Datasets:

alexantonov

/

chuvash_english_parallel

like 0

Паллах ӗнтӗ, эпӗ комитет решенине пӑхӑнатӑп, анчах мана ҫапах та комитет вак-тӗвек ҫине ытларах ҫаврӑнса пӑхнипе чи пысӑккине: м-мон-синьор М-монта-н-неллие куҫран вӗҫертнӗ пек туйӑнать.

Of course I must bow to the committee's decision, but I continue to think that it has pared its wit o' both sides and left—M-mon-signor M-m-montan-n-nelli in the middle.”

— Монтанелли? — терӗ ун хыҫҫӑн Джемма.

“Montanelli?” Gemma repeated.

— Эпӗ сире ӑнланаймастӑп.

“I don't understand you.

Бризигелла епископӗ ҫинчен калатӑр-и эсир?

Do you mean the Bishop of Brisighella?”

— Ҫавӑн ҫинчен. Ҫӗнӗ папа ӑна халӗ ҫеҫ кардинал вырӑнӗ панӑ.

“Yes; the new Pope has just created him a Cardinal, you know.

Акӑ — эпӗ ҫыру илтӗм.

I have a letter about him here.

Итлес теместӗр-и?

Would you care to hear it?

Чикӗ леш енче пурӑнакан манӑн туссенчен пӗри ҫырать.

The writer is a friend of mine on the other side of the frontier.”

— Мӗнле чикӗ? Папа облаҫӗнчен-и?

“The Papal frontier?”

— Ҫавӑнтан.

“Yes.

Акӑ мӗн ҫырать вӑл. Пӑван каллех Джемма кӗнӗ вӑхӑтра алӑра тытнӑ ҫырӑва илчӗ те, пит хытӑ тытӑнкӑллӑ вулама пуҫларӗ. — «Э-эсир ч-часах пирӗн чи х-хаяр тӑшмансенчен пӗрне, Л-лоренцо М-монтанелли кардинала, Бриз-зигелла еп-пископне курма п-пултарӑр.

This is what he writes—” He took up the letter which had been in his hand when she entered, and read aloud, suddenly beginning to stammer violently: “'Y-o-you will s-s-s-soon have the p-pleasure of m-m-meeting one of our w-w-worst enemies, C-cardinal Lorenzo M-montan-n-nelli, the B-b-bishop of Brisig-g-hella.

Вӑл…» Риварес вулама чарӑнчӗ те пӗр минут хушши чӗнмесӗр ларчӗ. Унтан малалла майӗпен, сӑмахсене ҫав тери тӑсса, анчах тытӑнкӑллӑ мар вулама пуҫларӗ: — «Ҫитес уйӑхра вӑл Тосканӑна кайма шухӑшлать. Унта уйрӑммӑнах паха ӗҫпе — «килӗштерме» пырать.

He int-t—'” He broke off, paused a moment, and began again, very slowly and drawling insufferably, but no longer stammering: “'He intends to visit Tuscany during the coming month on a mission of reconciliation.

Малтан Флоренцире проповедь калама шутлать, унта виҫӗ эрне пурӑнасшӑн, Сиенӑпа Пиза хулисене каять, юлашкинчен Пистойя урлӑ Романьяна таврӑнать.

He will preach first in Florence, where he will stay for about three weeks; then will go on to Siena and Pisa, and return to the Romagna by Pistoja.

Вӑл чиркӳ ушкӑнӗсем хушшинче либеральнӑй юхӑм ҫумне уҫҫӑнах хутшӑннӑ. Вӑл папӑн тата Феретти кардиналӑн ҫывӑх тусӗ.

He ostensibly belongs to the liberal party in the Church, and is a personal friend of the Pope and Cardinal Feretti.

Григорий папа вӑхӑтӗнче Монтанеллие юратсах кайман, ҫавӑнпа та ӑна инҫе ҫӗре, Апеннинӑри пӗр тӗттӗм кӗтесе янӑччӗ.

Under Gregory he was out of favour, and was kept out of sight in a little hole in the Apennines.

Чӑннипе илсен вӑл, паллах ӗнтӗ, кирек хӑш санфедист пекех иезуитсен юррине юрлать.

Really, of course, he is as much pulled by Jesuit wires as any Sanfedist in the country.

Ӑна тума хушнӑ ӗҫе те иезуитсем шухӑшласа кӑларнӑ.

This mission was suggested by some of the Jesuit fathers.

Вӑл католиксен чиркӗвӗн чи чаплӑ проповедникӗсенчен пӗри, хӑйне кура, вӑл Ламбручини пекех сиен кӳрекен этем.

He is one of the most brilliant preachers in the Church, and as mischievous in his way as Lambruschini himself.

Унӑн задачи — ҫӗнӗ папӑна суйланӑ пирки хавасланнине кирек епле пулсан та вӑраха тӑсса, ҫав вӑхӑтра аслӑ герцога иезуитсен агенчӗсем хатӑрлекен декрета алӑ пусма май туса парасси.

His business is to keep the popular enthusiasm over the Pope from subsiding, and to occupy the public attention until the Grand Duke has signed a project which the agents of the Jesuits are preparing to lay before him.

Вӑл декрет мӗн ҫинчен каланине эпӗ пӗлеймерӗм».

What this project is I have been unable to discover.'

Халӗ малалла: «Ӑна Тосканӑна мӗн тӗллевпе янине Монтанелли ӑнланать-ши, е вӑл иезуитсен аллинче вылямалли ахаль япала ҫеҫ-и.

Then, further on, it says: 'Whether Montanelli understands for what purpose he is being sent to Tuscany, or whether the Jesuits are playing on him, I cannot make out.

Вӑл е ҫав тери ӑслӑ киревсӗр этем, е ҫав тери айван ашак».

He is either an uncommonly clever knave, or the biggest ass that was ever foaled.

— Сирӗн корреспондент тӗрӗс ҫырнӑ тесе шанатӑр-и эсир? — ыйтрӗ Джемма чӗнмесӗр ларнӑ хыҫҫӑн.

“Are you satisfied that your informant is correct in his facts?” she asked after a moment.

— Ҫыру ҫырнӑ ҫынна эпӗ ку тӗлӗшпе пӗтӗмпех шанма пултаратӑп.

“As to the irreproachable character of Monsignor M-mon-t-tan-nelli's private life?

Эсир памфлетра хӑш-пӗр улшӑнусем тума тата унӑн чӗлхине кӑшт ҫемҫетме килӗшетӗр тесе калама пултаратӑп-и эпӗ юлташсене, е…

“and you understand that the information is to be kept strictly to the members of your committee.”

— Сире эпӗ мӗн шухӑшлани интереслентерет пулсан, акӑ мӗн калам: эпӗ икӗ пункт пирки те килӗшместӗп.

“You think—” “If you care to know what I personally think—I disagree with the majority on both points.

Литература енчен илсен, эпӗ памфлета ытла ҫӳлех хумастӑп, анчах вӑл фактсем ҫинчен тӗрӗс калать тата ӑна тактика енчен питех те ӑслӑ, тесе шутлатӑп.

I do not at all admire the pamphlet from a literary point of view, and I do think it true as a presentation of facts and wise as a matter of tactics.”

— Урӑхла каласан? — Итали таҫта аякра ултавлӑ курӑнакан вут ҫутисем патне туртӑнать, ҫав мӗнпур хӗпӗртенисемпе савӑннисем ӑна калама ҫук хӑрушӑ лачакана илсе кӗрӗҫ тенипе эпӗ пӗтӗмпех килӗшетӗп. Ҫакна пирӗн хӑш-пӗр союзниксене кӳрентерсе пиртен уйӑрса ярасран хӑрамасӑр тӳрех те хӑюллӑн калани мана савӑнтарнӑ та пулӗччӗ.

“That is—” “I quite agree with you that Italy is being led away by a will-o'-the-wisp and that all this enthusiasm and rejoicing will probably land her in a terrible bog; and I should be most heartily glad to have that openly and boldly said, even at the cost of offending or alienating some of our present supporters.

Анчах организаци членӗ пулса, ку ыйту пирки унӑн ытларах пайӗ урӑхла шухӑшланӑ чухне, эпӗ хамӑн уйрӑм шухӑша хистесех йышӑнтарма пултараймастӑп.

But as a member of a body the large majority of which holds the opposite view, I cannot insist upon my personal opinion; and I certainly think that if things of that kind are to be said at all, they should be said temperately and quietly; not in the tone adopted in this pamphlet.”

— Чӑнах та, эсир пит тӗрӗс каларӑр.

“Yes, of course, you are perfectly right.

Ку вӑл политикӑллӑ сатира мар, йӳнӗ тӑракан фельетон.

The thing's written like a cafe chantant skit, not a political satire.

Анчах мӗн тӑвас тетӗр-ха?

But what's a man to do?

Ҫемҫе те ҫепӗҫ чӗлхепе ҫырсан, халӑх ӑнланман пулӗччӗ. Йӗплӗрех чӗлхепе ҫырсан, пит пичеме пулать.

If I write decently the public won't understand it; they will say it's dull if it isn't spiteful enough.”

— Эсир мӗнле шухӑшлатӑр: ытлашши нумай тӑрӑхласа кулсан, ҫав кулӑ та кичем пулмасть-и?

“Don't you think spitefulness manages to be dull when we get too much of it?”

Вӑл ун ҫине хӑвӑрт, куҫӗсемпе шӑтарас пек пӑхса илчӗ те, кулса ячӗ.

He threw a keen, rapid glance at her, and burst out laughing.

— Эсир, синьора, яланах тӗрӗс калакан ҫынсенчен пӗри пулмалла.

“Apparently the signora belongs to the dreadful category of people who are always right!

Анчах хавхалантарни хыҫҫӑн каймасан тата усал пулмасан, эпӗ синьора Грассини пекех кичем пулатӑп вӗт.

Then if I yield to the temptation to be spiteful, I may come in time to be as dull as Signora Grassini?

Эй ҫут тӗнче, телейӗм ман мӗнешкел!

Heavens, what a fate!

Ҫук, ан ҫилленӗр!

No, you needn't frown.

Эсир мана юратманнине пӗлетӗп эпӗ, ҫавӑнпа та памфлет ҫинчен калаҫӑр.

I know you don't like me, and I am going to keep to business.

Эпӗ уйрӑм ҫынсене питленӗ вырӑнсене кӑларса чи кирлӗ, тӗп пайне ҫеҫ хӑварсан, комитет ку памфлета пичетлес тӗлӗшпе хӑй ҫине ответлӑх илме пултараймастӑп тейӗ, эпӗ тӗрӗслӗхе пӗр енне хӑварса, пӗтӗм хаярлӑхпа партин уйрӑм тӑшманӗсене пырса ҫапсан, комитет ман произведение калама ҫук мухтаса ырлӗ, анчах эпир сирӗнпе ӑна пичетлеме кирлӗ мар, тесе шутлатпӑр.

If I cut out the political truth and make all the hard names apply to no one but the party's enemies, the committee will praise the thing up to the skies, and you and I will know it's not worth printing.

Хӑшӗ лайӑхрах-ха: тивӗҫлӗ пулмасӑрах пичетлесе кӑларасси-и, е, пичетлеме тивӗҫлӗ пулнӑ вӑхӑтрах, ахаль хӑварасси-и?

Rather a nice point of metaphysics: Which is the more desirable condition, to be printed and not be worth it, or to be worth it and not be printed?

Синьора? Мӗн калӑр ҫакӑн пирки?

Well, signora?”

— Сире ҫавӑн пек альтернатива ҫыхса тӑмасть пулӗ, тесе шухӑшлатӑп эпӗ.

“I do not think you are tied to any such alternative.

Эсир уйрӑм ҫынсен ячӗсене кӑларса пӑрахсан, комитет вӑл памфлета, нумайӑшӗ ӑна хирӗҫ пулсан та, пичетлеме килӗшӗ. Ку, ман шухӑшпа, усӑ ҫеҫ кӳрӗ.

I believe that if you were to cut out the personalities the committee would consent to print the pamphlet, though the majority would, of course, not agree with it; and I am convinced that it would be very useful.

Анчах эсир унӑн чӗлхине ҫемҫетмелле.

But you would have to lay aside the spitefulness.

Вулакана ҫавнашкал япала паратпӑр пулсан, ӑна малтанах хаяр чӗлхепе ҫырса хӑратса ямалла мар.

If you are going to say a thing the substance of which is a big pill for your readers to swallow, there is no use in frightening them at the beginning by the form.”

Пӑван хулпуҫҫисене сиктеркелерӗ те тарӑн сывласа илчӗ.

He sighed and shrugged his shoulders resignedly.

— Эпӗ пӑхӑнатӑп, синьора, анчах пӗр условипе.

“I submit, signora; but on one condition.

Эсир мана кулма ирӗк памастӑр, анчах эпӗ ҫитес ҫывӑх вӑхӑтра вӑл ирӗкпе усӑ курӑп-ха.

If you rob me of my laugh now, I must have it out next time.

Унӑн преосвященстви, таса кӑмӑллӑ кардинал, Флоренцие килсен, ун чухне вара эсир те, сирӗн комитетӑр та мана унран мӗн чухлӗ кирлӗ, ҫавӑн чухлӗ мӑшкӑлласа кулма кансӗрлемелле мар.

When His Eminence, the irreproachable Cardinal, turns up in Florence, neither you nor your committee must object to my being as spiteful as I like.

Ку ӗнтӗ манӑн ирӗк.

It's my due!”

Вӑл ҫав тери салху та кӑмӑлсӑр пулса калаҫрӗ, хӑй яланах вазӑран кӑларса илнӗ хризантема чечекӗн ҫулҫисене татса, вӗсем ҫине тинкерсе пӑхса ларчӗ.

He spoke in his lightest, coldest manner, pulling the chrysanthemums out of their vase and holding them up to watch the light through the translucent petals.

«Унӑн алли епле чӗтрет!

“What an unsteady hand he has,” she thought, seeing how the flowers shook and quivered.

— Кун ҫинчен эсир комитетӑн ытти членӗсемпе калаҫсан аван пулӗччӗ, — терӗ Джемма ура ҫине тӑрса.

“You had better discuss the matter with the other members of the committee,” she said, rising.

— Эсир мӗнле йышӑннӑ пулӑттӑр? — терӗ те Пӑван ура ҫине тӑрса, хӑйӗн аллинчи чечексене пичӗ ҫумне чӑмӑртаса тытрӗ.

“And you?” He had risen too, and was leaning against the table, pressing the flowers to his face.

Джемма иккӗленчӗ.

She hesitated.

Вӑл ыйту ӑна иментерчӗ, ӗлӗкхине аса илтерсе хурлантарчӗ.

The question distressed her, bringing up old and miserable associations.

— Эпӗ, чӑнах та, пӗлместӗп, — терӗ вӑл юлашкинчен.

“I—hardly know,” she said at last.

— Темиҫе ҫул ӗлӗкрех эпӗ монсиньор Монтанелли ҫинчен пӗрре ҫеҫ мар илтнӗ.

“Many years ago I used to know something about Monsignor Montanelli.

Вӑл ун чухне, эпӗ ача чухне, пурӑннӑ хулара духовнӑй семинарин каноникӗ тата ректорӗччӗ.

He was only a canon at that time, and Director of the theological seminary in the province where I lived as a girl.

Мана ун ҫинчен ӑна ҫывӑх пӗлекен пӗр… ҫын нумай каласа панӑ.

I heard a great deal about him from—someone who knew him very intimately; and I never heard anything of him that was not good.

Монтанелли ҫинчен эпӗ нихҫан та усал сӑмах илтмен, ӑна пит лайӑх ҫын тесе шутланӑ.

I believe that, in those days at least, he was really a most remarkable man.

Анчах ку тахҫанах пулнӑ, унтанпа вӑл улшӑнма пултарнӑ.

But that was long ago, and he may have changed.

Тишкерсе, сӑнаса тӑмасан власть нумай ҫынна пӑсать.

Irresponsible power corrupts so many people.”

— Кирек епле пулсан та, — терӗ Пӑван, — монсиньор Монтанелли хӑй киревсӗр этем пулмасан та, вӑл киревсӗр этемсен аллинчи хатӗр.

The Gadfly raised his head from the flowers, and looked at her with a steady face. “At any rate,” he said, “if Monsignor Montanelli is not himself a scoundrel, he is a tool in scoundrelly hands.

Ҫул ҫинче выртакан чулӑн нимӗнле усал шухӑш ҫук пек туйӑнма пултарать, анчах ӑна ҫапах та айккинелле илсе пӑрахмалла…

A stone in the path may have the best intentions, but it must be kicked out of the path, for all that.

Чимӗр-ха, синьора.

Allow me, signora!”

— Вӑл шӑнкӑртаттарчӗ, унтан кӑшт уксахласа алӑк патне пычӗ те уҫрӗ.

He rang the bell, and, limping to the door, opened it for her to pass out.

— Ман патӑма килсе, эсир ытла та кӑмӑл турӑр, синьора.

“It was very kind of you to call, signora.

Кӳме кӳлсе килме хушас мар-и?»

May I send for a vettura?

Ҫук?

No?

Сывӑ пулӑр.

Good-afternoon, then!

Бианка, синьорӑна ӑсатса ярӑр-ха, — терӗ.

Bianca, open the hall-door, please.”

Джемма тарӑн шухӑша кайса, урама тухрӗ.

Gemma went out into the street, pondering anxiously.

«Манӑн ют ҫӗршыври юлташсем». Камсем вӗсем?

“My friends across the frontier”—who were they?

Ҫул ҫинчи чула вӑл мӗнле майпа илсе пӑрахма шухӑшлать?

And how was the stone to be kicked out of the path?

Сатирӑпа кӑна пулсан, мӗншӗн-ха унӑн куҫӗсем ҫавнашкал хӑрушӑ йӑлтӑртатрӗҫ?

If with satire only, why had he said it with such dangerous eyes?