራዊ ምርጫ ቦርድ ለነሐሴ ወር 2020 የታቀደውን የፌዴራል ምርጫ በፌዴሬሽን ምከር ቤት ውሳኔ መሰረት ከኮሮና ስርጭት መቀነስ በኋላ ከስድስት ወይም ዘጣኝ ወር ጊዜ ዝግጅት በኋላ እንድደረግ ላልተወሰነ ጊዜ መርጫውን አስተላልፏል። ነገር ግን የፌዴሬሽን ምክር ቤት በመቃወም የትግራይን ክልል ምርጫ ለማካሄድ የራሱ የሆነ የክልል ምርጫ ቦርድ አቋቋመ። ይህንን ተከትሎ የትግራይ ክልላዊ ምርጫ የተካሄደው መስከረም 9 ቀን 2020 (እ.አ.አ.) ሲሆን ህወሓት ሙሉ መቀመጫ አሸንፍለውም ብሏል። 98.2% ያሸነፈው ህወሃት ነበር። እ.ኤ.አ. ጥቅምት 5 ቀን 2020 የትግራይ ክልል መንግሥት ከፌደራል መንግስት ስር ያሉ ባለስልጣናት ስልጣናቸውን እንዲለቁ እና ወደ ትግራዩ መንግስት እንዲቀላቀሉ አሳስበዋል፤ ይህ ተከትሎ አብዛኞቹ የትግራይ የህዝብ ተወካዮች ምክር ቤት አባላት ስልጣናቸውን ለቀዋል። እ.ኤ.አ. ጥቅምት 7 ቀን 2020 የፌደራሉ መንግስት ከትግራይ ክልል ምክር ቤት እና ከክልሉ ከፍተኛ የስራ አስፈፃሚ አካል ጋር ያለውን ማንኛውንም ግንኙነት ለማቆም ወስነ፣ የፌዴሬሽን ምከር ቤት ለክልሉ የበጀት ድጎማዎችን አቋርጧል ፣ ሁሉም የፌዴራል ተቋማት ደብዳቤዎችን እና መረጃዎችን ወደ ትግራይ ከፍተኛ የሥራ አስፈፃሚ አካላት እንዳይልኩ ወይም ለተቋሞቻቸው ድጋፍ እንዳያደርጉ አግዶ ክልሉ በአገር አቀፍ መድረኮች እንዳይሳተፍም ውሳኔ አሳለፈ። የትግራይ መንግስትም ይህንን በክልሉ ላይ ጦርነት የማወጅ መግለጫ አድርጎ ገልፆታል። እ.ኤ.አ. በጥቅምት 2020 በፌደራል እና በትግራይ ባለስልጣናት መካከል የተፈጠረው ግጭት ወታደራዊ ግጭት ሆኖ የፌደራል ኃይሎች እስከ ህዳር 2020 መጨረሻ ድረስ ባደረጉት "ሕግ የማሰከበር ዘመቻ" የክልሉን ዋና ከተማ መቐለን ተቆጣጥረዋል። ሕገ-መንግስታዊ አውድ የ1995 ቱ ሕገ መንግሥት በአንቀጽ 39 ንኡስ አንቀጽ 1 ላይ “ማንኛውም የኢትዮጵያ ብሔር ፣ ብሔረሰብ ፣ ሕዝብ የራሱን ዕድል በራሱ የመወሰን እስከመገንጠል ያለው መብቱ በማናቸውም መልኩ ያለገደብ የተጠበቀ ነው” ይላል። በአንቀፅ 62 ንኡስ አንቀጽ 9 የ1995 ቱ ሕገ መንግሥት ለፌዴሬሽን ምከር ቤት “ማንኛውም ክልል ይህን ህገ መንግሥት በመጣስ ህገ መንግሥታዊ ሥርዓቱን አደጋ ላይ የጣለ እንደሆነ የፌዴራሉ መንግሥት ጣልቃ እንዲገባ” የማዘዝ ስልጣን ሰጥቶታል። የሽግግር መንግሥት ፍጥረት ጠ / ሚ አብይ አህመድ በመቀሌ አካባቢ ሰፍሮ የነበረው የኢትዮጵያ ብሄራዊ መከላከያ ሰራዊት በትግራይ ክልል ልዩ ሀይል ጥቃት መሰንዘሩን ህዳር 4 ቀን 2020 ለኢትዮጵያ ብሮድካስቲንግ ኮርፖሬት ገልፀዋል ፡ ይህንን ተከትሎም የኢትዮጵያ መንግስት የህግ የበላይነትን ለማስመለስ ያለመ ነው ሲል የገለጸውን እርምጃ በመጀመር በትግራይ ክልል ውስጥ ለስድስት ወራት የሚቆይ የአስቸኳይ ጊዜ አዋጅ በማውጣት የክልሉን ገዥ አነሳ፤ ከዚያ የፌዴሬሽን ምከር ቤት መንግሥት በትግራይ ክልል ጣልቃ እንዲገባ ፈቅዶ የትግራይ የሽግግር መንግሥት አቋቋመ። አመራር እና መዋቅር እንደ ጥቅምት 21፣ 2020 (እ.ኤ.አ) የመንግሥት መግለጫ፣ ዶ/ር ሙሉ ነጋ የትግራይ የሽግግር መንግሥት ዋና ሥራ አስፈጻሚ ሆኖ ተሹመዋል። እንደ ጥቅምት 28፣ 2020 (እ.ኤ.አ) የአስተዳደሩ አወቃቀር የሚመራው በአምስት ሰዎች ነው። ቦርከና የተባለ የኢትዮጵያ ዜና ጠንቃሪ ዌብሳይት በጥቅምት ወር ማገባደጃ እንደገለጸው የሽግግር መንገስቱን የሚመሩት ትግራዋይ ብቻ ይሆናሉ። የሽግግር መንግስቱ አወቃቀር በዲሴምበር 2020 ተጠናቆ በፌዴራል ጠቅላይ ዐቃቤ ሕግ በሚፀድቅ ቻርተር እንደሚተላለፍ ዶ/ር ሙሉ ነጋ ገልፀዋል። እስከ ህዳር 28 ድረስ ዕቅዱ በክልል ደረጃ እና በዞን ደረጃ አመራር እንዲለወጥ የታቀደ ሲሆን “ የወረዳና የቀበሌ አስተዳደሮችን ሙሉ በሙሉ ጠብቆ ማቆየት” የሚል ነበር፤ “ተቋማትን ለመምራት የተሾሙ ባለሥልጣናትን መምረጥ” ውስጥ የሕዝብ ምክክርና የሕዝብ ተሳትፎ ታቅዶ ነበር። እ.ኤ.አ. ታህሳስ 15 ቀን 2020 ዓረና ትግራይ ፣ የትግራይ ዴሞክራቲክ ፓርቲ እና አሲምባ ዴሞክራሲያዊ ፓርቲ ( አዴፓ ) ጨምሮ የትግራይ ተቃዋሚ ፓርቲዎች አባላት “በክልሉ ካቢኔ ውስጥ የአመራር ቦታዎች እና በተለያዩ የከፍተኛ ደረጃ ቦታዎች እንደሚሾሙ ሙሉ አስታውቋል፤ የክልል አስተዳደር " በዚህ መሠረት የአረና ትግራይ ሊቀመንበር አበራ ደስታ የሰራተኛና ማህበራዊ ጉዳይ ቢሮ ሀላፊ አድርጎ ሾመዋል። በታህሳስ 16 ቀን 2020 የመቀሌ ዩኒቨርሲቲ መካኒካል ኢንጂነሪንግ ትምህርት ክፍል መምህር አሰፋ በቀለ በክልሉ የሽግግር መንግስት የመንገድ እና ትራንስፖርት ቢሮ ሀላፊ ሆነው ተሾሙ። ሙሉ ነጋ የሽግግር አስተዳደሩ አራት ዋና ዋና ስልጣን እንደሚኖሩት ገልፀዋል ፡፡ የክልል አስፈፃሚ ተቋማትን እንደገና መፍጠር፤ በሕዝብ ምክክር የሚመሩ የክልል እና የዞን አመራሮችን መሾም እንጂ የወረዳ እና የቀበሌ አመራሮችን አለመሾም፤ "ህግና ስርዓትን ማረጋገጥ"፤ የ 2021 የኢትዮጵያ አጠቃላይ ምርጫ በኢትዮጵያ ብሔራዊ ምርጫ ቦርድ በተደነገገው መሠረት ማካሄድ፤ አስተዳደሩም እንዲሁ በፌዴራል መንግሥት የተሰጣቸውን ሥራዎች “በንቃት [ተግባራዊ ለማድረግ]” ሥልጣን ተሰጥቶታል ፡፡ የተገለሉ ስልጣናት እ.ኤ.አ ጥቅምት 28 ቀን 2020 በ “ራያ ፣ ጠለምትና ወልቃይት አከባቢዎች” በታሪካዊ ምክንያቶች የሚጠበቀው የመሬት ይገባኛል ጥያቄ አለመግባባቶች ከሽግግር አስተዳደሩ ከታቀዱት ኃይሎች እንዲገለሉ ተደርጓል። የግዛት ቁጥጥር ምዕራባዊ ዞን ከኖቬምበር 23 ቀን 2020 ጀምሮ በምዕራባዊ ዞን (ምዕራባዊ ትግራይ) ከቁጥጥር ስር የሆኑ የትግራይ ከተማ ሁመራ ከአማራ ክልል በተውጣጡ ባለስልጣናት እና የፀጥታ ኃይሎች ይተዳደር ነበር፤ እንደ ሁመራ እና ጎሹ ስደተኞች መሠረት ፣ ፋኖ የተባለ የአማራ የወጣት ቡድን የሁመራ ፍርድ ቤት መቆጣጠሩን አረጋግጦ ነበር። ሰሜን ምዕራባዊ ዞን ታህሳስ 2፣ 2020 (እ.ኤ.አ) ላይ፣ ዶ/ር ሙሉ እንዳሉት በሰሜን ምዕራብ ትግራይ ዞን ስር የሚገኝ ሽሬ እንደ ስላሴ ወረዳ ውስጥ የሚገኙ ቀበሊያት ነዋሪዎች፣ እያንዳንዱ ቀበሌ 20 ተወካይ ያደራጁ ሲሆን እነዚህም አንድ ላይ 25 የወረዳ ምክር ቤት አባላትን ምክር ቤቱ አምስት አባላቱን ካቢኔ አድርጎም ሾሟል። የወረዳው አስተዳዳሪም መመረጣቸውን ዶ/ር ሙሉ ጨምሮ ገልፀዋል። ታህሳስ 15 ቀን ስማቸው ያልተጠቀሰ የመቀሌ ከንቲባ መሾም በሙሉ ተገለፀ ፡ እ.ኤ.አ. ታህሳስ 16 ቀን 2020 (እ.አ.አ.) እ.ኤ.አ. የትግራይ ብልጽግና ፓርቲ ኦፊሴላዊ የፌስ ቡክ ገጽን የጠቀሰው የኢትዮጵያ ቃና ቴሌቪዥን አዲሱ ከንቲባ የመቀሌ ዩኒቨርስቲ መምህርና የኮሙዩኒኬሽን ዳይሬክተር የሆኑት አቶ አታኽልቲ ኃይለስላሴ ናቸው። ደቡባዊ ዞን እ.ኤ.አ. ታህሳስ 16 ቀን 2020 የትግራይ የሽግግር መንግስት ዋና ስራ አስፈፃሚ የሆኑት ዶ/ር ሙሉ ሚሊዮን አበራን የደቡባዊ ዞን ዋና ስራ አስፈፃሚ አድርገው ሾሙ። እነዚህንም ይመልከቱ የትግራይ ግጭት 2020 በኢትዮጵያ የኢትዮጵያ መንግሥት የሽግግር መንግሥታት በኢትዮጵያ የትግራይ ግጭት

2503

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%86%E1%8B%AD

ሆይ

ሀ ሁ ሂ ሃ ሄ ህ ሆ ሆይ (ወይም ሀውይ) በአቡጊዳ ተራ አምስተኛው ፊደል ነው። እንዲሁም በከነዓን፣ በአራማያ፣ በዕብራይስጥ እና በሶርያም ፊደሎች አምስተኛው ፊደል «ሄ» ይባላል። በዓረብኛ ደግሞ ተመሳሳይ ፊደል «ሃእ» ተብሎ በ«አብጃድ» ተራ 5ኛ ነው። በግሪክ አምስተኛው ፊደል «ኧፕሲሎን» ይባላል። በነዚህ ቋንቋዎች አጠራሩ «ህ» (ተናባቢ) ሲሆን በግሪክ ግን አናባቢ («ኧ») ሆኗል። በመጀመርያው (ግዕዝ) ቅርጽ (ሀ) በልሳነ ግዕዝ እንደ ሌሎቹ ፊደላት የ«ኸ» አናባቢ ድምጽ ሆነው ነበር፤ በአማርኛ ግን ድምጹ እንደ አራተኛው (ራብዕ) ቅርጽ (ሃ) አንድላይ ነው። ይህ ስህተት እየታረመ ነው። በአማርኛ አጻጻፍ ብዙ ጊዜ ከሐውት (ሐ) ከኀርም (ኀ) እና ከኻፍ (ኸ) ጋራ ሊለዋውጥ ይችላል። ቀድሞ ግን ድምጾቻቸው የተለያዩ ነበሩ። የሆይ መነሻ ከቅድመ-ሴማዊ ጽሕፈት እንደ ሆነ ይታስባል። በዚህ ጽሕፈት ፊደሉ የሚደሰት ሰው ስዕል መስለ። ለዚህም ተመሳሳይ የግብጽ ሀይሮግሊፍ ነበር፤ አጠራሩ ግን «ቀእ» ነበር። በግብፅ የሠሩት ሴማውያን ግን በቋንቋቸው «ሄ» ስላሉት፣ ይህ ስዕል «ህ» ሆኖ እንዲሰማ መጣ። የከነዓን «ሄ» እንዲሁም ከዚህ ምልክት ተወስዶ በዚያ መንገድ የዕብራይስጥና የአራማያ «ሄ» የአረብኛም «ሃእ» ወለደ። ከዚህ በላይ የግሪክ አልፋቤት «ኧፕሲሎን» () አባት ሆነ፤ እሱም የላቲን አልፋቤት () እና የቂርሎስ አልፋቤት () ወላጅ ሆነ። ስለዚህ እነዚህ ሁሉ የ«ሆይ» ሩቅ ዘመዶች ሊባሉ ይቻላል። በተጨማሪ የግዕዝ ቁጥር ፭ (አምስት) ከግሪኩ በመወሰዱ እሱም የ«ሀ» ዘመድ ነው። የነዚህ ቁጥሮች ቅርጽ ከግሪክ ፊደላት ቢወስዱም እስከሚቻል ድረስ ቅርሶቻቸው እንደ ግዕዝ ፊደሎች እንዲመሳስሉ ተደረገ። ስለዚህ ቅርጹ የወሰደው መልክ በጥንታዊ ፊደል ጽሕፈት ለ«ሩ» የጠቀመ ቅርጽ ነበር።

9580

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B3%E1%8C%8D%E1%88%9B%E1%8B%8A%20%E1%88%9D%E1%8A%92%E1%88%8D%E1%8A%AD

ዳግማዊ ምኒልክ

ዳግማዊ ዓፄ ምኒልክ ዳግማዊ ዓፄ ምኒልክ (ነሐሴ ፲፪ ቀን ፲፰፻፴፮ እስከ ታኅሣሥ ፫ ቀን ፲፱፻፮ ዓ.ም.) ከ፲፰፻፶፯ እስከ ፲፰፻፹፪ ዓ/ም የሸዋ ንጉሥ ከዚያም ከ፲፰፻፹፪ እስከ ፲፱፻፮ ዓ/ም የኢትዮጵያ ንጉሠ ነገሥት ነበሩ። «....ማንም ሰው ለመማርና ለመሠልጠን መድከም አለበት።» በ፲፰፻፺፰ ዓ.ም ስለትምሕርት ያስነገሩት አዋጅ «እናንተ አንድ ልብ ከሆናችሁ በምቀኝነት እርስ በርሳችሁ ተዋግታችሁ ካላለቃችሁ በቀር ኢትዮጵያን አገራችንን ለሌላ ለባእድ አትሰጧትም፤ ክፉም ነገር አገራችንን አያገኛትም። ነፋስ እንዳይገባባችሁ አገራችሁን በያላችሁበት በርትታችሁ ጠብቁ፤ ወንድሜ ወንድሜ እየተባባላችሁ ተደጋገፉ፤ የኢትዮጵያን ጠላት ተጋግዛችሁ ተደንበር መልሱ። የኢትዮጵያ ጠላት ባንዱ ወገን ትቶ ባንድ ወገን ቢሄድና ደንበር ቢገፋ፤ በኔ ወገን ታልመጣ ምን ቸገረኝ ብላችሁ ዝም አትበሉ፤ ያ ጠላት በመጣበት በኩል ኁላችሁም ሄዳችሁ አንድነት ተጋግዛችሁ ጠላታችሁን መልሱ እስከ እየቤታችሁ እስኪመጣ ዝም ብላችሁ አትቆዩ» ዳግማዊ ዓፄ ምኒልክ፤ ግንቦት ፲ ቀን ፲፱፻፩ ዓ.ም. ትውልድና አስተዳደግ ዳግማዊ ዓፄ ምኒልክ ከአባታችው ከሸዋው ንጉሥ ኃይለ መለኮት ሣህለ ሥላሴና ከእናታቸው ወይዘሮ እጅጋየሁ ለማ አድያም ቅዳሜ ነሐሴ ፲፪ ቀን ፲፰፻፴፮ ዓ.ም. ደብረ ብርሃን አካባቢ አንጎለላ ከሚባል ሥፍራ ተወልደው፤ በአንጎለላ መቅደላ ኪዳነ ምሕረት ቤተ ክርስቲያን ክርስትና ተነሱ። አያታቸው ንጉሥ ሣህለ ሥላሴ የልጁን መወለድ ሲሰሙ “ምን ይልህ ሸዋ” በሉት ብለው ስም አወጡ። እሳቸው “…ምኒልክ በሚል ስም የሚነግሥ ንጉሥ ኢትዮጵያን ታላቅ ያደርጋታል” የሚል ትንቢት ስለነበር ‘ምኒልክ’ የኔ ስም ነው ብለው ነበር። ሆኖም፣ በህልማቸው ከልጁ ጋር አብረው ቆመው ከሳቸው ጥላ የልጁ ጥላ በልጦ፤ በእግር የረገጡትን መሬት ሲያለካኩ እሳቸው ከረገጡት ልጁ የረገጠው ረዝሞ አዩ። ከዚህ በኋላ “ምኒልክ የኔ ስም አይደለም። የሱ ነው። ስሙን ምኒልክ በሉት” ብለው አዘዙ ይላል ጳውሎስ ኞኞ “አጤ ምኒልክ” በተባለው መጽሐፉ (ገጽ ፲፪) ምኒልክ እስከ ሰባት ዓመታቸው ድረስ መንዝ ውስጥ ጠምቄ በሚባል አምባ ከእናታቸው ዘንድ አደጉ።አያታቸው ንጉሥ ሣህለ ሥላሴ ሲሞቱ የሸዋውን አልጋ የምኒልክ አባት ንጉሥ ኃይለ መለኮት ሣህለ ሥላሴ ወረሱ። ዓፄ ተዎድሮስ በጥቅምት ወር ፲፰፻፵፰ ዓ/ም ትግራይንና ወሎን አስገብረው፣ አቤቶ ምኒልክ ገና የአሥራ ሁለት ዓመት ልጅ ሳሉ፤ የድፍን አማራንና የወሎን ጦር አስከትተው የሸዋውን ንጉሥ ኃይለ መለኮትን ለማስገበር ሸዋ ገቡ። ሁለቱ መሪዎች ጦርነት ለመግጠም ተዘጋችተው ሲጠባበቁ ንጉሥ ኃይለ መለኮት ባደረባቸው ሕመም ጥቅምት ፴ ቀን አረፉ። በዚህ ጊዜ የሸዋ መኳንንት ሕጻኑን ምኒልክን ከጠላት እጅ እንዳይወድቅባቸው ይዘው ሸሹ፤ ዳሩ ግን ዓፄ ቴዎድሮስ እንደሚከታተሏቸው ስላወቁ ኅዳር ፴ ቀን ፲፰፵፰ ዓ/ም የልጅ ምኒልክ ሠራዊትና የዓፄ ቴዎድሮስ ሠራዊት በረከት ላይ ገጥሞ የምኒልክ ሹማምንት እነአቶ በዛብህ፣ እነአቶ አንዳርጋቸው ሁሉ ተያዙ። ልጅ ምኒልክም ለቴዎድሮስ ገባ። የምርኮ እና ስደት ዘመናት ዓፄ ቴዎድሮስ ለሳቸው ያልገበሩ ብዙ የሸዋ መኳንንት ስለነበሩ ይወስዱብኛል በሚል ፍርሀት ምኒልክን በሰንሰለት አሳሰሯቸው። ንጉሠ ነገሥቱ ግን ምኒልክ በመታሠሩ ሲያለቅስ እንዳደር ሲሰሙ አዝነው ሰንሰለቱን እንዲፈቱላቸው አዘዙ። በጥር ወር ፲፰፻፵፱ ዓ/ም መቅደላ ገብተው በቁም እሥር ይቀመጡ እንጂ ከቴዎድሮስ ልጅ ከመሸሻ ጋር አብረው አደጉ። ወዲያውም የደጃዝማችነት ማዕረግ ተሹመው በጥር ወር ፲፰፻፶፮ ዓ.ም የዓፄ ቴዎድሮስን ልጅ ወይዘሮ አልጣሽን አገቡ። በዚህ ሁኔታ እድሜያቸው ፳፪ ዓመታቸው ድረስ ለ አሥር ዓመታት ዓፄ ቴዎድሮስ ግቢ ኖሩ። ዓፄ ቴዎድሮስ ምኒልክን እንደልጃቸው ያዩዋቸው እንደነበረና በታላቅ ጥንቃቄም እንዳስተማሯቸው እንደ ኢጣልያዊው ጉሌልሞ ማሳያ፤ ዓለቃ ወልደ ማርያም እና ዓለቃ ገብረ ሥላሴ የመሳሰሉ መስክረዋል። ምኒልክም ቴዎድሮስን እንደአባት ይወዷቸው እንደነበር ይገለጻል። በኋለኛው ጊዜ ዓፄ ቴዎድሮስ መሞታቸውን ሲሰሙ ንጉሥ ምኒልክ በጣም ማዘናቸውንና የመንግሥት ሐዘንም ማወጃቸው ተዘግቧል። ከመቅደላ ማምለጥና በሸዋ ዙፋን መቀመጥ ደጃዝማች ምኒልክ መቅደላ ላይ ከባድ ዝናብ ጥሎ ባደረበት ሰኔ ፳፬ ቀን ፲፰፻፶፯ ዓ/ም በ’ቆቂት በር’ ከሃያ ተከታዮቻቸው እና ከእናታቸው ከወይዘሮ እጅጋየሁ ጋር አምልጠው ወደአባታቸው ወዳጅ ወደ ወሎዋ ገዥ ወይዘሮ ወርቂት አመሩ። ሆኖም ወይዘሮ ወርቂት በቴዎድሮስ እጅ ወድቆ የነበረውን ልጃቸውን አመዴ አሊ ሊበንን ማስፈቻ ይሆነኛል በሚል ምኒልክን እና ተከታዮቻቸውን በእስር ይዘዋቸው ነበር። ወይዘሮ ወርቂት ዓፄ ቴዎድሮስ ልጃቸውን አስደብድበው ገደል ከተቱት የሚል ወሬ ሲሰሙ ቦሩ ሜዳ ላይ ምኒልክን ተቀብለው፣ “የሸዋ ሰው አውራህ መጥቷልና ደስ ይበልህ፣ ተቀበል” ብለው አዋጅ አስነግረው፣ አጃቢ አድርገው በመለከትና እምቢልታ አሳጅበው ከሸዋ ድንበር ድረስ ላኳቸው። ሸዋን ‘ንጉሥ ነኝ’ እያሉ ይገዙ የነበሩት አቶ በዛብህ የምኒልክን ወደመሀል ሸዋ መግፋት ሲሰሙ ለመውጋት ጋዲሎ ከተባለ ሥፍራ ተሠልፈው ሲጠባበቁ፣ አንዲት ሴት «ማነው ብላችሁ ነው ጋሻው መወልወሉ፣ ማነው ብላችሁ ነው ጦራችሁ መሾሉ ማነው ብላችሁ ነው ካራችሁ መሳሉ፣ የጌታችሁ ልጅ ነው ኧረ በስማም በሉ» ብላ ገጠመች። ውጊያው ጋዲሎ ላይ ነሐሴ ፲፮ ቀን ተፋፍሞ ሳለ ከአቶ በዛብህ ጋር ተሠልፈው የነበሩት የሸዋ መኳንንት “በጌታችን በኃይለ መለኮት ልጅ ላይ አንተኩስም” ብለው ወደምኒልክ ዞሩ። አቶ በዛብህም ሸሽተው አፍቀራ ገቡ፤ ድሉም የምኒልክ ሆኖ ምሥራቅ ምስራቁን ተጉዘው በድል አድራጊነት አባቶቻቸው ከተማ አንኮበር ገቡ። ንጉሥ ምኒልክም በአንኮበር ጥቂት ወራት ከተቀመጡ በኋላ ወደ ደብረ ብርሃን ወርደው አዲሱን ከተማቸውን ልቼን እያሠሩ ተቀመጡ። ምኒልክ፣ ንጉሠ ሸዋ ተቃራኒያቸውን አቶ በዛብህን ጋዲሎ ላይ ድል ካደረጉ በኋላ፣ ንጉሥ ምኒልክ ታማኞት የሸዋ መኳንንትን በሚሠበስቡበትና በሚያዳብሩበት ጊዜ ትኩረታቸውን ዓፄ ቴዎድሮስ አሲዘው በመርሐ ቤቴ አውራጃ በደጃዝማች ወልደ ሚካኤል ሥር ያስጠብቋቸው የነበሩትን አጎታቸውን መርዕድ አዝማች ኃይለ ሚካኤልን ነጻ ለማውጣት ግንቦት ፳፩ ቀን ፲፰፻፶፱ ዓ/ም ከልቼ ዘመቱ። ያላንዳች ተኩስ አጎታቸውን ካስለቀቁ በኋላ ወደ ልቼ ተመልሰው መርዕድ አዝማቹ የቡልጋን ግዛት ተሰጣቸው። በሚያዝያ ፯ቀን ፲፰፻፷ ዓ/ም ዓፄ ቴዎድሮስ የእንግሊዝን ጦር መቅደላ ላይ ገጥመው መሞታቸው ሲሰማ ንጉሥ ምኒልክ ወደ ወሎ ዘምተው ባላባቶቹን አስገብረው፣ ወረይሉን ቆርቁረው ወደ ሸዋ ተመለሱ። በኋላም አንደኛው የወሎ ባላባት መሐመድ አሊ (በኋላ ንጉሥ ሚካኤል) ገቡላቸውና ይማሙ ብለው ወሎን በሙሉ ሰጧቸው። ለመተማመኛም የወይዘሮ ባፈናን ልጅ ወይዘሮ ማናለብሽን ልጅ ዳሩላቸው። የትግራይ ደጃዝማች ካሳ (በኋላ ዓፄ ዮሐንስ ሐምሌ ፬ ቀን ፲፰፻፷፬ ዓ/ም የቴዎድሮስን ተከታይ ዓፄ ተክለ ጊዮርጊስን ተዋግተው ድል ስላደረጉ ዮሐንስ ፬ኛ ተብለው የኢትዮጵያ ንጉሠ ነገሥት ሆኑ። ንጉሡ እና ዓፄ ዮሐንስ ምኒልክ እና ዮሐንስ ከመጀመሪያው ጀምሮ ለንጉሠ ነገሥትነት ሥልጣን ተወዳዳሪዎች ሲሆኑ ጠባያቸው የተለያየ እና እርስ በርስ የማይተማመኑ ነበሩ። ዓፄ ዮሐንስ ሟቹን ንጉሠ ነገሥት ቴዎድሮስን ሊወጋ የመጣውን የእንግሊዝ ሠራዊት በመርዳት ከሸኚ እና ስንቅ ጋር በግዛታቸው እንዲያልፍ በማድረጋቸው ወሮታውን ከድሉ በኋላ በዘመናዊ መሣሪያ፤ መድፍ እና ጥይት አበልጽጓቸው ሲሄድ በጊዜው ከነበሩት መሪዎች ሁሉ የላቀ ኃይል ለማግኘትና ያስከተለውንም የንጉሠ ነገሥትነት ዘውድ እጃቸው ለማስገባት አመቸላቸው። ንጉሥ ምኒልክ ደግሞ ጊዜያቸው እስኪደርስ፤ ኃይላቸውን በዘመናዊ መሣሪያዎች እስከሚያዳብሩና ለንጉሠ ነገሥትነቱ ሥልጣን እስከሚዘጋጁ ድረስ ግዛታቸውን በደቡብ እና በምዕራብ አቅጣጫ እያስፋፉ በዘዴ ለንጉሠ ነገሥት ዮሐንስ ታማኝና የበታች መስለው መኖርን ያዙ። በሁለቱ መሀል ግንኙነታቸው መካረር የጀመረው ዓፄ ዮሐንስ የንጉሥ ምኒልክን ገባር የበጌ ምድሩን ገዥ ራስ ወልደ ማርያምን ለማሳመን ከዘመቱ በኋላ ጎጃምን አሳምነው ወደ ሸዋ ለመምጣት ዘቢጥ ላይ ሲደርሱ ከወደኋላ የቱርክ ጦር መጣ የሚባል ወሬ ስለሰሙ ወደትግራይ ተመለሱ። ይማም አባ ዋጠውም (ንጉሥ ሚካኤል) ምኒልክን ከድተው ወደ ዓፄ ዮሐንስ ሲገቡ ምኒልክ ገስግሰው የጁ ላይ ደርሰውባቸው እጃቸውን ይዘው አስረው ወደሸዋ ሰደዷቸው፡ ምኒልክ ወዲያው መልሳቸውን በጎጃም አድርገው በጌ ምድር ዘመቱና ደብረ ታቦር ላይ ሳሉ ዓፄ ዮሐንስ መምጣታቸውን ሲሰሙ እንደገና ወደ ጎጃም ተሻገሩ። ወዲያውም ወደሸዋ ተመለሱ። ይሄኔ ነው ወይዘሮ ባፈና ምኒልክን ከድተው ካማቻቸው ከይማሙ መሐመድ አሊ ጋር ተማምለው ወደዓፄ ዮሐንስ መላላክ ጀምረው ነበር።እንዲሁም አጎታቸው የቡልጋው ገዥ መርዕድ አዝማች ኃይለ ሚካኤልም ሸፍተው አንኮበርን ይዘው ነበር። መርዕድ አዝማቹ ሚጣቅ አፋፍ ላይ ሲያዙ ወይዘሮ ባፈና ደግሞ መርሐ ቤቴ ላይ ኮላሽ አምባ እምቢላው ሥፍራ ላይ የተከተሏቸው ወታደሮች አሠሯቸው። ንጉሡ ይማሙ መሐመድ አሊን ለመያዝ በግስጋሴ ተከታትለው ሲደርሱበት አምልጦ በመሄዱ ተናደው ከተማውን ደሴን አቃጠሉት። ዓፄ ዮሐንስ ደብረ ታቦር ላይ ሳሉ ከሸዋ ከሦስት ወገን መልእክት ይደርሳቸው ነበር። በአንዱ ወገን አቤቶ መሸሻ ሰይፉ እርስዎ ከመጡ በሸዋ የኔ ወገን ነውና የሚበዛው ከንጉሥ ምኒልክ ምንም የሚሰጉበት ነገር የለም ብሎ ልኮላቸዋል። በሁለተኛው ወገን ደግሞ የ’ሁለት ልደት’ ኃይማኖት ወገኖች እርስዎ መጥተው የማርቆስን ኃይማኖት ቢያቀኑልን ነው እንጂ ንጉሥ ምኒልክ በአዳል በኩል አባ ማትያስ የሚባሉ ጳጳስ አስመጥተው ከ’ሦስት ልደት’ ወገኖች ጋር ተፋቅረዋል እያሉ ይልኩባቸው ነበር። በሦስተኛው ወገን ከወይዘሮ ባፈና እና ከመርዕድ አዝማች ኃይሌ ጋር የመከሩ ሰዎች ቶሎ ካልደረሱልን ንጉሥ ምኒልክ ያጠፉናል እያሉ ልከውባቸው ነበር። ዓፄ ዮሐንስ እንግዲህ በነኝህ ተነሳስተው ወደሸዋ ለመዝመት ቆረጡ። ምኒልክም በጥቅምት ወር ፲፰፻፸ ዓ/ም ላይ ወደወሎ ሲሻገሩ መሐመድ አሊ ሸሽተው ወደ ዓፄ ዮሐንስ ገቡ። ይማሙ አባ ዋጠው ግን ከምኒልክ ጋር ታርቀው ስለገቡ የወሎን ግዛት መልሰው ሰጧቸው። ወዲያውም በምስጢር ወደ ዓፄ ዮሐንስ መኳንንቶች እየተላላኩ የንጉሠ ነገሥቱን አሳብ በርግጥ ደሩበት። እነኚሁም መኳንንት ዓፄ ዮሐንስን መክረው በረግም መንገድ እንዲጓዙ ሲያደርጓቸው ምኒልክ ወደ መርሐ ቤቴ ወርደው መሸሻ ሰይፉን መውጋት ጀመሩ። ዳሩ ግን እዚያ ከመሸሻ ሰይፉ ጋር ሲዋጉ ንጉሠ ነገሥቱ ደርሰው አገሬን የጠፉብኛል በሚል ዕርቅ ለማድረግ መነኮሳት ልከውበት እሱንም ወይዘሮ ባፈናንም አስታረቋቸውና ሁሉም ወደ ልቼ ገቡ። የሁለቱ ነገሥታት አለመግባባት እየተገለጠና እየሰፋ ሲሄድ አንዳንድ መነኮሳት የክርስቲያን ወገን ለምን ይፈሳል በሚል ተነሳስተው ሁለቱን ለማስታረቅ ተነሡ። ሆኖም ዓፄ ዮሐንስ የዕርቅ ወዝ እያሳዩ ወደፊት እየገሰገሱ ያለፉበትን አገር ሁሉ እያጠፉ ቀኝና ግራ እየወረሩ ከብቱን እየማረኩ ስለነበር ንጉሥ ምኒልክም ተናደው በአንጎለላ ሠራዊታቸውን ሁሉ ሰብስበው ሰልፍና ግባት አሳዩ። ሆኖም ምኒልክ ዕርቅን ይፈልጉ ስለነበር መነኮሳትና ሊቃውንቶችን ሰብስበው ወደ ንጉሠ ነገሥቱ ላኩ። ዕርቁንም በተመለከተ የተነደፈው ውል ሁለት ነገሮችን ብቻ የተመለከተ ሲሆን፣ እንኚህም፦ (ሀ) ንጉሥ ምኒልክ ወደ ዓፄ ዮሐንስ ሄደው ላይገቡና ላይገናኙ፤ በዓፄ ዮሐንስም ላይ ጠላት ቢነሳ ንጉሥ ምኒልክ የጦር አብጋዛቸውን እየላኩ ሊረዱ እንጂ ራሳቸው ወደ ዘመቻ ላይሄዱ (ለ) በኃይማኖት አንድ ሊሆኑና አባ ማስያስ የሚባሉትን የካቶሊክ ጳጳስ ካገራቸው አስወጥተው ሊሰዱ ነው። አስታራቂዎቹ ገና ወደ ንጉሥ ምኒልክ ተመልሰው የእርቁን ድርድር ሳይናገሩና ሳያስወድዱ የዓፄ ዮሐንስ ሠራዊት ‘ጭሬ ደን’ የተባለውን ወንዝ ተሻገረ። በዚህ ጊዜ የንጉሥ ምኒልክ ሠራዊት፣ በተልይም የፈረስ ዘበኛው ፈንድቶ ወጥቶ ጦርነት ተጋጠሙና ከሁለቱም ወገን ብዙ ሰው ሞተ። ከዚህ በኋላ ዓፄ ዮሐንስ “ከወንድሜ ከንጉሥ ምኒልክ ጋራ ታርቄያለሁና ከንግዲህ ወዲህ አገር ያጠፋህ ከብት የዘርፍክ ወታደር ትቀጣለህ”” የሚል አዋጅ አስነገሩ። የኃይማኖት ክርክር ሁለቱ ነገሥታት ከታረቁ በኋላ በ’ሁለት ልደት’ እምነትና በ’ሦስት ልደት’ እምነት የኃይማኖት ጉባዔ እንዲደረግ ስለተስማሙበት በግንቦት ወር ፲፰፻፸ ዓ/ም ቦሩ ሜዳ ላይ ሁለቱም ነገሥታት ቀኝና ግራ በተዘረጋላቸው ዙፋን ተቀመጡ። ከሁለት ልደት ወገን አፈ ጉባዔው መልአከ ብርሃን ወልደ ዮሐንስ፤ ከሦስት ልደት ወገን ደግሞ ዓለቃ ወልደ ሐና ሆነው ቆሙ። ሁለቱም ወገኖች በየተራቸው ጥያቄ እያመጡ ከተከራከሩ በኋላ ኢየሱስ ክርስቶስ ሦስተኛ ልደት አለው የሚል ከቅዱሳት መፃሕፍት ምስክር ስላልተገኘ ሁለት ልደት አለው የሚለው ወገን ረታ። በኢሁም በጉባዔው ያለው ሁሉ ኃይማኖቴ ሁለት ልደት ነው እያለ ከዚያው ሳይወጣ ተገዘተ። ከደብረ ሊባኖስ ተይዘው የመጡት ዋልድቤ እንግዳ እና ዘራምቤ እንግዳ ተክለ አልፋ የሚባሉት ሦስት ልደት አለው የሚለውን እምነታችንን አንተውም ስላሉ ሦስቱንም ምላሳቸውን በመቁረጥ ሲቀጧቸው ዋልድቤ እንግዳ ያን ጊዜውን ሞቱ። ዙራምቤ እንግዳና ተክለ አልፋ ግን ከቦሩ ሜዳ ጉባዔ በኋላ ብዙ ዘመን ኑረው ሞቱ። ንጉሠ ነገሥቱ ወዲያው በዚያው ዓመተ ምሕረት እስላምና ያልተጠመቀ ሁሉ እንዲጠመቅ የሚያስገድድ አዋጅ አሳውጀው በኢትዮጵያ ያለ እስላም ሁሉ አስከፉ። ጉልበት ያለውና በኃይማኖቱ የጸናውም ወደ መተማ እየተሰደድ ከደርቡሾች ጋር ተቀላቀለ። ሌላው ወደሐረር ወደ ዋቤ እና ወደ ጅማ ተሰደደ። የወሎውም ባላባት ይማሙ መሐመድ አሊ በዚሁ አዋጅ መሠረት በዓፄ ዮሐንስ ክርስትና ተነስተው ስማቸው ሚካኤል ተባለ። ንጉሥ ምኒልክም ክዚህ መልስ ወረይሉ ሲደርሱ ኡለተኛውን የወሎ ባላባት ይማሙ አባ ዋጠውን ክርስትና ናስተው ስማቸው ኃይለ ማርያም አስብለው የወሎን እስላም ለማስተማርና ወደ ክርስትና ለመመለስ መምሕር አካለ ወልድን ሾመው በሰኔ ወር መጨረሻ በ፲፰፻፸፪ ዓ/ም ወደ ሸዋ ተመለሱ። በንዲህ ዓይነት ሁኔታ ንጉሥ ምኒልክ ጊዜያቸው እስኪደርስ፤ ኃይላቸውን በዘመናዊ መሣሪያዎች እስከሚያዳብሩና ለንጉሠ ነገሥትነቱ ሥልጣን እስከሚዘጋጁ ድረስ ግዛታቸውን በደቡብ እና በምዕራብ አቅጣጫ እያስፋፉ በዘዴ ለንጉሠ ነገሥት ዮሐንስ ታማኝና የበታች መስለው መኖርን ያዙ። ዓፄ ዮሐንስም የምኒልክን ‘ሰሎሞናዊ’ ሥልጣን ለመበረዝና ኃይላቸውንም የሚቃረን ኃይል ለመመሥረት ባቀዱት ሤራ መሠረት ከዚያ በፊት በአገሪቱ ታሪክ ያልነበረውን “የጎጃም የንጉሥ ስርዓት በመፍጠር ገዚውን ራስ አዳልን ለማንገስ ወሰኑ። ስለዚህም ጉዳይ ወደምኒልክ የጻፉት ደብዳቤ የሁለቱን ሁኔታ ሲያሳይ ዮሐንስ ምኒልክን በአክብሮት የሚያይዋቸው ቢሆንም ንጉሠ ነገሥቱ የራስ በራስ መተማመን እንደሚያንሳቸውና የመጨረሻው አንቀጽ ደግሞ ምኒልክንም እንደማያምኗቸው ያሳያል። «መልእክተ ዘሥዩመ እግዚአብሔር ዮሐንስ ንጉሠ ጽዮን፤ ንጉሠ ነገሥት ዘኢትዮጵያ። ይድረስ ከንጉሥ ምኒልክ በአማን እሥራኤላዊ ዘአሎ ጽልሁት። ሰላም ለከ ወሰላመ እግዚአብሔር የሀሉ ምስሌከ። እኔ በእግዚአብሔር ቸርነት በምነ ጽዮን አማላጅነት አምላከ ቅዱሳን ይክበር ይመስገን ደህና ነኝ። ምህረቱ ለዘላለም ነውና። ራስ አዳልን በጥምቀት ዕለት የምሾመው የማንግሠው ነኝ። ሲሆን ቢሰላ አብረን ሁነን መሾም ይገባነ ነበር። ቀኑ የሚያጥር የማያዳርስ እንደሆነ አንድ ደህና ሰው ሁኔታውን ሁሉ የሚያይ ገስግሶ ለጥምቀት እንዲገባ ይሁን። እኔ ይህን ማለቴ ንጉሠ ነገሥት ተብዬ እኮራለሁ ብዬ አይደለም። አንድ ጊዜ ስሙም ወጥቶልኛል። የ እግዚአብሔር ኃይማኖቴ እንዲጸናና እንዲሰፋ አሕዛቦች እንዲጠፉ ብዬ ነው። ደግሞ ይህን ጉዳይ ካደርግነ በኋላ ወደ አምናችን የምመጣ ነኝና መምጣቱ የሚቸግር እንደሆነ ከዚያው እንድንገናኝ ይሁን። የኢጣልያ ንጉሥ አምና በረከት ሰዶልኝ ነበር። ዕቃውን አኑኦ ሰዎቹን መልሶ ወሰዳቸው። ፍቅር ጀምሮ ሰዎቹን መልሶ መውሰዱ ብልሃቱ ጠፍቶብኛል። የዚህ ነገር ወደእርስዎ ይገኛል ይሆንን? ተጽሕፈ በአምባጨራ ከተማ። አመ ሰሙኑ ለታሕሣሥ ወር በ፲ወ፰፻፸ወ፫ ዓ/ም» ከንጉሥነት ወደ ንጉሠ ነገሥትነት ዓፄ ዮሐንስ በተለያየ ጊዜ፣ ባንድ በኩል የምስር (ግብጽ) ሠራዊት በግዛታቸው በምጽዋ በኩል፤ ባንድ በኩል ደርቡሾች በሌላ በኩል ደግሞ የእንግሊዝን ድጋፍ የያዙት ኢጣልያኖች ከአሰብ በቶሎ አልፈው ቤይሉል የሚባለውን የባሕር ጠረፍ ያዙ። ከነኚህ የውጭ ቀማኞች ጋር ክፉኛ ፍልሚያ ይዘው አንዳንዴ ሲያሸንፉ አንዳንዴም ሲገፏቸው ኖሩ። በ፲፰፻፹፩ ዓ/ም ደምቢያ ሣር ውሐ ላይ ደርቡሾች ከንጉሥ ተክለ ሃይማኖት ጋር ገጥመው አሸንፈው የፈጁትን የኢትዮጵያን የክርስቲያን አጽም አይተው እጅግ አዘኑ። ከዚያም ወደመተማ ገሠገሡ። አሳባቸው መተማን አጥፍተው ወደ ትልቁ ከተማ ኦምዱርማን ለመሄድ ነበር። መጋቢት ፩ ቀን ፲፰፻፹፩ ዓ/ም ቅዳሜ ጦርነት ገጥመው የከተማውን ቅጥር ጥሰው ከገቡ በኋላ በጠመንጃ ጥይት ተመተው ቆሰሉ። ወሬውም ያንጊዜውን በየሠልፉ ውስጥ ሲሰማ መኳንንቱም ወታደሩም ከቅጥሩ ውስጥ እየወጡ መሸሽ ጀመሩ። በማግሥቱ እሑድ መጋቢት ፪ ቀን አረፉ። ደርቡሾቹም የንጉሠ ነገሥቱን ሬሳ ከማረኩ በኋላ ራሳቸውን ቆርጠው በእንጨት ላይ ሰክተው ገበያ ለገበያ መንደር ለመንደር እያዞሩ ሲያሳዩ ዋሉ። ንጉሥ ምኒልክም ዓፄ ዮሐንስ ወደመተማ ሲዘምቱ ምናልባት ድል የሆኑ እንደሆነ ደርቡሽ ተከታትሎ ወጥቶ በጌ ምድርን እንዳያጠፋና ሕዝበ ክርስቲያኑንም እንዳይገድል በወሎና በበጌ ምድር ወሰን ሆነው ለመጠባበቅ ሲሉ ቀውት የሚባል ሥፍራ መጋቢት ፲፯ ቀን ሲገቡ የንጉሠ ነገሥቱን መሞት አረዷቸው። ለአራት ቀናትም በኀዘን ሰነበቱ። ጳውሎስ ኞኞ “አጤ ምኒልክ” በተባለው መጽሐፉ የንግሡን ስራት ሲተነትን፤ ከዚያም መልስ የንግሥ በዓሉ ስርዓት እየተዘጋጀ ከርመው ጥቅምት ፳፭ ቀን ፲፰፻፹፪ ዓ/ም በእንጦጦ ርዕሰ አድባራት ቅድስት ማርያም ቤተ ክርስቲያን በተፈጸመው ስርዓት በጳጳሱ አቡነ ማቴዎስ እጅ የወርቅ ሰይፍ ታጥቀው፤ በወርቅ ሽቦ የታሸቡ ሁለት ጦሮች ጨብጠው፤ የወርቅ ዘንግ ከተሰጣቸው በኋላ ቅብዐ መንግሥቱን ተቀብተው፣ “ሞአ አንበሳ ዘእምነገደ ይሁዳ፤ ዳግማዊ ምኒልክ ሥዩመ እግዚአብሔር ንጉሠ ነገሥት ዘኢትዮጵያ” ተብለው የወርቅ ዘውድ ተደፋላቸው። የቅዳሴውም ስርዓት ከተፈጸመ በኋላ ዓፄ ምኒልክ በውጭ አገር በአምስት ሺ ብር የተሠራ ካባቸውን ለብሰው፣ ባለወርቅ ጥላ ተይዞላቸው ዘውዳቸውን ደፍተው የወርቅ ዘንግ ይዘው የወርቅ ጫማ አድርገው ካህናቱ ከፊትና ከኋላ እያጠኑ በራሶችና ደጃዝማቾች ታጅበው ከቤተ ክርስቲያኑ ብቅ አሉ። እጅግ በጣም በዝቶ የተሰበሰበው ሕዝብም የዘንባባ ዝንጣፊ እየያዘ “ሺህ ዓመት ያንግሥዎ” እያለ ደስታውን በእልልታና በሁካታ ገለጠ።(ገጽ ፻) ይልና “ከቤተ መንግሥታቸው ውስጥ ከተዘጋጀው የግብር ማብሊያ ዳስ ገብተው ከተዘጋጀላቸው ዙፋን ላይ ሲቀመጡ ፻፩ ጊዜ መድፍ ተተኮሰ። ከመድፎቹ መተኮስ ጋርም ጠቅላላው ሠራዊት የያዘውን ጠመንጃ በተኮሰ ጊዜ የጭሱ ብዛት እንደ ደመና ሆነ።” ብሎ አስፍሮታል። የዳግማዊ ምኒልክ ዘመን የአድዋ ጦርነት ታሪከ ዘመን ዘዳግማዊ ምኒልክ የተባለውን መፅሃፍ በዳግማዊ ምኒልክ ዘመን፤ የኢትዮጵያ መንግሥት የጽሕፈት ሚኒስተር በነበሩት በፀሓፌ ትእዛዝ ገብረ ስላሴ ወልደ አረጋይ በአማርኛ የተፃፈ የዳግማዊ ምኒልክ ታሪክ ነው። መጽሐፉ በ288 ገፆች የተደጎሰና በተለያዩ ፎቶዎች የተደገፈ ሲሆን ፥ የተለያዩ ታሪካዊ ክስተቶችና ጸሓፊዉ የአይን እማኝ የነበሩበት ስለአድዋ ጦርነት ዝግጅትና ክናዋኔ በሰፊዉና በዝርዝር መረጃ የሚዳስስ ነዉ፡፡የአድዋ ጦርነት የሥልጣኔ በሮች መኪና ስልክ ዘመናዊ ትምህርት ቤት እና ሌሎችም በጣም ብዙ ስራዎች ሰርተዋል። የዕምዬ ምኒልክ ዘመን ፍጻሜ አቶ ተክለጻድቅ መኩርያ ስለ ዕምዬ ምኒልክ ዜና ዕረፍት፣ «ዐፄ ምኒልክና የኢትዮጵያ አንድነት» መጽሐፍ ላይ ካሠፈሩት ሀተታ የሚከተለው ይገኝበታል። ንጉሠ ነገሥት በ፲፱፻ ዓ/ም የጀመራቸው በሽታ እየጸና ሔዶ በመጨረሻ ሰውነታቸው ዝሎ፣ አንደበታቸው ተዘግቶ እንደቆየ በታኅሣሥ ፫ ቀን ፲፱፻፮ ዓ/ም ከዚህ ዓለም በሞት ተለዩ። የሸዋ ንጉሥ በኋላም፣ የኢትዮጵያ ንጉሠ ነገሥት በነበሩበት ዘመን ሁሉ ክፉውን በክፉ ሳይሆን፣ ክፉውን በደግነት እየመለሱ ጥፋትን ሁሉ በትዕግሥት እያሸነፉ፣ አገር የሚሰፋበትን ልማት የሚዳብርበትን፣ ሕዝብ ዕረፍትና ሰላም የሚያገኝበትን ከማሰብና ከመፈጸም አልተቆጠቡም። የአውሮፓን ኃያል መንግሥት በጦር ሜዳ በማሸነፍ ኢትዮጵያን በዓለም እንድትደነቅ አድርገዋል። የዳግማዊ አፄ ምኒልክን ዜና ዕረፍት በወቅቱ ለመደበቅ ቢሞከርም ወሬው ካንዱ ወደሌላው እየተላለፈ ነገሩን የተረዳው ሁሉ፣ «እምዬ ጌታዬ፣ እምዬ አባቴ» እያለ በየቤቱ ያለቅስ ነበር። ከአልቃሾቹ አንዱ፣ «ፈረስ በቅሎ ስጠኝ ብዬ አለምንህም አምና ነበር እንጂ ዘንድሮ የለህም፤» አለ ይባላል። በንጉሠ ነገሥቱም ሞት ዋናዎቹ ሐዘንተኞች ባለቤታቸው እቴጌ ጣይቱ፣ ልጃቸው ወይዘሮ ዘውዲቱና ብዙ መኳንንት አሉ። በልቅሶውም ጊዜ እቴጌ ጣይቱ፣ ‹‹ነጋሪት ማስመታት፣ እምቢልታ ማስነፋት ነበረ ሥራችን፣ ሰው መሆን አይቀርም ደረሰ ተራችን›› ብለው ገጠሙ ይባላል። ከልጅ ኢያሱ ቀጥለው ንግሥተ ነገሥታት ዘውዲቱ ወለቱ ለምኒልክ ተብለው የነገሡት ልጃቸው ወይዘሮ ዘውዲቱ የሚከተለውን ሙሾ አወረዱ። ሙሾውም በ«ዐፄ ምኒልክና የኢትዮጵያ አንድነት» መጽሐፍ ላይ እንዲህ ተከትቧል «እልፍ ነፍጥ በኋላው፣ እልፍ ነፍጥ በፊት፣ ባለወርቅ መጣብር አያሌው ፈረስ፣ ይመስለኝ ነበረ ይኼ የማይፈርስ። ሠላሳ ሦስት ዘመን የበላንበቱ የጠጣንበቱ፣ የትሣሥ ባታ ለት ተፈታ ወይ ቤቱ። ብትታመም ልጅህ እጅግ ጨነቀኝ፣ ብትሞትስ አልሞትም እኔ ብልጥ ነኝ። ወልደውኛል እንጂ እኔ አልወለድሁዎ፣ አንዠቴን ተብትበው ምነው መሔድዎ። አሳዳጊ አላንተ አላውቅም እናት፣ ምነዋ ሞግዚቴ እንዲህ ያል ክዳት። ቀድሞ የምናየው የለመድነው ቀርቶ፣ እንግዳ ሞት አየሁ ካባቴ ቤት ገብቶ። እጅግ አዝኛለሁ አላቅሽኝ አገሬ፣ የሁሉ አባት ሞቶ ተጐዳችሁ ዛሬ። ትንሽ ትልቅ አይል ለሁሉ መስጠት፣ ከጧት እስከ ማታ ያለመሰልቸት። ድርቅ ሆኗል አሉ ዘንድሮ አገራችሁ፣ ዝናሙ ሲጠፋ ምነው ዝም አላችሁ። አሻግሬ ሳየው እንዲያ በሰው ላይ መከራም እንደሰው ይለመዳል ወይ።» ድምፅ ሰነድ የዳግማዊ ዓፄ ምኒልክ ድምፅ መልዕክት ወደ ንግሥት ቪክቶሪያ ዋቢ መፃሕፍት አፈወርቅ ገብረኢየሱስ፣ “ዳግማዊ አጤ ምኒልክ” (፲፱፻፩ ዓ/ም) ኅሩይ ወልደ ሥላሴ (ብላቴን ጌታ)፣ “የኢትዮጵያ ታሪክ፦ ከንግሥት ሳባ እስከ ታላቁ የአድዋ ድል”፣ (፲፱፻፺፱ ዓ/ም) ዘውዴ ረታ "ተፈሪ መኮንን - ረዥሙ የሥልጣን ጉዞ" (፲፱፻፺፱ ዓ/ም) ጳውሎስ ኞኞ ፣ “አጤ ምኒልክ” (፲፱፻፹፬ ዓ/ም) ተክለጻድቅ መኩርያ "ዐፄ ምኒልክና የኢትዮጵያ አንድነት" አጼ ምኒልክ

22200

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B6%E1%88%AE%E1%8A%95%20%E1%88%B2%E1%8B%AB%E1%89%B3%E1%88%8D%E1%88%8F%E1%89%B5%20%E1%8D%8E%E1%89%B6%20%E1%8A%A0%E1%8A%90%E1%88%B7%E1%89%B5

ዶሮን ሲያታልሏት ፎቶ አነሷት

ዶሮን ሲያታልሏት ፎቶ አነሷት የአማርኛ ምሳሌ ነው። ዶሮን ሲያታልሏት ፎቶ አነሷት የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

21778

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AB%E1%8A%95%E1%89%A0%E1%88%B3%20%E1%88%8D%E1%88%98%E1%8A%93%20%E1%8C%8B%E1%88%9B%20%E1%8B%AD%E1%8B%9E%20%E1%8B%A8%E1%89%84%E1%88%B5%20%E1%88%8D%E1%88%98%E1%8A%93%20%E1%8A%A0%E1%8A%93%E1%8B%9E

ያንበሳ ልመና ጋማ ይዞ የቄስ ልመና አናዞ

ያንበሳ ልመና ጋማ ይዞ የቄስ ልመና አናዞ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያንበሳ ልመና ጋማ ይዞ የቄስ ልመና አናዞ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

22168

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B6%E1%88%AE%20%E1%89%A0%E1%88%8D%E1%8C%85%E1%8B%8B%20%E1%8A%A0%E1%8A%95%E1%8C%80%E1%89%B5%20%E1%89%B5%E1%8C%AB%E1%8B%88%E1%89%B3%E1%88%88%E1%89%BD

ዶሮ በልጅዋ አንጀት ትጫወታለች

ዶሮ በልጅዋ አንጀት ትጫወታለች የአማርኛ ምሳሌ ነው። ዶሮ በልጅዋ አንጀት ትጫወታለች የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

22013

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B2%E1%8B%AB%E1%89%86%E1%8A%95%20%E1%88%B2%E1%8C%A0%E1%8C%8D%E1%89%A5%20%E1%89%A0%E1%8C%A7%E1%8D%8D%20%E1%8B%AD%E1%88%9B%E1%89%B3%E1%88%8D%20%E1%8B%88%E1%8B%AD%E1%8D%88%E1%8A%95%20%E1%88%B2%E1%89%A6%E1%88%AD%E1%89%85%20%E1%8B%B5%E1%8A%95%E1%89%A0%E1%88%AD%20%E1%8B%AB%E1%8D%88%E1%88%AD%E1%88%B3%E1%88%8D

ዲያቆን ሲጠግብ በጧፍ ይማታል ወይፈን ሲቦርቅ ድንበር ያፈርሳል

ዲያቆን ሲጠግብ በጧፍ ይማታል ወይፈን ሲቦርቅ ድንበር ያፈርሳል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ዲያቆን ሲጠግብ በጧፍ ይማታል ወይፈን ሲቦርቅ ድንበር ያፈርሳል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

21664

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AB%E1%88%8D%E1%89%B0%E1%8D%88%E1%89%B0%E1%8A%90%20%E1%8B%88%E1%8B%B3%E1%8C%85%20%E1%8B%AB%E1%88%8D%E1%89%B0%E1%89%B0%E1%8A%AE%E1%88%B0%20%E1%88%B8%E1%8A%AD%E1%88%8B

ያልተፈተነ ወዳጅ ያልተተኮሰ ሸክላ

ያልተፈተነ ወዳጅ ያልተተኮሰ ሸክላ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተፈተነ ወዳጅ ያልተተኮሰ ሸክላ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

35758

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A0%E1%88%AD%20%E1%8A%A4%E1%88%8D%20%E1%88%B2%20%E1%8B%91%E1%8B%B0%E1%89%B5

አር ኤል ሲ ዑደት

አር ኤል ሲ (አልሲ) ዑደት እሚባለው እንቅፋት (ሬዚዝስተር)ን፣ አቃቤን(ካፓሲተር) እና እቃቤን(ኢንዳክተር) ያቀፈ የኤሌክትሪክ ዑደትን ነው። እኒህ የኤሌክትሪክ አባላቶች በትይዩ ወይንም በቅጥልጥል ተያይዘው ሊገኙ ይችላሉ። ይህ ዑደት እጅግ ብዙ ጥቅም ያለውና በብዙ የኤሌክትሮኒክ ቁሳቁሶች ውስጥ ሰርጾ የሚገኝ ነው። አንድ የአልሲ ዑደት በርሱ ትይዩ የሆነ ድግግም (ፍሪኪዮንሲ) ያለው መልዕክት (ሲግናል) ሲያጋጥመው ከርሱ ጋር አብሮ ስለሚከንፍ፣ በራዲዮን ውስጥ ጣቢያ ለመቀየር ያገልገላል። እንዲሁም ዥዋዥዌ የሚጫወቱ የኤሌክትሪክ ዑደቶችን ለመፍጠር በጣም ጠቃሚ ነው። በተረፈ የአልሲ ዑደት የተለያየ ክፍሎች በውስጣቸው ለሚያልፍ ድግግም ኤሌክትሪክ የተለያየ ጸባይ ያሳያሉ። ለምሳሌ ኢንዳክተር ከፍተኛ ድግግም ሞገዶችን አሳልፎ ዝቅተኛ ድግግም ሞገዶችን ሲገድል፣ ካፓሲተር በተራው ከፍተኛ ሞገዶችን ገድሎ ዝቅተኞችን ያሳልፋል። ስለሆነም በቴፕ ስፒከር ውስጥ ጎርናና ድምጽን ወይንም የቀጠነ ድምጽን ለመምረጥ ያገለግላል። ቅጥልጥል አልሲ ዑደት ይህን ዑደት የሚገዛው የለውጥ እኩልዮሽ ከየኪርኮች ቮልቴጅ ህግ በመነሳት ማግኘት ይቻላል። ይሄውም እያንዳንዳቸውን ቮልቴጆች ተክተን ስናስቀምጣቸውና፣ አልፎም ስናወዳድራቸው የሚከተለውን እኩልዮሽ ይሰጡናል፦ ይህን እንግዲህ ከሁለተኛ ደረጃ የውድድር እኩልዮሽ ጋር ተመሳሳይነት አለው። ስለሆነም ከሁለተኛ ደርጃ ውድድር እኩልዮሽ አጠቃላይ ጠባያዊ ቀመር ጋር እንዲህ ማመሳስል ይቻላል፦ እዚህ ላይ እና በማዕዘናዊ ድግግሞሽ መስፈርት ነው የተመጡት። -- ኔፐር ድግግሞሽ ተብሎ ሲታወቅ የሚለካውም በዑደቱ ውስጥ የሚፈጠረው ዥዋዥዌ የሚቀንስበትን መጠን ነው። -- በሌላ ጠራር ዲኬይ ፍሪኩዌንሲም ይባላል። በአንጻሩ ያልተጫነ አብሮ የመክነፍ ድግግም (አንጉላር ሬዞናንስ ፍሪኮንሲ) ይባላል። የሚለካውም፣ በዑደቱ ውስጥ ሬዚዝተር (እንቅፋት) ባይኖር ዑደቱ የሚጫወተን የተፈጥሮ ዥዋዥዌ መጠን ነው። አንድ ሰው የራዲዮ ጣቢያ ሲፈልግ፣ ይህን ፍሪኮንሲ በመቀያየር ራዲዮው ከራዲዮ ጣቢያ ጋር አብሮ እንዲከንፍ በማድረግ ነው። ለተቀጣጣል አልሲ ዑደት፣ ከላይ የተጠቀሱትን ሁለት ዕኩልዮሾች በማመሳሰል፣ የመበስበስ (ኔፐር) ድግግሞሹ መጠን እንዲህ ይቀመራል፦ ከፍተኛ አልፋ ያለው ዑደት በቶሎ ይሞታል፣በአንጻሩ ዝቅተኛ አልፋ ያለው ለብዙ ጊዜ ዥዋዥዌ ይጫዎታል። ሌላው ጠቃሚ ቀመር ፋክተር ሲሰኝ ከላይ እንደተገኙት ቀመሮች ከአጠቃላይ ሁለተኛ ደረጃ የውድድር እኩልዮሽ ይመነጫል። ) ኪው ፋክተር ኪው ፋክተር ወይንም ኳሊቲ ፋክተር፣ አብረው የሚከንፉ ነገሮችን ለመለካትና ለማወዳደር በጣም ጠቃሚ የሆነ ስሌት ነው። በሚገርም ሁኔታም ብዙ ትርጓሜ አለው፣ እንዲሁም በብዙ አይነት መንገድ ሊቀመር ይችላል። ኪው ፋክተር፣ በአንድ ዑደት ውስጥ የሚገኝ የተጠራቀመ ከፍተኛ አቅም ሲካፈል በአብሮ መክነፍ ጊዜ ለሚጠፋው የእያንዳንዱ ድግግም አቅም ጋር እኩል ነው። ስለሆነም ትልቅ ኪው ያላቸው ዑደቶች በቶሎ የማይረግቡ ዥዋዥዎች ሲሆኑ፣ ትንሽ ኪው ያላቸው ደግሞ የረገቡና አቅማቸውን ይሚያባክኑ ናችው። ኪው ፋክተር፡ እንዲሁ ከላይ ከተሰጠው የውድድር እኩልዮሽ አንጻር እንዲህ ሊሰላ ይችላል፦ ትርጓሜውም፣ የአንድ ዑደት አብሮ የመክነፍ ድግግም ለዥዋዥዌ የመበስበስ ፍጥነት ሲካፈል ማለት ነው። ስለሆነም ትልቅ ሲሆን ዑደቱ ዥዋዥዌ ያካሂዳል። ትንሽ ሲሆን ደግሞ በቶሎ ይከስማል። ስለዚህ ዑደቱ ረግቧል ይባላል። በመሃል ሲሆን አንድ ጊዜ ዥው ይልና ይከስማል። ኪው ፋክተር ሌላም ትርጓሜ አለው፣ ይሄውም ከባንድ ስፋት ጋር ይገናኛል፦ አንስተኛ ያላቸው ዑደቶች ሰፊ ባንድ ሲኖራቸው፣ ትልቅ ያላቸው ባንጻሩ ባንዳቸው ጠባብ ነው። ስለሆነም ኪው ፋክተር የአንድ ኤሌክትሮኒክስ የመምረጥ ብቃቱ ጋር ቀጥተኛ ዝምድና አለው። በሌላ ጎን፣ አንድ ያልረገበ ዑደት፣ ዥዋዥዌ ሲጫዎት ከከፍተኛ መጠኑ እስከ 4% ድረስ የሚርገበገብበትን ብዛት ይለካል። በሌላ አነጋግር ከደወል ፍሪኮንሲ ጋር ይገናኛል ማለት ነው። ከላይ የተቀመጡትን ቀመሮች በመጠቀም የባንድ ስፋት እንዲህ ይሰላል የአልሲ ዑደት አላፊ ውጤት የአልሲ ዑደት አጠቃላይ አላፊ ባህርይ ከሚከተለው የውድድር እኩልዮሽ ይፈልቃል፡ የዚህ ኳድራቲክ እኩልዮሽ ሲፈታ የሚከተሉትን ዋጋዎች ይሰጣል፦ ከዚህ ተነስተን፣ የኡደቱን አጠቃላይ አላፊ ጠባይ በሚከተለው እኩልዮሽ መፍታት እንችላለን፡ ይህ እኩልዮሽ እንደ አልፋ (የመዳከም ፍጥነት) እና እንደ ኦሜጋ (የአብሮ መክነፍ ፍጥነት) ዋጋ 3 የተለያዩ ውጤቶችን ይሰጠናል። እነርሱም፣ በጣም የረገበ፣ መካከል የረገበ፣ እና በትንሹ የረገበ ናቸው። በጣም የረገበ ውጤት በጣም የረገበ ውጤት እምንለው የዑደቱ አላፊ የኤሌክትሪክ ጅረት ዥዋዥዌ ሳይጫወት የሆነ ዋጋ ላይ ከደረሰ በኋላ በዚያ ሲረጋ ነው። ይህን ለማድረግ ከሚከተሉት አንዱ ዕውነት መሆን ግድ ነው። በትንሹ የረገበ ውጤት በትንሹ የረገበ ውጤት እምንለው የዑደቱ አላፊ የኤሌክትሪክ ጅረት ጊዜ ዥዋዥዌ ከተጫወተ በኋላ ወደ አንድ ዋጋ እየረጋ ሲሄድ ነው። ይህን ለማድረግ ከሚከተሉት አንዱ ዕውነት መሆን ግድ ነው። ከላይ የተጠቀሰው የኤሌክትሪክ ጅረት ቀመር በትሪጎኖሜትሪ ህግጋት ሲሰላ የሚከተለውን የተጨመቀ ቀመር ይሰጠናል፦ ይህ ቀመር እሚያሳየው በትንሹ የረገበ ዑደት፣ እየተዳከመ የሚሄድ ጅዋጅዌ እንደሚጫዎት ነው። . የተዳከመው ዥዋዥዌ ድግግሞሽ እንዲህ ይሰላል ነው። የዥዋዥዌው መጠን የሚደክምበት ፍጥነት ሲሆን በ የተቀመረው ንሴት አጠቃላይ ዥዋዥዌው የሚከናወንብበትን ኤንቨሎፕ ያሰላል። የድግግሞሽ መጠን ቀመር ከአልፋና ከኦሜጋ-ኦ እንዲህ ይሰላል ይሄ እንግዲህ የረገበው ዑደት አብሮ-የመክነፍ ድግግም ይባላል። ወይንም የረገበ ዑደት ተፈጥሯዊ ድግግም ይባላል። ከውጭ ሆኖ ይህን ዑደት እሚገፋ ኅይል ከሌለ ዑደቱ የሚርገበገብበት ፍሪኮንሲ መጠን ነው። በአንጻሩ የአብሮ መክነፍ ድግግም (ያልረገበ ድግግም), , ከዚህ ይለያል። በመጀመሪያ ደረጃ አልሲ ዑደቱ ምንም ሬዚስተር ባይኖረው የሚርገበገብበት ድግግም ሲሆን፣ ኋላ ደግሞ፣ ምንም እንኳ ዑደቱ ውስጥ ሬዚስተር ቢገባም፣ አጠቃላይ ዑደቱን ከውጭ ሆኖ አብሮ ለማክነፍ የሚያገለግል ድግግም ነው። ማለት አንድ የተሰጠን አልሲ ዑደት ከዉጭ በሚፈልቅ ቮልቴጅ ለማክነፍ ቢፈለግ የውጭው ኃይል በ ፍሪኮንሲ ነው መርገብገብ ያለበት። መካከል የረገበ ውጤት መካከል የረገበ ውጤት እምንለው የዑደቱ አላፊ የኤሌክትሪክ ጅረት ምንም ዥዋዥዌ ሳይጭወት ቶሎ ተዳክሞ የረጋ ዋጋ የሚደርስበትን ሁኔታ ነው። ይህን ለማድረግ ከሚከተሉት አንዱ ዕውነት መሆን ግድ ነው። ትይዩ አልሲ ዑደት ተጨማሪ ንባቦች (እንግሊዝኛ) ኤሌክትሪክ ዑደት

13149

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B0%E1%89%A5%E1%89%B0%E1%88%AB

ደብተራ

ደብተራ ማለት ድንኳን ማለት ነው፤ አንድም ካህንን አገልጋይ መዘመር አንድም በእውቀቱ ከፍ ያለ ሊቅ ማለት ነው። ●የደብተራ ትርጓሜ በመዛግበተ ቃላት ወጥበባት ደስታ ተክለ ወልድ በመዝገበ ቃላቸው፡- ‹‹ደብተራ – ድንኳን፡፡ ደበተረ – ደብተር ዘረጋ፣ ጻፈ፣ ከተበ ፡፡ ተደበተረ – ተዘረጋ፡፡ ደብተራ – የድንኳን ስም፡፡ ደብተራ – ዜማ. ቅኔ፣ ሳታት (ሰዓታት) የሚያውቅ፣ በደብተራ (በድንኳን) ውስጥ የሚመራ፣ የሚቀኝ፣ የሚዘምር፣ መንፈሳዊ አገልጋይ፣ ካህን፣ አወዳሽ ሳታት ቋሚ፡፡ ደብቴ – ከፊለ ስም ወይም ቁልምጫ፣ የደብተራ ወገን፣ የኔ ደብተራ ማለት ነው፡፡›› ይሉናል፡፡ ● #ግእዙም፡- ‹‹ደብተረ› ማለትን በአወራረዱ ሕግ በተንበለ ቤት አስገብቶ ሲያበቃ ‹‹ተከለ›› ሲል ይተረጕምና ለድንኳን ይሰጠዋል፡፡ ግእዝ ድንኳን ለሚለው ቃል ከደብተራ በተጨማሪ ኀይመትና ደበና ማለትን ይጠቀማል፡፡ ደበና የንጉሥ ድንኳን የሚጠራበት ስም ነው፡፡ ደበናንሳ (ባለእጅ) የሚለው ቃል ከዚህ ስም ጋራ ስለመያያዝ አለመያያዙ አላውቅም! ●የፕ/ር ሥርግው አማርኛ የቤ/ክ መዝገበ ቃላት፡- ‹‹ደብተራ የቃሉ ቀጥተኛ ትርጕም ድንኳን ማለት ነው፡፡ ግን በቤተ ክርስቲያን ውስጥ በቅኔ ማኅሌት የያሬድን ዜማ የሚዘምር፣ የሚመረግድ እንዲሁም ቅኔን የሚቀኝ ደብተራ ይባላል፡፡›› ብሎናል፡፡

50534

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%9B%E1%88%AD%E1%8B%AB%E1%88%9D%20%E1%89%85%E1%8B%B3%E1%88%B4%20%E1%8C%88%E1%8D%85%20%E1%8D%B2%E1%8D%AD

የማርያም ቅዳሴ ገፅ ፲፭

፻፲ ፤ አቤቱ ሞትህን ቅድስ ትሣኤህንም እንናገራለን ። ዕርገትህን ዳግመኛ መምጣትህን እናምናለን። ጌታችን አምላካችን ሆይ እንለምንሃለን ። እንማልድሃለን ። ፻፲፩ ፤ አቤቱ እንደዚያን ጊዜ ይህን ኅብስት (እማሬ) ባርከህ ቆርሰህ ስጥ (አንድ ጊዜ ኅብስቱን ይባርክ) አሜን ። ፻፲፪ ፤ አቤቱ እንደዚያን ጊዜ ይህን ጽዋ (እማሬ) ባርከህ አክብረህ ስጥ (አንድ ጊዜ ጽዋውን ይባርክ) ። ዳግመኛም አንድ ጊዜ በሁለቱም ላይ ይባርክ ። አሜን ። ፻፲፫ ፤ ይህንንም የኔን ማገልገል (ክህነት) አንጻ ምረጥ ውደድም ። አሜን ። ፻፲፬ ፤ በዚህ ምሥጢር እየተራዳኝ ከኔ ጋር ያለ ይህንን ካህን እርሱንም እኔንም ሥጋህን እንደ ገነዙት እንደ ዮሴፍና ኒቆዲሞስ አድርገን ። አሜን ። ፻፲፭ ፤ እንደ አገልጋይ ሥርዐት የሚያገለግል ይህንንም ዲያቆን ዳግመኛ ወደሚበልጥ ወደ እኛ ክህነት ሹመት ማዕረግ አድርሰው ጸጋንና ጽድቅን ባለሟልነትንም የተመላ አድርገው የሥላሴን አኗኗር በልዕልና አይቶ በመንፈስ ቅዱስ መውረድ ፈፅሞ እንዳደነቀ እንደ እስጢፋኖስ አድርገው ። አሜን ። ፻፲፮ ፤ በቅድስት ቤተ ክርስቲያን የተሰበሰቡትን ሕዝብህንም ከካህናቱና ከዲያቆናቱ ጋራ ከታናሹም ከታላቁም ጋራ ቅዱስ ምሥጢርህን ለመቀበል አብቃ ይቅር በል እንጂ አትፍረድ አሜን አቤቱ ማረን አቤቱ ራራልን አቤቱ ይቅር በለን ። ፻፲፯ ፤ አቤቱ ክርስቶስ ማረን ፫ ጊዜ ። ፻፲፰ ፤ በፍፁም ልብ አምላካችንን እግዚአብሔርን እንለምነው ያማረ የመንፈስ ቅዱስ አንድነትን ይሰጠን ዘንድ ። ፻፲፱ ፤ በፊት እንደነበረ ለዘላለሙ ለልጅ ልጅ ይኖራል ። ፻፳ ፤ (በዚህ ጊዜ በጣቱ ጠምቆ በደሙ ስጋውን ይቅባ) ከርሱ ለሚቀበሉ ሰዎች ሁሉ ለዘላለም ሕይወት ይሆናቸው ዘንድ አንድ አድርገህ ስጣቸው ። ፻፳፩ ፤ የአንተ በሚሆን በመንፈስ ቅዱስ አንድ እንሆን ዘንድ መሆንን ስጠን ። በዚህም ጵርስፎራ (በሥጋ በደሙ) አድነን ለዓለሙ ሁሉ በምትሆን በአንተ ለዘላለሙ ሕያዋን እንሆን ዘንድ ። ፻፳፪ ፤ የእግዚአብሔር ስሙ ምስጉን ነው በእግዚአብሔር ስም የሚመጣውም ምስጉን ነው የጌትነቱም ስም ይመስገን ። ይሁን ። ይሁን ። የተመሰገነ ይሁን ። ፻፳፫ ፤ የመንፈስ ቅዱስ ፀጋ ላክልን ። ←ወደ ገፅ ፲፬ ወደ ገፅ ፲፮→

21099

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%9A%E1%8A%AD%E1%8B%B5%20%E1%88%B0%E1%8B%8D%20%E1%8A%A0%E1%8B%B0%E1%88%AB%20%E1%89%A2%E1%8B%AB%E1%88%B5%E1%89%80%E1%88%9D%E1%8C%A1%E1%89%B5%20%E1%8A%A5%E1%8C%85%20%E1%8B%AD%E1%8A%90%E1%88%B3%E1%88%8D

የሚክድ ሰው አደራ ቢያስቀምጡት እጅ ይነሳል

የሚክድ ሰው አደራ ቢያስቀምጡት እጅ ይነሳል የአማርኛ ምሳሌ ነው። የሚክድ ሰው አደራ ቢያስቀምጡት እጅ ይነሳል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ