Datasets:

issai

/

kazqad-retrieval

like 1

Follow

Institute of Smart Systems and Artificial Intelligence, Nazarbayev University 33

[ { "docid": "493371_1_1", "text": "\nЖазғы Олимпиада ойындарындағы футболдан жарыс алғаш рет Парижде өткен жазғы Олимпиада ойындарында өтті және Лос-Анджелесте өткен жазғы Олимпиада ойындарынан басқа әрбір келесі Ойындардың бағдарламасына енді. Басында жарысқа тек ерлер қатыса алатын, әйелдердің жеке турнирі Атлантада өткен жазғы Олимпиада ойындарынан басталды.", "title": "Олимпиада ойындарындағы футбол" } ]

[ { "docid": "493371_4_1", "text": "* Олимпиада ойындарындағы футбол \n* Футбол және Жазғы Олимпиада ойындары ", "title": "Олимпиада ойындарындағы футбол" } ]

[ { "docid": "45050_1_1", "text": "Юлиан күнтізбесі, ескі санат — б.з.б. 46 ж. Юлий Цезарь тағайындаған жыл санау жүйесі. Бұл күнтізбе бойынша әрбір 3 жыл 365 күн, ал одан кейінгі төртінші жыл 366 күн болып есептеледі. 366 күндік жыл кібісе жыл деп аталады, оның нөмірі 4-ке қалдықсыз бөлінеді (мысалы, 1972, 1976, ...). Кібісе жылғы ақпанда 29 күн болады. Сонда Юлий күнтізбесі бойынша жылдың орташа ұзақтығы 365,25 күнге тең.", "title": "Юлиан күнтізбесі" } ]

[ { "docid": "45050_3_1", "text": "Нақты жылдың бұдан 0,0078 күні кем. Осы бөлшектен 400 жылда 3 күн жиналады. Мұнда алшақтықты түзетіп отыру үшін 1582 ж. григориан күнтізбесі қабылданған. Григориан күнтізбесі біздің елде 1918 ж. 14 ақпаннан бері қолданылып келеді.", "title": "Юлиан күнтізбесі" } ]

[ { "docid": "528292_2_1", "text": "«Хоббит» — Дж. Р. Р. Толкиннің «Хоббит немесе барып, керi қайту» кітабы бойынша режиссёр Питер Джексонның түсірген, үш бөлімнен тұратын фильмі.", "title": "Хоббит (кинотрилогия)" }, { "docid": "528292_3_1", "text": "Трилогияның бөлімдері:\n* \"«Хоббит: Күтпеген саяхат»\" (The Hobbit: An Unexpected Journey, 2012)\n* \"«Хоббит: Смаугтың мекені»\" (The Hobbit: The Desolation of Smaug, 2013)\n* \"«Хоббит: Бес әскердің шайқасы»\" (The Hobbit: The Battle of the Five Armies , 2014)", "title": "Хоббит (кинотрилогия)" } ]

[]

[ { "docid": "566178_1_1", "text": "\nИтан Каткоски (Ethan Cutkosky, 19 тамыз 1999 жылы, Сент-Чарльз, Иллинойс туған) — американдық актер, Ұятсыздар. телесериалында Карл Галлагер рөлі арқылы танымал болды.\n\n", "title": "Итан Каткоски" } ]

[]

[ { "docid": "21997_1_1", "text": "\nАнд таулары, \"Анд Кордильерасы\" – Жер шарындағы ең ұзын (9000 км) тау сілемі, ең алып Кордильера тау жүйесінің Оңтүстік Америкадағы бөлігі. Ол Оңтүстік Американың Тынық мұхит жағалауын бойлай, солтүстіктен оңтүстікке қарай созыла жатқан тау тізбектен тұрады.", "title": "Анд таулары" } ]

[ { "docid": "21997_2_1", "text": "Анд таулары Анд (Кордильера) геосинклинальдық қатпарлану белдеуінің (альпілік қатпарлану кезінде) қайта көтерілген кезіндегі жас таулар. Сондықтан қазіргі кезге дейін жиі болып тұратын күшті жерсілкінулер олардағы тектоникалық процестердің әлі де тоқтамағанын көрсетеді. Мұнда бірнеше сөнбеген жанартаулар бар. Олардың ішінде Жер шарындағы ең биік сөнбеген жанартау ошағы – Льюльяйльяко (6723 м) осында орналасқан.", "title": "Анд таулары" }, { "docid": "21997_3_1", "text": "Жер бедерін меридиан бойымен созылып жатқан, ішкі тау аңғарлары мен үстірттерден тұратын жоталар тізбегі құрайды. Олар табиғи ерекшеліктері мен геоморфологиялық құрылысына қарай: Кариб Анд таулары, Солтүстік-Батыс Анд таулары, Эквадор Анд таулары, Перу Анд таулары Чили-Аргентина және Патагония Анд таулары болып бөлінеді. Бұл таулардың қатпарлы-жақпарлы тік құламалы шатқал беткейлерін көптеген өзен аңғарларымен тілімденген. Орта тұсында ені кең болып келген Пуна таулы үстірті орташа биіктігі 4000 м болатын ішкі аймақты құрайды. \n", "title": "Анд таулары" } ]

[ { "docid": "28095_1_1_1", "text": "Зерде (Consciousness) — қарапайым етіп айтқанда, ішкі және сыртқы болмысты сезіну мен аңғару. Философтар мен ғалымдардың бірнеше мыңжылдық анализдеуіне, анықтама беруіне, түсіндіруіне және пікірталас жасауына қарамастан, \"өміріміздегі ең таныс және ең жұмбақ аспект\" ретінде зерденің қасиеті мен мәні баяғыдай сырлы және даулы болып қалуда. Бұл тақырып бойынша жалпы қабылданған жалғыз түсінік \"зерденің рас бар екендігі туралы интуиция\" ғана. Зерде ретінде тегі нені нақты зерттеп, түсіндіру керек екендігі туралы пікірлер қашан әртүрлі. Кейде ол сананың (mind) синонимі болса, ал басқа жағдайда ол сананың бөлігі. Кезінде зерде адамның \"ішкі өмірі\", интроспекция, жеке ойлауы, қиялы және еркі делінді. Қазір ол көбінесе таным, тәжірибе, сезу (feeling) немесе түйсіну түрлерін қамтиды. Ол сондай-ақ тұрақты және өзгергіш күйдегі аңғаруды, аңғаруды аңғаруды және Мендік аңғаруды білдіреді. Зерденің түрлі деңгейлері мен тәртіптері бар, яғни әртүрлі зерделер болуы мүмкін, немесе түрлі ерекшеліктері бар бір ғана зерде болуы мүмкін. Бұлардан басқа мәселелер ретінде мысалы \"тек адам ғана зерделі ме, әлде барлық жануарлар, тіпті бүкіл ғалам зерделі ме?\" - деген метафизикалық сұрақты айтуға болады.", "title": "Зерде" } ]

[ { "docid": "28095_2_1", "text": "Сипаттау, анықтау және түсіндіру ауқымын білдіретін мысалдар: қарапайым ояулық, \"өзін тану\" арқылы зерттелетін адамның өздік сезімі мен жаны; метафоралық мағынадағы \"мазмұн ағыны\", мидағы рухани күй, рухани оқиға және рухани үрдіс; Фанерон (phanera), квалиа (qualia) және субъективтілік; \"бейне сондайлықты\" иелеу, немесе болу; \"ішкі театр\", немесе санадағы басқарушы-атқарушы жүйесі, тб.\nФилософтар Декарт пен Локк заманынан бері зерденің табиғатын және оның дүниенің тұтас бейнесімен қалай үндесетінін түсіндіруге талпынып келеді. Бұл мәселеде әлемдік философия әрқилы бағыт ұстанғанымен бірақ бәрібір бұл тақырып мысалы құрлықтық философия мен аналитикалық философия үшін, феноменология мен сана философиясы үшін бірдей өзекті мәселе есептеледі, Кейбір негізгі сұрақтарға жататындар: зерде затпен бірдей нәрсе ме; компьютер немесе робот секілді есептеуіш машиналары зерделі бола ала ма; зерденің тілмен байланысы; болмыс (Dasein) ретінде зерденің тәжірибе әлеміне қатысы қандай; тәжірибедегі Меннің рөлі; дара ойлау мүмкін бе; ұғым объектпен түбегейлі үйлесімді ме, тб.", "title": "Зерде" } ]

[ { "docid": "22094_1_1", "text": "\nГүл (flos) – гүлді өсімдіктердің жыныстық жолмен көбею мүшесі. Ол сабақ не жанама бұтақ ұшында өседі. Гүлден жеміс пен тұқым дамиды. Жабықтұқымды өсімдіктердің маңызды элементтерінің бірі.", "title": "Гүл" } ]

[]

[ { "docid": "7763_1_1", "text": "\n\nЭйфель мұнарасы (Tour Eiffel) — Париждің ең танымал сәулеттік туындысы. Өзінің әйгілі құрастырушысы Густав Эйфельдің атымен аталған. Париждің бұл нышаны уақытша ғимарат ретінде, 1889 жылғы әлемдік көрменің кіреберіс дарбазасы қызметін атқару үшін жобаланып, салынған болатын. Манхеттендегі Крайслер салынғанға дейін 40 жыл бойы әлемдегі ең биік мұнарасы болып саналды.", "title": "Эйфель мұнарасы" } ]

[ { "docid": "7763_2_1", "text": "Teletex Holіday тур фирмасы жүргізген сауалнама қорытындысы бойынша, әлемнің 7 кереметінің ішінде Эйфель мұнарасы екінші орында тұр. Осы уақытқа дейін мұнараның үшінші қабатына 200 млн адам көтерілген. Ол бүгінде Францияның символына ғана айналып қоймай, жылына 53 миллион еуро әкелетін үлкен табыс көзіне айналды. 2007 жылы Эйфель мұнарасының 120 жылдық мерейтойы аталып өткен болатын. 2005 жылы осы мұнараның астына су қатырылып, мұз айдыны жасалынды.", "title": "Эйфель мұнарасы" }, { "docid": "7763_3_1", "text": "\nЭйфель мұнарасын Марс алаңында құрастыруға екі жылдан астам уақыт кеткен. Сол кездегі ең биік деп саналған Хеопс пирамидасы (137 м), Кельн шіркеуі және Ульм шіркеуінен (167 м) екі есе биік болған.", "title": "Эйфель мұнарасы" } ]

[ { "docid": "543426_1_1", "text": "\nҚараңғы энергия (ағылш. \"Dark energy\") — космогогияда энергияның бір түрі, ол әлемнің математикалық модельінде жасалып, біздің әлеміміздің кеңеюін бақылауы үшін жасалған. Қараңғы энергияны түсіндірудің 2 нұсқасы бар: Космологиялық константа және Квинтессентия", "title": "Қараңғы энергия" } ]

[ { "docid": "543426_2_1", "text": "\"Космологиялық константа\" - бүкіл ғалам өзгермейтін тұрақты тығыздықпен толтырылған \"Квинтессентия\" - динамикалық аудан , ол жерде энергиялық тығыздық уақыт пен кеңістік арасында өзгеріп отырады.", "title": "Қараңғы энергия" } ]

[ { "docid": "515832_1_1", "text": "Аштық ойындары (The Hunger Games) — Сьюзен Коллинз жазушының трилогиясы. Осы трилогияға мынадай романдар кіреді: «Аш ойындар» 2008 жыл, «И вспыхнет пламя» 2009 жыл және «Сойка-пересмешница» 2010 жыл. Кішкентай уақыттың ішінде осы кітап бестселлер болып кетті, бірінші екі роман екі жылдай АҚШ территориясында тез сатылатын кітаптар болып саналды. Lionsgate компаниясы осы трилогияның барлық бөліктерің сатып алды,бірінші роман бойынша өткен дүниежүзілік премьера 12 наурызда 2012 жылда өтті, екінші роман бойынша - 11 қарашада 2013 жылда, ал қалған романдарына 2014 жылдың қарашасына жоспарлады.", "title": "Аштық ойындары (трилогия)" } ]

[]

[ { "docid": "478720_1_1", "text": "\n\n (қаз. Тойота Ланд Крузер) — жапондық Toyota Motor Corporation компаниясының 1953 жылдан шығара бастаған жол талғамайтын көлігі. Land Cruiser Toyota компаниясының барлық шығарылған көліктерінен ең ұзақ өндірілген.", "title": "Toyota Land Cruiser" }, { "docid": "478720_2_1", "text": "Land Cruiser бірінші буыны 1951 жылы басталды, автокөлік азаматтық джип типте шығарылды. Land Cruiser кабриолет, хардтоп, универсал жəне жүк көлігі ретінде шығарылды. Сенімділік пен өміршеңдігі əйгілі автокөліктің, əсіресе Аустралияда, тасығыш қаңқалы раманың болуы жəне төрт дөңгелегінің бірдей қозғалуы кең танымалдылығына алып келді. Toyota Land Cruiserді аустралияның түкпір-түкпірлерінде сынайды, себебі бұл жердің рельефі мен температурасы əлемдегі ең қиын санатқа жатады. Оның басты бəсекелестері ретінде Range Rover, Land Rover Discovery, Jeep Wrangler, Mitsubishi Pajero жəне Nissan Patrol саналады.", "title": "Toyota Land Cruiser" } ]

[ { "docid": "478720_3_1", "text": "2014 жылға, Toyota Land Cruiser J200 Канада, Солтүстік Корея мен Оңтүстік Кореядан басқа барлық елдердің нарығында қол жетімді.", "title": "Toyota Land Cruiser" } ]

[ { "docid": "533618_1_1", "text": "\nАид – ежелгі грек мифологиясында жер асты өлі жандардың патшалығының құдайы. Кронос пен Реяның үлкен ұлы, Зевстің, Посейдонның, Гераның, Деметраның және Гестияның ағасы. Персефонаның күйеуі.", "title": "Аид" } ]

[]

[ { "docid": "100371_1_1", "text": "\nМасса Тұрақтылық Заңы, масса сақталу заңы, реакцияға қатысқан заттар (реагенттер) массаларының қосындысы реакция нәтижесінде түзілген заттар (өнімдер) массаларының қосындысына тең.\nХимиялык реакция кезінде реакцияға түскен заттардың молекулалары бұзылып, оны кұраушы атомдар басқаша топтасып жаңа молекулаларды түзеді. Реакция барысында атомдардың сандары өзгермейді, сондықтан олардың массалары да өзгермеуге тиісті. <br>\nРеакцияға қатысқан заттардың массасы реакция нәтижесінде түзілген заттардың массасына тең болады. Бұл тұжырым зат массасының сақталу заңы деп аталады.<br>\nОны тәжірибе жүзінде орыс ғалымы М.В. Ломоносов 1748 жылы ашқан, ал француз ғалымы А. Лавузье де 1789 жылы осындай қорытындыға келген.\nБұл заңның жаратылыстану ғылымдары үшін маңызы өте зор, химия ғылымында сандық катынастарды пайдаланудың өзі осы заңға негізделеді.<br>\n1. Барлық химиялық теңдеулер осы заңның негізінде кұрылады.<br>\n2. Бүл заң жаратылыстың жалпы заңының бір көрінісі: жоқтан бар пайда болмайды, бар нәрсе із-түзсіз жоғалып кетпейді.<br>\n3. Осы заңды пайдаланып, сандық есептер шығаруға болады.", "title": "Массаның сақталу заңы" } ]

[ { "docid": "100371_2_1", "text": "1774 — 1789 жылдары француз химигі Антуан Лавуазье, өзі жасаған күрделі тәжірибелерге сүйене отырып, тұжырымдаған. Мыс., 32 г оттек пен 4 г сутек қосылғанда 36 г су түзіледі; 2Н2+О2=2Н2О. Мұндағы реакцияға түскен реагенттердің жалпы массасы (36 г) реакция нәтижесінде түзілген өнімнің массасына (36 г) тең.", "title": "Массаның сақталу заңы" } ]

[ { "docid": "553806_1_1", "text": "Snow Patrol (Қарлы Патруль) — Оңтүстік Ирландияның және Шотландияның қатысушыларымен құрылған альтернативті рокгруппа. Данди қаласында ұйымдастырылған, қазіргі кезде топ мүшелері Глазго, Белфасте және Лондон қалаларында тұруда. Ivor Novello Awards музыкалды премиясының лауреаттары.\nТоптың алғашқы үш альбомдары, яғни EP Starfighter, экспериментальді студиялық Songs for Polarbears альбомы, және When It’s All Over We Still Have to Clear Up танымсыз Electric Honey (для своего первого альбома) және Jeepster (для второго и третьего) лейблдерімен құрылғандықтан өте сәтсіз болды. Алайда 2003 жылы группа аса ауқымды Polydor Records лейбліне көшкенде Final Straw альбомын шығарды. Бұл альбом Ұлыбританияда 4 мәрте платиналы болып шығарылды. Бұл группаның алғашқы жетістігі. «Run», «Chasing Cars» және «Signal Fire» өлеңдер хитке айналды.", "title": "Snow Patrol" } ]

[]

[ { "docid": "14053_1_1", "text": "\nКрит (Κρήτη) — Жерорта теңізіның шығыс бөлігіндегі арал, Грекияға қарайды. Ұзындығы 260 км, ені 12 – 55 км, ауданы 8,3 мың км². Солт. жағалауы жиі тілімделген, оңт. жағасы тік жарлы. Жері таулы келеді. Батысында Лефка, орталығында Ида (‘’2456 м’’), шығысында Дикти (‘’2148 м’’) массивтері жатыр. Бұлар көбіне әктастан, тақтатастан түзілген; карст құбылысы байқалады. Жер сілкінулер жиі болып тұрады. Климаты жерортатеңіздік. Емен, қарағай, кипарис, шалғын өседі. Аралда темір кентасы мен қоңыр көмір кен орындары бар. Басты қалалары мен порттары: Ираклион, Ханья.", "title": "Крит" } ]

[]

[ { "docid": "489778_2_2", "text": "===Эдмунд Хиллари===\nПерсиваль Эдмунд Хиллари ( ағылшынша.Sir Edmund Percival Hillary, 20 шiлде 1919 - 11 қаңтар 2008) - Жаңа\nЗеландиялық зерттеушi , альпинист және (29 май 1953) Эверестiң бiрiншi бағындырушысы .\nНепалдың құрметтi азаматы.\n", "title": "Эдмунд Хиллари" } ]

[ { "docid": "489778_1_1", "text": "{{Спортшы\n |қызмет = зерттеүші , альпенист\n |туған күні = 20 шілде , 1919 жылы \n |туған жері = Окленд қаласы\n |қайтыс болған күні = 11 қаңтар , 2008 ж\n |\n |балалары = \n |есімі = Эдмунд Хиллари\n |суреті = Edmund Hillary, c. 1953, autograph removed.jpg\n |сурет ені = \n |сурет тақырыбы = Эдмунд Хиллари , 1953 жылы.\n |жынысы = ер", "title": "Эдмунд Хиллари" }, { "docid": "489778_3_1", "text": "Альпинизм мектепте, жаңа Зеландияда (1933 м) Оливье тауға 1939 жылда өрлеме өз бірінші рет жасап тағы қызықтыра бастады. Екiншi дүниежүзiлiк соғыстың жылында штурманның лауазымында жаңа Зеландияның СӘК-iне қызмет көрсетедi. 1953 жылда Эверестке сәттi өрлемеге дейiн қайғыға барлау жiберуiнде қатысудың 1951 жылында қабылдады, ал 1952 жылда Чо-Ойю тауды алуға істей алмады .", "title": "Эдмунд Хиллари" } ]

[ { "docid": "586132_1_1", "text": "\niPhone X (<span>iPhone Ten сияқты оқылады</span>) — Apple корпорациясының 2017 жылы 12 қыркүйекте Стив Джобстың театрында iPhone 8, iPhone 8 Plus-пен бірге ұсынылған смартфон. Бұл iPhone X бірінші iPhone-ға (2007) естелік ретінде шығарылды. 3 жылда бірінші рет өзгерген жаңа дизайнға кезінде ең атақты болған iPhone 4 (2010) материалдары қолданылды.", "title": "IPhone X" } ]

[ { "docid": "586132_2_1", "text": "Атауындағы «X» ( «икс» немесе «он») iPhone желісі мерейтойын білдіреді.", "title": "IPhone X" }, { "docid": "586132_4_1", "text": "Apple ең қуатты гаджетті таныстырды, оны Тим Кук \"болашақтың смартфоны\" деп атады. Бұл модель iPhone X немесе iPhone Ten деп аталады. \niPhone X. Бағасы 999 доллардан бастап. Сатылымға 3 қарашада түседі. Үшінші модельдің дизайны жаңа - 8,8 дюйм болатын OLED-дисплей. Смартфонның саусақ ізін танитын Home батырмасы енді жоқ, оның орнына адамның бетін сканерлейтін құрылғы орнатылған. Оның арқасында Apple Pay арқылы сауда жасауға және құрылғыны бұғаттауға болады. Мұнымен бірге, телефонда энергияны тиімді пайдаланатын Apple A11 алтыядролық процессоры бар. Құрылғы арқылы кадр жиілігі 60 fps 4К-видео және 240 fp болатын FullHD-видео түсіруге болады. ", "title": "IPhone X" } ]

[ { "docid": "485521_2_1", "text": "Тікбұрышты горизонтальды үлендігі бірдей бірінен кейін бірі орналасқан жеті қызыл және алты ақ түсті жолағы бар мата бөлігі. Қара көк түсті 50 бес ұшы бар ақ жұлдыз орналасқан. 13 жолақ тәуелсіз мемлекетті құрған 13 британдық колонияларды білдіреді (Делавэр, Пенсильвания, Нью-Джерси, Джорджия, Коннектикут, Массачусетс, Мэриленд, Оңтүстік Каролина, Нью-Гэмпшир, Виргиния, Нью-Йорк, Солтүстік Каролина, Род-Айленд). Көк түсті крыж одақты білдіреді. Көк крыждағы жұлдыздар саны штаттардың санына сәйкес (қазір олардың саны 50). Қызыл түс шыдамдылық пен батырлықты білдіреді; қара көк түс — зейінділікті, әділеттілікті, сақтықты; ақ түс — пәктік пен тазалықты білдіреді. Тудың ені мен ұзындығының қатынасы 10:19.", "title": "Америка Құрама Штаттары туы" } ]

[ { "docid": "485521_1_1", "text": "\nАҚШ мемлекеттік туы, сонымен қатар Жұлдызды-жолақты ту (Stars and Stripes) деген атаумен белгілі — Америка Құрама Штаттарының ресми түрде АҚШ-тың Үлкені мөрі мен Мемлекеттік әнұранымен қатарлас мемлекеттік туы болып саналады. ", "title": "Америка Құрама Штаттары туы" }, { "docid": "485521_3_1", "text": "Ту уақыт өте келе Одақты құраған штаттардың санына байланысты өзгеріп тұрды. Жаңа жұлдыз туға 4 шілде күні одақ құрамына жаңа штат енгеннен кейін қосылады. Жолақтар саны өзгермейді, тек 1795—1818 жж. қабылданған туға екі жұлдызбен қоса 2 жолақ қосылды да, артынан алынып тасталды.", "title": "Америка Құрама Штаттары туы" } ]

[ { "docid": "5942_1_1", "text": "\nҚала, шаһар — тұрғындары өнеркәсіп, сауда, қызмет көрсету орындарында және ғылыми, мәдени, басқару мекемелерінде жұмыс жасайтын, халқы тығыз орналасқан ірі елді мекен. Әдетте қала Тұрғындар ауданы, Өнеркәсіп ауданы, Сауда ауданы, кейбірінде әкімшілік басқару ауданы секілді негізгі аудандарға бөлінеді. Онда негізінен ғимарат, көше, бақша секілді негігі құрылыс нысандары болады. Қалада біршама дамыған қызмет көрсету, сауда жасау, тазалық, тұрғын үймен қамдау, қатынас-тасымал, ойын-сауық кешендері, спорт кешендері қатарлылар болады. Қалалар қала ауданы және қала маңы ауданы деп бөлінеді.", "title": "Қала" } ]

[ { "docid": "5942_2_1", "text": "\nҚалаларды алып қалалар, ортша қалалар, ұсақ халалар деп бөлуге болады,бірақ әлемдегі елдердің халық саны ұқсас болмаған соң қала деп есептелуіне қажетті ең аз халық саны да ұқсамайды. Мысалы Данияда 250 адам, Канадада 1000 адам, Германияда 2000 адам, АҚШтың біршама штаттарында 12 000 адам, Үндістанда 5000 адам, Малайзияда 10 000 адам болғанда барып қала деп есептеуге мүмкін болады.\n1800 жылы әлемде тек 3% адам ғана қалада өмір сүрсе, ХХ ғасырдың соңында бұл көрсеткіш 47% жетті.\nҚазір әлемде 3 млрд адам қалада тұрмыс кешіріп жатыр. Әсіресе Латын Америкасы, Қытай, Үндістан, Африканың бірқанша елдерінде қалаласу өте тез жүруде және қаладағы халық саны тез артуда.", "title": "Қала" }, { "docid": "5942_3_1", "text": "Мегақала. Әлемдегі ең үлкен мегақала Жапонияның Токио қалсы есептеледі. \nӘлем бойынша, бүгінде халық саны 10 млн тұрғыннан асқан 29 ең ірі қала бар. Оларға: Токио, Нью-Йорк, Шанхай, Мехико, Мәскеу және тағы басқалары жатады. Алатын ауданының кіші болуы, ал халық саны өте тығыз болуы осындай қалаларда көптеген мәселелер туғызады: тұрғын үй қымбатшылығы қатарлылар. Дегенмен, мұндай алып қалалардың тиімді және артықшылық тұсы қалған қалаларға қарағанда жоғары болып келеді.\n\n\n\n", "title": "Қала" } ]

[ { "docid": "200987_1_1", "text": "\nPlayStation Vita (PSV) - Sony Computer Entertainment жасаған портативті консоль, PlayStation Portable мирасқоры болып табылады. Жапонияда 17 желтоқсан 2011 жылы, Солтүстік Америка және Еуропада 22 ақпан 2012 жылы шығарылды.", "title": "PlayStation Vita (PS Vita)" } ]

[ { "docid": "200987_2_1", "text": "27 қаңтар 2011 жылы PlayStation Meeting 2011-де бұл жүйе PlayStation Suite-пен бірге құлағдар етілді. Консоль анонсқа дейін, бөтен өндірушілердің сыбыстары арқылы бізге PSP2 атауымен белгілі болды. E3 2011 болмас бұрын, жүйе Next Generation Portable (NGP) деген атауға ие болды. Консоль Ресейде ИгроМир 2011-де алғаш көрсетілді. ", "title": "PlayStation Vita (PS Vita)" }, { "docid": "200987_3_1", "text": "===== Мазмұн =====\n# Техникалық мінездемелері\n# Тасымалдаушы\n# Бағдарламалық қамтамасыз ету\n# Ойындар\n# Консольдың шығуы\n# Сатылымы", "title": "PlayStation Vita (PS Vita)" } ]

[ { "docid": "69232_2_1", "text": "Біздің заманымызға дейінгі грек-парсы соғыстары (500—449 жылдар) ежелгі Грекияның тарихындағы бетбұрыс кезең болды, өйткені дәл осы уақыттан бастап грек мәдениетінің классикалық кезеңі басталды. Азаттық жолындағы күресте парсылардың талқандалуы ежелгі Грекия мемлекет-қалаларының қоғамдық құрылысының артықшылығын көрсетіп қана қоймай, азаматтық сананың артуына, ең бастысы — классикалық құлдық қоғамның толық қалыптасуына, ал өз кезеңінде полистік демократияның дамуының нәтижесінде экономикалық және саяси өмірдің жанданып, мәдениеттің гүлденуіне әкеліп соқты. Біздің заманымызға дейінгі V ғасыр Афины, әсіресе Периклдің (біздің заманымызға дейінгі 444—429 жылдар) басшылығы кезінде аса ірі мәдени орталыққа айналды. Афинының рухани өмірінде демократиялық құрылыстың орнығуы — грек театрының гүлденуімен, трагедиялық және комедиялық шығармалары дүниежүзілік әдебиеттің асыл қазынасына енген Эсхилдің, Софоклдың, Еврипид пен Аристофанның шығармашылықтарымен тұспа-тұс келді.", "title": "Классикалық Грекия" } ]

[ { "docid": "69232_3_1", "text": "\nАрхаикалық дәуірде әдебиет саласында лирикалық жанр үстемдік етсе, ендігі жерде трагедия мен комедия жанрлары басты орынға шықты. Дәл мағынасында трагедия деген сөз — «ешкілер әні» деген мағына береді. Ол — ешкі терісін жамылып, әзіл-оспақтық сарында хормен өлең айтудан шыққан. Афиныда Дионис құдайдың құрметіне байланысты жалпы мемлекеттік мейрамның бекітілуі — трагедияның мерейін жоғарылата түсті. Мифологиялық кейіпкерлерге толы грек трагедияларының басты мазмұны — халықтың өз теңдігі мен әлеуметтік әділет жолындағы қаһармандық күресінің сан саласына арналған. Грек трагедиясының Гомер дастандары сияқты үлкен тәрбиелік мәні болды. Сонымен бірге трагедиялық кейіпкерлер іректердің бойында адамгершілік, парасат сезімдері, азаматтық биік этикалық асыл қасиеттерді ныгайтты. Трагедияда грек мәдениетінің катарсис (тазару) деп аталатын ұғымы кеңінен көрініс тапты. Трагедия жанрының гүлденуі Эсхил, Софокл, Еврипид сияқты үш драматургтердің есімімен тығыз байланысты болды. Адамзат мәселесі, адамның тағдыры, әділеттілік пен игілік және тағы да басқа мәселелер осы бір даналар назарында болды, бірақ олардың әрқайсысының өзіндік ой-толғамдарының, өзіндік көзқарастарының бар екендігі аңғарылып тұрды.", "title": "Классикалық Грекия" } ]

[ { "docid": "21097_1_1", "text": "\nФутболдан тұңғыш әлем чемпионаты — 1930 жылы шілденің 13-і мен 30-ы аралығында Уругвай елінде өтті. Уругвай тұңғыш әлем чемпионатын өткізуші ел ғана емес, тұңғыш чемпионы да атанды. Финалдық ойында алаң иелері Аргентина құрамасын 4:2 есебін жеңді.", "title": "Футболдан 1930 жылғы әлем біріншілігі" }, { "docid": "21097_2_1", "text": "Уругвай XXI 20-сыншы жылдарындағы ең үлкен футбол державаларының бірі болғандықтан әлем чемпионатын өткізу құқығы бұйырды. Уругвайлықтар 1924 және 1928-нші жылдардағы футболдан Олимпиада ойындарының жеңімпазы атанған. Уругвай өтуідің тағы бір артықшылығ 1930 жылы Уругуайдың тәуілсіздік алғанынада 100 жыл толуында.", "title": "Футболдан 1930 жылғы әлем біріншілігі" } ]

[ { "docid": "21097_3_1", "text": "Әлем чемпионатының барлық ойындары ел астанасы Монтевидео қаласында өтті. Чемпионат басталмас бұрын уругуайлықтар жаңадан Сентенарио атты стадион салды. Осы стадионда жәнеде финалдық кездесу өткізілді. Нөсер жауынның салдарынан стадионды салып бітіру қиынға соғып, чемпионат басталуға 5 күн қалғанда бітірді.", "title": "Футболдан 1930 жылғы әлем біріншілігі" } ]

[ { "docid": "71124_1_1", "text": "Кортий мүшесі — ішкі құлақтағы есту мүшесі — жарғақтық ұлудың негіздік (базиллярлы) тақташасында орналасқан, арнайы сезімтал эпителийден түзілген, есту талдағышының (анализатор) дыбысты қабылдайтын шеткі аппараты (рецептор). \"Кортий мүшесі\" — ішкі және сыртқы сезімтал түкті, ішкі және сыртқы тіректік эпителий клеткаларынан құралған. Орталық тіректік клеткалар \"бағанды жасушалар\" деп аталады. Ішкі және сыртқы сезімтал жасушалардың аралығындағы ішкі және сыртқы бағанды жасушалар бір-біріне қисая орналасып, іші сұйыққа (эндолимфаға) толған үш бұрышты өзек (туннель) түзеді. Осы өзек арқылы спиральды (иірімді) жүйкелік ганглийдегі сезімтал нейроциттер дендритгерінен түзілген миелинсіз жүйке талшықтарының сезімтал ұштары, сезімтал түкті эпителий жасушаларына жанасып аяқталады.", "title": "Кортий мүшесі" } ]

[ { "docid": "71124_3_1", "text": "Әрбір ішкі түкті жасушаның бетінде 30-60-тай қысқа түктер, ал сыртқы түкті жасушаның — 120-ға жуық ұзын түктер болады. Қуысы эндолимфа сұйықтығына толған жарғақты ұлудың сезімтал түкті жасушаларының жоғарғы жағында, жіңішке талшықтар мен оларды желімдейтін мөлдір гликозаминогликаннан құралған жабынды жарғақ болады. Перилимфадан жарғақты ұлу қабырғасы арқылы эндолимфаға берілген тербелмелі қозғалыстың әсерінен, сезімтал жасушалар түктерінің жабынды жарғақпен жанасуы нәтижесінде қозу пайда болып, тітіркеніс сезімтал жүйке ұштарына беріледі.\n", "title": "Кортий мүшесі" } ]

[ { "docid": "486754_2_1", "text": "Хаффингтон Пост — Арианна Хаффингтон, Кеннет Лерер, Эндрю Брейтбарт және Джона Перетти құрған америкалық онлайн-БАҚ, агрегатор және блог. Сайтта авторлық немесе көшірілген саясат, бизнес, көңіл көтеру, технология, мәдениет және басқа да салалардың жаңалықтары жарияланады.", "title": "The Huffington Post" } ]

[]

[ { "docid": "124048_1_1", "text": "\nСагуаро (кактус) – дүниежүзіндегі ең үлкен кактус. Мексика мен Аризона штатында өседі. Аризонаның штатының символына айналған. Сонора шөліндегі ең үлкен өсімдік болып табылады. 13 кейде 15 метр биіктікке дейін өседі. Салмағы 6-10 тоннаға дейін жетеді. Мәліметтерге қарағанда, ең үлкен сагуароның биіктігі 2 қабатты үйдей, яғни 24 метр болған.\n", "title": "Сагуаро" } ]

[]

[ { "docid": "528226_1_1", "text": "Дели сұлтандығы (1206 - 1526) - Солтүстік Үндістанда өмір сүрген мемлекет. Астанасы Дели қаласы болды. \n", "title": "Дели сұлтандығы" } ]

[]

[ { "docid": "665082_1_1", "text": "«Moon River» (Ай өзені) — Тиффанидегі таңғы ас фильмінде Одри Хепбёрн орындайтын ән. Ол 1961 жылдың үздік фильм әні үшін «Оскар» жүлдесін және 1962 жылдың екі «Грэмми» сыйлығын жеңіп алған. Музыкасын Генри Манчини, мәтінін Джонни Мёрсер жазған.", "title": "Moon River" } ]

[ { "docid": "665082_2_1", "text": "1960 жылдың 8 желтоқсанында шыққан \"Breakfast at Tiffany's: Music from the Motion Picture\" альбомында бұл әнді оркестр мен хор орындайды (Хепбёрннің вокалынсыз).", "title": "Moon River" }, { "docid": "665082_3_1", "text": "1961 жылы Дэнни Уильямс орындауында бұл ән Ұлыбританияның рождестволық #1 синглі атанды.", "title": "Moon River" } ]

[ { "docid": "17336_1_1", "text": "\nФлавилер амфитеатры (лат. Amphitheatrum Flavium) немесе Колизе́й (лат. Colosseum, итал. Colosseo) — амфитеатр, Ежелгі Римдегі архитектуралық ескерткіш (біздің заманымыздың 75 — 80 ж.). Құрылыс тас кесек, кірпіш және түрлі бетон қоспаларынан салынған. Колизей амфитеатры гладиаторлар шайқасы мен цирк ойындарын тамашалау мақсатында тұрғызылған. Ортада ойын көрсететін алаңы, айнала сатылап жоғарылай беретін 4 қабатты орындықтары болған (50 мыңдай адам сыйған). Отыратын орындар мәрмәр тастармен көмкеріліп, қасбеттері түрлі мүсіндермен толтырылған. Колизей — Ежелгі Рим амфитеатрларының ең ірісі және ежелгі дәуір өнерінің көрнекті ескерткіші.\n", "title": "Колизей" } ]

[]

[ { "docid": "18432_1_1", "text": "Постскриптум - латын тілінен аударғанда \"хаттың аяқ жағына, қол қойылғаннан кейін \"P.S.\" таңбаларын койып тұрып, одан кейін жазылатын сөздер немесе мәтін\" деген мағына береді.", "title": "Постскриптум" }, { "docid": "18432_3_1", "text": "1. Адресатқа міндетті түрде жеткізілуі тиіс мәлімет хаттың негізгі мазмұнында айтылмай қалса, хат дайындалып қол қойылып койса, қойылған қолдан кейін \"P.S.\" белгісі қойылып, қосымша айтылатын мәлімет жазылады. Бұдан кейін қайтадан қол койылады.", "title": "Постскриптум" }, { "docid": "18432_4_1", "text": "2. Хат мазмұнында айтылған ақпарат, мәлімет өзгерген жағдайда да қойылған қолдан кейін \"P.S.\" белгісі қойылып жаңа ақпарат жазылады. Ол да қайтадан қойылған қолмен расталады. Хатты жедел жіберу қажет болған жағдайда Постскриптум қолмен жазылады. Қол қойылып, күні көрсетіледі.", "title": "Постскриптум" } ]

[]

[ { "docid": "532986_1_1", "text": "\n\nЖұлдыздар кінәлі (The Fault in Our Stars) — 2014 жылы шыққан Джош Буш режиссерінің америкалық мелодрама-фильмы. Сценарийі атақты америкалық жазушы Джон Гринның романымен жазылған. Сценарийді жазған Скотт Нейстадтер, Майкл Х. Уэбер, продюсер Марти Бауэн, Вик Годфри, Мишель Императо, Исаак Клауснер, Берт Ниийдам. Фильмнің бюджеті 12 млн $ болды, түсімі – 304 872 350 $. Фильм операторы— Бен Ричардсон, композиторы — Могис, Майк Нат Валкотт. Алғаш рет АҚШ-та 2014 жылы 16 мамырда көрсетілді.", "title": "Жұлдыздар кінәлі (фильм)" } ]

[ { "docid": "532986_2_1", "text": "Фильм қатерлі ісікпен ауыратын жас қыз Хейзел жайлы басталады.Ол ауыр жарақаттан аяғынан айырылған Огастусом Уотерспен танысады.Біраз уақыттан кейін екеуі бір-біріне ғашық болады.Олар бірге Амстердамға барып келеді,бірақ Огастус қатерлі ісіктен қайтыс болады.", "title": "Жұлдыздар кінәлі (фильм)" } ]

[ { "docid": "591884_1_1", "text": "\nЕрлер арасындағы футболдан 7-ші әлем чемпионаты — 1962 жылы Чилиде өтті. Финалда Бразилия футболшылары Чехословакияны 3:1 есебімен ұтып, қатарынан екінші рет әлем чемпионы атанды.", "title": "Футболдан 1962 жылғы әлем біріншілігі" } ]

[ { "docid": "591884_2_1", "text": "Чемпионаттың өткізілу ережесі аздап өзгеріске ұшырады. Бұрынғыдай топтық турнирде ұпай тең боп қалған командалар қосымша матч өткізбей-ақ, доп айырмасы арқылы кімнің озғанын анықтайтын болды.", "title": "Футболдан 1962 жылғы әлем біріншілігі" } ]

[ { "docid": "41681_2_1", "text": "АҚШ Метрополитен көркемөнер мұражайы – АҚШ-тың ең үлкен көркемсурет қоры. 1870 ж. негізі Нью-Йоркте қаланып, 1872 ж. ашылды. Орталық саябақта орналасқан, бөлімшесі Форт-Трайон саябағында. Метрополитен - Мұражай қоры негізінен жеке кісілердің мұражайға сыйға тартқан жәдігерлерінен жинақталған. Америкалық кескіндеме мен мүсін өнері, қару-жарақ, ежелгі египет өнері, ежелгі грек және ежелгі рим өнері, ислам өнері, орта ғасыр өнері (бөлімше), музыкалық аспаптар, гравюралар мен литографиялар, Еуропа кескіндемесі, 20 ғ. өнері, кітап мұражайы, балалар мұражайы, костюм институты, т.б. бөлімдерден тұрады. Мұражай қоры 400-ден астам экспозиц. бөлмелерге қойылған. Метрополитен - Мұражайында дүние жүзіне әйгілі шеберлер Б.Челлинидің (“Роспильози кубогі”), Рафаэльдің (“\"Әулиелермен отырған нәрестелі Мадонна\"”), Тицианның (“\"Венера және лютняшы\"”), Вермер Делфтскийдің (“\"өйықтап жатқан қыз\"”), Эль Греконың (“Толедо көрінісі”), Рембрандттың (“Гомер сыралғысының алдында тұрған Аристотель”), Ф.Халстың (“Малле Баббе”), А.Ваттоның (“Мецетен”) туындылары қойылған. Метрополитен - Мұражай арқасында адамзат мәдениеті мен өркениетінің даму жолын, тарихи шежіресін тамашалап, рухани-мәдени, ақпараттық мағлұмат алуға болады.", "title": "Метрополитен (мұражай)" } ]

[]

[ { "docid": "287857_4_1", "text": "Версаль бейбіт келісімінде Ұлттар лигасының статусы қаралды, Германия, Бельгия, Люксембург, Франция, Швейцария, Аустрия, Чехословакия, Польша және Данияның шекаралары белгіленді. Эльзас пен Лотарингия облыстары Францияға қайтарылды, Саар облысы Ұлттар лигасының басқаруына 15 жылға берілді (кейінгі тағды- рын плебисцит шешетін болды), Клайпеда қаласы жецімпаз державалардың баскаруына берілді, Гданьск «ерікті қала» деп танылды. Бельгияның, Польша мен Чехословакияның шекаралары кеңейтілді. Германия Кеңес үкіметімен арадағы --Брест-Литовск бітімінен және өзінің барлық отарларынан бас тартуға міндеттенді. [[Сурет:German losses after WWI.svg|thumb|300px|Германия Версаль келісімінен кейін:", "title": "Версаль бейбіт келісімі" } ]

[]

[ { "docid": "665082_1_1", "text": "«Moon River» (Ай өзені) — Тиффанидегі таңғы ас фильмінде Одри Хепбёрн орындайтын ән. Ол 1961 жылдың үздік фильм әні үшін «Оскар» жүлдесін және 1962 жылдың екі «Грэмми» сыйлығын жеңіп алған. Музыкасын Генри Манчини, мәтінін Джонни Мёрсер жазған.", "title": "Moon River" } ]

[ { "docid": "665082_2_1", "text": "1960 жылдың 8 желтоқсанында шыққан \"Breakfast at Tiffany's: Music from the Motion Picture\" альбомында бұл әнді оркестр мен хор орындайды (Хепбёрннің вокалынсыз).", "title": "Moon River" }, { "docid": "665082_3_1", "text": "1961 жылы Дэнни Уильямс орындауында бұл ән Ұлыбританияның рождестволық #1 синглі атанды.", "title": "Moon River" } ]

[ { "docid": "661840_3_1", "text": "==Айналым==\nЖұлын сұйығы мида қалыптасады: тамырлы плексустың эпендиальды жасушаларында (50-70 %), қан тамырларының айналасында және қарыншалық қабырға бойында. Содан кейін, цереброспинальды сұйықтық бүйір қарыншалардан Монро саңылауына (қарыншааралық тесік) айналады), содан кейін үшінші қарыншаның бойымен, Сильвиев су құбыры арқылы өтеді. Содан кейін ол төртінші қарыншаға өтеді, Мажанди мен Лушканың саңылаулары арқылы ми мен жұлынның субарахноидты кеңістігіне шығады. Жұлын сұйығы веноздық синустың қанына және өрмелі қабықтың түйіршіктері арқылы реабсорбцияланады.", "title": "Ми жұлын сұйығы" } ]

[]

[ { "docid": "660007_2_1", "text": "XVI ғасырда испандықтар Кариб теңізінің аралдарында қоныстар орнатты, ал конкистадорлар Американың материктегі сәйкесінше Ацтектер мен инктердың империялары сияқты мемлекеттерді жойып, жергілікті халықтар арасындағы қарама-қайшылықтарды пайдаланып, қолданды. жоғары әскери технологиялар. Кейінгі экспедициялар империяны қазіргі Канададан Оңтүстік Американың оңтүстік шетіне дейін, оның ішінде Фолкленд аралдары немесе \"Мальвин\" аралдарын кеңейтті. 1519 жылы Фернанд Магеллан бастаған және Хуан Себастьян Элкано 1522 жылы аяқтаған әлем бойынша алғашқы саяхаты Колумбтың сәтсіздікке ұшырауына, яғни Азияға батыс жолына жетуге бағытталған және нәтижесінде Қиыр Шығысты Испанияның ықпал ету аймағына қосқан. Колониялар Гуамда, Филиппинде және жақын аралдарда құрылды. Сигло-де-Оро кезінде Испания империясының құрамына Нидерланды, Люксембург, Бельгия, Италияның едәуір бөлігі, Германия мен Франциядағы жерлер, Африка, Азия және Океаниядағы колониялар, сондай-ақ Америкадағы ірі территориялар кірді. XVII ғасырда Испания осындай көлемдегі империяны бақылап отырды, ал оның бөліктері бір-бірінен соншалықты алыс болды, оған бұрын ешкім қол жеткізе алмады.", "title": "Испан империясы" } ]

[ { "docid": "660007_1_1_1", "text": "Испан империясы (Imperio Español) — Еуропа, Америка, Африка, Азия және Океаниядағы Испанияның тікелей бақылауында болған территориялар мен колониялардың жиынтығы. Испания империясы өзінің күш-қуатының ең жоғары кезеңінде дүниежүзілік тарихтағы ең ірі империялардың бірі болды. Оның құрылуы алғашқы отарлық империялардың бірі болған ұлы географиялық ашылулар дәуірінің басталуымен байланысты. Испан империясы 15 ғасырдан бастап (африкалық иеліктер жағдайында) 20 ғасырдың соңына дейін өмір сүрді. Испания территориялары 1480 жылдардың аяғында католик корольдерінің одағымен біріктірілді: Арагон королі және Кастилия ханшайымы. Монархтар әр жерді басқаруды жалғастырғанына қарамастан, олардың сыртқы саясаты ортақ болды. 1492 жылы олар Гранадады басып алып, Пиреней түбегіндегі Маврондарға қарсы \"реконкистаны\" аяқтады. Гранада, яғни бұрынғы Гранада эмиратының территориясының Кастилия тәжіне кіруі Испания екі патшалыққа бөлінгеніне қарамастан испан жерлерін біріктіруді аяқтады. Сол жылы Христофор Колумб Атлант мұхиты арқылы батысқа қарай алғашқы испан барлау экспедициясын өткізіп, жаңа әлемді еуропалықтарға ашты және сол жерде Испанияның алғашқы шетелдегі колонияларын құрды.", "title": "Испан империясы" }, { "docid": "660007_1_1_2", "text": "Осы сәттен бастап Батыс жарты шар испандық барлау мен отарлаудың басты нысанасына айналды.", "title": "Испан империясы" }, { "docid": "660007_3_1", "text": "XVI ғасырдың аяғы мен XVII ғасырдың басында Terra Australisті іздеуге экспедициялар жасалды, оның барысында Тынық мұхитындағы бірқатар архипелагтар мен аралдар, соның ішінде Питкэрн, Маркас аралдары, Тувалу, Вануату, Соломон аралдары және Жаңа Гвинея, олар испан тәжінің меншігі деп жарияланды, бірақ онымен сәтті колонияланбаған. Испанияның көптеген еуропалық иеліктері 1713 жылғы испан мұрагері үшін соғысынан кейін жоғалған, бірақ Испания өзінің теңіздегі территорияларын сақтап қалды. 1741 жылы Картахенада (қазіргі Колумбия) Ұлыбританияны жеңген маңызды жеңіс Америкадағы испан гегемониясын 19 ғасырға дейін кеңейтті. 18 ғасырдың аяғында Тынық мұхитындағы испан экспедициялары Канада мен Аляска жағалауларына жетіп, Ванкувер аралында елді мекен құрып, бірнеше архипелагтар мен мұздықтарды ашты.", "title": "Испан империясы" } ]

[ { "docid": "490348_2_1", "text": "Keep Calm and Carry On (Сабырлықты сақтаңыз және сол бағытта жалғастыра беріңіз) — Екінші дүниежүзілік соғыстың басында 1939 жылы Ұлыбританияда шығарылған үгіт плакаты.", "title": "Keep Calm and Carry On" } ]

[ { "docid": "490348_4_1", "text": "Осы топтамадан шыққан бұл плакаттың тағы екі нұсқасы бар — \"Freedom Is In Peril. Defend It With All Your Might\" (Бостандық қауып-қатерде. Оны өзінің барлық күшімен қорға.; 400 000 көшірме) және \"Your Courage, Your Cheerfulness, Your Resolution Will Bring Us Victory\" (Сіздің батырлығыңыз, Сіздің сергектігіңіз, Сіздің батылдығыңыз бізге жеңіс әкеледі; 800 000 көшірме).", "title": "Keep Calm and Carry On" } ]

[ { "docid": "70874_2_1", "text": "Ми қабығы — қатты, өрмелі және жұмсақ қабықтар болып үш қабатқа бөлінеді. Сыртқы қатты қабық тығыз дәнекер ұлпасынан құралған қалың қабық. Ми сауыты сүйектерімен және омыртқа өзегімен байламдар мен қатпарлар арқьшы байланысады. Мидың қатты қабығы бас сүйектің ішкі бетіндегі сүйекқаппен бірігіп кетеді. Жұлын өзегіндегі қатты қабық пен омыртқа бағанасы арасындағы эпидуральды (қаттыүсті) кеңістікте борпылдақ дәнекер ұлпасы мен май ұлпасы орналасады. Қатты қабықтың ішкі беті эндотелиймен астарланған. Ортаңғы өрмелі қабық — борпылдақ дәнекер ұлпасынан түзілген жұқа тамырсыз қабық. Қабықтың екі беті де эндотелиймен қапталған. Ол қатты қабықтан субдуральды (қаттыасты), ал ішкі жұмсақ қабықтан — субарахноидальды (өрмеліасты) кеңістіктер арқылы бөлінген. Бұл кеңістіктерде ми-жұлын сұйығы болады.", "title": "Ми қабығы" } ]

[]

[ { "docid": "18380_1_1", "text": "\nПхенчхан Олимпиадалық Ойындар 2018 (ағылш. \"2018 Winter Olympics\", фр. \"Jeux Olympiques d’hiver de 2018\") — 2018 жылы 9-25 ақпан күндері Корея Республикасының Пхенчхан қаласында өтті. 92 елден 2922 спортшы қатысты.", "title": "2018 жылғы Қысқы Олимпиада ойындары" } ]

[ { "docid": "18380_2_1", "text": "* Анси, Франция, 7 дауыс\n* Мюнхен, Германия, 25 дауыс\n* Пхенчхан, Корея Республикасы, 63 дауыс", "title": "2018 жылғы Қысқы Олимпиада ойындары" }, { "docid": "18380_3_1", "text": "Қазақстаннан Олимпиадаға 4 спорт түрінен 44 спортшы аттанып, Юлия Галышева фристаилдан қола жүлде иеленді.", "title": "2018 жылғы Қысқы Олимпиада ойындары" } ]

[ { "docid": "36457_1_1", "text": "Азот айналымы — табиғатта азоттың үздіксіз айналу құбылысы. \nАтмосферадағы азот (75,5%) электр құбылыстары мен фотохимиялық процестердің әсерінен әртүрлі азот қышқылының тұздарын түзеді де, жаңбыр суында еріп, топыраққа сіңеді, сөйтіп мұхит суына араласады.\nТүйнек бактериялары ауадағы молекула күйіндегі азотты басқа организмдер сіңіре алатындай органикалық қосылыстарға айналдырады. \nБелокты денелерде 17%-ке дейін азот болады. \nДенитрификаттану процесі (топырақ және су бактериялары арқылы азот қышқылы тұздарының бос азотқа дейін ыдырауы) жүріп, әуелі азот қышқылына, одан кейін бос азотқа айналады да, ол ауаға түседі. Ал нитрификаттану процесінің (аммиак пен азотты органикалық қосылыстардың тотығуы) нәтижесінде әртүрлі азот тотықтары (N<sub>2</sub>O, NO, N<sub>2</sub>O<sub>3</sub>,N<sub>2</sub>O<sub>5</sub>) түзіледі. ", "title": "Азот айналымы" } ]

[ { "docid": "36457_2_1", "text": "Өсімідктер азотты тікелей ауадан сіңіруге қабілетті емес. Оның құрамында азот бар қосылыстарды - топырақтан нитраттарды сіңіре алады. Сондықтан азот айналымының маңызды міндеті - оның атмосферадан газтәрізді күйден N<sub>2</sub> өсімдіктерге сіңімді топырақ қосылыстарының құрамына айналуы болып табылады. Азотты бекітудің екі типі бар:\n#Атмосфералық бекіту - найзағай болғанда көбінесе азот оксиді: N<sub>2</sub> — NO<sub>2</sub> түзіледі. Ол кейін тотығып, сумен әрекеттескен кезде топыраққа түзетін азот қышқылын HNO<sub>3</sub>, кейіндеу нитраттар түзеді.\n#Биологиялық бекіту - ағзалардың негізгі екі тобы: бұршақ тұқымдас өсімдіктердің тамырларымен селбесіп тіршілік ететін түйнек бактериялары және фотосинтездеуші цианобактериялар (көк-жасыл балдырлар) арқылы жүзеге асырылады. Олар да ауа құрамындағы азотты аммиакқа NH<sub>3</sub> айналдырады. Ағзалардың бұл екі тобы атмосфера құрамындағы азотты сіңіру қабілеті бар бірден-бір ағзалар басты рөл атқарады. Мысалы, бұршақ тұқымдас өсімдіктер әртүрлі бактериялармен селбесіп тіршілік етіп, көктем-аз маусымдарында 1 га<sup>2</sup> жерде топырақта 150-400 килограмға дейін азотты заттар түзуге қабілетті.", "title": "Азот айналымы" } ]

[ { "docid": "61267_1_1", "text": "thumb|right|200px\nҚасиетті Үштік – Құдай үш бейнеде (ипостасияда) деген сенімге негізделген христиан догматы. ", "title": "Үштік" } ]

[]

[ { "docid": "7763_1_1", "text": "\n\nЭйфель мұнарасы (Tour Eiffel) — Париждің ең танымал сәулеттік туындысы. Өзінің әйгілі құрастырушысы Густав Эйфельдің атымен аталған. Париждің бұл нышаны уақытша ғимарат ретінде, 1889 жылғы әлемдік көрменің кіреберіс дарбазасы қызметін атқару үшін жобаланып, салынған болатын. Манхеттендегі Крайслер салынғанға дейін 40 жыл бойы әлемдегі ең биік мұнарасы болып саналды.", "title": "Эйфель мұнарасы" } ]

[ { "docid": "7763_2_1", "text": "Teletex Holіday тур фирмасы жүргізген сауалнама қорытындысы бойынша, әлемнің 7 кереметінің ішінде Эйфель мұнарасы екінші орында тұр. Осы уақытқа дейін мұнараның үшінші қабатына 200 млн адам көтерілген. Ол бүгінде Францияның символына ғана айналып қоймай, жылына 53 миллион еуро әкелетін үлкен табыс көзіне айналды. 2007 жылы Эйфель мұнарасының 120 жылдық мерейтойы аталып өткен болатын. 2005 жылы осы мұнараның астына су қатырылып, мұз айдыны жасалынды.", "title": "Эйфель мұнарасы" }, { "docid": "7763_3_1", "text": "\nЭйфель мұнарасын Марс алаңында құрастыруға екі жылдан астам уақыт кеткен. Сол кездегі ең биік деп саналған Хеопс пирамидасы (137 м), Кельн шіркеуі және Ульм шіркеуінен (167 м) екі есе биік болған.", "title": "Эйфель мұнарасы" } ]

[ { "docid": "28803_1_1_1", "text": "Ғарыштану немесе ғарышқа ұшу – ғарыш кеңістігіне ұшу; Жерден басқарылып ұшатын әр түрлі ғарыштық аппараттарды пайдаланып, ғарыштық кеңістікті игеруді қамтамасыз ететін ғылым мен техника салаларының жиынтығы. Оған ұшу теориясы, траекторияны есептеу, т.б. ғылыми-техникалық мәселелер – ракета тасығыштарды, ракеталық қозғалтқыштарды, т.б. құрастыру; медициналық-биологиялық мәселелер; ғарыштық кеңістікті игерудің халықаралық құқықтық мәселелерін реттеу жатады. \n* Ғарыштық дәуір 1957 жылдың 4-қазанында, бұрынғы КСРО-да дүние жүзінде алғаш рет Жердің жасанды серігінің ұшырылуымен байланысты басталды. \n* Екінші маңызды ғарыш дәуірі – 1961 ж. 12-сәуірде адам баласының (Юрий Гагарин) тұңғыш рет ғарышқа ұшуы; \n\n* ал космонавтиканың үшінші тарихи оқиғасы — 1969 ж. шілде айының 16 – 24-і күндері аралығында адамның Айға сапары (Нил Армстронг, Эдвин Олдрин, Майкл Коллинз) болды. Қазір ракета тасығыштар мен ғарыштық аппараттар бірсыпыра елдерде (КСРО-да 1957 жылдан, АҚШ-та 1958 жылдан, Францияда 1965 жылдан, Жапония мен Қытайда 1970 жылдан, Ұлыбританияда 1971 жылдан, Үндістанда 1980 жылдан) жасалып, пайдаланылып келеді. ", "title": "Ғарыштану" } ]

[ { "docid": "28803_2_1", "text": "Табиғат туралы көне ғылымдардың бірі.Астрономия - ғарыш кеңістігінде жекелеген денелердің немесе денелер жүйесінде болып жатқан құбылыстарды зерттейді.\nАспан денелеріне жататындар:\nгалактикалар,жұлдыздар,ғаламшарлар,серіктер,кометалар,метеорлар,метеориттер және т.б.\nБіздің галактика \"Құс жолы\" деп аталады.Ол әлемнің бір кішкентай бөлшегі.\n", "title": "Ғарыштану" }, { "docid": "28803_2_2", "text": "==Астрономия ғылымының салалары==\nКосмонавтика - әлем кеңістігіндегі ғарыш аппараттарының қозғалысын талдап зерттейді\nКосмогония - аспан денелерінің пайда болуын және дамуын зертейді.\nКосмология - Әлем және оның алпы қасиеттерін зерттейді.\n", "title": "Ғарыштану" } ]

[ { "docid": "126028_2_1", "text": "Миккидің ресми «туған күні» – 1928 жыл 18 қараша. Осы күні Микки «Пароходик Вилли» атты мультфильмде көрінеді, алайда бұдан алдын «Безумный самолёт» атты қысқаметражды мультфильмде де бейнеленген болатын. Тышқан жіңішке дауыспен сөйлейді. \n* 1946 жылға дейін Миккиді Уолт Диснейдің өзі дыбыстайды, кейін шылым шегуден туындаған созылмалы жөтелден кейін дыбыстауды тоқтатады. Дисней компаниясы бұл жұмысты Джим МакДональдқа береді. \n* 1983 жылдан 2009 жылға дейін Микки Маусты Уэйн Оллвайн дыбыстайды.", "title": "Микки Маус" } ]

[ { "docid": "126028_1_1", "text": "\nМикки Маус (Микки тышқан Mickey Mouse) – Уолт Дисней компаниясының, жалпы америка поп-мәденитетінің символы болып табылатын мультипликация кейіпкері. ", "title": "Микки Маус" }, { "docid": "126028_5_1", "text": "Санат:Компьютерлік ойындар кейіпкерлері\nСанат:Компьютерлік ойындардағы жануарлар\nСанат:Мультфильмдер кейіпкерлері\nСанат:Дисней мультфильмдері кейіпкерлері\nСанат:Ойдан шығарылған тышқандар\nСанат:Ойдан шығарылған сөйлейтін жануарлар\nСанат:Сезар сыйлығының иегерлері\nСанат:Голливуд Даңқ аллеясы\nСанат:Kingdom Hearts кейіпкерлері", "title": "Микки Маус" } ]

[ { "docid": "529022_1_1", "text": "\nЧандра рентген сәулелер обсерваториясы (ЧРО) атақты үнді-американдық физик Субрахманьян Чандрасекар есімімен аталған, бұл – ұшырылған төрт үлкен обсерваториялардың үшіншісі. Ол 1999 жылдың 23 шілдесінде STS-93 кемесінің бортында ұшырылған. Бұл – әлемдегі ең қуатты рентген сәулелері телескопы. Айналары – ғарыш зерттеу тарихындағы ең үлкен және тегіс айналар. Бұл обсерватория ЕМ спектрі арқылы қара құрдым, квазар және жоғары температуралы газдар секілді рентген сәулесінің көздерін анықтап, суретке түсіре алады.", "title": "Чандра (телескоп)" } ]

[]

[ { "docid": "199856_1_1_1", "text": "{{Мемлекеттік қайраткер\n| түс = мемлекет басшысы\n| Суреті = President_Wilson_1919.jpg\n| Сурет ені = 220\n| Атауы = 28-ші Америка Құрама Штаттарының Президенті\n| Титулы = АҚШ президенті\n| Реті = 28\n| Ту = Seal Of The President Of The Unites States Of America.svg\n| Ту2 = Flag of the President of the United States (1916–1945).svg\n| Қазақша есімі = Томас Вудро Вильсон\n| Шынайы есімі = {{lang-en|Thomas Woodrow Wilson}}\n| Басқара бастады = 4 наурыз 1913\n| Басқаруын аяқтады = 4 наурыз 1921\n| Ізашары = Уильям Тафт\n| Ізбасары = Уоррен Гардинг\n| Вице-президент = Томас Маршалл\n| Ту_2 = Seal of New Jersey.svg\n| Ту2_2 = Flag of New Jersey.svg\n| Титулы_2 = Нью-Джерси штатының губернаторы\n| Реті_2 = 34\n| Басқара бастады_2 = 17 қаңтар 1911\n| Басқаруын яқтады_2 = 1 наурыз 1913\n| Ізашары_2 = Джеймс Филдер\n| Ізбасары_2 = Джон Форт\n| Партиясы = Демократиялық партия\n| Туған жері = Стонтон, Виргиния штаты\n| Қайтыс болған жері = Вашингтон, Колумбия федералдық округі\n| Діні = пресвитерианство\n| Жұбайы = Эллен Акссон Вильсон (1--ші әйелі)Эдит Гальс Вильсон (2--ші әйелі)\n| Әкесі = Джозеф Вильсон\n| Анасы = Джанет Вудро\n| Марапаттары = \n{{{!}} style=\"background: transparent\"\n{{!}} {{Нобельдік медаль}} Бейбітшілік саласындағы Нобель сыйлығы (1919)", "title": "Томас Вудро Вильсон" } ]

[]

[ { "docid": "11670_3_1", "text": "\nФранцуздар мүсінді, ал америкалықтар оның тұғырын жасауға келісті. Мүсінді Бартольди жасады, металл қаңқасын Г. Эйфель құрастырды, бет-бейнесіне мүсіншінің анасы Шарлотта Бартольди үлгі болды. 1884—1886 жылдарда мүсін дайын болды. Ескерткіш 1886 жылы 28 қазанда Нью-Йорктегі Бедлоу аралында ашылды. Мүсіннің биіктігі 46.5 м, тұғыры 46.94 м, жалпы салмағы 225 т. Әйел мүсінінің басына 7 шабағы бар тәж кигізілген, оң қолына алау көтерген, сол қолында заңдар кітабы бар, ол кітапта АҚШ-тың тәуелсіздік күні жазылған. 1903 жылы мыс табақша жапсырылды, онда Э. Лазарустың дастанынан үзінді берілген. Тәждегі шабақтар 7 теңіз бен 7 құрлыққа жарқырап төгілген сәулені білдіреді. Мүсін әуелде боялмаған еді, кейін мыстың қышқылдануы нәтижесінде ол жасыл түске енді. Мүсін тұғырының ішінде АҚШ-қа иммигранттардың келу тарихы және осы ескерткіштің құрылысы туралы мәліметтер беретін мұражай бар. Мүсін азаттықтың белгісі ретінде ұлттық ескерткішке айналған.\n", "title": "Бостандық ескерткіші" } ]

[ { "docid": "11670_1_1", "text": "\n\nБостандық ескерткіші (Statue of Liberty) — Солтүстік Америкадағы ағылшын иелігіндегі жерлердің азаттық күресіндегі Франциямен болған одақтастыққа ескерткіші ретінде Францияның АҚШ-қа тартқан сыйлығы.", "title": "Бостандық ескерткіші" }, { "docid": "11670_2_1", "text": "Алып мүсінді жасау туралы ойды француз мүсіншісі Ф.А. Бартольди ұсынған. 1871 жылы Нью-Йоркке сапарында Бартольди кеме қалаға жақындаған кезде Белдоу аралындағы жұлдыз сипатты бекіністі көріп, болашақ мүсін ескі бекініс үстінде алау көтерген әйел бейнесі болады және ол «Әлемді сәулелендірген Азаттық» деп аталуға тиіс деген ойға келген.\n", "title": "Бостандық ескерткіші" } ]

[ { "docid": "132145_1_1", "text": "Абсолюттік нөлдік температура (absolute zero), Кельвин шәкілі бойынша нөлге тең температура, мұндай температурада термодинамикалық жүйе ең төменгі энергияға ие болады. Бұл температура Фарангейт шәкілі бойынша — 459,67°Ғ немесе Цельсий шәкілі бойынша — 273,15 °С-қа сәйкес келеді және кез келген жүйе үшін теориялық тұрғыдан ең төменгі температура болып табылады. Газ қысым тұрақты болған кезде температураның түсуіне байланысты сығылады. Идеалды газ нөлдік температурада нөлдік көлемге жетуі мүмкін еді. Дегенмен температура абсолюттік нөлден жоғары болса, нақтылы газ газға немесе сұйықтыққа айналады. Абсолюттік нөлдік температурада жүйенің молекулалық (ішкі) энергиясы ең төменгі деңгейде болады, оны басқа жүйелерге беруге болмайды. Кельвин температуралық шәкілі үшін абсолюттік нөлдік температура нөлдік белгі болып табылады, ал бұл шәкілдің басты бірлігі болып Кельвин градусы қызмет атқарады.\n\nАбсолют нөл - молекулалардың жылулық қозғалыстары түгелдей тоқталатын кезіндегі ең төмен шекті температура. Бойль-Мариотт заңы бойынша мұндай температура кезінде нақты газдың қысымы мен көлемі нөлге тең болады.", "title": "Абсолюттік нөлдік температура" } ]

[]

[ { "docid": "196106_1_1", "text": "Евфра́т (الفرات \"әл-Фурат\") — Түркия, Сирия және Ирак елдерін кесіп өтетін арна, Батыс Азиядағы ең ірі өзендердің бірі.", "title": "Евфрат" } ]

[ { "docid": "196106_2_1", "text": "Өзен Мұраттан бастау алып ұзындығы 3065 км-ге созылған, өте келе Қарасу және Мұрат ағындары қосылады, ұзындығы 2780 км, бассейннің көлемі 765,8 мың. км².", "title": "Евфрат" }, { "docid": "196106_3_1", "text": "*Ежелгі египеттіктер Тутмос III-нің басқыншылық жорықтары кезінде (б.з.д. XV ғасыр) алғаш рет Евфраттың жағалуына аяқ басқан, сол кезде олар өзенді «Нахаринаның ұлы төңкерілген өзені», немесе «теріс ағатын өзен» деп атаған, себебі оларды Евфраттың әдеттегі Ніл өзені секілді солтүстік бағытта ақпайтындығы таңқалдырған..", "title": "Евфрат" } ]

[ { "docid": "62787_1_1", "text": "Шырышты қабық — ас қорыту, тыныс алу және песеп шығару жүйелеріндегі қуыс мүшелердің кенерелеріндегі ішкі қабат дәнекер болып тұратын және бір- тегіс бұлшық ет тканьдерінен тұрады, шырышты қабықта орналасқан шырышты безден шыққан шырышпен беті қапталған кілегеймен тоселген.", "title": "Шырышты қабық" } ]

[]

[ { "docid": "44593_1_1", "text": "\nХиросима мен Нагасакиге атом бомбаларын тастау — Екінші дүниежүзілік соғыс барысында АҚШ-тың Жапонияға қарсы атом қаруын қолдануы. 1945 жылы 26 шілдеде Ұлыбритания, АҚШ және Қытай үкіметі басшыларының атынан Жапонияға тізе бүгу талабы қойылған Подстам декларациясы жарияланды. Осыдан кейін АҚШ авиациясы 1945 жылы 6 тамызда Жапонияның Хиросима қаласына бірінші атом бомбасын тастады. Қаланың елеулі бөлігі қирап, 140 мыңнан аса бейбіт тұрғын қаза тапты, жарымжан болды. 1945 жылы 9 тамызда Нагасаки қаласына екінші атом бомбасы тасталды. Оның жарылысынан қаланың бөлігі қирап, 75 мыңдай адам қаза тапты, жараланды. Хиросима мен Нагасакиге атом бомбаларын тастау соғыс талаптарынан, мұқтаждығынан туған әрекет емес еді. Бұны адамзатқа қарсы жасалған ауыр қылмыстардың қатарына жатқызуға болады және басқа халықтар мен мемлекеттерді қорқыту мақсатын көздеген әрекет саналады. ", "title": "Хиросима мен Нагасакиге атом бомбаларын тасталуы" } ]

[ { "docid": "44593_3_1", "text": "=== Оқиғаға дейін ===\nОсы жәйттен дәл бір жыл алдын АҚШ-тың 32-ші перзиденті Франклин Рудзвельт пен Ұлыбританияның премьер-министрі Уинстон Черчилдің ұйғаруымен Жапонияға атом бомбасын тастау үшін келісім бекітілді. Оған АҚШ пен Жапонияның арасындаға үш жарым жылға созылған соғыста 200 мыңдай АҚШ азаматтарының қаза табуы желеу болды. Бірақ Жапония тарапынан да құрбан болғандар саны 100 мыңнан асып жығылды. АҚШ үкіметінің «соғыста тізе бүгу» жайлы талабына жапондар жағы мойынсұнбады. Сол талапты қалайда орындату мақсатында америкалықтар және оның одақтастары ядролық қаруды қолдануды жоспарлады. ", "title": "Хиросима мен Нагасакиге атом бомбаларын тасталуы" }, { "docid": "44593_4_1", "text": "1945 жылы 16-шілдеде Жаңа Мексика штатында күші 21 килотонналық бомба сәтті сынақтан өтті. 24-шілде күні АҚШ-тың жаңа 33-ші президенті Гарри Трумен Сталинге алапат күші бар қарудың жасап шығарылғанын баяндайды. Сталин оған аса қызығушылық танытпаған, бет-жүзінен қандай әсер алғанын да сездірмеген, тек қуанышты екенін, америкалықтар ол қаруды Жапонияға қарсы тиімді пайдаланатынына сенім білдірген де қойған. Бірақ соның артынша Сталин Шет мемлекеттер ісімен айналысушы комиссариаттың бас хатшысы Молотовпен болған әңгімеден соң, Курчатовпен тез арада әңгімелесу керектігін, біздің «жұмысымызды» тездету қажеттігін нақтылаған.", "title": "Хиросима мен Нагасакиге атом бомбаларын тасталуы" } ]

[ { "docid": "498329_1_1", "text": "\nXXXII Олимпиада ойындары (Games of the XXXII Olympiad, Jeux de la XXXIIe Olympiade, жиі қолданылатын атауы жазғы Олимпиада ойындары 2020 (2020 Summer Olympics, Jeux Olympiques d'été de 2020) — Жапонияның Токио қаласында 2021 жылдың 23 шілде мен 8 тамыз күндері аралығанда өткізіледі.", "title": "2020 жылғы Жазғы Олимпиада ойындары" }, { "docid": "498329_2_1", "text": "2020 жылғы Олимпиаданың Токиода өткізілетіні 2013 жылы 7 қыркүйекте Буэнос-Айрестегі конгресте мәлім болды. Токио дауыстар саны бойынша Мадрид пен Ыстанбұлды артта қалдырды.", "title": "2020 жылғы Жазғы Олимпиада ойындары" } ]

[ { "docid": "498329_3_1", "text": "Олимпиада әу баста 2020 жылы жазда өткізілетін болған. Алайда әлемді жайлаған COVID-19 пандемиясының кесірінен 2020 жылы өткізілген жоқ. 2021 жылғы 20 наурызда ХОК шешімі бойынша ойындар 2021 жылы шілде-тамыз айларында өткізілетін болды, және көрерменсіз өтетіні белгілі болды. Сатылған барша билеттер қайтарылды. Ашылу салтанатына тек 950 VIP-көрермендер ғана кіргізілді.", "title": "2020 жылғы Жазғы Олимпиада ойындары" } ]

[ { "docid": "16044_2_1", "text": "Бездің сөл бөлетін соңғы бөлімі көпіршік тәрізді болады. Олардан шығатын шығару өзектері негізгі без өзегін түзеді. Ұйқы безінің өзегі он екі елі ішекке ашылады. Ұйқы безінің эндокринді бөлігін панкреаттық (лангерганс) аралшықтары құрайды. Олардың пішіні дөңгелек немесе сопақша болып, әр түрлі без бөлікшелерінде орын тебеді. Аралшық жасушалары А, В, Д, Д және РР болып бірнеше түрге бөлінеді. Ең көп кездесетін В-жасушалар инсулин гормонын түзіп, қандағы глюкозаның мөлшерін азайтып, оны гликогенге айналдырады. А-жасушалар түзетін глюкагон гормоны, керісінше, гликогенді глюкозаға айналдырып, оны қанға өткізеді. Д- жасушалар аз мөлшерде кездеседі. Бұл жасушалардың гормоны А- жасушалар гормондарының түзілуін тежейді. Д- жасушалар қан қысымын төмендететін, ұйқы безі сөлінің бөлінуін күшейтетін гормон бөледі. РР-жасушалар гормоны қарын сөлі мен ұйқы безі сөлінің түзілуін реттейді.Ұйқы безінің жалпақтау болып келетін бас жағы ұлтабарға жабысып кірігіп тұрады.", "title": "Ұйқы безі" } ]

[ { "docid": "16044_1_1", "text": "\nҰйқы безі (pancreas) — сыртқы және ішкі секреция безі. Сыртқы секреция безі ретінде ол ас қорыту ферменттеріне бай ұйқы безі сөлін бөледі. Сонымен қатар, ұйқы безі арақашықтарының жасушалары инсулин гормонын қанға бөледі. Сыртқы секреция без бөлігі құрылысы жағынан көпіршікше-түтікше бездерге жатады.", "title": "Ұйқы безі" }, { "docid": "16044_3_1", "text": "==Ұйқы безінің жүйкелік және гуморальдық реттелу қызметінің механизмі==\nСіңірілу күрделі физиологиялық процесс. Аш ішектің ішкі бетінде бүрлер болғандықтан, барқыт секілденіп көрінеді, солардың қатысымен белок, май мен көмірсудың ыдырау өнімдері қанға сіңеді. Бүршіктердің өте көп болуы аш ішектің кілегейлі қабықшасының сіңіру бетін едәуір арттырады. Бүрдің әрқайсысына қан тамырлары мен лимфа тамырлар келеді. Олар қоректік заттардың суда еріген ыдырау өнімдерін өзіне сіңіріп алады. Сіңіру дегеніміз - сүзілу, диффузия секілді таза физикалық процесс қана емес, сонымен қатар ол қоректік заттардың бүрлерден өтуі арқылы жүзеге асатын физиологиялық процесс болып табылады. Бүрлер ішектерде тіршілік ететін микроорганизмдердің қан лимфаға өтуіне кедергі жасай отырып, қорғану қызметін де атқарады.\n", "title": "Ұйқы безі" } ]

[ { "docid": "28465_1_1", "text": "Мақұлдау, \"ратификациялау\" – халықаралық шартты бекітудің соңғы сатысы, халықаралық шарт жасасқан мемлекеттің жоғарғы өкілді органының немесе мемлекет басшысының шартты бекітуі. ", "title": "Мақұлдау" } ]

[ { "docid": "28465_2_1", "text": "\nМақұлдау екі құжатпен: халықаралық құқықтық және мемлекеттің ішкі құжатымен жүзеге асады. Халықаралық құқықтық аяда мақұлдау мемлекеттің халықаралық құқықтық құжаттың өзі үшін міндеттілігін мойындағанын ресми түрде білдіреді. Ал ішкі аяда мақұлдау халықаралық құқық нормаларына ұлттық құқықтық заң күшін береді. \n", "title": "Мақұлдау" } ]

[ { "docid": "541803_1_1", "text": "\nАр-деко, сонымен қатар арт-деко (фр. art déco; сәндік немесе декоративті өнер. 1925 жылдың Париж көрмесінің атынан фр. \"Exposition Internationale des Arts Décoratifs et Industriels Modernes\", қаз. \"Заманауи сәндік және индустриялық халықаралық өнер көрмесі\") — деңгейге ХХ ғасырдың бірінші жартысында бастау алған бейнелеу және сәндік өнері. 1920 жылда алғаш рет Францияда пайда болып,1930-1940 жылдарда әлемдік деңгейге жеткен, әсіресе сәулет өнерінде, сәнде, живописьте көрнекілік тауып, Екінші дүниежүзілік соғыстан кейін өзектілігін жоғалтқан. ", "title": "Арт деко" } ]

[ { "docid": "541803_2_1", "text": "Модернизм мен неоклассицизм стильдері қосылған эклектика стилі. Сонымен қатар ар-деко стиліне кубизм, конструктивизм және футуризм көркем бағыттары әсерін тигізді.", "title": "Арт деко" }, { "docid": "541803_3_1", "text": "Ерекшеліктері: қатаң заңдылық, \"батыл\" геометриялық пішіндер, этникалық геометриялық оюлар, қымбат, заманауи материалдар (піл сүйегі, қолтырауын терісі, сирек кездесетін ағаш түрлері, күміс). АҚШ, Нидерланд, Франция елдерінде арт-деко стилі функционализм стиліне дамыды.", "title": "Арт деко" } ]

[ { "docid": "479450_2_1", "text": "Нью-Джерси (New Jersey) — штат Америка Құрама Штаттарының солтүстік-шығысында орналасқан. Астанасы — Трентон, ірі қаласы — Ньюарк. Халқы — 8 874 955 адам (2011 жылғы санақ бойынша АҚШ ішінде 11-орында 2011 жыл). АҚШ штаттарының ішінде көлемі бойынша 47-орында.", "title": "Нью-Джерси" } ]

[ { "docid": "479450_3_1", "text": "Штат территориясы батысында Пенсильвания штатымен, солтүстігінде — Нью-Йорк штатымен, шығысында — Атлант мұхитымен, оңтүстігінде — Делавэр штаттарымен шекараласады. Ірі қалалары: Ньюарк (астана), Джерси-Сити, Хаккенсак , Атлантик Сити. Территориясы жиырма бiр өңірге бөлінеді. Штатта барлығы 566 қала және елді мекен бар.", "title": "Нью-Джерси" } ]

[ { "docid": "653096_2_1", "text": "Ағынды суларды келесі белгілер бойынша жіктеуге болады:\n* Шығу көзі бойынша \n** Өндірістік (өнеркәсіптік) сарқынды сулар (өндірістің технологиялық процестерінде түзілетін) өнеркәсіптік немесе жалпы ағынды кәріз жүйесі арқылы ағызылады.\n** Тұрмыстық (шаруашылық-тұрмыстық) сарқынды сулар (адамның тұрмыстық тіршілік әрекеті нәтижесінде пайда болатын) шаруашылық-тұрмыстық немесе жалпы ағынды кәріз жүйесі арқылы ағызылады.\n** Жер бетіндегі ағынды сулар (жаңбыр мен еріген болып бөлінеді-қар, мұз, бұршақ еріген кезде пайда болады), әдетте, нөсерлі кәріз жүйесі арқылы шығарылады. Сондай-ақ, \"нөсер ағындары\" деп аталуы мүмкін.", "title": "Ағынды су" } ]

[]

[ { "docid": "65484_1_1", "text": "\nГарри С. Трумэн (ағылш: \"Harry S. Truman\"; 8 мамыр 1884 жыл, Ламар, Миссури штаты – 26 желтоқсан 1972 жыл, Канзас Сити, Миссури штаты) — мемлекет қайраткері, АҚШ-тың 33-президенті (1945 – 1953). Фермер отбасында дүниеге келген. Кеңсе, есеп қызметкері, фермер, дүкеннің еншілес қожайыны болды. \n* 1914 – 18 жылы бірінші дүниежүзілік соғысқа қатысты. \n* 1926 – 34 жылы Миссури штатындағы округтік соттың төрағасы болды. \n* 1934 – 44 жылы сенатор болды. \n* 1945 жылы қаңтарда Демокр. партиядан АҚШ вице-президенті болып сайланды. \n* 1945 жылы сәуірден бастап (президент Ф.Д. Рузвельт қайтыс болғаннан кейін) \n* 1953 жылдың қаңтарына дейін АҚШ президенті болды. \n* 1945 жылы тамызда жапон қалалары Хиросима мен Нагасакиге атом бомбаларын тастау жөнінде бұйрық берді. Трумэн доктринасының, Маршалл жоспарының, НАТО-ны, т.б. әскери блоктарды құрудың бастамашысы болды.", "title": "Гарри Трумэн" } ]

[]

[ { "docid": "642572_1_1", "text": "\nАҚШ тәуелсіздік күні (US Independence Day) — АҚШ-тың Ұлыбритания Патшалығынан тәуелсіздігін жариялайтын 1776 жылғы АҚШ тәуелсіздік декларациясының қабылдануы. Жыл сайын бұл күн Америка Құрама Штаттарында 4 шілде күні тойланады, сондай-ақ бұл күн АҚШ-тың мемлекеттік мейрамы болып есептелінеді.", "title": "АҚШ тәуелсіздік күні" }, { "docid": "642572_3_1", "text": "Бұл күн адамдарға 4 шілде, 1776 жылы қабылданған Тәуелсіздік Декларациясы еске түсіреді. 2 шілде Екінші Континенталдық Конгресі дауыс беру арқылы тәуелсіздік резолюциясын құптады. Бұны 2 шілде қаралымға Виргиниядан Ричард Генри Ли жіберді. Бұл уақытта АҚШ-тың қазіргі жерінде, шығыс жағалауды бойлап орналасқан 13 британ колониясының тұрғындары ағылшын патшасына және парламентіне қарсы соғыс жүргізген. Өйткені, 1764 жылы Ұлыбритания парламенті валюта туралы заң шығарды. Бұл заң америкалық колонияларға салықты өздерінің ақшасымен емес, алтын және күміс тиындармен төлеуге міндетті қылып қойды. 1775 жылы соғыс басталды. Томас Джефферсон бастаған \"Бестік комитеті\" Тәуелсіздік Декларациясын дайындады. Конгресс бұл декларацияны өңдеп, талқылап 4 шілде қабылдады. Осы кезден бастап америкалықтар 4 шілдені тәуелсіздік күні ретінде тойлай бастады. Ал 2 шілде бұл конгресстің жабық отырыста тәуелсіздік резолюциясын қабылдаған күні. ", "title": "АҚШ тәуелсіздік күні" } ]

[ { "docid": "642572_2_1", "text": "Тәуелсіздік күні АҚШ-тың азат, әрі тәуелсіз ел ретіндегі туған күні болып саналады. Америкалықтардың көпшілігі бұл күнді күніне қарап атайды — «Шілденің төртісі». Бұл мейрамда отшашулар атылады, парадтар, барбекю пісіру, карнавалдар, жәрмеңкелер, пикниктар, концерттер, бейсбол ойындары, отбасылық кездесулер өткізіледі, сондай-ақ билік адамдары халыққа жолдау жоддайды, әртүрлі рәсімдер өткізіледі. Тәуелсіздік күні — бұл АҚШ-тың ұлттық мейрамы..", "title": "АҚШ тәуелсіздік күні" } ]

[ { "docid": "19264_2_1_1", "text": "2-дүниежүзілік соғыс аяқталғаннан кейін Гитлерге қарсы одақ ыдырап, КСРО мен АҚШ басшылары дүние жүзін қайта саяси бөліске салды. КСРО Шығыс және Орталық Еуропа елдеріне социолистік жүйені енгізді. Ал АҚШ бастаған Батыс Еуропа елдері “коммунистік ағымды” әлемге таратпауға, бұрынғы жүйені сақтап қалуға тырысты. АҚШ пен Батыс Еуропа елдері КСРО мен социолистік жүйеге қарсы тұру үшін НАТО соғыс блогіне бірікті. Ал КСРО бастаған социолистік елдер Варшава шартын құрды. Екі жақ та жанталаса қаруланып, ядролық, химиялық, биологиялық қарулар жасауға кірісті. Екі жүйенің бақталас-тығы қоғамның барлық салаларында (ғылымда, өндірісте, баспасөзде, өнерде, т.б.) жалғасып жатты. Ғылым мен техниканың соңғы жаңалықтары соғыс мақсатына бағытталды. Идеологиялық мақсатта әр түрлі радиостанциялар ашылды (“Америка дауысы”, “Азаттық”, т.б.). Екі саяси жүйе арасындағы текетірес нәтижесінде Кореяда, Вьетнамда, Ауғанстанда, Таяу Шығыс, Латын Америкасы және Африка елдерінде әскери қақтығыстар жиі болып тұрды. Нәтижесінде социолистік жүйе дағдарысқа ұшырап, 1985 ж. Кеңес Одағында басталған қайта құру саясатынан кейін социолистік елдер нарықтық қатынастарға көше бастады. 1991 жылы КСРО-ның тарауымен Қырғи Қабақ Соғыс аяқталды.", "title": "Қырғи қабақ соғысы" } ]

[ { "docid": "19264_1_1", "text": "\nҚырғи қабақ соғысы (Холодная война, Cold War) — АҚШ пен Кеңес Одағы және олардың одақтастары Батыс және Шығыс блоктар арасындағы геосаяси шиеленіс кезеңі. \"Соғыс\" деп аталғанымен АҚШ пен КСРО-ның арасында тікелей соғыс болған жоқ, олар тек идеологияларын (капитализм, демократия мен коммунизм қарсыластығы) басқа мемлекеттерге тарату және ықпал ету аясын кеңейту арқылы әлемдік үстемдік үшін күресті.", "title": "Қырғи қабақ соғысы" } ]

[ { "docid": "654234_6_1", "text": "Валентина Владимировна Терешкова (6 наурыз 1937 ж.т., Ярославль облысы, Тутаев ауданы, Үлкен Масленниково ауылы) – КСРО ұшқыш-ғарышкері, әлемдегі тұңғыш әйел-ғарышкер (1963), Кеңес Одағының Батыры (1963), авиация генерал-майоры (1995). ", "title": "Валентина Владимировна Терешкова" } ]

[ { "docid": "654234_1_1", "text": "{{Саясаткер\n|Есімі=Валентина Терешкова\n|Сурет=Valentina Tereshkova (2017-03-06).jpg\n|Атауы=Валентина Владимировна Терешкова\n|Туған кездегі есімі=Валентина Терешкова\n|Туған күні=6.03.1937\n|Туған жері=Үлкен Масленниково, Тутаев ауданы, Ярославль облысы, РСФСР, КСРО\n|Білімі=Н. Е. Жуковский атындағы әскери-әуе инженерлік академиясы (1969)\n|Ғылыми дәрежесі=техника ғылымдарының кандидаты (1977) ", "title": "Валентина Владимировна Терешкова" }, { "docid": "654234_5_1", "text": "Біртұтас Ресей (2008 жылдан бастап)\n|Марапаттары= \n\n\n\n\n\n|Мансабы=инженер, ұшқыш-ғарышкер, саясаткер\n|Жұбайлары=1)Андриян Григорьевич Николаев; 2)Юлий Георгиевич Шапошников\n|Қолтаңбасы=Valentina Tereshkova Signature.svg}}", "title": "Валентина Владимировна Терешкова" } ]

[ { "docid": "626347_1_1", "text": "Ресторатор (франц. restaurateur) — құрушы, мейрамхана иесі (мейрамханалар желісі). Кәсіпкер мейрамхана тұжырымдамасын жасап, оны өзінің жеке мекемесін құруда немесе тапсырыс бойынша мейрамхана жобасын жүзеге асыруда қолданады. Мейрамхана компанияларында ресторатор сонымен қатар маркетинг бойынша директор рөлін атқара алады немесе кәсіпорынның топ-менеджменті, аға менеджменті санатында басқа басқарушылық қызмет атқара алады. Әдетте, ресторатор, мейрамхана тұжырымдамасы аясында аспазшыны таңдайды. Кейде аспазшы жоғары кәсіби деңгейге жетіп, өзінің мейрамханасын ашып, ресторатор болады. Ален Дюкасс және Поль Бакюз ​​- бұған айқын мысал.", "title": "Ресторатор" } ]

[ { "docid": "626347_2_1", "text": "\nМейрамханашы мен аспазшының ең беделді жетістігі - мейрамханада Michelin Red Guide жұлдызын алу.", "title": "Ресторатор" } ]

[ { "docid": "642572_1_1", "text": "\nАҚШ тәуелсіздік күні (US Independence Day) — АҚШ-тың Ұлыбритания Патшалығынан тәуелсіздігін жариялайтын 1776 жылғы АҚШ тәуелсіздік декларациясының қабылдануы. Жыл сайын бұл күн Америка Құрама Штаттарында 4 шілде күні тойланады, сондай-ақ бұл күн АҚШ-тың мемлекеттік мейрамы болып есептелінеді.", "title": "АҚШ тәуелсіздік күні" } ]

[ { "docid": "642572_2_1", "text": "Тәуелсіздік күні АҚШ-тың азат, әрі тәуелсіз ел ретіндегі туған күні болып саналады. Америкалықтардың көпшілігі бұл күнді күніне қарап атайды — «Шілденің төртісі». Бұл мейрамда отшашулар атылады, парадтар, барбекю пісіру, карнавалдар, жәрмеңкелер, пикниктар, концерттер, бейсбол ойындары, отбасылық кездесулер өткізіледі, сондай-ақ билік адамдары халыққа жолдау жоддайды, әртүрлі рәсімдер өткізіледі. Тәуелсіздік күні — бұл АҚШ-тың ұлттық мейрамы..", "title": "АҚШ тәуелсіздік күні" } ]

[ { "docid": "6661_2_1", "text": "Адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясы ерекшелігі мен маңыздылығы адам құқықтары мен бостандықтарын алғашқы болып халықаралық дәрежеге көтергендігінде жатыр. Декларацияның міндеттілігі, заңдық сипаты жоқ, яғни бекітілген нормалар сөзсіз орындалуға тиісті емес. Дегенмен құжатта белгіленген адам құқықтары мен бостандықтары жөніндегі қағидалардың маңыздылығына байланысты Декларация жалпыға бірдей акт ретінде танылады және оны қабылдауға дауыс берген мемлекеттердің барлығы бірдей орындауға тырысады.", "title": "Адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясы" } ]

[ { "docid": "6661_1_1", "text": "Адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясы (Universal Declaration of Human Rights, UDHR) — адамның негізгі құқықтары мен бостандықтарын жария еткен бірден-бір халықаралық-құқықтық құжат. 1948 ж. 10 желтоқсанда БҰҰ-ның Бас Ассамблеясы 217 А (III) жарғысымен қабылданған және жарияланған. Құжатта белгіленіп, бекітілген адам құқықтары мен бостандықтарының жалпыға бірдей мойындалуын, сақталуын және тиімді жүзеге асырылуын қамтамасыз ету бұл құжаттың негізгі міндеті.", "title": "Адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясы" }, { "docid": "6661_4_1", "text": "* Адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясы\n* Адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясы", "title": "Адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясы" } ]

[ { "docid": "39222_4_1", "text": "*Тәуратты, мәтіннің өзін де, баспа немесе қолжазба көшірмелерін де (бұрама қағаз) Мұсаның Бес кітабы (πεντάτευχος) немесе Мұса кітабы деп атайды.\n*Бес кітаптың өзінде «Тәурат» көбінесе Құдайдың жеке өсиеті, бөлек уағыздары немесе белгілі бір тақырыпқа қатысты заңдар жиынтығы деп аталады, мысалы, «өртелетін құрбандық туралы заң (Тәурат)» (Левит. 6: 9), «құрбанның борышы туралы заң (Тәурат)». (Левит. 7: 1) және т.б.\n*«Тора» сөзі оқыту немесе ата-ана тәрбиесі мағынасында да кездеседі (Нақ. 1: 8 және т.б.).\n*Мағынаның одан әрі кеңеюі Жазбаша Заңның (Тора ше-би-хтав) және Ауызша Заңның (Тора ше-бе-‘ал пе) арасындағы айырмашылықпен байланысты болды: Бес кітапта кездесетін тороттың көпшілігі дәстүрлі түрде Синай тауында Мұсаға берілген деп саналатын осы екеуі аясына жататын Құдайдың уаһилері деп түсіндірілді.\n*Кең мағынада, Тәурат - бұл еврейлердің дәстүрлі заңдарының бүкіл жиынтығы және Жазбаша Тәурат (Мұсаның Бес кітабы, Хумаш) және Ауызша Тәурат (қазіргі уақытта Мишна мен Талмудта жазылған) деп бөлінеді.", "title": "Тәурат" } ]

[ { "docid": "39222_3_1", "text": "Дәстүр бойынша, Тәурат сөздері иврит тілінде бұрама қағазда жазылған. Тәураттың бір бөлігін үш күнде бір рет жиналыстарда көпшілік алдында оқылады. Тәуратты көпшілік алдында оқу - еврей қауымдастығы негіздерінің бірі.", "title": "Тәурат" } ]

[ { "docid": "126116_1_1", "text": "\n«Сақиналар әміршісі» (The Lord of the Rings) – ағылшын жазушысы Дж.Р.Р. Толкиеннің романы. Фэнтези жанрындағы танымал романдардың бірі. «Хоббит» романының жалғасы. Негізінен бір бүтін кітап, көлемінің үлкендігінен баспа кезінде оны үш кітап етіп жарыққа шығарады: «Сақина бауырластығы», «Қос қамал» және «Патшаның оралуы». XX ғасырдың ең үздік әрі танымал кітаптарының бірі. Әлемнің 38 тіліне аударылған. Кітаптың мазмұн желісімен режиссер Питер Джексон фильм түсіреді, кино жоғары деңгейден көрініп, кассалық фильмдер қатарына қосылады. Толкин ағылшын эпосын құру мақсатында жазған романын 1937 жылы бастап, 1948 жылы бітірген. Алайда бірқатар қиыншылықтарға байланысты кітап тек 1954-1955 жылдары ғана жарық көреді. Кітапқа қатысты жақсы пікірлер айтылған.", "title": "Сақиналар әміршісі (роман)" } ]

[ { "docid": "126116_2_1", "text": "Бастапқыда Толкин «Хоббит» романының жалғасын жазуды мақсат еткен жоқ («Сақиналар әміршісі» романы шын мәнінде осындай жалғасы). Алайда, 1937 жылы 15 қарашада «Хоббит» кітабының бірінші баспагері Allen & Unwin-тің иесі Стэнли Анвинмен түскі ас ішіп отырғанда, Толкин басқа жұмыстарды қарауға жіберуге шақыру алды. Баспагердің сын-пікір берушісі «Силмариллионды» қабылдамады, бірақ ол бұл туралы оң пікір білдірді. Бұған жігерленген Толкин «Хоббиттің» жалғасын жаза бастады және 1937 жылы 16 желтоқсанда баспаға жазған хатында жаңа кітаптың бірінші тарауын хабарлады.", "title": "Сақиналар әміршісі (роман)" }, { "docid": "126116_3_1", "text": "Толкиннің мақсаты ағылшын эпосын жасау болды. Толкин Солтүстік Еуропаның ортағасырлық аңыздарымен, мысалы, «Хервер туралы сага», «Велсунгах туралы сага», «Беовулф» және басқа да көне герман, көне скандинав, ескі ағылшын және ортағасырлық ағылшын мәтіндерімен жақсы таныс Оксфорд филологы болды. «Сақиналар әміршісі» басқа әдеби көздерден де, мысалы, «Артурлық» кезеңнің аңыздары және карел-фин эпопеясы «Калеваламен» шабыттанды. Толкиннің айтуынша, ағылшынсаксондар мұндай көлемдегі эпосқа өте мұқтаж болған. «Артурлық» аңызды ол ағылшын-саксондық емес, айқын келттіктерге байланысты үйлеспейтін алмастыру деп санады.", "title": "Сақиналар әміршісі (роман)" } ]

[ { "docid": "7024_1_1", "text": "\nНил Олден Армстронг , Neil Alden Armstrong (Тамыздың 5, 1930 – Тамыздың 25, 2012)— АҚШ ғарышкері (астронавты). Айға ең бірінші аяқ басқан адам.\n\nНил Армстронгтың айға ұшуы Джон Кеннедидің одан алты жыл бұрынғы берген уәдесі еді. КСРО-ның ғарышты зерттеуі, ғарышқа адамды ұшыруы оған себебін тигізді.\nЖас кезінде авиамоделдеу спортымен айналысқан. 1949 жылы әскери-теңіз училищесін (Флорида штаты), 1955 жылы Пердью атындағы университетті (Индиана штаты) бітірген. 1955 — 1962 жылдары Эдуардс авиация базасы (Калифорния штаты) мен АҚШ Аэронавтика және ғарыш кеңістігін зерттеу жөніндегі басқармасында (НАСА) сынаушы ұшқыш болды. 1962 жылы НАСА орталығындағы астронавтар құрамына қабылданды. 1966 жылы астронавт Д. Скоттпен бірге “Джемини-8” ғарыш кемесінің командирі болып Жер төңірегінде ұшты. 1969 жылы 16-24 шілдеде “Аполло-11” ғарыш кемесінің командирі ретінде адамзат тарихындағы тұңғыш Айға ұшу сапарына (астронавтар Э. Олдрин және М. Коллинзбен бірге) қатысты. Э. Олдрин екеуі Ай бетінде 21 сағат 36 минут болып, ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізді. Астронавтардың Айға сапары 8 тәулік 3 сағае 18 минутқа созылды.\nҒарышқа Нил Армстронгпен бірге Эдуин Олдрин және Майкл Коллинз ұшты.", "title": "Нил Олден Армстронг" } ]

[ { "docid": "7024_2_1", "text": "==Ерте өмір==\nАрмстронг 1930 жылы 5 тамызда Вапаконета, Огайо штатында дүниеге келді, Виола Луиза мен Стивен Кениг Армстронгтың ұлы. Ол неміс, шотланд-ирланд және шотланд тектес болған. Оның әкесі Огайо штатының ревизоры болған және отбасы штат бойынша бірнеше рет көшіп, келесі 14 жыл ішінде 16 қалада тұрды. Армстронгтың ұшуға деген сүйіспеншілігі осы уақытта екі жасында, әкесі оны Кливленд әуе жарысына апарған кезде басталды. Ол бес-алты жасында әкесі екеуі Форд Тримоторға мініп, Огайо штатындағы Варрэн өзінің алғашқы ұшақ рейсін басынан өткерді.\nОтбасының соңғы қадамы 1944 жылы болды және олар Вапаконетаға оралды, ол орта мектепте оқыды және Вапаконета аэродромында ұшу сабақтарын алды.\n1947 жылы 17 жасында Армстронг Индиана штатындағы Вест-Лафайеттегі Пурду университетінде аэронавигациялық инженерия бойынша оқи бастады.\nОның колледждегі ақысы Холлоуэй жоспары бойынша төленді. Сәтті үміткерлер екі жылдық оқуды, содан кейін екі жылдық ұшу дайындығын және АҚШ әскери-теңіз флотында авиатор ретінде бір жыл қызмет етуді, содан кейін бакалавриаттың соңғы екі жылын аяқтауды міндеттеді. Армстронг теңіз ғылымы курстарына қатысқан жоқ және Әскери-теңіз резервіндегі офицерлерді даярлау корпусына кірген жоқ.", "title": "Нил Олден Армстронг" }, { "docid": "7024_5_1", "text": "\nСанат:5 тамызда туғандар\nСанат:1930 жылы туғандар\nСанат:Огайода туғандар\nСанат:25 тамызда қайтыс болғандар\nСанат:2012 жылы қайтыс болғандар\nСанат:АҚШ ғарышкерлері", "title": "Нил Олден Армстронг" } ]

[ { "docid": "5845_1_1", "text": "\nИзраиль (יִשְׂרָאֵל, إِسْرَائِيل), ресми — Израиль мемлекеті (מְדִינַת יִשְׂרָאֵל \"Мединат Исраэль\", دَوْلَة إِسْرَائِيل \"Даулят Исра’иль\") — Таяу Шығыс елі, Азия мен Африканы қосып тұр. Георафиялық орналасуы бойынша – мемлекет Азияның оңтүстік-батысында орналасқан. Бұл ел көп мемлекеттермен мойындалмаған және БҰҰ тарапынан Палестина халқына қарсы жүргізетін этникалық саясаты кесірінен айыпталады. Бірақ, ел өз саясатын тоқтатпай, ол жердегі халықты қуғынға ұшырату және жою мақсатында. Бұл жергілікті халықтың қарсылығы мен тәуелсіздік үшін күресінің 70 жылдан аса тоқтамағандығынан делінеді. ", "title": "Израиль" } ]

[ { "docid": "5845_2_1", "text": "БҰҰ Бас Ассамблеясының 1947 жылы 29 қарашадағы Палестинаны бөлу жөніндегі шешімі бойынша берілген жер көл. 14 мың км², ал 1948 – 49 жылдары араб-израиль соғыстары барысында басып алған жерлерін қосқанда 20,7 мың км².", "title": "Израиль" }, { "docid": "5845_3_1", "text": "Израиль жері – ежелгі мәдениет гүлденген аймақ. Еврейлер өздерін осы аймақты мекендеген ежелгі ұлт деп есептейді.", "title": "Израиль" } ]

[ { "docid": "501873_2_1", "text": "Олимпиада ойындарын 7 қала бірден көп рет қабылдады.Олар — Афина(1896 және 2004 жылғы жазғы Олимпиада), Париж(1900 және 1924 жылғы жазғы Олимпиада), Санкт-Мориц(1928 және 1948 жылғы қысқы Олимпиада), Лейк-Плэсид(1932 және 1980 жылғы қысқы Олимпиада), Лос-Анджелес(1932 және 1984 жылғы жазғы Олимпиада) және Инсбрук(1964 және 1976 жылғы қысқы Олимпиада).Лондон — Олимпиада ойындарын үш рет қабылдаған алғашқы қала(1908, 1948, 2012).Ал ең көп Олимпиада ойындарын өткізген ел — АҚШ - 8 рет.Франция 5 рет, Ұлыбритания, Жапония, Италия, Канада және Германия тиісінше 3 рет Олимпиада ойындарын қабылдады.", "title": "Олимпиада ойындарын қабылдаған қалалардың тізімі" } ]

[]

[ { "docid": "103870_2_1", "text": "Төбешіктен жылдам сырғанап келе жатқан жеңіл арбашаны адам қолымен оңай тоқтата алады, ал автомобильді тіпті баяу жылжып келе жатса да тоқтату оңай соқпайды. Осындай мысалдар қозгалыстағы денені оның массасына да, жылдамдығына да байланысты болатын қандай да бір шамамен сипаттауға болады деген қорытындыға әкеледі. Мұндай физикалық шама дене импульсі (impulsus—\"соққы\" дегенді білдіреді) немесе қозғалыс мөлшері деп аталады. Сонымен, дененің массасы мен оның қозғалыс жылдамдығының көбейтінідісіне тең болатын физикалық шама дене импульсі деп аталады:\n<center>formula_1</center> мұндағы formula_2 — formula_3 жылдамдықпен қозғалып келе жатқан массасы \"m\" дененің импульсі.", "title": "Дене импульсі" } ]

[ { "docid": "103870_1_1", "text": "Айталық, ұшып келе жатқан теннис добы адамға қатты тисе де, адам оның әсерін ауырсынбайды, ал қатты тебілген футбол добының кездейсоқ тиіп кетуінен әркім-ақ сақтанады.", "title": "Дене импульсі" }, { "docid": "103870_3_1", "text": "Масса — скалярлық шама, ал жылдамдық векторлық шама болғандықтан, дене импульсі де векторлық шама болып табылады. Дене импульсі векторының бағыты жылдамдық бағытымен сәйкес келеді.", "title": "Дене импульсі" } ]

[ { "docid": "491889_3_1", "text": "Ұлттар достастығының басшысы, сондай-ақ II Елизабет ханшайым Ұлыбритания патшалығынан бөлек Аустралия, Антигуа және Барбуда, Багам аралдары, Белиз, Гренада, Канада, Жаңа Зеландия, Папуа — Жаңа Гвинея, Сент-Винсент және Гренадиндер, Сент-Китс және Невис, Сент-Люсия, Соломон аралдары, Тувалу, Ямайка сияқты 15 мемлекеттің патшайымы болып саналады. Сонымен қатар, Англия шіркеуінің басшысы және Ұлыбританияның қарулы күштерінің жоғарғы Бас қолбасшысының қызметін атқарады.", "title": "II Елизабет" } ]

[ { "docid": "491889_2_1", "text": "Патшайым II Елизабет Виндзор әулетінен шыққан. Таққа 1952 жылдың 6 ақпанында, яғни 25 жасында, әкесі — VI Георгтың өлімінен кейін отырды.", "title": "II Елизабет" } ]

[ { "docid": "39978_2_1", "text": "Отар елдерді тонау есебінен Англияда үлкен ақша қоры пайда болып, өнеркәсіп төңкерісі жасалынды. Бірақ 18 ғасырдың аяғында Британ империясы дағдарысқа ұшырап, Солтүстік Америкада 13 отарынан айрылды. Соған қарамастан 19 ғасырдың 1-жартысында Үндістанды толығымен, Австралияны, Жаңа Зеландияны, Оңтүстік Африканы жаулап алды, апиын соғыстарынан кейін Қытайды Гонконг аралын жалға беруге көндірді. Ал 19 ғасырдың 80 — 90-жылдары Африканың батыс және шығыс жағалауларын басып алып, Кипр аралына, Мысырға, Бирма мен Ауғанстанға бақылау орнатты. 20 ғасырдың бас кезінде Иранға, Иракқа, Осман империясынан бөлініп шыққан араб мемлекеттеріне үстемдік етті. 19 ғасырдың аяқ кезінен бастап Ұлыбритания дүние жүзінде өз позициясын жоғалта бастады да кейбір отарларына (Канада, Австралия, Жаңа Зеландия) өзін-өзі басқару құқығын беріп, Британия доминионына айналдырды. 1-дүниежүзілік соғыстан кейінгі Британ империясының экономикалық дағдарысқа ұшырауын пайдаланып, доминиондар сыртқы саясатта да тәуелсіздікке қол жеткізді. Отарларда ұлт-азаттық қозғалыс күшейіп, Ауғанстан, кейіннен Ирак пен Египет тәуелсіздік алды.", "title": "Британ империясы" }, { "docid": "39978_4_1", "text": "2-дүниежүзілік соғыс Британ империясына күйрете соққы берді. Жапониямен соғыс нәтижесінде Англияның Оңтүстік-Шығыс Азиядағы отарларында ұлт-азаттық соғыс қатты күшейіп, соғыстан кейін іле-шала Үндістан мен Пәкстан, Бирма мен Цейлон тәуелсіздікке қол жеткізді. 50 — 60-жылдары күрт күшейген ұлт-азаттық қозғалыстар нәтижесінде Британ империясына кіретін Азия мен Африка елдері түгелге жуық тәуелсіздік алды. Бірақ, бұрыннан қалыптасқан саяси-экономикалық байланыстардың үзілуі, жаңадан тәуелсіздік алған елдерді өз ішінде дағдарысқа ұшыратты. Діни қақтығыстар, тайпалар арасында қақтығыстар күшейді. Бөлініп шыққан елдермен өзара байланысты үзіп алмас үшін әрі саяси-экономикалық үстемдікті сақтау мақсатында Британ Достастығы құрылды. Өз ішіндегі қақтығыстарды өршітпеу үшін және экономикалық байланыстарды үзіп алып, елді дағдарысқа ұшыратпас үшін бұрынғы отарлардың көпшілігі өз еріктерімен досдастыққа мүше болды. Бұл достастыққа кіретін елдер сөз жүзінде болса да Ұлыбритания королевасын ел басшысы ретінде мойындайды және өзара тығыз экономикалық байланыстар орнатқан.", "title": "Британ империясы" } ]

[ { "docid": "39978_1_1", "text": "\n\nБритан империясы (Brіtіch Empіre) — Ұлыбритания мен оның отар иеліктерінің жалпы атауы. Термин ретінде 19 ғ-дың 70-жылдарынан бастап қолданыла бастады. Англия ең алдымен Ирландияны басып алды. 16 — 17 ғасырларда теңізде үстемдік жүргізу үшін алдымен Испанияның, кейіннен Голландияның соғыс флотын талқандап, Португалия мен оның отарларын өзіне тәуелді етті. 1607 жылы Солтүстік Америкада тұңғыш ағылшын иелігі пайда болды. Жетіжылдық соғыста (1756 — 63) ол Францияға күйрете соққы беріп, Испанияның отарлық қуатын жойды. Көп ұзамай француздар билеген Канаданы басып алып, Солтүстік Америкада өз үстемдіктерін орнатты. 1757 жылы Үндістан түбегіндегі Бенгалияны басып алды.", "title": "Британ империясы" } ]

[ { "docid": "492391_1_1_2", "text": "Өз еңбек жолын 1982-1984 жылдары Солтүстік Каролина Университетінің баскетбол командасында ойнаумен бастаған Джордан 1982 жылы NCAA біріншілігінде жеңіске жетті. 1984 жылы Джордан «Чикаго Буллз» командасының құрамында өнер көрсете бастады. Биікке керемет секіру қабілетінің арқасында ол «Air Jordan» лақап атқа ие болды. Ол сонымен қатар баскетбол тарихындағы ең үздік қорғаушы болып табылады. 1991 жылы «Буллз» құрамында ол өзінің тұңғыш ҰБЛ чемпионатын жеңіп алды. 1992 жылы және 1993 жылы ол өз жетістігін қайталады. Әкесінің қазасынан кейін баскетболдан кетпек болған Джордан бейсболда бағын сынап көрмек болды. Алайда 1995 жылы баскетбол аланына кері оралып, «Буллз» командасына тағы үш атақты жеңіп беріп, ҰБЛ-ның бір маусымда жеңіске жеткен матчтар саны бойынша рекордын жаңартты. 1995-96 жылғы маусымда 72 мәрте жеңіске жеткен. 1999 жылы Джордан тағы да баскетболмен қоштаспақ болды, алайда 2001 жылы тағы екі ойын маусымында «Вашингтон Уизардс» жейдесін киіп, сол құрама сапында өнер көрсетті. ", "title": "Майкл Джордан" } ]

[]

[ { "docid": "72491_1_1", "text": "<noinclude>\nЖазғы күн тоқырауы - әр жылдың 21 маусымында Күннің экватордан солтүстікке қарай аз ғана ауытқуы (27'-ке) кезіндегі эклиптикадағы орналасуы. Дәл осы күні Солтүстік жарты шарда ең ұзақ күн болса, Оңтүстік жарты шарда ең қысқа күн болады.", "title": "Жазғы күн тоқырауы" } ]

[]

[ { "docid": "17336_1_2", "text": "==Қосымша==\nЕжелгі римдегі Колизей стадионы ойындары тамашалау үшін жиналған адамдарға лық толатын. Ойындар қазіргі түсініктегідей спорт болып саналған жоқ, бірақ ол кезедерде адам мен жануар арасында өліміші болғанға дейін шайқасатын қойылымдар да болды.Адамдар гладиаторлар (арнайы жаттықтырылған жауынгерлер) арасындағы немесе ерлер мен жануарлар арасындағы шайқастарды тамашалауға келетін. Мұнда тіпті аңшылықтың және тіпті алаң суғатолтырылып,теңіз шайқастарының көріністері көрсетілетін.\n", "title": "Колизей" } ]

[]

[ { "docid": "591769_1_1", "text": "\nФутболдан ерлер арасындағы 17-ші әлем чемпионаты — 2002 жылы 31 мамыр-30 маусым аралығында Жапония мен Оңтүстік Корея стадиондарында өтті. 64 құрама қатысып, финалға Бразилия мен Германия құрамалары шықты. Бразилия 2:0 есебімен жеңіске жетіп, бесінші рет Әлем чемпионы атанды.", "title": "Футболдан 2002 жылғы әлем біріншілігі" } ]

[]

[ { "docid": "531526_2_1", "text": "The Rainbow Bridge, Рейнбоу Бридж, Кемпірқосақ көпірі Оңтүстік-шығыс Техастағы Нечес өзенін кесіп өтетін консольдік көпір, Сабина көлінен сәл жоғарыда орналасқан. Ол Стейт Хайвей және Стейт Хайвей 73 (Техас)ты Джефферсон окгругі оңтүстік жағалауындағы Артур порты солтүстік шығысындағы Оранж округіндегі Бридж Сити байланыстыруға мүмкіндік береді.", "title": "Рейнбоу көпірі (Техас)" } ]

[ { "docid": "531526_4_1", "text": "Ветеранс Мемориал көпірі біткен соң, Рейнбоу көпірі жөндеу жұмыстары үшін жабылды. 1997 жылы қайта ашылуында , Рейнбоу көпірі батыс бағытта ғана өңдеуден өткен көпір, бір бағытта пайдалануға берілді. Ветеранс Мемориал көпірі шығыс бағытта қызмет етеді.", "title": "Рейнбоу көпірі (Техас)" } ]

[ { "docid": "514243_1_1", "text": "\n\nДжон Уотсон (1878-1958) - америка психологі, бихевиоризмнің негізін қалаушы. Ол психологияны обьективтік сипаттағы жаратылыстану ғылымының қатарына жатқызып, мұндағы интеропективтік (субьективтік) бағытты санайды. \n*Жануарлар мен адамдарда артық стимул және реакция(S-R) психологияның негізгі обьектісі, яғни әртүрлі стимулдар (тітіркендіргіштер) тиісті жауап реакциясын тудырады деп сана феноменін мойындамайды. Оның психологиялық көзқарасының қалыптасуына И.П.Павловтың шартты рефлекстер теориясымен В.М.Бектеревтің рефлексологиялық концепциясы әсер еткен. Негізгі еңбектері: «Бихефиоризм тұрғысындағы психология мінез-құлық туралы ғылым» (1926) т.б.\n\n", "title": "Джон Уотсон" } ]

[]

[ { "docid": "70681_1_1", "text": "Эндокринді бездер немесе Ішкі секреция бездері(glandula endocrinae, лат. glandula без, грек, endon — ішкі, krino — бөлу) — инкреттерін (гормондар) организмнің сұйық ішкі ортасына (қан, лимфа, ұлпа сұйығы) бөлетін бездер. Бұл бездер тек секрет бөлетін соңғы бөлімдерден тұрады, шығару өзектері болмайды және қан тамырларына өте бай келеді. Эндокринді бездер (ішкі секреция бездері): орталық және шеткі эндокринді бездер болып екіге бөлінеді. Орталық эндокринді бездерге: гипоталамус, гипофиз және элифиз, ал шеткі эндокринді бездерге: қалқанша, қалқанша маңы, бүйрекүсті бездері жатады. Бұлардан басқа организмде қосарлана қызмет атқаратын аралас бездер де болады. Оларға: жынысбездері, ұйқы безі, плацента және тимус (айырша без) жатады. Эндокринді бездер гормондары организмнің сұйық ішкі ортасы арқылы дене мүшелерінің дамуы мен қызметін, олардағы зат алмасу деңгейін гуморальды реттеуге қатысады. Ағзада гормондар мөлшерінен көп бөлінсе \"гиперфунция\", мөлшерінен аз бөлінсе \"гипофункция\" деп атайды. Гормондардың мөлшерден тыс көп бөлінуі де, аз бөлінуі де қауіпті. Кез келген бездің \"гипер\" және \"гипофункциясы\" қауіпті ауру тудыруы мүмкін. ", "title": "Эндокриңді бездер" } ]

[ { "docid": "70681_2_1", "text": "Гипофиз — негізгі ішкі секреция безі. Ол аралық мидың астыңғы жағына жіңішке өсінді арқылы бекінеді. Пішіні үрмебұршақ тәрізді, ересек адамдарда салмағы 0,5-0,65г-ға жетеді. Бұл без 25 түрлі гормон бөледі. Оның гормондары ұйқы безінен басқа бүкіл ішкі секреция бездерінің қызметін басқарады. Гипофиздің \"соматотропин\" (өсу) гормоны барлық ұлпа мен ағзаға әсер етеді. \"Өсу гормоны\" қаңқа мен бұлшық еттің өсуіне әсер ете отырып, ағзаны дамытады. Егер өсу гормоны жеткіліксіз мөлшерде түзілетін болса, адамның бойы өспей, \"ергежейлілік\" пайда болады. Ал артық түзілген жағдайда (гиперфункция) \"алыптық ауруына\" шалдығады. Адамының сүйектері 25 жасқа дейін ұзарып өседі. \"Акромегалия –\" ересек адамдарда өсу гормонының көп бөлуінен пайда болатын ауру. Бұл жағдайда адамның саусақтары, аяқ және бет сүйектері ұзарып өседі.", "title": "Эндокриңді бездер" }, { "docid": "70681_3_1", "text": "Қалқанша без \"тироксин\" гормонын бөледі. Тироксин гормоны қалыпты түзілуі үшін ағзада йод жеткілікті болуы керек. Егер де ересек адам тамақпен және сумен жеткілікті мөлшерде йод алып отырмаса, \"эндемиялық зоб\" ауруына шалдығады. Бұл – қалқанша безінің ісінуі. Жас балаларда йодтың жетіспеуінен \"кретинизм\" ауруы пайда болады.", "title": "Эндокриңді бездер" } ]

[ { "docid": "531839_3_1", "text": "Саша жас кезіннен –ақ телешоу мен фильмдердің ауыр жұмысына төзімді бола білді. 6 жасында Саша ең бірінші рет экран бетіне шықты. Ол «Семейное дело» атты телесериалында Баффи Дэвис рөлін сомдады.2004 жылы « Звездные врата SG-1» сериалында, кейінірек 2005 жылы екі эпизодқа « Обьявлен в розыск» сериалында ие болды.Үлкен танымалдылықты оған «Доктор Хаус» сериалындағы опа ауруымен ауырған Энди рөлі алып келді. Тағы бір үлкен табысты оған «Милые обманщицы» сериалындағы Элисон Дилаурентис рөлі арқылы иемденді\n ", "title": "Саша Питерс" } ]

[ { "docid": "531839_1_1", "text": "Саша Питерс (ағыл. Sasha Pieterse;17 ақпан 1996, Йоханнесбург) Оңтүстік Африканың киноәртісі.", "title": "Саша Питерс" }, { "docid": "531839_2_1", "text": "Саша Питерс 1996 жылдың 17 ақпанында Йоханнесбургте ( ОАР) дүниеге келген. Кейін Лас-Вегасқа киноға түсу үшін көшіп келеді. 2003 жылы «Молодой актер» деген жүлдеге «семейное дело « деген телесериалда түскені үшін марапатталады.", "title": "Саша Питерс" } ]

[ { "docid": "67732_1_2", "text": "==Тарихы==\nАмерика президентінің резиденциясы болған федералды ғимараттың алғаш іргетасы 1792 жылы 13 қазанда қаланған. Оның үлгісін архитекторлар арасындағы жобаны ұтып алған тегі ирландық Джеймс Хобан ұсынған. Алғашқы уақытта Президент үйі, Президент жекежайы, Президент сарайы болып аталып келген. 1812 жылы сұр тастан салынған ғимаратты британиялық әскерлер басып, өртеп жіберген. Кейінірек, 1817 жылы Хобанның басшылығымен бастапқы қалпына қайта келтірілді. Қабырғалардағы өрттің қалдырған таңбаларын кетіру мақсатында ақ түспен сырлап шықты. Содан кейін 1902 жылы Теодор Рузвельт бұл ғимратқа \"Ақ үй\" деген атау берген.", "title": "Ақ Үй" } ]

[]

[ { "docid": "105598_2_1", "text": "Күш моменті векторы - ось бағытымен қарағанда күштің денені сағат тіліне қарсы бағытта айналдырғандай көрінетін күш пен моменттік нүктеден өтетін жазықтыққа перпендикуляр болып бағытталады. Күш моментінің формуласы : M=F×d.", "title": "Күш моменті" } ]

[ { "docid": "105598_4_1", "text": "\"Күш иіні\"-айналу осінен , яғни тіреу нүктесінен күш түсетін нүктеге дейінгі арақашықтық. Ол d әріпімен, кейбір кезде l - мен де белгіленуі мүмкін.", "title": "Күш моменті" } ]

[ { "docid": "12445_1_1", "text": "\nКилобайт (КБ) (Kilobyte, KB) — дерек көлемін өлшеу бірлігі, 1024 байтқа тең.", "title": "Килобайт" } ]

[]

[ { "docid": "137816_1_1", "text": "\nКристофер Роберт «Крис» Эванс ( Christopher Robert «Chris» Evans; , Бостон, Массачусетс, АҚШ) – америкалық актер. Көпшілікке «Фантастикалық төрттік» (2005) фильміндегі Алау адам және Marvel кинематографиялық әлеміндегі Капитан Америка кейіпкерлерімен әйгілі.", "title": "Крис Эванс" } ]

[]

[ { "docid": "624104_2_1", "text": "Фильмің режиссёрлығын Джон Маскер мен Рон Клементс қолға алды. Композитор қызметін — Марк Манчина атқарды. Басты кейіпкерлердің бірі жартылай құдай Мауиді америкалық киноактёр және рестлер Дуэйн Джонсон дыбыстады.", "title": "Моана (мультфильм)" } ]

[ { "docid": "624104_1_1", "text": "\n«Моана» (Moana) — Walt Disney Animation Studios кинокомпаниясының 56-толықметражды мультфильмі. Фильмнің бастапқы сюжеті «2000 жыл бұрын Тынық мұхитындағы аралдардың оңтүстігінде болған мифтік оқиғаны баяндайды» деп жоспарланған.", "title": "Моана (мультфильм)" }, { "docid": "624104_3_1", "text": "Фильмнің әлемдік премьерасы 2016 жылы 23 қарашада, Қазақстанда 1 желтоқсанда болды. «Моана» басталмай тұрып кинотеатрларда жаңа қысқаметражды «Жүрекке жол» фильмі көрсетілді.\nМоана анимациялық фильмі 2011 жылдан бері қазақ тіліне аударылған 16-фильм..", "title": "Моана (мультфильм)" } ]

[ { "docid": "71228_1_1", "text": "\nАс қорыту жүйесі (systema digestoria; systema — бүтін, байланысқан, жүйе; digestoria — асқорыту) - адам мен жануарлар организмдеріндегі асты (азықты) қабылдау, өндеу, қорыту, сіңіру және жын қалдығын сыртқы ортаға шығару қызметтерін атқаратын мүшелердің жүйесі. Асқорыту жүйесі түтік тәрізді мүшелерден және ас қорыту бездерінен тұрады. Филогенездік және онтогенездік тұрғыдан асқорыту жүйесін төрт бөлімге бөледі: бас бөлімді — ауызжұтқыншақ (аран), алдыңғы бөлімді - өңеш пен қарын (асқазан), ортаңғы бөлімді — ащы ішектер (он екі елі ішек, аш ішек, мықын ішек) мен ірі асқорыту бездері (ұйқы безі, бауыр), артқы бөлімді - жуан ішектер (бүйен, тоқ ішек, тік ішек) құрайды.", "title": "Ас қорыту жүйесі" } ]

[ { "docid": "71228_5_1_1", "text": "Асқорыту бездері (glandulae digestoria) — асқорытуға қажет ферментгерге бай асқорыту сөлін бөлетін бездер. Асқорыту бездерінің сөл бөлетін соңғы бөлімдерін құрайтын безді жасушаларды экзокриноциттер деп атайды. Құрылысы мен орналасу орындарына байланысты асқорыту бездері екі топқа бөлінеді: асқорыту ағзалары қабырғаларында орналасатын ұсақ бездер (интрамуральды бездер) және асқорыту мүшелері қабырғаларынан тыс жатқан ірі (экстрамуральды) бездер. Қабырғалық интрамуральды ас қорыту бездері — құрылысы түтікше келген асқорыту ағзаларының кілегейліасты негізінде немесе кілегейліқабық тың өзіндік тақташасында (пластинкасында) орналасады. Олардың жіңішке келген шығару өзектері асқорыту ағзалары қуысына ашылады. Интрамуральды бездерге ерін, тіл, тандай, ұрт, сілекей бездері, қарын (асқазан), дуаденальды (он екі елі ішектік) жөне жалпы ішектік бездержатады. Ал экстрамуральды ірі асқорыту бездеріне шықшыт (құлақ түбі), төменгі жақ, тіласты сілекей бездері, ұйқы безі және бауыр жатады. ", "title": "Ас қорыту жүйесі" }, { "docid": "71228_5_1_2", "text": "Экстрамуральды сілекеи бездерінші ірі өзектері ауыз қуысына, ұйқы безі мен бауыр өзектері он екі елі ішек (күйіс қайтаратын жануарлардың ұлтабар ұшы) қуысына ашылады. Асқорыту бездерінің сөліндегі ферменттер астың (жынның) құрамындағы күрделі органикалық заттарды (протеиндер, липидтер, көмірсулар), олардың қарапайым мономерлеріне ьдыратады. Қорытылған заттардың мономерлері — амин қышқылдары мен глюкоза ішек қабырғасындағы қан қылтамырларына (капиллярларларына), ал глицерин мен май қышқылдары — лимфа капиллярларына сорылып сіңіріледі.", "title": "Ас қорыту жүйесі" } ]

[ { "docid": "484582_2_1", "text": "OneDrive сервисі 7 ГБ-қа дейін мәлімет (немесе тегін жаңарту арқылы 25 ГБ-қа дейін көбейтуге болады) сақтауға мүмкіндік береді. Осының арқасында қолданушы өзіне қажетті құжаттарды кез-келген жерден ғаламтор арқылы жүктей алады. OneDrive сервисі арқылы суреттерді, құжаттарды, музыка т.б. заттарды сақтауға болады. Суреттерді алдын-ала эскиз түрінде немесе слайд түрінде көрсе болады. Әр ай сайын 17 миллионға жуық пайдаланушылар файлдарды жүктеп алады.", "title": "OneDrive" } ]

[ { "docid": "484582_1_1", "text": "\nMicrosoft OneDrive - (қысқаша — OneDrive; бұрында \"SkyDrive\", \"Windows Live SkyDrive\"; алғашында Windows Live Folders) 2007 ж. тамызда Microsoft компаниясы шығарған бұлттық ақпарат сақтауға арналған интернет-сервисі. Windows Live қызметінің бір бөлігі болып табылады.", "title": "OneDrive" }, { "docid": "484582_3_1", "text": "Android, iOS, Windows Phone, Windows (соның ішінде Windows 8), Mac OS X операциялық жүйелеріне арналған нұсқалары шығарылған.", "title": "OneDrive" } ]

[ { "docid": "535294_2_1", "text": "Дэвид 18 жасынан бастап АВС телеарнасынан көрсететін «Дэвид Копперфильд сиқыры» бағдарламасын жүргізген. Кейіннен одан ары танылып CBS арнасына шыққан. Ең мықты сиқырларының бірі – ұшақтың жоқ болуы. Одан соң жұрттың көзінше «Бостандық мүсінін» көзден ғайып қылған..", "title": "Дэвид Копперфильд" } ]

[ { "docid": "535294_1_1", "text": "\nДэвид Копперфильд (David Copperfield,Чарльз Диккенстің романының кейіпкерінің атымен алған лақап аты; нағыз аты Дэвид Сет Коткин (David Seth Kotkin), 16 кыркүйек 1956 ж., Метачен, Нью-Джерси штаты, АҚШ) — америкалық иллюзионист және гипнозшысы, әлемге атағы көріністі фокустарымен және өзіндік түсіндірмелерімен шыққан. Копперфильдтің екінші лақап аты - «Давино».", "title": "Дэвид Копперфильд" }, { "docid": "535294_5_1", "text": "Санат:16 қыркүйекте туғандар\nСанат:Нью-Джерсиде туғандар\nСанат:Фордем университеті түлектері\nСанат:Өнер және әдебиет орденінің (Франция) иегерлері\nСанат:АҚШ иллюзионистері\nСанат:Лақап есімімен танымал әртістер", "title": "Дэвид Копперфильд" } ]

[ { "docid": "522776_2_1", "text": "==Тарихы==\n\"Ілгек\" деген қосымша атауы бар бұл көпір 1932 жылы салынған. Фрэнсис Гринуэй Гаванидің солтүстігінен оңтүстігіне өтуге мүмкіндік беретін көпір салу керек деген жобасын ұсынады. Жобаның қабылдануына бірінші дүниежүзілік соғыс кедергі жасап, аяқталғаннан кейін ғана жоба қайта қабылданады. 1924 жылы сәулетші табылып, Сиднейде орналасқан \"Харбор-Бридж\" салына бастайды. 8 жыл созылған құрылысқа 6,61 млн АҚШ доллары жұмсалған екен. ", "title": "Харбор-Бридж" } ]

[ { "docid": "522776_1_1", "text": "\nХарбор-Бридж (Harbour Bridge) - Аустралияның Сидней қаласында орналасқан әлемдегі ең үлкен көпірлердің бірі.", "title": "Харбор-Бридж" } ]

[ { "docid": "11670_2_1", "text": "Алып мүсінді жасау туралы ойды француз мүсіншісі Ф.А. Бартольди ұсынған. 1871 жылы Нью-Йоркке сапарында Бартольди кеме қалаға жақындаған кезде Белдоу аралындағы жұлдыз сипатты бекіністі көріп, болашақ мүсін ескі бекініс үстінде алау көтерген әйел бейнесі болады және ол «Әлемді сәулелендірген Азаттық» деп аталуға тиіс деген ойға келген.\n", "title": "Бостандық ескерткіші" } ]

[ { "docid": "11670_1_1", "text": "\n\nБостандық ескерткіші (Statue of Liberty) — Солтүстік Америкадағы ағылшын иелігіндегі жерлердің азаттық күресіндегі Франциямен болған одақтастыққа ескерткіші ретінде Францияның АҚШ-қа тартқан сыйлығы.", "title": "Бостандық ескерткіші" } ]

[ { "docid": "659293_2_1", "text": "\nФильм оқиғасы Екінші дүниежүзілік соғысының қызған шағында болып жатыр. Әкесі Ральфтің өз қызметінде көтерілгені үшін 8 жасар Бруно отбасымен бірге Берлиннен Үшінші рейхпен басып алынған Польшаның ауылдық жеріне көшуіне тура келеді. Ешқандай көршісіз, қаладан тыс, және ойнайтын достары жоқ Бруно жалғыздықтан іші пысады. Кейіннен, алыста біртүрлі адамдардың оның ойынша фермада (шын мәнінде концлагерь болып табылатын) жұмыс істеп жүргенін көргеннен кейін оған тіпті үйдің артқы ауласында да жүруге болмайды.", "title": "Жолақ пижамадағы бала (фильм)" } ]

[]

[ { "docid": "44593_1_1", "text": "\nХиросима мен Нагасакиге атом бомбаларын тастау — Екінші дүниежүзілік соғыс барысында АҚШ-тың Жапонияға қарсы атом қаруын қолдануы. 1945 жылы 26 шілдеде Ұлыбритания, АҚШ және Қытай үкіметі басшыларының атынан Жапонияға тізе бүгу талабы қойылған Подстам декларациясы жарияланды. Осыдан кейін АҚШ авиациясы 1945 жылы 6 тамызда Жапонияның Хиросима қаласына бірінші атом бомбасын тастады. Қаланың елеулі бөлігі қирап, 140 мыңнан аса бейбіт тұрғын қаза тапты, жарымжан болды. 1945 жылы 9 тамызда Нагасаки қаласына екінші атом бомбасы тасталды. Оның жарылысынан қаланың бөлігі қирап, 75 мыңдай адам қаза тапты, жараланды. Хиросима мен Нагасакиге атом бомбаларын тастау соғыс талаптарынан, мұқтаждығынан туған әрекет емес еді. Бұны адамзатқа қарсы жасалған ауыр қылмыстардың қатарына жатқызуға болады және басқа халықтар мен мемлекеттерді қорқыту мақсатын көздеген әрекет саналады. ", "title": "Хиросима мен Нагасакиге атом бомбаларын тасталуы" } ]

[ { "docid": "44593_3_1", "text": "=== Оқиғаға дейін ===\nОсы жәйттен дәл бір жыл алдын АҚШ-тың 32-ші перзиденті Франклин Рудзвельт пен Ұлыбританияның премьер-министрі Уинстон Черчилдің ұйғаруымен Жапонияға атом бомбасын тастау үшін келісім бекітілді. Оған АҚШ пен Жапонияның арасындаға үш жарым жылға созылған соғыста 200 мыңдай АҚШ азаматтарының қаза табуы желеу болды. Бірақ Жапония тарапынан да құрбан болғандар саны 100 мыңнан асып жығылды. АҚШ үкіметінің «соғыста тізе бүгу» жайлы талабына жапондар жағы мойынсұнбады. Сол талапты қалайда орындату мақсатында америкалықтар және оның одақтастары ядролық қаруды қолдануды жоспарлады. ", "title": "Хиросима мен Нагасакиге атом бомбаларын тасталуы" }, { "docid": "44593_4_1", "text": "1945 жылы 16-шілдеде Жаңа Мексика штатында күші 21 килотонналық бомба сәтті сынақтан өтті. 24-шілде күні АҚШ-тың жаңа 33-ші президенті Гарри Трумен Сталинге алапат күші бар қарудың жасап шығарылғанын баяндайды. Сталин оған аса қызығушылық танытпаған, бет-жүзінен қандай әсер алғанын да сездірмеген, тек қуанышты екенін, америкалықтар ол қаруды Жапонияға қарсы тиімді пайдаланатынына сенім білдірген де қойған. Бірақ соның артынша Сталин Шет мемлекеттер ісімен айналысушы комиссариаттың бас хатшысы Молотовпен болған әңгімеден соң, Курчатовпен тез арада әңгімелесу керектігін, біздің «жұмысымызды» тездету қажеттігін нақтылаған.", "title": "Хиросима мен Нагасакиге атом бомбаларын тасталуы" } ]

[ { "docid": "17043_2_1", "text": "Дрезден (Dresden) — Германия Федеративтік Республикасының Саксония федералды жерінде орналасқан қала. Эльба өзенінің бойында орналасқан. Чехия шекарасынан жиырма киломерт қашықтықта жатыр. Елдегі ірі өнеркәсіптік, әрі транспорттық орталық болып табылады. Тұрғындар саны 512 234 адамды құрайды.", "title": "Дрезден" }, { "docid": "17043_3_1", "text": "Қала 19 округтен тұрады, олар өз кезегінде аудандарға бөлінеді. Қала орталығы Альтштадт (ескі қала) - Эльба өзенінің сол жағалауында орналасқан. Қазіргі кезде екінші дүние жүзілік соғыстан кейін толығымен қалпына келтірілген. Өзеннің оң жағалауында Нойштадт, Лошвиц, Пишен сияқты аудандар орын тепкен. Қаланың сол жағалауында Котта, Блазевиц, Плауэн аудандары орталыққа жақын жатыр.", "title": "Дрезден" } ]

[ { "docid": "17043_4_1", "text": "Неміс әдебиетінде Дрезден «Эльбадағы Флоренция» (нем. Elb-Florenz) атауына ие, алайда шетелде бұл шаһар өзінің барокко стиліндегі сәулет ескерткіштері, кескін өнер туындыларымен әйгілі.", "title": "Дрезден" } ]

[ { "docid": "551842_1_1", "text": "\nХиллер — Аустралияның оңтүстік-батысында, оңашалау жерде эвкалипт орманымен қоршалған көл. Көлдің ерекшелігі – суының қанық алқызыл түске боялғандығы. Бұл ерекше жағдайдың себебі әлі белгісіз. Ғалымдардың су ішіндегі балдырлардың себебінен деген жорамалдары тексеру нәтижесінде расталмады.", "title": "Хиллиер" } ]

[ { "docid": "551842_2_1", "text": "Бұл көлге барғысы келгендер тек әуе көлігімен ғана жете алады. ", "title": "Хиллиер" } ]

[ { "docid": "531692_4_1", "text": "Басты рөлдерде: Эдвард Нортон , Стейси Кич , Альберт Финни , Джереми Реннер , Рейчел Вайс , Джоан Аллен , Скотт Гленн , Донна Мерфи , Майкл Чернус , Кори Столл , Оскар Айзек , Дэвид Стрэтэйрн", "title": "Борнның мұрасы (фильм)" } ]

[ { "docid": "531452_1_1", "text": "\nЖыл:2012", "title": "Мүмкін емес" } ]

[ { "docid": "56778_1_1_1", "text": "Резус-фактор (\"rhesus\") — адамдар мен макака-резус маймылының (аталуы осыған байланысты) эритроциттерінің құрамында болатын антиген. Резус-факторды 1940 ж. австриялық иммунолог К.Ландштейнер (1868 — 1943) мен америкалық ғалым А.Винер (1907 — 78) ашты. Адамдардың 85%-нда эритроцит құрамында оң Резус-фактор, ал 15%-нда теріс Резус-фактор. болады. Резус-фактор жүйесінде бірнеше әр түрлі антигендер, сондай-ақ \"Hr \"тобы болады. Осы топ пен резус (\"Rh\") қосылып, ортақ жүйе \"Rh — Hr\" құрады. \"Rh\"-тің құрамында \"Д, С, Е\", ал \"Hr\"-те \"д, с, е\" агглютиногені бар. \"Hr\" агглютиногені адамдардың 83%-нда эритроцит құрамында кездеседі. Резус-фактор тұқым қуалайды және өмір бойына өзгермейді. Қан құйғанда қан топтары сияқты Резус-фактор да қатаң есепке алынады, себебі, бұл кезде \"Rh — Hr\" агглютиногендер жүйесінде арнайы антидене түзіледі; организмге антигенді қайталап құйғанда, “антиген — антидене” реакциясы пайда болуы мүмкін, ал бұл организмнің қалыпты қызметін бұзады. Мыс., қанының \"Rh\"-ы оң реципиентке теріс \"Rh\"-ы бар қан құйылса, гемотрансфуз. реакция (\"адамның денесі қалтырайды, температурасы көтеріледі, белі ауырады\") жүреді. Ал жүктілік жағдайында, ананың \"Rh\"-ы теріс болып, құрсақтағы нәрестенің \"Rh\"-ы оң болса, иммундық өзгеріс болуы мүмкін.", "title": "Резус-фактор" } ]

[]

[ { "docid": "567999_1_1", "text": "\n\"Ось\" елдері (нем. \"<span lang=\"de\">Achsenmächte</span>\", жапон.<span> </span>樞軸國, 枢軸国 \"су: дзику-коку\", итал. potenze dell ' Asse — \"Рим — Берлин осі термині\" бойынша), нацистік блок, гитлерлік коалиция ретінде белгілі — агрессивті әскери одақ, Екінші дүниежүзілік соғыс кезінде оған антигитлерлік коалиция қарсы тұрған Германия, Италия, Жапония және басқа да мемлекеттер .", "title": "Ось елдері мен олардың одақтастары" } ]

[ { "docid": "567999_3_1", "text": "Кейіннен \"осі\" елдері деп пактіге қол қойғанына қарамастан, Антигитлерлік коалиция елдерімен соғысқан барлық мемлекетті атайды .", "title": "Ось елдері мен олардың одақтастары" } ]

[ { "docid": "675761_1_1", "text": "\nОртадүние не болмаса Жерорта (Middle-earth; Ендор (ку. \"Endor\"); Еннорат (синд. \"Ennorath\"); сөзбе-сөз — Орталық жер) — Дж.Р.Р. Толкиннің аңызындағы ойдан шығарылған әлеміндегі орын, континент. Ортадүниеде «Хоббит» және «Сақиналар әміршісі» оқиғалары толығымен, ал «Силмариллион» және «Аяқталмаған ертегілер» ішінара өріс алады.", "title": "Ортадүние" } ]

[ { "docid": "675761_2_1", "text": "Толкиен Ортадүниенің және оның шығармаларының оқиғалары өтетін жекелеген аймақтарының бірнеше картасын дайындады. Олардың барлығы көзі тірісінде жарық көрген жоқ. Негізгі карталар «Хоббит», «Сақиналардың әміршісі», «Силмариллион» және «Аяқталмаған ертегілер» кітаптарында жарияланған. Бірінші Дәуірдегі оқиғалардың көпшілігі осы кезеңнің соңында суға батқан Белерианд субконтинентінде болды. Белерианд картасының оң жақ шетіндегі Көк таулар — Екінші және Үшінші дәуірлердегі Ортадүние картасының жоғарғы сол жағында пайда болған Көк таулар еді. Толкиннің Ортадүние карталары әлемнің аз ғана бөлігін қамтиды: Руна мен Харад жерлерінің маңызды бөліктері, сондай-ақ басқа континенттер көрсетілмеген.", "title": "Ортадүние" }, { "docid": "675761_3_1", "text": "Толкиен Ортадүниенің біздің Жерде екенін бірнеше рет атап өтті (дәлірек айтқанда, алыс өткенде «болған»). Ол бұл туралы «Сақиналар әміршісінде» де, хаттарда да айтқан. Оның айтуынша, Үшінші Дәуір шамамен алты мың жыл бұрын аяқталды. Ширдің айналасы - қазіргі Солтүстік-Батыс Еуропа (Хоббитон, мысалы, Оксфордпен бір ендікте орналасқан). Алайда кейбір хаттарға жауап ретінде ол өз әңгімелерін «екінші реттік шындық» (secondary or sub-creational reality, secondary belief) ретінде айтатын. 1971 жылдың қаңтарында сұхбатында ол сипаттаған нәрсені басқа дәуірде болған деп санауға бола ма деген сұраққа ол: «Жоқ... қиялдың басқа деңгейінде – иә» деп жауап берді. Дегенмен, ол әрекет Жерде орын алатынын растады; Мидгард пен Ортадүниені салыстыра отырып, ол: «Иә, олар бір сөз. Көптеген адамдар Ортадүниені ғылыми фантастикадағыдай басқа әлем немесе басқа планета деп ойлап қателеседі, бірақ бұл Мұхитпен қоршалған деп елестетілген біз өмір сүріп жатқан әлемге арналған көне сөз». 1971 жылдың соңында ол өзі сипаттаған нәрсенің Жердің «тарихындағы қысқаша бөлім» екенін тағы да растады.", "title": "Ортадүние" } ]

[ { "docid": "534515_1_1", "text": "Air Jordan — америкалық Nike компаниясының аты аңызға айналған баскетболист Майкл Джорданға арнап салынған иесі жазулы бренд. Ең басты акценті бұл фирманың үлкен сапалы, қымбат баскетболға арналған киім мен аяқ-киім. Бұл брендпен тағы да кәсіпқой боксерларға да, америкалық футболға да аяқ-киім шығарылады. Бұл аяқ-киім әлемнің барлық баскетболшыларының құрметі мен махаббатына ие болды. Джордан алғаш рет бұл кроссовкаларды ҰБҚ-ның 1984/85 маусымында киді. Ал ең алғаш рет сатылымға 1985 жылы түсті.\nJUMPMAN(ағыл. jumpman  — секіруші адам) \"Jordan Brand\" брендінің барлық кроссовкалар мен киімдерінде көруге болатын арнайы логотипі. Бұл логотип ең алғаш рет Air Jordan кроссовкларының үшінші үлгісінде бірақ шықты. \n", "title": "Air Jordan" } ]

[]

[ { "docid": "41917_1_1_1", "text": "Бұлшық ет - адамда, омыртқалы жануарларда және көптеген омыртқасыздарда денені қозғалысқа келтіретін мүше. Оның негізін бұлшық ет талшықтары құрайды. Бұлшық ет құрамы 75%-і су, 25%-і ақуыз, май, көмірсу және минералды тұздардан тұрады. Адам денесінде 400-ден астам бұлшық ет бар, олар дене салмағының 40%-дан астамын құрайды. Бұлшық ет пішініне, атқаратын қызметіне, орналасқан жеріне байланысты алуан түрлі, олар ұзын, қысқа, жалпақ болып келеді. Көбіне, ұзын бұлшық ет қол мен аяқта, қысқа бұлшық ет омыртқа бағанасы бойында, жалпақ бұлшық ет іште, кеудеде орналасқан. Кейбір ұзын бұлшық ет түрлі сүйектерден басталады да екі басты, үш басты және төрт басты болып келеді. Организмдегі бұлшық ет тіндерін екі түрге бөледі: а) қаңқалық көлденең жолақты бұлшық еттер. Бұлар тірек-қимыл мүшелеріне қатысты денені әртүрлі қозғалысқа келтіреді, жиырылу жылдамдығы өте жоғары болады; ә) бірыңғай салалы (тегіс) бұлшық еттер ішкі органдардың қызметін қамтамасыз етеді, баяу жиырылады, үнемі ұзақ қозғалыста болады. Бұлшық ет пішініне немесе бекитін сүйектеріне сай шаршы, үшбұрышты, жұмыр, дельта, жолақ деп аталады. Ал қызметіне қарай — бүккіш, жазғыш, әкелуші, әкетуші; орналасқан жеріне қарай — төс-бұғана бұлшық еті, қабырға аралық бұлшық еттер, т.б. болып ажы", "title": "Бұлшық ет" }, { "docid": "41917_4_1", "text": "==Таңғажайып фактілер==\n• Бұлшық еттер дене салмағының бестен екі 2/5 бөлігіне дейін мөлшерді құрайды.\n• Орташа алғанда ерлерде әйелдерге қарағанда дене салмағының бұлшық еттер салмағына қатынасы артық болады.\n• Ең үлкен бұлшық ет - бөксе бұлшық еті, ол жүру, жүгіру және секіру кезінде артқа қарай, ал денені алдыға қарай итеру қызметін атқарады.\n• Ең кіші бұлшық ет- құлақтың түпкі жағында орналасқын көлемі \"1\" санының мөлшеріндей үзеңгі бұлшық ет.", "title": "Бұлшық ет" } ]

[ { "docid": "41917_3_1", "text": "Бұлшықеттер адам ағзасындағы әртүрлі қозғалыстарды қамтамасыз ететін тірек-қимыл жүйесінің белсенді бөлігі. Бұлшықеттің қатысуымен адам кеңістікте қозғалып, дененің тепе-тендігін сақтайды. Кеуде қуысын құрайтын қабырғалардың арасындағы бұлшықеттер мен көкет (кеуде мен құрсақ қуысын бөліп тұратын ет) тынысалу қозғалысына қатысады. Жұтыну, дауыстың шығуы, көздің қозғалуы, ішкі мүшелер жұмыстарының барлығы бұлшық еттердің жиырылу, босаңсу әсерінен болады. Сүйектермен бірлесіп денеге пішін беріп, денені тік ұстауға көмектеседі.", "title": "Бұлшық ет" } ]