Datasets:

skML

/

UGmono

like 0

Follow

sparkastML 1

شىنجاڭدىن ئىچكىرى ئۆلكىلەرگە قاتنايدىغان بەزى پويىزلارنىڭ بېلىتى ئىككى سائەتتە سېتىلىپ بولدىچاغانلىق يولۇچى توشۇشنىڭ تۇنجى كۈنى ھېسابلانغان 1فېۋرالنىڭ پويىز بېلىتىنى سېتىش خىزمىتى 3يانۋار رەسمىي باشلاندى. مۇخبىرنىڭ جۇڭگو تۆمۈريول ئابۇنىچىلار مۇلازىمەت مەركىزى 12306 تور بېكىتىدىن ئىگىلىشىچە، ئۈرۈمچىدىن ئىچكىرى ئۆلكىلەردىكى چوڭ شەھەرلەرگە قاتنايدىغان پويىزلارنىڭ بېلىتى ئىككى سائەتتىلا سېتىلىپ بولغان.ھازىر پۈتۈن مەملىكەت بويىچە تۆمۈريول پويىز بېلىتىنى ئىنتېرنېت تورى ۋە تېلېفوندا ئالدىن سېتىۋېلىش ۋاقتى 30 كۈن بولۇپ، شۇنىڭغا قارىتا يولۇچىلار 1فېۋرالدىكى چاغانلىق يولۇچى توشۇشنىڭ تۇنجى كۈنىدىكى پويىز بېلىتىنى 3يانۋار سېتىۋالغان. ئورۇنلاشتۇرۇشقا ئاساسەن، ئۈرۈمچى ۋوگزالى ۋە ئۈرۈمچى جەنۇبىي ۋوگزالىدا ئىنتېرنېت تورى ۋە تېلېفوندا بېلەت زاكاز قىلىپ سېتىش ئەتىگەن سائەت 8:30 دا، شىنجاڭنىڭ ئىچىدىكى باشقا ۋوگزاللاردا 9:00 دىن باشلىنىدىكەن.چاغانلىق يولۇچى توشۇشنىڭ تۇنجى كۈنىدىكى پويىز بېلىتىنى ئالدىن سېتىش ئەھۋالىدىن قارىغاندا، شىنجاڭدىن ئىچكىرى ئۆلكىلەرگە قاتنايدىغان پويىزلارنىڭ مۇساپىسى ئۇزۇن، ۋاقتى ئۇزۇن بولۇپ، يولۇچىلار كارىۋاتلىق پويىز بېلىتىگگ بەكرەك ئېھتىياجلىق ئىكەن. شىنجاڭنىڭ ئىچىدە قاتنايدىغان پويىزنىڭ بېلىتى ئاساسەن تولۇق بولۇپ، بىر ھەپتە بۇرۇن زاكاز قىلسىلا ئالغىلى بولىدىكەن.

ۇزاق ءومىر ءسۇرۋدىڭ ءۇش سىرىحالىق تورابىجاڭا حابارلارالتايدا قالىڭ قار جاۋىپ، ءىشىنارا جولداردا قاردىڭ قالىڭدىعى 30 سانتيمەترگە جەتتى ا ق ش بىرىككەن اگەنتتىگى 2015 جىلعى جىلدىق قوعامدىق قارىم قاتىناس جونىندەگى حابارداعى ەڭ جاقسى قارسى الۋعا يە بولعان فوتولاردى جاريالادى شاڭحاي كەدەنى ەكسپورت ەتىلەتىن جالعان 3 ماسكىدەن 120 داناسىن انىقتادى سۋرەتتى حابار وبلىستىق مۇراجاي كەلەر جىلى جاڭا ورىنعا كوشىرىلمەك ب م ۇ استىق جانە اۋىل شارۋاشىلىق ۇيىمىنىڭ ءمانساپتىسى: جۇڭگو وڭتۇستىك پەن وڭتۇستىكتىڭ سەلبەستىگى ارقىلى دامۋ ۇستىندەگى ەلدەردىڭ استىق حاۋىپسىزدىگى ءۇشىن ەسەلى ۇلەس قوستى ۇلى بريتانيانىڭ تەرىستىك رايونىندا تاسقىن جۇرىپ سان مىڭداعان وتباسىندا ەلەكتىر توقتادى ا ق ش قاۋىم پالاتاسى كەڭەس جوباسىن ماقۇلدادى بيرما فەدەراتسيالىق پارلامەنتى سوعىس توقتاتۋ كەلىسىمىن ماقۇلدادى ايەل شوفەر مايشۇمەگىن اعات باسىپ، اۆتوموبيل جەر استى جولىنىڭ اۋىزىنا كەپتەلىپ قالدى تۇركيا يراق شەكاراسىنداعى ارمياسىن شەگىندىرگەن جوق فرانسيادا عيماراتتارعا ساۋلە ءتۇسىرۋ ارقىلى كەسكىن قويىپ، لاڭكەستىك شابۋىلداۋ ۋاقيعاسىندا قازا بولعاندارعا ازا ءبىلدىردى قىراۋلى قىستىڭ كوركىن اي كۇيتۇن قالالىق ءتارتىپ تەكسەرۋ كوميتەتى پارتيالى كادرلاردىڭ پاك، تارتىپشەڭ بولۋ ءتۇزىمى توپتاماسىنىڭ ەكىنشى كىتابىن تاراتتى ج ك پ ورتالىق كوميتەتى كەڭسە مەڭگەرمەسى، مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ كەڭسە مەڭگەرمەسى قازىنالىق باقىلاۋ ءتۇزىمى سىندى ءبىرقانشا ءىرى ماسەلەلەردىڭ سۇلباسىن كەمەلدەندىرۋ جونىندەگى پىكىرىن ءارى قاتىستى سايكەستى قۇجاتتاردى باسىپ تاراتتى رەسەيدىڭ اتىپ قۇلاتىلعان اسكەري ۇشاعىنىڭ قارا قوبديشاسى تابىلدى انحۇي ولكەلىك ارالاپ تەكسەرۋ گرۋپپاسى باستىعىنىڭ بۇرىنعى ورىنباسارى فاڭ كىيوۋدىڭ ۇستىنەن دەلو تۇرعىزىلىپ، تەكسەرۋ جۇرگىزىلدى 12 ميلليون اۆستراليا قىزىل شايانى كوشتى جاڭ چۇنشيان وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ اۋىل قالاشىقتارىندا قىزمەت ىستەپ جاتقان ىشكى ولكەلەردەگى جوعارى مەكتەپتەردىڭ تۇلەكتەرىمەن اڭگىمەلەسكەندە تاڭداۋدان اۋىتقىماي، اۋەلگى ماقساتتى ۇمىتپاي، وڭتۇستىك شينجياڭدا ارمانعا قانات قاعۋدى باسا دارىپتەدى وبلىسقا توتە قاراستى ورىنداردا مەملەكەتتىك نەگىزگى زاڭ كۇنى جەلىلەس قيمىلدارى ورىستەتىلدىۇزاق ءومىر ءسۇرۋدىڭ ءۇش سىرىسەكسەننىڭ سەڭگىرىنە شىعامىن دەسەڭىز، مىنا بەس ءتۇرلى ءىستى ەسىڭىزدە بەرىك ساقتاڭىز2015.12.08 14:44 كەلۋ قاينارى : حالىق تورابىكىرىسپە: اقاۋسىز ازىقتانۋ، بەلسەندى ارەكەتتەنۋ جانە تۇقىم قۋالاعان گەن ادامنىڭ ۇزاق ءومىر ءسۇرۋىنىڭ ءۇش نەگىزگى كەپىلى. الايدا، ۇزاق ءومىر ءۇسىرۋ ءۇشىن بۇل ۇشەۋى عانا جەتكىلىكتى بولمايدى. ۆيكيپەديا تورابىنا جاڭادان شىعارىلعان ماقالادا سەكسەننىڭ سەڭگىرىنە شىعۋ ءۇشىن ەسىڭىزگە بەرىك ساقتاۋعا تاتيتىن بەس ءىس ايتىلعان.1. وزگەلەرمەن ارالاس قۇرالاستىقتى ساقتاڭىزحارۆورد ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ 268 ەر ازاماتقا زەرتتەۋ جۇرگىزۋ ارقىلى، تۇرمىستا ادامدار ارا قارىم قاتىناس ەڭ ماڭىزدى دەگەن قورىتىندى شىعارعان. قارىم قاتىناس دەگەندە ، جۇيەدەن جۇبايلار اراسىنداعى، دوستار اراسىنداعى قارىم قاتىناس تا قامتىلادى. وزگەلەرمەن قارىم قاتىناستا بولۋ، وزگەلەرگە كومەكتەسۋدىڭ رولى دەنە شىنىقتىرۋدان دا ماڭىزدى. ازداپ شاراپ تۇتىناتىندار ونى اۋىزىنا المايتىندارعا قاراعاندا ۇزاق ءومىر سۇرەدى، مۇنىڭ سەبەبى، بۇگىنگى قوعامدا شاراپ كەيدە قوعامدىق قارىم قاتىناستىڭ دانەكەرى بولىپ سانالادى. ادامدار اراسىنداعى قارىم قاتىناس قانا ەمەس، كەيدە حايۋاناتتارعا دا مەيىرىن توگە ءجۇرۋدىڭ پايداسى زور، ەرمەك حايۋان باعۋ ادام دەنساۋلىعىن جاقسارتۋعا پايدالى، ەرمەك حايۋان باعاتىنداردىڭ جۇرەك اۋرۋى ۇستاعاننان كەيىن جان ساقتاپ قالۋ مولشەرى باسقا ناۋقاستارمەن سالىستىرعاندا 9 ەسە جوعارى بولادى.2. ومىرگە كۇلىمدەپ قاراڭىز، جاۋاپكەرشىلىكتى باستى ورىنعا قويىڭىز.ومىرگە دۇرىس پوزيتسيادا بولۋ ادام عۇمىرىن 7.5 جاس ۇزارتادى. ءجۇز جاساعان قارتتاردىڭ بويىنان اقجارقىن، ومىرگە ۇمىتپەن قارايتىن، باۋىرمالدىق قاسيەتتەردى كورە الامىز. مۇنان سىرت، ۇزاق ءومىر سۇرۋگە جەتەلەيتىن تاعى ءبىر تاماشا قاسيەت ــ جاۋاپكەرشىلىك. جاۋاپكەرشىلىك ءسابي كەزدەن اق ادامنىڭ عۇمىرىنا ىقپال ەتەتىن قاسيەت، ادام ەسەيگەندە دە بۇل قاسيەت ماڭىزدىلىعىن جويمايدى.3. قىزمەت بارىسىندا كوڭىلدى بولۋ.قىزمەتتىڭ ادام عۇمىرىنداعى ماڭىزدىلىعى ءسىزدىڭ ويلاعانىڭىزدان اسىپ تۇسەدى. زەرتتەۋ ناتيجەسى قىزمەتتى بەلسەندىلىكپەن، قۇلشىنا ىستەيتىندەردىڭ ۇزاق ءومىر سۇرەتىندىگىن دالەلدەگەن. مۇمكىندىكتىڭ بارىنشا ۇناتاتىن قىزمەت ىستەگەن ءجون، ەگەر قىزمەتتەن جالىعاتىن پەيىلسىزدىك تۋىلسا، بۇل جۇرەك اۋرۋىنا شالدىعۋ حاۋپىن كۇشەيتەدى.4. كىشى گىرىم ادەتتەرگە دە جاي قاراماڭىز.ەزۋىڭىزدەن كۇلكى كەتپەسىن، ومىرگە ۇمىتپەن قاراڭىز، ۇيقىڭىزدى قاندىرىڭىز، ەلگە قارىزدار بولماڭىز، جۇرتقا جايدارى قاباق تانىتىپ، كوڭىلىڭىزدى كەڭگە سالىڭىز. مۇنان سىرت، جاستىق جالىنىن ساقتاۋ دا وتە ماڭىزدى. زەرتتەۋ ناتيجەلەرىنە قاراعاندا، سىرت بەينەسى جاس كورىنەتىن ادامدار ۇزاق ءومىر سۇرەدى.5. تۇرمىس ءتاسىلىن جاقسارتىپ تۇرىڭىز.ۇزاق عۇمىر سۇرۋگە پايدالى تۇرمىس ءتاسىلى دەگەنىمىز، تۇرمىستا كوڭىلدى ءجۇرۋ دەگەن تارماقپەن ۇقساستاۋ. تۇرمىسىڭىزدا ۇنەمى پايدالى ادەتتەرگە ءۇيىر بولىڭىز. ۇنەمى دەنساۋلىققا كوڭىل بولەتىن ادامدارمەن ارالاسىڭىز، ولارمەن بولعان ارالاستىق ءسىزدى تەمەكى تارتۋ مەن ىشىمدىككە بەرىلۋدەن اۋاشالايدى.

نەكەدەن اجىراسۋ دەلولارىنداعى رۋحاني تولەم ماسەلەسى جايلىبيكە مەن مىرزانىڭ ۇيلەنگەنىنە 13 جىل بولعان بولىپ، ارالارىندا 12 جاسقا كەلگەن ٴبىر پەرزەنتتەرى بار، جاقىن جىلداردان بەرى ەكى جاق قىزمەت سەبەبىنەن بولەك تۇرعان بولىپ، ٴبىر جولى بيكە وقىستان جۇبايىنىڭ كوڭىلدەسى بارىن ٴارى ولاردىڭ بىرنەشە جىلدان بەرى بىرگە تۇرىپ كەلە جاتقاندىعىن، ارالارىندا ەكى جاسار ٴبىر بالانىڭ دا بار ەكەندىگىن بايقايدى. بيكە حالىق سوت مەكەمەسىنە ارىز ۇسىنىپ، نەكەدەن اجىراسىپ، بالانىڭ باعىپ تاربيەلەۋ ۇقىعىن تالاپ ەتىپ، ورتاق مۇلىكتەردى ٴبولىسىپ الۋدى ورتاعا قويۋمەن بىرگە جۇبايىنان 100 مىڭ يۋان رۋحاني تولەم تالاپ ەتەدى.بيكەنىڭ بالا، مال مۇلىك تۋرالى تالاپتارى بۇل ماقالامىزدىڭ نەگىزگى ٴتۇيىنى بولماعاندىقتان بۇل تۋرالى توقتالمايمىز، قايتا قازىر قوعامىمىزدىڭ قاسىرەتى بولعان نەكە داۋ شارلارىنداعى رۋحاني تولەم جايلى ايالداۋدى ٴجون كوردىم. وندا بۇل ٴتۇيىن تۋرالى زاڭ نە دەيدى ەكەن، نازار سالايىق.1. نەكەدەن اجىراسقاندا رۋحاني تولەم تالاپ ەتۋگە بولا ما؟جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسى نەكە زاڭىنىڭ 46 تارماعىندا: تومەندەگى جاعدايلاردىڭ ٴبىرى كورىلىپ، نەكەدەن اجىراسۋعا تۋرا كەلگەندە، اعاتتىعى جوق جاقتىڭ تولەم تالاپ ەتۋ ۇقىعى بولادى:1 قوس نەكەلەنگەن بولسا.2 جۇبايى بولا تۇرىپ، باسقالارمەن ءبىر ۇيدە تۇرمىس كەشىرگەن بولسا.3 وتباسى زورلىقتى قيمىل قولدانعان بولسا.4 وتباسى مۇشەلەرىن قورلاپ، تاستاندى ەتكەن بولسا، دەپ بەلگىلەنگەن.بۇل دەلوداعى احۋال وسى بەلگىلەمەنىڭ 2 تارماقشاسىنا سايكەسەتىن بولىپ، بيكەنىڭ اعاتتىعى بولماعاندىقتان نەكەدەن اجىراسۋ بارىسىندا تولەم تالاپ ەتۋىنە بولادى. مۇنداعى تولەم رۋحاني تولەم مەن زاتتىق تولەمدى قامتيدى. الايدا ەكى جاق نەكەدەن اجىراستىرىلماعان جاعدايدا، ەكى جاقتىڭ نەكە بايلانىسى ساقتالىپ تۇرعان مەزگىلدە تولەم تالاپ ەتۋ تالابىن حالىق سوت مەكەمەسى قابىلدامايدى، تولەم تالاپ ەتۋدىڭ العى شارتى نەكەدەن اجىراسۋ تالابىن ورتاعا قويۋ بولىپ تابىلادى، باسقا تالاپتار وسى تالاپپەن بىرگە ورتاعا قويىلۋى كەرەك.

ەستاي بوجان 14 ناۋرىز, 2022 ساعات 08:55جاھاندىق ازىقتۇلىك قاۋىپسىزدىگى ۇلكەن قاتەردە قالدى. فوتو: رەسەي مەن ۋكراينا اراسىنداعى سوعىستىڭ الەمدەگى جاسايتىن ءتۇرلى كەرى اسەرلەرىنىڭ بار ەكەنى انىق. سونىڭ ىشىندە قازاقستاندى جانە الەم ەلدەرىن الاڭداتىپ وتىرعانى باستى ماسەلە ازىقتۇلىك قاۋىپسىزدىگى. رەسەي الەمدەگى ماڭىزدى استىق قويمالارىنىڭ ءبىرى سانالاتىن ۋكرايناعا شابۋىل جاسادى، بۇل جاھاندىق ازىقتۇلىك قاۋىپسىزدىگىنە ۇلكەن ىقپال ەتپەك. قازىر ازىقتۇلىك جەتكىزۋدىڭ جاھاندىق تىزبەگىنە وراسان زور قاۋىپ ءتوندى، بۇل الەم ەلدەرىندەگى ازىقتۇلىك باعاسىنىڭ وسۋىنە، ءتىپتى اۋىر بولعان جاعدايدا اشتىققا اپارىپ سوعۋى دا مۇمكىن.كەشە، ۋكرايناداعى سوعىستىڭ جاھاندىق ازىقتۇىلىك قاۋىپسىزدىگىنە جاسايتىن ىقپالى تۋرالى ارنايى ساراپتاما جاريالادى. وندا ۋكراينانىڭ ەۋروپا جانە وزگە دە ەلدەر مەن ايماقتار ءۇشىن ماڭىزدى استىق داقىلدارىن ەكسپورتتاۋشى ەل ەكەنىن ايتا كەلىپ، وندا بولىپ جاتقان سوعىس ازىقتۇلىك جەتكىزۋ تىزبەگىن بۇزىپ، باعالاردىڭ ءوسۋىن، ازىقتۇلىكتىڭ جەتىسپەۋشىلىگىن تۋدىرۋى مۇمكىن دەگەن بولجام ايتىلعان.جاھاندىق ازىقتۇلىك قاۋىپسىزدىگىنىڭ اۋىر سىنقاتەردە تۇرعانىن بۇۇدا ءوز ەسەپتەرى ارقىلى ەسكەرتتى. حالىقارالىق قاۋىمداستىق ەسەبىنشە، ۋكرايناداعى سوعىس جوسپارلانعان ەگىن شارۋاشىلىعىنا كەدەرگى كەلتىرىپ، ناتيجەسىندە قازىردىڭ وزىندە رەكورتتىق ازىقتۇلىك باعاسى 22 پايىزعا ءوسىپ كەتكەن.ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنشە سوعىستىڭ ازىقتۇلىك قاۋىپسىزدىگىنە اسەر ەتۋ مەحانيزمى مىناداي: تاسىمالداۋ قۇنىنىڭ جوعارىلادى، ەنەرگيا باعاسى شارىقتادى، توتەنشە اۋا رايى جانە جۇمىس كۇشىنىڭ تاپشىلىعى قوسىلىپ ازىقتۇلىك ءوندىرىسى داعدارىستا قالدى. بۇل بۇكىل الەمدەگى تۇتىنۋشىلاردى الاڭداتىپ وتىر.الەمدەگى استىق قورى قاتارىنان بەسىنشى جىل ازايدى. ال، رەسەيدىڭ ۋكرايناعا شابۋىل جاساۋى باعانى ودان سايىن جوعارلاتتى. حالىقارالىق استىق كەڭەسىنىڭ ەسەبىنشە قازىر اشتىق قاۋپى سوڭعى بىرنەشە ون جىلداعى ەڭ جوعارى دەڭگەيدە تۇر.بۇۇ ەسەبىنشە قازىرگى جاھاندىق جاعدايدان العاندا الەمدە 45 ميلليون ادام تىكەلەي اشتىق قاۋپىنىڭ الدىندا تۇر. رەسەيدىڭ ۋكرايناعا باسىپ كىرۋى كەڭ تاراعان ازىقتۇلىك تاپشىلىعى قورقىنىشىن تۋدىرعاننان كەيىن، ۆەنگريا، يندونەزيا جانە ارگەنتينا سياقتى كەيبىر ەلدەر ازىقتۇلىك تاۋارلارىنىڭ ەكسپورتىنا بيدايدان جەۋگە جارامدى مايعا دەيىن ساۋدا كەدەرگىلەرىن ورناتىپ، ىشكى ازىقتۇلىكتىڭ جوعارى باعاسىن باسىپ، وزدەرىنىڭ ازىقتۇلىكپەن قامتاماسىز ەتۋدە. بۇل تيىسىنشە ەكىنشى ءبىر ەلگە، ەكىنشى ەلدىڭ ىشكى شەكتەۋ شارالارى ءۇشىنشى ءبىر ەلگە، ارى قاراي ءتورتىنشى، بەسىنشى ەلدەرگە دەيىن اسەر ەتىپ جاتىر.جۇت جەتى اعايىندى دەگەندەي، رەسەي مەن ۋكراينا سىندى استىق پەن وزگە شيكىزاتتىڭ نەگىزگى بازالارىندا سوعىس جەتكىزۋ تارماقتارىن بۇزىپ، ەكىنشىلىككە كەدەرگى كەلتىرىپ جاتسا، الەمدەگى بۇلارعا بالاما بولاتىن برازيليا سەكىلدى اۋىلشارۋاشىلىعى ەكسپورتىن نەگىز ەتكەن ەلدەردە قۇرعاقشىلىق سەكىلدى تابيعي سەبەپتەر دە جاھاندىق ازىقتۇلىك قاۋىپسىزدىگىنە قاتەر توندىرۋدە. وتكەن جىلعى قۇرعاقشىلىق كانادا مەن اقشتىڭ دا نەگىزگى اۋىلشارۋاشىلىق الاڭدارىنا ۇلكەن ىقپال ەتتى. ناتيجەدە اتالعان ەلدەردەگى استىق ءوندىرىسى جىلداعىدان الدە قايدا كەمىدى.بۇنىمەن قويماي، ازىقتۇلىك ءوندىرۋ قۇنى دا ايتارلىقتاي ءوستى. ەگىندىكتەردىڭ بارلىق تۇرلەرىنە تىڭايتقىشتاردىڭ نەگىزگى جاھاندىق جەتكىزۋشىسى رەسەي وسى ايدىڭ باسىندا وتاندىق تىڭايتقىش وندىرۋشىلەرىن ەكسپورتتى ازايتۋعا شاقىردى، بۇل تىڭايتقىش تاپشىلىعى تاعى ءبىر قاتەر رەتىندە بوي كورسەتەدى دەگەندى بىلدىرەدى. رەسەيدىڭ بۇل قادامى الەمدىك نارىقتاردى ودان سايىن قۇبىلمالى ەتەدى. تىڭايتقىشقا ەڭ تاۋەلدى ەل سانالاتىن برازيليا قازىردىڭ وزىندە تىڭايتقىشتاردى يمپورتتاۋدا قيىندىقتارعا تاپ بولدى. پۋتين تەك رەسەيدىڭ دوس ەلدەرىنە تىڭايتقىش بەرەتىنىن ايتىپ جاتىر.ال، حالقى ەڭ كوپ قىتاي مەن ءۇندىستاندا ازىقتۇلىك جەتكىزىلىمىنە قاتىستى الاڭداۋشىلىق ءتىپتى دە الاڭداتارلىق كۇيدە. قىتاي بيلىگى ازىقتۇلىك قاۋىپسىزدىگىنە باسا نازار اۋدارعاندىقتان، قىتايلىق ساتىپ الۋشىلار اقشتان جۇگەرى مەن سويا ساتىپ الۋعا اسىعۋدا. ءۇندىستان جەۋگە جارامدى مايدىڭ الەمدەگى ەڭ ءىرى يمپورتتاۋشىسى جانە تۇتىنۋشىلار تاعامدىق مايدىڭ جوعارى باعاسىنا وتە سەزىمتال. بۇل ەكى ەلدەگى ازىقتۇلىكتىڭ جەتىسپەۋشىلىگى الەمگە سونىڭ ىشىندە ورتا ازياعا ۇلكەن ىقپال ەتپەك.

قارعالى. شىعىن مۇعالىمنىڭ قالتاسىنان وتەلە مە؟نە دەيدى؟! 5875 0 پىكىر 27 شىلدە, 2015 ساعات 15:52قارعالى وزەنىنىڭ ارناسىنان شىعىپ، قاتتى تاسىعانى تۋرالى ەل ءىشى تەگىس قۇلاعدار بولسا كەرەك. وسى كۇندەرى 1758 ادام، 352 تەحنيكا تاسقىن سۋ شايعان جولدار مەن ۇيلەردى قالپىنا كەلتىرۋگە كىرىسكەن. بۇگىن ەرتەڭ الماتى وبلىسى مەن قاراعاندى وبلىسىنان ىشكى ىستەر مينيسترلىگىنە قاراستى ۇلتتىق گۆارديانىڭ 270 جاۋىنگەرى كەلەدى دەپ كۇتىلۋدە. جالپى، اپاتتىڭ سالدارىنان قيراعان نىسانداردى قالپىنا كەلتىرۋ، جوندەۋ جۇمىستارىنا تارتىلعان ادامداردىڭ اراسىندا ۆولونتەرلار، ياعني، ازاماتتىق بەلسەندىلىك تانتىپ، جاناشىرلىق كورسەتىپ، جانۇشىرىپ جۇرگەندەر وتە كوپ. ءتىپتى، قارشاداي بالالاردىڭ ءوزى سۋسىن تاسىپ، جول كورسەتىپ، شاماسى جەتەتىن ىسكە قولعابىس تيگىزۋدە. ولاردىڭ ەلگەزەكتىگى قازىر الەۋمەتتىك جەلىلەردە ۇلكەن اڭگىمەلەردىڭ وزەگىنە اينالىپ جاتىر. مىسالى، قارعالىنىڭ 12 جاسار تۇرعىنى دياس اۋباكىروۆ جايىندا تيمۋر نۇسىمبەكوۆ ءوزىنىڭ تەگى پاراقشاسىندا بىلاي دەيدى:قارعالىنىڭ 12 جاسار تۇرعىنى دياس. كىشكەنتاي باتىر. تاۋ قونجىعى. ول تەك سىرتقى بولماسىمەن عانا تيانشان قونجىعىنا ۇقساس ەمەس، ونىڭ كۇشى مەن ارەكەت ەتۋى، ءوسىپ كەلە جاتقان قونجىقتىڭ ەپتىلىگى مەن كۇشىنە تەڭ. بۇل بالا سەل جۇرگەننەن كەيىنگى بارلىق كۇندەردە قۇتقارۋشىلار، ەرىكتىلەر سونىمەن بىرگە اسكەريلەرمەن تەڭ دارەجەدە جۇمىس ىستەپ عانا قويماي، كەي ۋاقىتتا ولاردان دا باسىم ءتۇستى.سۋ تاسقىنى 456 ءۇيدى العان، ول ۇيلەردىڭ 9ى قۇلاعان، 44 كوشەنى سۋ باسقان، 32 كولىك تە تابيعات اپاتىنا ۇشىراپ، ىستەن شىققان. وسى شىعىنداردى قالپىنا كەلتىرۋ ءۇشىن ۇكىمەت تاراپىنان قارجات بولىنە مە؟ ارينە، ءبولىنۋى كەرەك. الايدا، ءبىزدىڭ رەداكتسيامىزعا قوڭىراۋ شالىپ، اتىءجونىن اتاماۋدى وتىنگەن بەيتانىستىڭ سوزىنە سەنسەك، الگى شىعىنداردى قالپىنا كەلتىرۋ ءۇشىن الماتى قالاسىنداعى مۇعالىمدەر مەن دارىگەرلەردىڭ ءبىر ايلىق جالاقاسى ۇستالاتىن كورىنەدى. ياعني، ارناسىنان تاسىپ اققان قارعالى وزەنى كەلتىرگەن شىعىندى دارىگەرلەر مەن مۇعالىمدەر قالتاسىمەن وتەمەك. بۇل قانشالىقتى راس ءسوز؟ ماسەلەنىڭ ءمانجايىن الداعى كۇندەرى انىقتاي تۇسەمىز.

نۇرسۇلتان نازارباەۆ پرەمەرمينيستر اسقار ءماميندى قابىلدادىەلباسى 07 ءساۋىر، 2020كەزدەسۋ بارىسىندا قازاقستاننىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى قابىلدانعان ءىسشارالاردىڭ ارقاسىندا كوروناۆيرۋس ينفەكتسياسىنىڭ تارالۋ قارقىنى تومەندەگەنىن ايتتى. بۇل تۋرالى تۇڭعىش پرەزيدەنتتىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى حابارلادى. مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىنىڭ ۇيلەسىمدى جۇمىسىن ەرەكشە اتاپ وتكىم كەلەدى. قيىن جاعدايدا قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى دا تيىمدىلىگىن كورسەتىپ وتىر. ۇكىمەت پەن جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندار دا بەلسەندى جۇمىس ىستەۋدە، دەدى نۇرسۇلتان نازارباەۆ.ەلباسى مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرمالارىن ساپالى جۇزەگە اسىرۋدىڭ ماڭىزدىلىعىنا توقتالدى. پرەزيدەنتتىڭ بارلىق باستامالارىن جەرگىلىكتى جەرلەردەگى حالىققا جەتكىزۋ ماڭىزدى. مەن بۇل ماسەلەگە اكىمدەرمەن تەلەفون ارقىلى بولعان اڭگىمە بارىسىندا دا توقتالعان ەدىم، دەدى قازاقستاننىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى.سونداياق نۇرسۇلتان نازارباەۆ قازىرگى جاعدايدا ەكونوميكالىق قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋ قاجەتتىلىگىنە نازار اۋداردى. الەمدەگى ەكونوميكالىق احۋال كۇردەلى. بىراق ءبىرىنشى توقساننىڭ قورىتىندىسى بويىنشا ەلىمىزدىڭ كورسەتكىشتەرى جامان ەمەس. الايدا كارانتيننىڭ سالدارى ەكونوميكالىق كورسەتكىشتەرگە ءالى تولىق اسەر ەتە قويماعانىن ەسكەرۋىمىز كەرەك. وسى ورايدا شاعىن جانە ورتا بيزنەستى قولداۋ، حالىقتى ازىقت ۇلىكپەن قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەسى ماڭىزدى. قازىر داعدارىستان كەيىنگى كەزەڭدە نە ىستەيتىنىمىزدى ويلاستىرعانىمىز ءجون. ەكونوميكا تومەندەپ، 2008 جىلعى داعدارىستىڭ سالدارىنان دا اۋىر بولۋى مۇمكىن، دەدى ەلباسى.نۇرسۇلتان نازارباەۆ وتاندىق ەكونوميكانى قولداۋ ءۇشىن ۇلتتىق قور مەن ۇكىمەت قورىنان 10 ميلليارد دوللاردىڭ ۋاقىتىندا ءبولىنىپ جاتقاندىعىن اتاپ ءوتتى.ءوز كەزەگىندە پرەمەرمينيستر قازاقستاننىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتىنە ەل اۋماعىندا كوروناۆيرۋس ينفەكتسياسىنىڭ تارالۋىنىڭ الدىن الۋ جانە الەۋمەتتىكەكونوميكالىق تۇراقتىلىقتى قامتاماسىز ەتۋ بويىنشا قابىلدانىپ جاتقان شارالار جونىندە اقپارات بەردى.كەزدەسۋ سوڭىندا نۇرسۇلتان نازارباەۆ ەكونوميكانىڭ شيكىزاتتىق ەمەس سەكتورلارىن دامىتۋعا باعىتتالعان باعدارلامالاردى ىسكە اسىرۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن اتاپ ءوتتى.ءبىز بۇدان دا زور سىناقتاردى وتكەرگەنبىز. بۇل اۋىرتپالىقتى دا ەڭسەرەمىز. ەڭ باستىسى ەل بىرلىگى مەن سابىرلىعى. مەنىڭ ويىمشا ۇكىمەت ءتيىمدى جۇمىس اتقارىپ جاتىر. ەرتەڭ مەنىڭ قازاقستان حالقىنا ۇندەۋ جاساعان ماقالام جاريالانادى. قازىر بۇكىل الەم قيىن كۇي كەشۋدە. دەرتتىڭ تارالۋ قاۋپى ءالى سەيىلمەي تۇر. سوندىقتان بارشامىز ءبىربىرىمىزگە دەگەن سىيلاستىقتى ساقتاي وتىرىپ، تاباندىلىق پەن توزىمدىلىك تانىتۋىمىز كەرەك، دەدى ەلباسى.

قازاقستاندا زەينەتاقى مەن جالاقى وسەدى1949 5 پىكىر 3 قاڭتار, 2019 ساعات 10:17قازاقستاندا 1 قاڭتاردان باستاپ زەينەتاقى مەن ورتاشا جالاقى وسەدى. بۇل تۋرالى پرەمەرءمينيستردىڭ سايتى قازاقستان پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ بىلتىرعى جولداۋىنداعى تاپسىرماسىنا سىلتەمە جاساپ حابارلايدى.ەندى ەلدەگى ەڭ تومەنگى جالاقى 42500 تەڭگە بۇرىن 28 مىڭ تەڭگە بولادى. مەملەكەتتىك مەكەمەلەر مەن بيۋدجەت قىزمەتكەرلەرىنىڭ ايلىعى 35 پايىزعا كوبەيەدى.ۇكىمەتتىڭ حابارلاۋىنشا، ەلدە ىنتىماقتى زەينەتاقى 7 پايىزعا، بازالىق زەينەتاقى 5 پايىزعا وسەدى. 2019 جىلعى 1 قاڭتاردان باستاپ ەڭ تومەنگى ىنتىماقتى زەينەتاقى 36 108 تەڭگە، ەڭ تومەنگى بازالىق زەينەتاقى 16 037 تەڭگە بولادى. ال مىندەتتى زەينەتاقى اۋدارىمدارىن ەنگىزگەنگە دەيىن زەينەتكەرلىككە شىققان ازاماتتار ءۇشىن ەڭ تومەنگى زەينەتاقى 52 145 تەڭگەگە جەتەدى.قازاقستاندا جالاقى كوبەيگەندە ادەتتە حالىق كوپ تۇتىناتىن تاۋار مەن ازىقتۇلىك باعالارى قىمباتتاپ كەتەدى.

ەلىمىزدە سوتقا دەيىن تاتۋلاستىرۋ ىسىنە يمامدار تارتىلماقاستانا. قازاقپارات ەلىمىزدە بيلەر ينستيتۋتىن جاڭعىرتۋ باعىتىندا جوعارعى سوت پەن قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسى بىرلەسكەن جوبالاردى جۇزەگە اسىرۋدى قولعا الماق، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ق م د ب باسپا ءسوز قىزمەتىنە سىلتەمە جاساپ.كوكشەتاۋدا تەاتر ماۋسىمى سال سەرىلەر سپەكتاكلىمەن اشىلدىكوكشەتاۋ. قازاقپارات كوكشەتاۋداعى ش. قۇسايىنوۆ اتىنداعى قازاق مۋزىكالىق دراما تەاترىندا 22 تەاتر ماۋسىمى سال سەرىلەر سپەكتاكلىنىڭ پرەمەراسىمەن اشىلدى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.مەملەكەتتىك ءتىلدى جەتىك بىلەتىن پوليتسەيلەر بايقاۋى وتۋدەتالدىقورعان. قازاقپارات تالدىقورعاندا قازاقستان رەسپۋبليكاسى ىشكى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن پاراساتتى پوليتسەي بايقاۋى باستالدى. 9 رەت وتكىزىلىپ جاتقان ءتىل دوداسىنا ەلىمىزدىڭ ءار وبلىسىنان 200دەن استام ءتارتىپ ساقشىسى قاتىسۋدا، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.الماتىدا ەرەكشە بالالارعا ارنالعان ۆەلوسيپەدتەر جاسالۋدااستانا. قازاقپارات ج ش س ديرەكتورى جاننا دجارينبەتوۆا ۆەلوترەناجەرلەر مەن قيمىلتىرەك اپپاراتىندا اقاۋى، سۇيەكبۇلشىقەت جۇيەسى مەن دانەكەر ءتىنى اۋرۋلارى بار بالالارعا ارنالعان ۆەلوسيپەتتەردى شىعارۋ ءوندىرىسىن جولعا قويدى.ادامدى تانۋدىڭ ءتورت ءادىسىاستانا. قازاقپارات ادام ءوزىنىڭ جامان قاسيەتتەرىن قانشا جاسىرعىسى كەلسە دە، كەي ادىستەردى ءبىلۋ ارقىلى ونىڭ شىنايى بولمىسىن انىقتاۋعا بولادى.اقىل ءتىستى جۇلۋ مىندەتتى مە؟استانا. قازاقپارات حالىق اراسىندا اقىل ءتىس تۋرالى ءتۇرلى پىكىرلەر بار. ول تۋرالى كەڭ تارالعان 4 قاتە پىكىردى ۇسىنامىز.تۇرعىلىقتى جەرى بويىنشا قالاي ونلاين تىركەلۋگە بولادىاستانا. قازاقپارات ق ر ءى ءى م مەملەكەتتىك قىزمەتتەردى كورسەتۋ، ونىڭ ىشىندە تۇرعىلىقتى جەرى جانە ۋاقىتشا بولاتىن جەرى بويىنشا تىركەلۋ ساپاسىن ارتتىرۋ بويىنشا شارالار قابىلداۋدا، دەپ حابارلايدى مينيسترلىكتىڭ باسپا ءسوز قىزمەتى.ايگىلى ەپپل دۇكەنى 12 ساعاتتا 2 رەت تونالدىاستانا. قازاقپارات ا ق شتىڭ كاليفورنيا شتاتى، پالوالتو قالاسىندا تەك كومپانياسىنىڭ ونىمدەرىن ساتاتىن دۇكەنگە شابۋىل جاسالعان.ەكپەدەن باس تارتقان اتاانالار زاڭ الدىندا جاۋاپ بەرەدىاستانا. قازاقپارات ق ر دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى ءوز بالاسىنا ۆاكسيناتسيا جاساماعان اتاانالاردى جاۋاپكەرشىلىككە تارتۋ ماسەلەسىن قاراستىرىپ جاتىر، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.بالا نەلىكتەن ويىنشىقتارىمەن بولىسكىسى كەلمەيدى؟استانا. قازاقپارات بالالار الاڭىندا اتاانا مىناداي جاعدايعا ءجيى تاپ بولادى: بالاڭىز بىرەۋدىڭ ويىنشىقتارىن تارتىپ الادى، ال ول ءوز ويىنشىقتارىن العىسى كەلگەندە بەرمەيدى.كۇزدە بەتكە قالاي كۇتىم جاساۋ كەرەك؟استانا. قازاقپارات قىز كەلىنشەكتەر جىلدىڭ كەز كەلگەن مەزگىلىندە سۇلۋ بولىپ، بەت تەرىسى جارقىراپ تۇرعانىن قالايدى.قازاقستاندا 4 قازان كۇنى وتەتىن ماڭىزدى شارالارعا شولۋاستانا. قازاقپارات قازاقپارات حالىقارالىق اقپارات اگەنتتىگى قازاقستاندا 4 قازاندا وتەتىن ماڭىزدى شارالارعا شولۋ ۇسىنادى.جوعارعى سوت سوتتالعان 8 ادامدى اقتادىاستانا. قازاقپارات ق ر جوعارعى سوتىنىڭ كاسساتسيالىق القاسى ۆەدومستۆو ءتوراعاسىنىڭ ۇسىنىسىمەن 8 ادامدى اقتادى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.قازاقستاندىق سپورتشىلار جاسوسپىرىمدەر وليمپياداسىنا اتتاندىاستانا. قازاقپارات استانادا قازاقستان ۇلتتىق قۇراماسىن 618 قازان كۇندەرى بۋەنوسايرەستە وتەتىن جاسوسپىرىمدەر اراسىنداعى جازعى وليمپيادا ويىندارىنا شىعارىپ سالۋ ءراسىمى ءوتتى، دەپ حابارلايدى ق ر ۇ و ك باسپا ءسوز قىزمەتىنە سىلتەمە جاساپ.ەسەپپەن قۇرىلعان نەكەلەر: استانادا 26 جاستاعى جىگىت 40 جاستاعى ايەلگە ۇيلەندىاستانا. قازاقپارات ەلىمىزدە جاسى كەلگەن قىز كەلىنشەكتەرگە ۇيلەنەتىن جاس جىگىتتەردىڭ قاراسى كوبەيگەن.وقۋشى بايۋ تۋرالى كىتاپ جازىپ، مول بايلىققا كەنەلگەناستانا. قازاقپارات ا ق شتا مەكتەپ وقۋشىسى اتااناسىنان اقشا سۇراۋعا ارلانىپ، كاسىپكەر بولۋعا شەشىم قابىلداعان. . . , . , , , , .1 2 3 606 607 608 609

الەم 17 قاڭتار، 2022ەۋروپا مەديتسينا اگەنتتىگى گەرمانيادا وميكرون شتامىنىڭ تارالۋى جەدەلدەپ، رەكوردتىق دەڭگەيگە جەتكەنىن حابارلادى. كەشە ۆيرۋس جۇقتىرعاندار سانى 80 مىڭنان اسىپ، پاندەميا باستالعان ۋاقىتتان بەرى رەكوردتىق دەڭگەيگە جەتكەن.اتالعان اگەنتتىك ۆيرۋستىڭ جەرگىلىكتى ەنەدميك ۆيرۋسقا، ياعني ادامزات بىرگە ءومىر سۇرە الاتىن ۆيرۋس تۇرىنە اينالۋ مۇمكىندىگى بارىن العا تارتادى.رەسەي دە وميكرون شتامىنىڭ جەدەل تارالىپ جاتقانىن حابارلادى. پرەمەرءمينيستردىڭ ورىنباسارى تاتيانا گوليكوۆا وسى اپتانىڭ سوڭىنا دەيىن ۇكىمەت پاندەميامەن كۇرەس بويىنشا جاڭا جوسپار ۇسىناتىنىن مالىمدەدى.جاعداي قيىنداعانىن حابارلاعان تاعى ءبىر ەۋروپا ەلى اۋستريا. ءبىر كۇندە 18 427 ناۋقاس انىقتالعان. اۋستريا كانتسلەرى اقپان ايىندا كوروناۆيرۋسقا قارسى مىندەتتى ۆاكتسينالاۋدى ەنگىزۋ جوسپارىن راستادى. كارل نەحاممەردىڭ ايتۋىنشا، ءتيىستى زاڭ جوباسىنىڭ پارلامەنتتىك ساراپتاماسى اياقتالدى. ۇسىنىستاردى ەسكەرە وتىرىپ، قۇجاتتى قابىلداۋ عانا قالدى. مەنىڭ ويىمشا، مىندەتتى ۆاكتسينالاۋ قاجەتتىلىگى كۇمان تۋدىرمايدى، دەدى نەحاممەر.ماجارستان ۇكىمەتى سارسەنبىدە ۆيرۋس جۇقتىرعاندار سانى 5 270تەن 7 883كە جەتكەنىن حابارلادى. دەگەنمەن ەلدەگى اۋرۋحانالاردا ەم قابىلداپ جاتقان ناۋقاستار سانى ازايعان. ۇكىمەت دەرەگىنە سۇيەنسەك، ناۋقاستاردىڭ 29 پايىزىنان عانا وميكرون شتامى تابىلعان. الايدا جەكە زەرتحانالار بۇل كورسەتكىشتىڭ جوعارى ەكەنىن ايتادى. 10 ميلليونعا جۋىق حالقى بار ماجارستاندا پاندەميا باستالعاننان بەرى 40 مىڭنان استام ادام ۆيرۋستان كوز جۇمدى. قازىرگى تاڭدا 2 758 ناۋقاس اۋرۋحانالاردا ەم الىپ جاتىر، ولاردىڭ 257ءسى وكپەنى جاساندى جەلدەتۋ اپپاراتتارىنىڭ كومەگىمەن تىنىستاۋدا.دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمى ەۋروپالىق ءبولىمىنىڭ باسشىسى حانس كلۋگە الداعى 1،5 ايدا ەۋروپا حالقىنىڭ 50دان استامى كوروناۆيرۋستىڭ وميكرون شتامىن جۇقتىرۋى مۇمكىن دەيدى. بۇل مالىمدەمەنى ۆاشينگتون ۋنيۆەرسيتەتى دەنساۋلىق كورسەتكىشتەرى مەن باعالاۋ ينستيتۋتىنىڭ بولجامىنا سىلتەمە جاساپ حابارلادى. ول قازىردىڭ وزىندە ەۋروپا مەن ورتالىق ازيانىڭ 50 ەلىندە وميكرون ينفەكتسياسى انىقتالعانى تۋرالى حابارلادى.

12 نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى 2 يىغىنى بېيجىڭدا ئېچىلدى 1خەلق تورى12 نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى 2 يىغىنى بېيجىڭدا ئېچىلدى 12014.03.06 11:20 مەنبە: تەڭرىتاغ ئۇيغۇرچە تورى12نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى 2يىغىنى 5مارت چۈشتىن بۇرۇن خەلق سارىيىدا ئېچىلدى . 3000 غا يېقىن خەلق قۇرۇلتىيى ۋەكىلى خەلقنىڭ تاپشۇرۇقىنى زىممىسىگە ئېلىپ ، ئاساسىي قانۇن ۋە قانۇن تاپشۇرغان مۇقەددەس بۇرچنى ئادا قىلىدۇ .خەلق قۇرۇلتىيى ھەيئەت رىياسىتىنىڭ دائىمىي رەئىسى ، ئىجرائىيە رەئىسى جاڭ دېجياڭ يىغىنغا رىياسەتچىلىك قىلدى .شى جىنپىڭ ، لى كېچياڭ ، يۈ جىڭشېڭ ، ليۇ يۈنشەن ، ۋاڭ جىشەن ، جاڭ گاۋلى ۋە ھەيئەت رىياسىتى ئەزالىرى رەئىسلەر سۇپىسىدىن ئورۇن ئالدى .12نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى 2يىغىنىغا ئەسلىدە قاتناشماقچى بولغان ۋەكىل 2983 كىشى . بۈگۈنكى يىغىنغا قاتناشقىنى 2932 كىشى بولۇپ ، 51 كىشى قاتناشمىغان ، قاتناشقان كىشى سانى قانۇندا بەلگىلەنگەن ئادەم سانىغا ئۇيغۇن .چۈشتىن بۇرۇن سائەت 9:00 دا جاڭ دېجياڭ جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ 12نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى 2يىغىنىنىڭ ئېچىلغانلىقىنى جاكارلىدى . ھەممە ئورنىدىن تۇرۇپ ، دۆلەت شېئىرى ئوقۇدى .ئارقىدىنلا كۆپچىلىك 1مارت يۈننەن كۈنمىڭ پويىز ئىستانسىسىدا يۈز بەرگەن ئېغىر زوراۋانلىق ، تېررورلۇق ۋەقەسىدە قازا قىلغانلارغا تەزىيە بىلدۈردى .يىغىن كۈنتەرتىپى بويىچە گوۋۇيۈەن زۇڭلىسى لى كېچياڭ گوۋۇيۈەنگە ۋاكالىتەن ھۆكۈمەت خىزمىتىدىن دوكلات بەردى . دوكلات ئۈچ قىسىمغا بۆلۈنگەن : بىرىنچى ، 2013يىللىق خىزمەتلەر ئەسلىمىسى ؛ ئىككىنچى ، 2014يىللىق خىزمەتلەرنىڭ ئومۇمىي ئورۇنلاشتۇرمىسى ؛ ئۈچىنچى ، 2014يىلىدىكى نۇقتىلىق خىزمەتلەر .يىغىن كۈنتەرتىپى بويىچە ، يىغىندا گوۋۇيۈەننىڭ 2013يىللىق خەلق ئىگىلىكى ۋە جەمئىيەت تەرەققىياتى پىلانىنىڭ ئىجرا قىلىنىش ئەھۋالى ھەمدە 2014يىللىق خەلق ئىگىلىكى ۋە جەمئىيەت تەرەققىياتى پىلانى لايىھەسى توغرىسىدىكى دوكلات ، گوۋۇيۈەننىڭ 2013يىللىق مەركەز ۋە يەلىك خامچوتىنىڭ ئىجرا قىلىنىش ئەھۋالى ھەمدە 2014يىللىق مەركەز ۋە يەرلىك خامچوت لايىھەسى توغرىسىدا دوكلاتنى بېسىپ تارقىتىپ ، تەكشۈرۈپ تەستىقلاشقا سۇندى .

شى جىنپىڭ 4نۆۋەتلىك شەرق ئىقتىساد مۇنبىرى ئومۇمىي يىغىنىغا قاتناشتى ھەم تەبرىك سۆزى قىلدىمۇھەررىر: سالامجان قادىر مەنبە: شىنجاڭ گېزىتى 20180913 16:22شى جىنپىڭ 4 نۆۋەتلىك شەرق ئىقتىساد مۇنبىرى ئومۇمىي يىغىنىغا قاتناشتى ھەم تەبرىك سۆزى قىلدى9 ئاينىڭ 12 كۈنى، 4 نۆۋەتلىك شەرق ئىقتىساد مۇنبىرى ئومۇمىي يىغىنى ۋىلادىۋوستوكتا ئۆتكۈزۈلدى. جۇڭگونىڭ دۆلەت رەئىسى شى جىنپىڭ يىغىنغا قاتناشتى ھەم يىراق شەرق تەرەققىياتىنىڭ يېڭى پۇرسىتىدىن ئورتاق بەھرىلىنىپ، شەرقىي شىمالىي ئاسىيانىڭ گۈزەل يېڭى كەلگۈسىنى يارىتايلى دېگەن تېمىدا تەبرىك سۆزى قىلدى. شىنخۇا ئاگېنتلىقى مۇخبىرى جۈ پېڭ فوتوسى شىنخۇا ئاگېنتلىقى، ۋىلادىۋوستوك، 9 ئاينىڭ 12 كۈنى تېلېگراممىسىمۇخبىرلار چېن جى، لى جيەنمىن، مياۋ شياۋجۈەن. 4 نۆۋەتلىك شەرق ئىقتىساد مۇنبىرى ئومۇمىي يىغىنى 9 ئاينىڭ 12 كۈنى ۋىلادىۋوستوكتا ئۆتكۈزۈلدى. جۇڭگونىڭ دۆلەت رەئىسى شى جىنپىڭ، رۇسىيە زۇڭتۇڭى پۇتىن، موڭغۇلىيە زۇڭتۇڭى باتتۇلگا، ياپونىيە باش ۋەزىرى ئابې شىنزو، كورېيە زۇڭلىسى لى لويۈەن قاتارلىقلار قاتناشتى. شى جىنپىڭ يىراق شەرق تەرەققىياتىنىڭ يېڭى پۇرسىتىدىن ئورتاق بەھرىلىنىپ، شەرقىي شىمالىي ئاسىيانىڭ گۈزەل يېڭى گەلگۈسىنى يارىتايلى دېگەن تېمىدا تەبرىك سۆزى قىلىپ، جۇڭگو تەرەپنىڭ رايوندىكى دۆلەتلەر بىلەن بىللە رايون تىنچلىقى، خاتىرجەملىكىنى قوغداپ، ھەرقايسى دۆلەتلەرنىڭ ئۆزئارا مەنپەئەت يەتكۈزۈپ ئورتاق پايدا ئېلىشىنى ئىشقا ئاشۇرۇپ، خەلقلەرنىڭ ئەنئەنىۋى دوستلۇقىنى مۇستەھكەملەپ، ئۇنىۋېرسال ماس تەرەققىياتنى ئىشقا ئاشۇرۇپ، مۇشۇ رايوننىڭ تىنچلىقى، مۇقىملىقى ۋە تەرەققىي قىلىپ گۈللىنىشىنى ئىلگىرى سۈرۈشنى خالايدىغانلىقىنى تەكىتلىدى.شى جىنپىڭ مۇنۇلارنى كۆرسەتتى: پۇتىن زۇڭتۇڭنىڭ شەخسەن تەشەببۇس قىلىشى بىلەن، شەرق ئىقتىساد مۇنبىرى مۇۋەپپەقىيەتلىك ھالدا ئۈچ نۆۋەت ئۆتكۈزۈلۈپ، ھەرقايسى تەرەپلەرنىڭ ئەقىل پاراسىتىنى مۇجەسسەملەيدىغان، ھەمكارلىقنى ئورتاق كېڭىشىدىغان مۇھىم سۇپىغا ئايلاندى. جۇڭگو ئىزچىل رۇسىيە يىراق شەرق ھەمكارلىقىنىڭ پائال قوللىغۇچىسى ۋە قاتناشقۇچىسى بولۇپ كەلدى. ئىككى تەرەپ ھەمكارلىقىنىڭ جۇغراپىيەلىك ئەۋزەللىكى ئۆزگىچە، سىياسىي ئاساسى پۇختا، سىياسەت كاپالىتى كۈچلۈك، مېخانىزمى مۇكەممەل ۋە يۇقىرى ئۈنۈملۈك. ئىككى تەرەپنىڭ ئورتاق تىرىشچانلىقىدا، يېقىنقى يىللاردىن بۇيان، جۇڭگو تەرەپنىڭ رۇسىيە يىراق شەرق ھەمكارلىقىغا قاتنىشىش نەتىجىسى كۆرۈنەرلىك بولدى. بۇ يىل ۋە كېلەر يىلى مەن بىلەن پۇتىن زۇڭتۇڭ بېكىتكەن جۇڭگو رۇسىيە يەرلىك ھەمكارلىق ئالاقە يىلى، بۇ، ئىككى تەرەپنىڭ يىراق شەرق ھەمكارلىقىغا تېخىمۇ كەڭ بوشلۇق ئېچىپ بەردى. جۇڭگو تەرەپ رۇسىيە تەرەپ بىلەن بىرلىكتە تىرىشىپ، ئۈستۈنلۈكلەر ئارقىلىق بىر بىرىنى تولۇقلاپ، ئۆزئارا مەنپەئەت يەتكۈزۈپ ئورتاق پايدا ئېلىپ، جۇڭگو رۇسىيە يىراق شەرق ھەمكارلىقىدا تېخىمۇ كۆپ نەتىجىلەرنى قولغا كەلتۈرۈشكە تۈرتكە بولۇشنى خالايدۇ.بىرىنچى، ئۆزئارا ئىشىنىشنى ئىلگىرى سۈرۈپ، رايون تىنچلىقى، خاتىرجەملىكىنى قوغداش كېرەك. ئىناق، ئۆزئارا ئىشىنىدىغان، ئىتتىپاق، مۇقىم بولغان شەرقىي شىمالىي ئاسىيا ھەرقايسى دۆلەتلەرنىڭ مەنپەئىتى ۋە خەلقئارا جەمئىيەتنىڭ ئارزۇسىغا ئۇيغۇن كېلىدۇ. جۇڭگو تەرەپ باشتىن ئاخىر ئىناق، دوستانە ئەتراپ مۇھىتىنى تىرىشىپ بەرپا قىلىپ، ئاكتىپ ھالەتتە رايون ھەمكارلىقىغا قاتنىشىپ، رايوندىكى ھەرقايسى دۆلەتلەرنىڭ ئالاقىسى، سۆزلىشىشىگە كۈچ قوشۇپ، داۋاملىق ھەرقايسى تەرەپلەر بىلەن بىللە شەرقىي شىمالىي ئاسىيانىڭ ئۇزاققىچە داۋام قىلىدىغان تىنچلىقى، خاتىرجەملىكىنى قوغداشنىڭ ئۈنۈملۈك يولى ئۈستىدە ئىزدىنىپ، مۇشۇ رايوننىڭ تىنچلىقى، مۇقىملىقى ۋە تەرەققىياتىنى ئىشقا ئاشۇرۇش ئۈچۈن بوشاشماي تىرىشىشنى خالايدۇ.تۆتىنچى، كەلگۈسىنى نەزەرگە ئېلىپ، ئۇنىۋېرسال ماس تەرەققىياتنى ئىشقا ئاشۇرۇش كېرەك. شەرقىي شىمالىي ئاسىيا رايونى ماس تەرەققىيات يېڭى ئەندىزىسى بەرپا قىلىشنى پائال مۇزاكىرە قىلىپ، پەن تېخنىكىدا يېڭىلىق يارىتىشنى تېزلىتىپ، تەرەققىيات ئىدىيەسىنى ئۆزگەرتىپ، مۇھىتنى ئۇنىۋېرسال تۈزەش سالمىقىنى زورايتىپ، بايلىق تېجەيدىغان ۋە مۇھىت ئاسرايدىغان كەسىپ ئەندىزىسى ھەم تۇرمۇش ئۇسۇلىنى شەكىللەندۈرۈپ، قول تۇتۇشۇپ، ئورتاق دۇچ كېلىۋاتقان رايون خاراكتېرلىك مۇھىت مەسىلىسىگە تاقابىل تۇرۇش كېرەك.پۇتىن رەئىس شى جىنپىڭ ۋە ئالاقىدار دۆلەت رەھبەرلىرىنىڭ 4 نۆۋەتلىك شەرق ئىقتىساد مۇنبىرىگە قاتناشقانلىقىغا رەھمەت ئېيتتى، رۇسىيە بىلەن جۇڭگونىڭ رۇسىيە يىراق شەرق رايوندىكى ھەمكارلىقنىڭ تەرەققىيات يۈزلىنىشنىڭ ياخشى بولۇۋاتقانلىقىنى تەرىپلىدى. پۇتىن مۇنۇلارنى بىلدۈردى: يىراق شەرق رۇسىيە تەرەققىي قىلدۇرىدىغان ئالدىنقى يۆنىلىش. ھازىر يىراق شەرق رايونى ئىقتىسادىنىڭ ئېشىشى ۋە چەت ئەل مەبلىغىنى جەلپ قىلىش سۈرئىتى رۇسىيەنىڭ پۈتۈن مەملىكەت ئوتتۇرىچە سەۋىيەسىدىن ئېشىپ كەتتى. يىراق شەرق تەرەققىياتى ئوچۇق تەرەققىيات، رۇسىيە ھۆكۈمىتى ھەرقايسى دۆلەت كارخانىلىرىنىڭ كېلىپ مەبلەغ سېلىپ، كەسىپنى گۈللەندۈرۈپ، يىراق شەرقنىڭ تەرەققىيات پۇرسىتىدىن بەھرىلىنىشىنى قارشى ئالىدۇ. رۇسىيە تەرەپ رايوندىكى ھەرقايسى تەرەپلەر بىلەن ئەمەلىي ھەمكارلىقنى چوڭقۇرلاشتۇرۇپ، ئۆزئارا مەنپەئەت يەتكۈزۈپ ئورتاق پايدا ئېلىشنى ئىشقا ئاشۇرۇپ، شەرقىي شىمالىي ئاسىيا رايونى ھەمكارلىقىدا تېخىمۇ مول نەتىجىلەرنى قولغا كەلتۈرۈشكە تۈرتكە بولۇشنى خالايدۇ.ئۆزئارا پىكىر ئالماشتۇرۇش ھالقىسىدا، شى جىنپىڭ يەنە بىر بەلباغ، بىر يولنى ئورتاق قۇرۇش، چاۋشيەن يېرىم ئارىلى ۋەزىيىتى قاتارلىق مەسىلىلەر توغرىسىدا ئومۇمىي يىغىن رىياسەتچىسى سورىغان سوئالغا جاۋاب بەردى.ئومۇمىي يىغىندىن كېيىن، يىغىنغا قاتناشقان ھەرقايسى دۆلەت رەھبەرلىرى 3 نۆۋەتلىك يىراق شەرق لوڭقىسى خەلقئارا يەلكەنلىك كېمە راللى مۇسابىقىسى 1 باسقۇچلۇق مۇسابىقىسىنىڭ مۇكاپات تارقىتىش مۇراسىمىغا بىرلىكتە قاتناشتى.

23 ساۋىر 07:29 1062 رەت قارالدىتۇڭعىش پرەزيدەنت ن.ا.نازارباەۆتىڭ ۇلى دالانىڭ جەتى قىرى ماقالاسى مەن جاستار جىلى اسىندا, قر مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگىنىڭ قولداۋىمەن, م. اۋەزوۆ اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك اكادەميلىق دراما تەاترىندا ساۋىر ايىنىڭ 1720 ارالىعىندا داستۋرلى تەاتر كوكتەمى فەستيۆالى جاڭا قارا شاڭىراق 2019 اتاۋىمەن وتتى. 2019 فەستيۆالى اسىندا, 4 كۋن قاتارىنان, تەاتر ۇجىمى كورەرمەندەرگە ا.ەحوۆتىڭ سۋيىكتى مەنىڭ اعاتايىم, ش. ايتماتوۆتىڭ عاسىردان دا ۇزاق كۋن, ل.تولستويدىڭ اننا كارەنينا, ب.بەدەلحاننىڭ ۇلىم, ساعان ايتام... اتتى 2018 جىلعى جاڭا قويىلىمدارىن ۇسىندى.فەستيۆال باعدارلاماسى نەگىزىنەن تەاتردىڭ جاڭا قويىلىمدارىن كورسەتۋ جانە ول قويىلىمداردى قازىلار القاسى مەن فەستيۆالگە قاتىسۋشىلاردىڭ تالداۋىنان تۇردى.تەاترداعى كوركەمدىك كەڭەستىڭ شەشىمىمەن قازىلار القاسى قۇرامىنا تومەندەگى مادەنيەت جاناشىرلارى تاڭدالدى:قازىلار القاسىنىڭ توراعاسى تەاتردىڭ كوركەمدىك جەتەكشىسى, كسرو حالىق ارتيسى, قازاقستاننىڭ ەڭبەك ەرى اسانالى اشىموۆكينورەجيسسەر, جازۋشى, ۇستاز, تاۋەلسىز پلاتيندى تارلان سىيلىعىنىڭ يەگەرى, قىز جىلاعان, مۇستافا شوقاي, امانات ت.ب. كوركەم فيلمدەردىڭ اۆتورى قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى, مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ يەگەرى ساتىبالدى نارىمبەتوۆت.جۋرگەنوۆ اتىن قازۇوانىڭ ساحنا تىلى كافەدراسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى, پروفەسسور, قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى داريعا تۇرانقۇلوۆاتەاترتانۋشى, دراماتۋرگ, ونەرتۋ عىلىمدارىنىڭ كانديداتى, ع.مۋسىرەپوۆ اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك اكادەميلىق بالالار مەن جاسوسپىرىمدەر تەاترىنىڭ كوركەمدىك جەتەكشىسى ەركىن جۋاسبەكبەلگىلى جۋرناليست, كازپەترودريلينگ كومپانيسىنىڭ ۆيسەپرەزيدەنتى, مازمۇنداما باسپا ۋيىنىڭ توراعاسى شىڭعىس مۇقان.جوعارى رۋحانيتتى ورنىقتىرۋعا ۇمتىلۋدى, ساحنا ونەرىنىڭ قوعامعا اسەرىقپالىن ارتتىرۋ مەن داستۋرلى ۇلتتىق قۇندىلىقتارىمىزدى جاڭعىرتا تۋسۋ ارقىلى جاس ۇرپاقتى ىزگىلىك يدەلارىنا تاربيەلەۋدى كوزدەيتىن فەستيۆال اسىندا قازاقستاننىڭ حالىق ارتيستەرى ەلۋباي ومىرزاقوۆتىڭ تۋعانىنا 120 جىل, قاپان بادىروۆتىڭ تۋعانىنا 115 جىل, كەڭەس وداعىنىڭ حالىق ارتيسى شاكەن ايمانوۆتىڭ تۋعانىنا 105 جىل, قر ەڭبەك سىڭىرگەن ارتيستەرى تاڭات جايلىبەكوۆتىڭ تۋعانىنا 90 جىل جانە ۋايس سۇلتانعازيننىڭ تۋعانىنا 70 جىلدىق مەرەيتويلارىنا ارنالىپ, تۇلعالاردىڭ شىعارماشىلىق عۇمىرىناماسىنا ارنايى كورمە ۇيىمداستىرىلىپ, كوپشىلىككە كورسەتىلدى. كەشتى تەاترىمىزدىڭ تالانتتى جاس ارتيستەرى عالىم وسپانوۆ پەن اجارلىم باقىتجانوۆا جۋرگىزدى.قارا شاڭىراق 2019 فەستيۆالىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا, كوپتەگەن تەاتر جاناشىرلارى مەن ارتيستەر ارنايى جۋلدەلەرمەن ماراپاتتالدى.قارا شاڭىراق 2019 فەستيۆالىنىڭ جانە تەاتردىڭ بىر جىلدىق جۇمىسىن ناسيحاتتاعانى ۋشىن تومەندەگى بۇقارالىق اقپارات قىزمەتكەرلەرى تەاتر اكىمشىلىگىنىڭ ارنايى تەاتر جانە اقپارات جۋلدەسىمەن قازاقستان ۇلتتىق تەلەارناسىنىڭ جاڭالىقتار بولىمىنىڭ باس رەداكتورى المات ابدرامان قازاقستان ۇلتتىق تەلەارناسىنىڭ تاڭشولپان اقپاراتتىقسازدى باعدارلاماسىنىڭ جۋرناليسى جازيرا ەلشىباەۆا ەگەمەن قازاقستان گازەتىنىڭ جۋرناليسى ايگۋل احانبايقىزى استانا تەلەارناسى, جاڭالىقتار بولىمىنىڭ رەداكتورجۋرناليسى ريشات اسقاربەكۇلى قازاق ادەبيەتى گازەتى, باس رەداكتورىنىڭ ورىنباسارى قاناعات ابىلقايىر.تەاتر ونەرىنىڭ دامۋىنا قوسقان ەرەكشە ۋلەسى ۋشىن ساحنالىق عۇمىر نوميناسيسىمەن تەاتردىڭ كوركەمدىك جەتەكشىسى, كسرو حالىق ارتيسى, قازاقستاننىڭ ەڭبەك ەرى اسانالى اشىموۆ قر حالىق ارتيسى, مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى سابيت ورازباەۆ قازاقستاننىڭ حالىق ارتيسى, پاراسات وردەنىنىڭ يەگەرى نۋكەتاي مىشباەۆا قازاقستاننىڭ حالىق ارتيسى شايزا احمەتوۆا قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن ارتيسى شامشاگۋل مەڭديروۆا.جاسىنداي جارق ەتىپ جاس عۇمىرلارى ەرتە ۋزىلگەن تالانتتى ارتيستەر شالقار ۋركىمباەۆ اتىنداعى ارنايى سىيلىقپەن ەلجان تۇرىس, ناز جەكەنوۆا اتىنداعى ارنايى سىيلىقپەن اجارلىم باقىتجانوۆاۋمىت نوميناسيسىمەن اننا كارەنينا سپەكتاكلىندە الەكسەي ۆرونسكييدىڭ وبرازىن شەبەر سومداعان نۇرعيسا قۋانىشبايۇلىكورەرمەن كوزايىمى نوميناسيسىمەن اننا كارەنينا سپەكتاكلىندەگى دوللي وبلونسكا وبرازىن شەبەر سومداعانى ۋشىن, قازاقستان جاستار وداعى سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى بان قاجنابيەۆا عاسىردان دا ۇزاق كۋن سپەكتاكلىندە ۋكىبالا وبرازىن سومداعان قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى شىنار اسقاروۆا عاسىردان دا ۇزاق كۋن سپەكتاكلىندە نايمان انا وبرازىن سومداعان قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى داناگۋل تەمىرسۇلتانوۆاۋزدىك پيزود نوميناسيسىمەن ەرمەك بەكتاسوۆ, قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن ارتيسى راحيلم ماشۋروۆا, قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى عاينيكامال بايقوشقاروۆاقاپان بادىروۆ اتىنداعى جۋلدەسىمەن سۋيىكتى مەنىڭ اعاتايىم قويىلىمداعى مارينا رولى ۋشىن عازيزا ابدىنابيەۆاقوستاناي قالالىق تەاترىنىڭ ديرەكتورى كەمەلباەۆ سابىرالى بايعازىۇلى مەن تەاتردىڭ كوركەمدىك جەتەكشىسى بايماحان لي بىلكىمقىزى ەلۋباي ومىرزاقوۆ اتىنداعى جۋلدەنى تورعاي جەرىنەن كەلىپ, ارنايى تابىستادى. جۋلدەنىڭ يەگەرى سۋيىكتى مەنىڭ اعاتايىم قويىلىمىنداعى سەرەبركوۆ الەكساندر ۆلاديميروۆي رولى ۋشىن تولەۋبەك ارالباي. اۋەزوۆ تەاترى ۇجىمى فەستيۆالگە قولداۋ كورسەتكەن قوستاناي وبلىسىنىڭ مدەنيەت باسقارماسىنىڭ باسشىسى ەرلان قالماقوۆ مىرزاعا العىسىن بىلدىردى.تاڭات جايلىبەكوۆ اتىنداعى جۋلدەمەن عاسىردان دا ۇزاق كۋن قويىلىمىنداعى ەدىگە رولى ۋشىن دۋلىعا اقمولداۋايس سۇلتانعازين اتىنداعى جۋلدە سۋيىكتى مەنىڭ اعاتايىم قويىلىمداعى سوف الەكسانروۆنا رولى ۋشىن سالتانات باقاەۆاشاكەن ايمانوۆ اتىنداعى جۋلدە سۋيىكتى مەنىڭ اعاتايىم قويىلىمداعى ۆوينيسكيي يۆان پەتروۆي رولى ۋشىن ازامات ساتىبالدىەكىنشى پلانداعى ايەل ادام بەينەسى جۋلدەسىمەن عاسىردان دا ۇزاق كۋن قويىلىمىنداعى زاريپا رولى ۋشىن تالانتتى تەاتر جانە كينواكتريساسى زارينا كارمەنوۆاەكىنشى پلانداعى ەر ادام بەينەسى جۋلدەسىمەن اننا كارەنينا قويىلىمىنداعى الەكسەي كارەنين رولى ۋشىن باۋىرجان قاپتاعايۋزدىك ايەل ادام بەينەسى جۋلدەسىمەن اننا كارەنينا قويىلىمىنداعى اننا كارەنينا رولى ۋشىن تاۋەلسىز پلاتينالى تارلان سىيلىعى مەن مەملەكەتتىك دارىن جاستار سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى, قۇرمەت وردەنىنىڭ يەگەرى نازگۋل قاراباليناباقىت بەدەلحاننىڭ ۇلىم, ساعان ايتام... قويىلىمىنداعى اكە رولى ۋشىن ۋزدىك ەر ادام بەينەسى جۋلدەسىمەن قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى, دارىن مەملەكەتتىك جاستار سىيلىعىنىڭ يەگەرى بەكجان تۇرىس ماراپاتتالدى!ال ۋزدىك رەجيسسۋرا جۋلدەسى سۋيىكتى مەنىڭ اعاتايىم جانە ۇلىم, ساعان ايتام... قويىلىمدارىنىڭ رەجيسسەرى اسحات ماەميروۆقا تابىستالدى.سونىمەن قاتار, م.اۋەزوۆ اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك اكادەميلىق دراما تەاترىنىڭ ديرەكتورى, قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى سابيت ابدىحالىقوۆ وزىنىڭ اتىنان اننا كارەنينا قويىلىمىندا اننا كارەنينانىڭ ۇلى بولىپ وينايتىن, ت.جۋرگەنوۆ ات. قازۇوا كولەدجىنىڭ 1كۋرس ستۋدەنتى دانير ىزمۋحانوۆتى ارنايى ماراپاتتاپ, 100 مىڭ تەڭگەنىڭ سەرتيفيكاتىن تابىس ەتتى.قارا شاڭىراق 2019 فەستيۆالى اسىندا تەاترىمىزعا قاراساي اۋدانى, جامبىل جانە التىن اۋىل مەكتەپتەرىنىڭ وقۋشىلارى مەن ۇستازدارى ارنايى سىرلاسۋ بۇرىشىنداعى كەزدەسۋگە كەلدى. ۇلىم, ساعان ايتام... قويىلىمىنىڭ الدىندا ۇيىمداستىرىلعان سىرلاسۋ كەيىپكەرلەرى: قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى, دارىن مەملەكەتتىك جاستار سىيلىعىنىڭ يەگەرى بەكجان تۇرىسپەن جانە انشى, اكتەر مەيرامبەك تاعانوۆ. سىرلاسۋعا كەلگەن بۋلدىرشىندەردىڭ توسىن دا قىزىق, وتكىر دە تازا سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرگەن ارتيستەر, مەكتەپ ۇستازدارى مەن وقۋشىلارىنا جىلى تىلەگىن بىلدىرسە, قاراساي اۋدانىنان كەلگەن كورەرمەن تەاتر ۇجىمىنا العىسىن جاۋدىرىپ, بار ىقىلاسىن ارنادى.بيىلعى فەستيۆال جىلداعىدان وزگەشەلىگى مەن ەرەكشەلىگى كوپ بولدى. باق وكىلدەرى دە, كەلگەن كورەرمەن دە, ۇيىمداستىرۋعا اتسالىسقان تەاتر قىزمەتكەرلەرى دە ريزاشىلىقتارىن بىلدىردى.

ئاچچىق لىمۇندىن تاتلىق ئىچىملىك ياساش ھەركىمنىڭ قولىدىن كەلمەيدۇ ئۇيغۇر ئاكادېمىيىسى : ئومۇمى ئاچچىق لىمۇندىن تاتلىق ئىچىملىك ياساش ھەركىمنىڭ قولىدىن كەلمەيدۇئاچچىق لىمۇندىن تاتلىق ئىچىملىك ياساش ھەركىمنىڭ قولىدىن كەلمەيدۇئىلان قىلغۇچى: ئاكادېمىيە ۋاقتى: مارت 18, 2016 ئورنى: ئومۇمى, دىنىي ھاياتھاياتلىق مۇساپىسىدە ھەمىشە خوشاللىق، ھەمىشە ئۇتۇقلا بولمايدۇ. ئىنسان بەزىدە ماددىي ۋە مەنىۋى زىيانزەخمەتلەرگە، يېڭىلىشلارغا ئۇچراپ تۇرىدۇ. زىيانزەخمەت ئاچچىق، يېڭىلىش ئاچچىق، پىلاننىڭ بەربات بولىشى ئاچچىق، دېمەك زىيان تارتىش شۇنداق ئاچچىق نەرسە.ئەمما نۇرغۇن كىشىلەر خۇددى ئاچچىق لىموندىن تاتلىق ئىچىملىك ياسىغاندەك بۇ ئاچچىق زىياننى پايدىغا ئايلاندۇرالايدۇ.ئىسلام مۇتەپەككۇرى ئەللامە مۇھەممەد غازالىھاياتىڭىزنى يېڭىلاڭناملىق ئەسىرىدە مۇنداق دەپ يازىدۇ: نۇرغۇن كىشىلەر ئالدىغا چىققان قىيىنچىلىق ۋە توسقۇنلۇقلارنى كۆرۈپ قىلماقچى بولغان ئىشلىرىدىن ۋازكېچىدۇ. شۇ سەۋەبلىك ئۆزلىرىنىڭ قابىلىيىتىنى ئىشقا سالالمايدۇ. ئەگەر ئىنسانلار بىلسە ئىدى، قىيىنچىلىقلار ۋە توسقۇنلۇقلار تالانتلارنى ئۆستۈرىدىغان مۇنبەتلىكلەردۇر. نۇرغۇنلىغان تالانتلار قىيىنچىلىق ۋە توسقۇنلۇق ئىچىدە بىخ ئۇرۇپ چىققان. دېئىل كارنېك مۇنداق دەپ يازغان كاتتىلار ۋۇجۇدقا چىقارغان غەلىبىلىك ئىشلارنىڭ ھەممىسى بىرەردىن كەمچىللىك ھېس قىلىشنىڭ تۈرتكىسى بىلەن ئوتتۇرىغان چىققان. مەسىلەن: شائىر مىلتون ئەگەر ئەما بولمىغان بولسا، شۇ مەشھۇر شېئىرىنى يازالمىغان بولار ئىدى. بىتخۇۋىن ئاڭلىماس بولمىغان بولسا، شۇ مەشھۇر مۇزىكا ئەسىرىنى ۋۇجۇدقا چىقىرالمىغان بولار ئىدى. چۈنكى بۇ مېيىپ ئىنسانلار ئۆزلىرىگە كەلگەن بۇ ئاچچىق قىسمەتنى قوبۇل قىلغان. ئاندىن ئۆزلىرىدىكى كەملىكنى تالانتقا، ئاچچىقنى تاتلىق شاراپقا ئۆزگەرتىشكە تىرىشقان. مانا بۇ ئاچچىق لىموندىن تاتلىق ئىچىملىك ياسىغانلىقتۇر.ئەللامە مۇھەممەد غازالى مەزكۇر ئەسىرىدە يەنە مۇنداق دەپ يازغان: دېئىل كارنېك ئېمىرسوننىڭئىجادىيەت كۈچىناملىق ئەسىرىدىن نەقىل قىلىپ مۇنداق دېگەن قىيىنچىلىق ۋە توسقۇنلۇقلاردىن خالىي بولغان مۇقىم تۇرمۇش ئۇلۇغ ئادەملەرنى يارىتىدۇ دەپ كىم ئېيتىپتۇ؟ ئىش تامامەن بۇنىڭ ئەكسىچە بولىدۇ، يەنى ئۇلۇغ ئادەملەرنى ۋە نادىر تالانتلارنى پەقەت قىيىنچىلىقلار بىلەن توسقۇنلۇقلار يارىتىدۇ. ئۆزىگە مەرسىيە ئوقۇشقا ۋە تۇرمۇشتىن شىكايەت قىلىشقا ئادەتلىنىپ قالغانلار قاتمۇقات يېپەكنىڭ ئۈستىدە يېتىپ راھەتلەنسىمۇ يەنىلا مەرسىيەسىنى ۋە شىكايەتلىرىنى داۋاملاشتۇرىدۇ. تارىخ گۇۋاھكى، ئۇلۇغلۇق بىلەن سائادەت ئۆز تىزگىنىنى ياخشىسىمۇ بار، يامىنىمۇ بار ۋە ياخشىسى بىلەن يامىنى پەرق ئېتىلمەيدىغان مۇھىتلاردا ئۆسكەن ئەزىمەتلەرنىڭ قولىغا تۇتقۇزغان.ئەللامە مۇھەممەد غازالى يەنە مۇنداق دەپ يازغان: ھەركىمدە ئاچچىقنى تاتلىققا، قايغۇنى خوشاللىققا ئۆرۈيەلەيدىغان قۇۋۋەت يوق. دەرتلىنىشكە ۋە شىكايەتكە ئادەتلىنىپ قالغانلارنىڭ مۇنداق قىلالىشى تېخىمۇ مۇمكىن ئەمەس. پەقەت قەلبى چوڭ، سەۋرىسى تولۇق ۋە ئىرادىلىك ئىنسانلار شۇنداق قىلالايدۇ. 19 ئەسىرنىڭ ئىسلاھاتچى ئۆلىماسى شەيخۇلئىسلام ئىبنى تەيمىيە تۈرمىدىكى ھاياتىنى تەسۋىرلەپ تۈرمىگە تاشلانغانلىقىم مېنىڭ ئۈچۈن خىلۋەت، يۇرتۇمدىن پالانغانلىقىم مېنىڭ ئۈچۈن ساياھەت، جاپالىرىم رىيازەتتۇر دېگەن ئىكەن.

ەگەر ەل يندەكسى 110 بولىپ كەتسە وندا جالداۋ قۇنى نيۋيورككە قاراعاندا 10 پايىزعا قىمبات، ەگەر يندەكسى 95 بولسا، جالداۋ قۇنى امەريكالىق مەگاپوليسكە قاراعاندا 5 پايىزعا ارزان دەگەن ءسوز. بۇل ورايدا قازاقستاننىڭ يندەكسى 9،31ءدى قۇرايدى.جالعا الۋ قۇنى ەڭ قىمبات ەلدەر بەرمۋد ارالدارى 92،86، گونكونگ 74،24 جانە سينگاپۋر 64،77. رەيتينگ دەرەگى بويىنشا الەمدەگى ەڭ ارزان جالداۋ قۇنى اۋعانستاندا تىركەلگەن.2020 جىلدىڭ جەلتوقسان ايىنداعى كورسەتكىش بويىنشا قازاقستانداعى جاعدايى كەلىسكەن تۇرعىن ءۇيدى جالداۋ قۇنى شارشى مەترىنە 1،6 مىڭ تەڭگەنى قۇراعان. بۇل 2019 جىلمەن سالىستىرعاندا 9،3 پايىزعا جوعارى. قاراشا ايىمەن سالىستىرعاندا باعا 1،2 پايىزعا ءوسىپتى. وڭىرلەر بويىنشا ەڭ قىمبات باعا نۇرسۇلتان 2،9 مىڭ تەڭگە، الماتى 2،3 مىڭ تەڭگە، اقتاۋ 2 مىڭ تەڭگە قالالارىندا تىركەلسە، ەڭ ارزان باعا سەمەيدە شارشى مەترىنە 1،2 مىڭ تەڭگە.. دەرەگى بويىنشا الماتى قالاسىنداعى ارەندا قۇنى شارشى مەترىنە 2500 2700 تەڭگە ارالىعىندا وزگەرىپ وتىرادى. ارنايى مونيتورينگتە اۋماعى 36دەن 90 شارشى مەترگە دەيىنگى پاتەرلەر قاراستىرىلعان. ورنالاسقان اۋدانىنا بايلانىستى ءبىر بولمەلى پاتەر ارەنداسىنىڭ ورتاشا قۇنى 76 000 140 000 تەڭگە ارالىعىندا بولسا، ەكى بولمەلى پاتەردى جالداۋ ءۇشىن 105 000 195 000 تەڭگە ارالىعىندا قاراجاتىڭ بولۋى شارت. ال ءۇش بولمەلى ۇيلەر 118 مىڭنان 225 مىڭعا دەيىن شارىقتايدى. اناليتيكتەردىڭ ايتۋىنشا، ءبىر جىل ىشىندە قۇن 710 پايىز ارالىعىندا قىمباتتاپ وتىر. ەڭ ارزان باسپانالار تۇركسىب، ناۋرىزباي اۋداندارىندا ورنالاسسا، بوستاندىق، المالى، مەدەۋ شاھاردىڭ قىمبات اۋداندارى سانالادى.

خەۋەردە ئېيتىلىشىچە، خىتاينىڭ پات يېقىندا باشلىنىدىغان يىپەك يولى ئىقتىسادىي بەلۋېغى ناملىق قۇرۇلۇشىدا بېلارۇسىيە ناھايىتى مۇھىم رول ئويناۋېتىپتۇ.خەۋەردە ئېيتىلىشىچە، ھازىر خىتاي بىلەن بېلارۇسىيە ئوتتۇرىسىدىكى ئىقتىسادىي ھەمكارلىق خىتاينىڭ بىر بەلۋاغ بىر يول ئىستراتېگىيىسىنىڭ بىر تەركىبى قىسمى سۈپىتىدە تەرەققىي قىلىۋېتىپتۇ. بۇنىڭدا ئۇيغۇرلار رايونىدىن ئۆتىدىغان تۆمۈر يول قاتنىشى خىتاينىڭ كەلگۈسىدىكى ياۋروپا بىلەن بولىدىغان سودا پائالىيىتىدە مۇھىم ئەھمىيەتكە ئىگە ئىكەن. ئۈرۈمچىدىكى ئالاقىدار تەرەپ بۇ ھەقتە پىكىر بايان قىلىپ، بېلارۇسىيەدىكى بۈيۈك تاش سانائەت باغچىسى قۇرۇلۇشى تاماملانسا شىنجاڭدىكى سودىگەرلەرگىمۇ بىر چوڭ بازار ئېچىلىدۇ دېگەن.بېلارۇسىيە خەۋەرلىرى گېزىتى بۇ ھەقتە توختىلىپ، ئۇيغۇرلار رايونىدا خەلق پۇلى بىلەن بېلارۇسىيە رۇبلىسىنى ئىككى تەرەپ ئوتتۇرىسىدىكى سودا ئالاقىسىدە ئورتاق پۇل سۈپىتىدە قوللىنىش ھەققىدە مۇزاكىرە بولۇۋاتقانلىقىنى تەكىتلەيدۇ.يېقىندا قازاقىستان پرېزىدېنتى نۇرسۇلتان نەزەربايېۋ بېلارۇسىيە پرېزىدېنتى بىلەن كۆرۈشكەندە بېلارۇسىيە تەرەپنىڭ خىتاي بىلەن بولىدىغان يۈك قاتنىشى ترانسپورتىدا قازاقىستان تەۋەسىدىكى قاتناش يوللىرىدىن پايدىلىنىش تەكلىپىنى بەرگەن ئىدى. ئەمدىلىكتە بولسا خىتاي بىلەن بېلارۇسىيە ئوتتۇرىسىدا ئۇيغۇرلار دىيارىدىكى قاتناش يوللىرىنىڭ ئەھمىيىتى توغرىلىق سۆھبەتلەرنىڭ بولۇۋاتقانلىقى كۆزەتكۈچىلەرنىڭ دىققىتىنى قوزغىماقتا.

يسلام ابىشەۆ: ساردوباڭىز اپاتقا اينالدى! شاردارامىز دا قاۋىپتى!اباي. 6844 9 پىكىر 6 مامىر, 2020 ساعات 13:15 قۇرمەتتى اعايىن، وڭتۇستىك وڭىردە بولىپ جاتقان سۋ تاسقىنىنا بايلانىستى تەرگەۋ يزولياتورىنداعى، مەنىڭ قورعاۋىمداعى يسلام ابىشەۆپەن سويلەستىم. كوڭىل الاڭداتارلىق عانا ەمەس، دابىل قاعارلىق مالىمەتتەرمەن تانىستىم. بىردەن ايتا كەتەيىن، اعايىن، بۇل يسلام ابىشەۆتى قۇتقارۋعا ارنالعان كەزەكتى ءبىر قادام ەمەس. ونى تۇرمەدەن بوساتىڭدار دەگەن تالاپ تا ايتىلمايدى. بولماسا ادۆوكات رەتىندە ءوزىمنىڭ حايپ بولسىن دەگەن ماقساتىم جوق. ەلدىڭ قايعىسىنان حايپ جاساعاننان قۇداي ساقتاسىن!..يسلام ابىشەۆتىڭ قازىرگى ايتىپ وتىرعان اڭگىمەسى ەلدىڭ باسىنا تونگەن قاۋىپ جانە ونىڭ الدىن الۋعا بولاتىنى جانە بولاشاقتا ءتونىپ تۇرعان قانداي قاۋىپ بار، سول جايىنداعى وتە وزەكتى ماسەلە.ساردوبا سۋ قويماسىنىڭ بوگەتى جارىلىپ، سونىڭ سالدارىنان قازاقستانعا سۋ كەتتى دەپ مالىمدەمە تاراپ جاتىر. ول دۇرىس، شىندىققا سايكەس كەلەدى. بىراق، ماسەلە مىنادا: وسى ساردوبا سۋ قويماسى 2017 جىلى حالىقارالىق شارتتاردى بۇزا وتىرىپ، زاڭسىز سالىنعان. زاڭسىز سالىنعانىمەن قويماي، ساپاسىز سالىنعان سۋ قويماسى. ول تۋرالى يسلام ابىشەۆ سۋ رەسۋرستار كوميتەتىن باسقارىپ وتىرعان كەزىندە ءبىر ەمەس، بىرنەشە مارتە قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنە جانە پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنە حاتتار جازعانىن ايتتى. زاڭسىز سالىپ جاتىر، ساپاسى كوڭىل الاڭداتارلىق دەپ ايتقان. ول كەزدە وعان قۇلاق تۇرگەن بيلىك بولماعانىن، ول حاتتار اينالىپ وزىنە كەلگەنىن ايتتى. ارينە ول حاتتاردىڭ كوشىرمەسىن دە، تۇپنۇسقاسىن دا سىزدەرگە ۇسىنا المايمىن. بىرىنشىدەن، يسلام ابىشەۆ تۇرمەدە. ەكىنشىدەن، ول حاتتار قۇپيا دەگەن گريفپەن جازىلعان... ەندى ونىڭ زاڭسىزدىعى نەدە؟ رررسسام دەگەن وتە كۇردەلى اببرەۆياتۋرا رەگۋليروۆانيە رۋسلا رەكي سىرداري سەۆەرنەي چاستي ارالسكوگو موريا دەپ اتالادى. سىرداريا ترانسشەكارالىق وزەن. مىنە، وسى ەكى جاقتى مەملەكەتتىك كەلىسىمنىڭ تالاپتارىنا سايكەس، وزبەكستان جاعى دا، قازاقستان جاعى دا كەز كەلگەن وزەننىڭ وزىنە قاتىستى، پايدالانۋعا قاتىستى نەمەسە وزەننىڭ اينالاسىنداعى قۇرىلىستارعا بايلانىستى ءوزارا بىرلەسكەن ءىسشارالار جاساۋعا مىندەتتەلەدى. ءبىرءبىرىنىڭ كەلىسىمىنسىز ەكىنشى مەملەكەت جۇمىس جاساۋعا ءتيىستى ەمەس.يسلام ابىشەۆ 2004 جىلى قازاقستاننىڭ باستاماسىمەن، سىرداريا وزەن ساعاسىن وزگەرتۋ ماسەلەسىندە وزبەكستانمەن كەلىسىمگە كەلىپ، قۇرىلىس باستادىق دەيدى. ءبىرىنشى فازاسىن اياقتاعان ەكەن. ەكىنشى فازاسىنا كەلگەن كەزدە، وسى جۇمىستاردى جالعاستىرۋعا وزبەكستاننىڭ رۇقساتى بولماعاندىقتان، قازاقستان جاعى ول قۇرىلىستى جۇرگىزە الماي قالعان ەكەن. ياعني، قازاقستان جاعى ەكى جاقتىڭ كەلىسىمىنىڭ تالاپتارىن ساقتاعان، حالىقارالىق شارتتاردىڭ، ونىڭ ىشىندە حەلسەنكي سۋ كەلىسىمى بار، بۇۇ بەكىتكەن شارتتار بار، ول ەكى بىردەي حالىقارالىق نورمالاردىڭ بارلىعىنا ەكى ەلدىڭ قولى قويىلعان. ياعني، ەكى ەل دە ءسوزسىز باعىنۋعا، تالاپتاردى ورىنداۋعا مىندەتتى. ودان بولەك، جاڭاعى ايتقان رررسسام دەگەن ەكى جاقتى كەلىسىم بار. ياعني، قازاقستان جاعى زاڭ تالاپتارىن بۇزباي ساقتاعان.ال 2017 جىلى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كەلىسىمىن الماستان، ءتىپتى سۇراماستان، وزبەكستان جاعى وسى ساردوبا سۋ قويماسىن سالىپ تاستاعان. بۇل نە دەگەن سۇمدىق؟ ...وزبەكستان قازاقستان جاعىنا تالاپتى ورىنداتادى، ال ءوزى ويىنا نە كەلسە، سونى ىستەيدى. سوندا ءبىز قانداي ەل، قانداي مەملەكەت بولعانىمىز؟ ساردوبا سۋ قويماسى زاڭسىز، ساپاسىز سالىنعانىن بىلدىك دەيدى يسلام ابىشەۆ. قالاي بىلدىڭىزدەر دەسەك، سسسر كەزىنەن بەرى سول سالادا جۇمىس ىستەگەن ماماندارمەن، سول جاقتاعى ادامدارمەن بايلانىسىمىز بار ەدى دەيدى. سول ارقىلى بىلگەن. وتە از ۋاقىتتىڭ ىشىندە تەزتەز، ساپاسىز ماتەريالدارمەن جىلدام تۇردە سالىنعانعا ۇقسايدى. مىنە، سونىڭ زاردابىن قازىر قازاقستان تارتىپ وتىر.كەزىندە وزبەكستان شەكاراشىلارى مال ايداپ ءجۇرىپ شەكارادان بايقاماي ءوتىپ كەتكەن قازاقستان ازاماتىن زاڭسىز اتىپ ولتىرگەنىن دە بىلەمىز. ونىڭ كەيىنگى تاعدىرىن بىلمەيمىن، مەن مۇمكىن اقپاراتتى كوزىم شالماي قالعان شىعار، مەنىڭ ويىمشا قازاقستان ءوزىنىڭ ازاماتىنىڭ قۇقىن سۇراپ، اياعىنا دەيىن ءىستى قاداعالاۋىنا الىپ، سول وزبەكستاننىڭ شەكاراشىلارى سوتتالدى ما، قازاق وتباسىنا كومپەنساتسيا الىندى ما، ول تۋرالى اقپاراتتى بىلمەيمىن. بىراق، قازاقستاننىڭ وسىنداي ماسەلەلەرگە كەلگەندە سالعىرتتىق تانىتاتىنىنا سەنىمدىمىن. بۇل بولعان جاعداي.ەگەر يسلام ابىشەۆ بۇنىڭ ءبارىن بىلگەن بولسا، نەعىپ ايتپادى، نەگە ەلدىڭ الدىندا كوتەرمەدى دەيتىن بولارسىزدار. ايتا كەتەيىن، 2019 جىلدىڭ جەلتوقسان ايىندا مەنىڭ قولقا سالۋىممەن، يسلام ابىشەۆ ماقالا جازدى، . پورتالىندا يسلام ابىشەۆ: سۋ سالاسىنداعى قاۋىپسىزدىك وتە ماڭىزدى دەگەن اتپەن جاريالانعان. سول ماقالادا قازاقستانداعى سۋ قاۋىپسىزدىگى ماسەلەسى، سونىڭ ىشىندە ءدال وسى سىرداريا وزەنىنە بايلانىستى ترانسشەكارالىق ماسەلەلەر دە، ترانسشەكارالىق ايماقتارداعى قاۋىپسىزدىك ماسەلەلەرى دە ءسوز بولدى. ول كەزدە شاردارا، كوكساراي سۋ قويمالارى جانە استاناداعى استانا سۋ قويماسىنا قاتىستى ماسەلەلەردى جازدى. وندا ساندىق اقپاراتتار كەلتىرىلگەن. مىنا ساندارعا نازار اۋدارىڭىزدار:ساردوبا سۋ قويماسىنىڭ سۋ جيناۋ مۇمكىندىگى 900 ميلليون تەكشە مەتر بولاتىن بولسا، شاردارا سۋ قويماسىنىڭ سۋ جيناۋ مۇمكىندىگى 5 ميلليارد 200 ميلليون تەكشە مەتر. شاردارا سۋ قويماسى وتە ۇلكەن. ماقالادا دا جازىلادى، جاڭا سكايپپەن سويلەسكەندە دە شىرىلداپ تۇرىپ ايتىپ جاتىر، ابزال، سەن ۇكىمەتكە جەتكىز دەيدى، مەنىڭ ۇكىمەتكە جەتكىزەتىن مۇمكىندىگىم جوق. سىزدەر ارقىلى، جۋرناليستەر بولاتىن بولسا، باسقا دا ءبىر جانى اشيتىن ازاماتتار بولاتىن بولسا، سولار ارقىلى ۇكىمەتكە جەتكىزۋدى ماقسات ەتىپ وتىرمىن. ساردوبا سۋ قويماسى زاڭسىز، ساپاسىز، وزبەكستان جاعىنىڭ ساپاسىز سالعانى ءوز الدىنا، شاردارا سۋ قويماسىنىڭ تەحنيكالىق جاعدايى ءماز ەمەس، قاۋىپ ءتونىپ تۇر دەپ دابىل قاعىپ جاتىر يسلام ابىشەۆ.ەندى مىناعان نازار اۋدارىڭىزدار، ابىشەۆ سۋ رەسۋرستار كوميتەتىندە قىزمەتتە جۇرگەندە بۇل تۋرالى تالاي تەحنيكالىقەكونوميكالىق نەگىزدەمە جاساپ، ۇكىمەتكە ۇسىنعان. ۇكىمەتتە قابىلدانباي، اقىرى كابينەتتەردىڭ بىرىندە جوعالدى دەيدى. سوندا شاردارا سۋ قويماسىنىڭ بۇدان بۇرىنعى جاسالعان بەلگىلى ءبىر مەرزىمدە جاسالاتىن جوندەۋ جۇمىستارى كەزىندە جوندەۋ جۇمىستارىنىڭ ساپاسىز ەكەندىگى تۋرالى ماسەلە كوتەرگەن. ول حاتتار قىزمەتتىك حاتتاردا بار ەكەنىن ايتتى. سۋ رەسۋرستار كوميتەتىن باسقارىپ وتىرعان كەزىندە ساردوبا سۋ قويماسى جايلى ءبىر ەمەس، بىرنەشە مارتە قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنە جانە پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنە جازعان حاتتارى وزىنە قايتىپ كەلگەن. سۋ رەسۋرستار كوميتەتىنىڭ توراعاسى رەتىندە وزبەكستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇكىمەتىنە ىقپال ەتە المايمىن عوي دەيدى. قازاقستاننىڭ ۇكىمەتى بار، سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى بار، پرەزيدەنت اكىمشىلىگى بار. وسىلار اينالىساتىن شارۋا ەدى دەيدى.شاردارا سۋ قويماسى كەزىندە يسلام ابىشەۆ ۇسىنعان تەحنيكالىقەكونوميكالىق نەگىزدەمە نەگىزىندە قايتادان كۇردەلى جوندەۋدەن وتپەسە، ول وزىنەن 110 كم تومەندە جاتقان كوكساراي سۋ قويماسىن قوسىپ الىپ كەتەدى دەيدى. 3 ميلليارد تەكشە مەتر سۋ جينالاتىن ول دا ۇلكەن سۋ قويماسى. ەكەۋىن قوسقان كەزدە شامامەن 8 ميلليارد 200 ميلليون تەكشە مەتر سۋ بولادى. ەندى قاراڭىزدار، قىزىلاعاش سۋ قويماسىندا بارجوعى 30 ميلليون تەكشە مەتر سۋ جينالاتىن ەدى دەيدى. وسىدان ون جىل بۇرىن قىزىلاعاش سۋ قويماسىندا قاراۋسىز قالعاننىڭ سالدارىنان بوگەت بۇزىلىپ، سۋ تاسقىنىنان 45 ادام قايتىس بولدى، ءبىر اۋىلدى ەكى ساعاتتىڭ ىشىندە تىپتيپىل جوق قىلىپ جىبەردى. ال شاردارا سۋ قويماسى مەن كوكساراي سۋ قويماسىن قوسقانداعى سۋدىڭ كولەمى قىزىلاعاش سۋ قويماسىنان 273 ەسەگە دەيىن كوپ. ەگەر يسلام ابىشەۆتىڭ ايتۋىمەن شاردارا سۋ قويماسى دۇرىستالمايتىن بولسا، ونىڭ سالدارى 273 ەسەگە دەيىن زور بولماق. ول تىعىز ورنالاسقان وڭتۇستىك ايماقتارمەن قوسىپ، قىزىلوردانىڭ ارالىنا دەيىن سۋ شايىپ كەتەدى دەپ تۇرمەدە جاتقانىمەن شىرىلداپ، دابىل قاعىپ جاتىر....يسلام ابىشەۆتىڭ مامان رەتىندە ايتقان مالىمدەمەسى ماڭىزدى. 2019 جىلدىڭ قاراشا ايىندا ... ساردوبانى دا ايتىپ ەدى. قازاقستانعا ۇلكەن ماسەلە بولادى، ترانسشكارالىق ايماقتاردا ماسەلە كوپ دەپ ايتىپ ەدى.ايتقانى ايداي كەلىپ وتىر.ابىشەۆتىڭ تاعى ءبىر سالەمى كەڭەس كەزىندە وقىعان، جۇمىس ىستەگەن سۋ ينجەنەرى ماماندارى وتە از قالدى. قانشا دەگەنمەن، كەڭەس كەزىندەگى ءبىلىم تەرەڭ، جانجاقتى ەدى. سول مامانداردى، عالىمداردى مۇنداي ىسكە جۇمىلدىرۋ وتە ماڭىزدى ەكەنىن ايتىپ وتىر.تاعى قايتالاپ ايتامىن، ول كىسى قىزمەتتە وتىرعان كەزدە ۇكىمەتكە حات جازعان، ماسەلە كوتەرگەن، الايدا جاۋاپ الماعان. ەندى ماماننىڭ بۇل دابىلى دا ەستىلمەي قالماسا ەكەن دەگەن تىلەك. سوندىقتان، ءبىر عانا ءوتىنىشىم بار، يسلام ابىشەۆتىڭ مەن ارقىلى كوتەرىپ وتىرعان ماسەلەسىن ەڭ جوعارعى دەڭگەيگە دەيىن جەتكىزسەڭىزدەر ەكەن. حالىق تالاپ ەتسە، حان تاعىنان ءتۇسىپ، تۇيەسىن سويادى دەيدى. ەڭ جوعارعى پرەزيدەنتكە دەيىن جەتسە ەكەن تىلەك بار. ايتپەسە، كەش قالىپ قويۋىمىز ابدەن مۇمكىن...قانات بىرلىكۇلى 28350زىكىريا زامانحانۇلى 37308

يەكەندە ئىرپان مەھسۇلاتلىرىنى مەخسۇس سېتىش ئورنى ئېچىلدى.ئىلىم ئىرپان، ھۆنەر سەنئەتنى ئۆزىگە يار تۇتقان يەكەندىكى قېرىنداشلارغا تېخىمۇ ياخشى خىزمەت قىلىش ئۈچۈن 2011يىلى 10ئاينىڭ 1كۈنى يەكەننىڭ مەركىزىگە يېڭىدىن سىلىنغان غەربىي يۇلتۈز بىناسىدا ئىرپان مەھسۇلاتلىرىنى مەخسۇس سېتىش ئورنى ئاچتۇق. تېلېفون: 13139983161يەنئەن يولىدا داڭلىق ئېلېكتىرون مەھسۇلاتلىرىنى ساتىدىغان ئىرپان ئېلېكتىرون دۇكىنى ئىچىلدى!ئۈرۈمچىنىڭ ئاۋات يىرىگە جايلاشقان يەنئەن يولىدا 2011 يىلى 10 ئاينىڭ 3 كۈنى داڭلىق ئېلېكتىرون مەھسۇلاتلىرىنى ساتىدىغان ئىرپان ئېلېكتىرون دۇكىنى ئىچىلدى!بۇدۇكاندا ، ، , , , , قاتارلىق داڭلىق مەھسۇلاتلارنىڭ شىياڭگاڭ نۇسخىسى سېتىلىدۇ. دۇكاندىكى مەھسۇلاتلار ئەڭ يېڭى، ئەڭ ئەر زان، ئەڭ ئىشەنچىلىك.ئىرپان تارىم 01 تىپلىق لۇغەتكە يېڭى قوشۇلغان ئىقتىدارلار.ئىرپان تارىم 01 تىپلىق لۇغەتكەر تۆۋەندىكى مەزمۇنلار قوشۇلدى.مۇھەممەد سالىھ قارى ھاجىم تۈزگەن ئەرەبچەئۇيغۇرچە قامۇسخەنزۇچە لۇغەتلەردىن ئىزدىگەن سۆزلەرگە بەشتىن جۈملە تۈزۈپ بىرىشئۇيغۇرچە لۇغەتلەردىن ئىزدىگەن سۆزلەرگە بەشتىن جۈملە تۈزۈپ بىرىشئۇيغۇر تىل ئىزاھلىق لۇغىتىنىڭ يەتتە توملۇق تولۇق نۇسخىسىبۇرۇن لۇغەت سىتېۋالغانلار ئۈرۈمچى، قەشقەر، ئاقسۇ، كورلا، خوتەندىكى باش سىتېش ئورۇنلىرىغا ئاپىرىپ لۇغىتىگە يېڭى ئىقتىدارنى قاچىلىتىۋالسا بولىدۇ. ئەگەر ئۆزىڭىز قاچىلايمەن دەپ ئويلىسڭىز شىركتىمىز بىلەن ئالاقىلىشىپ توردىن لۇغەتنىڭ يېڭىلاش ھۆججىتىنى چۈشۈرۈپ قاچىلىۋالسىڭىزمۇ بولىدۇ.قاچىلاش جەريانىدا لۇغەتتە مەسىلە كۆرۈلسە ياكى بۇزۇپ قويسىڭىز ئۆزىڭىز مەسئۇل بولىسىز.ئۈرۈمچى ئىرپان ئېلېكتىرون چەكلىك شىركىتىئىرپان شىركىتىنىڭ باش دىرېكتورى ئابدۇللا ئۆمەرشىركىتىمىز بۇندىن بۇرۇنمۇ ئايرىمئايرىم ھالدا: 2006يىلى جۇڭگو ئېلېكتىرون كەسپىي كارخانلىرى ئىچىدىكى ھاياتىي كۈچى زور 300 كارخانانىڭ بىرى دېگەن شەرەپكە، 2008يىلى غەربىي رايوندىكى داڭلىق ئېلېكتىرون ماركىسى دېگەن شەرەپكە، 2009يىلى گوۋۇيۈەن تور ئاخبارات ئىدارىسى، سودا مىنىستىرلىقى، دۆلەت تەرەققىياتئىسلاھات كومىتېتى، خەلقئارا ھەمكارلىق مەركىزى قاتارلىق ئورۇنلار تەرىپىدىن جۇڭگو ئىشەنچلىك كارخانا سىستېمىسىدىكى ئۈلگىلىك ئورۇن دېگەن نامغا، 2010يىلى شىركىتىمىز ياراتقان ئىرپان ماركىسى جۇڭخۇا ئېلېكتىرون مەھسۇلاتلىرى ساھەسىدىكى 10 چوڭ ئىختىراۋىي ماركا دېگەن شەرەپكە مۇيەسسەر بولغان ئىدى.يىغىندىن كېيىن شىركىتىمىز باش دىرېكتورى ئابدۇللا ئۆمەر مەركىزىي خەلق تېلېۋىزىيە ئىستانسىسىنىڭ زىيارىتىنى قوبۇل قىلدى.ئادرېس: ئۈرۈمچى شەھىرى غالىبىيەت يولى 388نومۇر مائارىپ نازارىتى ئۇدۇلىداسېتىشتىن كېيىنكى مۇلازىمەت قىزىق لىنىيىسىمۇلازىمەت تېلېفون نومۇرى

نېمە ئۈچۈن پەيغەمبەرئەلەيھىسسلامنى باشقا ھەرقانداق كىشىدىن بەكراق ياخشى كۆرۈش ۋاجىب بولىدۇ؟. شەئبان ئېيىنىڭ ئون بەشىنچى كۈنى ئاتالمىش تۈنەك كۈنىدە روزا تۇتۇشنىڭ ھۆكمى نېمە؟. شەئبان ئېيىدىكى بىدئەتلەر. شەئبان ئېيىنىڭ ئوتتۇرىئون بەشىنچى كېچىسى مەلۇم ئىبادەتلەرگە خاس قىلىنمىغان.. شەئبان ئېيىدا بىر ئاي تولۇق روزا تۇتۇش ياخشى كۆرۈلەمدۇ؟. مىراج كېچىسىدە پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام پەرۋەردىگارىنى كۆرگەنمۇ؟. باشقىلارغا بولغان ئىشەنچىنىڭ يوقىلىشى، ئۇنىڭ سەۋەبلىرى ۋە ئۇنى تۈزىتىشنىڭ يوللىرى. زىنا قىلىش پىكرىگە قانداق تاقابىل تۇرۇش كېرەك. شەرئى يوللار بىلەن بوغۇزلانمىغان ھايۋانلارنىڭ تېرىسىدىن ئىشلەنگەن نەرسىلەرنى سىتېۋېلىش دۇرۇسمۇ؟. شەيتاننىڭ ئىنسانغا بولغان ئاداۋىتى. پەرۋەردىگارلىقتىكى بىرلىكنىڭ ھەقىقى مەنىسى ، ھەمدە ئۇنىڭغا قارشى چىققۇچىلار پەرۋەردىگرلىقتىكى بىرلىكنىڭ ھەقىقى مەنىسى نىمە ؟ : ، : ، .بۇ تەۋھىد يەنى ، پەرۋەردىگارلىقتىكى بىرلىك ئادەم ئەۋلادلىرىنىڭ ھىچ قايسىسى تەرىپىدىن ئىنكار قىلىنمايدۇ . ھىچكىم دۇنيادا ئوخشاش ئىككى ياراتقۇچى بار دىمەيدۇ . پىرئەۋىندىن باشقا ھىچكىم پەرۋەردىگارلىقتىكى بىرلىك ئىددىيسى بىلەن مۇنازىرلەشمىدى ،پىرئەۋىن ئۇنى تەكەببۇرلۇق ۋە جاھىللىق بىلەن ئىنكار قىلغان ھەمدە ئاللاھ ئۇنىڭغا لەنەت قىلسۇن ھەتتا پەرۋەردىگار دەپ دەۋا قىلغان . ئاللاھ ئۇنىڭ سۆزىنى نەقىل قىلىپ مۇنداق دەيدۇ : : . تارتىپ ئالغۇچىلار نازىئات : 24 . . ھىكايىلەر قەسەس : 38 .بۇ ئۇنىڭدىكى تەكەببۇرلۇقتىن ئىدى ،چۈنكى ئۇ پەرۋەردىگار ئۆزىدىن باشقا بىرى ئىكەنلىكىنى بىلەتتى . ئاللاھ ئىيىتقاندەك : ، . چۈمۈلىلەر نەمل : 14 .ھەمدە ئاللاھ مۇسانىڭ ئۇنىڭ بىلەن مۇنازىرلەشكەن چاغدىكى ئەھۋالنى بىزگە خەۋەر قىلىدۇ : : ! ، ئىسرائىل ئەۋلاتلىرى بەنى ئىسرائىل : 102 . تيسير العزيز الحميد 33 ، والقول المفيد 1 14 . غا قاراڭ .جىمى ھەقھوقۇقلار ئىسلام سۇئالجاۋاب تور بېتىگە ساقلاپ قېلىنغان 19972013 : 88.68

سايرام كۆلىنىڭ مۇھىتى بۇلغانماقتا ئۇيغۇرتەڭرىتاغ خەۋەرلەر تورىدىن مەلۇم بولۇشىچە، ئۇيغۇر رايونىدىكى تەبئىي مەنزىرىلىك رايون بولغان سايرام كۆلىنىڭ مۇھىتى ئېغىر بۇلغانغان.خەۋەردە ئېيتىلىشىچە، ساياھەتچىلەرنىڭ، كۆل بويىغا سېلىنغان ئاشخانا، مېھمانخانىلارنىڭ ئۈزلۈكسىز كۆپىيىشى تۈپەيلىدىن بۇ ئورۇنلاردىن چىقىۋاتقان ئەخلەتلەر ئوت چۆپلەرنى قاپلاپ كەتكەن. ئەخلەت توشۇپ كەتكەن يەرلەردىكى ئوت چۆپلەر قۇرۇشقا باشلىغان.تەڭرىتاغ تور بېتىدە بۇندىن ئىلگىرى بېرىلگەن خەۋەرلەردىن مەلۇم بولۇشىچە، ئۇيغۇر ئېلىدىكى كۆلىمى بىر قەدەر چوڭ بولغان داڭلىق كۆللەرنىڭ ھەممىسى دېگۈدەك بۇلغىنىشقا ئۇچرىغان. مۇناسىۋەتلىك تەكشۈرۈش ئورۇنلىرىنىڭ ئۇيغۇر ئېلىدىكى 26 كۆل ۋە دەريادا ئېلىپ بارغان تەكشۈرۈش نەتىجىسىدىن قارىغاندا، بۇلارنىڭ سۇ سۈپىتى كىشىنى چۆچۈتكۈدەك دەرىجىدە ئومۇميۈزلۈك ناچار چىققان بولۇپ، باغراش كۆلى، تۈمەن دەرياسى، سايرام ھەمدە قاناس كۆللىرىنىڭ بۇلغىنىش دەرىجىلىرى بىر قەدەر يۇقىرى ئىكەن.مەلۇم بولۇشىچە، سۇ بۇلغىنىشىغا سەۋەب بولغان ئاساسلىق ئامىل، مۇھىت قوغداش قانۇنبەلگىلىمىلىرىنىڭ ياخشى ئىجرا قىلىنماسلىقى، تەبئىي مۇھىتنى قوغداشقا خىلاپ ھەرىكەتلەرنىڭ كۆپ يۈز بېرىشى ئىكەن.

ئۇيغۇريار فوندى ئۇيغۇر ئوقۇغۇچىلارنىڭ يېڭى مەۋسۇملۇق ئوقۇش ياردەم پۇلى ئىلتىماسىنى قوبۇل قىلىش توغرىسىدىكى ئېلانى.تۈركىيەدىكى ئالىي مەكتەپلەردە 2017يىللىق بىرىنچى مەۋسۇملۇق دەرسلەر ئاخىرلىشىپ، 2018يىللىق ئوقۇش يىلىغا قەدەم بېسىش ئالدىدا تۇرغان بۈگۈنكى كۈندە ئۇيغۇريار فوندى ئۇيغۇر ئوقۇغۇچىلارنىڭ يېڭى مەۋسۇملۇق ئوقۇش ياردەم پۇلى ئىلتىماسىنى قوبۇل قىلىشقا باشلىدى.مەزكۇر ئوقۇش مۇكاپات پۇلىغا تۈركىيەدە تولۇق كۇرس، ماگىستىرلىق ۋە دوكتورلۇقتا ئوقۇۋاتقانلار ئۇيغۇر ئوقۇغۇچىلار ئىلتىماس قىلسا بولىدىغان بولۇپ، تىزىملىتىش ۋاقتى 2017يىلى 30دېكابىر كۈنىدىن 2018يىلى 10فېۋرالغىچە داۋاملىشىدىكەن.بىز بۇ ھەقتە تەپسىلىي مەلۇمات ئىگىلەش ئۈچۈن ئۇيغۇريار فوندى نىڭ ئىستانبۇلدىكى ۋەكىلى باتۇر قاراخانلى ئەپەندى، مەزكۇر فوندنىڭ مالىيەسىگە مەسئۇل كىشىلىرىدىن مەمەت ئېلى ئەپەندى ۋە ئۆتكەن يىلى ئوقۇش مۇكاپات پۇلىغا ئېرىشكەن ئوقۇغۇچىلار بىلەن سۆھبەت ئېلىپ باردۇق.باتۇر قاراخانلى ئەپەندى ئوقۇش ياردەم پۇلىغا ئىلتىماس قىلغۇچىلارنىڭ . ئۇيغۇريار. ئورگ تور بېتىدىكى ئىلتىماس قىلىش جەدۋىلىنى ئەستايىدىل ئوقۇغاندىن سىرت، يەنە بۇنىڭغا مۇناسىۋەتلىك بىر يۈرۈش ماتېرىياللارنى تەييارلىشى كېرەكلىكىنى بايان قىلدى.باتۇر قاراخانلى ئەپەندى ئوقۇش ياردەم سوممىسىنىڭ تولۇق كۇرس ئوقۇغۇچىلىرى ئۈچۈن ئايدا 700 لىرا، ماگىستىرلىق ئوقۇۋاتقان ئوقۇغۇچىلار ئۈچۈن ئايدا 800 لىرا، دوكتورلۇق ئوقۇۋاتقان ئوقۇغۇچىلار ئۈچۈن ئايدا 1200 لىرا بېرىلىدىغانلىقىنى بايان قىلدى.ئۇيغۇريار فوندى نىڭ مالىيە ئىشلىرىغا مەسئۇل بولۇۋاتقان مەمەت ئېلى ئەپەندى بۇ ھەقتىكى زىيارىتىمىزنى قوبۇل قىلىپ، تۈركىيەگە ئوقۇشقا كېلىپ ۋەتەن بىلەن ئالاقىسى ئۈزۈلۈپ قالغان، ئىقتىسادىي جەھەتتىن قىيىنچىلىققا ئۇچراۋاتقان كۆپ ساندىكى ئۇيغۇر ئوقۇغۇچى بارلىقىنى، ئۆتكەن يىلى ئاز بىر قىسمىغا ئوقۇش مۇكاپاتى بېرەلىگەنلىكىنى، بۇ قېتىم مۇكاپات بېرىلىدىغانلارنىڭ سانىنى كۆپەيتىشنى پىلانلاۋاتقانلىقىنى بىلدۈردى.مەمەت ئېلى ئەپەندى ئۇيغۇريار فوندى نى قۇرغان كىشىلەرنىڭ ئىقتىسادىي ئەھۋالى ياخشى، مەرىپەتپەرۋەر ئۇيغۇر زىيالىيلىرى ئىكەنلىكىنى، ئىئانە قىلىنغان پۇللارنى ياردەمگە ئەڭ موھتاج، ياخشى ئوقۇۋاتقان ئۇيغۇر ئوقۇغۇچىلارغا يەتكۈزۈپ بېرىدىغانلىقىنى تەكىتلىدى.ھازىر تۈركىيەنىڭ مەلۇم بىر ئۇنىۋېرسىتېتىدا ماگېستىرلىقتا ئوقۇۋاتقان بىر ئۇيغۇر ئوقۇغۇچى ئۆزىنىڭ ئۇيغۇريار فوندى نىڭ ئوقۇش مۇكاپات پۇلى بىلەن ئوقۇۋاتقانلىقىنى، ھازىر كۆپ ساندىكى ئۇيغۇر ئوقۇغۇچىلارنىڭ ئىقتىسادىي جەھەتتىن ئېغىر قىيىنچىلىقتا ئىكەنلىكىنى، شۇڭا پۈتۈن دۇنيادىكى ئۇيغۇرلارنىڭ ياردەم قىلىشىنى ئۈمىد قىلىدىغانلىقىنى بايان قىلدى.ئۇيغۇريار فوندى 2016يىلى 10ئايدا مەرىپەتپەرۋەر 7 نەپەر ئۇيغۇر تەرىپىدىن قۇرۇلغان بولۇپ، ھازىرغىچە ئىقتىسادىي جەھەتتىن قىينىلىپ قالغان كۆپ ساندىكى ئۇيغۇر ئوقۇغۇچىلارغا ياردەم قىلىپ كەلمەكتە. مەزكۇر فوند يەنە مىسىردىن تۈركىيەگە كېلىشنى ئىستىگەن 62 ئوقۇغۇچىغا ئايروپىلان بېلىتى ئېلىپ بەرگەن. ئۇلار يەنە ئۇيغۇر ئوقۇغۇچىلارغا بولغان ياردەمنى سىستېمىلاشتۇرۇش ئۈچۈن بۇ يىل 10ئايدا مەخسۇس ئوقۇش مۇكاپات پۇلى تەسىس قىلغان ئىدى.

ەمتيقاننان ءوتۋ ءۇشىن باسەكەلەسىنە قاستاندىق جاسادى: : 20191214 19:01مەملەكەت قىزمەتكەرلەرىنىڭ جازباشا ەمتيقانىندا ءبىرىنشى بولعان ول، باسەكەلەسىنە قىمسىنباي قاستاندىق ىستەدىۇيلەنۋى باياندى بولماعان سوڭ، بويجەتكەن حى ۇكىمەت قىزمەتكەرلىگىنە قابىلدانۋعا قۇلشىنىس جاسايدى. الايدا، جازباشا ەمتيحاندا بىرىنشىلىكتى الۋمەن بىرگە، حى قىزمەت ورايىن ءتىپتى دە ورنىقتى تۇردە ءوز قولىنا ءتۇسىرۋ ءۇشىن، ەسىرتكى ارقىلى باسەكەلەسىنە قاستاندىق سايلايدى، سونداي اق ونى اكىمشىلىك جازاعا تارتقىزۋ ارقىلى مەملەكەت قىزمەتكەرى ەمتيقانىنىڭ ساياسي ساراپتاۋىنان وتۋىنە امالسىز قالدىرادى. بۇل سولەكەت ۋاقيعاعا 11ايدىڭ 25كۇنى بەيجيڭدەگى شۇن ي سوت مەكەمەسى سوت اشىپ قارادى.2018جىلى 3ايدىڭ 13كۇنى، حى مەملەكەت قىزمەتكەرلەرى ەمتيقانىنداعى باسەكەلەسى ياعني وسى دەلوداعى زيانكەستىككە ۇشىراۋشىنى اكىمشىلىك جازاعا تارتقىزۋ ءۇشىن شياۋ پەن استاسادى. سونىمەن شياۋ زيانكەستىككە ۇشىراۋشىنىڭ قىزمەت ورنىنا بارىپ، قىزمەتكە شاقىرۋ اتىمەن زيانكەستىككە ۇشىراۋشىمەن قارىمقاتىناس جاسايدى.سول ايدىڭ 17كۇنى شياۋ زيانكەستىككە ۇشىراۋشىنىڭ كەڭسەسىندە ورايدان پايدالانىپ، ەسىرتكىنى زيانكەستىككە ۇشىراۋشىنىڭ ستاكانىنا سالىپ، ونىڭ ءىشۋىن كۇتەدى.كەلەسى كۇنى، شياۋ 110 عا تەلەفون بەرىپ، زيانكەستىككە ۇشىراۋشىنىڭ ەسىرتكى تۇتىنعانىن اشكەرەلەيدى، زيانكەستىككە ۇشىراۋشى قولعا تۇسەدى، ساقشى زيانكەستىككە ۇشىراۋشىنىڭ كەڭسەسىنىڭ كومپيۋتەر ءتىلتاقتاسىنىڭ استىنان 0.05 گرامدىق مەتيل امپەتاميندى تاۋىپ الادى.تەكسەرۋ ارقىلى زيانكەستىككە ۇشىراۋشىنىڭ نەسەبىندە فەنيلامين مەن مەتيل امپەتامين بارلىعىن انىقتايدى. سوڭىنان حى پەن شياۋ دى قولعا الىپ، ەسىرتكىنى دە جيناپ الادى.بۇل دەلو جونىندە شۇن ي پروكۋراتۋراسى بىلاي دەپ قارادى: حى پەن شياۋ باسقالاردى ەسىرتكى تارتۋعا الداعان، ولاردىڭ ارەكەتى قىلمىستىق ىستەر زاڭىنا قايشى. قىلمىس فاكتى انىق، دالەل سىپاتى شىن ءارى تولىق، باسقالاردى ەسىرتكى تۇتىنۋعا الداۋ قىلمىسى بويىنشا قىلمىستىق ىستەر جاۋاپكەرشىلىگىن قۋزاستىرۋ كەرەك.سوتتا حى پەن شياۋ قىلمىسىن مويىنداپ، جازانى قابىلدايدى.حى ، العاشىندا شياۋ نىڭ اعاسى ارقىلى شياۋ دى ىزدەپ تاپقاندىعىن، مۇنداعى ماقساتى شياۋ تىڭ زيانكەستىككە ۇشىراۋشىنىڭ قىزمەت ورنىنا قىزمەتكە قابىلداعان بولىپ بارىپ، زيانكەستىككە ۇشىراۋشىنىڭ قانداي ويى بارلىعىن انىقتاپ، شياۋ ارقىلى مەملەكەت قىزمەتكەرىنە قابىلداۋ ەمتيقانىنىڭ ساياسي جاقتان ساراپتاۋ تۇيىنىندە زيانكەستىككە ۇشىراۋشىنى اشكەرەلەمەكشى بولعانىن ايتادى. حى شياۋ تىڭ زيانكەستىككە ۇشىراۋشىعا ەسىرتكى ىستەتۋ ارەكەتى جونىندە تيىم سالعانىن ايتا كەلە: مەن ءۇنحات ارقىلى شياۋ كە بۇل نارسە وتە قورقىنىشتى، ەندىگارى ىستەتپە دەپ ەسكەرتكەم،دەدى.حى بىلاي دەيدى: ەڭ العاشىندا شياۋ تىڭ اعاسىنا ەگەر مىندەت ورىندالماسا ءار كۇنى 1000 يۋان اقى بەرەم، ال ورىندالسا، 50مىڭ يۋان بەرەم، دەپ ايتقان ەدىم.ءۇنحات ارقىلى شياۋ كە 20 مىڭ يۋان جوتكەپ بەردىم.سوت تەرگەۋىندە حى قاتتى وكىندى، ول ءوزىنىڭ نەكە ءىسى باستان اياق ساتىنە باسپاعانىن ايتا كەلە بىلاي دەدى: بۇرىنعى كۇيەۋىم ۇكىمەت قىزمەتكەرى بولعاندىقتان، بارعان جەرىم مەنىڭ وقىتۋشىلىق كاسىبىمدى كوزگە ىلمەي، مەملەكەت قىزمەتكەرىنە تەڭ كەلگەن قايدا،دەگەن كوزقاراستا بولدى. ەكەۋىمىزدىڭ اق نەكەمىز ساتىنە باسىپ بۇگىنگە كەلدى، الايدا كۇيەۋىمنىڭ ماعان دەگەن رياسىز ماحابباتىنىڭ شىن ەكەندىگىنەدە كامىل سەنىمدە ەدىم، سونىمەن ءوز قۇلشىنۋىم ارقىلى ۇكىمەت قىزمەتكەرى ەمتيقانىنا ءوتۋدى ويلادىم. ال سول كەزدە شىنىندا قاتتى ابىرجىدىم .بۇدان سىرت، حى ءوزىنءوزى ءۇش رەت جازىم ەتپەكشى بولعاندىعىن، شىنىندا ناۋقاسى بارلىعىن، سوندىقتان قىلمىستىق ىستەر جاۋاپكەرشىلىگى قابىلەتىن ساراپتاۋدى ءوتىنىش ەتەتىندىگىن ايتتى.شياۋ بىلاي دەدى: ەسىرتكى ىستەتۋ جونىندەگى وسى ءىستى حى ەكەۋمىز اقىلداسقان ەدىك. سول كەزدە حى مەنى تاپقاننان كەيىن قوناقسارايعا باردىق. حى ءسىڭىلىسىنىڭ جۇكتى بولىپ قالعاندىعىن ايتىپ، زيانكەستىككە ۇشىراۋشىنى ماعان تاربيە بەرۋگە تاپسىردى، مەن سول كەزدە ەڭبەكاقىعا قانشا اقشا بەرەتىنىن سۇرادىم، ول ءۇنحات ارقىلى 20 مىڭ يۋان جولداپ بەردى.الەۋمەتتىك ايىپتاۋ ورگانى بىلاي دەپ قارادى: حى مەن شياۋ باسقالاردى ەسىرتكى تارتۋعا الداعان، قىلمىس فاكتىلەرى انىق، دالەل سىپاتتارى ناقتىلى، تولىق بولعان. باسقالاردى ەسىرتكى تۇتىنۋعا الداۋ قىلمىسى بويىنشا ولاردىڭ قىلمىستىق ىستەر جاۋاپكەرشىلىگىن قۋزاستىرۋ كەرەك. حى مەن شياۋ سوت تەرگەۋىندە بارلىعىن قاز قالپىندا باياندادى، سوندىقتان زاڭ بويىنشا جەڭىل جازا بەرۋدى كوزدە ۇستاي وتىرىپ، حى تى 6 ايدان 8 ايعا دەيىن مەرزىمدى قاماق جازاسىنا كەسۋدى، وعان قوسا اقشالاي ايىپ سالۋدى ۇسىنىس ەتەمىز. شياۋ تى 6 ايدان 8 ايعا دەيىن مەرزىمدى قاماق جازاسىنا كەسۋدى، وعان قوسا اقشالاي ايىپ سالۋدى ۇسىنىس ەتەمىز.وسىعان قاراتا، حى سۋديادان جەڭىلدەتىپ جازالاۋدى، جازاسىن كەشىكتىرىپ اتقارۋدى تالاپ ەتتى.حى تىڭ اقتاۋشىسى شۇي فان بىلاي دەپ قارادى: ءبىرىنشى، ەسىرتكىنىڭ سانىندا اۋىر قايشىلىق بايقالعان، استارىن تابا الماسا، ورىندى كۇماننان ارىلتۋعا بولمايدى، بۇل حى تىڭ ەسرتكى سالعانسالماعاندىعىن ءونىمدى دالەلدەي المايدى. ەكىنشى، ساراپتاۋ ەستەلىگى اراسىندا قايشىلىق ساقتالعان، قىلمىستىق ىستەر دەلوسىنداعى نەسەپ ولشەمى ارقىلى ۋلى شەگىمدىك شەككەن شەكپەگەنىن تۇراقتاندىرۋدا ءتىپتى دە بايىپتىلىقپەن قاراۋ كەرەك. ءۇشىنشى، حى تىڭ قىلمىستىق ارەكەتى كورنەكتى جەڭىل، سۋبيەكتيۆتىك ورەسكەلدىگى، باس اماندىققا قاتەرى ءبىرشاما تومەن، تۇڭعىش قىلىس قالىپتاستىرعان، ونىڭ ۇستىنە زيانكەستىككە ۇشىراۋشىنىڭ مەملەكەت قىزمەتكەرىنە قابىلدانۋىنا اۋىر زيان جەتكىزبەدى. سوندىقتان سوت حى كە كەڭشىلىك ەتۋ جازاسىن بەرىپ، جازانى كەشىكتىرىپ اتقارۋدى ۇسىنىس ەتەمىن .ال شياۋ تە سۋديادان جەڭىل جازالاۋدى تالاپ ەتتى. شياۋ تىڭ اقتاۋشىسى بىلاي دەپ قارادى: شياۋ ىلەسۋشى قىلمىسكەر، جەڭىل نەمەسە جەڭىلدەتىپ جازالاۋ. الايدا شياۋ ارەكەت جاساعانىمەن، ءبىراق قىلمىس وتكىزۋ بارىسىندا جاناما رول اتقاردى. شياۋ تىڭ راسىن ايتۋ جايجاپسارى بار، تۇڭعىش قىلمىس وتكىزگەن، كەزدەيسوق قىلمىسقا جاتادى، وعان جەڭىل جازا كەسۋ كەرەك؛ شياۋ تىڭ رايىنان قايتۋ بەينەسى بار ءارى زيانكەستىككە ۇشىراۋشىنىڭ قىزمەتىنە، تۇرمىسىنا اۋىر زارداپ تۋدىرماعان، سوندىقتان شياۋ تىڭ جازاسىن كەشىكتىرىپ اتقارۋدى ۇسىنىس ەتەمىن.قازىرگى قىلمىس جاعدايىنا نەگىزدەلگەندە، الەۋمەتتىك ايىپتاۋشى شياۋ تى ىلەسۋشى قىلمىسكەر رەتىندە تۇراقتاندىرۋعا بولمايدى، دەپ قارادى.سوندىقتان، بۇل دەلونىڭ ۇكىمى ءالى سوت ۇستىندە جاريالانبادى.

اگروونەركاسىپتىك كەشەن تسيفرلى جۇيەگە قادام باسادىقازاقستان 09 ءساۋىر، 2018ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ قازاقستاننىڭ ءۇشىنشى جاڭعىرۋى: جاھاندىق باسەكەگە قابىلەتتىلىك اتتى جولداۋىندا ەلىمىزدەگى ەكونوميكالىق جانە تەحنولوگيالىق سالالاردىڭ قارقىندى دامۋىنا ايرىقشا ءمان بەرىلگەن. وسى ماقساتتا تسيفرلى قازاقستان مەملەكەتتىك باعدارلاماسى ىسكە قوسىلىپ، ساندىق جۇيە ەكونوميكانىڭ كۇرە تامىرى سانالاتىن بارلىق باعىتتارعا جاپپاي ەنگىزىلىپ جاتىر.كۇنى كەشە اۋىل شارۋاشىلىعى ءبىرىنشى ۆيتسەءمينيسترى ارمان ەۆنيەۆ اوكءتى تسيفرلاندىرۋ كۇنى اياسىندا بىرنەشە يننوۆاتسيالىق جوبانى تانىستىردى. وتاندىق كاسىپكەرلەر ارقىلى اۋىل شارۋاشىلىعىنداعى اقپاراتتىق تەحنولوگيالاردى دامىتۋدى ماقسات ەتكەن شارادا، تسيفرلاندىرۋ جۇيەسىن ەنگىزۋدەگى تۇيتكىلدى ماسەلەلەر تىزبەكتەلىپ، بولاشاقتىڭ ەنشىسىنە ەنەتىن جوسپارلار بەكىتىلدى. سولاردىڭ ءبىرسىپىراسىنا كەڭىرەك توقتالا كەتسەك، اتالعان مينيسترلىك بۇگىنگى كۇنى تسيفرلى قازاقستان مەملەكەتتىك باعدارلاماسى اياسىندا 4 جوبانى جۇزەگە اسىرۋدى كوزدەپ وتىر. اۋىلشارۋاشىلىق ونىمدەرىن وتكىزۋدى جۇيەلەۋدە، ەكسپورت نارىعىن دامىتۋدا ساندىق جۇيەنىڭ بەرەرى مول. وسى نەگىزدە كەلەر جىلى مال شارۋاشىلىعى، وسىمدىك جانە بالىق ونىمدەرىن باقىلاۋ ماقساتىندا مونيتورينگ جاسالىپ، اقپاراتتى ەلەكتروندى تۇردە الۋ مۇمكىن بولماق. مىسالى، جاڭا تۋعان مال بىردەن تىركەلىپ، سوعان قاتىستى بارلىق اقپاراتتار، قانداي ەكپە العانىنان باستاپ، قاي جەردە سويىلعانى، ەتتىڭ قاي بازاردا ساتىلاتىنى انىق ەلەكتروندى بازادا تىركەلەتىن بولادى. بۇل ارقىلى ساتىپ الۋشىلاردىڭ ازىقت ۇلىك قاۋىپسىزدىگى قامتاماسىز ەتىلمەك. ءاربىر كەزەڭدە مالدىڭ تازا ەكەنىنە كوز جەتكىزىلگەننەن كەيىن ەكسپورتتاۋشىلاردىڭ دا سانى ارتادى دەگەن سەنىم بار. قازىرگى ۋاقىتتا مال شارۋاشىلىعىنا قاتىستى ەت يمپورتتاۋشى ەلدەردىڭ نەگىزگى تالاپتارى بويىنشا ءونىمنىڭ ءوندىرىلۋ بارىسىنا قاتىستى اقپاراتتىڭ تولىققاندى بەرىلۋى ماڭىزدى. سوندىقتان بۇل باعىتتاردا كەيبىر تۇيتكىلدەردىڭ تالماۋرىن تۇسىن ءدوپ باسۋعا ساندىق جۇيە تاپتىرماس شەشىم.مينيسترلىك باسىمدىق بەرگەن ەكىنشى باستاما ەلەكتروندى ساۋداساتتىقتى دامىتۋ. مەملەكەتتىك كورسەتىلەتىن قىزمەتتەردى دامىتۋ جانە اوكءتى تسيفرلاندىرۋ دەپارتامەنتىنىڭ ديرەكتورى باۋىرجان ايىمبەتوۆتىڭ ايتۋىنشا، ەلىمىزدەگى استىق شارۋاشىلىعىمەن اينالىساتىن كاسىپكەرلەر قازىرگى تاڭدا ەلەكتروندى فورماتتا ءوز ونىمدەرىن ساتۋدى قولعا العان. وسىدان ەكى جىل بۇرىن ىسكە قوسىلعان . ۆەبپورتالىنا 195كە جۋىق ءىرى استىق قويماسى تىركەلگەن. ال ونلاين تۇردە ساۋدا جاساۋ مۇمكىندىگىنەن بەيحابار شارۋالار قانشاما؟ قويماداعى استىقتى كۇندە باقىلاۋدا ۇستاعاننان گورى، بارلىق ءمانجايدىڭ اققاراسىن ۇيدە وتىرىپ تا ەلەكتروندى تۇردە قاداعالاۋعا بولادى. سونىمەن قاتار كەز كەلگەن استىق ساتىپ الۋشى ءۇشىن قويماداعى ءونىم جايىندا اقپارات جۇيەدە تىركەلگەن. ءتىپتى كەلىسىمشارت جاساۋ، ونى زاڭداستىرۋ دا اقىلدى تەحنولوگيانىڭ كومەگىمەن شەشىمىن تاۋىپ وتىر. ايتا كەتەرلىگى، جۇيەنىڭ قولدانىس اياسى دا ارتىپ كەلەدى. بۇعان دەيىن تىركەلگەندەر سانى 4 مىڭ بولسا، قازىر 39 مىڭعا جەتكەن.ەندىگى مەجە جۇيەنىڭ اۋقىمىن شەتەلدىك استىق يمپورتتاۋشى ەلدەرگە دە قولجەتىمدى بولاتىنداي دەڭگەيگە جەتكىزۋ. وسى ماسەلە جانجاقتى تالقىلانىپ، ءبىزدىڭ نازارىمىزدا بولادى. استىق ونىمدەرىن جەتكىزۋدە تەمىر جول سالاسىندا دا تسيفرلاندىرۋ جۇيەسىن ەنگىزۋ جوسپارلانىپ وتىر. بۇعان قوسا، مال شارۋاشىلىعىندا دا ونلاين رەجيمىندە ساۋداساتتىق جاساۋ مۇمكىندىگىن قولجەتىمدى ەتەمىز. اتالعان باعىتتار بويىنشا اوكدەگى 101 مەملەكەتتىك قىزمەت كورسەتۋ مەن وعان بايلانىستى پروتسەستەر اۆتوماتتاندىرىلاتىن بولادى، دەيدى ب.ايىمبەتوۆ.ءىتتەحنولوگيالاردى ناقتى ەگىنشىلىك پەن فەرمالاردا پايدالانۋدى دامىتۋ ءۇشىن بيزنەس وكىلدەرىن تارتۋعا مينيسترلىك مۇرىندىق بولماق. ياعني، ءوز كاسىبىنىڭ كوش ىلگەرى دامۋىن، باسەكەگە قابىلەتتى بولۋىن كوزدەگەن شارۋا، كاسىبىن ساندىق فورماتقا سايكەستەندىرەدى. الدىمەن جاڭا تەحنولوگيانىڭ جىلىگىن شاعىپ، مايىن ىشكەن سالا ماماندارى ۇسىنعان جوبالاردىڭ ىشىنەن ءتيىمدىسى ينۆەستيتسيالانادى. بۇل رەتتە، مەملەكەت ونلاين ساۋدا جۇيەسىن قولعا العان ءىت ماماندارىنا سالىق جۇيەسىندە جەڭىلدىكتەر قاراستىرۋدى كوزدەيدى.كانادا، وڭتۇستىك كورەيا، مالايزيا، سينگاپۋر، اقش سياقتى دامىعان ەلدەردە اقپاراتتىق دامىتۋ ستراتەگياسى ءساتتى ىسكە اسقانىن اڭعارۋ قيىن ەمەس. وسى رەتتە اۋىل شارۋاشىلىعىن تسيفرلاندىرۋ اياسىندا بىرقاتار ەلدەردىڭ كومپانيالارى ءوز ۇسىنىستارىن بىلدىرگەن.نەگىزىندە ساندىق فورماتقا تولىقتاي كوشىرۋدىڭ ءار ەلدە جولى، باعىتى ارقالاي. ماسەلە شەتەلدىكتەر ۇسىنعان جوبا باعاسىنىڭ قىمباتتىعىندا بولىپ وتىر. قازىرگى ۋاقىتتا ءوز زاڭدارىمىزعا سايكەستەندىرىپ، اۋستراليانىڭ قولدانىسىنداعى ادىستەمە بويىنشا جۇمىس ىستەمەكپىز. ايتا كەتۋ كەرەك، بۇل ەل ەت تاسىمالى بويىنشا ۇزدىكتەر قاتارىندا. ال اۋستراليالىقتار ءوز كەزەگىندە ءبىزدىڭ ەل ارقىلى قىتايمەن ەت تاسىمالىنا كەتەتىن لوگيستيكالىق شىعىنداردى ازايتۋدى كوزدەپ وتىر، دەدى باۋىرجان ايىمبەتوۆ.ەگىنشىلىك شارۋاشىلىعى ءۇشىن ەلەكتروندى جۇيەنىڭ بەرەرى مولاۋىل شارۋاشىلىعىن تسيفرلاندىرۋ اياسىندا ەگىنشىلىك ەلەمەنتتەرىن ەنگىزۋ فەرمەرلەرگە وندىرىستىك تيىمدىلىكتى ايتارلىقتاي جاقسارتۋعا جانە كەشەندى تۇردە اۋىل شارۋاشىلىعى ءوندىرىسىنىڭ شىعىنىن كەمىندە 25 پايىزعا ازايتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. نەگىزگى ماقسات وندىرۋشىلەردىڭ الەۋەتىن ارتتىرۋ، باعانى تۇراقتاندىرۋ، ەگىس القاپتارىن جاقسارتۋ. ەگىنشىلىك ەلەمەنتى ەگىستىكتەردىڭ ەلەكتروندى كارتالارىن جاساپ، اۋا رايىنىڭ ناقتى دەرەكتەرىن انىقتاپ، سەنسور مەن داتچيكتەر جانە كوسمونيتورينگ جاساۋدى بىرىزدىلەندىرۋ ءۇشىن قاجەت.ەگىنشىلىك سالاسىنداعى ديففەرەنتسيالانعان جۇيەدە اۋا رايىنىڭ ىقپالى، اگروحيميالىق جاعداي، ىلعالدىلىق جانجاقتى قامتىلادى. بۇگىنگى كۇنگە دەيىن ەگىن ەگەتىن جەردىڭ بارلىعىنا تىڭايتقىش سەبىلەدى، جاڭا تەحنولوگيالىق جۇيە بويىنشا ەلەكتروندى كارتا جاسالىپ، وعان اگروحيميالىق، مەتەومالىمەتتەر تىركەلىپ تراكتور ارقىلى ناقتى قاي جەرگە تىڭايتقىش سەبۋ كەرەكتىگى اۆتوماتتاندىرىلادى. بۇل جۇيەگە كوشۋ ءۇشىن جاڭا تەحنيكالار الۋ قاجەت بولادى، دەدى باۋىرجان سادۋاقاس ۇلى. ونىڭ ايتۋىنشا، مۇنداي باعدارلامالار شەتەلدەردە ءوز تيىمدىلىگىن كورسەتىپ وتىر. ال بىزدە جاڭا تەحنولوگيالىق باستامالارعا ۇمتىلعان شارۋالارعا سۋبسيديا بەرۋ ارقىلى قاجەتتى تەحنيكالارمەن قامتاماسىز ەتۋ جوسپارلانىپ وتىر. جىل سوڭىنا دەيىن ناقتى قانشا قاراجات كولەمىندە تەحنيكالىق جابدىقتار الۋ كەرەكتىگى اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگى تاراپىنان انىقتالاتىن بولادى.مەملەكەت جەكەلەگەن شارۋالاردان بەلگىلى ءبىر مولشەردە استىق ساتىپ الۋ بارىسىندا كوكتەمدە جەرگە استىقتىڭ تولىقتاي ەگىلگەنىن، الىناتىن ءونىمنىڭ كولەمى سوعان سايكەستىگىن انىقتاۋ ماقساتىندا ەلەكتروندى كارتانى ەنگىزىپ، وعان كوسمومونيتورينگ جۇكتەگەن. سول بويىنشا ءار شارۋا كارتادا ءوزى ەگىن ەككەن جەرىن بەلگىلەپ كورسەتەدى. ءوز كەزەگىندە جەر سەرىگى ارقىلى شارۋانىڭ بيىلعى جىلى ەگىن ەككەنەكپەگەنى، كولەمى ناقتىلانىپ وتىرادى. ەگەر شارۋاشىلىق شامادان كوپ ءونىم الاتىنىن مالىمدەسە، جەر سەرىگىنىڭ يندەكسى ارقىلى كەلگەن مالىمەت ونى جوققا شىعارا الادى. بۇل شارۋانىڭ استىقتى ءوزى ەكپەي، ارزان باعاعا ساتىپ العانىن جانە ونى كوتەرمە باعاعا وتكىزىپ وتىرعانىن انىقتايدى. وسىنداي اۋىردىڭ استى، جەڭىلدىڭ ۇستىمەن ءجۇرىپ، پايدا تابۋعا قام جاساعاندارعا ەلەكتروندى جۇيە شەكتەۋ قويادى.ەل پرەزيدەنتى بيىلعى حالىققا جولداۋىنىڭ ءبىر باعىتىن اقىلدى تەحنولوگيالار اگروونەركاسىپ كەشەنىن قارقىندى دامىتۋ مۇمكىندىگى دەپ بەكەر اتاعان جوق. ەلدەگى قاراسى قالىڭ كوپشىلىكتىڭ باستى تابىس كوزى اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ دامۋى ەل ەكونوميكاسىنىڭ دا تۇراقتىلىعىن قامتاماسىز ەتەدى.

12نويابىر شەرقىي تۈركىستان جۇمھۇرىيەت كۈنى دە دۇنيادىكى مەشھۇر قۇرۇلۇشلار ئۇيغۇرلار ئۈچۈن كۆك رەڭدە يورۇتۇلدى ئۇيغۇر12نويابىر شەرقىي تۈركىستان جۇمھۇرىيەت كۈنى دە دۇنيادىكى مەشھۇر قۇرۇلۇشلار ئۇيغۇرلار ئۈچۈن كۆك رەڭدە يورۇتۇلدىيېقىنقى بىر قانچە يىلدىن بۇيان فىرانسىيەدە ئۇيغۇرلارنى قوللاش ئۈچۈن ئېلىپ بېرىلغان ھەرىكەتلەر ئىزچىل داۋام قىلىپ كەلمەكتە ئىدى.پارىژ شەھەر باشلىقى ئان ھېدالگو 2ئۆكتەبىر ئۆزىنڭ تىۋېتتېر سۇپىسىدا ئۇيغۇرلارنى قوللايدىغانلىقنى بىلدۈرۈپ مۇنداق دەپ يازغان: نۇرغۇن كىشىلەر بۇ شەنبە كۈنى ئۇيغۇرلارنى قوللاپ يۈرۈش قىلىدۇ، پارىژ شەھىرى زىيانكەشلىككە ئۇچرىغان ئۇيغۇرلار بىلەن بىر سەپتە تۇرىدۇ. پات يېقىندا پارىژدا بىر ئۇيغۇر ئۆيى ئېچىلىدۇ. پارىژ شەھەرلىك ھۆكۈمەت 12نويابىر كۈنى ئۇيغۇر بايرىقىنىڭ رەڭگىدە يورۇتۇلىدۇ.12نويابىر كۈنى، يەنى پۈتۈن دۇنيادىكى ئۇيغۇرلار ھەرخىل شەكىلدە جۇمھۇرىيەت بايرىمىنى قۇتلاۋاتقان بۈ كۈندە پارىژ شەھەرلىك ھۆكۈمەت بىناسى ھەقىقەتەنمۇ كۆك رەڭدە يورۇتۇلغان ۋە ھۆكۈمەت بىناسىنىڭ تېمىدىكى چوڭ ئىكرانغا ئۇيغۇرلارغا ئەركىنلىك دېگەن خەتلەر يېزىلغان.ياۋروپا ئۇيغۇر ئىنستىتۇتىنىڭ مەسئۇلى، فىرانسىيەدىكى ئۇيغۇرلارنى قوللاش پائالىيەتلىرىنى تەشكىللىگۈچىلەرنىڭ بىرى دىلنۇر رەيھان خانىمنىڭ بىلدۈرۈشىچە، پارىژ شەھەرلىك ھۆكۈمەت دىلنۇر رەيھان خانىم، ياۋروپا پارلامېنتىنىڭ ئەزاسى، فىرانسىيەلىك رافائىل گىلۇكىسمەن ۋە ياردەمچىسى پىيەخ بۈسسىيەخ قاتارلىقلارنىڭ تەشەببۇسى بىلەن پارىژ شەھەرلىك ھۆكۈمەت بىناسىنى شەرقىي تۈركىستان بايرىقىنىڭ رەڭگى بولغان كۆك رەڭدە بوياشنى قارار قىلغان.دىلنۇر رەيھان خانىم پارىژ شەھەرلىك ھۆكۈمەت بىناسىنىڭ ئالدىدا تۇرۇپ تېلېفۇن زىيارىتىمىزنى قوبۇل قىلدى ۋە نەق مەيداندا بولۇۋاتقان ئەھۋاللانى ئاڭلاتتى.پارىژ شەھىرىنڭ مۇئاۋىن شەھەر باشلىقى جېن لۇك رومىرو ئەپەندى پارىژ شەھەرلىك ھۆكۈمەت بىناسىنىڭ ئالدىغا بېرىپ ئۇيغۇرلارنى قوللايدىغانلىقنى ئىپادىلىگەن. ئۇ نەق مەيداندىن تېلېفۇن زىيارىتىمىزنى قوبۇل قىلىپ مۇنداق دېدى: مەن پارىژ شەھىرىنىڭ كىشىلىك ھوقۇق ئىشلىرىغا مەسئۇل شەھەر باشلىقى. بىز خىتاينىڭ ئۇيغۇرلارغا يۈرگۈزۈۋاتقان باستۇرۇشلىرىنى ئەيىبلەش ۋە مۇشۇنداق ئالاھىدە كۈندە ئۇيغۇرلارنى قوللايدىغانلىقمىزنى بىلدۈرۈش ئۈچۈن شەھەرلىك ھۆكۈمەت بىناسىغا ئۇيغۇرلارغا ئەركىنلىك دېگەن خەتنى چىقاردۇق ۋە بىنانى كۆك رەڭدە بويىدۇق. پارىژ شەھىرى فىرانسىيەدىكى ئۇيغۇرلارنى قوللايدۇ، چۈنكى پارىژ شەھىرى كىشىلىك ھوقۇق شەھىرى. بۇ شەھەردە نۇرغۇن كىشىلىك ھوقۇق خىتابنامىلىرى ئېلان قىلىنغان. شۇڭا پارىژنىڭ ئۇيغۇرلانى قوللايدىغانلىقىنى بىلدۈرۈشى بەك مۇھىم. شۇڭا بۈگۈن شەھەرلىك ھۆكۈمەت بىناسىغا ئۇيغۇرلارغا ئەركىنلىك دېگەن خەتنى چىقاردۇق ۋە بىنانى كۆك رەڭدە بوياشنى قارار قىلدۇق. كۈنىمىزدە قۇللۇق، ھەر قانداق بىر سەۋەب بىلەن ئائىلىسىدىن ئايرېۋىتىش مۇمكىن بولماسلىقى كېرەك. ئەركىنلىك ۋە كىشىلىك ھوقۇقنى فىرانسۇزلار بەك مۇھىم دەپ قارايدۇ. پارىژ شەھەر باشلىقى ۋە پارىژ شەھىرىمۇ مۇھىم دەپ قارايدۇ. بىز بۇ كۆرەشتە ئۇيغۇلار بىلەن بىر سەپتە تۇرىمىز. خەلقئارالىق ئورگانلارمۇ ئۇيغۇلار بىلەن بىر سەپتە تۇرۇشى كېرەك. ئۇيغۇرلار ئەركىنلىككە ئىرىشىشى كېرەك. ھەممىمىز بىرلىكتە ئۇيغۇرلارنىڭ بۇ دۇنيادىكى باشقا مىللەتلەرگە ئوخشاشلا ئەركىن ياشاش ھوقۇقىنى تەلەپ قىلشىمىز كېرەك.دىلنۇر خانىمنىڭ ئېيتىشىچە، ئەسلىدە شەھەرلىك ھۆكۈمەت فىرانسىيەنىڭ سىموۋللۇق قۇرۇلۇشى بولغان ئىففېل مۇنارىنى كۆك رەڭدە بوياشقا قوشۇلغان، كېيىن بۇ قارارىنى ئۆزگەرتىپ ھۆكۈمەت بىناسىنى كۆك رەڭدە بويىغان. بۇ كۈنى پەقەت پارىژلا ئەمەس، بىريۇسسىل، چارلېروي ، پىراگا قاتارلىق ياۋروپادىكى باشقا شەھەرلەرمۇ ئۇيغۇرلارنى قوللايدىغانلىقىنى بىلدۈرۈش ئۈچۈن ئاشۇ شەھەردىكى ئاساسلىق سېموۋۇللۇق بىنالارنى كۆك رەڭگە بويىغان.بېلگىيە ئۇيغۇر جەمئىيىتىنىڭ ئاممىۋى مۇناسىۋەت ۋە تەشۋىقات ئىشلىرىغا مەسئۇل خادىمى ئەكبەر تۇرسۇن ئەپەندىنىڭ بىلدۈرۈشىچە، پارىژ شەھىرى بىلەن ئوخشاش ۋاقىتتا بېلگىيە پايتەختى بېريۇسسىلدىكى سىموۋوللۇق قورۇلۇش ئاتومىيۇم مۇنارىمۇ كۆك رەڭگە بويالغان.ئامېرىكادىكى ماسساچۇسېتتىس تېخنولوگىيە ئىنستىتۇتى غول ھۈجەيرە تەتقىقات ئورنىنىڭ دىرېكتورى، دوكتور مايسەم مۇتەللىپ ۋە خارۋار ئۇنىۋېرسىتېتىنىڭ ئوقۇتقۇچىسى گۈلنار ئەزىز قاتارلىق بوستوندا ياشايدىغان ئۇيغۇر جامائىتىمۇ جۇمھۇرىيەت بايرىمىنى تەبرىكلەش مۇناسىۋېتى بىلەن بايراق چىقىرىش مۇراسىمى ئۆتكۈزگەن.ئىجتىمائىي تاراتقۇلاردا تارقالغان ئۇچۇرلارغا قارىغاندا، 12نويابىر كۈنى تۈركىيە، ئامېرىكا، فىرانسىيە، بىلگىيە ۋە باشقا ئۇيغۇرلار ياشاۋاتقان دۆلەتلەرنىڭ ھەممىسىدە دېگۈدەك ئۇيغۇرلار ھەرخىل شەكىلدە ئاييۇلتۇزلۇق كۆك بايراقلىرىنى لەپىلدەتكەن.ئاخىرىدا دىلنۇر خانىم مۇنداق دېدى: پۈتۈن دۇنيادىكى ئۇيغۇرلار كېيىنكى قېتىملىق جۇمھۇرىيەت بايرىمىمىزنى ۋەتىنىمىز تۇپراقلىرىدا تەبرىكلىيەلىشىمىز ئۈچۈن قولنىقولغا تۇتۇشۇپ، داۋاملىق تىرىشىشىمىز كېرەك.فرانسىيەدە ئۇيغۇر ئىرقىي قىرغىنچىلىقى نى ئېتىراپ قىلىش بويىچە ئىسپات ئاڭلاش يىغىنى ئۆتكۈزۈلگەنفىرانسىيە پارلامېنتى كېلەر ئاي ئۇيغۇر ئىرقىي قىرغىنچىلىقى قارار لايىھەسىنى ئاۋازغا قويىدۇفرانسىيەدىكى خىتاي ئەلچىخانىسى چاقىرغان يىغىنىغا قاتناشقانلار، ئۇيغۇر جامائىتىنىڭ قاتتىق ئەيىبلىشىگە ئۇچرىدىفىرانسىيەدە ئۇيغۇر تەتقىقاتى بويىچە ئىلمىي مۇھاكىمە يىغىنى ئۆتكۈزۈلگەنپارىژ شەھىرى 12نويابىر كۈنى شەھەرلىك ھۆكۈمەت بىناسىنى ئۇيغۇرلارنىڭ كۆك بايرىقىنىڭ رەڭگىدە يورۇتۇشنى قارار قىلغانفرانسىيەلىك فوتوگراف ۋاكنىڭ ئۇيغۇر ئېلى مەنزىرىسىگە ئائىت سۈرەتلىرى خىتايلارنىڭ ھۇجۇمىغا ئۇچرىغان

مېسسى: رونالدو بىلەن بولغان رىقابەت ئالاھىدە ، ، ئۇنىڭ تېزراق ساقىيىشىنى ئۈمىد قىلىمەن ئەلكۈيى بىۋاستە تارقىتىش قانىلىمېسسى: رونالدو بىلەن بولغان رىقابەت ئالاھىدە ، ، ئۇنىڭ تېزراق ساقىيىشىنى ئۈمىد قىلىمەن20201023 12:59ئەلكۈيى تورىجىبوبا تورىئەلكۈيى تورى پۈتۈن تاراتقۇ مەركىزى تەۋسىيەسى: كىرىستىيانو رونالدو بۇنىڭدىن ئىلگىرى يېڭى تاجىسىمان ئۆپكە ياللۇغى تەكشۈرۈشىدە مۇسبەت چىققان بولۇپ، ياۋروپا ئۇزغۇنلۇق گۇرۇپپا مۇسابىقىسىدە بارسېلونا بىلەن بولغان مۇسابىقىگە چىقالامدۇ يوق ئېنىق ئەمەس، ئەمما مېسسى نىڭ زىيارىتىنى قوبۇل قىلغاندا بۇ كونا رەقىبىنى تىلغا ئېلىپ مۇنداق دېدى:رونالدو بىلەن بولغان مۇسابىقە ئىلگىرى، ھازىرمۇ ئالاھىدە مۇسابىقە ، بۇ مۇسابىقىلەر مەڭگۈ ساقلىنىپ قالىدۇ. ئىسپانىيە ئا دەرىجىلىكلەر بىرلەشمىسىدىكى مۇسابىقە نەچچە يىل داۋاملاشتى، بۇنداق يۇقىرى سەۋىيەنى شۇنچە ئۇزۇن ساقلاپ مېڭىش ئاسان ئەمەس.ئەينى ۋاقىتتا بىزنىڭ كوماندىمۇ ناھايىتى قالتىس ئىدى، خانلىق مادرىد بىلەن بارسېلونا، دۇنيادىكى ئەڭ كۈچلۈك ئىككى كۇلۇب. كۆپ يىللاردىن بۇيان ئادىل رىقابەتلىشىپ كەلدى، بۇ رىقابەت مەڭگۈ داۋاملىشىدۇ. مەن بىلەن رونالدو ئوتتۇرسىدىكى مۇسابىقىمۇ شەخسى جەھەتتىن قالتىس بولدى، مېنىڭچە كۆپچىلىكمۇ بۇ رىقابەتنى بەك ياخشى كۆرىدۇ. دېدى.روشەنكى، كىرىستىيانو رونالدو تېخى خانلىق مادرىدتىكى ۋاقتىدا، مۇسابىقە ناھايىتى ئالاھىدە بولۇپ، ئۇلار بىلەن بولغان مۇسابىقە ھەمىشە مۇشۇنداق ئالاھىدە بولاتتى. ئەمما رونالدو مەيداندا بولغاندا، ئۇلار ئۈچۈن ئالاھىدە ئەھمىيەتكە ئىگە. لېكىن ھازىر بۇلارنىڭ ھەممىسى ئۆتۈپ كەتتى، بۈگۈنكى كۈندە بىز كۆز ئالدىمىزدىكى خىرىسنى كۈتۈۋاتىمىز.كېلەر چارشەنبە كۈنى مۇشۇنداق رىقابەت بولۇشى مۇمكىن. كېرىتىيانو رونالدونىڭ پات ئارىدا يېڭى تاجىسىمان ۋېروس يۇقۇمىدىن ساقىيىپ مەيدانغا چىقىشىنى ئۈمىد قىلىمەن.

قازاقىستاندا نەشر قىلىنغان يېڭى رومان مەھبۇسيېقىندا قازاقىستاندىكى يازغۇچى نەشرىياتى قازاقىستانلىق ئۇيغۇر يازغۇچى ئالىمجان باۋۇدونوفنىڭ مەھبۇس ناملىق رومانىنى نەشر قىلىپ تارقاتتى.خىتايدا پىكىر ئەركىنلىكىنى يولغا قويۇش مۇنازىرىسى ئەۋج ئالماقتا13 يانۋار كۈنى بېيجىڭ گېزىتىدە ھەقىقەتكە ئىنتىلىش پىكىر ئەركىنلىكىدىن ئايرىلالمايدۇ سەرلەۋھىلىك ماقالە ئېلان قىلىنىپ، خىتاي ھۆكۈمىتىدىن پىكىر ئەركىنلىكىنى ھەقىقىي يولغا قويۇش تەلەپ قىلىنغاندىن كېيىن، بۇنىڭغا قارشى ھالدا 19 يانۋار كۈنى يەنە شۇ بېيجىڭ گېزىتىدە پىكىر ئەركىنلىكىنىڭ جەمئىيەتكە بولغان مەجبۇرىيىتى ناملىق ماقالە ئېلان قىلىنغان.ئوباما گۇئانتانامونى تاقاش توغرىسىدىكى بۇيرۇقنامىغا ئىمزا قويدىبۇش ھۆكۈمىتى ھاكىمىيەت سورىغان يىللاردا ئۇچرىغان ئەڭ شىددەتلىك تەنقىدلەرنىڭ بىرى گۇئانتانامو ئارىلىدا تۇتقۇنلار لاگېرى قۇرۇپ، لاگېرغا سولانغان تۇتقۇنلارغا ئادالەتسىز مۇئامىلە قىلىش بولغان ئىدى.ياش ئۆسمۈرلەرگە بېرىلىدىغان ساغلاملىق تەربىيىسىنى كېچىكتۈرمەيلىئۇيغۇر ئېلىدە ئەيدىز ۋە زەھەرلىك چېكىملىك مەسىلىسى بارغانچە ئېغىرلاپ، ياش ئۆسمۈرلەرنىڭمۇ بەلگىلىك تەھدىت ۋە تەسىرگە ئۇچراۋاتقانلىقى، ياش ئۆسمۈرلەرگە زۆرۈر بولغان ساغلاملىق تەربىيىسىنىڭ كېچىكتۈرۈلمەسىلىكى كېرەكلىكى ھەققىدە سېگنال بەردى.رويترس ئاگېنتلىقىنىڭ بايان قىلىشىچە، ئامېرىكا، شىمالىي ئافغانىستانغا تەمىنات يەتكۈزۈپ بېرىش ئۈچۈن خەيبەر جىلغىسىدىن ئۆتىدىغان بىر يېڭى يول ئېچىش ئۈچۈن ئوتتۇرا ئاسىيا دۆلەتلىرى بىلەن ۋە رۇسىيە بىلەن كېلىشىم ئىمزالاپ بولدى.پرېزىدېنت باراك ئوباما تۈركىيىدە قانداق ئىنكاسلار قوزغىدى؟1 ئاينىڭ 20 كۈنى ئامېرىكا پايتەختى ۋاشىنگتوندا بىر مىليوندىن ئارتۇق كىشى قاتناشقان، باراك ئوبامانىڭ ئامېرىكىنىڭ 44 نۆۋەتلىك پرېزىدېنتىلىق ۋەزىپىسىنى تاپشۇرۇۋېلىش مۇراسىمىنى تۈركىيىدىكى پۈتۈن چوڭ تېلېۋىزىيە قاناللىرى نەق مەيداندىن تارقاتتى.قىرغىزىستان رادىئو تېلېۋىزىيە ئىدارىسى ئۇيغۇر مۇخبىرى تەقدىرلىدىقىرغىزىستان دۆلەتلىك رادىئو تېلېۋىزىيە شىركىتىنىڭ قۇرۇلغانلىقىنىڭ 50 يىللىقى مۇناسىۋىتى بىلەن بىشكەك شەھىرىدە خاتىرىلەش پائالىيىتى ئۆتكۈزۈلگەن بولۇپ، قىرغىزىستان ھۆكۈمىتى ئۇيغۇر تىلىدا ئاڭلىتىش بېرىدىغان تەڭرىتاغ ساداسى بۆلۈمىنىڭ مەسئۇلى خەيرىنىسا تۇردىنى قىرغىزىستان جۇمھۇرىيىتىنىڭ پەخرىي تەقدىرنامىسى بىلەن مۇكاپاتلىدى ھەمدە ئۇنىڭغا قىرغىزىستان رادىئوسىنىڭ ئەلاچىسى، دەپ نام بەردى.خىتاي ئامېرىكىدىن 200 يىل ئارقىداخىتاي دېموكراتىيىگە ئۆتسە، دۆلەتنىڭ پۈتۈنلۈكى تەھدىتكە ئۇچرامدۇ ياكى مۇستەھكەملىنەمدۇ؟ مانا بۇ، نۆۋەتتە خىتاي دېموكراتچىلىرى ئارىسىدا مۇنازىرە قىلىنىۋاتقان تىمىلاردىن بىرىدۇر.سەۋر قىلىش ۋە چىداملىق بولۇش ھەر قانداق بىر ئادەمدە بولۇشقا تېگىشلىك ئېسىل ئەخلاق ۋە ئالىيجاناب پەزىلەتلەرنىڭ بىرى.باراك ئوبامانىڭ پرېزىدېنتلىقى ئۇيغۇرلارغا نېمىدىن دېرەك بېرىدۇ ؟ئامېرىكا يېڭى پرېزىدېنتى باراك ئوباما تۈنۈگۈن يەنى 20 يانۋار كۈنى قەسەم بېرىپ ۋەزىپە تاپشۇرۇۋالدى. سەيشەنبە كۈنكى مۇراسىم ئامېرىكا تارىخىدا قاتناشقان ئادەم سانى ئەڭ زور قەسەم بېرىش مۇراسىمى بولۇپ قالغان بولۇپ، شۇ كۈنى يۈز مىڭلىغان ئامېرىكىلىقلار دۆلەت مەجلىس بىناسى ئالدىدىكى مەيداندا ئوبامانىڭ ۋەزىپە تاپشۇرۇۋالغانلىقىغا گۇۋاھ بولدى.خىتاي باراك ئوبامانى ئېھتىيات ئىچىدە تەبرىكلىدىباراك ئوبامانىڭ ئامېرىكا پرېزىدېنتى بولۇپ سايلىشىنى دۇنيا جامائەتچىلىكىنىڭ مۇتلەق كۆپ قىسمى قارشى ئالدى. خىتاي خەلق جۇمھۇرىيىتىمۇ بۇنىڭ ئىچىدە، ئەمما خىتاينىڭ ئوبامانى ئەندىشىە ئىچىدە تەبرىكلەۋاتقانلىقى كۆرۈلمەكتە.

باستاپقىبىلگەن شايىر ايتادىشورتانباي ءالي مۇحاممەد قانايۇلىمۇحتار ماعاۋين: شورتانبايدىڭ زار زامانىسۋرەتتە: سولدان وڭعا قاراي اپپاز قاراجىگىتوۆ، دانداي ىسقاقوۆ، مۇحتار ماعاۋين، تۇرسىنبەك كاكىشەۆ، جەڭىس قاشقىنوۆ، سەرىك نەگيموۆ، قايرات جۇماعاليەۆ، كامەل جۇنىستەگى. شورتانباي جىراۋدىڭ 175 جىلدىق مەرەيتويىنداشورتانباي قانايۇلىنىڭ 200 جىلدىعى قارساڭىندابۇل كۇندەرى سارىارقادا، اتاقتى اقسۋايۋلى وڭىرىندە قازاق حالقىنىڭ ۇلى اقىنى شورتانبايدىڭ 175 جىلدىق تويى وتكەرىلىپ جاتىر. رەسمي دارەجەدەگى سالتاناتتى جيىن، قازاقستاننىڭ ەڭ بىلىكتى عالىمدارى قاتىسقان عىلىميتەوريالىق كەڭەس، كونە زيرات باسىندا مۇسىندەلگەن ەسكەرتكىش، قان جايلاۋداعى ءدۇبىرلى مەرەكە، الدەنەشە دۇركىن ات بايگەسى، ۇلتتىق ويىندار، كولكوسىر داستارقان، باتا مەن دۇعا وسىنىڭ ءبارى شورتانباي رۋحىنا جاسالعان تاعزىم عانا ەمەس، ەجەلگى قازاق ەلىنىڭ قايتا كوتەرىلۋىنىڭ كەزەكتى ءبىر بەلگىسى.باي ءداستۇرى بار قازاق ادەبيەتىنىڭ سان عاسىرلىق تاريحىنداعى ەڭ سوقتالى تۇلعالاردىڭ ءبىرى شورتانباي مۇراسى سوڭعى جەتپىس جىلدا جۇرتشىلىققا تەرىس ءتۇسىندىرىلدى. شورتانباي ەسىمى اتالا قالسا، ونى سوگىپ، جەرلەۋ بالشابەكتىك پارىز سياقتى بولدى. جىرىمدالىپ جاريالانعان ءبىرلىجارىمدى ولەڭدەرىنىڭ وزىنە شۇيلىگە سويلەۋ ادەتكە ەنگەن. ەندى مىنە، بار ءومىرى زارمەن وتكەن، ولگەننەن سوڭ دا كورىندە تىنىش جاتا الماعان شورتانباي ەسىمىنىڭ ۇلتتىق ماقتانىشقا اينالۋى تاۋەلسىزدىك شاپاعاتى دەسەك، اقىنعا باعىشتالعان ءدۇبىرلى مەرەكەنى وسىنشاما بيىك دەڭگەيدە وتكەرۋ شورتانبايدىڭ تۋعان توپىراعىندا ءوسىپوركەندەپ وتىرعان ەلجۇرتتىڭ، اكىمشىلىك تۇتقاسىن ۇستاعان ازاماتتاردىڭ ىزگى نيەتى، قايراتى مەن پەيىلىنىڭ ناتيجەسى دەپ بىلۋگە ءتيىسپىز.شورتانباي شىعارماشىلىعىنىڭ قىر سىرىن، ءمانماعىناسىن جەتە ءتۇسىنۋ ءۇشىن ونىڭ ءومىرىن، ونىڭ اقىن رەتىندە، ازامات رەتىندە قالىپتاسۋىنا اسەر ەتكەن جاعداياتتاردى بايىپتاۋ ءلازىم. وسكەن ورتاسىن، وتكەرگەن زامانىن تارازىلاۋ كەرەكشورتانباي 1818 جىلى تۋادى. ءۇش جۇزگە ورتاق قوجا رۋىنان. قازاق ىشىندەگى قوجا ءناسىلى ءبىزدىڭ جۇرتىمىزدىڭ ءدىن ءىسلامدى ۇستانۋىندا، قۇداي، قۇران ءسوزىن تانۋىندا، ياعني ۇلتتىڭ رۋحاني ۇيىسۋى جولىندا يگىلىكتى قىزىمەت اتقارعانى بەلگىلى. قوجالار اۋلەتىنىڭ وردالى، ەجەلگى مەكەن سىر بويىنان شىعىپ، سارىارقاعا تارالۋىنداعى باستى ماقسات تا وسى بولاتىن. زامانعا عانا ەمەس، ادامعا دا سىن كوزىمەن قاراعان، ال ءوز تىرشىلىگىنە قاتىستى جايىتتاردى مىسقىلداي وتىرىپ ەسكە العان شورتانباي:جۇرتتى جەگەن تاۋىق ەم،جالعاننىڭ ەبىن تاۋىپ ەم،سارىارقانىڭ نانى ءۇشىن،شالقىپ جاتقان مالى ءۇشىنوسىلاي قاراي اۋىپ ەم، دەسە، بۇل جەكە باسقا تىكەلەي قاتىستى كەپ ەمەس، وتارلىق زورلىققا قارسى ەم تابا الماعان مۇسىلمانشىلدىق يدەولوگيانى قىجىرتۋ عانا. اقىن ءوزىنىڭ ءبىر سوزىندە باباسىنىڭ سۇيەگى تۇركستان تۇبىندەگى قارناقتا جاتقانىن ايتادى، باسىنا بارا الماي، دۇنيەدەن وتۋىنە وكىنىش بىلدىرەدى. البەتتە، ۇلتتىق ورەدەگى تۇلعا قاي تاراپتا تۋسا دا حالقىنا قاستەرلى، بىراق ومىرباياندىق دەرەكتەردىڭ ناقتى بولعانى ءجون. سوڭعى كەزدە ايقىندالعان كەيبىر دەرەكتەرگە قاراعاندا، شورتانبايدىڭ دۇنيەگە كەلگەن جەرى قازىرگى قاراعاندى وبلىسىنىڭ شەت اۋدانى. ىقتيمال جاعداي. قايتكەندە دە، اقىننىڭ بۇكىل عۇمىرى وسى وڭىردە، رەسەي وتارىنا اينالعان سارىارقادا وتەدى.جاس كەزىنەناق ءدىن جولىن ەمەس، ونەر جولىن تاڭداعان شورتانباي، قايتكەندە دە ءوز اۋلەتىنىڭ ەجەلگى داستۇرىنەن اۋلاقتاپ كەتپەيدى، ءبىر كەزدەگى قوجااحمەت ياسساۋي سياقتى، ءمۇريد جيناپ، ازان شاقىرماسا دا، سول دانا ۇستاز ۇلگىسىمەن شاريعات قاعيدالارىن، ادامگەرشىلىك، يمان جولىن ولەڭجىر ارقىلى ناسيحاتتايدى. سونىمەن قاتار، ساقارانىڭ سۋىرىپ سالما اقىندارىنىڭ ادەتىمەن توپقا دا تۇسەدى، كوپتەگەن ايتىستارعا قاتىسادى. شورتانباي شىعارمالارى حالىق اراسىنا كەڭىنەن تارايدى، ۋاقتىلى تاسقا باسىلماعان سەبەپتى كوپتەگەن شىعارمالارى ۇمىتىلادى، جوعالادى. جاسى ەلۋدەن اسقان كەزىندە شورتانباي ءدىن، عيبادات جولىنا ءبىرجولا بەرىلەدى، ونىڭ اقىندىق قىزىمەتى دە ماڭىزدانىپ، تەرەڭدەي تۇسەدى. شورتانباي پايعامبار جاسىندا، 1881 جىلى دۇنيەدەن كوشەدى.شورتانباي تولعاۋلارىنىڭ ءبىر توبى قيسسيي شورتانباي. شورتانبايدىڭ بالا زارى دەگەن اتپەن، 1888 جىلى قازاندا جاريالانىپ، اينالاسى جيىرما جىل ىشىندە بەس مارتە باسىلدى. بۇل، قازاقتىڭ پاتشا زامانىنداعى باسپا ىسىندە بولماعان جاعداي شورتانباي سوزدەرى حالقىنا قانشالىق جاققانىن ايقىن اڭعارتسا كەرەك. سونىمەن قاتار، باجايلاپ تەكسەرگەندە، بۇل كىتاپتىڭ پاتشالىق تسەنزۋرانىڭ قاتال سۇزگىسىنەن وتكەنى دە كورىنىپ تۇر. شورتانبايدىڭ ەندى ءبىر پارا جىرلارى سوڭعى كەزگە دەيىن كوشىرمە قولجازبالار تۇرىندە ساقتالىپ كەلدى. ءوز تۇسىندا ورىس وقىمىستىلارى عانا ەمەس، ورىس وتارشىلدارى دا ايرىقشا نازار اۋدارعان شورتانباي تولعاۋلارىنىڭ جاڭا نۇسقالارى مەن بەيتانىس ۇلگىلەرى الداعى ۋاقىتتا رەسەي ارحيۆتەرىنەن تابىلىپ جاتۋى ابدەن مۇمكىن. شورتانبايدىڭ ءبىزدىڭ زامانعا جەتكەن، ازىرشە عىلىمعا بەلگىلى شىعارمالارى تۋراۋعا تۇسپەي، سىزىلماي، كۇزەلمەي، ءوزىنىڭ بار كەيپى، تابيعي قالپىمەن العاش رەت رەسپۋبليكالىق ادەبي جۇلدىز جۋرنالىنىڭ 1991 جىلعى 3سانىندا جاريالاندى. ال، شورتانبايدى تانۋ، ونى جانجاقتى، تۇبەگەيلى زەرتتەۋ بولاشاق ءىسى، بىرەر ماقالانىڭ ەمەس، بىرنەشە كىتاپتىڭ جۇگى. ءبىز بۇل ارادا شورتانباي سياقتى ۇلى اقىن مۇراسىنىڭ كەيبىر ەرەكشەلىكتەرىنە عانا نازار اۋدارماقپىز.شورتانبايدىڭ ويشىل رەتىندە قالىپتاسقان، اقىن رەتىندە تۇلعالانعان زامانى قازاق حالقىنىڭ جاڭا تاريحىنداعى ەڭ اۋىر كەزەڭدەردىڭ ءبىرى بولدى. كەنەسارى حان باستاعان، بۇكىل قازاقستاندى قامتىعان ازاتتىق سوعىسى اۋىر جەڭىلىسپەن اياقتالدى. ەلدىڭ بار قۋاتى سارقىلىپ، بار تىرلىگى سۋالعانداي كورىندى. كەنەسارى قوزعالىسىنا جالعاس، نەمەسە بۇدان سوڭعى، بايتاق ەلدىڭ شار تارابىنداعى كوتەرىلىس وشاقتارىنىڭ بارلىعى تۇنشىقتىرىلدى. باتىس قازاقستاندا يساتاي، سىر وڭىرىندە جانقوجا، ماڭعىستاۋدا دوسان باتىرلار قازاعا ۇشىرادى. ازاتتىق جارشىسى ماحامبەتتىڭ باسى شابىلدى، شەرنياز اقىن ىشتەن تىنىپ، نىسانباي جىراۋ قايعى تۇڭعيىعىنا باتتى. جۇرت قورعانى باتىر ەرلەر تۇگەل جەر جاستانسا، ۇلت ۇرانشىسى ءورشىل اقىندار تەگىس كىرىپتار حالگە جەتتى. ەل يەسىز قالدى. قانعا بوكتى. تالاۋعا ءتۇستى. وتارشىل رەسەي بۇكىل قازاق دالاسىن ءبىرجولا جالماپ جەيتىن زىميان دا وبىر ساياساتىن جۇزەگە اسىرا باستادى. مىنە، ءدال وسى كەزەڭدە ءۇن كوتەرگەن شورتانباي شىعارماشىلىعى بۇعاۋعا تۇسكەن كارىپ ەلدىڭ جان ءتاسىلىم ىشقىنىسى عانا ەمەس، باعى قايتسا دا رۋحى وشپەگەن ومىرشەڭ حالىقتىڭ قايراتقۋاتىنىڭ، ۇلتتىق ساناسىنىڭ كورىنىسى بولدى.ابىلاي حاننىڭ تۇسىنداارباسىن ارتىپ، وڭ قىلعان،ەسىل مەنەن نۇرانىڭەكى جاعىن جول قىلعان.ەرتىستىڭ باسى قارا ءدوڭ،ەڭكەيە بىتكەن قارا ادىر،ارقا دەگەن قۇبا جون،اياداي بىتكەن كول ەكەن.اتتى كەردەڭ وستىرگەنارقانىڭ تارلاۋ ءشوبى ەكەن،جىگىتتى كەردەڭ وستىرگەنات پەنەن مالدىڭ دەمى ەكەن!ول زامان كەلمەسكە كەتكەن. باسقا ءبىر زامان تۋعان.مىنا زامان قاي زامان ازۋلىعا بار زامان،ازۋسىزعا تار زامان.جاقسى جاننان تۇڭىلگەن،جامان مالدان تۇڭىلگەن مۇنىڭ ءوزى زار زامان!..جاڭا زاماننىڭ قىسپاقتى تارلىعىنىڭ، زورلىقشىل زارلىعىنىڭ ەڭ باستى سەبەبى قازاق جۇرتىنىڭ دەربەستىكتەن، ەلدىكتەن ايرىلىپ، رەسەيدىڭ باسىبايلى وتارىنا اينالۋىندا جاتىر. شورتانباي ورىس وتارشىلدىعىنىڭ سىرسىپاتىن اشىپ كورسەتەدى.ارقادان داۋرەن كەتكەن سوڭ،قۋعىنداپ ورىس جەتكەن سوڭ،ءتىپتى امال جوق، الەۋمەت،ەندى سەنىڭ تورىڭا.جالماۋىز بولدى ۇلكەنىڭ،قازاق، سەنىڭ سورىڭا.ورىس بۇركىت، ءبىز تۇلكى،الامىن دەپ تالپىندى،ورىستان قورلىق كورگەن سوڭ،وتىرىپ بيلەر القىندى دەيدى.بۇرىن ەلگە تىرەك بولعان حان كەتتى. جۇرتقا قورعان بولعان باتىردىڭ ساعى سىندى. ۇلىسقا قۇت بولعان ءبيدىڭ باعى تايدى.كەتەيىن دەسە، الدىڭ تار،تۇرايىن دەسە، كاپىر بار،قايسى ءبىرىن ايتايىن،قازاقتىڭ ۇلى ساندالدى، دەيدى.اكىمشىلىك قىسپاق، مالجاندى تالاۋعا سالۋ ءوز الدىنا، ۇلانبايتاق جەرىن ءبىرجولا يەمدەنۋگە نيەت قىلعان وتارشىلدار لەكلەگىمەن كوشىپ كەلىپ، قازاق دالاسىنا بەرىك ورنىعا باستاعان. جانە قازاقتاردى زورلاپ كوشىرىپ، ەڭ شۇرايلى، قۇيقالى قونىستاردى الادى. كۇن وزعان سايىن كەلىمسەكتەردىڭ سانى دا مولايىپ، تابان تىرەپ يەلەنگەن جەرلەرى دە كوبەيىپ بارادى. جانە توقتايتىن ءتۇرى كورىنبەيدى. اقىرعى ماقسات بۇكىل قازاق دالاسىن جالماپ جۇتۋ. شورتانباي وتارشىل وكىمەتتىڭ وسىنداي، تەرەڭنەن ويلاستىرعان جەر ساياساتىن دا نىق باسىپ تانيدى.ءار نارسەنىڭ بولجالىكەلە جاتىر جاقىنداپ،اعاشتى تاۋعا ءۇي سالىپ،الدى كاپىر اقىلداپ،ەلدى ەركىنە قويمادىبۋىرشىنداي تاقىمداپ، دەيدى شورتانباي. . بۇل قۇساعا، كەنەۋسىز زورلىققا جۇرتىڭ قالاي شىداماق دەپ، جان داۋسى شىعادى. بىراق، قاپتاعان قارا بۇلتقا قارسى تۇرار امال تاپپايدى. ەلدەن كۇش كەتكەن.اياقتى قيا باسۋ جوق،ورىستىڭ سالعان جولى بار،ەندىگى تۋعان جىگىتتىڭ ماڭدايىنىڭ سورى بار!اۋىر ءسوز. اششى ۇكىم. بىراق، انىق اقيقات. ەندىگى تۋعان جىگىتتىڭ ماڭدايىنىڭ سورى بار!..ەلدىكتەن ايرىلعاننان سوڭ كىسىلىك ولشەمى دە وزگەرگەن. وتارشىل وكىمەت ءوز قولايىنا جاققان، ايداۋىندا جۇرەتىن، تۋعان حالقىنا قاسقىرشا شابۋدان تايىنبايتىن جاندايشاپتارعا جەل بەرەدى. بارلىق جەرگە ءوز تەكەشىگىن وتىرعىزادى. جاقسىلاردى قۋدالاپ، جامانداردى كوتەرەدى.اۋەلگى قورلار زور بولدى،سونداي زورلار قور بولدى،ءجون بىلمەگەن جاماندارەل بيلەگەن بەك بولدى! دەيدى شورتانباي. سوندىقتان دا اكىمتورە اتاۋلىدا قاسيەت قالماعان. تەكسىزدەن تۋعان بيلەردەن عادىلدىك تايعان. ناتيجەسىندە قازاق دەگەن عارىپ جۇرت مۇشكىل حالگە جەتكەن.شىنىندا دا، باسىنان باعى تايعان قازاق دالاسى جىرتقىش شەڭگەلگە ءتۇستى. قازاقستان بۇكىل رەسەيلىك بازاردىڭ ءبىر بولىگىنە، شيكىزاتى مول ءارى ارزان، ءتيىمدى، ءتۇسىمدى ولكەگە اينالدى. اياۋسىز قاناۋ جىل وزعان سايىن ارتا تۇسۋگە ءتيىس ەدى.سونىمەن قاتار، قازاق ەلى روسسيا يمپەرياسىنىڭ باسىبايلى وتارى رەتىندە، پاتشالىق ءتارتىپ تۋعىزعان زاڭ، نيزام جونىمەن جۇرۋگە ءتيىس بولدى. جەرگىلىكتى حالىق مۇددەسى، ۇلتتىق ەرەكشەلىك، ادەتعۇرىپ جايى مۇلدە ەسكەرىلمەدى. وسىنىڭ ءبارى قازاق قوعامىنا تەرىس ىقپالدى، ۇلكەن الەۋمەتتىك وزگەرىستەر اكەلدى. ەندى جات، جاڭا زامان ورايىندا بۇرىنعى رۋحاني تۇرعى، ەجەلگى جولجورا ەسكىرە باستايدى، ادامدار اراسىنداعى، ۇلتتىق سالتساناعا نەگىزدەلگەن قارىمقاتىناستار السىرەيدى، ءىنى اعانى سىيلامايدى، قالعان جۇرت اقساقالدى سىيلامايدى، ءتىپتى، ەر مەن ايەلدىڭ ءوزارا قاتىناسىنا دەيىن باسقاشا، ادەتعۇرىپ وزگەرە باستاعان سوڭ، مىنەزقۇلىق تا وزگەرگەن، البەتتە، وڭعا ەمەس، تەرىسكە قاراي. ەڭ باستىسى ەجەلگى قازاق قوعامىنداعى تۋىستىق، باۋىرلاستىق قاتىناس بۇزىلعان. بۇرىنعى: باتىردىڭ جانى ورتاق، بايدىڭ مالى ورتاق، دەگەن ۇلتتىق مورال كەلمەسكە كەتكەن. ناتيجەسىندە، قالىڭ بۇقارا پاناسىز عانا ەمەس، كەدەيكەپشىك، ءمۇساپىر حالگە تۇسكەن.بايدى قۇداي اتقانى كەدەي قايتىپ كۇن كورەر،جاز جاتاقتا جاتقانىجازداي ارىق قازادى،كۇزدەي پىشەن شابادى،شىعىن دەپ ءتىلماش الادى.جالعىز سيىرى بار بولسا،اقىن قازاقتىققا شەت، ادامدىققا جات بۇل جاعداي جاڭا زامان، زار زامان كەسىرى دەپ بىلەدى. قازىرگى تىلگە كوشىرسەك، وتارشىلدىق زاردابى. وتارشىلدىق اكەلگەن عۇرىپءتارتىپ ناتيجەسى.مىناۋ اسىلىق، ازعان زامانداالۋانالۋان جان شىقتى،ارام، اراز حان شىقتى،قايىرى جوق باي شىقتى،ءمىنىپ، تۇسەر كۇشى جوقاقشا دەگەن مال شىقتى، دەيدى. جانە بۇل تىعىرىقتان قۇتىلار امال تاپپايدى.زامانا قايتىپ وڭالسىن،ادام قايتىپ قۋانسىن جاندارال بولدى ۇلىعىڭ،مايىر بولدى سۇيگەنىڭ دەيدى. ءوز زامانىنىڭ وتارشىلدىق ناتيجەسىندە تۋعان سۇرىقسىز كورىنىستەرىن ءجىتى تانىعان اقىن قالىڭ بۇقارانى كەمباعال جاعدايعا تۇسىرگەن پاتشا اكىمدەرىن دە، ولاردىڭ ەل ىشىندەگى جاندايشاپتارىن دا، قاراقان باسىنىڭ قامىنا كوشكەن بي، بولىستاردى دا ايامايدى، ءبارىنىڭ دە كەلەڭسىز ىستەرىن، ارامدىعىن، پاسىقتىعىن اشكەرەلەيدى. شورتانباي، ءتىپتى، ءوزى ءدىندار كىسى بولا تۇرا، ەل ىشىندەگى قوجا، مولدالاردى دا وڭدىرماي سىنايدى، ولاردىڭ سوپىسىنعان سىرتقى پەردەسىن اشادى.بۇل اسىلىق، ازعان زامانداقوجا، مولدا كوبەيىپ،وتىرار توردە شومەيىپ، دەيدى.ۇرلىق قىلساڭ نەتتىڭ دەپ،سۋ تۇبىنە كەتتىڭ دەپ،شايتان كەلسە، ازدىڭ دەپ،وڭكەي ارام زالىمدارارام بەرسەڭ جىميىپ،قالتاسىنا سالادى دەيدى.بۇزىلعان زاماندا ءدىننىڭ ءوزى بۇزىقتىڭ قۇرالىنا اينالعان. ايتكەنمەن، ءدىنباسىلاردىڭ ازۋى ءدىننىڭ تەرىستىگىنەن ەمەس، سول ءدىن جولىنداعى ادامنىڭ ءوزىنىڭ ازۋىنىڭ ناتيجەسى دەگەن وي ايتادى. زاماننىڭ ازۋى ادام اتاۋلىنى تۇگەل ازدىرعان. حالىقتىڭ بۇرىنعى قادىرقاسيەتى توزىپ، وتكەندەگى ونەگەلى ءىستىڭ ءبارى قۇردىمعا كەتكەن. اقىن وزىنە مۇلدە جات زامانا كەيپىن سالماقتاي كەلە، كوڭىل اۋلار ەشقانداي جاقسىلىق نىشانىن تابا المايدى،تيتتەي نارسە قالسايشى،بۇرىنعىدان ىرىمعا!.. دەپ قاتتى كۇيزەلەدى. زاماننىڭ بۇزىلۋىنىڭ ەڭ باستى سىپاتى، ەڭ ۇلكەن كەساپاتى دا وسى دەپ بىلەدى.بولاشاقتان، جارقىن، جاقسى ومىردەن باز كەشكەن شورتانباي ءوز ءومىرىنىڭ سوڭعى كەزەڭىندە، ءبىر جاعى اۋىر دەرت اسەرى دە بولسا كەرەك، سوپىلىق جولىن قۋىپ، تاقۋالىققا بەرىلەدى. ەندى ءوزىنىڭ ناسيحات ولەڭدەرىندە ۇلگىونەگە ءسوزدىڭ ءبارىن، مورالدىق ديداكتيكالىق ويلارىن تەگىس دىنگە تىرەي سويلەيدى. بار كۇنانى ءدىن جولىمەن جۋعا بولادى، كوكتەگى قۇدايدى، كەيىنگى احيرەتتى ەسكەرىپ، تۇزىك ءىس قىلىڭدار، دۇنيە ءفاني، وتكىنشى، ەندى باقيلىق مۇرات جايىن ويلاڭدار دەگەندى ايتادى.بيلەر، پارا جەمەڭدەر،جالعاندى جولداس دەمەڭدەر،كىسى حاقىن الماڭدار،اۋزىڭا ارام سالماڭدار،دۇنيە جيىپ وتكەن جوق،بىزدەن بۇرىنعى پايعامباربۇل ەل اكىمدەرىنە ارناۋ. جالپى جۇرتقا ايتىلاتىن وسيەت تە، اينالىپ كەلگەندە، قۇداي جولىن تۇتىن دەگەن ۋاعىزعا تىرەلەدى.ۇلكەندەر، ساعان ايتايىن،مال باسىنا بارماڭدار،احيرەت قامىن قارماڭدارتەنتەك بولما بالاعا،بەزەر بولما كەلىنگە،قادىرىڭ كەتەر ەلىڭە،قاراۋىل قوي سوزىڭە قانشا نارسە ەرەدىولگەننەن سوڭ وزىڭە!بايىپتاپ قاراساق، بۇل دا الدانىش. ويتكەنى، شورتانباي و دۇنيەنىڭ تالقىسىنان گورى بۇ دۇنيەنىڭ ازابىن تۋعان حالقىنىڭ بۇگىنگى تىرشىلىك كەبى مەن ەرتەڭگى بولاشاعىن كوبىرەك قامداعان ادام. قايتكەندە دە زامانا تۋعىزعان زار مەن مۇڭنىڭ تۇڭعيىعىنا شوما بەرەدى.سونىمەن، ەل ازدى، جۇرت توزدى، ەڭ اقىرى، ءدىننىڭ ءوزى توقىرادى. وتارشىلدىق قىسپاق شەكتەن شىقتى. بۇگىنگىدەن تورىققان، كەلەشەكتەن كۇدەر ۇزگەن اقىن بار دۇنيەدەن باز كەشىپ:سۋ تۇبىنە كەتتىڭ، جۇرت،تال تابىلماس قارمارعا! دەيدى. زار زامان شىندىعىنان تۋىنداعان قاتال ۇكىم. بۇكىل قازاق قاۋىمى جالعان دۇنيەدەن ءبىرجولا كوشپەك. بىراق، اقىن كوزى كورە تۇرا مۇنداي سۇمدىققا كونگىسى كەلمەيدى. تىعىرىقتان شىعار، ازاپتان قۇتىلار جول ىزدەيدى. وزىڭدە كۇش جوق، ەندەشە، الىستاعى قۋاتتى اعايىنعا ساۋال سال.قازاق ۇلى جيىلىپ،قوندىگەرگە حات جازىپ،كەشىكتىرمەي دات جازىپ،ولمەسىڭدە قامىڭ قىل!..ياعني، تۇرىك سۇلتانىنا ارنايى سالەم جولداپ، تۇركيا سياقتى تۋىس، قايراتتى جۇرتتان كومەك سۇراۋ كەرەك دەيدى.ازاتتىققا جەتۋدىڭ ەڭ سوڭعى امالى رەتىندە تۇرىكشىلدىك يدەياسىن تۋ ەتىپ كوتەرگەن شورتانباي جەر بەتىندەگى تىرشىلىگىنىڭ سوڭعى ساعاتىندا ايتقان ءتاسىلىم سوزىندە دە بولاشاق ۇرپاق قامىن ويلايدى، جارىلقا، قۇداي، ارتىمدى! دەپ زار شەگەدى. دىننەن ايرىلماۋعا، ارۇجداندى جوعارى ۇستاۋعا، اتاسالتتى ارداقتاپ، ۇلتتىق ءداستۇردى ۇمىتپاۋعا ۇندەيدى. ەلجۇرتىن جاماندىق اتاۋلىدان سەسكەندىرىپ، قازاق ىشىندەگى قۇنانباي قاجى، مۇسا مىرزا سياقتى يگى جاقسىلارعا باقۇل ءسوزىن جولدايدى. ءوز زامانداستارىنا عانا ەمەس، بولاشاق بۇكىل ۇرپاعىنا وسيەت تاستايدى.شورتانباي ۇلگىسى، ونىڭ وزگەشە سىپاتتى مۇراسى بۇكىل قازاق جۇرتىنىڭ اسىل قازىناسى. وتارشىلدىق بۇعاۋعا مويىماعان، ەركىندىك اڭساعان حالىقتىڭ اسقاق رۋحىنىڭ كورىنىسى. قازاق ادەبيەتى عانا ەمەس، تۇرىك دۇنيەسى عانا ەمەس، بۇكىل الەمدىك رۋحاني ءومىر ولشەمىندەگى وزگەشە قۇبىلىس.ماعاۋين شورتانباي قانايۇلىجىراۋدىڭ ءىزى جاتىر جاڭعىرىپشورتانباي مەن جانقۇتتىاسىل تۋعان جاقسىنىڭ، قۇن جەتپەيتىن پۇلى بار